Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao tại trường mầm non Xuân Phúc, huyện Như Thanh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HĨA

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NHƯ THANH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN XÂY
DỰNG MÔI TRƯỜNG GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM
TRUNG TÂM ĐẠT HIỆU QUẢ CAO TẠI TRƯỜNG
MẦM NON XUÂN PHÚC, HUYỆN NHƯ THANH

Người thực hiện: Nguyễn Thị Xinh
Chức vụ: Phó Hiệu trưởng
Đơn vị cơng tác: Trường Mầm non Xuân Phúc
SK thuộc lĩnh vực: Quản lý

THANH HÓA NĂM 2022


Mục lục
Mục lục..................................................................................................... 1
1.1. Lý do chọn đề tài.............................................................................. 1
1.2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................... 2
1.3. Đối tượng nghiên cứu ..................................................................... 3
1.4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................... 3
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm........................................................... 3
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.......................................... 3
2.2. Thực trạng của việc trước khi áp dụng SKKN xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non Xuân Phúc, huyện
Như Thanh................................................................................................ 4
2.2.1. Thuận lợi........................................................................................ 4

2.2.2. Khó khăn ....................................................................................... 4
2.2.3. Kết quả, hiệu quả của thực trạng................................................... 5
2.3. Các giải pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non Xuân Phúc đạt hiệu
quả cao..................................................................................................... 6
2.3.1. Giải pháp 1: Khảo sát, đánh giá thực trạng môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm của nhà trường từ đó xây dựng kế hoạch chỉ đạo . .6
2.3.2.Giải pháp 2: Tổ chức bồi dưỡng kiến thức về “Xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” cho đội ngũ giáo viên. .................8
2.3.3. Giải pháp 3: Tham mưu xây dựng cơ sở vật chất, bổ sung trang
thiết bị đồ dùng đồ chơi............................................................................ 9
2.3.4. Giải pháp 4: Chỉ đạo giáo viên thực hiện việc xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại nhà trường (XDMT trong lớp,
MT ngoài lớp học gồm có)...................................................................... 10
2.3.5. Giải pháp 5: Thiết kế mơi trường giáo dục cho hoạt động học ....15
2.3.6. Giải pháp 6: Phát động phong trào thi đua xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm chào mừng các ngày lễ lớn theo nội dung
từng chủ đề trong năm học..................................................................... 15
2.3.7. Giải pháp 7: Tuyên truyền phối kết hợp với cha mẹ học sinh để
xây dựng MTGD lấy trẻ làm trung tâm.................................................... 16
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường: (Tính đến thời điểm 4/2022) .....17
2.4.1. Đối với trẻ.................................................................................... 17
2.4.2. Đối với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường .............................17
2.4.3. Đối với hội cha mẹ học sinh........................................................ 18
3. Kết luận, kiến nghị.............................................................................. 19
3.1. Kết luận........................................................................................... 19
3.2. Kiến nghị, đề xuất........................................................................... 19
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................... 20

1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân,
đặt nền móng ban đầu cho sự phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ
của trẻ em Việt Nam. Việc chăm lo phát triển giáo dục mầm non là trách nhiệm
chung của các cấp chính quyền, của mỗi ngành, mỗi gia đình và tồn xã hội dưới
sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước [1]. Vì vậy chất lượng chăm
sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non là rất quan trọng và cần thiết.
Giáo dục mầm non có mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng nhằm giáo dục toàn
diện cho trẻ về thể chất, tình cảm, đạo đức, thẩm mỹ, trí tuệ, là cơ sở để hình
thành và phát triển nhân cách con người mới, xã hội chủ nghĩa Việt Nam đồng
thời trang bị những tiền đề cần thiết cho trẻ bước vào trường tiểu học và là hành
trang theo suốt quá trình phát triển của trẻ [2].
Lúc sinh thời Bác Hồ đã nói: “Non sơng Việt Nam có trở nên vẻ vang hay
khơng, dân tộc Việt Nam có sánh vai với các cường quốc năm châu được hay
khơng, chính là nhờ vào công lao học tập của các cháu”. Trẻ em những mầm non
tương lai của đất nước, đất nước có giàu mạnh, phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ.
Trẻ em ở độ tuổi mầm non là lứa tuổi đang phát triển mạnh cả về thể chất
và trí tuệ, trẻ ln tị mị, ln muốn được tìm hiểu, khám phá thế giới xung
quanh. Đặc biệt là trẻ hiếu động luôn muốn được hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi,
trong mọi hoàn cảnh, với trẻ ở độ tuổi này là "Học mà chơi, chơi mà học " [3].
Chính vì vậy yếu tố mơi trường có tính chất quyết định đến sự phát triển cả về
thể chất cũng như tinh thần của trẻ. Trẻ được sống và học tập, sinh hoạt trong
môi trường giáo dục tích cực sẽ có một cơ thể khoẻ mạnh, trí tuệ phát triển
thơng minh, nhanh nhẹn, hình thành nên nhân cách lành mạnh làm nền móng
cho các giai đoạn phát triển sau này.
Giáo dục mầm non có một ý nghĩa quan trọng đối với việc chuẩn bị tâm
thế sẵn sàng đi học cũng như tập cho trẻ làm quen với những sinh hoạt gần gũi
với hoạt động học tập. Để có thể mạnh dạn, tự tin tham gia các hoạt động và học

tập tốt hơn ở các bậc học tiếp theo, trẻ cần phải có sự rèn luyện một cách tích
cực về vận động, về trí óc, có sự hiểu biết về bản thân, gia đình, mơi trường
xung quanh...Vì vậy việc xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là
một trong những nhiệm vụ quan trọng của giáo viên khi thực hiện chương trình
giáo dục mầm non, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, khi mà cả hệ thống giáo
dục đang quyết tâm thực hiện Nghị quyết 29 của Đảng (Nghị quyết TW 8 khóa
XI) về “Đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo” [4].
Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là xây dựng một môi
trường an tồn, thân thiện và ấm cúng, trình bày đẹp mắt, thu hút sự chú ý của
trẻ, giúp trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động tạo điều kiện cho trẻ chơi mà
học, học bằng chơi, có cơ hội trải nghiệm và giao tiếp một cách tích cực, tự
nhiên. Mơi trường giáo dục gồm có hai bộ phận khơng thể tách rời, có liên quan
chặt chẽ và bổ sung lẫn nhau đó là mơi trường vật chất và mơi trường xã hội.


2
Mơi trường vật chất bao gồm tồn bộ phương tiện vật chất kể cả trong
nhà và ngồi trời có liên quan đến diện tích, phịng học, nhiệt độ, ánh sáng, đồ
dùng, đồ chơi...
Mơi trường xã hội là tồn bộ các mối quan hệ giúp trẻ hình thành phát
triển nhân cách, hay nói cách khác mơi trường xã hội chính là bầu khơng khí
giao tiếp giữa cơ và trẻ, giữa trẻ với trẻ, nó được tạo ra trong q trình tương tác.
Vì thế đối với trẻ mầm non, việc thiết lập, xây dựng và khai thác có hiệu
quả mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được xem như một trong những
nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa vơ cùng to lớn đối với sự hình thành và phát
triển nhân cách toàn diện của trẻ.
Nhưng trên thực tế, việc thực hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm vẫn tồn tại nhiều khó khăn, bất cập. Tại đơn vị nhà trường, mỗi giáo viên
thực hiện theo cách thức và quan điểm riêng của mình cho nên việc thực hiện chưa
thật sự đi vào chiều sâu và đúng hướng. Mặt khác, vẫn còn một số giáo viên mầm

