tài liệu dạy con vâng lời

VIỆN ĐÀO TẠO KỸ NĂNG GS
Kính Tặng!
MUỐN CON VÂNG LỜI, HÃY HIỂU CON THẬT RÕ
Tác giả một quyển sách hướng dẫn cha mẹ đối phó với sự liều lĩnh và ngoan cố
của lũ nhóc dậy thì mà tôi đang sở hữu đã khuyên rằng, nếu đứa con của bạn cứ muốn
sờ tay vào ấm nước sôi mặc cho bạn đã hết sức cảnh báo tay chúng sẻ bị bỏng, hãy cứ
để chúng làm theo ý muốn. Bọn trẻ ít nhất sẽ thấy rằng cha mẹ đã đúng và bị bỏng là
một trải nghiệm không hề dễ chịu chút nào, vì vậy sẽ rất khó quên.
Tôi đã rất tâm đắc với cách giải quyết có phần “thô bạo” này và cho rằng nó
quả thật là một phương pháp tốt để giúp những đứa con “hết cách” trải nghiệm và hiểu
ra vấn đề vì dù sao bị bỏng do sờ tay vào ấm nước sôi cũng không nghiêm trọng tới
mức không cứu vãn được hay để lại di chứng tàn tật suốt đời. Tuy nhiên, nếu phải áp
dụng phương pháp này để “răn đe” những đứa con mới 5 tuổi bé bỏng nhưng hơi cứng
đầu một chút thì có vẻ quá tàn nhẫn và có thể dẫn đến nguy hại nghiêm trọng.
Các bậc phụ huynh chắc chắn sẽ không cầm nổi lòng mình, và cũng không nên
làm đến mức như vậy. Thế nên, để con yêu của mình biết nghe lời hơn mà không cần
phải dùng biện pháp mạnh, xin hãy thử làm theo các bước sau đây.
Thấu hiểu con cái
Harry S. Truman - tổng thống thứ 33 của Hoa Kỳ – đã nói "Cách tốt nhất để bảo
ban bọn trẻ là hãy tìm điều chúng muốn và khuyên chúng làm điều đó.” Việc này có
nghĩa là bạn phải hiểu rõ khả năng, ý muốn, điểm mạnh – điểm yếu và sở thích của
con. Một khi đã biết được con bạn muốn gì, đừng áp đặt trẻ làm điều ngược lại nếu
bạn đã chán với việc nhận được sự phản kháng không mong đợi từ con.
Bạn đừng ép con gái của bạn phải cột tóc đuôi gà trong khi việc cột tóc làm bé
đau đầu và không tập trung ngồi học được. Hãy bắt đầu chấp nhận con bạn là một cá
thể độc nhất vô nhị với những cảm giác riêng, sở thích riêng, sở trường và sở đoản
riêng. Thấu hiểu con là để đưa ra một định hướng tốt và bảo vệ con đúng cách.
Thay vì cuống quít hét lên: “Con không được đụng vào ấm nước sôi”, bạn có
thể nhẹ nhàng bảo “Đụng vào ấm nước sôi là điều nguy hiểm, và bé ngoan không làm
VIỆN ĐÀO TẠO KỸ NĂNG GS
Kính Tặng!

