(Skkn 2023) một số biện pháp rèn kĩ năng viết văn miêu tả đồ vật cho học sinh lớp 4

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN QUẾ VÕ
TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ TRẤN PHỐ MỚI

BÁO CÁO
MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KĨ NĂNG VIẾT VĂN MIÊU TẢ
ĐỒ VẬT CHO HỌC SINH LỚP 4
Giáo viên: Nguyễn Thị Vân Anh


NỘI DUNG BÁO CÁO

Thực trạng và
tính cấp thiết

Giới thiệu các
biện pháp
Kiến nghị, đề xuất

Mô tả cách
thực hiện biện
pháp

Kết quả
đạt được


1. Thực trạng và tính cấp thiết
1

Nhà trường ln nhận được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của các cấp
uỷ Đảng. Luôn nhận được sự ủng hộ của Hội cha mẹ học sinh. Đội ngũ

giáo viên trẻ, nhiệt tình. Học sinh ngoan, lễ phép.

2

Tâm lý chung của giáo viên và học sinh đều ngại dạy – học Tập làm

3

văn.
Khả năng ngơn ngữ của các em cịn hạn chế. Khả năng quan sát miêu
tả còn chưa tinh tế, cách sắp xếp các ý trong bài còn lộn xộn, diễn đạt lủng
củng, hình ảnh chưa gợi tả, ít liên tưởng hoặc chỉ là sao chép bài văn mẫu.


KẾT QUẢ THU ĐƯỢC

Tổng số
học sinh

49

Bài viết hay, giàu hình
ảnh

Bài viết đúng bố cục

Bài viết sơ sài, chưa
hay

Số lượng

%

Số lượng

%

Số lượng

%

8

16,3

31

63,3

10

20,4


2. Các biện pháp
1

“Phải u thích thì mới có thể học được”. Tạo cho học sinh nguồn
cảm hứng, sự yêu thích khi học văn miêu tả.

2

Hướng dẫn học sinh quan sát – nhận xét về đối tượng miêu tả.

3

Tập cho học sinh lập dàn ý bằng sơ đồ tư duy, xây dựng các đoạn văn
trong bài văn miêu tả đồ vật.

4

Giúp học sinh tích luỹ vốn từ, sử dụng một số biện pháp nghệ thuật và biết
bộc lộ cảm xúc trong bài văn miêu tả đồ vật.

5

Thực hiện nghiêm túc tiết trả bài tập làm văn.


3. Mô tả cách thức thực hiện

2

Hướng dẫn học sinh quan sát – nhận xét về
đối tượng miêu tả.

3

Tập cho học sinh lập dàn ý bằng sơ đồ tư duy,
xây dựng các đoạn văn trong bài văn miêu tả.

4

Giúp học sinh tích luỹ vốn từ, sử dụng một
số biện pháp nghệ thuật và biết bộc lộ cảm xúc
trong bài văn miêu tả đồ vật.


3.1. Biện pháp 2: Hướng dẫn học sinh quan sát – nhận xét về đối
tượng miêu tả.
* Mục tiêu : Học sinh biết quan sát, nhận xét đối tượng miêu tả trong bài văn tả đồ
vật.


3.1. Biện pháp 2: Hướng dẫn học sinh quan sát – nhận xét về đối
tượng miêu tả.
Bước 1: Sử dụng các giác quan để quan sát đối
tượng được tả.
Bước
Tìmcác
ra đặc
những
nétđặc
riêng,
những
+ Thu2:nhận
điểm
sắc hay
độctình
đáocảm

của
Các bước
riêng
của đối
đồ vậtbiệt
do từng
giáctượng.
quan mang lại.
tiến hành
+ Thu nhận cảm xúc, các liên tưởng, so sánh,… do
cácVí
đặc
điểm
đồ
vật
ra cho
bản
thân
học
dụ:Quan
Cái của
bàn
họctượng
nàygợi
làđược
món
của
bốtrình
tặng
Bước

