Xây dựng hệ thống thương mại điện tử hướng dịch vụ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
CHUYÊN NGÀNH CÔNG NGHỆ PHẦN MỀM


BÙI CAO HỌC – NGUYỄN VĂN TÝ

XÂY DỰNG HỆ THỐNG THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ HƯỚNG DỊCH VỤ
KHÓA LUẬN CỬ NHÂN TIN HỌC

NĂM 2009


2

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngơ Huy Biên

MỤC LỤC
CHƯƠNG I.
1.

GIỚI THIỆU.....................................................................................6

Tổng quan..................................................................................................6
1.1

Tín hiệu tích cực........................................................................................6

1.1

Tuy nhiên vẫn cịn nhiều mối lo................................................................7

2.

Vấn đề đặt ra..............................................................................................8

3.

Lời giải của vấn đề.....................................................................................8

CHƯƠNG II. PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN.......................................................9
1.

Tìm hiểu Hệ thống Thương mại điện tử (TMĐT).....................................9
1.1

Thế nào là một Hệ thống TMĐT?.............................................................9

1.2

TMĐT và các hình thức Thanh toán trực tuyến........................................9

1.3

TMĐT và các ứng dụng phân tán..............................................................9

1.4

TMĐT và vấn đề Bảo mật thơng tin..........................................................9

2.

Tìm hiểu mơ hình SaaS............................................................................10
2.1

SaaS là gì?...............................................................................................10

2.2

Mơ hình SaaS..........................................................................................12

2.3

Xu hướng hiện nay..................................................................................13

2.4

2.3.1

Xu hướng thế giới...........................................................................13

2.3.2

Xu hướng Việt Nam.......................................................................14

Thuận lợi và khó khăn.............................................................................14
2.4.1

Thuận lợi........................................................................................14

2.4.1.1 Đối với người dùng (doanh nghiệp)..........................................14
2.4.1.2 Đối với nhà cung cấp.................................................................14
2.4.2

Khó khăn........................................................................................15

2.4.2.1 Đối với người dùng( doanh nghiệp)..........................................15
2.4.2.2 Đối với nhà cung cấp.................................................................15

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


3

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

2.5

2.6

GVHD: Ngô Huy Biên

Khảo sát hoạt động của một số nhà cung cấp ứng dụng SaaS................15
2.5.1

Microsoft........................................................................................15

2.5.2

Saleforce.com.................................................................................15

2.5.3

Ebay.com........................................................................................15

2.5.4

Google.com....................................................................................15

Một số kĩ thuật lập trình sử dụng.............................................................16
2.6.1

ASP.NET........................................................................................16

2.6.1.1 Code Behind..............................................................................16
2.6.1.2 User control...............................................................................16
2.6.1.3 Custom control..........................................................................16
2.6.1.4 Validate Control........................................................................17
2.6.1.5 Webpart.....................................................................................17
2.6.1.6 Master page...............................................................................17
2.6.2

ADO.NET......................................................................................17

2.6.3

Các đối tượng chính trong ADO.NET...........................................18

2.6.3.1 Connection................................................................................18
2.6.3.2 Command..................................................................................18
2.6.3.3 DataReader................................................................................18
2.6.3.4 DataAdapter..............................................................................18
2.6.4

XML...............................................................................................19

2.6.4.1 Mơ hình DOM trong XML........................................................21
2.6.4.2 Duyệt các node trong file XML................................................23
2.6.5

Lập trình Web services trên mơi trường .NET...............................23

2.6.6

Những kĩ thuật khác.......................................................................23

2.6.6.1 Lập trình với Design Pattern.....................................................23
CHƯƠNG III. PHÂN TÍCH – THIẾT KẾ.............................................................23
1.

Tổng quan hệ thống.................................................................................24

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


4

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

2.

GVHD: Ngơ Huy Biên

Hệ thống WebSaaS..................................................................................24
2.1

Gói Web services liên quan Sản phẩm....................................................24

2.2

Gói Web service liên quan người dùng...................................................24

2.3

3.

2.2.1

Login..............................................................................................24

2.2.2

Logout............................................................................................24

2.2.3

Chứng thực người dùng..................................................................24

Gói Services liên quan thanh tốn...........................................................24
2.3.1

Paypal.............................................................................................24

2.3.2

Paynet.............................................................................................24

2.3.3

OnePay...........................................................................................24

Hệ thống ứng dụng mẫu - sử dụng WebSaaS..........................................24
3.1

Phân hệ Quản lý Giỏ hàng.......................................................................24

3.2

Phân hệ Quản lý tài khoản.......................................................................24

3.3

Phân hệ Quản lý gói Dịch vụ...................................................................24

3.4

Phân hệ Quản lý khách hàng...................................................................24

3.5

Phân hệ Quản lý Sản phẩm......................................................................25

3.6

Phân hệ Quản lý Đơn hàng......................................................................25

CHƯƠNG IV. TỔ CHỨC VÀ CÀI ĐẶT..............................................................25
1.

