Manh trang cuoi rung (1)

Mảnh trăng
cuối rừng
( Nguyễn Minh Châu)


I/ Tìm hiểu chung :
1/ Nhà văn Nguyễn Minh
Châu (1930- 1989)
-Là nhà văn trưởng
thành từ kháng chiến
chống Pháp và khẳng
định tài năng qua những
sáng tác trong kháng
chiến chống Mỹ.
-Sau chiến tranh chống
Mỹ ( sau 1975) ông là
một trong những nhà
văn tiên phong trong công
cuộc đổi mới văn học.
-Tác phẩm tiêu bieåu
( sgk ).


Bút tích
của
Nguyen Minh
Châu


Tác phẩm
Nguyễn Minh Châ

2/ Hòan cảnh sáng tác- cốt truyện- chủ
đề của truyện ngắn “Mảnh trăng cuối
rừng”:
a.Hòan cảnh sáng tác : (sgk ).
b. Cốt truyện :
 Có thể tóm tắt theo 2 cách :
 -Tóm tắt theo tình tiết của cốt truyện.
 -Tóm tắt theo nhân vật chính ( nhân vật
Nguyệt và nhân vật Lãm ).
c. Cảm hứng chủ đạo và chủ đề tác
phẩm:
- Cảm hứng chủ đạo: cảm hứng lãng
mạn trong việc khai thác, khám phá và
diễn tả về sự kỳ diệu trong con người và
cuộc sống của dân tộc ta trong những
năm đánh Mỹ.
-Chủ đề : Ca ngợi chủ nghóa anh hùng
cách mạng và vẻ đẹp của con người Việt
Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.


3/ Ý nghóa nhan đề tác
phẩm : “Mảnh trăng cuối
rừng”:
 - Nhan đề mang ý nghóa
biểu tượng :
+Vừa ghi lại một hình ảnh
thiên nhiên đẹp.

+Vừa có ý nghóa ẩn dụ
gợi cảm xúc thẩm mỹ
(Cái đẹp của thời mới
bắt đầu : tươi non – tinh
khiết, chập chờn- ẩn
hiện …cuối rừng xa trong
đêm Trường Sơn…phải
kiếm tìm mới thấy được).
+Vẻ đẹp của biểu tượng“
mảnh trăng” cũng là vẻ
đẹp của nhân vật Nguyệt
– của thế hệ nhân vật,
của dân tộc ta : vẫn yên
tónh, ngời sáng trẻ trung dù
bom đạn giặc Mỹ muốn tàn
phá, hủy diệt .


II/ Phân tích :
1/ Vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam
trong cuộc kháng chiến chống Mỹ :
 a.Nhân vật Nguyệt :
 Là một cô thanh niên giao thông có
một “vẻ đẹp tuyệt đối” từ ngoại hình,
tên gọi đến phẩm chất- tâm hồn.
-Đúng như lời đánh giá của chị Tính
( chị của Lãm và cũng là đồng đội
của Nguyệt) : “Trên đời này khó tìm
được một người con gái như theá”.


a1. Về ngoại hình :
 -Vẻ đẹp ngoại hình của
Nguyệt xuất hiện đầu
tiên bằng hình ảnh độc
đáo : “đôi gót chân bóng
hồng…” chi tiết thật ý
vị : người đẹp thì đẹp đến
cả… gót chân, gợi nên
vẻ thanh tao, quyến rũ
của một cô gái.
- Tiếp theo là : nét mặt,
lời nói, vóc dáng mảnh
dẻ… của Nguyệt cứ như
một áng thơ thanh thoát,
mơ mộng giữa khung cảnh
chiến tranh .
=> Vẻ đẹp ngoại hình của
Nguyệt như tỏa hương làm
xao lòng người ( đặc biệt
là Lãm )


a2. Vẻ đẹp tên gọi :

Nguyệt – trăng
- Cái tên ấy đủ gây một đảo lộn
tâm lý ở Lãm vì :
 + Nó vừa đầy sức quyến rũ về

một vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn của
một cô gái.
 + Nó vừa chạm vào nỗi niềm riêng
trong Lãm (bởi tên Nguyệt cũng là
cái tên của người con gái đã đính
hôn vắng mặt với anh mà anh đang
tìm gặp).
 Từ đó, Nguyệt và trăng như một
hình ảnh sóng đôi cứ chập chờn – ẩn
hiện theo Lãm suốt chặng đường.


a3.Vẻ đẹp phẩm chất – tình
yêu :
-Trong cuộc sống :
 + Là một cô gái sống có
lý tưởng ( xung phong làm
công nhân giao thông ở
tuyến đường Trường Sơn gian
khổ- ác liệt).
 + Dạn dày kinh nghiệm
trong phán đóan tình thế
trước những trận bom tọa
độ của giặc Mỹ; dũng cảm
tìm mọi cách cứu xe, cứu
đồng đội.
 + Tuy bị thương, Nguyệt vẫn
thản nhiên, lạc quan .
  Nguyệt mang phẩm chất
của một người con gái anh

hùng.

