tìm hiểu về phân tích thiết kế hệ thống hướng đối tượng
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (547.65 KB, 56 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP
!"#$%& '()*+ ) !,)-, .) /(0 12(03/!)14(05
67
89:;<
=>!;?<<?@<<
1
5 ABCD:9E
<5 F!(!.: 12(03/!)14(05
@5 #3!"+GHI ( 12(03/!)14(05
;5 !2!) !.#(0I((0JC85
5 9CKC8
<58L+ MNOH3P!(0I((0JC8
@50I((0JI ( QH3/!)14(0C8
;5F+- F!(!.+RST()O(0C8
5 ::::9E5
<5F+S!"#3UC8
@5F+S12+: 12(03/!)14(05
D5 VV:9WD:9E5
2
PHẦN MỘT ABCD:9E
8L+ MN& F))O!"(+GH: 12(03/!)14(05
O12+( J(0(X7Y+ 1H3L( ( ( J(0& 1R(0& F&OZO.)+ & '()*+
$=) !,)-, .) /(0) I(0)!(501P!)H['\]^(0 .) /(0) I(0)!(>)+F+
)_\)!.(5`( J(0(Xa3,((H\Y( !%#& 1R(0& F&& '()*+ $=) !,)-,
bc(b14)OH3P!5>)M/& 1R(0& F&3d314+MN]e(0+ 3,()f((0=\(H\Y
3Qb=+F+& 1R(0& F&& '()*+ $=) !,)-,+Q+g#)Oh+iV)O#+)#Oj](Hb\M!M
H(]kjM!0(j) ]l5F+& 1R(0& F&(=\( g)m#F()O(0+_(0>)& 1R(0
12(0)1]#\b=& '()*+ +Q+g#)Oh+5: 1R(0& F&& '()*+ ) !,)-,+Q+g#
)Oh+)OT!m#H) P!0!H(3d+ n(0)o314+)*( -!( 3!"(+GH(QY])*( )1]#\
( g)m#F($=+ p)+ qY( (+ #(0- I(0+c#-rY]sF&]e(0Y)#\( !t(+u(
v(+ ,- !F&]e(0$2!+F+ .) /(03H]v(0Y& n+)v&
D=( J(0(X<wxY+F+(0I((0J 12(03/!)14(0( 1VHbb)Hb-$=yy[#g)
!.(5_(0$2!+ h(0Y(T\M!( ( #+c#I ( F+F+ .) /(0& c(%) j
12(03/!)14(05`( J(0(XwY>))O=b1#2!Yv( +F+& 1R(0& F&
& '()*+ ) !,)-, 12(03/!)14(0iSzj+)O!j()j](Hb\M!MH(]kjM!0(
j) ]l& F))O!"(Y+Q) "-"3,(
y+ +GHOH]\+
yiSzj+)]jb!(0j+ (!m#jl+GH{HjM|HSH#0
yV}iSzj+)O!j()j]V~)•HOj}(0!(jjO!(0l+GH$HO{H+SM(
€#M!(+GHj•bj)):H+-HO]
yH]$=•#O](
‚!& 1R(0& F&3%#+Q .) /(0-ƒ !.#Y& 1R(0& F&[Nbƒ$=+I(0+e ‚)O4
O!t(0Y+ h(03%#+Q1#3!"$=( 14+3!"O!t(0501P!MN]e(0- Q- X(3"
+ „(>)& 1R(0& F&& _ 4&5 *( !.() ^+(=\3d314+( J(0(01P!)!t(
& (0)O(0b…( $^+I ( F 12(03/!)14(0( f(OH$= „m#\,)3L( )*+
4&( J(01#3!"+GH‚!& 1R(0& F&$=31HOH>)I ( ) /(0( g)+
b…( $^++I(0(0 .& c(%5D=-,)m#Tb=(0I((0JI ( 4&( g)C8
iC(!~!j]]jb!(08H(0#H0jl314+3%[#g)$=(X<ww†S‡!OH]\+ Y$HO
{H+SM($={HjM|#SH#0 Y$=MH#3Q314+m#\+ #ˆ(S‡!( Qm#T()OL3/!
