HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
HORMON TUYẾN SINH
DỤC
& THUỐC NGỪA THAI
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
HORMONES
TUYẾN SINH
DỤC NAM
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Quá trình sinh tổng hợp androgen
Androgen (Testosterone)
Tb Leydig của tinh hoàn bài
tiết dưới sự điều hoà LH
TH vỏ TT,buồng trứng ,nhau
thai.
Testosterone: Steroid có 19
nguyên tử C.
TH từ Cholesterol
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Tác dụng sinh lý
- Giai đoạn bào thai:Biệt hoá giới tính bào thai nam .
- Tuổi dậy thì: bé trai đàn ông trưởng thành:
Phát triển cơ quan SD nam
Kích thích TH tinh trùng.
Tạo nên dấu hiệu đặc trưng của nam giới :
+ Mọc nhiều lông
+ Phát triển thanh quản =>thay đổi giọng nói.
+ Phát triển cơ thể:Vai rộng ,cơ lớn ,da dày, mụn
+ Tạo thái độ tình dục ở phái nam.
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Tác dụng sinh lý(tt)
Đồng hoá protein (Protein anabolism)
vận chuyển A- amine vào mô & cơ,TH
Protein cơ thể phát triển nhanh , cân,
phát triển cơ, xương, sớm đóng đầu xương
dài ngưng phát triển chiều cao
LDL, giảm HDL-Cholesterol => nguy cơ
xơ vữa ĐM .
Kích thích TH hồng cầu .
Dược động học
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Trước dậy thì,N0 Testosterone thấp ~ 20µg/100ml.
- Ở người trưởng thành ~ 300 -1000µg/100ml.
- Trung bình cơ thể bài tiết ~ 8mg/ngày.
- 65 % gắn với SHBG,20 % tự do,
còn lại gắn Albumine,Protein khac
- Hấp thu tốt qua PO nhưng CH ở gan PO liều cao
viên đặc biệt.
thường dùng dạng cấy DD, đặt TT, hấp thu qua da
Ở Tb đích dưới Td E. 5α - Reductase, Testosteron
DHT (Dihydrotestosterone)Td mạnh hơn.
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Cơ chế tác dụng
Testosterone & DHT gắn với Receptor là 1 Protein
nội bào Phức hợp Receptor –Hormone
Phức hợp Receptor –Hormone gắn với những phần
điều hoà Hormone đặc biệt trên nhiễm sắc thể trong
nhân Tb ,làm tăng TH các Protein đặc hiệu & các
RNA
Các Protein mới này hoạt động thúc đẩy quá trình
nam hoaù.
Chỉ định
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Tốt nhất khi thiếu hay hormon
Do tuyến yên hay tinh hoàn => Suy Sd : dậy thì
muộn, vô sinh bất lực…
Các trường hợp Protein máu :HC thận hư ,sau
chấn thương, phẫu thuật, bỏng …
Loãng xương : Do suy sinh dục nam.
Căng sữa sau khi sinh
Bệnh lạc nội mạc TC ( Endomertriosis ).
Một số trường hợp K vú ở PN mãn kinh di căn
xương
Tác dụng phụ
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Nam hoá PN: mọc râu, mụn trứng cá,giọng khàn
KN bất thường… Sử dụng trong thai kỳ gây nam
hóa cơ quan Sd ngoài của bào thai nữ,
Nam hoá sớm & RL sự tăng trưởng xương ở TE .
Nữ hóa ở nam : Chứng vú to do Androgen
Estrogen, thường gặp ở TE & người bị bệnh gan .
Giữ muối & nước gây phù : thường gặp ở những
người suy tim, thận , dùng liều cao .
Vàng da ứ mật ,K gan
Bệnh mạch vaønh do HDL & LDL
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Chống chỉ định
PN có thai- cho con bú.
K tuyến TL hay K biểu mô tuyến vú ở nam giới.