non chưa đầu tư suy nghĩ, tìm tịi, cịn ngại đổi mới, ngại sáng tạo nên hiệu quả
thực hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm chưa cao.
Với nhiệm vụ được phân cơng là phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn,
hàng ngày trực tiếp chỉ đạo giáo viên thực hiện nhiệm vụ chun mơn của mình
nên bản thân tôi luôn trăn trở, suy nghĩ phải xây dựng môi trường giáo dục như thế
nào để trẻ được hoạt động một cách tích cực, thoải mái nhất mà lại đạt được hiệu
quả cao nhất luôn là vấn đề mà bản thân tơi nói riêng và tập thể Ban giám hiệu nói
chung đặc biệt quan tâm. Vì vậy trong năm học 2021-2022, với cương vị là phó
hiệu trưởng nhà trường phụ trách chỉ đạo lĩnh vực chuyên môn tôi đã mạnh dạn
nghiên cứu đề tài: “Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao tại trường mầm non Xuân
Phúc, huyện Như Thanh”, tôi nghiên cứu đề tài này nhằm giúp cho đội ngũ giáo
viên trong nhà trường nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ thực hiện
chương trình giáo dục Mầm non theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Tìm ra một số giải pháp xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm ở trường mầm non, phù hợp với điều kiện cụ thể của từng nhóm, lớp trong
nhà trường Mầm non Xuân Phúc, huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa.
- Giúp đội ngũ giáo viên trong nhà trường nâng cao nhận thức và năng lực
về quản lý, tổ chức chăm sóc, giáo dục trẻ, thực hiện chương trình Giáo dục
mầm non theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm phù hợp điều kiện cụ
thể của nhóm, lớp và nhà trường.
- Giúp đội ngũ giáo viên và học sinh xây dựng mơi trường giáo dục mang
tính “mở”, kích thích sự tập trung chú ý, tư duy và cảm xúc tích cực của trẻ, thúc
đẩy trẻ tham gia hiệu quả vào các hoạt động chơi và trải nghiệm đa dạng.
- Tạo cho trẻ cơ hội học tập qua chơi và bằng nhiều cách khác nhau phù
hợp với nhu cầu, hứng thú và khả năng của bản thân trẻ.
- Tuyên truyền với các bậc phụ huynh nhận thức đúng vai trò, nhiệm vụ và
tầm quan trọng trong việc “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”,
trong trường mầm non.

3
- Huy động sự tham gia của nhà trường, gia đình và xã hội, tạo sự thống
nhất cùng quan tâm xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ trong trường mầm
non góp phần thực hiện có hiệu quả chuyên đề "Xây dựng trường mầm non lấy
lấy trẻ làm trung tâm”.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Các giải pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm đạt hiệu quả cao tại trường mầm non Xuân Phúc, huyện Như Thanh.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Qua thực tế làm đề tài bản thân đã sử dụng một số phương pháp sau:
- Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận: Gồm các phương pháp phân
tích, tổng hợp, phân loại và hệ thống hóa các tài liệu và văn bản có liên quan đến
vấn đề nghiên cứu.
- Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Gồm các phương pháp
điều tra, nêu gương, quan sát, đàm thoại, các phương pháp nghiên cứu sản phẩm
hoạt động...
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu. Chương trình giáo dục Mầm non, tài
liệu hướng dẫn, mơ đun bồi dưỡng thường xun ....
- Phương pháp tốn học để xử lý số liệu (Thống kê, Bảng biểu...)
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
+ Môi trường giáo dục ở trường mầm non bao gồm hai thành tố cơ bản, đó
là mơi trường vật chất và mơi trường xã hội.
+ Môi trường vật chất được tạo nên bởi các yếu tố vật chất như nhiệt độ,
âm thanh, ánh sáng, đồ dùng, đồ chơi, thiết bị, học liệu...
+ Môi trường xã hội được tạo nên bởi sự giao tiếp, cảm xúc của giáo viên
và của trẻ, giữa các trẻ với nhau, giữa trẻ với cô giáo, với các nhân viên trong
trường...

+ Mơi trường bên ngồi lớp học và mơi trường bên trong lớp học.
Theo dự án tăng cường khả năng sẳn sàng cho trẻ đi học mô đun 1(MDD1
-1). (MDD2 TK), dành cho giáo viên và mô đun (QL1 TK), dành cho CBQL về xây
dựng MTMN lấy trẻ làm TT, trong đó có nội dung về thiết kế, xây dựng mơi trường
giáo dục trong trường mầm non.
Như vậy có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm là thực sự quan trọng và cần thiết. Nó được ví như người giáo viên thứ hai
trong cơng tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và
hoạt động của trẻ, thơng qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển
tồn diện. Một mơi trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố trí khu vực chơi và học
trong lớp và ngồi trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với
sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu
biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo.
+ Môi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ
và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giải
bày tâm sự, nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô, với bạn bè, nhờ vậy mà cô


4
hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả
hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo và bạn bè hơn. Được
hoạt động trong một môi trường giáo dục lành mạnh, sáng tạo, thân thiện trẻ sẽ
mạnh dạn tự tin hơn, hứng thú tham gia học tập tích cực hơn. có nhiều điều kiện
được trải nghiệm, khám phá. Từ đó giúp trẻ tự tin, thích được giao lưu, trao đổi ,
giao tiếp với cô và mọi người xung quanh giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, làm giàu
vốn từ, mở rộng khả năng hiểu biết của trẻ về môi trường xung quanh trẻ.
Căn cứ vào tài liệu hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm
non từ 3-36 tháng tuổi, CT 3-4 tuổi, CT 4-5 tuổi, CT 5-6 tuổi của nhà xuất bản
giáo dục Việt Nam. “Tổ chức mơi trường giáo dục hoạt động cho trẻ trong
nhóm, lớp có vai trị quan trọng đối với sự phát triển về thể chất, ngơn ngữ, trí

tuệ, tình cảm - xã hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ” vì vậy cần sáng tạo
tổ chức mơi trường cho trẻ chơi với nội dung “chơi mà học”, “học bằng chơi”,
để áp dụng thực hiện chuyên đề một cách có hiệu quả trong các nhà trường,
năm học 2017-2018 phòng giáo dục và Đào tạo huyện Như Thanh đã tổ chức
triển khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” cho
toàn thể CBGV trong toàn huyện.
Như vậy chúng ta có thể khẳng định: Xây dựng mơi trường giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm là một trong những nhiệm vụ hết sức quan trọng và là nhiệm
vụ trọng tâm đối với ngành giáo dục Mầm non nói chung và trường Mầm non
Xuân Phúc nói riêng.
2.2. Thực trạng của việc trước khi áp dụng SKKN xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non Xuân Phúc, huyện
Như Thanh
2.2.1. Thuận lợi
- Trường mầm non Xuân Phúc được quy hoạch và xây dựng ở trung tâm
xã, được sự quan tâm của lãnh đạo địa phương, phòng GD&ĐT trong việc xây
dựng cơ sở vật chất và chỉ đạo chun mơn.
- Trường có đội ngũ cán bộ, giáo viên nhiệt huyết với nghề, có trình độ,
có tinh thần trách nhiệm trong công việc.
- Cơ sở vật chất trang thiết bị và đồ dùng đồ chơi của nhà trường tương đối
đầy đủ và đặc biệt ưu tiên cho các chuyên đề đang triển khai và tổ chức thực hiện.
- Trẻ huy động ra lớp đầy đủ, đi học chuyên cần, mạnh dạn, tự tin.
- Cơng tác xã hội hố giáo dục được thực hiện thường xuyên, việc phối
kết hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng trong cơng tác chăm sóc giáo
dục trẻ được phát huy và phối hợp chặt chẽ.
2.2.2. Khó khăn
- Tuy cơ sở vật chất đã được đầu tư cơ bản song vẫn chưa đáp ứng được
so với nhu cầu học tập của trẻ, vì vậy đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc tổ chức
các hoạt động cho trẻ, đặc biệt là các các góc hoạt động trong lớp học.
- Trang thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi; mơi trường giáo dục ngồi lớp

học cịn hạn chế, chưa phong phú, đa dạng.