Danh sách các bảng cơ sở dữ liệu............................................................25

2.

Mô tả thuộc tính một số bảng cơ sở dữ liệu.............................................25

3.

Mơ tả ràng buộc toàn vẹn........................................................................25

4.

Luồng dữ liệu trong hệ thống..................................................................25

CHƯƠNG V. KẾT QUẢ CÀI ĐẶT THỬ NGHIỆM...........................................25
1.
Xây dựng Hệ thống cung cấp các Web services cho TMĐT – tạm gọi là
WebSaaS..............................................................................................................25
1.1

Gói services liên quan Sản phẩm.............................................................26
1.1.1

Chức năng Hiển thị sản phẩm........................................................26

1.1.2

Chức năng Thêm giỏ hàng.............................................................26
SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


5

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

1.2

1.3

1.1.3

Chức năng cập nhật giỏ hàng.........................................................26

1.1.4

Chức năng thanh tốn.....................................................................26

Gói services liên quan Người dùng.........................................................26
1.2.1

Thêm tài khoản...............................................................................26

1.2.2

Xóa tài khoản.................................................................................26

1.2.3

Đăng nhập......................................................................................26

1.2.4

Đăng thốt......................................................................................26

1.2.5

Cập nhật thơng tin tài khoản...........................................................26

Gói services liên quan thanh tốn, vận chuyển.......................................26
1.3.1

2.

GVHD: Ngơ Huy Biên

Thanh tốn trực tuyến.....................................................................27

Xây dựng ứng dụng mẫu - sử dụng WebSaaS.........................................27
2.1

Chức năng Hiển thị sản phẩm.................................................................27

2.2

Chức năng Thêm sản phẩm vào giỏ hàng...............................................27

2.3

Chức năng Xem chi tiết sản phẩm...........................................................27

2.4

Chức năng Cập nhật giỏ hàng.................................................................27

CHƯƠNG VI. NHẬN XÉT - ĐÁNH GIÁ.............................................................27
1.

Kết quả đạt được......................................................................................27
1.1

Về mặt lý thuyết......................................................................................27

1.2

Về mặt ứng dụng.....................................................................................27

2.

Các kinh nghiệm và kỹ năng thu được....................................................27

3.

Hạn chế luận văn.....................................................................................27

4.

Hướng phát triển......................................................................................28

CHƯƠNG VII.TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................................28
1.

Sách, Ebooks............................................................................................28

2.

Luận văn, luận án.....................................................................................28

3.

Bài báo.....................................................................................................28

4.

Websites, Blog chuyên gia......................................................................29

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


6

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

CHƯƠNG I.

GVHD: Ngô Huy Biên

GIỚI THIỆU

1. Tổng quan
Thương mại Điện tử (TMĐT) đã trở thành một trào lưu kinh doanh mới trên thế
giới hiện nay. Ở Việt Nam, trào lưu này đang dần càng phổ biến. Điển hình như
một số trang thương mại điện tử đã triển khai và hoạt động thành công tại Việt
Nam như: www.gophatdat.com, www.123mua.com, www.chodientu.com , … đã
chứng minh điều đó. Tuy nhiên, để sở hữu một website thương mại điện tử đối với
đại bộ phân doanh nghiệp Việt Nam là vừa và nhỏ hiện nay thì quả là một vấn đề
nan giải. Nhiều khi đó khơng phải là vấn đề tiền bạc và là những vấn đề liên quan
đến quản lý website, liên quan đến bảo mật thơng tin, dữ liệu. Đó là cả một vấn đề
lớn.

1.1 Tín hiệu tích cực
Theo thống kê mới nhất, tính đến giữa năm 2005, Việt Nam đã có khoảng 10 triệu
người truy cập Internet, chiếm gần 12,5% dân số cả nước. Tỷ lệ này cũng ngang
bằng với tỷ lệ chung của toàn cầu năm 2004.
Nếu cuối năm 2003 số người truy cập Internet ở Việt Nam là khoảng 3,2 triệu
người, đến cuối năm 2004 con số này đã tăng lên gần gấp đôi, tức khoảng 6,2 triệu
người, sáu tháng sau đó, con số này đã lên đến hơn 10 triệu, dự đoán đến cuối năm
2005, số người Việt Nam truy cập Internet có thể lên đến 13 đến 15 triệu người,
chiếm tỷ lệ 16% - 18% dân số cả nước. Những thống kê này cho thấy một tín hiệu
lạc quan về sự phát triển Thương mại điện tử ở Việt Nam trong giai đoạn 2006 –

2010.
Theo thống kê của Vụ Thương mại điện tử thuộc Bộ Thương mại, đến cuối năm
2004, Việt Nam đã có khoảng 17.500 website của các doanh nghiệp, trong đó số
tên miền .vn (như .com.vn, .net.vn,...) đã tăng từ 2.300 (năm 2002) lên 5.510 (năm
2003) và 9.037 (năm 2004).