Trẻ em < 15 tuổi
Thận trọng : Người bị bệnh tim,gan,thận,phù nề
Nam giớí cao tỉ
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Các Androgens điều trị thay thế
Tên thuốc
Gel Androstanolone
(Andractim)
Miếng dán Androderm
Testosterone
Undecanoat
(Andriol)
Fluoxymesterone
( Halotestin)
Mestrenolone
Dạng chế phẩm
Liều dùng
Kem bôi 2,5%
5-10 gel/ngày bôi
1lần
Miếng2,5mg/ngày, Dán 1 miếng vào
buổi tối
5mg/ngày
Vnén 2,5,10mg
PO sau bữa ăn 34v/ngày,chia2 lần
PO 2-20mg/ngày
Vnén 25mg
PO 50-75mg/ngày
Vnang mềm40mg
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Các Androgens điều trị thay thế(tt)
Tên thuốc
Methyltestosterone
(Oretin Methyl)
Dạng chế phẩm
V. nén 5,10,25,50mg
V .nén 10mgTestosteronePropionate
DD dầu 25,50,250mg/ml
TestosteroneEnanthate
(Delatestryl)
Testosterone Heptylate
DD dầu 100, 250mg/ml
DDdầu,50,100,250mg/ml
Liều dùng
PO10-50mg/ngày,
ngậm dưới lưỡi 525mg/ngày
Ngậm dưới lưỡi 10 20mg/ngày
IM 2-4lần /tuần
IM 250mg/tháng
IM 100-250mg/2tuần
sau1 tháng 1 lần
Testosterone Cypionate DD dầu,50,100,200mg/ml
IM mỗi lần 50(Depo Testosterone)
400mg/2-4tuần
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Các Androgens đồng hóa Proteine
Tên thuốc
Stanozolol (Winstrol)
Oxandrolone (Oxandrin)
Oxymetholon (Androyd)
Ethylestrenol
( Maxibolin)
Methandrostenolone
(Dianabol)
Nandrolone decanoat
(Deca Durabolin)
Nandrolonephenpropionate
(Durabolin)
Dạng bào chế
Liều dùng
V.nén 2mg
V.nén 2,5mg
V.nén
2,5,5,10,50mg
Cồn ngọt 2mg/5ml,
V. nén 2mg
V.dẹt 2,5; 5mg
dd dầu 50,100mg/ml
PO 2mgx3 lần/ngày
PO 5 -10mg/ngày
PO 5-15mg/ngày
PO 4-8mg/ngày
PO 5mg/ngày
IM sâu 50-100mg/34 tuần
DD dầu 25,50mg/ml IM sâu 2550mg/tuần
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
CÁC THUỐC
KHÁNG
ANDROGEN
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
CÁC THUỐC KHÁNG ANDROGEN
Các thuốc này ức chế ï TH Androgen hay
tranh chấp với Androgen tại receptor
Dùng trị: Mụn, hói đầu kiểu đàn ông, rậm
lông, HC nam hoá, dậy thì sớm, tăng sản &
K tuyeán.TL
Các chất ức chế TH androgen
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Các chất tương tự GnRH
Ức chế TH Testosterone do ức chế tiết
LH & FSH gồm:
- Leuprorelin acetat (Lucrin) IM, SC
- Histrelin acetat (Supprelin) IM, SC
- Nafarelin (Synarel) xòt mũi
- Gonadoreline IV, SC
- Goserelin (Zoladex) cấy dưới da
-Triptorelin (Decapeptyl) IM
- Buserelin ( Suprefact) IM, xịt mũi
Các chất tương tự GnRH
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
CHỈ ĐỊNH
CHỐNG CHỈ
ĐỊNH
Dậy thì sớm phụ thuộc
Gonadotropin
K tuyến TL giai đoạn muộn Có thai
K vú giai đoạn muộn ở PN
tiền MK.
Đang cho con bú
Bệnh lạc NMTC,u xơ TC.
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Các chất ức chế TH androgen
Ketoconazol & Liarozol :
-Ức chế Cyt P450 => ức chế TH các Steroids gồm
Testosteron & Cortisol .. Vì gây Cortisol & độc gan =>
ít dùng.
Spironolactone : Ức chế TH & cạnh tranh receptor
androgen .
-Dùng trị chứng rậm lông ở PN với liều 50-200mg/ngày
thường gây rối loạn KN.
Chất ức chế 5α-Reductase: Finasteride (Proscar):
-Cạnh tranh 5α-Reductase 1 & 2 ngăn testosterone
DHT DHT
- Dùng trị sản tuyến TL lành tính thể trung bình.
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Chất ĐK androgen tại receptor
Cyproterone acetate (Androcur)
- Ức chế sự gắn DHT vào các Receptor .Mang tính
Progestin nên ức chế tiết Gonadotropine,làm giảm tiết
FSH & LH
-Dùng đơn trị hay phối hợp với thuốc ngừa thai PO trị
chứng rậm lông ở PN .Viên 50mg PO 1 v/ngày.
- Điều trị K tuyến TL 200mg/ngày.
HORMON TUYẾN SINH DỤC & THUỐC NGỪA THAI
Chất ĐK androgen tại receptor(tt)
Flutamide (Evlexin) & Bicalutamide (Casodex)
- Ko mang nhân Steroid => Ko có tính hormone
- Chỉ Td khi CH 2-Hydroxyflutamide chất cạnh tranh
mạnh với DHT tại Receptor.
- Liều 750mg/ngày làm thoái hoá tuyến TL&túi tinh.
- Trị K tuyến TL .Vì làm LH & Testosterone nên ít dùng.
- Phối hợp với thuốc tránh thai trị chứng rậm lông cho PN
Nilutamide (Anandron)
- Cơ chế Td giống Flutamide nhưng yếu hơn
- Dùng trị K tuyến TL