3
)14(0iSzj+)H(H0jj()O#&l5: !t(ST(C8<5<314++ g&( f(
$=) F(0<<?<wwa5C8<5;[#g) !.((X<www$=<5†$=) F(0@?@
F!(!.: 12(03/!)14(05
<5 >)M/- F!(!.+RST(+GH 12(03/!)14(05
Đối tượng (object): >)3/!)14(0S!"#]!s(>)) ^+) "$f)bƒY>)) ^+
) "- F!(!. p+>)) ^+) "& c(%5Q) "3L( (0 …H>)3/!)14(0b=
>)- F!(!.YM^)O`#)14(0 p+>)$f)$2!0!2! v(OZO=(0$=+Qƒ(0 …H$2!
>)n(0]e(0+e) "5
Lớp (Class): b=I)T+GH>)( Q3/!)14(0+Q+ #(0+F+) #>+)*( Y
=( $!$=+F+/!m#H( .5 1$f\Y>)3/!)14(0b=) " !.(+GH>)b2&$=>)
b2&b=>)3L( (0 …H)O`#)14(0+GH3/!)14(05
Thành phần (component): b=>)& c(+GH .) /(0 v)3>(03>+bf&$=0!J
>)+ n+(X(0( g)3L( )O(0 .) /(05
Gói (package): b= >) +F+ )‰ + n+ +F+ ) =( & c(Y & c( )N )O(0 .
) /(0) =( +F+( Q5 !%#0Q!+Q) "314+-,) 4&$2!( H#3")O‡) =( >) .
) /(0+(iM#SM\M)jl5
Kế thừa: O(0& 1R(0& F& 12(03/!)14(0Y>)b2&+Q) "+QMN]e(0
bv!+F+) #>+)*( $=& 1R(0) n++GH>) p+( !%#b2&- F+5!"#m#H( .(=\
0„!b=m#H( .-,) `HY314+['\]^(0]^H)Ot(/!m#H( .-,) `H)O(0S=!)F(
) ^+),5D*]eY0!T!MN)H+Q b2&Người 0U+F+) #>+)*( tên, ngày sinh, quê
quán, giới tính Š82&Nhân Viên +Qm#H( .-,) `H)`b2&Người Mq+Q)g)+T +F+
) #>+ )*( )Ot( $= S‰ M#(0 ) t +F+ ) #>+ )*( 2! 0U chức vụ, lương.
Du(03P!& F))O!"(& c(% 12(03/!)14(0+‹(0+Q+F+& H)1R(0)^( 1
+F+$u(0 3P! & F) )O!"( & c( % (Q! + #(05 F+ & H +R ST( 3p+ )O1(0 )O(0
& F))O!"(& c(% 12(03/!)14(0SH0U
yPhân tích hướng đối tượng: ['\]^(0>)I ( + *( [F+3"I)T
.) /(0 +c( ['\ ]^(0b= 05 =( & c(+GH I ( (=\ b= +F+ 3/! )14(0 0Œ(
$2! .) /(0) ^+5
y
Thiết kế hướng đối tượng: 8=0!H!3v()‰+ n++ 1R(0)O( ) =( +F+
)f& 4&3/!)14(0+>(0)F+Y ‚! 3/!)14(0)O(03Qb= ) ^+ ) "+GH>)b2&5
,)m#T+GH& H) !,)-,+ S!,) .) /(0Mq314+['\]^(0( 1) ,(=m#H
4
+F+ST() !,)-,-!,()Oh+$=) !,)-,+ !)!,)5
y
Lập trình và tích hợp: ^+ !.(ST() !,)-, 12(03/!)14(0S•(0+F+
MN]e(0+F+(0I((0Jbf&)O( 12(03/!)14(0iyyY{H$HYŽl
Hướng đối tượng b=) #f)(0J) I(0]e(0 !.() P!+GH(0=( +I(0(0 !.&
& c(%5F++I(0)\3H(0( H( + Q(0)+F+ F&]e(0$=)*+ 4&+I(0(0 .
