BÀI THU HOẠCH GVMN17: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ em lứa tuổi mầm non

GVMN17: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ em lứa tuổi mầm non
Dạy trẻ bảo vệ môi trường là một điều vơ cùng cần thiết từ khi trẻ cịn
nhỏ. Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là cung cấp những kiến thức
sơ đẳng, cơ bản về môi trường phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ, nhằm
tạo ra thái độ và hành vi đúng của trẻ đối với môi trường xung quanh.
Môi trường là vấn đề mang tính tồn cầu. Sự biến đổi mạnh mẽ của môi
trường đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng đến đời sống, kinh tế và văn hóa
của mỗi quốc gia. Muốn được sống trong mơi trường lành mạnh thì việc giáo
dục ý thức bảo vệ mơi trường cần hình thành từ sớm, ngay từ lứa tuổi mầm non.
Đây là nhiệm vụ cần có chiến lược và kế hoạch cụ thể để phát triển toàn diện
nhân cách của trẻ. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường được lồng ghép vào các
hoạt động hàng ngày để trẻ có thể vừa học vừa chơi, vừa tiếp thu được kiến thức
một cách hiệu quả nhất.
Trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ ở trường mầm non có rất nhiều
các hoạt động giáo dục: hoạt động vui chơi; hoạt động ngoài trời; hoạt động âm
nhạc; hoạt động tạo hình; hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh. Thông qua các hoạt động
này, giáo viên lên kế hoạch tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động với những
trải nghiệm khác nhau. Từ đó, trẻ được tiếp cận với những tình huống có vấn đề
và tự đưa ra các cách giải quyết các vấn đề đó.
Học thơng qua trải nghiệm là gì? Học tập qua trải nghiệm (experiential
learning) là một cách học thông qua làm, với quan niệm việc học là quá trình tạo
ra tri thức mới trên cơ sở trải nghiệm thực tế, dựa trên những đánh giá, phân tích
trên những kinh nghiệm, kiến thức sẵn có. Như vậy, thơng qua các hoạt động
trải nghiệm, trẻ được cung cấp các kiến thức, kĩ năng từ đó hình thành những
năng lực, phẩm chất và kinh nghiệm. Trong các hoạt động trải nghiệm, giáo viên
mầm non có vai trị định hướng, hỗ trợ, đánh giá, uốn nắn, sửa sai cho trẻ. Tùy
thuộc vào từng hoạt động trải nghiệm, giáo viên đưa các tình huống có vấn đề để
trẻ trải nghiệm với các tình huống đó. Như vậy, trẻ rất hứng thú và kiến thức, kĩ
năng sẽ hình thành một cách nhẹ nhàng, tự nhiên.
Thơng qua các hoạt động ngoài trời, các hoạt động khám phá khoa học, giáo
viên lôi cuốn trẻ tham gia vào các cuộc trò chuyện bằng những câu hỏi ngắn về

kinh nghiệm của trẻ, tạo hứng thú bước đầu cho trẻ đối với những nội dung đặt
ra về bảo vệ mơi trường. Ví dụ: Tại sao chúng ta phải trồng cây? Cây sống được
là nhờ đâu? Muốn cây xanh trong sân trường tươi tốt chúng ta phải làm gì?...
Tùy theo từng điều kiện, cơ có thể thiết kế các thí nghiệm cho trẻ. Hàng
ngày, cô cùng trẻ tưới nước cho hạt và cùng nhau quan sát sự nảy mầm của hạt.
Đối với con vật ni, cây xanh cho trẻ tìm hiểu về đặc điểm, giá trị, vẻ đẹp của
con vật, cây, hoa, lá… Nói về sự sinh trưởng của cây xanh, cơ cùng trẻ tham gia
hoạt động thực tế: “gieo hạt”. Cô cho trẻ xem về quá trình phát triển, thay đổi
của đối tượng: Hạt – nảy mầm – cây có chồi – lá non – lá xanh thẫm, to hơn, sau
đó trẻ được xem cả q trình lao động chăm sóc cây trồng. Tùy theo điều kiện
tơi chọn những thí nghiệm làm cho trẻ xem và sau đó trị chuyện với trẻ: Điều gì
xảy ra nếu khơng có nước? Phải làm những cơng việc gì để bảo vệ nguồn nước?


