Tải bản đầy đủ (.pdf) (9 trang)

Sơ đồ tư duy bắc sơn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (237.26 KB, 9 trang )

Sơ đồ tư duy Bắc sơn
Hướng dẫn lập Sơ đồ tư duy Bắc sơn lớp 9 ngắn gọn nhất. Tổng hợp loạt bài Sơ đồ tư duy Ngữ
Văn 9 chi tiết, đầy đủ, ngắn gọn bám sát nội dung tác phẩm sách giáo khoa Ngữ văn 9.

Mục lục nội dung
Đôi nét về tác phẩm Bắc Sơn

Cách vẽ sơ đồ tư duy môn văn đẹp và hiệu quả nhất

Sơ đồ tư duy Bắc sơn - Mẫu số 1

Sơ đồ tư duy Bắc sơn - Mẫu số 2

Bài văn mẫu phân tích vở kịch Bắc sơn

• Mẫu số 1

• Mẫu số 2


Đôi nét về tác phẩm Bắc Sơn
1. Tác giả
Nguyễn Huy Tưởng (sinh năm 1912)
- Quê quán: làng Dục Tú, từ Sơn, bắc Ninh nay thuộc xã Dục Tú, huyện Đông Anh, Hà Nội
- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác:
+ Năm 1930, ông tham gia các hoạt động yêu nước của thanh niên học sinh ở Hải Phòng
+ Năm 1943 ơng gia nhập nhóm Văn hóa cứu quốc bí mật và được bầu làm Tổng thư ký Hội
Truyền bá Quốc ngữ Hải Phịng. Sau đó ơng tiếp tục hoạt động ở Hà Nội, Nam Định và Phúc
Yên.
+ Năm 1951, ông tham gia chiến dịch biên giới
+ Ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 1996


- Tác phẩm tiêu biểu: Bốn năm sau, An Tư cơng chúa, Truyện Anh Lục…
2. Tác phẩm
a. Hồn cảnh sáng tác
Vở kịch Bắc Sơn được Nguyễn Huy Tưởng sáng tác và đưa lên sân khấu vào đầu năm 1946
trong không khí sơi sục của những năm đầu cách mạng.
b. Bố cục
Vở kịch gồm 5 hồi. Đoạn trích đưa vào Sgk là hai lớp của hồi 4:
- Lớp I (tóm tắt): Đối thoại giữa vợ chồng Thơm và Ngọc. Mâu thuẫn giữa hai người, Thơm dần
dần nhận ra con người thật của Ngọc. Cơ đau xót và ân hận.
- Lớp II: Thơm - Thái - Cửu: Giới thiệu tình huống kịch, tạo điều kiện cho mâu thuẫn, xung đột
phát triển. Thái - Cửu, hai cán bộ , chiến sĩ cách mạng chạy chốn, tình cờ trong lúc bối rối chạy
vào nhà Thơm và cô quyết định cho hai người trốn ở buồng ngủ của mình.
- Lớp III: Thơm - Ngọc: Ngọc đột ngột về nhà, Thơm tìm cách giấu chồng qua câu chuyện, càng
bộc lộ tâm trạng mâu thuẫn, day dứt trong lòng Thơm. Một mặt dù nhận ra bản chất phản động
của Ngọc, đã quyết định che giấu hai cán bộ cách mạng, mặt khác Thơm vẫn chưa đủ cương
quyết để hành động...
c. Giá trị nội dung


Đoạn trích thể hiện những xung đột diễn ra trong nội tâm nhân vật Thơm, thúc đẩy diễn biến tâm
trạng nhân vật để đi tới bước ngoặt quan trọng, làm nổi bật vẻ đẹp và sự chuyển biến trong nhận
thức của nhân vật Thơm.
d. Giá trị nghệ thuật
Tác giả thành cơng trong việc xây dựng tình huống kịch: tình huống éo le, bất ngờ, bộc lộ rõ
xung đột và thúc đẩy hành động kịch phát triển, tác giả đã tổ chức được các đối thoại với những
nhịp điệu, giọng điệu khác nhau, phù hợp với từng giai đoạn của hành động kịch.

