VẬT LÝ CHẤT RẮN Chæ°Æ¡Ng 22 hệ ná»™i tiết

Hệ nội tiết


• Hệ thống truyền tin thứ 2 của cơ thể
• Sử dụng các thơng tin hóa học (hormone) được
giải phóng vào máu
• Hormones kiểm sốt vài q trình chính của cơ
thể
• Sinh sản
• Tăng trưởng và phát triển
• Huy động hàng rào bảo vệ của cơ thể
• Duy trì cân bằng nội tế bào
• Điều hịa chuyển hóa


Tổng quan
• Hormone được sản xuất bởi các tế bào biệt hóa
• Tế bào tiết hormone vào dịch ngoại bào
• Máu chuyển hormone đến vị trí mong muốn
• Hormone điều hòa hoạt động của các tế bào
khác


Bản chất hóa học của Hormone
• Hormone là amino acid
• Proteins
• Peptides
• Amines
• Steroid – từ cholesterol
• Prostaglandin – sản xuất từ chất béo có hoạt
tính cao

Cơ chế tác động của hormone
• Hormone chỉ tác động trên những mô và cơ
quan nhất định (tế bào hay cơ quan đích)
• Tế bào đích phải có protein receptor đặc hiệu
• Hormone một khi bám vào tế bào sẽ ảnh
hưởng đến hoạt động của tế bào


Các tác động của hormone
• Thay đổi tính thấm màng tế bào hay trạng thái
điện giải
• Sinh tổng hợp protein như enzyme
• Hoạt hóa hay bất hoạt các enzyme
• Kích hoạt phân bào


Hoạt động của hormone steroid
• Khuếch tán qua màng tế bào của tế bào
đích
• Đi vào nhân và gắn vào protein đặc hiệu
trong nhân
• Gắn vào vị trí đặc hiệu trên DNA tế bào
• Hoạt hóa các gene ảnh hưởng tới tổng hợp
protein


Hoạt động của hormone steroid

Tác động của hormone nonsteroid
• Hormone bám vào receptor màng
• Hormone khơng vào bên trong tế bào
• Hoạt hóa enzyme bằng 1 loạt phản ứng
• Xúc tác phản ứng sản xuất phân tử truyền
thơng tin thứ 2
• Kiểm sốt các thay đổi nội bào tạo để gia tăng
các đáp ứng đặc hiệu


Tác động của hormone nonsteroid


Kiểm sốt việc giải phóng
hormone
• Nồng độ hormone trong máu được duy trì nhờ
phản hồi thụ động
• 1 kích ứng hay nồng độ hormone trong máu
thấp sẽ dẫn đến việc giải phóng thêm hormone
• Q trình phóng thích hormone ngưng khi nồng
độ hormone trong máu đạt nồng độ bình
thường


Kích thích tuyến nội tiết bằng
hormone
• Các tuyến nội tiết
được hoạt hóa bởi
các hormone khác

tuyến


Kích thích thể dịch trên các tuyến
nội tiết
• Nồng độ hormone
trong máu thay đổi
 kích thích giải
phóng hormone


Kích thích thần kinh trên các tuyến
nội tiết
• Xung thần kinh kích
thích giải phóng
hormone
• Q trình này chịu sự
kiểm sốt của hệ thàn
kinh giao cảm


Vị trí của các cơ quan nội tiết
chính


Tuyến n
• Kích thước khoảng trái nho
• Gắn với tuyến dưới đồi bằng 1 cuống
• Được bảo vệ bởi các xương bướm
(sphenoid bone)

• Có 2 thùy chức năng
• Thùy trước (anterior pituitary): mơ tuyến
• Thùy sau (posterior pituitary): mơ thần
kinh




Hormone của thùy trước tuyến n
• Có 6 hormone từ thùy trước tuyến n
• 2 tác động trên mơ đích khơng nội
• 4 kích thích các tuyến nội tiết khác
(hormone tuyến)
• Tính chất của các hormone
• Protein
• Hoạt động thơng qua hệ thống truyền tin
thứ 2
• Được điều hịa bởi các hormone khác


Hormone của thùy trước tuyến yên