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


7

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngô Huy Biên

Năm 2003, 2004 là năm các website sàn giao dịch B2B (marketplace), các website
rao vặt, các siêu thị trực tuyến B2C... đua nhau ra đời. Tuy nhiên, các website này
vẫn còn phát triển hạn chế, chưa có website nào thực sự phát triển đột phá vì nhiều
nguyên do. Những mặt hàng được bán phổ biến trên mạng tại Việt Nam hiện nay
gồm: hàng điện tử, kỹ thuật số, sản phẩm thông tin (sách điện tử, CD, VCD,
nhạc...), thiệp, hoa, quà tặng, hàng thủ công mỹ nghệ. Các dịch vụ ứng dụng
Thương mại điện tử nhiều như: du lịch, tư vấn, CNTT, dịch vụ thông tin (thông tin
tổng hợp, thông tin chuyên ngành...), giáo dục và đào tạo...
Các doanh nghiệp cũng đã quan tâm nhiều hơn về việc lập website để giới thiệu
thông tin, hỗ trợ marketing, bán hàng qua mạng... Bảng sau minh họa kết quả khảo
sát của Vụ Thương mại điện tử về quan điểm của doanh nghiệp về tác dụng của
website đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Tác dụng của Website đối với DN
Xây dựng hình ảnh cơng ty
Mở rộng kênh tiếp xúc với khách hàng hiện có

Thu hút khách hàng mới
Tăng lợi nhuận và hiệu quả hoạt động
Tăng doanh số
(*): 0 là thấp nhất, 4 là cao nhất

Điểm(*)
3,2
2,9
2,6
2,0
1,9

Bảng 1. Quan điểm của doanh nghiệp về tác dụng của website

1.1 Tuy nhiên vẫn còn nhiều mối lo
Thương Mại Điện Tử ở Việt Nam hiện nay đang gặp phải một số khó khăn sau:





Phát triển thu xu thế tự phát.
Cơ sở hạ tầng chưa đảm bảo
Nhận thức của cộng đồng về mua bán trực tuyến cịn thấp
Nhà nước thiếu chính sách chiến lược lâu dài cho lĩnh vực này

Từ những khó khăn trên, dẫn đến việc một doanh nghiệp muốn triển khai ứng
TMĐT vào hoạt động sản xuất của mình rất khó:
 Khơng có nhân lực có đủ trình độ, kinh nghiệm để quản lý hệ thống
 Khơng có đủ tiền để đầu tư cơ sở hạ tầng tương xứng

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


8

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngô Huy Biên

2. Vấn đề đặt ra
Từ thực trạng trên, vấn đề đặt ra là: Làm sao cho doanh nghiệp có một cơng cụ để
quảng bá doanh nghiệp, quảng bá sản phầm mà không cần phải tốn nhiều thời gian,
cơng sức và chi phí quản lý, duy trì phần mềm? Một trong những đáp án cho vấn
đề trên đó chính là ứng dụng Saas. Xu hướng “Cung cấp phần mềm qua mạng” –
SaaS ra đời. SaaS là một khái niệm đã trở nên khá quen thuộc với thế giới. Tuy
nhiên với Việt Nam, khái niệm này còn khá mới mẻ. Hầu như chưa có một nhà
cung ứng dịch vụ nào hoạt động với mơ hình này xuất hiện ở Việt Nam. Với mơ
hình cung cấp phần mềm qua mạng, công việc triển khai ứng dụng TMĐT hiện nay
đối với doanh nghiệp chỉ đơn giản là đăng ký sử dụng dịch vụ với nhà cung ứng
phần mềm. Trước đây, để một doanh nghiệp quảng bá sản phẩm của mình ra bên
ngồi thì cơng việc đầu tiên là doanh nghiệp đó phải tìm hiểu về nhà cung ứng
phần mềm, kí kết hợp đồng, cùng nhà cung ứng thực hiện hợp đồng triển khai
trong một thời gian nhất định nào đó, sau giai đoạn bàn giao phần mềm, doanh
nghiệp phải tự bỏ tiền để duy trì, bảo trì và nâng cấp hệ thống. Điều này khiến
doanh nghiệp đối mặt với nhiều nguy cơ:
 Thứ nhất, doanh nghiệp khơng có nhân viên đủ trình độ để quản lý hệ
thống.
 Thứ hai, doanh nghiệp thường xuyên đối mặt với các vấn đề kĩ thuật như bị
hacker tấn công, bảo đảm thông tin khách hàng không bị mất, bảo đảm dữ

liệu giao dịch phải thơng suốt trong suốt q trình vận hành và nhiều nguy
cơ khác mà doanh nghiệp không lường trước hết được.
 Thứ ba, dù doanh nghiệp có hệ thống phần mềm ứng dụng riêng, nhưng
đứng ở góc độ tổng thể, doanh nghiệp vẫn đang hoạt động đơn lẻ, không tạo
được các mối quan hệ thân thiết với những doanh nghiệp và khách hàng
khác. Tức là doanh nghiệp khơng có một cộng đồng để chia sẻ thơng tin một
cách nhanh chóng và tiện lợi.