Cách vẽ sơ đồ tư duy môn văn đẹp và hiệu quả nhất
Để vẽ sơ đồ tư duy môn Văn hiệu quả, bạn cần chú ý các bước quan trọng sau:
- Tạo ý tưởng chính (ý tưởng trung tâm) cho bài

- Tạo các nhánh cho bản đồ tư duy
- Thêm các hình ảnh trong sơ đồ
Mindmap như một phương thức trực quan và hiệu quả trong việc ghi nhớ những tác phẩm,
những ý chính trong văn học, chúng được dùng để thay thế rất hiệu quả cho những con chữ dài lê
thê trong Văn học
Ngoài ra, bạn cũng nên thêm thắt những hình ảnh gợi nhớ trong Mindmap mơn Văn. Khi sử
dụng hình ảnh có tác dụng kích thích thị giác khiến não bộ tiếp nhận thông tin nhanh hơn, qua đó
giúp bạn tiết kiệm thời gian học bài mà vẫn khơng qn các nội dung chính cần nhớ.

Sơ đồ tư duy Bắc sơn - Mẫu số 1


Sơ đồ tư duy Bắc sơn - Mẫu số 2


Bài văn mẫu phân tích vở kịch Bắc sơn
Mẫu số 1


Bài văn mẫu phân tích vở kịch Bắc sơn
Mẫu số 1
Nguyễn Huy Tưởng là một nhà viết kịch tài ba của Việt Nam, ông đã để lại rất nhiều vở kịch
hay, có giá trị về nội dung cũng như tư tưởng như vở kịch “Vĩnh biệt cửu trùng đài”… nhưng tác
phẩm kịch mở đầu cho sự nghiệp sáng tác kịch về đề tài chiến tranh phải kể đến vở kịch “Bắc
Sơn”, đây là vở kịch viết về đề tài cách mạng, qua đó cũng thể hiện được nhiều xung đột kịch
được nhà văn hé mở và giải quyết một cách khéo léo và cuối cùng, qua những xung đột ấy đã
khắc họa được thành công vẻ đẹp của nhân Thơm, người đã đặt lợi ích dân tộc lên trên hết, bỏ
qua những tình cảm cá nhân mà một lịng đi theo và ủng hộ Cách mạng.
Đoạn trích trong sách giáo khoa thuộc hồi bốn của vở kịch “Bắc Sơn”. Ở trong hồi này, nhân
vật trung tâm của những xung đột và hành động kịch xoay quanh cuộc đối thoại của hai nhân vật

Thơm và Ngọc. Và cuối cùng, sau sự đấu tranh nội tâm dữ dội cùng với sự day dứt,đau khổ khơn
ngi thì Thơm cũng quyết định đi theo và tin tưởng cách mạng, một lòng ủng hộ phong trào
Bắc Sơn, đứng về phía Cách mạng thay vì bênh vực người chồng đầu gối tay ấp nhưng lại là tên
Việt gian bán nước của mình. Ta có thể thấy qua tác phẩm quyết định này của Thơm không hề
dễ dàng chút nào, và xoay quanh bao nhiêu xung đột kịch thì Nguyễn Huy Tưởng cũng đã giải
quyết một cách khéo léo, để cho nhân vật Thơm đi theo cách mạng cũng là tư tưởng, lịng tin của
ơng dành cho cuộc khởi nghĩa này.
Cái tạo nên sự hấp dẫn của các vở kịch không chỉ là những nhân vật kịch, tình huống kịch mà
cịn là những xung đột kịch mà các nhà viết kịch khéo léo lồng vào, tạo ra sự đấu tranh của các
nhân vật sau đó thì gỡ nút thắt của những xug đột kịch ấy bằng những giải quyết, những lựa chọn
sáng suốt, qua đó để làm nổi bật vẻ đẹp của nhân vật kịch cũng như thể hiện được ý niệm, quan
điểm của nhà văn trong đó. Trong vở kịch Bắc Sơn, cụ thể ở hồi mười bốn này thể hiện được
những xung đột kịch gay cấn, đẩy nhân vật Thơm vào những sự đau khổ, day dứt và cuối cùng
phải đưa ra những lựa chọn đầy khó khăn, theo ai và bỏ ai, theo chồng phản Cách mạng hay theo
cách mạng mà phản bội lại tình cảm vợ chồng.
Thơm là con gái của cụ Phương và là chị gái của Sáng, đây là hai người chiến sĩ cách mạng
kiên trung, hết mình chiến đấu trong phong trào Bắc Sơn, họ là những người anh hùng thực sự.
Nhưng thật éo le thay khi Thơm cũng là vợ của Ngọc, một tên Việt gian bán nước, vì tiền bạc,
lợi ích cá nhân mà Ngọc đã phản bội lại Cách mạng, hắn ta đầu hàng giặc, làm tay sai cho chúng.
Hắn cũng là tên chỉ điểm cho bọn thực dân Pháp địa điểm làng Vũ Lăng, là nơi tập trung, là căn
cứ điểm của phong trào Bắc Sơn, cũng vì sự phản bội này mà bao nhiêu người yêu nước đã bị
hắn gián tiếp sát hại, phong trào cách mạng lao đao bởi sự truy lùng dáo diết của quân Pháp.
Như vậy, ta có thể thấy ngay phần đầu thì nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã đặt Thơm vào
những xung đột, nhưng điều đáng nói là Thơm khơng hề biết bộ mặt thật của Ngọc, khơng biết
chồng mình là một tên Việt gian bán nước mà vẫn một lịng u thương cũng như tin tưởng
chồng. Vì vậy, trước những hành động và lời nói đáng nghi ngờ của Ngọc cùng với những dự
cảm bất an về con người thật của chồng thì Thơm đã có những đấu tranh nội tâm gay gắt, đó


