VI nấm SV

VI NẤM


MỞ ĐẦU

Vi nấm:
- Vi sinh vật có nhân và vách tế bào
- Có một hệ thống men rất dồi dào, nhờ đó chúng
từ cơ thể một sinh vật khác

có thể lấy các chất bổ dưỡng

- Nhưng chúng khơng có diệp lục tố nên không thể tự quang hợp như các cây xanh


HÌNH THỂ

•

Vi nấm hạt men:
- Tế bào nhỏ, hình trịn,bầu dục hay hơi
dài, nẩy búp
- Búp kéo dài và dính với nhau thành
những sợi tơ nấm giả


HÌNH THỂ
Nấm sợi tơ: đường kính 2-5mcm
thơng suốt hoặc có vách ngăn

HÌNH THỂ

•

Vi nấm sợi tơ:

-

Sợi tơ, phân nhánh

- Tế bào chất và lưu thông từ ngăn này
sang ngăn kia


VI NẤM GÂY BỆNH NGOẠI BIÊN

- Lang ben (Pityrosporum orbiculare /
Malassezia furfur)
- Trứng tóc đen (Piedraia hortai)
- Trứng tóc trắng (Trichosporon beigelii)
- Nấm đen lòng bàn tay (Phaeoannnellomyces
werneckii)
- Vi nấm gây viêm nấm tay ngoài, viêm giác mạc (Aspergillus sp, Candida sp.,
Penicillium sp…)


Vi nấm gây bệnh ngồi da
•

Thuộc lớp Nấm bất tồn

•

Gây bệnh ở da, tóc và móng, ở những mơ keratin hóa của người và thú

•

Dùng men keratinase để phân giải keratin làm mguồn thức ăn

•

Là vi nấm sợi tơ nên gồm các sợi tơ nấm có vách ngăn, phần lớn sinh bào tử đính nhỏ và bào tử đính lớn

Ngồi ra, cịn có một số cơ cấu khác như:
- Sợi tơ nấm hình vợt, hình lược, hình sừng nai
- Sợi tơ nấm xoắn, thể cục


Vi nấm gây bệnh ngồi da
Có 3 giống:

–

Microsporum có khoảng 15 loại:
M. canis, M. audouinii, M. gypseum …

–

Trichophyton có khoảng 21 loại:
T. rubrum, T. mentagrophytes, T. concentrium, T. violaceum, T. tonsurans…

–

Epidermophyton chỉ có một loại:
Epidermophyton floccosum


Vi nấm gây bệnh nội tạng

•

Mầm bệnh có thể khu trú, có thể xâm nhập sâu, phát tán ra tồn thân

1.

Bệnh do vi nấm hạt men:

–
–

Candida spp.
Cryptococcus neoformans


Vi nấm gây bệnh nội tạng

2. Bệnh do vi nấm sợi tơ:
- Aspergillus spp.
- Penicillium marneffei
- Histoplasma capsulatum

- Sporothrix schenckii


VI NẤM GÂY BỆNH NGOẠI BIÊN

- Lang ben (Pityrosporum orbiculare /
Malassezia furfur)
-Trứng tóc đen (Piedraia hortai)


Vi nấm gây bệnh ngoại biên

•
-

Pityrosporum orbiculare
Những sợi tơ nấm: Ngắn cong đường kính
bằng 3 µm, thường phân nhánh dạng chữ
V,Y,S,…

- Tế bào men trịn đường kính 3 - 8 µm, xếp
thành đám 10 - 30 tế bào.


Pityrosporum orbiculare


Vi nấm gây bệnh ngoại biên
Trứng tóc đen Piedraia hortai

•
•

Những hạt nhỏ nâu, đường kính 4-8 mcm
Chứa những túi trịn, đường kính 30 - 60µm

Click to edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level


VI NẤM GÂY BỆNH NGOÀI DA

Mỗi giống nấm da ký sinh ở vị trí nhất định:

Vi nấm

Da

Tóc

Lơng

Móng

Microsporum sp.

x

x

x

0

Trichophyton sp.

x

x

x

x

Epidermophyton sp.

x

0

0

x

15

Vi nấm gây bệnh ngoài da

Trên nền tế bào biểu bì của da và
móng có:

•

Những sợi tơ nấm phân nhánh,
phân vách

•

Đơi khi sọi tơ nấm đứt thành từng
đoạn ngắn

Click to edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level



Trichophyton spp.

•

Sợi tơ nấm, mản

•

Hai bên có các bào tử đính nhỏ

•

Đơi khi có bào tử đính lớn vách
nhẵn


Microsporum spp.

•
•
•
•

Nhiều bào tử đính lớn hình thoi

•

Bào tử đính nhỏ hình quả lê

Vách xù xì, có gai
Số vách ngăn: 3-15
Cách đính vào sợi tơ nấm: từng
cái

Click to edit Master text styles
Second level
Third level

Fourth level
Fifth level


Epidermophyton floccosum

•
•
•
•

Nhiều bào tử đính lớn hình chuỳ
Vách nhẵn
Số vách ngăn: 2 - 4
Cách đính vào sợi tơ nấm: chùm 2 – 3
cái

Click to edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level


CANDIDA SPP.


CANDIDA SP.

•

Là nấm hạt men, gồm có
- tế bào men
- và sợi tơ nấm giả


Candida albicans
có 2 đặc điểm:
- tạo ra bào tử bao dày
- và sinh ống mầm


Candida albicans

 Cấy Candida lên môi trường:
- P.C.B (thạch khoai tây-cà rốt-mật)
- thạch bột ngô – Tween 80
- ủ ở nhiệt độ phòng từ 48 -96 giờ, lấy ra quan sát :
bào tử bao dày mọc ra từ sợi tơ nấm giả


Candida albicans
Bào tử da dày (Chlamydospore): Tế bào tròn, vách dày, phồng to nằm ở giữa, một bên hay cuối sợi tơ
nấm giả:

Bào tử bao dày
Bào tử bao dày