HỌC VIỆN CƠNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THƠNG
KHOA ĐA PHƯƠNG TIỆN
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
ĐỀ TÀI ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Họ và tên sinh viên: Nguyễn Thị Hậu
Lớp: D18TKDPT2
Khoá: 2018 - 2023
Ngành đào tạo: Công Nghệ Đa Phương Tiện
1.
Hệ đào tạo: Đại học chính quy
Tên đồ án/khố luận tốt nghiệp: Nghiên cứu phương pháp thiết kế lấy người dùng
làm trung tâm (UCDC) trong thiết kế trải nghiệm người dùng và áp dụng vào thiết kế
giao diện ”Nghiện review” (Ứng dụng mua hàng lấy đánh giá).
2.
Lý do chọn đề tài:
Theo khảo sát của Statista (công ty của Đức chuyên về thị trường và dữ liệu người
tiêu dùng), tỷ trọng thương mại điện tử xun biên giới trung bình của Đơng Nam Á tăng
từ 74 tỷ USD năm 2020 lên 120 tỷ USD năm 2021. Giai đoạn 2016-2020, tốc độ tăng
trưởng đạt trung bình 37,7%/năm, cao hơn mức trung bình tồn cầu 27,4%/năm. Dự báo,
doanh thu thương mại điện tử năm 2025 tại khu vực Đông Nam Á dự kiến đạt 234 tỷ
USD. Trong năm 2022, số lượng người Việt mua hàng trực tuyến lên đến hơn 51 triệu,
tăng 13,5% so với năm trước, tổng chi tiêu cho việc mua sắm trực tuyến đạt 12,42 tỷ
USD.
Cũng theo một báo cáo khác từ Statista, Việt Nam dự kiến sẽ sở hữu thị trường
thương mại điện tử lớn thứ 2 tại Đông Nam Á, chỉ sau Indonesia trước năm 2025. Việt
Nam hiện đang có mức quy mơ mua hàng trung bình (ABS) là 26 USD, cao hơn hai nước
đông dân là Thái Lan (25 USD) và Indonesia (18 USD). Báo cáo cho thấy người Việt
Nam yêu thích việc mua sắm online và đang dẫn đầu khu vực ở nhiều chỉ số. Dịch bệnh
Covid-19 được xem là “cơ hội vàng” cho thương mại điện tử ở Việt Nam khi tốc độ
thanh toán và tiêu dùng trực tuyến được thúc đẩy nhanh hơn.
Hiện nay có thể thấy nhà nhà, người người bán hàng trực tuyến trên các trang web,
trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, Zalo,… và đặc biệt phải kể đến sự bùng nổ
trong việc kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử như: Shopee, Lazada, Sendo, hay
gần đây nhất là Tiktok. Tuy nhiên không phải người bán nào cũng thành công trên thị
trường này bởi việc cạnh tranh về giá, về mẫu mã, chất lượng sản phẩm ngày càng khốc
liệt giữa người bán mới và người bán lâu năm; khách hàng ngày càng khắt khe, khó tính
hơn trong việc mua sắm khiến những chủ cửa hàng/ người bán mới trên các sàn thương
mại điện tử gặp rất nhiều khó khăn để lấy được lịng tin của khách hàng và kinh doanh
trên đó.
Một thực trạng đáng báo động là có rất nhiều người bán mới sẵn sàng bỏ rất nhiều
tiền để chạy đơn ảo, tạo lượt đánh giá 5 sao ảo, lượt mua ảo trên các sàn thương mại điện
tử để nhằm thu hút khách hàng mới vào mua hàng, tuy nhiên thực trạng này đã được các
sàn thương mại điện tử ngăn chặn và khiến cho khơng ít chủ shop bị khóa cửa hàng , mất
tiền một cách đáng tiếc.
Nhằm đẩy lùi những hành vi xấu trên môi trường mua sắm trực tuyến nói chung và
trên các sàn thương mại điện tử nói riêng, việc xây dựng một cộng đồng trao đổi, mua
bán lành mạnh là vô cùng cần thiết, nơi mà người mua được lựa chọn, mua hàng hóa mà
mình u thích với chất lượng tốt nhất và với mức giá phải chăng, thậm chí là rất hời.
Cịn người bán có được những lượt đánh giá chân thật, khách quan từ người mua. Chính
vì những lý do đó, ứng dụng "Nghiện review" ra đời với mong muốn kết nối người bán
cần được đánh giá hàng hóa một cách tích cực trên các sàn thương mại điện tử, các trang
mua sắm trực tuyến và người mua có nhu cầu trải nghiệm sản phẩm với mức giá cực tốt.
Và để có thể xây dựng ứng dụng "Nghiện review" một cách tốt nhất, em đã lựa chọn
đề tài "Nghiên cứu phương pháp thiết kế lấy người dùng làm trung tâm (UCDC)
trong thiết kế trải nghiệm người dùng và áp dụng vào thiết kế giao diện ”Nghiện
review” (Ứng dụng mua hàng lấy đánh giá)" bởi phương pháp thiết kế lấy người dùng
làm trung tâm là một trong những phương pháp hiệu quả nhất hiện nay để xây dựng ứng
dụng này vì nó đặt người dùng, người sử dụng ứng dụng làm trọng tâm của mọi giai đoạn
thiết kế. Dựa trên việc nghiên cứu và áp dụng lý thuyết của phương pháp thiết kế lấy
người dùng làm trung tâm, giao diện ứng dụng "Nghiện review" sẽ được thiết kế một
cách tối ưu thơng qua q trình nghiên cứu đặc điểm người dùng để nhằm đem lại trải
nghiệm sử dụng tuyệt vời nhất cho họ.
3.
