Bảo kính cảnh giới số 43

Hãy ghép các chữ sau thành từ có nghĩa:

n/ớ/ư/y/u/c/ê
Yêu nước
GO HO
ME


Hãy ghép các chữ sau thành từ có nghĩa:

d/g/h/t/ơ/ư/n/â/n
Thương dân
GO HO
ME


Tiết 99: BẢO KÍNH CẢNH GIỚI (BÀI 43)
(Gương báu răn mình – Bài 43)
- Nguyễn Trãi -


I. TÌM HIỂU CHUNG


Sự nghiệp văn chương của Nguyễn Trãi
Loại hình
Chính trị Qn sự
Địa lí
Lịch sử

Chữ Hán
- Đại cáo bình Ngơ
- Qn trung từ mệnh tập
- Dư đia chí
- Văn bia Vĩnh Lăng

Chữ Nôm

- Băng Hồ di sự lục
- Lam Sơn thực lục
Thơ ca

- Ức Trai thi tập

- Quốc âm thi tập


I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Chùm thơ Bảo kính cảnh giới
- Gồm 61 bài trong 254 bài của tập thơ Nôm “Quốc
âm thi tập”.
-Nội dung: Giáo huấn, ưu tư thế sự.
-Giá trị: Thể hiện tư tưởng, nhân cách và tâm hồn
nghệ sĩ phong phú của Nguyễn Trãi.
-Được viết khi về rời xa chốn quan trường về ở ẩn.


I. TÌM HIỂU CHUNG
2. Bài thơ Bảo kính cảnh giới – Bài 43

* Xuất xứ: Là bài thơ số 43, thuộc chùm thơ Bảo kính cảnh giới.
* Thể loại: Thơ Nôm Đường luật


Rồi hóng mát thuở
ngày trường,
Hịe lục đùn đùn tán
rợp trương.
Thạch lựu hiên cịn
phun thức đỏ,
Hồng liên trì đã tịn
mùi hương.


* Thể thơ, bố cục
- Thể thơ: Thất ngôn xen lục ngôn.
- Bố cục:
+ 6 câu đầu: Bức tranh thiên nhiên, cuộc
sống.
+ 2 câu cuối: Ước mong của nhà thơ.
* Chủ đề: Bộc lộ nỗi lịng, chí hướng
của tác giả.

Rồi hóng mát thuở
ngày trường,
Hịe lục đùn đùn tán
rợp giương.
Thạch lựu hiên cịn
phun thức đỏ,
Hồng liên trì đã tiễn

mùi hương.
Lao xao chợ cá làng
ngư phủ,
Dắng dỏi cầm ve lầu
tịch dương.


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Bức tranh thiên nhiên, cuộc sống trong cảm nhận của thi nhân:
- Rồi: rỗi rãi
- Ngày trường: ngày dài
- Hóng mát

Rồi/hóng mát/ thuở
ngày trường,

- Hồn cảnh thi nhân: Có trọn một ngày
thanh nhàn, ung dung thư thái để thưởng
thức bức tranh thiên nhiên, cuộc sống


- Cảnh sắc thiên nhiên:
Hình ảnh

Hịe
Thạch lựu
Sen
Hình ảnh
đặc trưng
của mùa

hè

Màu
sắc

Từ diễn tả
trạng thái

Lục
đùn đùn
(xanh) trương
phun
đỏ
tịn
hồng
Gam
màu
đậm,
tươi
tắn

Động từ
mạnh

Trạng thái 
Ý nghĩa

tán hòe xanh rợp mát như giương ô,
giương lọng
tuôn trào sắc đỏ rực rỡ

hương thơm lan tỏa khắp không gian
Sức sống căng tràn, tuôn trào


- Thanh âm của cuộc sống:
+ Tiếng lao xao nơi chợ cá: Gợi sự sôi động, náo nhiệt.
+ Tiếng ve: Dắng dỏi như một bản đàn rạo rực, rộn rã.
=> Đảo từ láy "lao xao", "dắng dỏi" lên đầu câu thơ: Nhấn mạnh khơng
khí rộn ràng, sơi động của buổi chiều tà ngày hè.
- Cách cảm nhận cảnh ngày hè của thi nhân:



- Thanh âm của cuộc sống:
+ Tiếng lao xao nơi chợ cá: Gợi sự sôi động, náo nhiệt.
+ Tiếng ve: Dắng dỏi như một bản đàn rạo rực, rộn rã.
=> Đảo từ láy "lao xao", "dắng dỏi" lên đầu câu thơ: Nhấn mạnh khơng khí
rộn ràng, sơi động của buổi chiều tà ngày hè.
- Cách cảm nhận cảnh ngày hè của thi nhân: Vận dụng nhiều giác quan
(thị giác, khứu giác, thính giác) kết hợp với sự liên tưởng.
=> Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống.


2. Ước mong của thi nhân

Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng
Dân giàu đủ khắp đòi phương

- Sử dụng điển cố: Ngu cầm; Nhịp 3/3 ở câu cuối.
- Thi nhân ước có cây đàn của vua Thuấn, gảy khúc Nam

phong : Cầu mưa thuận gió hòa để nhân dân mọi nơi được ấm
no, hạnh phúc.
- Ước mong ấy xuất phát từ chí hướng cao cả: Khát khao đem
tài trí để thực hành tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân.
=> Tấm lòng ưu dân ái quốc.


III. TỞNG KẾT
1. Nợi dung

- Vẻ đẹp bức tranh ngày
hè được gợi tả một cách
sinh động, đầy sức sống.
- Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn
Trãi: yêu thiên nhiên, yêu
cuộc sống và tấm lòng ưu
ái với dân, với nước.

2. Nghệ thuật

- Hệ thống ngôn từ giản dị,
tinh tế, xen lẫn từ Hán và
điển tích.
- Từ ngữ giàu tính tạo hình.
- Sử dụng từ láy đợc đáo.
- Việt hóa thể thơ Đường
luật


TRÒ CHƠI

CÂU CÁ

Bắt đầu


C. Quốc âm thi tập

Câu 1: Bài Bảo kính cảnh giới
số 43 nằm trong tập thơ nào?