cũng là khi xung đột kịch được bắt đầu. Tình huống mà Thơm biết rõ về sự thật nghiệt ngã về

Ngọc, đó là khi Ngọc dẫn người truy bắt hai chiến sĩ cách mạng là Thái và Cửu.
Nhưng trùng hợp thay, Thái và Cửu lại chạy trốn, ấp nấp vào trong chính ngơi nhà của Thơm
và Ngọc, trong cuộc truy bắt, Ngọc đã có cuộc đối thoại với Thơm, ở đây thì xung đột chính thức
diến ra. Dù đã nghe rất nhiều lời không hay về Ngọc nhưng với tấm lịng của một người vợ thủy
chung, ln u thương, tin tưởng chồng thì Thơm vẫn khơng tin rằng chồng mình là kẻ bán
nước. Trong cuộc đối thoại với chồng, Thơm đã nảy sinh những nghi ngờ, che giấu cho Thái và
Cửu. Nhưng những hoài nghi của Thơm đều bị cho những lời lẽ ngon ngọt của Ngọc làm cho
lung lay, Ngọc nới với Thơm rằng Thái và Cửu là những kẻ mật thám, và mình cũng khơng phải
kẻ phản bội. Khi ấy Thơm đã vô cùng bấn loạn, cô không biết phải suy nghĩ sao cho đúng, mặc
dù không muốn tin là chồng là kẻ bán nước nhưng linh tính lại mách bảo những điều ngược lại.
Đây chính là xung đột đầu tiên của vở kịch.
Xung đột thứ hai của vở kịch, đó là khi Thơm quyết định tin và đi theo Cách mạng, xung đột
này diễn ra giữa ba nhân vật, đó chín là Thơm, Cửu và Thái. Trước sự lưỡng lự của Thơm, Cửu
đã rút súng định bắn thơm vì cho rằng Thơm cũng giống như tên việt gian bán nước chồng mình,
nhưng lúc đó Thái đã ngăn cản kịp thời, chính hành động của Thái ấy đã tác động, cảm hóa đến
Thơm, cơ quyết tâm ủng hộ cách mạng, dùng lời nói của mình để đánh lạc hướng chú ý của
Ngọc đến Cửu và Thái, bảo vệ những người chiến sĩ Cách mạng ấy.
Như vậy, vở kịch “Bắc Sơn” là một vở kịch viết về đề tài chiến tranh, với những tình huống,
xung đột kịch mà nhà văn Nguyễn Huy Tưởng xây dựng, chân dung của con người Cách mạng
đã xuất hiện rõ nét, đứng trước những sự lựa chọn khó khăn, cuối cùng Thơm vẫn theo và tin
tưởng cách mạng, gác bỏ tình cảm cá nhân mà theo tình cảm đất nước. Đây cũng là nhân vật tư
tưởng của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng, thể hiện được lòng tin của nhà văn vào Cách mạng.

Mẫu số 2
Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng (1912-1960) quê ở xã Dục Tú, huyện Đơng Anh - Hà Nội. Ơng bắt
đầu viết văn từ trước 1945. Sáng tác của Nguyễn Huy Tưởng đề cao tinh thần dân tộc và giàu
cảm hứng lịch sử. Từ sau Cách mạng tháng Tám, Nguyễn Huy Tưởng là một trong những nhà
văn chủ chốt của nền văn học cách mạng. Văn bản Bắc Sơn được trích từ vở kịch cùng tên của
Nguyễn Huy Tưởng, viết về cuộc đấu tranh giữa những người dân yêu nước, ủng hộ cách mạng
với những kẻ phản động, bán rẻ lương tâm, sẵn sàng quỳ gối làm tay sai cho giặc thời cách mạng

