Bài giảng an toàn ngành điện

AN TOÀN NGÀNH ĐIỆN TỬ
BÀI GIẢNG
BÀI GIẢNG
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
•
CÁC KHÁI NIỆM CHUNG
CÁC KHÁI NIỆM CHUNG
•
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
•
AN TOÀN ĐIỆN TỬ
AN TOÀN ĐIỆN TỬ
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
CÁC KHÁI NIỆM CHUNG
CÁC KHÁI NIỆM CHUNG
Khi làm việc với các thiết bị điện tử chúng ta
Khi làm việc với các thiết bị điện tử chúng ta
cần phải quan tâm đến việc an toàn của
cần phải quan tâm đến việc an toàn của
người và thiết bị. Nó phải đảm bảo cho các
người và thiết bị. Nó phải đảm bảo cho các
giá trị danh định cho phép khi sử dụng.
giá trị danh định cho phép khi sử dụng.
Thực tế cho thấy khi chạm vào các vật mang
Thực tế cho thấy khi chạm vào các vật mang
điện áp, người có bị tai nạn hay không phụ
điện áp, người có bị tai nạn hay không phụ
thuộc vào độ lớn của dòng điện đi qua thân

thuộc vào độ lớn của dòng điện đi qua thân
người.
người.
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
•
Tác dụng của dòng điện đối với cơ thể
Tác dụng của dòng điện đối với cơ thể
con người
con người
Tác dụng nhiệt:
Tác dụng nhiệt:
Q = 0,24I2Rt
Q = 0,24I2Rt
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
•
Khi có dòng điện chạy qua bất kỳ vật gì
Khi có dòng điện chạy qua bất kỳ vật gì
đêu gây ra nhiệt độ.
đêu gây ra nhiệt độ.
•
Tạo ra hồng quang (tử ngoại, hồng ngoại)
Tạo ra hồng quang (tử ngoại, hồng ngoại)
gây ảnh hưởng tới thần kinh.
gây ảnh hưởng tới thần kinh.

•
Kích thích tế bào thần kinh làm tim ngừng
Kích thích tế bào thần kinh làm tim ngừng
đập.
đập.
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
•
Bị điện giật dưới 1 phút  khả năng cứu
Bị điện giật dưới 1 phút  khả năng cứu
sống: 90%
sống: 90%
•
Bị điện giật dưới 6 phút  khả năng cứu
Bị điện giật dưới 6 phút  khả năng cứu
sống: 20%
sống: 20%
•
Bị điện giật từ 12 phút trở lên  khả năng
Bị điện giật từ 12 phút trở lên  khả năng
cứu sống: 0%
cứu sống: 0%
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
Các yếu tố xác định mức nguy hiểm của tai
Các yếu tố xác định mức nguy hiểm của tai

nạn điện
nạn điện
•
Thân thể người gồm da, thịt, xương, thần
Thân thể người gồm da, thịt, xương, thần
kinh, máu,… tạo thành. Điện trở người là
kinh, máu,… tạo thành. Điện trở người là
một đại lượng rất không ổn định và không
một đại lượng rất không ổn định và không
chỉ phụ thuộc vào trạng thái sức khỏe của
chỉ phụ thuộc vào trạng thái sức khỏe của
cơ thể từng lúc mà còn phụ thuộc vào
cơ thể từng lúc mà còn phụ thuộc vào
môi trường xung quanh, điều kiện tổn
môi trường xung quanh, điều kiện tổn
thương…
thương…
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
Các yếu tố xác định mức nguy hiểm của tai
Các yếu tố xác định mức nguy hiểm của tai
nạn điện
nạn điện
•
Điện trở người luôn thay đổi trong một
Điện trở người luôn thay đổi trong một
giới hạn rất lớn. Khi da ẩm hay do tiếp
giới hạn rất lớn. Khi da ẩm hay do tiếp

