Giao an sinh 12 (1)

Sở GD - Đào tạo Bắc Giang
Trờng THPT hiệp hoà số 3

Chào mừng các thày, cô đến tham dự
giò dạy ứng dụng CNTT vào dạy học

Hiệp hoà 11/2007


đáp án
Kiểm tra bài cũ
Câu Kết quả nào dới đây không phải là do hiện tợng giao phối gần.
A. Hiện tợng thoái hoá
C. Tạo u thế lai

B. Tỉ lệ thể đồng hợp tăng, thể dị hợp giảm
D. Tạo ra dòng thuần

Câu Hiện tợng u thế lai là kết quả của phép lai giữa:
A. Các dòng thuần có kiểu gen giống nhau
B. Các dòng thuần có kiểu gen khác nhau
C. Các dòng không thuần có kiểu gen khác nhau
D. Các dòng không thuần có kiểu gen giống nhau

Câu 3: Lai kinh tế là phép lai:
A, Giữa hai cơ thể bố mẹ thuộc hai dòng (giống) thuần chủng có kiểu gen khác nhau
B, Giao phối giữa các dạng bố mẹ thuần chủng thuộc hai thứ có kiểu gen khác nhau.
C, Giữa hai cơ thể bố mẹ thuộc hai dòng (giống) thuần chủng có kiểu gen giống nhau.
D,Lai giữa hai cơ thể khác loài.

Câu 4:Ngời ta dùng phép lai cải tiến để:

A,Cải tạo một phẩm giống nào đó của giống địa phơng
B,Dùng con lai F1 làm sản phẩm
C,Tạo u thế lai
D,Tạo dòng thuần


Cac phơng pháp lai (tiết 3)
V. Lai xa
Ví dụ: Ngựa x
2n =64

Lõa
2n =62

La (2n = 63)

H·y nhËn xÐt
vỊ quan hƯ
gi÷a Lừa và
Ngựa về bộ
NST từ đó cho
biết lừa và
ngựa có cùng
loài không/ Vì
sao?


X

2n =62

2n = 64

La 2n =63


1.Khái niệm:
Lai xa là lai già các cá thể thuộc hai loài,hoặc hai chi khác
nhau
2.Những khó khăn gặp phải khi lai xa
-Lai xa khã thùc hiÖn

Tai sao lai xa khã
thùc hiện trên cả
dộng vật và thực vật?

*ở động vât khó giao phối do:+ Chu ký sinh sản của
các loài khác nhau thì khác nhau
+Hệ thống phản xạ sinh dục khác nhau
+Bộ máy sinh dục không phù hợp
+ Tinh trùng khác loài bị chết trong đờng sinh dục cái


*ở thực vật : Thực vật khác loài thờng không giao phấn:
Hạt phấn của loài này không nảy mầm trên vòi nhuỵ
hoặc nảymầm nhng chiều dài ống phấn không phù hợp
với chiều dài vòi nhuỵ nên không thụ tinh đợc.
-Cơ thể lai xa thờng không có khả năng sinh sản
Ví dô: Ngùa
x

Lõa
2n =64
2n =62
La( 2n =63 )
( 32 : ngùa; 31 của lừa)

Tại sao cơ thể lai xa
thờng không có khả
năng sinh sản?


Giả sử:

P

Loài A
2n = 6

X

Loài B
2n = 4

Gp
n=3

n =2

F1
2n =5

-Bộ NST của 2 loài bố mẹ khác nhau về số lợng, hình
dạng NST, cách sắp xếp các gen trên NST, sự không phù
hợp giữa nhân và tế bào chất của của hợp tử .
-Sự không tơng đồng giữa bộ NST của 2 loài ảnh hởng
tới sự liên kết cặp giữa các cặp NST tơng đồng trong
giảm phân 1, gây rối loạn quá trình phân ly của NST
trong phân bào, ảnh hởng tới quá trình phát sinh giao tử.
3.Khắc phục hiƯn tỵng bÊt thơ khi lai xa


Giả sử:

P

Loài A
2n = 6

X

Loài B
2n = 4

Gp
F1

n=3

n =2

2n =5

Hữu thô

BÊt thô

4n = 10
(2n +2n = 6 +4)


Cacpesenco đà thành công khi lai củ cải với cải bắp
P:

Củ cải
2n =18

Gp: n = 9

X

Cải Bắp
2n = 18
n=9

F1:
2n = 18 ( 9 của củ cải,
9 của cải bắp)
Dạng song nhị bội hữu thụ
2n + 2n = 18 +18
4n = 36

