Tiêu chảy nhiễm trùng nhiễm trùng nhiễm độc thức ăn

TIÊU CHẢY NHIỄM TRÙNG
(NHIỄM TRÙNG NHIỄM ĐỘC THỨC ĂN)
BS Phạm Thị Lệ Hoa
ĐẠI CƯƠNG
•
TC: nguyên nhân gây bệnh và tử vong hàng đầu ở trẻ em
nước đang phát triển.
•
Thường do độc tố có sẳn trong thức ăn (preformed toxin)
hay do nhiễm vi trùng qua tiêu hóa.
•
Nhưng có thể là biểu hiện của nhiễm trùng nặng (SR,
NTH) hay bệnh lý nội, ngoại khoa.
NGUYÊN NHÂN
•
Nhiễm trùng:
–
Ống tiêu hóa, ngòai đường tiêu hóa hay tòan thân.
•
Bệnh lý khác của đường tiêu hóa:
–
IBS - Hội chứng ruột kích thích
–
Nhiễm trùng trong ổ bụng
–
Tắc ruột
–
Bướu đường tiêu hóa
•
Do rối lọan nội tiết hay chuyển hóa:
–

Cơn bão giáp, Tăng urê huyết, Tiểu đường, Addison’s
•
Do thuốc
–
Nhuận trường, Colchicine, Ethanol, Digoxine, Quinidine.
NGUYÊN NHÂN TIÊU CHẢY NHIỄM
TRÙNG
•
Vi trùng không xâm lấn
–
Vibrio cholera (Cholera
toxin Ctx)
–
ETEC (LT & ST)
–
Staphylococcus aureus
–
Bacillus céréus
–
Clostridium perfringens
•
Vi trùng xâm lấn
–
Shigella
–
EIEC, EHEC (O157H7),
EAEC
–
Salmonella khác typhi
–

Campylobacter jejuni
–
Plesiomonas shigeloides
–
Aeromonas hydrophilia
–
Listeria monocytogenes
NGUYÊN NHÂN
•
Virút
–
Rotavirus
–
Adenovirus
–
Norovirus
–
Calicivirus
–
Astrovirus
–
Corona virus
•
Ký sinh trùng
–
Cryptosporidium parvum
–
Cyclospora cayetanansis
–
Microsporidia

–
Isospora belly
–
Strongyloides
–
Giardia lamblia
–
Entameba histolitica*
BỆNH CẢNH LÂM SÀNG
•
Sốt
•
Đau bụng âm ỉ, quặn từng cơn.
•
Buồn nôn, nôn
•
Mót rặn
•
Tiêu phân nước dạng tả
•
Tiêu lắt nhắt nhiều lần, tiêu đàm máu.
XÉT NGHIỆM
•
Soi phân tươi:
–
Bạch cầu đa nhân, hồng cầu
–
Dưỡng bào họat động, ấu trùng.
–
Virus (KHV điện tử, nhuộm miễn dịch)

•
Cấy phân:
–
Dùng mội trường riêng (V. cholera, Campylobacter,
Shigella, Clostridium, Yersinia)
•
Soi trực tràng, đai tràng, sinh thiết:
•
Xét nghiêm khác: urê, ion đồ
BỆNH CẢNH LÂM SÀNG
HC lâm sàng
Vị trí thương
tổn
Cơ chế bệnh sinh
Tác nhân Bệnh cảnh lâm
sàng
Viêm DD -
Ruột
Nôn ói nhiều
Dạ dày
Ruột non
RL hấp thu của
niêm mạc viêm
(virút)
Độc tố có sẳn
trong thức ăn gây
nôn hay tiết nước
điện giải.
Virút:
Rotavirus

Norovirus
Enteric adenovirus
Vi trùng: ngộ độc
thức ăn
S. aureus
B. cereus
Ủ bệnh ngắn
(6g <48g)
Nôn nhiều
Tiêu chảy fân nước
Kéo dài 12-24g