Việt Nam còn trong trứng nước.
Các sự việc trong đoạn trích này diễn ra chủ yếu ở gia đình Thơm - Ngọc. Trước cái chết của
cha, Thơm dần dần nhận ra bộ mặt phản bội của Ngọc. Cô vô cùng đau xót, ân hận. Thái và Cửu
bị giặc truy bắt đã chạy nhầm vào nhà Thơm, được Thơm che giấu và cứu thốt.
Trong một vở kịch, tình huống đóng vai trị hết sức quan trọng. Nó thúc đẩy nhanh diễn biến sự
việc, buộc các nhân vật phải hành động, qua đó bộc lộ tính cách, phẩm chất cũng như tư tưởng,
quan điểm... Xung đột kịch trong hồi bốn được bộc lộ qua tình huống hết sức căng thẳng. Ngọc


dẫn bọn lính đi lùng bắt cán bộ và du kích. Thái và Cửu bị Ngọc và đồng bọn đuổi bắt lại chạy
đúng vào nhà Ngọc. Tình huống ấy buộc Thơm phải có sự lựa chọn dứt khốt: hoặc là để cho
Ngọc bắt cán bộ thì được yên thân, hoặc là che giấu họ ngay trong nhà mình thì sẽ vô cùng nguy
hiểm. Bằng việc che giấu cho hai người, Thơm đã đứng hẳn về phía cách mạng.
Sự xuất hiện của hai người cán bộ cách mạng ở Lớp II đã đẩy mâu thuẫn kịch phát triển theo một
chiều hướng khác. Trong hồn cảnh bị địch truy bắt, lịng tin của những người cán bộ cách mạng
đối với quần chúng nhân dân có ý nghĩa vơ cùng quan trọng, liên quan đến sinh mệnh của mỗi
người, rộng hơn nữa là liên quan đến sự thành bại của cách mạng.
Trong lớp kịch này, sức hấp dẫn từ nhân vật Thơm không phải là cuộc đấu tranh giữa cái sống và
cái chết, cũng không ở sự đắn đo nên che giấu hay khai báo việc hai người cán bộ đang ở trong
nhà mình. Khi Cửu và Thái mới xuất hiện, Thơm có hoảng hốt nhưng chủ yếu là do bị bất ngờ.
Qua phút hốt hoảng ban đầu, Thơm đã quyết bảo vệ hai người cán bộ. Cô không băn khoăn đến
mối nguy hiểm khi cả gan che giấu cán bộ cách mạng mà chỉ lo lắng vì khơng biết bảo vệ họ như
thế nào. Hoàn cảnh bức bách đã làm bật lên hành động cao đẹp của một quần chúng yêu nước.
Cô nhanh trí đẩy họ vào buồng trong (theo phong tục của nhiều dân tộc thiểu số, gian buồng là
nơi cấm kị đối với người lạ). Bằng cách táo bạo ấy, cô đã khiến cho Ngọc không mảy may nghi
ngờ.
Ở Lớp III, tính chất khốc liệt và éo le của hồn cảnh đã đẩy mâu thuẫn kịch phát triển đến đỉnh
cao. Một bên là Thơm, người đã cả gan vượt khỏi tập tục, chống lại chồng, che giấu cán bộ cách
mạng ngay trong buồng nhà mình. Một bên là Ngọc, đang trong cuộc vây bắt cán bộ để lập công
với kẻ thù. Ngọc hồn tồn khơng biết những người cán bộ mà hắn rắp tâm truy bắt để lập công

