Mối liên hệ – phối hợp giữa
BS gia đình và các chuyên khoa
ThS.BS. Nguyễn Thùy Châu
Trường ĐHYK Phạm Ngọc Thạch
Mục tiêu học tập
Trình bày được vai trị điều phối của bác sĩ gia đình
trong chăm sóc tuyến ban đầu của hệ thống y tế.
Trình bày được sự phối hợp mang tính tương hỗ
giữa chuyên khoa y học gia đình và các chuyên
khoa khác.
Y Học Gia Đình
5 chức năng:
1/ Chẩn đốn, điều trị tuyến ban đầu
2/ Tiếp cận vấn đề sức khỏe một cách tồn diện
3/ Điều phối các nguồn lực
4/ Chăm sóc, theo dõi bệnh nhân liên tục, suốt đời
5/ Can thiệp hướng cộng đồng
Y Học Gia Đình
5 chức năng:
1/ Chẩn đốn, điều trị tuyến ban đầu
2/ Tiếp cận vấn đề sức khỏe một cách tồn diện
3/ Điều phối các nguồn lực
4/ Chăm sóc, theo dõi bệnh nhân liên tục, suốt đời
5/ Can thiệp hướng cộng đồng
- Các bệnh thường gặp
- Ngoại trú
NHIỄM
NỘI
NHI
NGOẠI
SẢN
BSGĐ Thực hành các
chuyên khoa
TAI MŨI HỌNG
YHGĐ
CẤP CỨU
MẮT
DA LIỄU
TÂM LÝ
CTCH
Điều phối các nguồn lực
Chuyên
khoa
Bảo trợ
xã hội
Điều
dưỡng
Điều phối
mạng lưới
chăm sóc
Vật lý
trị liệu
Dược sĩ
Tâm lý
4
Điều phối các nguồn lực
Mạng lưới chăm sóc chặt chẽ bao gồm toàn bộ những người
cộng tác cùng hiệp lực nhằm chăm sóc bệnh nhân hiệu quả nhất
Điều phối các nguồn lực
Tổ chức họp định kỳ với các thành viên trong mạng lưới
Chú trọng giao tiếp và tổng hợp ý kiến
Lịch họp tối thiểu: bắt đầu theo dõi SK, trong giai
đoạn ổn định, trước mọi quyết định thay đổi can
thiệp hoặc chuyển tuyến CK.
4
Vai trò BSGĐ
Xác định nhu cầu sức khỏe người bệnh
Bệnh lý hiện mắc
Than phiền hiện tại
Tình trạng tâm lý
Nhu cầu dinh dưỡng
Khó khăn: di chuyển, tự
chăm sóc, kinh tế, việc làm…
4
Vai trò của bác sĩ chuyên khoa
Phối hợp chặt chẽ với BSGĐ:
Bệnh án điện tử
Thư liên lạc:
Hỗ trợ giải quyết vấn đề sức khỏe chuyên sâu
Hướng dẫn chuyển tuyến nhằm thực hiện cận
lâm sàng chuyên sâu cần thiết
Thông báo biến cố : nhập/xuất viện
Và cung cấp thơng tin q trình nhập viện
5
Vai trị của điều dưỡng
Chăm sóc và giúp phát huy khả năng tự chăm sóc
Vệ sinh cơ thể
Dự phòng loét do nằm lâu
Giáo dục sức khỏe
Hỗ trợ tâm lý
Giúp sử dụng thuốc
Chuẩn bị thuốc, hướng dẫn hoặc thực hiện cách dùng thuốc
Thực hiện xét nghiệm hỗ trợ có liên quan đến thuốc điều trị
Cộng tác
Theo dõi và báo cáo các biến chứng của bệnh, tác dụng phụ và
diễn tiến điều trị
Theo dõi lượng thuốc còn – đề xuất tái cấp thuốc
Trao đổi thông tin liên tục thông qua bệnh án của bệnh nhân
4
Vai trò của dược sĩ
Đánh giá toa thuốc
Phát hiện tương tác thuốc
Cảnh báo tác dụng phụ và thông tin thuốc thay thế
Tổng hợp lại toa thuốc
Thời điểm dùng thuốc tốt nhất trong ngày
Dạng thuốc phù hợp cho từng nhu cầu cá nhân
Quản lý thuốc tồn và chuẩn bị thuốc mới theo toa
Cộng tác
Cập nhật thông tin mới đã được nghiên cứu về dược phẩm
Thảo luận với BSGĐ về các vấn đề thực tế liên quan đến sử
dụng thuốc.
4
Vai trò của vật lý trị liệu (VLTL)
Hướng dẫn tập VLTL theo chỉ định của bác sĩ
Đánh giá mức độ tàn tật nhằm xác định:
Nhu cầu chăm sóc ưu tiên
Bài tập VLTL phù hợp theo mức độ ưu tiên
Cách hướng dẫn gia đình về các kỹ thuật VLTL
Cộng tác
Điều dưỡng: hoạt động chăm sóc
Bác sĩ: kế hoạch can thiệp, mức độ tàn tật và đáp ứng điều trị
4
Vai trò của chuyên viên tâm lý
Lắng nghe tâm tư người bệnh
Động viên và cho lời khuyên tích cực
Đánh giá tình trạng tâm lý hiện tại
Xác định liệu pháp tâm lý phù hợp
Giúp người bệnh xây dựng kế hoạch quản lý cảm xúc
Cộng tác
Vai trò của bảo trợ xã hội
Cung cấp dịch vụ xã hội nhằm
tối ưu hóa chất lượng cuộc sống
người bệnh:
Thiết bị phục vụ nhu cầu sức khỏe
Tiện ích tại nhà + nơi công cộng
dành cho người tàn tật
Hỗ trợ chăm sóc tại nhà, phụ giúp
việc nhà
Bảo vệ quyền lợi pháp lý, kinh tế,
việc làm…
4
Tình huống 1 :
Bệnh nhân nữ, 75 tuổi đến khám tại trạm y tế
phường nơi bạn cơng tác với tình trạng như
sau:
Vừa xuất viện bệnh viện chấn thương chỉnh
hình cách đây một tuần.
Chẩn đoán gãy cổ xương đùi và được chuyển
về theo dõi tiếp tại trạm y tế địa phương.
Sống một mình, con cháu đi làm xa.
Là một BSGĐ,
Bạn sẽ thiết lập kế hoạch chăm sóc
bệnh nhân này như thế nào?
Giải quyết nhu cầu sức khỏe người bệnh
3
Đánh giá nhu cầu sức khỏe người bệnh
Sinh học:
- Giảm đau + hồi phục
- Dự phòng biến chứng (bất động, nhiễm trùng, hình thành
huyết khối tắc mạch)
- Quản lý bệnh mạn tính nếu có (THA, ĐTĐ…)
- Được đảm bảo dinh dưỡng, sinh hoạt cá nhân, di chuyển
- Được hỗ trợ công cụ, vật dụng (cá nhân, thiết bị nhà cửa)
phù hợp với khả năng vận động.
Tâm lý: được lắng nghe, nâng đỡ, khích lệ
Xã hội:
- Giao tiếp với người thân, bạn bè, láng giềng
- Tham gia hoạt động cộng đồng
- Hỗ trợ kinh phí y tế
Điều phối các nguồn lực
Chuyên
khoa
Bảo trợ
xã hội
Điều
dưỡng
Điều phối
mạng lưới
chăm sóc
Vật lý
trị liệu
Dược sĩ
Tâm lý
4