Chúng ta làm gì để góp phần tiết kiệm nước? Chính hoạt động trải nghiệm này
sẽ mang lại cho trẻ sự hứng thú khi hàng ngày được chăm sóc và tham gia các
hoạt động như các bác nông dân thực thụ. Từ đó, trẻ biết trân trọng cây xanh và
bảo vệ mơi trường.
Những tình huống trong các hoạt động mà trẻ trải nghiệm cũng hình thành
cho trẻ ý thức bảo vệ mơi trường. Ví dụ: thơng qua tranh, ảnh, băng, đĩa trẻ được
nhìn thấy những hành vi phá hoại mơi trường và những ảnh hưởng khi môi
trường bị ô nhiễm như: phá hoạt cây xanh, vứt rác bừa bãi, săn bắn động vật…
Từ đây trẻ có cái nhìn đúng, sai về ý thức và hành vi bảo vệ môi trường sống.
Qua những hình ảnh trên máy chiếu, cho trẻ xem những vùng, miền thiếu nước,
cây cối thiếu nước, đất đai thiếu nước hoặc nguồn nước bị ơ nhiễm hay hình ảnh
lãng phí nước sẽ tác động đến tình cảm của trẻ. Khi được xem và tìm hiểu về
nước, các bé đã xây dựng được ý thức tiết kiệm và hình thành thói quen tắt nước
khi khơng sử dụng. Có thể nói rằng, các hoạt động trải nghiệm có tác dụng rất
lớn tới việc giáo dục ý thức về bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non.
*TẦM QUAN TRỌNG CỦA GD BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ĐỐI

VỚI TRẺ EM:
Giáo dục bảo vệ mơi trường cho trẻ em là rất quan trọng vì nhiều lý do:
Xây dựng nhận thức về môi trường: Bằng cách dạy trẻ em về môi trường,
chúng học cách đánh giá cao môi trường và hiểu hậu quả của hành động của
chúng. Họ học cách nhận ra tác động của ô nhiễm, chất thải và các hành vi có
hại khác đối với mơi trường và cách họ có thể góp phần bảo vệ mơi trường.
Tạo ra những cơng dân có trách nhiệm: Giáo dục môi trường thấm nhuần
tinh thần trách nhiệm ở trẻ em. Họ học cách quan tâm đến mơi trường và hành
động để bảo vệ nó. Khi lớn lên, chúng sẽ trở thành những cơng dân có trách
nhiệm, ý thức được tác động của chúng đối với môi trường và tích cực làm việc
để giảm thiểu tác động đó.
Khuyến khích các thực hành bền vững: Trẻ em học về mơi trường có
nhiều khả năng phát triển các thực hành bền vững mà chúng có thể mang theo
khi trưởng thành. Họ có thể tìm hiểu về tái chế, giảm chất thải, tiết kiệm nước và
các hoạt động khác giúp bảo vệ môi trường.
Phát triển các kỹ năng tư duy phê phán: Giáo dục môi trường dạy trẻ em
suy nghĩ chín chắn về tác động của hoạt động con người đối với mơi trường. Họ
học cách phân tích dữ liệu, đưa ra quyết định sáng suốt và giải quyết vấn đề.
Ni dưỡng sự đồng cảm và lịng trắc ẩn: Giáo dục môi trường dạy trẻ em
biết đồng cảm với chúng sinh và phát triển lòng trắc ẩn đối với tất cả sự sống.