Nội dung chính của đồ án:
Chương 1: Tổng quan thiết kế lấy người dùng làm trung tâm (UCDC) trong thiết kế trải
nghiệm người dùng và giao diện ứng dụng di động
Giới thiệu tổng quan về thiết kế trải nghiệm người dùng; đi sâu vào tìm hiểu khái niệm,
lịch sử hình thành và phát triển của thiết kế lấy người dùng làm trung tâm; khái niệm,
đặc điểm của thiết kế giao diện ứng dụng di động và vai trò của thiết kế lấy người dùng
làm trung tâm trong thiết kế giao diện ứng dụng di động.
Chương 2: Áp dụng phương pháp thiết kế lấy người dùng làm trung tâm (UCDC) vào
xây dựng ứng dụng “Nghiện review”, từ đó đề xuất thiết kế giao diện cho ứng dụng
Tập trung nghiên cứu hiện trạng, mục tiêu, đối tượng sử dụng để xây dựng ứng dụng
“Nghiện review” dựa trên việc áp dụng xuyên suốt phương pháp thiết kế lấy người dùng
làm trung tâm để từ đó đề xuất thiết kế giao diện phù hợp cho ứng dụng.
Chương 3: Thiết kế giao diện cho ứng dụng “Nghiện review”
Xây dựng phác thảo giao diện, thiết kế wireframe, bộ UI styel guide để hoàn thiện thiết
kế giao diện cho ứng dụng “Nghiện review” dựa trên dữ liệu đầu vào từ chương 2.
4.
Cơ sở dữ liệu ban đầu:
a. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
Thiết kế lấy người dùng làm trung tâm (User Centerd Design) là khái niệm được Donal
A Norman lần đầu nhắc đến khi ơng cịn làm việc tại Đại học California. Và sau đó, khái
niệm này được nhiều người biết tới trong cuốn “User-Centerd Design: New Perspectives
on Human-Computer Interaction” xuất bản năm 1986. Sự kiện này được xem là dấu mốc
đánh dấu sự phát triển của mơ hình UCD trong thiết kế nói chung và thiết kế trải nghiệm
người dùng nói riêng.
Tiếp theo đó, có rất nhiều cuốn sách ra đời và nhận được sự đánh giá cao của người đọc.
Trong số đó phải kể đến một số cuốn sách điển hình như:
Cuốn “Interactive design an introduction to the theory and application of user-centered
design” của Andy Pratt & Jason Nunes xuất bản năm 2012, “The psychopathology of
everyday things” của Donal A Norman, “User-Centerd Design” của Travis Lowdermilk
xuất bản 2013,…Mỗi cuốn sách có một cách tiếp cận khác nhau nhưng tựu chung lại đều
đem đến cái nhìn từ bao quát đến cụ thể, chứng tỏ tầm quan trọng của thiết kế lấy người
dùng làm trung tâm trong mọi lĩnh vực đời sống.
b. Tình hình nghiên cứu trong nước
Trong nước hiện nay chưa có nhiều sách hay tài liệu tham khảo về đề tài thiết kế lấy
người dùng làm trung tâm. Đa số chỉ là những bài báo, bài viết được tổng hợp hoặc dịch
lại từ một số trang web của nước ngồi.
Có duy nhất cuốn “Thiết kế lấy người dùng làm trung tâm” của Don Norman do Phương
Lan dịch và được nhà xuất bản công thương xuất bản năm 2019. Cuốn sách được quảng
cáo trên các trang bán hàng trực tuyến “giúp độc giả trở thành các nhà quan sát sắc sảo
trước những thiết kế kém cỏi và ngớ ngẩn đang gây ra rắc rối cho cuộc sống của con
người, đặc biệt là những sản phẩm liên quan tới công nghệ hiện đại. Don Norman sẽ
khiến bạn phải gật gù tâm đắc khi phân tích thiết kế của các vật dụng thường ngày, từ
bồn rửa tay, cánh cửa, ghế ngồi cho tới điện thoại hay giao diện phần mềm. Khơng chỉ
vậy, Norman cịn chỉ ra các nguyên tắc dựa trên tâm lý học nhận thức để thiết kế mọi thứ
đúng đắn, khoa học. Bộ đôi này đã trở thành công cụ đầy sức mạnh để khiến cuộc sống
của chúng ta trở nên thú vị, thoải mái và nhiều niềm vui hơn.” Còn với nhà thiết kế cuốn
sách giúp họ hiểu rõ thiết kế là phải giải quyết được các vấn đề của người dùng, phải để
người dùng hiểu được thiết kế đó hoạt động ra sao, thiết kế đó dùng để làm gì. Thiết kế
sản phẩm không phải để chứng minh sự logic hay cách tồn tại hoàn mỹ của sản phẩm,
mà là để người dùng khi sử dụng thiết kế đó có thể hồn thành mục đích của họ một cách
đơn giản và hiệu quả nhất.
Ngồi ra cịn có một bài nghiên cứu “Giải pháp thiết kế trải nghiệm người dùng dựa trên
mơ hình UCDC cho ứng dụng y tế điện tử E-doctor’ của Ths.Trần Quốc Trung, trong đó
trình bày tổng quan về thiết kế trải nghiệm người dùng và mơ hình thiết kế lấy người
dùng làm trung tâm từ đó đưa ra những phân tích, giải pháp xây dựng ứng dụng E-doctor
đáp ứng được đúng nhu cầu của người dùng.
5.
Ngày giao đề tài: ...26..../...09..../2022
6.
Ngày nộp quyển: ..06..../..12..../2022
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
SINH VIÊN THỰC HIỆN
Nguyễn Thị Kim Ngân
Nguyễn Thị Hậu
(Ký, ghi rõ họ tên)
(Ký, ghi rõ họ tên)
TRƯỞNG KHOA
(Ký, ghi rõ họ tên)
Trần Quốc Trung