5
- Trình độ đào tạo của giáo viên trong trường tuy đã đạt trên chuẩn tới
90%, song chủ yếu được đào tạo tại các lớp bồi dưỡng tại chức, do đó kiến thức
thiếu liên hồn, năng lực chun mơn cũng như kĩ năng sư phạm còn hạn chế,
chưa linh hoạt sáng tạo trong việc áp dụng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm.
- Một bộ phận phụ huynh cịn q nng chiều con nên thường để trẻ tiếp
cận nhiều với điện thoại, những trò chơi điện tử…dẫn đến việc trẻ không hứng
thú với đồ chơi theo lứa tuổi ở trường mầm non, do đó việc giáo dục trẻ theo
khoa học gặp phải khơng ít khó khăn.
2.2.3. Kết quả, hiệu quả của thực trạng
Từ thực trạng trên của nhà trường, sau khi được phân công nhiệm vụ phụ
trách chuyên môn ở một môi trường, đơn vị mới, bản thân tôi nhận thấy rằng mặc
dù công tác xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã được thực
hiện song cịn mang tính hình thức, thiếu tính sáng tạo, chưa mang lại hiệu quả
cao, cụ thể qua khảo sát giáo viên và trẻ vào đầu năm học 2021-2022 như sau:
Bảng khảo sát giáo viên trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
TT

Tiêu chí khảo sát

Tổng số
GV được
khảo sát

Mức độ đạt được
Đạt

(Tỷ lệ %)

CĐ
(Tỷ lệ %)

38

34
= 89,5

4
= 10,5

38

35
= 92,1

3
= 7,9

38

34
= 89,5

4
= 10,5

4

Tổ chức, hướng dẫn trẻ khai thác
và sử dụng mơi trường giáo dục
có hiệu quả.

38

34
= 89,5

4
= 10,5

5

Tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ và
trãi nghiệm hết khả năng của bản
thân trẻ.

38

34
= 89,5

4
= 10,5

1

2

3

Lập kế hoạch xây dựng môi
trường giáo dục phù hợp với chế
độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ.
Sáng tạo trong việc thiết lập môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm phù hợp với chủ đề.
Đổi mới hoạt động chăm sóc giáo
dục trẻ và đánh giá sự phát triển
của trẻ theo quan điểm giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm.


6
Bảng khảo sát mức độ của trẻ trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
STT

1

2

3

Tiêu chí khảo sát

Trẻ hứng thú, tích cực tham
gia vào việc thiết lập mơi
trường giáo dục cùng với cô

giáo và các bạn.
Trẻ chủ động tham gia vào các
hoạt động học tập, vui chơi
theo quan điểm giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm.
Trẻ thể hiện mối quan hệ thân
thiện với cô giáo, với các bạn
và môi trường xung quanh.

Tổng số
trẻ được
khảo sát

Mức độ đạt được
Chưa đạt
Đạt
(Tỷ
lệ %)
(Tỷ lệ %)

382

364
= 95,2

18
= 4,8

382

360
= 94,2

22
= 5,8

382

369
= 95,6

13
= 3,4

Từ những kết quả trên cho thấy giáo viên lập kế hoạch, thiết kế các nội
dung chưa phù hợp, việc sưu tầm nguyên vật liệu, thiết kế tranh mở và đồ dùng
đồ chơi còn nhiều hạn chế, lựa chọn các phương pháp hướng dẫn, quy trình làm
đồ dùng đồ chơi chưa phù hợp với khả năng của trẻ. Khi tổ chức các hoạt động
mang tính áp đặt, trẻ chưa được tìm hiểu, chưa được trao đổi nhiều về đối tượng
mà trẻ sắp hoạt động. Do đó, việc tạo mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
cịn mang tính chất đối phó, tranh mở, đồ dùng, đồ chơi chủ yếu để trưng bày trẻ
chưa được hoạt động, chưa được tham gia vào việc làm tranh ảnh, đồ dùng, đồ
chơi, cùng cô bổ sung sắp xếp nhóm lớp theo quan điểm “Tạo mơi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm”.
Vì vậy cần phải có những giải pháp chỉ đạo sát sao hơn để đội ngũ cán bộ
giáo viên nắm vững hơn kiến thức, kỹ năng về chuyên đề xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, từ đó thiết lập mơi trường giáo dục cho trẻ hoạt
động đạt hiệu quả cao hơn.
2.3. Các giải pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện xây dựng môi trường giáo

dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non Xuân Phúc đạt hiệu quả
cao
2.3.1. Giải pháp 1: Khảo sát, đánh giá thực trạng môi trường giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm của nhà trường từ đó xây dựng kế hoạch chỉ đạo
Công tác xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ mầm non và khai thác
chúng đạt hiệu quả tại trường mầm non Xuân Phúc hiện nay vẫn cịn nhiều
những hạn chế. Để có cơ sở đưa ra kế hoạch xây dựng môi trường giáo dục phù
hợp với thực tế của nhà trường, tôi đã tiến hành đánh giá thực trạng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của nhà trường trên các mặt sau:
- Đánh giá tổng thể cảnh quan chung của nhà trường (từ khâu thiết kế mặt
bằng, bố trí các phịng, nhóm, bếp ăn, sân chơi, khu trồng cây xanh…)
- Đánh giá xếp loại việc sắp xếp, trang trí, sử dụng mơi trường giáo dục
của từng khu vực trong, ngồi lớp, từng nhóm lớp.


7
- Đánh giá mơi trường văn hố xã hội của nhà trường (bao gồm các mối
quan hệ giao tiếp, ứng xử giữa cán bộ giáo viên với nhau, giữa giáo viên với trẻ
và với phụ huynh, giữa giáo viên với lãnh đạo địa phương từ thôn bản đến lãnh
đạo xã, với dân cư xung quanh khu vực trường , lớp học).
Từ kết quả đánh giá này sẽ cho ban giám hiệu và giáo viên trong nhà
trường thấy được những điểm làm được và chưa làm được của công tác xây
dựng và sử dụng môi trường giáo dục cho trẻ.
Đối với bản thân là một phó hiệu trưởng nhà trường, thấy được kết quả
đánh giá việc xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ trong nhà trường còn nhiều
những điểm hạn chế, yếu kém nên tôi đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo cụ thể cho
từng độ tuổi, từng chủ đề. Từ đó tơi triển khai đến giáo viên và tổ chức cho giáo
viên thực hiện. Để xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiện đạt hiệu quả, tôi đã
lập một kế hoạch cụ thể như sau:
- Trực tiếp xuống các nhóm lớp để quan sát việc trang trí, bố trí, sắp xếp

các phương tiện phục vụ cho việc giáo dục trẻ ở các chủ đề.
- Quan sát cách giáo viên khai thác và hướng dẫn trẻ khai thác đồ dùng
trực quan trong các hoạt động giáo dục trẻ.
- Chỉ đạo giáo viên tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh trong việc
thiết lập mơi trường giáo dục tích cực cho trẻ.
- Phát động các phong trào thi đua, sáng tạp làm đồg dùng đồ chơi, trang trí
lớp theo chủ đề, trồng cây xanh...nhân dịp các ngày lễ như: Ngày nhà giáo Việt Nam
20/11, ngày tết, ngày quốc tế phụ nữ 8/3, để môi trường giáo dục thêm phong phú,
đa dạng.\