4.ứng dụng của lai xa
ã Thực vật: - Bằng phơng pháp lai xa kèm theo đa bội hoá tạo ra
đợc các giống : lúa mì, khoai tây, nho có sản lượng cao, có sản lợng cao,
chống bệnh tốt
ã - Lai giữa loài cây dại với cây trồng tạo giống có khả năng
chống chịu tôt, kháng sâu bệnh, năng suất cao, phẩm chất tôt:
Khoai tây dại với khoai tây trồng,mía dại với các dạng mía
Trung Quốc ( tăng sản lợng đờng lên 2 3 lần)
*Động vật:
vật Cho lai khác loài tạo giống vật nuôi có năng
suất cao, phẩm chất tốt, sức chống chịu tốt: Tằm dâu, Cừu, bò, cá
(cá chép)
*Vi sinh vật ở Nấm men: lai giữa hai loài Saccaromyce scerevisea
và S. carlsbergensis: Kết hợp đợc enzim thuỷ phân của cả hai loài
Nên khả năng cho sản lợng cao, ổn định lâu dài.


VI: lai tế bào
1.Khái niệm:
Là sự kết hợp hai tế bào xoma khác nhauvề mặt di truyền
Thuộc hai loài, hai chi khác nhauđể tạo ra tế bào lai mang bộ NST của
hai tế bào gốc

2,Các bớc tiến hành
-Tách tế bào xôma ra khỏi cơ thể loài gốc
-Phá vỡ màng tế bào tạo ra 2 tế bào trần
-Dung hợp hai tế bào trần: Nhờ xung điện,keo hữu cơ,
vi rut xenđe đà làm giảm hoạt tính

-Nuôi cấy tế bào lai trong môi trờng dinh dỡng đặc biệt
( đủ chất dinh dỡng, hooc m«n, en zim,)


TB loµi A

TB loµi B

TB lai


3,ứng dụng của lai tế bào
ã *Thực vật: - lai cà chua và khoai tây: có tính kháng
bệnh cao
ã Lai hai loài thuốc lá khác nhau
ã Cây họ đâu: lai giữa đậu tơng trồng với các loài hoang
dại
ã Lúa: lai tế bào xôma đà tao ra những giống lúa bất thụ
đực tế bào chất nhng lại có chống chịu bênh và nhiệt
độ thấp có sản lượng cao, .
*ở động vật:
vật đà thành công trên một số đối tợng nhng
tế bào lai này thờng không có khả năng sống và sinh s¶n


đáp án
Bài tập
Câu Lai xa rất khó thực hiện do
A. Cấu tạo cơ quan sinh dục của các loài khác nhau
B. Chu kỳ sinh sản của các loài khác nhau

C. Bộ máy di truyền của các loài khác nhau
D. Tất cả các ý trên đều đúng

Câu Khắc phục hiện tợng bÊt thơ khi lai xa b»ng c¸ch:
A. Cho lai víi cơ thể khác
B. cho xử lý đột biến bằng NMU
C. Cho lai kinh tế
D. Cho tứ bội hoá tạo thể song nhị bội

Câu 3: Ngời ta đà tiến hành lai xa thành công ở đông bậc cao đó là
loài:
A, Cá , Lừa, bò

B, Cá, thỏ, bò.

C, Chó, bò, cừu.

D, Lợn, gà, thỏ

Câu 4:Ngời ta dùng phép lai tế bào sinh dỡng để:
A, Tạo ra tế bào lai có bộ NST của hai tế bài gốc
B, Tạo ra chủng vi khuẩn cố điịnh đạm
C, Tạo giống gà có chân cao, thịt nhiỊu
D, c¶ A,B,C sai


Trò chơI ô chữ

1
2

3
4
5
6

l
l

t
l
l
ĐB l

u t
a i
a i

h ế l a
k i n h
c a i t

h
a
a
a

a
t
x
t

o
i
i
i

i
t
i

i h o ¸
Õ b à o
a
ạ o

ế
ế

n

g i

ố n g

Hàng 1: Ngời ta cho lai khác dòng nhằm mục đích gì ?
Hàng 2:Đây là phép lai giữa hai dòng ( giống ) thuần chủng có kiểu gen khác nhau
dùng con lai làm sản phẩm ?
Hàng 3: Ngời ta dùng phép lai này để cải tạo một phẩm giống nào đó của giống địa ph
ơng ?
Hàng 4: Hậu quả tất yếu khi cho giao phối gần hay tự thụ phấn bắt buộc ?

Hàng 5: Ngời ta dùng phép lai này để lai cà chua với khoai tây?
Hàng 6: Kết quả phép lai này cơ thể con thờng bất thụ ?
Hàng ĐB: Đây là nội dung cđa bµi häc sau 3 tiÕt häc ?


Hớng dẫn về nhà:
-Trả lời các câu hỏi cuối bài,tìm hiểu thêm về các thành
tựu trong lai tạo giông đặc biệt là lai xa và lai tế bào.
-Nghiên cứu bài: Các phơng pháp chọn lọc và các thành tựu
trong chọn gièng ë ViÖt Nam