xúc trực tiếp với nước bên ngoài hoặc do
xúc trực tiếp với nước bên ngoài hoặc do
mồ hôi thoát ra đều làm điện trở giảm
mồ hôi thoát ra đều làm điện trở giảm
xuống
xuống
•
Mặt khác, nếu da người bị ấn mạnh vào
Mặt khác, nếu da người bị ấn mạnh vào
các điện cực, điện trở da cũng giảm đi.
các điện cực, điện trở da cũng giảm đi.
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
Khi có dòng điện đi qua người, điện trở thân người
Khi có dòng điện đi qua người, điện trở thân người
giảm đi, điều này có thể giải thích là dòng điện đi
giảm đi, điều này có thể giải thích là dòng điện đi
vào thân người, da bị đốt nóng, mồ hôi thoát ra và
vào thân người, da bị đốt nóng, mồ hôi thoát ra và
làm điện trở giảm xuống.
làm điện trở giảm xuống.
Các trị số điện trở của con người: trong cơ thể con
Các trị số điện trở của con người: trong cơ thể con
người có:
người có:
•
R máu = 370 Ω/cm2
R máu = 370 Ω/cm2

•
R bắp thịt = 3700 Ω/cm2
R bắp thịt = 3700 Ω/cm2
•
R gan = 140 – 200 Ω/cm2
R gan = 140 – 200 Ω/cm2
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
Ảnh hưởng của trị số dòng điện giật.
Ảnh hưởng của trị số dòng điện giật.
•
Với một trị số dòng điện nhất định thì sự
Với một trị số dòng điện nhất định thì sự
tác dụng của nó vào cơ thể người hầu
tác dụng của nó vào cơ thể người hầu
như không thay đổi.
như không thay đổi.
•
Khi phân tích về tai nạn do điện giật
Khi phân tích về tai nạn do điện giật
không nên nhìn đơn thuần theo trị số
không nên nhìn đơn thuần theo trị số
dòng điện mà phải xét đến môi trường,
dòng điện mà phải xét đến môi trường,
hoàn cảnh xảy ra tai nạn và phản xạ của
hoàn cảnh xảy ra tai nạn và phản xạ của
cơ thể nạn nhân.
cơ thể nạn nhân.

•
Khi có dòng điện chỉ vào khoảng 5 –
Khi có dòng điện chỉ vào khoảng 5 –
10mA đã làm chết người đối với dòng
10mA đã làm chết người đối với dòng
xoay chiều, còn dòng 1 chiều tương ứng
xoay chiều, còn dòng 1 chiều tương ứng
là 50mA.
là 50mA.
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
Ảnh hưởng của thời gian điện giật.
Ảnh hưởng của thời gian điện giật.
•
Thời gian tác động của dòng điện vào cơ thể
Thời gian tác động của dòng điện vào cơ thể
người rất quan trọng và biểu hiện dưới nhiều
người rất quan trọng và biểu hiện dưới nhiều
hình thái khác nhau. Thời gian tác dụng càng
hình thái khác nhau. Thời gian tác dụng càng
lớn thì càng nguy hiểm. Với dòng điện lớn,
lớn thì càng nguy hiểm. Với dòng điện lớn,
mạnh đi qua người thì chỉ 0,1 0,2s đã có thể
mạnh đi qua người thì chỉ 0,1 0,2s đã có thể
gây chết người.
gây chết người.
•
Ảnh hưởng đến điện trở của người: Thời gian

Ảnh hưởng đến điện trở của người: Thời gian
tác dụng càng lâu, điện trở người càng giảm do
tác dụng càng lâu, điện trở người càng giảm do
lớp da bị nóng dần và lớp sừng bị chọc thủng
lớp da bị nóng dần và lớp sừng bị chọc thủng
càng nhiều, tác hại càng tăng lên.
càng nhiều, tác hại càng tăng lên.
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
Ảnh hưởng của thời gian điện giật.
Ảnh hưởng của thời gian điện giật.
•
Khi thời gian tác dụng ngắn thì sự nguy hiểm
Khi thời gian tác dụng ngắn thì sự nguy hiểm
phụ thuộc vào nhịp đập của tim: Chu kỳ co giãn
phụ thuộc vào nhịp đập của tim: Chu kỳ co giãn
của tim kéo dài 1 giây, trong đó có 0.4 giây tim
của tim kéo dài 1 giây, trong đó có 0.4 giây tim
nghỉ làm việc (giữa co và giãn) và ở thời điểm
nghỉ làm việc (giữa co và giãn) và ở thời điểm
này tim rất nhạy cảm với dòng điện đi qua nó.
này tim rất nhạy cảm với dòng điện đi qua nó.
Nếu thời gian dòng qua người lớn hơn 1 giây
Nếu thời gian dòng qua người lớn hơn 1 giây
thì thế nào cũng trùng với thời điểm này. Thí
thì thế nào cũng trùng với thời điểm này. Thí
nghiệm thấy rằng nếu dòng lớn (khoảng 10A)
nghiệm thấy rằng nếu dòng lớn (khoảng 10A)