lại đang ở ngay trong buồng nhà mình. Hắn nấn ná ở lại, khơng chịu đi ngay chỉ vì ham quấn
qt với người vợ trẻ đẹp của mình.
Hồn cảnh trớ trêu đó đã làm cho tính kịch được tơ đậm. Ngọc chỉ vơ tình nhưng hắn càng nấn
ná thì Thơm lại càng sốt ruột. Diễn biến tâm lí của nhân vật diễn ra khá phức tạp, có thể hình
dung theo các giai đoạn: Ban đầu, Thơm giả bộ ngọt ngào với chồng, lại cịn tỏ ra ân hận về
những lời nói khơng phải với chồng trước đó, mục đích để Ngọc khơng nghi ngờ gì. Khi biết lối
ra vườn đã vơ tình bị chặn (do đồng bọn của Ngọc đợi hắn ngoài đó), Thơm cố tình nói to lên để
cán bộ biết mà đề phịng, khơng ra theo lối ấy. Thơm tìm cách đẩy chồng đi để nhanh chóng giải
thốt cho hai người cán bộ. Điều này hoàn toàn mâu thuẫn với thái độ của Thơm ban đầu (cố giữ
chồng ở nhà). Mặc dù tỏ vẻ ngạc nhiên nhưng rất may là Ngọc khơng nhận thấy sự bất thường đó
có nghĩa gì.
Trong lớp này, mọi lời nói, hành động của Ngọc chỉ vơ tình nhưng sự vơ tình đó lại làm cho vở
kịch thêm hấp dẫn. Người nghe, người xem hồi hộp theo dõi mọi lời nói, hành động của nhân vật
Thơm. Thơm ở trong tình cảnh rất khó xử: nếu đẩy chồng đi lộ liễu quá sẽ làm cho hắn nghi ngờ.
Nếu giữ chồng lại như ban đầu, biết đâu hắn chẳng ở lại thật, như thế hai người cán bộ sẽ gặp
phải nguy hiểm. Bởi vậy, một mặt Thơm phải khéo nói dựa theo những lời của chồng khiến hắn
khơng nghi ngờ gì, mặt khác lại phải tìm cách đẩy hắn đi thật nhanh. Lòng tin và quyết tâm bảo
vệ Đảng, bảo vệ cách mạng đã khiến Thơm trở nên nhanh trí, chính xác trong lời nói cũng như
việc làm. Cô không những đã cứu cho hai người cán bộ khỏi bị địch bắt mà còn mang đến cho họ
lòng tin vào sức mạnh của quần chúng.


Trong hồi bốn, Ngọc đã bộc lộ đầy đủ bản chất cua một tên Việt gian bán nước. Vốn chỉ là một
anh nho lại có địa vị thấp kém, Ngọc ni tham vọng ngoi lên để thoảm mãn lịng ham muốn địa
vị và tiền bạc. Khi cuộc khởi nghĩa nổ ra, Ngọc đã rắp tâm làm tay sai cho giặc. Hắn dẫn quân
Pháp về đánh Vũ Lăng - căn cứ của lực lượng khởi nghĩa, sau đó lại ra sức truy lùng những
người cách mạng, đặc biệt là Thái và Cửu. Tuy Ngọc cố che giấu nhưng dần dần bản chất xấu xa
của Ngọc đã bị lộ ra, điều đó càng thúc đẩy Thơm dứt khốt đứng về phía cách mạng.
Trong hổi bốn, Thái và Cửu chỉ là những nhân vật phụ, xuất hiện trong chốc lát. Bị giặc truy
đuổi, lại chạy nhầm vào chính nhà tên Ngọc nhưng Thái đã hết sức bình tĩnh, sáng suốt, đồng

thời rất tin tưởng vào sự ủng hộ của quần chúng, ngay cả khi đó là vợ cua rmột tên Việt gian.
Khác với Thái, Cửu có phần nơn nóng, thiếu chín chắn. Anh nghi ngờ Thơm, thậm chí cịn định
bắn cơ...Việc tác giả xây dựng những tính cách vừa đối lập vừa khác biệt ấy cũng là yếu tố quan
trọng góp phần thúc đẩy hành động kịch, đồng thời tạo được sức cuốn hút đối với bạn đọc.
Tuy mâu thuẫn chưa được đẩy đến mức gay gắt, quyết liệt nhưng đoạn trích (và tác phẩm nói
chung) đã tạo nên được sức hấp dẫn lớn đối với người đọc, người xem bởi nó đã đặt ra và giải
quyết được những vấn đề lớn của cách mạng: đó là mối quan hệ giữa cách mạng và nhân dân, là
lòng tin của người cán bộ cách mạng vào tình cảm u nước cũng như lịng nhiệt tình cách mạng
của quần chúng. Vở kịch đã chứng minh rằng: khi đã được nhân dân tin yêu và bảo vệ, những
người chiến sĩ cách mạng có thể vượt qua bất cứ trở ngại, khó khăn nào.
Trên đây là Sơ đồ tư duy Bắc sơn do Top lời giải tổng hợp và biên soạn. Hy vọng đây sẽ là tài
liệu hữu ích giúp các em học tốt bộ mơn Văn. Tham khảo thêm nhiều bài Văn mẫu 9 được cập
nhật liên tục tại toploigiai.vn em nhé.



Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

Tải bản đầy đủ ngay
×