điều nguy hiểm phải không?” rồi sau đó đợi ấm nước sôi nguội bớt tới mức không bị
phỏng hãy để cho bé trải nghiệm bằng cách sờ vào và giải thích “Con thấy nóng
không? Hồi nãy còn nóng gấp 10 lần thế, con sợ không? Vậy mai mốt đừng đụng vào
nữa nhé”.
Một cách khác là hãy giao nhiệm vụ hằng ngày vừa sức của bé và phụ hợp với
sở thích. Ví dụ như nếu bạn biết cậu con trai của mình thích nghịch nước, hãy giao
cho con nhiệm vụ tưới cây hằng ngày! Tránh đừng bắt trẻ phải tuân theo những luật lệ
trái với ý muốn vô hại của chúng.
Trẻ dưới 5 tuổi không biết nói dối nên những yêu cầu của con bạn là “chính
đáng” nghĩa bé thật sự đang có nhu cầu đó, và đa số nhu cầu đó là chính đáng ví dụ
như ăn, ngủ, chơi đùa. Nếu trẻ than mệt và muốn ăn ít hơn bình thường, có thể là vì nó
ham chơi, bướng bỉnh, nhưng rất có thể là bé bị khó tiêu hoặc mắc một bệnh nào đó.
Đừng vội kết luận khi bé cãi lời bạn, hãy tìm nguyên nhân “chính đáng” của bé.
Tự do trong khuôn khổ
Tôn trọng con không có nghĩa là thỏa mãn tất cả những đòi hỏi của con vì trẻ
còn nhỏ chưa đủ sức để phân biệt đúng sai một cách hoàn chỉnh. Vì vậy, nếu bạn cần
phải ép con làm điều chúng không muốn vì sự an toàn, sức khỏe và thói quen tốt hơn
của chúng, hãy cho con lựa chọn việc phải làm trong một khuôn khổ nhất định. Bạn
muốn con mình khi ăn xong sẽ giúp bạn dọn chén dĩa, nhưng trẻ lại tỏ ra không hứng
thú lắm với việc này? Hãy nói với con rằng trẻ có quyền lựa chọn giữa việc dọn chén
đĩa, lau bàn hoặc đi đổ rác.
Thêm vào đó, hãy nói với bé rằng giúp cha mẹ là một việc tốt mà khi hoàn
thành trẻ sẽ cảm thấy sung sướng vì mình là người tốt. Bạn có thể để trẻ tự mình làm
hoặc bạn làm cùng với bé nhưng việc đấy phải được làm xong. Người Châu Phi có
câu “Cần cả một làng để dạy một đứa trẻ”. Bạn hãy tìm sự đồng thuận từ tất cả người
lớn trong gia đình về cách cư xử với trẻ. Nếu bạn muốn bé tự giải quyết vấn đề, thì
hãy “nháy” trước với các thành viên trong gia đình để không ai đồng ý giúp đỡ khiến
cho trẻ phải tự làm việc của mình.
VIỆN ĐÀO TẠO KỸ NĂNG GS
Kính Tặng!

Cẩn thận trong hành động và lời nói.
Một nhà văn da đen nổi tiếng, James Baldwin đã nói “Trẻ em rất kém trong việc
lắng nghe người lớn nhưng lại rất giỏi bắt chước họ.” Vì vậy, phụ huynh cần ghi nhớ
rằng trẻ con luôn quan sát cha mẹ chúng. Nếu bạn muốn con mình là một đứa trẻ lễ
phép và biết vâng lời người lớn, hãy thể hiện mình là một người như vậy trước mặt
con. Hãy trả lời cha mẹ bạn theo cách mà bạn muốn con bạn trả lời bạn.
Nếu bạn muốn con ngồi ăn ngoan ngoãn cùng gia đình thì tất cả người lớn trong
nhà đều phải vào bàn ăn cùng nhau. Thật là mĩa mai khi cha mẹ muốn con cư xử nhã
nhặn, nói năng hòa nhã, nhưng cha mẹ lại la hét mỗi khi con làm gì sai. Hãy giải
thích với con nhẹ nhàng. Nếu bạn quá giận, không kìm nổi và cần phải la toán lên thì
hãy đi chỗ khác, hít thở sâu 3 lần rồi trở lại nói chuyện với con một cách từ tốn như
bạn muốn con từ tốn với người xung quanh vậy.
Việc đối xử công bằng cũng rất quan trọng. Nếu bạn cho đứa con út hành động
theo lựa chọn bạn đã đặt ra thì bạn sẽ phải đối xử với đứa lớn như vậy. Con cái sẽ coi
trọng và vâng lời bạn hơn, kể cả khi bạn không còn ở gần, nếu chúng cảm nhận được
sự tin tưởng, yêu thương, công bằng và tôn trọng mà bạn dành cho chúng.
Trần Thị Ái Liên
Sáng lập & Điều Hành
www. Bancuabe.org