mà không gặp thời điểm này thì cũng không
mà không gặp thời điểm này thì cũng không
nguy hiểm gì
nguy hiểm gì
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
Đường đi của dòng điện giật.
Đường đi của dòng điện giật.
•
Dòng đi từ tay sang tay có 3,3% dòng
Dòng đi từ tay sang tay có 3,3% dòng
tổng đi qua tim.
tổng đi qua tim.
•
Dòng đi từ tay phải sang chân có 6,7%
Dòng đi từ tay phải sang chân có 6,7%
dòng tổng qua tim.
dòng tổng qua tim.
•
Dòng đi từ chân sang chân có 0,4% dòng
Dòng đi từ chân sang chân có 0,4% dòng
tổng qua tim.
tổng qua tim.
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
Đường đi của dòng điện giật.

Đường đi của dòng điện giật.
•
Đường đi của dòng điện có ý nghĩa quan
Đường đi của dòng điện có ý nghĩa quan
trọng vì lượng dòng điện qua tim hay cơ
trọng vì lượng dòng điện qua tim hay cơ
quan hô hấp phụ thuộc vào cách tiếp xúc
quan hô hấp phụ thuộc vào cách tiếp xúc
của người với mạch điện.
của người với mạch điện.
•
Dòng điện phân bố tương đối đều trên cơ
Dòng điện phân bố tương đối đều trên cơ
lồng ngực.
lồng ngực.
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
Đường đi của dòng điện giật.
Đường đi của dòng điện giật.
•
Dòng đi từ tay phải tới chân có phân
Dòng đi từ tay phải tới chân có phân
lượng qua tim nhiều nhất vì phần lớn
lượng qua tim nhiều nhất vì phần lớn
dòng qua tim theo trục dọc mà trục này
dòng qua tim theo trục dọc mà trục này
nằm trên đường từ tay phải tới chân.
nằm trên đường từ tay phải tới chân.

•
+ Dòng từ chân sang chân không gây
+ Dòng từ chân sang chân không gây
nguy hiểm lớn nhưng không có nghĩa là
nguy hiểm lớn nhưng không có nghĩa là
không nguy hiểm vì khi ta bị điện áp
không nguy hiểm vì khi ta bị điện áp
bước (từ chân tới chân), các bắp thịt, cơ
bước (từ chân tới chân), các bắp thịt, cơ
của chân sẽ co rút lại làm ta ngã xuống
của chân sẽ co rút lại làm ta ngã xuống
và sơ đồ nối điện sẽ khác đi, gây nguy
và sơ đồ nối điện sẽ khác đi, gây nguy
hiểm.
hiểm.
CHƯƠNG I
CHƯƠNG I
AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN
Trạng thái sức khỏe của con người.
Trạng thái sức khỏe của con người.
•
Khi bị điện giật, ảnh hưởng của dòng
Khi bị điện giật, ảnh hưởng của dòng
điện lên cơ thể người còn phụ thuộc vào
điện lên cơ thể người còn phụ thuộc vào
tình trạng sức khỏe người lúc đó. Sốc
tình trạng sức khỏe người lúc đó. Sốc
điện rõ nét ở người mệt mỏi, say rượu,
điện rõ nét ở người mệt mỏi, say rượu,

phụ nữ và trẻ em nhạy cảm hơn ở nam
phụ nữ và trẻ em nhạy cảm hơn ở nam
giới. Người bị đau tim và suy nhược
giới. Người bị đau tim và suy nhược
nhạy cảm hơn.
nhạy cảm hơn.