3. Lời giải của vấn đề
Như nói ở trên, để giải quyết vấn đề đặt ra, một trong những phương pháp đó chính
là ứng dụng mơ hình SaaS. Mục tiêu của luận văn là phải làm rõ được những vấn
đề sau:
SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


9

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngơ Huy Biên

 Tìm hiểu rõ những khái niệm liên quan đến SaaS và Thương mại điện tử
 Ứng dụng lí thuyết trên để xây dựng một Hệ thống thương mại điện tử bán
hàng trực tuyến trên mạng
SaaS là bước phát triển tất yếu trong ngành công nghiệp thông tin. Về lâu dài, SaaS
không chỉ là một cuộc cách mạng trong việc phân phối và phát triển phần mềm mà
còn là cách mà chúng ta thu lợi từ mơ hình này. Việc áp dụng SaaS sẽ mở ra một
toang cơ hội tiếp cận lĩnh vực công nghệ cao của các doanh nghiệp trong nước với
một chi phí thấp và hiệu quả mang lại cao.
Nhóm thực hiện rất mong qua phần tìm hiểu của mình sẽ giúp cho các nhà hoạch

định chính sách, các doanh nghiệp vừa và nhỏ hay những ai quan tâm đến mơ hình
này có một cái nhìn rõ ràng hơn về SaaS, thấy được khả năng ứng dụng thực tiễn
cũng như lợi ích khơng nhỏ khi họ áp dụng mơ hình này trong việc tiếp cận công
nghệ hiện đại tại Việt Nam, đặc biệt là lĩnh vực Thương mại điện tử.

CHƯƠNG II.

PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN

1. Tìm hiểu Hệ thống Thương mại điện tử (TMĐT)
1.1 Thế nào là một Hệ thống TMĐT?
1.2 TMĐT và các hình thức Thanh tốn trực tuyến
1.3 TMĐT và các ứng dụng phân tán
1.4 TMĐT và vấn đề Bảo mật thông tin

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


10

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngơ Huy Biên

2. Tìm hiểu mơ hình SaaS
2.1 SaaS là gì?
Để dễ hình dung Saas là gì, hãy xét ví dụ sau:
Gia đình bạn khơng có xe con, tình hình tài chính của gia đình bình thường, nhưng
vào dịp cuối năm cả gia đình quyết định đi tham quan Đà Lạt. Vấn đề đặt ra là bạn
nên bỏ tiền để mua hẳn một chiếc xe con phục vụ cho mục đích đi tham quan nhất

thời hay là nên bỏ tiền ra để thuê một chiếc xe con phục vụ chuyến đi của gia đình?
Chắc chắn bạn sẽ chọn phương án sau, vì chi phí th xe sẽ nhỏ hơn rất nhiều so
với chi phí mua hẳn một chiếc xe mới. Hơn nữa chuyến đi của bạn chỉ có vài ngày
và khơng thường xun thì phương án mua hẳn một chiếc xe mới sẽ gây rất nhiều
lãng phí.
Qua ví dụ trên ta có thể rút ra nhận xét: hãy chọn phương án giúp bạn giải quyết
được công việc sao cho tiết kiệm chi phí và thời gian nhất. Mơ hình cung cấp phần
mềm qua mạng Saas cũng hoạt động dựa trên tiêu chí đó. Phương châm của Saas
là: “ Đừng mua phần mềm, mà hãy đăng kí và sử dụng chúng khi bạn cần”. Như
vậy Saas không phải là một cơng nghệ mới mà đó là một xu hướng cung cấp phần
mềm mới. Thơng thường khi muốn có một phần mềm để sử dụng bạn phải mua
đĩa, sau đó qua một vài bước cài đặt cấu hình thì mới dùng được. Với Saas những
gì bạn cần làm là đăng kí với nhà cung cấp và máy tính của bạn chỉ yêu cầu có web
browser và đường truyền internet là bạn có thể sử dụng.
Theo định nghĩa của hãng nghiên cứu tồn cầu IDC thì SaaS là: P
" hần mềm hoạt
động trên web, được quản lý bởi nhà cung cấp và cho phép người sử dụng truy
cập từ xa"
. Về cơ bản các thuật ngữ SaaS và On-demand software được hiểu như
nhau.