Ảnh: Hướng dẫn giáo viên tạo môi trường hoạt động giáo dục


8
2.3.2.Giải pháp 2: Tổ chức bồi dưỡng kiến thức về “Xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” cho đội ngũ giáo viên.
Việc xây dựng môi trường giáo dục trong lớp học và ngoài lớp học ở
trường mầm non là một việc làm khó có thể nói là hoàn toàn hoàn thiện dù ở bất
kỳ chi tiết nào, bởi nó địi hỏi sự thay đổi, sự mới mẻ mỗi ngày của mơi trường
để có thể tác động đến trẻ, thu hút trẻ, kích thích sự hứng thú khám phá, trải
nghiệm của trẻ, dẫn đến sự tích cực trong nhận thức và tư duy linh hoạt của trẻ.
Trẻ là trung tâm của mọi hoạt động giáo dục trong nhà trường, vì vậy mọi
sự bổ sung xây dựng mơi trường cơ sở vật chất cho trẻ hoạt động đều phải đề
cập tới sự vừa sức, sự phù hợp với trẻ. Chính vì thế, khi tạo dựng mơi trường
học tập cho trẻ, người cán bộ quản lý và giáo viên luôn phải quan tâm tới các chi
tiết tạo nên sự an tồn cho trẻ, gắn với các nội dung chăm sóc giáo dục vừa sức
với trẻ. Mơi trường trong và ngồi lớp học cần được nhà trường dần dần bổ
sung, tạo dựng để có sự sạch sẽ, đa dạng, phong phú, đẹp mắt, an tồn, để trẻ
thấy thích thú khi đến trường. Mơi trường đó cịn được cán bộ giáo viên tơn tạo
hàng ngày để mỗi ngày đều có sự mới lạ hấp dẫn với trẻ.

Nhận thức được điều đó, tơi đã bàn bạc với tổ trưởng chuyên môn lập kế
hoạch và tham mưu cho Hiệu trưởng tổ chức triển khai chuyên đề một cách cụ
thể phù hợp với tình hình thực tế của đơn vị. Cụ thể:
- Tổ chức cho giáo viên được thảo luận, trao đổi, đưa ra ý tưởng mới về xây
dựng môi trường giáo dục ở các nhóm lớp và mơi trường bên ngồi, trình bày những
đề xuất, kiến nghị và những khó khăn khi thực hiện xây dựng mơi trường giáo dục tại
nhóm lớp của mình, sau đó làm bài thu hoạch nộp về ban giám hiệu nhà trường. Sau
khi triển khai lý thuyết, tôi đã tiến hành chỉ đạo cho đội ngũ cán bộ giáo viên được
thực hành tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ như:
- Chia giáo viên ra làm nhiều nhóm, mỗi nhóm cử 1 nhóm trưởng phụ
trách thực hành một nội dung khác nhau. Sau một ngày thực hành tơi cho các
nhóm trưng bày sản phẩm để cùng nhận xét và để các nhóm khác được tham
khảo, học tập, sau đó đổi nội dung khác để giáo viên được sáng tạo và thể hiện hết
năng lực của mình. Sau năm ngày tổ chức thực hành, với những nội dung đã được
bản thân chuẩn bị sẵn, các nhóm đã hồn thành việc thiết lập mơi trường cho trẻ
hoạt động ở các nội dung như: Trang trí tranh theo nội dung chủ đề (tranh không cố
định để trẻ được hoạt động cùng cơ), trang trí lớp theo chủ đề; làm các loại bảng
biểu cho các nhóm lớp; làm đồ dùng đồ chơi cho các góc hoạt động, tạo cảnh quan
môi trường phong phú để trẻ hoạt động một cách tích cực, hứng thú.
- Sau khi hồn thành phần thực hành tơi cho các nhóm lên trình bày cách
khai thác và sử dụng phương tiện giáo dục mà mình vừa tạo ra cho tất cả cán bộ
giáo viên được nắm bắt..
Tổng số giáo viên tham dự chuyên đề là: 38 người, được chia thành 19
nhóm mỗi nhóm 2 người. Trong đó:
Số nhóm lớp trang trí và có nhiều đồ dùng, đồ chơi được sử dụng hiệu quả
trong hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ là 19/19 nhóm tỉ lệ 100%.
Như vậy sau triển khai chuyên đề giáo viên đã hiểu ra đây chính là một
hoạt động có nhiều ý nghĩa. Từ việc làm này tôi thấy việc thiết lập và sử dụng
môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao hơn so với trước đây

9

Ảnh: Tổ chức triển khai chuyên đề (Giờ dạy mẫu)
2.3.3. Giải pháp 3: Tham mưu xây dựng cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị đồ
dùng đồ chơi
Đối với hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non gắn liền với
đồ dùng trực quan và cơ sở vật chất, chúng ta khơng thể chăm sóc giáo dục trẻ
một cách có hiệu quả nếu như chúng ta khơng được trang bị cơ sở vật chất một
cách đầy đủ. Vì vậy cơng tác tham mưu xây dựng cơ sở vật chất, bổ sung trang
thiết bị đồ dùng, đồ chơi có vai trị vơ cùng quan trọng trong một nhà trường.
Trong năm học 2021-2022, bản thân tôi đã cùng với ban giám hiệu nhà
trường tham mưu với lãnh đạo địa phương, với hội cha mẹ phụ huynh học sinh
mua sắm bổ sung thêm một số đồ dùng đồ chơi cần thiết làm phong phú, đa
dạng thêm các phương tiện cho cô và trẻ hoạt động.
- Tham mưu cho Hiệu trưởng nhà trường tổ chức cho cán bộ giáo viên cốt
cán đi tham quan một số trường trọng điểm trong huyện, trong tỉnh để học tập
kinh nghiệm xây dựng và khai thác môi trường giáo dục đạt hiệu quả.
- Tiết kiệm tối đa việc chi tiêu trong nhà trường để dành kinh phí mua sắm,
bổ sung thiết bị, đồ dùng đồ chơi cho các nhóm lớp phục vụ cho việc tổ chức các
hoạt động giáo dục trẻ như: Ti vi, đầu đĩa, tài liệu, sách báo, các nguyên liệu...để
tạo ra đồ dùng, đồ chơi trong các góc chơi của trẻ tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ
được khám phá được trải nghiệm qua việc trẻ được thực hành tại lớp học của mình.
Ví dụ: Mua các vật liệu như: Xốp, vải bạt, len và các vật dụng khác, tổ
chức cho giáo viên làm đồ dùng đồ chơi làm tranh, chủ đề và trang trí phịng
nhóm phù hợp với từng chủ đề.


