Truyền sóng mặt đất

Truyền sóng mặt đất: chỉ phù hợp với sóng dài, sóng cực dài và 1 phần của sóng trung
Truyền sóng phản xạ nhờ tầng điện ly: phù hợp với sóng ngắn.
Truyền sóng trực tiếp trong tầm nhìn thẳng: phù hợp với sóng cực ngắn.
Các phương thức truyền lan sóng điện từ
Các sóng bức xạ từ điểm phát có thể đến được các điểm thu theo những
đường khác nhau. Các sóng truyền lan dọc theo bề mặt quả đất gọi là sóng đất
hay sóng bề mặt; các sóng đi tới các lớp riêng biệt của tầng ion và phản xạ lại gọi
là sóng điện ly hay sóng trời; và sóng không gian (gồm sóng trực tiếp và sóng
19
phản xạ từ mặt đất) (hình 1-8).
Hình 1-8. Các phương thức truyền sóng
a. Sự truyền lan sóng đất
Sóng đất là sóng truyền lan dọc theo bề mặt trái đất, do đó còn được gọi là
sóng bề mặt. Sóng đất là sóng phân cực đứng bởi vì điện trường trong sóng phân
cực ngang sẽ song song với bề mặt trái đất, và các sóng như thế sẽ bị ngắn mạch
bởi sự dẫn điện của đất.
Thành phần điện trường biến đổi của sóng đất sẽ cảm ứng điện áp trong bề
mặt trái đất, tạo ra dòng điện chảy. Bề mặt trái đất cũng có điện trở và các tổn
hao điện môi, gây nên sự suy hao sóng đất khi lan truyền. Sóng đất lan truyền tốt
nhất trên bề mặt là chất dẫn điện tốt như nước muối, và truyền kém trên vùng sa
mạc khô cằn. Tổn hao sóng đất tăng nhanh theo tần số, vì thế sóng đất nói chung
hạn chế ở các tần số thấp hơn 2 MHz. Sóng đất được dùng rộng rãi cho liên lạc
tàu thủy - tàu thủy và tàu thủy - bờ. Sóng đất được dùng tại các tần số thấp đến
15 kHz.
Các nhược điểm của truyền lan sóng đất là:
• Sóng đất yêu cầu công suất phát khá cao.
• Sóng đất yêu cầu anten kích thước lớn.
• Tổn hao thay đổi đáng kể theo loại đất.
Các ưu điểm là:
• Với công suất phát đủ lớn, sóng đất có thể dùng để liên lạc giữa 2 điểm
bất kì trên thế giới.

• Sóng đất ít bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi điều kiện khí quyển.