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


11

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngơ Huy Biên

Hình 1. SaaS và các ứng dụng phần mềm trong các lĩnh vực khác nhau

Điểm mạnh của SaaS chính là việc bạn có thể ngay lập tức tiếp cận đến ứng dụng
phần mềm , tìm kiếm thơng tin thay vì phải thiết lập vơ số những thứ cần thiết như
mơ hình phát triển và phân phối phần mềm truyền thống. Đồng thời, bạn có thể
chia sẻ thông tin ngay lập tức (real time) với các đối tác của mình.

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


12

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngơ Huy Biên

2.2 Mơ hình SaaS

Hình 2. Mơ hình của SaaS

Dựa trên mơ hình của SaaS, ta có thể thấy rõ ưu điểm của SaaS đối với các mơ
hình phần mềm truyền thống đó chính là việc SaaS có thể chạy trên nền web.
Chính vì chạy trên nền web nên SaaS có nhiều lợi thế hơn so với các phần mềm
truyền thống trước đây:
 Giảm bớt gánh nặng trong quá trình duy trì và tổ chức về mặt kĩ thuật hằng
ngày
 Giảm thiểu chi phí triển khai ứng dụng cũng như những rắc rối phát sinh
trong quá trình duy trì hệ thống phần mềm
 Chia sẻ thơng tin tức thì ( real-time) giữa những doanh nghiệp trong cùng
một cộng đồng

 Tăng lợi nhuận cho cả phía nhà cung cấp và phía người dùng sử dụng dịch
vụ.
Hiện nay mơ hình Saas có 2 hình thức như sau:
1) Cung cấp phần mềm trọn gói qua mạng: Nhà cung cấp dịch vụ sẽ xây
dựng 1 phầm mềm hồn chỉnh, có đầy đủ tất cả các chức năng như 1 phần
mềm bình thường. Khách hàng muốn sử dụng thì chỉ việc đăng kí với nhà
cung cấp là có thể sử dụng được ngay. Hình thức này rất phù hợp để triển

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


13

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngơ Huy Biên

khai các phần mềm có tính dùng chung cao như CRM , ERP các phần mềm
về quản lý nhân sự tiền lương, các ứng dụng văn phịng. Với hình thức cung
cấp phần mềm này thì khơng u cầu người dùng phải biết lập trình. Ví dụ
điển hình cho hình thức này chính là www.salesfoce.com.
2) Cung cấp Web API qua mạng: Nhà cung cấp dịch vụ sẽ xây dựng các
webservice rồi cung cấp qua mạng cho các doanh nghiệp phát triển phần
mềm, các lập trình viên sử dụng. Tùy theo nhu cầu mà người dùng có thể
đóng phí tương ứng để được sử dụng 1 số web service nào đó. Thơng thường
các web service được cung cấp là những webservice thực hiện những xử lí
tính tốn phức tạp, hay những chức năng mà 1 doanh nghiệp bình thường
phải tốn rất nhiều chi phí mới thực hiện được như thanh toán trực tuyến,
kiểm tra tài khoản ngân hàng, lấy thơng tin từ một tổ chức nào đó,…
Với hình thức này chỉ có khách hàng nào có kiến thức về lập trình mới sử

dụng được. Ví dụ cho trường hợp này là www.paypal.com.
Hầu hết các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực Saas thường kết hợp cả 2 hình
thức này.

2.3 Xu hướng hiện nay
2.3.1 Xu hướng thế giới
Một số con số thống kê
Saleforce.com, thành lập năm 1999, là một ví dụ điển hình về ứng dụng doanh
nghiệp SaaS. Hãng này đang tận hưởng một trong những giai đoạn phát triển mạnh
nhất với 390.000 thuê bao trong năm tài chính vừa qua. Cơng ty Employease (Mỹ),
xuất hiện từ năm 1996, đã phân phối phần mềm HR thơng qua trình duyệt cho hơn
1.000 doanh nghiệp khách hàng, hỗ trợ họ quản lý gần 700.000 nhân viên.
Theo một điều tra gần đây của IDC, gần 1/3 số người tham gia khảo sát khẳng định
họ đã sử dụng ít nhất một dịch vụ "theo yêu cầu" nào đó, trong khi 47,7% khác
đang xem xét hoạt động này.
Thị phần của SaaS trên thị trường ứng dụng doanh nghiệp hiện nay chỉ như một
giọt nước trong bình: chiếm 1,5% tổng chi phí phần mềm ở Mỹ trong năm 2005 và
IDC dự kiến sẽ tăng gấp đôi thành 3,8%, tức 10,7 tỷ USD, vào năm 2009.