10
- Tuyên truyền rộng rãi tới cha mẹ học sinh và các lực lượng xã hội đóng

góp kinh phí, vật liệu để mua sắm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ.
2.3.4. Giải pháp 4: Chỉ đạo giáo viên thực hiện việc xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại nhà trường (XDMT trong lớp, MT
ngoài lớp học gồm có)
+ Mơi trường vật chất và MT xã hội
Việc thiết lập, xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm không chỉ
là việc làm một sớm, một chiều mà cần phải được thực hiện thường xuyên theo kế
hoạch hoạt động của trẻ ở từng độ tuổi khác nhau và phải phù hợp, sáng tạo theo
từng nội dung của chủ đề. Để tổ chức cho giáo viên thực hành xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao, tôi đã tiến hành chỉ đạo giáo viên
thực hiện 4 khu, sau đó sẽ nhân rộng ra đại trà các nhóm lớp trong nhà trường.
Tơi chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
dựa trên các tiêu chí:
+ Đảm bảo an tồn về mặt tâm lí cho trẻ và trẻ thường xuyên được giao tiếp,
thể hiện mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với trẻ và trẻ với những người xung quanh.
+ Giáo viên là người thể hiện hành vi, cử chỉ, lời nói, thái độ của mình với
trẻ và mọi người xung quanh một cách mẫu mực để trẻ noi theo.
+ Đồ dùng, đồ chơi, học liệu trong lớp và ngoài lớp đáp ứng được nhu
cầu, hứng thú chơi của trẻ, tạo điều kiện để tất cả mọi trẻ có thể chơi mà học,
học bằng chơi, phù hợp với điều kiện của nhà trường.
* Chỉ đạo XDMT giáo dục bên trong lớp học:
Để thuận tiện cho trẻ hoạt động một cách thuận lợi, dễ dàng tôi đã chỉ đạo
cho giáo viên phải chọn đồ dùng, đồ chơi, các học liệu phải an tồn có trọng
lượng, kích thước, màu sắc, sắp xếp khoa học cố định để trẻ dễ tìm, rễ thấy, dễ
dùng và cất đặt dễ dàng, gọn gàng, đúng chỗ sau mỗi lần hoạt động. Các đồ
dùng cá nhân của trẻ đều phải có ký hiệu riêng để trẻ mỗi khi sử dụng không bị
nhầm lẫn. Như ca, cốc, khăn, gối, ...... thơng qua đó cũng là một hoạt động để
cung cấp thêm kiến thức, kỹ năng cho trẻ.
Bên cạnh đó tơi đã tạo cho giáo viên thiết kế các góc chơi khác nhau
phù hợp với từng độ tuổi như: độ tuổi 24-36 tháng, xây dựng khu vực vận động,

khu vực hoạt động với đồ vật, khu vui chơi với bút sáp, giấy, truyện tranh, khu
vực chơi với thao tác vai.
Với độ tuổi mẫu giáo tôi chỉ đạo cho giáo viên xây dựng các góc chơi
như: Khu vực tạo hình, khu vực thư viện, khu vực xây dựng lắp ghép, khu vực
âm nhạc, khu vực phân vai, các khu vực hoạt động được bố trí gần nhau, nhưng
hoạt động không sắp xếp gần chỗ hoạt động tĩnh. Các học liệu và đồ chơi phải
hấp dẫn, phù hợp với từng khu vực chơi, cô vừa sắp xếp, vừa hướng dẫn cho trẻ
sắp xếp cùng cô, để tạo điều kiện mở cho trẻ để trẻ có cơ hội được hoạt động
theo sở thích và khả năng của trẻ theo từng chủ đề.
Ví dụ: Đối với chủ đề thế giới thực vật
Đây là một chủ đề rất đa dạng về đối tượng, do đó trước khi thực hiện, tơi chỉ
đạo giáo viên sưu tầm nguyên vật liệu, phế thải tận dụng như: giấy gói hoa, vỏ hộp
sữa chua, băng tua, mạt cưa, sách báo cũ, len gỡ ra từ áo cũ, giấy lau tay, giấy xốp...


11
Khi đã sưu tầm được nguyên vật liệu, tôi hướng dẫn giáo viên cùng học
sinh làm tranh chủ đề trang trí lớp học; làm các luống hoa, luống rau từ giấy gói
hoa, xốp và giấy lau tay, làm dàn cây dây leo từ vỏ chai và len cũ, sử dụng hộp
sữa để làm chậu cây, hàng rào...để minh hoạ cho các bài thơ, câu chuyện và sử
dụng trong các góc hoạt động tạo hứng thú cho trẻ khi tham gia các hoạt động.
Ngoài ra hướng dẫn giáo viên sưu tầm hạt các loại cây để ươm và cho trẻ
quan sát sự phát triển của cây…. phân loại các loại cây khác nhau, cùng với đồ
dùng, đồ chơi ở trong lớp, đồ dùng đồ chơi ngoài trời như: Cây xanh, luống rau,
luống hoa phong phú, đa dạng cũng góp phần kích thích trẻ hứng thú quan sát
những sự thay đổi theo ngày, theo mùa của các lá trên cùng một cây hoặc tìm ra
sự giống và khác nhau giữa cây này và cây khác, cây hoa với cây ăn quả, cây
bóng mát... Từ đó hình thành cho trẻ một số kỹ năng trong việc chăm sóc cây
như: tưới nước, nhổ cỏ, xới đất cho cây... Với những cách làm tuy đơn giản như
vậy nhưng sẽ tạo điều kiện cho hoạt động của cô và trẻ đa dạng, hấp dẫn hơn

nhiều. Cũng thơng qua những hoạt động này giúp cho việc hình thành nơi trẻ
thái độ yêu mến đối với môi trường sống, với cây xanh và ln có ý thức bảo vệ
môi trường sống xanh, sạch, đẹp.
+ Đối với chủ đề :Quê hương, đất nước, Bác Hồ
Hướng dẫn cho giáo viên và học sinh cách làm và sử dụng một số đồ dùng, đồ
chơi theo đặc điểm các cùng miền như: cách làm nhà sàn bằng que kem và que diêm;
cách xếp dán tranh theo vùng miền bằng cát, mạt cưa, hạt na, hạt xốp… chỉ đạo giáo
viên cùng trẻ trang trí nhóm lớp sao cho phù hợp với chủ đề, với độ tuổi, với địa
phương và đặc biệt là gần gũi với trẻ và mang tính giáo dục cao.
- Trong q trình chỉ đạo giáo viên thực hiện, tơi thường xuyên kiểm tra,
đánh giá chất lượng để các nhóm lớp phải đạt được yêu cầu sau:
+ Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại các nhóm lớp
phải đảm bảo tính thẩm mỹ, an tồn cao, phải hợp vệ sinh cho trẻ, khuyến khích
sử dụng các sản phẩm tự làm bằng nguyên vật liệu phế thải.

Ảnh: Chỉ đạo giáo viên hướng dẫn trẻ làm đồ dùng đò chơi tại lớp
Việc sắp xếp, bố trí, sử dụng các góc hoạt động và hướng dẫn trẻ hoạt động
trong các góc một cách hợp lí cũng như việc tạo ra không gian cho trẻ hoạt động là
một nhiệm vụ vô cùng qua trọng của giáo viên. Do đó tơi đã hướng dẫn giáo viên
những kiến thức cần thiết cho việc xây dựng và thiết lập môi trường giáo dục một
cách khoa học, đảm bảo giáo viên có thể kiểm sốt, bao quát được hết trẻ, trong khi
đó trẻ có được nhiều lựa chọn để thực hiện theo ý thích, hứng thú của mình.