3:
sát đối
tảq
theo
một
sinh.
em
trong
tự
hợp
lí. ngày sinh nhật. Nay bố đã đi cơng tác xa
+ Tìm tịi
ngữvào
thích
hợp
diễn
đạtnhận
các điều
nhưng
mỗicác
khitừngồi
bàn
họcđểem
cảm
như
thu nhận
trên.ở bên cạnh nhắc nhở em học tập. Em
thấy
bố đang
+ Nếu vật có hình

khối,
có
lớp
vỏ
bên
ngồi
và lõiVì
bên
+ Mơ
tảsẽlạigiữ
sựchiếc
vật đó.
tự
nhủ
bàn
thật
cẩn thận.
đó trong
là mónthì cần
quan sát theo trình
tự từ đựng
ngồi tình
vào trong.
q chứa
u thương của bố dành cho
+ Nếu đồ vật trải
em.rộng trên một bình diện thì cần quan sát theo trình tự
từ bên phải sang trái, từ bên trên xuống bên dưới hoặc ngược lại.

3.1. Biện pháp 2: Hướng dẫn học sinh quan sát – nhận xét về đối
tượng miêu tả.
Ví dụ: Với đề bài: Em hãy miêu tả cái cặp sách của em.

Quan sát bên ngoài chiếc cặp sách

Quan sát bên trong chiếc cặp sách


3.2. Biện pháp 3: Tập cho học sinh lập dàn ý bằng sơ đồ tư duy,
xây dựng các đoạn văn trong bài văn miêu tả đồ vật.
* Mục tiêu :
+ Học sinh nắm được cách lập dàn ý bằng sơ đồ tư duy.
+ Xây dựng được các đoạn văn trong bài văn miêu tả đồ vật.


3.2. Biện pháp 3: Tập cho học sinh lập dàn ý bằng sơ đồ tư duy,
xây dựng các đoạn văn trong bài văn miêu tả đồ vật.
Bước 1: Cho học sinh làm
quen với sơ đồ tư duy

Các bước
tiến hành



3.2. Biện pháp 3: Tập cho học sinh lập dàn ý bằng sơ đồ tư duy,
xây dựng các đoạn văn trong bài văn miêu tả đồ vật.

Các bước

tiến hành

Ví dụ: Tiến hành cho học sinh
Bước 1: Cho học sinh làm
đoạntheo
kết bài, có em đã viết
Học sinh vẽ sơ đồviết
tư duy
quen với sơ đồ tư duy
được:
nhóm hoặc cá nhân
trên giấy
Chiếc
bàn đã gắn bó với em
với những cách sáng tạo
và thể
suốt viết
bốn năm
Bước 2: Vẽ sơ đồ tư duy
hiện riêng. Học sinh
đối qua và giờ đây vẫn
mài chủ
cùng em làm những bài
tượng được tả vàomiệt
khung
tốn
khó,
viết những đoạn văn
đề,
sắp

xếp
các
từ,
các
ý
tìm
Bước 3: Trình bày sơ đồ
hay, sao
kể những
được vào các nhánh
cho câu chuyện có ích,
tư duy
san nội
sẻ cùng
phù hợp với bố cục,
dungem những niềm vui,
của bài văn miêu tảnỗi
đồ buồn
vật. của thời học sinh. Em
sẽ giữ gìn để bàn ln ln sạch
Bước 4: Xây dựng các
đẹp.
đoạn văn



3.2. Biện pháp 3: Tập cho học sinh lập dàn ý bằng sơ đồ tư duy,
xây dựng các đoạn văn trong bài văn miêu tả đồ vật.

Các bước

tiến hành

Ví dụ: Tiến hành cho học sinh
Bước 1: Cho học sinh làm
đoạntheo
kết bài, có em đã viết
Học sinh vẽ sơ đồviết
tư duy
quen với sơ đồ tư duy
được:
nhóm hoặc cá nhân
trên giấy
Chiếc
bàn đã gắn bó với em
với những cách sáng tạo
và thể
suốt viết
bốn năm
Bước 2: Vẽ sơ đồ tư duy
hiện riêng. Học sinh
đối qua và giờ đây vẫn
mài chủ
cùng em làm những bài
tượng được tả vàomiệt
khung
tốn
khó,
viết những đoạn văn
đề,
sắp

xếp
các
từ,
các
ý
tìm
Bước 3: Trình bày sơ đồ
hay, sao
kể những
được vào các nhánh
cho câu chuyện có ích,
tư duy
san nội
sẻ cùng
phù hợp với bố cục,
dungem những niềm vui,
của bài văn miêu tảnỗi
đồ buồn
vật. của thời học sinh. Em
sẽ giữ gìn để bàn ln ln sạch
Bước 4: Xây dựng các
đẹp.
đoạn văn