Họ tìm hiểu về mối liên kết của vạn vật và cách hành động của họ có thể tác
động đến các sinh vật và hệ sinh thái khác.
Tóm lại, giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ em là rất quan trọng để tạo ra
một tương lai bền vững. Bằng cách dạy trẻ em quan tâm đến môi trường, chúng
ta có thể tạo ra những cơng dân có trách nhiệm, những người đầu tư vào việc
bảo vệ hành tinh và bảo tồn nó cho các thế hệ tương lai.
* BIỆN PHÁP
1.Dạy trẻ những khái niệm cơ bản

Giúp trẻ phân biệt được những khái niệm cơ bản như: Môi trường sạch,
môi trường bẩn, vì sao khơng khí bị ơ nhiễm, ơ nhiễm môi trường sẽ gây ra
những tác hại như thế nào, tại sao cần rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi
vệ sinh, tại sao cần bảo vệ và trồng cây xanh…
Khuyến khích các bé tìm hiểu thông tin bằng những cuộc thi nho nhỏ như cùng
cha mẹ tìm hiểu về chủ đề mình thích rồi lên thuyết trình trên lớp. Hoạt động
này phù hợp cho các lớp 5 tuổi. Các bé được học hỏi, khám phá theo cách này sẽ
rất hào hứng và ghi nhớ lâu hơn. Thậm chí có bé cịn có nhiều ý tưởng để bảo vệ
môi trường
2. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường thông qua hoạt động chơi
Hoạt động vui chơi có vai trị rất lớn đối với sự phát triển của trẻ mầm
non nói chung và giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường nói riêng. Thơng qua vai
chơi, hồn cảnh chơi, các tình huống chơi trẻ biết phân biệt những hành vi đúng,
sai trong việc bảo vệ môi trường, từ đó có ý thức đúng đắn đối với mơi trường
sống.
Hoạt động chơi ngoài trời: đây là cơ hội trẻ được tiếp xúc với đa dạng các đối
tượng về môi trường: cỏ, cây, hoa, lá, các hiện tượng thiên nhiên xung quanh
trẻ. Trong q trình quan sát mơi trường, giáo viên dùng biện pháp đàm thoại,
tạo tình huống có vấn đề để trẻ tự giải quyết. Ví dụ: quan sát cây bị héo. Cô hỏi:
Tại sao cây bị héo? Cây sống được là do đâu? Muốn cây xanh tốt chúng ta phải
làm gì? Chính những câu hỏi, lời dẫn dắt của giáo viên dần hình thành ở trẻ ý
thức về bảo vệ cây xanh.
Hoạt động chơi ở góc: Căn cứ vào nội dung giáo dục cơ sắp xếp các góc chơi
phù hợp, thu hút trẻ vào các góc chơi. Trong q trình chơi, cơ đưa các tình
huống về giáo dục ý thức bảo vệ môi trường để trẻ trải nghiệm như: đóng vai
bác nơng dân chăm sóc vườn rau; cơ lao cơng đang qt dọn đường phố… Tất
cả những tình huống, vai chơi, hồn cảnh chơi giáo viên đều có thể tạo cơ hội để
trẻ trải nghiệm nhằm lồng ghép các nội dung giáo dục.
Thơng qua các trị chơi: trị chơi xây dựng, trò chơi học tập giáo viên lồng
ghép các nội dung giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.

Ở trường mầm non, hoạt động lao động rất có ý nghĩa đối với trẻ. Ngoài
việc giúp trẻ phát triển thể chất, hoạt động lao động còn giúp trẻ yêu quý hoạt
động lao động và được tiếp xúc nhiều với môi trường. Đây là phương tiện rất tốt
để giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ.