12
Ví dụ: Đối với hoạt động góc, tơi chỉ đạo giáo viên bố trí sắp xếp góc
chơi gây tiếng ồn (góc xây dựng; nhóm bán hàng) khơng xếp gần với góc cần
yên tĩnh (Góc học tập; nhóm chơi bác sỹ).
Đối với góc xây dựng phải ở nơi thuận tiện cho việc đi lại, giao lưu với
các nhóm chơi khác và khơng ảnh hưởng đến các nhóm chơi n tĩnh. Các đồ

chơi phải sắp xếp khoa học, mỗi loại một ngăn có dán tem như hàng rào, gạch
vật liệu xây dựng nhà... Trong q trình chơi cơ hướng dẫn trẻ ln thể hiện mối
liên hệ, đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau. Cơ có thể đàm thoại với trẻ về những hoạt
động mà trẻ thực hiện được ở các góc.
+ Trong quá trình hướng dẫn trẻ hoạt động, giáo viên tổ chức, điều khiển,
hỗ trợ đúng lúc, đặc biệt không làm thay trẻ xong giáo viên phải là người
khuyến khích trẻ tích cực tương tác giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với đồ dùng, học
liệu, đảm bảo khai thác một cách triệt để đồ dùng, học liệu đã chuẩn bị sẵn.
Bằng cách chỉ đạo tại các lớp điểm và nhân rộng đại trà trong tồn trường,
các nhóm lớp đã xây dựng và thiết lập được môi trường giáo dục một cách
phong phú, đa dạng, hấp dẫn và an toàn đối với trẻ.

Ảnh: Chỉ đạo giáo viên cách bố trí các góc hoạt động cho trẻ.
* Chỉ đạo xây dựng môi trường hoạt động ngồi trời cho trẻ
Mơi trường hoạt động ngồi trời rất tốt cho sức khỏe và việc học tập, vui
chơi của trẻ. Khi ra hoạt động ngoài trời trẻ được hít thở khơng khí trong lành,


13
được tắm nắng gió, được vận động tồn thân... làm tăng sức đề kháng của cơ thể
góp phần phát triển thể chất cho trẻ. Ngoài ra, khi hoạt động ngoài trời trẻ được tiếp
xúc với các hiện tượng tự nhiên và xã hội gần gũi giúp trẻ mở rộng, củng cố hiểu
biết, kĩ năng nhận thức cho trẻ. Trẻ được rèn luyện các hành vi văn minh nơi công
cộng, cảm nhận được vẻ đẹp của cuộc sống và thiên nhiên xung quanh. Chính vì
vậy, nhà trường đã chú trọng đến việc xây dựng mơi trường bên ngồi lớp học, các
khu vực chơi được xây dựng an toàn, sạch đẹp, phong phú kích thích trẻ tích cực
tham gia hoạt động, kinh phí đầu tư chủ yếu là từ nguồn xã hội hóa giáo dục từ các
cá nhân, tập thể và phụ huynh học sinh. Các khu vực chơi ngoài trời được bố trí,
sắp xếp phù hợp, an tồn cho trẻ. Ln xây dựng, cải tạo khu vực vận động, vườn
rau của trẻ, khu vực bé yêu thiên nhiên cải tạo hệ thống cây xanh, bồn hoa, một

cách hợp lý để trẻ dễ dàng thu tiện khi quan sát tạo môi trường xanh, sạch, đẹp an
toàn hấp dẫn để trẻ vui chơi, quan sát khơng bị nhàm chán.
Như vậy, việc bố trí các khu vực trong sân, vườn trường có thể linh hoạt
theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào không gian, diện tích của trường. Tuy
nhiên cần chú ý đến yếu tố an toàn cho trẻ và cần dành một khoảng sân rộng để
tồ chức trò chơi vận động cho trẻ hoặc để tập thể dục sáng.

Hình ảnh trẻ hoạt động bên ngoài lớp học


14

Ảnh: Giáo viên và học sinh chăm sóc vườn hoa của trường
Xây dựng sử dụng MT xã hội
Tôi chỉ đạo các nhóm, lớp phải xây dựng MT học tập, vui chơi cho trẻ
phải thực sự hịa đồng, đồn kết, gần gũi, giáo viên phải gương mẫu cho trẻ noi
theo, từ những cử chỉ, điệu bộ, tác phong, ăn mặc, đứng, ngồi.
Đối với trẻ phải nhẹ nhàng gần gũi, tình cảm, tôn trọng yêu thương trẻ, phải
đối xử cân bằng đúng mực. Trong năm học tôi cùng với BGH nhà trường gắn
cùng với các phong trào thi đua là nội dung về xây dựng mơi trường xã hội thân
thiện, an tồn, cởi mở, các nội dung này được in thành câu khẩu hiệu như: Bé
vui khỏe - Cô hạnh phúc, cô mẫu mực, bé chăm ngoan... Được trang trí ở các
khu vực dể thấy, đối với trẻ trung các hoạt động học và chơi tôi chỉ đạo giáo
viên tổ chức thực hiện được môi trờng giao tiếp thân thiện, cởi mở, hòa đồng,
tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp với nhau.
Trong giờ đón, trả trẻ giáo viên gặp gỡ trao đổi với phụ huynh phải thể
hiện tình cảm gần gũi, thân thiện để phối hợp tốt hơn trong công tác chăm sóc
và giáo dục trẻ, giữa cơ và trẻ ln thể hiện sự gần gũi, yêu thương tin tưởng và
công bằng, từ đó cơ giáo dần đưa trẻ vào nề nếp, thói quen như: Khi xưng hơ với
nhau, tình đồn kết, nhường nhịn nhau.......

Kết quả: 19/19 nhóm, lớp đã biết lụa chọn nội dung, hình thức trang trí
XDMT giáo dục trong lớp theo hướng mở, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi một cách
khoa học, hợp lý hơn.
38/38 giáo viên đã xây dựng được MTGD thân thiện, từ đó đã tạo nên
một mơi trường xã hội gần gũi đồn kết trong nhà trường.


15
2.3.5. Giải pháp 5: Thiết kế môi trường giáo dục cho hoạt động học
Thiết kế môi trường học tập cho một hoạt động học cần căn cứ vào mục
đích yêu cầu, đối tượng trẻ để thiết kế các hoạt động và sắp xếp các hoạt động
theo tiến trình, lơgic nhận thức trong giờ học.
Ví dụ: Hoạt động LQ với Tốn: Làm quen với khối vng, khối chữ nhật.
Mục đích là giúp trẻ nhận biết, phân biệt được khối vuông, khối chữ nhật.
Có kĩ năng so sánh, nhận ra những điểm giống và khác nhau giữa khối vng,
khối chữ nhật, có khả năng nhận dạng hình khối đó ở các đồ vật xung quanh và
biết vận dụng chúng để chơi trò chơi. Giáo viên có thể thiết kế và sắp xếp trình
tự các hoạt động như sau:
Hoạt động 1: Ổn định, gây hứng thú. Trẻ chơi với khối vuông, khối chữ
nhật để tìm hiểu đặc điểm của các khối.
Hoạt động 2: So sánh 2 khối với nhau để tìm ra đặc điểm giống và khác nhau.
Hoạt động 3: Chơi trò chơi “Thi ai nhanh”.
Hoạt động 4: Tìm các đồ vật có dạng hình khối đó ở xung quanh lớp.
Nhận xét, kết thúc (Gợi ý cho trẻ chơi các trò chơi với các khối vuông, khối
chữ nhật như chơi xây dựng, dán hình tương ứng vào các mặt bao của các khối...).
Như vậy, khi thiết kế môi trường học tập trong giờ học cần chú ý đến sự
chuyển tiếp giữa các hoạt động sao cho đảm bảo tính lơgic, khơng mất nhiều
thời gian. Đồng thời, giáo viên là người gợi mở, hướng lái, trị chuyện, chơi với
trẻ, kích thích trẻ tư duy để trẻ có thể chủ động tích cực: vui chơi, tìm tịi khám
phá, trải nghiệm, thực hành, sáng tạo, hợp tác, trị chuyện và chia sẻ ý tưởng của

