chăm sóc bà mệ sau sanh

CHĂM SÓC BÀ MẸ
SAU SANH
1
MỤC TIÊU

Mô tả được sự thay đổi ở cơ thể người mẹ
sau sanh

Trình bày các vấn đề của người mẹ cần được
quan tâm sau sanh

Biết cách tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ và
đánh giá được bữa bú
2
TỔNG QUAN

Hậu sản: 6 tuần sau sanh

Quan trọng:

Ngày đầu sau sanh

Tuần đầu sau sanh

Vấn đề:

Thay đổi sinh lý

Phát hiện và phòng ngừa các tai biến/biến
chứng
3

TẠI SAO?

Giúp mẹ:

Phục hồi sức khỏe

Phòng tránh – phát hiện – xử lý các tai biến/biến
chứng

Chăm sóc bản thân và em bé sau này

Ổn định tinh thần
4
NGÀY ĐẦU SAU SANH
Sinh lý

Tử cung:

Khối cầu an toàn

Co bóp

Ra máu âm đạo

Tiết sữa non
Bà mẹ

Đau

Bụng


Tầng sinh môn

Lo lắng

Nuôi con = sữa mẹ?

Bí tiểu tiện, đại tiện

Mệt mỏi, lạnh run

Vui mừng / buồn rầu
5
MỘT TUẦN SAU SANH
Sinh lý

Co hồi tử cung

Co bóp tử cung

Vết khâu tầng sinh môn

Sản dịch

Tiết sữa

Rối loạn đại tiểu tiện
Bà mẹ

Vẫn đau


Lo lắng, hoảng sợ

Cho con bú

Bí đại tiện, tiểu tiện
6
7
Sự co hồi tử cung

Sau sổ nhau: khối cầu an toàn

Ngày đầu: BCTC 13 cm,
sau đó 1 cm/ngày

Tốc độ: so > rạ,
cho bú > không cho bú

Đoạn dưới TC: ngày 5

CTC: khép kín ngày 5 – 8

Âm đạo, âm hộ: ngày 10 – 15
Sản dịch

Cấu tạo:

Mảnh vụn màng rụng

Cục máu đông


Dịch tiết từ vết thương CTC, âm đạo

Vô trùng, có mùi tanh  có thể nhiễm trùng

Sự thay đổi

N 2 – 3: đỏ tươi  đỏ sậm

N 4 – 8: loãng hơn, như máu cá

N 8 – 12: nhầy trong, lượng ít dần
8
Tiết sữa
9

Hiện tượng lên sữa:

N3 sau sanh, 24 – 48 giờ

Tuyến vú căng, đau nhức, có
thể sốt nhẹ

Cơ chế:

Prolactine: phân tiết sữa
•
Ức chế estrogen và
progesterone  chậm có kinh


Oxytocin: ép sữa

Phản xạ từ sự mút và sự làm
trống bầu sữa
SÁU TUẦN SAU SANH
Sinh lý

Cơ quan sinh dục nữ về
bình thường

Sản dịch hết

Kinh non

Sẹo tầng sinh môn

Cân nặng thay đổi
Bà mẹ

Mệt mỏi kéo dài

Đau bụng kéo dài

Lo lắng

Xấu?

Ngừa thai?

Rối loạn đại, tiểu tiện kéo

dài
10
Kinh non

Hiện tượng sinh lý

Khoảng 2 – 3 tuần sau sanh

Ra máu đỏ tươi 1 – 2 ngày

Do niêm mạc tử cung hồi phục
11
BIẾN CHỨNG SAU SANH

Sớm (ngay sau sanh)

Sốc: mất máu,đau

Chảy máu

Chấn thương đường sinh
dục
12

Muộn (những ngày sau)

Nhiễm trùng

Sót nhau


Vú

Thiếu máu

Trầm cảm sau sanh
13
CÁC DẤU HIỆU “LẠ”

Mạch, huyết áp không ổn

Ra máu âm đạo nhiều

Sốt

Tử cung chậm co hồi

Sản dịch hôi

Đau vú
14
CHĂM SÓC

Theo dõi

Sinh hiệu, co hồi TC, sản dịch, vết khâu TSM

Hướng dẫn

Nhận biết các dấu hiệu bất thường


Đau bụng, chảy máu nhiều, nhức đầu, chóng
mặt, choáng, khó thở, mệt lả, mót rặn, bí tiểu…

Để bé nằm cạnh mẹ
15
Hướng dẫn

Tự theo dõi

Cho con bú – Nuôi con bằng sữa mẹ

Vệ sinh, chăm sóc cá nhân

Dinh dưỡng

KHHGĐ

…
16
HƯỚNG DẪN
NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ

Lợi ích

Cơ chế tiết sữa

Tư thế bú đúng

Ngậm bắt vú tốt


Bú có hiệu quả
17
Lợi ích của sữa mẹ
18
Tác hại của sữa bình
19
Khuyến cáo
20
Cơ
chế
tiết
sữa
21
Ức chế tiết sữa
22
Tư thế bú đúng

Đầu và thân trẻ trên 1 đường thẳng

Mặt trẻ đối diện vú, mũi đối diện núm vú

Người trẻ sát người mẹ

Nên đỡ toàn bộ thân trẻ

Mẹ ở tư thế thoải mái nhất
23
Tư thế bú đúng?
24
Ngậm bắt vú tốt


Cằm chạm vú mẹ

Miệng há rộng

Môi dưới đưa ra ngoài

Quầng vú bên trên
thấy nhiều hơn bên
dưới
25