Công việc lao động hàng ngày của trẻ ở trường có thể lồng ghép qua hoạt
động chơi, có thể được tổ chức cuối giờ. Trẻ được chăm sóc cây hoa trong sân
trường, chăm sóc vườn trường. Trong q trình hoạt động cơ hướng dẫn, giảng
giải, giải thích, định hướng cho trẻ những hành vi bảo vệ môi trường
3. Cùng trẻ thực hiện các hành động thiết thực nhất ở trường mầm
non
Hướng dẫn trẻ hình thành các thói quen như lau dọn bàn ghế, sắp xếp đồ chơi,
đồ dùng gọn gàng, tự gấp chăn sau khi ngủ dậy, xếp đặt ngăn tủ của mình ngăn
nắp. Tuyệt đối khơng được vứt rác bừa bãi hay để lớp học bừa bộn. Sẽ có một
nhóm bạn đi theo dõi các hoạt động này để các bạn cùng thi đua xem tổ nào gọn
gàng sạch sẽ hơn.
Hoạt động lao động cơng ích được thực hiện vào các cuối tuần. Các bé sẽ
đi xung quanh các lớp học và xung quanh trường thu dọn rác, lau dọn kệ đồ
chơi, sắp xếp lại đồ dùng…
Cô sẽ ghi những cảnh báo kèm những hình ảnh ngộ nghĩnh như “Tiết
kiệm nước” ở vịi nước rửa tay và bình nước chung, “Xin hãy cho tôi rác” ở
ngay trên thùng đựng rác, “Rửa tay sau khi đi vệ sinh” ở trong nhà vệ sinh… Trẻ
sẽ dần thuộc lịng các thơng báo và tự giác thực hiện.
Những giờ học gieo hạt, trồng cây là những giờ học được trẻ đón nhận
hào hứng nhất. Các con có thể cùng cha mẹ trồng một chậu cây nhỏ rồi mang
đến lớp để tự chăm sóc. Hoặc cùng cô và các bạn trồng cây xanh ở vườn của
trường. Hoạt động này khiến trẻ hiểu được ý nghĩa thiết thực của việc trồng cây
tạo ra môi trường xanh sạch đẹp và việc cần thiết bảo vệ cây cối xung quanh
4. Làm đồ tái chế tại lớp học

Các cơ sẽ tìm các mẫu đồ chơi, đồ dùng được làm tự vật liệu tái chế trên
mạng internet, sách báo. Sau đó cùng các con thực hiện làm các mẫu trên lớp.
Đồ tái chế có thể sử dụng nguyên liệu như vỏ lon bia, vỏ trứng, giấy báo, lõi
giấy vệ sinh, bìa cứng, ống hút…
Có những bé rất nhanh nhạy, có thể về nhà thực hiện cùng cha mẹ và
mang những sản phẩm khá đẹp đến lớp
5. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường thông qua hoạt động ăn, ngủ, vệ
sinh
Thông qua các công việc hàng ngày như ăn, ngủ, vệ sinh cũng là một cơ
hội tốt để trẻ được trải nghiệm. Trẻ tự chăm sóc, vệ sinh cá nhân sạch sẽ cũng là
một cách bảo vệ môi trường xung quanh trẻ. Vì vậy, việc để cho trẻ tự trải
nghiệm những hoạt động vệ sinh cá nhân trẻ cũng có vai trị lớn đối với việc
giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ.
6. Tuyên truyền đến các phụ huynh
Ngồi các giờ học trên lớp, các cơ tin rằng trẻ em có thể học hỏi rất nhiều
kiến thức bảo vệ mơi trường từ gia đình của mình. Ở Worldkids, các cô trong
trường mầm non quốc tế sẽ tuyên truyền đến phụ huynh các biện pháp đơn giản
và hữu hiệu nhất để trẻ thực hiện khi ở nhà.
Các bé sẽ trở thành “những người giám sát” khi nhắc nhở ông bà cha mẹ
phải biết tiết kiệm nước, tắt điện sau khi dùng xong, phân loại rác thích hợp,
hoặc tích góp những đồ dùng khơng cần dùng nữa để làm kế hoạch nhỏ. Khi các


bé trở thành người quan trọng sẽ thực hiện công việc rất tốt. Bài học về bảo vệ
môi trường sẽ phát huy được những tác dụng và ý nghĩa của nó.
Giáo dục mơi trường ở trường mầm non sẽ hình thành những phản xạ,
những thói quen đầu tiên trong việc bảo vệ môi trường. Thông qua các hoạt
động trải nghiệm sẽ hình thành cho trẻ ý thức bảo vệ mơi trường; giáo dục trẻ có
thái độ, ứng xử đúng đắn với mơi trường, tơn trọng và giữ gìn mơi trường, biết
cách sống tích cực và thân thiện với mơi trường.