mình với bạn, với cô và mọi người xung quanh.
2.3.6. Giải pháp 6: Phát động phong trào thi đua xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm chào mừng các ngày lễ lớn theo nội dung
từng chủ đề trong năm học
Việc phát động và tổ chức thực hiện các phong trào thi đua chào mừng các
ngày lễ lớn trong năm là cơ hội để giáo viên trong trường được thể hiện khả năng,
năng lực chun của mình. Chính vì vậy trong năm học này tôi đã phối hợp với các
tổ chức đoàn thể trong nhà trường phát động các phong trào thi đua như:
- Phong trào sáng tạo làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các chủ đề nhân
ngày nhà giáo Việt Nam 20/11.
- Phong trào trồng cây nhân dịp đầu xuân.
- Phong trào "Sáng tạo trong việc xây dựng và sử dụng môi trường cho trẻ
hoạt động".
Sau mỗi đợt phát động các phong trào thi đua chúng tôi đều nhận xét đánh
giá và trao giải cho những cá nhân và tập thể (tổ, nhóm) đạt được thành tích cao.
Bằng việc làm này không những đánh giá được năng lực của mỗi cán bộ giáo
viên, từ đó có kế hoạch bồi dưỡng cho những cán bộ giáo viên có năng lực yếu
kém mà cịn góp phần xây dựng được môi trường giáo dục trong nhà trường
phong phú hơn, đa dạng hơn.


16

Nhà trường tổ chức Hội thi sáng tạo làm đồ dùng, đồ chơi chào mừng
Ngày nhà giáo việt nam 20/11
2.3.7. Giải pháp 7: Tuyên truyền phối kết hợp với cha mẹ học sinh để xây
dựng MTGD lấy trẻ làm trung tâm
Môi trường giáo dục là yếu tố quyết định chất lượng học tập của trẻ, có
thể ví rằng mơi trường giáo dục là người mẹ thứ hai trong việc định hướng và
kích thích trẻ khám phá nhằm thỏa mãn nhu cầu học hỏi, vui chơi của trẻ, giúp

trẻ phát triển tồn diện. Để cơng tác xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm đạt được hiệu quả cao thì chúng ta khơng thể nhắc đến một bộ phận
quan trọng quyết định đến sự phát triển của nhà trường ngày hơm nay, đó là hội
cha mẹ học sinh.
Thơng qua các buổi họp phụ huynh, các hội thi, thông qua hệ thống bảng
biểu, góc tuyên truyền và những buổi gặp gỡ, nói chuyện với hội cha mẹ học
sinh, nhà trường đã tuyên truyền rộng rãi đến cha mẹ học sinh về tầm quan trọng
của việc thiết lập môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Từ đó giúp cha mẹ
học sinh hiểu được đặc điểm phát triển của con mình, biết được con cần gì?
Nhu cầu hoạt động và vui chơi của con như thế nào? Cần phải kết hợp với cơ
giáo những gì để con có được mơi trường hoạt động thân thiện, an toàn, giúp
con phát triển toàn diện.
Ngoài việc chia sẻ với giáo viên về cách thức, về phương pháp giáo dục
trẻ, cha mẹ học sinh còn ủng hộ về vật chất để cải tạo sân trường; mua sắm đồ
dùng, đồ chơi, ủng hộ nguyên vật liệu, để giáo viên và học sinh thiết kế, sáng tạo
ra đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc dạy và học đạt kết quả tốt.
Trong năm học 2021-2022, Ban giám hiệu nhà trường đã phối hợp với
hội cha mẹ học sinh trang bị nhiều đồ dùng đồ chơi cho tất cả các nhóm, lớp để
giáo viên có thể dễ dàng tìm kiếm phương tiện dạy học, cách thức tổ chức các
hoạt động giáo dục trẻ đạt hiệu cao; phối hợp với cha mẹ học sinh để hỗ trợ cho
học sinh tham gia các hội thi cấp trường, cấp huyện, đồng thời trao giải thưởng
để động viên khuyến khích tinh thần của các em học sinh.


17
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường: (Tính đến thời điểm 4/2022)
Sau một năm học sử dụng những giải pháp tham mưu và chỉ đạo đội ngũ giáo
viên nhà trường xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường
mầm non Xuân Phúc một cách linh hoạt, sáng tạo, trong năm học 2021-2022

công tác xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã thu được kết
quả khả quan như sau:
2.4.1. Đối với trẻ
Trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực tham gia vào các hoạt động khám phá, trải
nghiệm. Thích chơi cùng bạn, biết hợp tác, chia sẻ với bạn để hồn thành nhiệm
vụ của mình, của nhóm…
Hầu hết các trẻ đều rất hứng thú tham gia vào các hoạt động xây dựng môi
trường giáo dục cùng với bạn và cô giáo.
Trẻ ngày càng bộc lộ rõ sự say mê, chăm chú vào các đối tượng mà trẻ được
trực tiếp tạo ra, cũng từ đó mà trẻ phát triển về mọi mặt như ngơn ngữ, tư duy,
tình cảm xã hội, các kĩ năng cần thiết khác…
Trẻ gần gũi, thân thiện hơn với cô giáo, với các bạn và đặc biệt là với môi
trường xung quanh.
Bảng khảo sát mức độ đạt được của trẻ sau khi áp dụng các giải pháp của
sáng kiến kinh nghiệm:
Mức độ đạt được
Tổng số trẻ
được khảo
TT
Tiêu chí khảo sát
Chưa đạt
Đạt
1

2

3

Trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào
việc thiết lập môi trường giáo dục

cùng với cô giáo và các bạn.
Trẻ chủ động tham gia vào các hoạt
động học tập, vui chơi theo quan
điểm giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm.
Trẻ thể hiện mối quan hệ thân thiện
với cô giáo, với các bạn và môi
trường xung quanh.

sát

(Tỷ lệ %)

(Tỷ lệ %)

382

379
= 99,2

3
= 0,8

382

380
= 99,5

2
= 0,5

382

379
= 99,2

3
= 0,8

2.4.2. Đối với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Bảng khảo sát giáo viên sau khi áp dụng các giải pháp của sáng kiến:
(Tính đến thời điểm tháng 4 năm 2022)

TT

1

Tiêu chí khảo sát

Lập kế hoạch xây dựng môi trường
giáo dục phù hợp với chế độ sinh
hoạt hàng ngày của trẻ.

Tổng số GV
được khảo
sát
38

Mức độ đạt được
Đạt

(Tỷ lệ %)

CĐ
(Tỷ lệ %)

38
= 100%

0


18

2

3

4
5

Sáng tạo trong việc thiết lập môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
phù hợp với chủ đề.
Đổi mới hoạt động chăm sóc giáo
dục trẻ và đánh giá sự phát triển của
trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm.
Tổ chức, hướng dẫn trẻ khai thác và
sử dụng môi trường giáo dục có hiệu
quả.

Tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ và trãi
nghiệm hết khả năng của bản thân
trẻ.