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


14

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngô Huy Biên

2.3.2 Xu hướng Việt Nam
2.4 Thuận lợi và khó khăn

2.4.1 Thuận lợi
2.4.1.1 Đối với người dùng (doanh nghiệp)
Giúp doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí đầu tư và thời gian để xây dựng phần
mềm. Theo mơ hình truyền thống để có được 1 phần mềm thì doanh nghiệp phải
th 1 cơng ty phần mềm để phát triển. Quá trình phát triển phần mềm trải qua rất
nhiều giai đoạn: thu thập yêu cầu, thiết kế, phát triển, kiểm chứng, cài đặt, bảo trì.
Thời gian để hồn thành xong một phần mềm như vậy rất lâu, với những dự án lớn
thì có thể làm trong vịng mấy năm trời, chi phí theo đó mà cũng tăng lên. Với mơ
hình Saas doanh nghiệp chỉ cần thực hiện thao tác đăng kí với nhà cung cấp là có
ngay phần mềm để sử dụng, chi phí sẽ giảm xuống rất nhiều.Hiện nay hầu hết các
doanh nghiệp khơng có khả năng tài chính để phát triển riêng cho mình một hệ
thống phần mềm riêng , đặc biệt là hệ thống CRM, ERP. Do đó Saas chính là giải
pháp giúp các doanh nghiệp nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận được với
các hệ thống CRM, ERP.
Theo mơ hình truyền thống, ngồi chi phí phát triển phần mềm ra doanh nghiệp
cịn phải chịu các chi phí khác để vận hành phần mềm như: bản quyền phần mềm,
phần cứng , nhân viên bảo trì, vận hành. Với mơ hình Saas doanh nghiệp không
cần phải quan tâm đến các vấn đề trên, tất cả đều do nhà cung cấp dịch vụ đảm
nhận. Tất cả những gì doanh nghiệp cần phải có là một web browser và một đường
truyền internet là sử dụng được.
SaaS giúp bạn có thể ngay lập tức tiếp cận đến ứng dụng phần mềm , tìm kiếm
thơng tin thay vì phải thiết lập vơ số những thứ cần thiết như mơ hình phát triển và
phân phối phần mềm truyền thống. Đồng thời, bạn có thể chia sẻ thơng tin ngay lập
tức (real time) với các đối tác của mình
2.4.1.2

Đối với nhà cung cấp

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý

15

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngơ Huy Biên

2.4.2 Khó khăn
2.4.2.1 Đối với người dùng( doanh nghiệp)
Saas là xu hướng cung cấp phần mềm qua mạng, điều đó khiến doanh nghiệp phụ
thuốc rất nhiều vào đường truyền internet.
Tất cả mọi thông tin của khách hàng đều được lưu trữ trên Cơ sở dữ liệu của nhà
cung cấp, do đó việc bảo đảm an tồn thơng tin là một vấn đề đối với doanh
nghiệp.
2.4.2.2 Đối với nhà cung cấp
Saas là xu hướng mới, đòi hỏi nhiều kĩ thuật lập trình phức tạp. Nhà cung cấp phải
bảo đảm bảo mật an toàn dữ liệu cho khách hàng. Tất cả dữ liệu
Tất cả mọi thông tin của khách hàng đều được lưu trữ trên Cơ sở dữ liệu của nhà
cung cấp, do đó việc bảo đảm an tồn thơng tin là một vấn đề đối với doanh
nghiệp.

2.5 Khảo sát hoạt động của một số nhà cung cấp ứng dụng SaaS
2.5.1 Microsoft
2.5.2 Saleforce.com
2.5.3 Ebay.com
2.5.4 Google.com

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý

16

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngô Huy Biên

2.6 Một số kĩ thuật lập trình sử dụng
2.6.1 ASP.NET
ASP.Net khơng phải là một ngơn ngữ lập trình cụ thể, có thể gọi đó là một cách
thức lập trình web trên mơi trường .NET. ASP.NET là sự kết hợp của HTML và
một ngôn ngữ lập trình server cụ thể nào đó. Trên mơi trường .NET hỗ trợ rất
nhiều ngôn ngữ khác nhau, nhưng phổ biến nhất vẫn là C# và VB.NET. File
ASP.NET có đi mở rộng là .aspx. Ứng với mỗi file .aspx sẽ có 1
file .CS( hoặc .vb,…).
2.6.1.1 Code Behind
Điểm khác biệt lớn nhất của ASP.NET so với ASP chính là thuật ngữ “Code
Behind”. Trong các ngơn ngữ lập trình web khác như PHP, JSP, ASP thì mã
HTML và mã code được viết chung trong cùng một file, điều đó gây khó khăn rất
lớn cho người lập trình trong việc quản lý mã nguồn. Với ASP.NET thì trang mã
HTML và mã xử lý tại server được tách riêng biệt ra thành 2 file khác nhau.
File .aspx chính là file để design giao diện, bố trí các control trên trang web, cịn
trang .cs ( hoặc .vb,….) chính là nơi viết code xử lí tại server. Với cách tách riêng
biệt như vậy giúp ích rất nhiều cho lập trình viên trong việc quản lý mã nguồn.
Giúp lập trình viên thao tác trên file HTML mà khơng ảnh hưởng đến logic của
trang.
Ngôn ngữ server trên ASP.NET là C#, VB.NET. Đó là 2 ngơn ngữ lập trình hướng
đối tượng phổ biến nhất hiện nay( cùng với ngôn ngữ Java). Với việc áp dụng lập
trình hướng đối tượng bạn sẽ dễ dàng tái sử dụng mã nguồn trong project của
mình. Nếu bạn đã quen với việc lập trình window Application trên mơi
trường .NET thì bạn chuyển qua lập trình ASP.NET sẽ dễ dàng hơn so với ASP