Rẽ trái,


Xe qua ngầm,
bom nổ


Xe qua lửa
cháy dữ



-Trong tình yêu : Người con gái anh hùng
ấy biết yêu một cách đặc biệt :
 + Cô tự nguyện đính ước với một người
lính chưa biết mặt ( chỉ vì cảm phục lý
tưởng ).
 + Cô chung thủy với tình yêu ấy qua bao
năm tháng khốc liệt của chiến tranh .
 Một tình yêu kỳ diệu, mang một vẻ
đẹp khác thường đầy màu sắc lãng
mạn, bộc lộ cái nhìn lãng mạn cùa nhà
văn về cuộc sống và con người Việt
Nam trong những năm đánh Mỹ.
*Tóm lại,

Nguyệt là hiện thân của vẻ đẹp tinh
khiết, trẻ trung và tươi sáng nhuốm màu

lý tưởng. Tình yêu của Nguyệt là một
tình yêu trong sáng, cao thượng như “sợi
chỉ xanh óng ánh” bất diệt trong tâm
hồn của người con gái anh hùng,



b. Nhân vật Lãm :
- Cũng như Nguyệt, Lãm là một thanh
niên sống có lý tưởng ( trốn nhà tình
nguyện đi bộ đội).
- Là một người lính lái xe dạn dày kinh
nghiệm trong vận chuyển hàng ra tiền
tuyến ( bình tónh, dũng cảm không sợ hy
sinh để cứu xe trước những trận bom tọa
độ của giặc Mỹ).
-Luôn đặt nhiệm vụ lên tình cảm riêng.
-Có tâm hồn trong sáng, biết yêu cái
đẹp và biết sống vì người khác ( tuy có
lúc anh chủ quan với kinh nghiệm chiến
đấu của mình, thóang có chút thành kiến
với phụ nữ)
* Tóm lại, Lãm là hình ảnh tiêu biểu cho
thanh niên thời chiến : nhiệt tình yêu nước
và có lẽ sống cao đẹp.


2/ Gía trị thẩm mỹ và ý nghóa tượng
trưng của hình tượng ánh trăng:
- Hình tượng ánh trăng luôn gắn với

hình ảnh Nguyệt : Khi ẩn – khi hiện,
khi xa- khi gần , khi thực – khi mộng,
có khi đứng yên – có khi di động …
( d/c ).
*Tóm lại, ánh trăng là một phần
hình ảnh của Nguyệt, ánh trăng soi
chiếu vào Nguyệt làm cho Nguyệt
vừa lộng lẫy, vừa tươi mát vừa kỳ
ảo, lung linh, cao vời và lý tưởng
hơn…
=> Đó chính là giá trị thẩm mỹ và
ý nghóa tượng trưng của hình tượng
ánh trăng trong tác phẩm.



3/ Những đặc sắc về nghệ thuật :
- Tình huống truyện ngẫu nhiên- độc đáo.
-Hình ảnh mang ý nghóa biểu tượng : mảnh
trăng, hình ảnh “đôi chim trống mái” ,hình
ảnh “sợi chỉ xanh óng ánh”… đều tập
trung thể hiện vẻ đẹp lãng mạn, khát
vọng sống cao đẹp của thế hệ trẻ Việt
Nam thời chống Mỹ.
III/ Tổng kết :
- “Mảnh trăng cuối rừng” là một câu
chuyện vừa mang tính trữ tình vừa mang
tính lãng mạn.
-Cảm hứng lãng mạn của nhà văn trong
tác phẩm vừa là điểm mạnh, nhưng cũng

vừa bộc lộ điểm yếu của nhà văn ( tác
giả đã khá triệt để trong việc thi vị hóa
nhân vật, làm cho nhân vật như được bao
bọc trong một bầu không khí vô truøng).