*Hướng dẫn tổ chức các hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường trong
cơ sở GDMN:
Giáo dục bảo vệ môi trường là rất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của
trẻ nhỏ. Các cơ sở giáo dục mầm non (GDMN) đóng vai trị quan trọng trong
việc ni dưỡng niềm u thích và đam mê bảo vệ mơi trường ở trẻ nhỏ. Dưới
đây là hướng dẫn tổ chức hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường trong cơ sở
GDMN:
– Xây dựng chương trình giảng dạy: Xây dựng chương trình giảng dạy tích
hợp giáo dục bảo vệ mơi trường vào các hoạt động hàng ngày. Chương trình
giảng dạy nên bao gồm các hoạt động dạy cho trẻ nhỏ tầm quan trọng của việc
bảo vệ môi trường, tác động của các hoạt động của con người đối với mơi
trường và cách có trách nhiệm với môi trường.Tạo môi trường xanh: Tạo môi
trường xanh trong cơ sở GDMN. Trồng cây, thiết lập một khu vườn và khuyến
khích trẻ em tham gia vào các hoạt động làm vườn. Sử dụng vật liệu tái chế để
tạo đồ dùng dạy học, đồ chơi và các tài nguyên khác.
– Mời chun gia: Mời chun gia mơi trường nói chuyện với các em. Các
chuyên gia có thể cung cấp cho các em những thông tin giá trị về bảo vệ môi
trường và giải đáp các thắc mắc của các em.
– Tham gia các chuyến đi thực tế: Đưa trẻ tham gia các chuyến đi thực địa
đến công viên, khu bảo tồn động vật hoang dã và các địa điểm có ý nghĩa về mơi
trường khác. Các chuyến đi thực địa cung cấp cho trẻ em những trải nghiệm trực
tiếp về mơi trường và cách bảo vệ nó.
– Tiến hành thí nghiệm: Tiến hành thí nghiệm thể hiện khái niệm bảo vệ
mơi trường. Ví dụ, bạn có thể tiến hành một thí nghiệm về tác động của ơ nhiễm
nước đối với đời sống thủy sinh. Những thí nghiệm như vậy giúp các em hiểu
hậu quả của việc hủy hoại môi trường.
– Khuyến khích các thực hành thân thiện với mơi trường: Khuyến khích
các thực hành thân thiện với mơi trường ở trẻ em, chẳng hạn như tái chế, tiết
kiệm nước và tiết kiệm điện. Cung cấp cho họ cơ hội để thực hành những gì họ
học được.

– Tổ chức các cuộc thi: Tổ chức các cuộc thi về chủ đề bảo vệ môi trường.
Các cuộc thi có thể dưới hình thức làm áp phích, viết luận hoặc kể chuyện. Điều
này khuyến khích các em nghiên cứu, học hỏi và thể hiện suy nghĩ của mình
một cách sáng tạo.
– Thu hút phụ huynh tham gia: Thu hút phụ huynh tham gia vào các hoạt
động giáo dục bảo vệ môi trường. Tổ chức các sự kiện và hoạt động khuyến
khích sự tham gia của phụ huynh. Ví dụ, bạn có thể tổ chức một sự kiện trồng
cây mà cha mẹ có thể tham gia cùng con cái của họ.
- Theo dõi tiến độ: Theo dõi tiến độ của trẻ trong việc giáo dục bảo vệ môi
trường. Theo dõi việc học tập và phát triển của họ và cung cấp thơng tin phản
hồi cho phụ huynh.
– Làm cho nó vui vẻ: Giáo dục bảo vệ môi trường nên vui vẻ và hấp dẫn
đối với trẻ em. Sử dụng các trò chơi, bài hát và câu chuyện để làm cho trải
nghiệm học tập trở nên thú vị và đáng nhớ.
Tóm lại, giáo dục bảo vệ môi trường là rất quan trọng trong sự phát triển
của trẻ thơ. Hướng dẫn trên cung cấp một khn khổ tồn diện để tổ chức các
hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường trong các cơ sở giáo dục mầm non.