hay PHP. Code xử lí sẽ khơng khác nhiều so với lập trình trên môi trường window
Application. Hơn nữa ASP.NET hỗ trợ rất nhiều control cho người dùng, có thể
nói là mọi thứ bạn cần đều có sẵn.
2.6.1.2 User control
Là control do người dùng tự định nghĩa có đi mở rộng là .ascx. User control là
kết hợp của những control có sẵn tạo thành 1 control mới

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


17

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngô Huy Biên

2.6.1.3 Custom control
Là control kế thừa từ một control có sẵn và phát triển thêm một số chức năng mới
nào đó theo ý của người lập trình. Để có thể tạo được 1 custom control người lập
trình cần phải hiểu rõ lập trình hướng đối tượng và cách thức xây dựng sự kiện cho
control đó ( khái niệm delegate)
2.6.1.4 Validate Control
Là những control ASP.NET hỗ trợ để kiểm tra tính hợp lệ của dữ liệu tại client
2.6.1.5 Webpart
Webpart là công nghệ .NET hỗ trợ sẵn cho lập trình viên có thể tạo ra những trang
web cho chép người dùng cuối cá nhân hóa giao diện của mình, tương tự như trang
/>2.6.1.6 Master page
Có phần đi mở rộng là .master. Mục đích của Master Page là thay thế cho kĩ
thuật frame trên ngôn ngữ ASP, do đó trong ASP.NET khái niệm frame rất ít khi
được sử dụng. Master page là nơi lập trình viên sẽ bố trí các control chung , có tính

chất cố định , không thay đổi qua các trang khác nhau thông thường là header,
footer, menu,… Các trang khác ( đuôi .aspx) lập trình viên phải chỉ rõ Master Page
là trang nào, lúc đó trang .aspx này sẽ kế thừa tất cả giao diện và code xử lý của
trang Master page này. Master Page giúp lập trình viên quản lý mã nguồn tốt hơn
và nhất là sẽ dễ dàng thay đổi khi yêu cầu về giao diện thay đổi. Lúc này lập trình
viên chỉ cần thay đổi trong trang Master Page, các trang khác kế thừa từ trang
Master page này sẽ tự thay đổi theo

2.6.2 ADO.NET
ADO.NET là một phần của .NET Framework, nó được xem là “bộ thư viện lớp”
chịu trách nhiệm xử lý dữ liệu trong ngôn ngữ MS.NET. ADO.NET được thiết kế
với dạng dữ liệu “ngắt kết nối”, nghĩa là chúng ta có thể lấy cả một cấu trúc phức
tạp của dữ liệu từ database, sau đó ngắt kết nối với database rồi mới thực hiện các
thao tác cần thiết. Đây là một sự tiến bộ về mặt thiết kế bởi vì thiết kế ADO trước
đây ln cần duy trì một kết nối trong quá trình thao tác dữ liệu
Trước ADO.NET, Microsoft đã có ADO là một bộ thư viện để xử lý các thao tác
liên quan đến dữ liệu. ADO có tính linh hoạt, dễ sử dụng và được tích hợp trong
các ngôn ngữ như Visual Basic, ASP 3.0.
SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


18

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngơ Huy Biên

Có thể coi ADO.NET là một thế hệ tiếp theo của ADO. ADO.NET kế thừa tất cả
những ưu điểm của ADO, đồng thời với ý tưởng thiết kế hồn tồn mới ADO.NET
có một diện mạo khác hẳn so với tiền thân của nó. Một vài đặc điểm nổi bật của

ADO.NET mà ADO khơng có như sau:
ADO.NET được thiết kế hoàn toàn dựa vào XML
ADO.NET được thiết kế hoàn toàn hướng đối tượng.