3.2. Biện pháp 3: Tập cho học sinh lập dàn ý bằng sơ đồ tư duy,
xây dựng các đoạn văn trong bài văn miêu tả đồ vật.
Bước 1: Cho học sinh làm
quen với sơ đồ tư duy

Các bước
tiến hành

Bước 2: Vẽ sơ đồ tư duy
Bước 3: Trình bày sơ đồ
tư duy
Bước 4: Xây dựng các
đoạn văn

Ví dụ: Tiến hành cho học sinh
viết đoạn kết bài, có em đã viết
Học sinh vẽ sơ đồ tư duy theo
được:
nhóm
hoặc
trênvớigiấy
Chiếc
bàncáđãnhân
gắn bó
em
với những
cách
tạođây
và thể
suốt
bốn năm
quasáng
và giờ
vẫn
hiệnmài

riêng.
sinhnhững
viết đối
miệt
cùngHọc
em làm
bài
tượngkhó,
được
vào khung
tốn
viếttảnhững
đoạn chủ
văn
đề, sắp
xếp các
các có
ý tìm
hay,
kể những
câu từ,
chuyện
ích,
được
sao cho
san
sẻ vào
cùngcác
em nhánh
những niềm

vui,
phùbuồn
hợp của
với bố
dung
nỗi
thờicục,
học nội
sinh.
Em
của
văn
tả đồ ln
vật. sạch
sẽ
giữbàigìn
đểmiêu
bàn ln
đẹp.


3.3. Biện pháp 4: Giúp học sinh tích lũy vốn từ, sử dụng một số
biện pháp nghệ thuật và biết bộc lộ cảm xúc trong bài văn miêu tả
đồ vật.
* Mục tiêu :
+ Làm giàu vốn từ cho học sinh.
+ Học sinh biết sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong bài văn miêu tả đồ vật.
+ Biết bộc lộ cảm xúc trong bài văn.

3.3. Biện pháp 4: Giúp học sinh tích luỹ vốn từ, sử dụng một số
biện pháp nghệ thuật và biết bộc lộ cảm xúc trong bài văn miêu tả
đồ vật.
Bước 1: Chắt lọc, ghi chép, vận
dụng phù hợp các từ ngữ để miêu
tả. Tạo cho học sinh thói quen
đọc sách.

Các bước
tiến hành

Bước 2: Lựa chọn chi tiết nổi bật,
diễn đạt câu văn có hình ảnh và
sử dụng một số biện pháp nghệ
thuật khi làm bài.
Bước 3: Bộc lộ cảm xúc của mình
trước đối tượng được tả.

Ví
Qua
dụ:các bài tập đọc và các bài
văn
Dạyhay
tả “Cái
như bài
bútvăn
máy”,
tả “Cái
có em
cối

nêu:
tân”, “Thân
“Cái bút
trốngdài trường”,
khoảng
Gợi ý, dẫn dắt học sinh tìm ra
gang
“Chiếc
tayxecủa
đạp em”,
của chú
“Ngịi
Tư”. viết
những suy nghĩ, cảm xúc của
trơn”.
+ ChỉĐể
ra sinh
các động
từ ngữ
hơn,
miêu
có thể
tả,
mình trước một đối tượng được
viết:
chọn “Thân
một hai
búttrường
nhỏ nhắn
hợp xinh

đặc
tả để bài văn khơng cịn khơ
xinh
sắc nhất.
dài bằng gang tay của em,
khan mà tràn đầy cảm xúc để
trịn
+ Phân
trĩnhtích
như
cáingón
hay, tay
cái trỏ
đẹpcủa
có
hấp dẫn người đọc, người nghe.
chị”.
ở đối “tượng.
Em viết lên trang giấy,
ngòi
+ Ghibútchép
trơnlạitạonhững
nhữngtừdịng
ngữ
chữ
câu đều
văn đặn,
hay để
mềm
tíchmại.”

luỹ vốn từ.



KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC CỦA VIỆC ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP TRÊN

Tổng số
học sinh

49

Bài viết hay, giàu hình
ảnh

Bài viết sơ sài, chưa
hay

Bài viết đúng bố cục

Số lượng

%

Số lượng

%

Số lượng

%

20

40, 8

26

53,1

3

6,1