38

38
= 100%

0

38

38
= 100%

0

38

38
= 100%

0

38

38
= 100%

0

Hầu hết giáo viên đã nắm vững những kiến thức và kỹ năng cơ bản trong
việc xây dựng và khai thác môi trường cho trẻ hoạt động một cách tích cực, nhờ
đó đã kích thích sự say mê sáng tạo của giáo viên, giúp giáo viên hăng say hơn
trong việc thiết lập môi trường, phương tiện phục vụ cho hoạt động của trẻ. Vì
vậy mà mơi trường giáo dục trong và ngoài lớp học ngày càng phong phú, đa
dạng và hấp dẫn hơn đối với trẻ.
Để thực hiện tốt việc xây dựng, thiết lập môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm, mỗi cán bộ, giáo viên đã khơng ngừng nổ lực nghiên cứu, suy nghĩ,
tìm tịi, sáng tạo, học hỏi những kiến thức về văn hoá cũng như trau dồi thêm kĩ
năng sư phạm để đáp ứng u cầu của cơng việc. Ngồi ra trong q trình cùng
trẻ thực hiện nhiệm vụ, sự gắn bó giữa cơ với trẻ càng thêm khăng khít, trẻ u
mến cơ giáo và tích cực hợp tác với cơ để cùng hoàn thành nhiệm vụ.
Quan hệ giữa giáo viên với đồng nghiệp, giữa giáo viên với cha mẹ học
sinh càng thêm gắn bó, gần gũi và thân thiện hơn.
Trong q trình thực hiện cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ ở nhà trường, tơi
đã có những biện pháp và kinh nghiệm trong việc chỉ đạo giáo viên, xây dựng
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, bản thân tôi đã truyền đạt lại cho giáo viên
những kiến thức và kỹ năng cơ bản trong việc xây dựng môi trường cho trẻ hoạt
động một cách tích cực, được đồng nghiệp và các bậc phụ huynh tin tưởng và
đánh giá cao.
2.4.3. Đối với hội cha mẹ học sinh
Từ công tác tuyên truyền, vận động của giáo viên và nhà trường mà hội
cha mẹ học sinh đã hiểu rõ hơn tầm quan trọng của bậc học mầm non cũng như
những đóng góp của cán bộ, giáo viên trong nhà trường trong cơng tác chăm sóc
giáo dục trẻ nói chung và ở trường mầm non Xuân Phúc nói riêng. Từ đó hội
cha mẹ học sinh có những biện pháp vận động để cha mẹ học sinh trong tồn
trường quan tâm hơn đến cơng tác xã hội hóa của nhà trường, góp phần cải tạo
mơi trường giáo dục trong và ngoài lớp học thêm phong phú và đa dạng hơn

19
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
Từ thực tiễn công tác chỉ đạo, phối kết hợp với phụ huynh đã áp dụng
trong sáng kiến kinh nghiệm, tôi đã chỉ đạo cho giáo viên trường mầm non Xuân
Phúc, xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao, góp
phần nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục trong nhà trường, trong q trình
chỉ đạo tơi đã rút ra bài học kinh nghiệm như sau:
- CBQL phải nắm vững mục đích, yêu cầu, tầm quan trọng của việc xây
dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, phải có năng lực chun mơn,
sáng tạo trong cơng tác chỉ đạo điều hành.
- Cần tăng cường bồi dưỡng cho CBGV trong trường về nội dung xây
dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non.
- Giáo viên phải nắm vững mục tiêu chương trình giáo dục mầm non, cần
quan tâm đến nguyện vọng của trẻ, phải có sự kiên trì, khéo léo, tìm tịi, sáng tạo
trong mọi hình thức hoạt động như trang trí mơi trường trong và ngồi lớp học.
- Thực hiện có hiệu quả trong công tác phối hợp với phụ huynh để thu
hút sự đầu tư xã hội hóa từ phụ huynh để mua sắm trang thiết bị đồ dùng, đồ
chơi phục vụ cho cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ trong nhà trường.
3.2. Kiến nghị, đề xuất
Mặc dù nhà trường có CSVC đảm bảo đầy đủ điều kiện cơ sở giáo dục trẻ an
tồn, có mơi trường trong và ngồi lớp xanh - sạch - đẹp, song vẫn trưa đáp ứng
được với nhu cầu hiện nay, nhà trường đang còn có nhiều điểm lẻ. Kính đề nghị
các cấp quan tâm mở rộng diện tích khu trung tâm, qui dồn các điểm lẻ về khu
trung tâm để tạo môi trường cho trẻ được hoạt động phong phú đa dạng
Vì vậy, để có thể góp một phần nhỏ bé trong việc đổi mới căn bản Giáo dục và
Đào tạo nói chung và giáo dục mầm non nói riêng theo tinh thần Nghị quyết TW
8 khố XI của Đảng, tơi xin kiến nghị một số vấn đề sau:

- Tăng cường mở các lớp bồi dưỡng để cập nhật kiến thức cho CBGV của
ngành học; nội dung, hình thức bồi dưỡng cần được đổi mới và phong phú hơn.
- Các cấp, các ngành có thẩm quyền quan tâm hơn nữa đến bậc học mầm
non, tham mưu, giúp đỡ để các trường mầm non được qui hoạch tổng thể, đầu tư
xây dựng phòng học còn thiếu và xuống cấp, mua sắm, bổ sung trang thiết bị đồ
dùng, đồ chơi cho các nhà trường nói chung và trường mầm non Xuân Phúc nói
riêng để tạo điều kiện thuận lợi cho cơ và trị tổ chức và thực hiện tốt các hoạt
động chăm sóc giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc, ni dưỡng
và giáo dục trẻ đạt kết quả cao.
Trên đây là một số giải pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm nâng cao chất lượng thực hiện chuyên đề “Xây
dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” cũng như chất lượng giáo dục trẻ
tại trường mầm non Xuân Phúc. Rất mong được sự góp ý, bổ sung của hội đồng
khoa học các cấp, để sáng kiến của tơi được hồn thiện hơn và ứng dụng thực
hiện trong những năm học tiếp theo đạt hiệu quả cao hơn.


20
Như Thanh, ngày 12 tháng 4 năm 2022
Tôi xin cam đoan đây là SKKN do tơi tích
lũy được trong q trình quản lí, chỉ đạo cơng
XÁC NHẬN CỦA HĐKH TRƯỜNG tác chuyên môn, không sao chép hoặc coppy
HIỆU TRƯỞNG:
của người khác.
Người viết sáng kiến

Lê Thị Thư

Nguyễn Thị Xinh

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bài viết: Chủ tịch Hồ Chí Minh với “ươm mầm xanh” tương lai của đất nước
-Tác giả: Phạm Thị Nhung - Tạp chí xây dựng Đảng.
2. Bài viết: Lấy trẻ làm trung tâm là cách giáo dục tốt nhất -Tác giả: Mai
Thương - Tạp chí Giáo dục.
3. MN1-D: Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm - Tài liệu đào tạo
giáo viên mầm non- Nhà xuất bản Dân Trí.
4. Nghị Quyết Trung ương 2 khóa VIII của Đảng cộng sản Việt Nam.
5.
/>

21

DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Xinh
Chức vụ và đơn vị công tác: Trường Mầm non Xuân Phúc

TT

1
2

Tên đề tài SKKN

Một số kinh nghiệm trong
việc xây dựng tuyên
truyền,vận động xã hội hóa

giáo dục tại trường mầm
non Phú Nhuận’’
“Một số biện pháp chỉ đạo
và thực hiện xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm

Cấp đánh giá
xếp loại
(Ngành GD
cấp
huyện/tỉnh;
Tỉnh...)

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,
hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

Ngành GD
huyện Như
Thanh

C

2014-2015

B

2017-2018

Ngành GD
huyện Như
Thanh


22
trung tâm đạt hiệu quả cao
tại trường Mầm non Phú
Nhuận, huyện Như Thanh”.