2.6.3 Các đối tượng chính trong ADO.NET
2.6.3.1 Connection
Đối tượng quản lý đóng /mở kết nối tới Database.Có 2 dạng Connection tuỳ theo
nguồn dữ liệu là gì (OleDb hay SQL Server) đó là OleDbConnection và
SqlConnection
2.6.3.2 Command
Đối tượng thực hiện các câu lệnh tương tác truy vấn, rút trích dữ liệu từ database
khi đã thiết lập kết nối tới dữ liệu và trả về kết quả. Tương tự như Connection,
Command cũng có 2 dạng tuỳ theo nguồn dữ liệu là gì (OleDb hay SQL Server) đó
là OleDbCommand và SqlCommand
2.6.3.3 DataReader
Đối tượng xử lý đọc dữ liệu, được thiết kế phù hợp cho các ứng dụng web. Chỉ Xử
lý 1 dòng dữ liệu tại một thời điểm. Phù hợp với ứng dụng web vì xử lý nhanh, nhẹ
khơng chiếm bộ nhớ. Cũng có 2 dạng tùy theo dữ liệu nguồn : OleDbDataReader
và SqlDataReader. Dữ liệu của đối tượng được tạo ra khi đối tượng Command thực
hiện câu lệnh ExecuteReader()
2.6.3.4 DataAdapter
Đây là đối tượng rất quan trọng của ADO.NET, nó là cầu nối của database và
dataset (dataset là đối tượng ngắt kết nối), bởi vì đối tượng “ngắt kết nối” dataset
không thể liên lạc trực tiếp với database nên nó cần một đối tượng trung gian lấy
dữ liệu từ database cho nó. Và đó chính là DataAdapter. Vì DataAdpater khi thao
tác với Database vẫn phải duy trì kết nối nên nó được liệt kê vào dạng “kết nối”,
nhưng bản chất là phục vụ cho việc “ngắt kết nối

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý

19

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngô Huy Biên

2.6.4 XML
XML là viết tắt từ Extensible Markup Language (ngôn ngữ đánh dấu mở rộng).
Mục đích chính của XML là đơn giản hóa việc chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống
khác nhau, đặc biệt là các hệ thống được kết nối với Internet
XML là tập con của SGML - Standard Generalized Markup Language.
Các tiêu chuẩn của XML qui định bởi W3C - World Wide Web Consortium.
Tập tin XML là tập tin văn bản thuần túy. Do đó XML khơng phụ thuộc vào mơi
trường nào.
XML là 1 ngôn ngữ đánh dấu giống như HTML, nhưng XML và HTML khác nhau
về cách dùng và mục đích sử dụng. HTML là cho biết phải hiển thị thông tin lên
web browser như thế nào, còn XML dùng để mơ tả dữ liệu( cũng có thể xem XML
là 1 dạng Cơ sở dữ liệu).
XML không định nghĩa các thẻ, người dùng có trách nhiệm định nghĩa các thẻ
dùng trong XML. Ngược lại, HTML không cho phép người sử dụng định nghĩa
thẻ, mà phải tuân thủ một tập thẻ đã được định nghĩa trước.
Một tài liệu XML well-formed là một tài liệu XML thích hợp cho parser chế biến.
Tức là XML tuân thủ các luật lệ về Tag, Element, Attribute , value .v.v.. chứa bên
trong để parser có thể nhận diện và phân biệt mọi thứ. Một tài liệu XML wellformed cần phải thỏa mãn các điều kiện sau:
Phải có một nút gốc (root) duy nhất, gọi là Document Element, nó chứa tất cả các
Elements khác trong tài liệu.
Mỗi opening Tag phải có một closing Tag giống như nó.
Tags trong XML thì case sensitive, tức là opening Tag và closing Tag phải được
đánh vần y như nhau, chữ hoa hay chữ thường.

Mỗi Child Element phải nằm trọn bên trong Element cha của nó.
Attribute value trong XML phải được gói giữa một cặp ngoặc kép hay một cặp
apostrophe

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý


20

Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ

GVHD: Ngô Huy Biên

Một tài liệu XML được coi là valid nếu nó well-form và cách bố trí sắp xếp các thẻ
trong nó phải phù hợp với phần đặc tả DTD. DTD là viết tắt của từ Document
Type Definetion. DTD chỉ rõ những loại thẻ đánh dấu nào được sử dụng trong tài
liệu XML và sự sắp xếp hợp lệ của những thẻ này. Các nhà phát triển dùng DTD
để chắc chắn rằng họ không tạo một cấu trúc XML không hợp lệ. DTD định nghĩa
một cấu trúc tài liệu với một danh sách những element hợp lệ. DTD có thể khai báo
bên trong tài liệu XML hoặc là khai báo thành một tập tin bên ngoài tài liệu XML.
Ví dụ
<?xml version="1.0" encoding="utf-8" ?>
<!ELEMENT note (to,from,heading,body)>

(#PCDATA)>
(#PCDATA)>

<!ELEMENT heading (#PCDATA)>

(#PCDATA)>

]>
<note>
<to>Tove</to>
<from>Jani</from>
<heading>Reminder</heading>
<body>Don't forget me this weekend!</body>
</note>

SVTH: Bùi Cao Học Nguyễn Văn Tý