Dinh dưỡng của vi sinh vật

Dinh dưỡng của vi sinh vật
Vietsciences- Nguyễn Lân Dũng & Bùi Thị Việt Hà 06/03/2009
Chương trình Vi sinh vật học
13.1. YÊU CẦU DINH DƯỠNG CỦA VI SINH VẬT
13.1.1. Thành phần hoá học của tế bào vi sinh vật
Cơ sở vật chất cấu tạo nên tế bào vi sinh vật là các nguyên tố hoá học. Căn cứ vào
mức độ yêu cầu của vi sinh vật đối với các nguyên tố này mà người ta chia ra thành các
nguyên tố đa lượng và các nguyên tố vi lượng. Các nguyên tố chủ yếu bao gồm: C, H,
O, N, P, S, K, Mg, Ca và Fe. Trong số này có 6 loại chủ yếu (chiếm đến 97% trọng
lượng khô của tế bào vi sinh vật), đó là C, H, O, N, P và S. Các nguyên tố vi lượng
thường là Zn, Mn, Na, Cl, Mo, Se, Co, Cu, W, Br và B. Tỷ lệ các nguyên tố hoá học
tham gia cấu tạo tế bào vi sinh vật là không giống nhau ở các nhóm vi sinh vật khác
nhau. Ví dụ nấm men, nấm sợi và vi khuẩn có lượng chứa trung bình của 6 nguyên tố
chủ yếu là không giống nhau (bảng 13.1):
Bảng 13.1: Lượng chứa trung bình các loại nguyên tố chủ yếu trong tế bào một số
nhóm vi sinh vật (% trọng lượng khô)
Nguyên tố Vi khuẩn Nấm men Nấm sợi
C
H
O
N
P
S
~50
~8
~20
~15
~
~1
~50
~7

~31
~12
-
-
~48
~7
~40
~5
-
-
Theo các tài liệu của Tempest (1969), Pirt (1975) và Herbert (1976) thì thành phần
trung bình của các nguyên tố tạo nên tế bào vi sinh vật nói chung là như sau:
Bảng 13.2: Thành phần các nguyên tố cấu tạo nên sinh khối tế bào
% trọng lượng khô
*

Trung bình Biên độ
C
O
N
H
P
S
K
50
21
12
8
3
1

1
45-58
18-31
5-17
6-8
1.2-10
0.3-1.3
0.2-5
CO
2
, hợp chất hữu cơ
H
2
0, 0
2
, các hợp chất hữu cơ
NH
3
, NO
3
-, các hợp chất hữu cơ chứa N
Nước, các hợp chất hữu cơ.
Phosphate và các hợp chất chứa P.
SO4
-2
, H
2
S, và các hợp chất chứa S.
K
+

(có thể thay thế bằng Rb
+
)