2!(=\$=+F+n(0]e(0+GH „5 f)M^b=3H& c(+F+n(0]e(0 !.() P!3%#
H(0)*( 12(03/!)14(05 1(0 12(03/!)14(0+Q(0 …Hb=0•
8/!)!,&+f( 12(03/!)14(0b=>)b/!)1]#\$%$g(3%) jb/!F( [v+F+
) =( & c()O(0S=!)F($=+F+3/!)14(0(0=!3P!) ^+5D2!b/!)!,&+f((=\Y
+ h(0)H+ !Hn(0]e(0) =( +F+) =( & c(( oY0„!b=+F+3/!)14(0Y+ h(0)1R(0
3/!3>+bf&$2!( H#5VH#3Q)H+Q) "['\]^(0n(0]e(0S•(0+F+ + Œ&+F+3/!
)14(03Qbv!$2!( H#5d\(0 …3,()Ou+ R!['\b'#3=!S•(0+F+•#0‚512+3c#
)!t(b=)v H\#H>)$=!bv!•#0‚+X(ST(Y)`3Q)v(t(+F+- /!['\]^(0+X(
ST(+GH( 5>)- !3d+Q+F+- /!['\]^(03QYSv(+Q) "+ Œ&OF&+ h(0bv!$2!
( H#3")vb'#3=!51R(0)^( 1$f\>)- !3d['\]^(0>)M/3/!)14(0+X(ST(
)O(0) ,0!2!F\)*( YSv(+Q) "+ Œ&+ h(0bv!$2!( H#3")vn(0]e(0+GH
( 5
‘!(bg\>)$*]e3R(0!T($g(3%Oh))!%(p))v!( =SX(05F+’•#0‚’
) =( & c(‡3'\Mqb=F( [v+GH+F+3/!)14(0(0=!3P!) ^+( 1)=!- T(Y( '(
$!t(Y- F+ =(0YŽD=n(0]e(0Mq314+Mq314+( f(]!.(+‹(0( 10!T!3F&[H\
m#H( +F+3/!)14(03Q5
Phương pháp hướng đối tượng:
F+ $2! & 1R(0 & F& 12(0 +g# )Oh+ + “ )f& )O#(0 p+ $= ]J b!.#
p+ $= =( 3>(0Y& 1R(0& F& 12(03/!)14(0)f&)O#(0$=+T H!- *H+v(
+GH .) /(0b=]Jb!.#$= =( 3>(05
F+ )!,&+f( 12(03/!)14(0b=>)b/!)1]#\) j+F+ F( [v+F+) =(
& c()O(0S=!)F($=+F+3/!)14(0(0=!3P!) ^+5D2!+F+ )!,&+f((=\Y>) .
) /(0314++ !H)1R(0n(0) =( +F+) =( & c(( o0„!b=+F+đối tượngY‚!3/!
)14(0SH0U3c\3G+T ]J b!.#$= =( 3>(0b!t(m#H(3,(3/!)14(03Q5F+
3/! )14(0)O(0 >) .) /(0 )1R(0 3/! 3>+ bf& $2! ( H# $= & c(% Mq314+
['\]^(0S•(0+F+ -,) 4&+F+3/!)14(03Qbv!$2!( H#) I(0m#H+F+/!m#H(
. $= )1R(0)F+ 0!JH + h(05F+ (0#\t()Œ++R ST(+GH & 1R(0& F& 12(03/!
)14(0SH0U
Trừu tượng hóa (abstraction): )O(0& 1R(0& F& 12(03/!)14(0Y+F+
) ^+) "& c(%314+I ( QH]12!]v(0+F+3/!)14(05F+3/!)14(0(=\
5
314+)O`#)14(0 QH‡n++H R(]^H)Ot() #>+)*( $=& 1R(0) n+I)T3/!
)14(03")v) =( +F+b2&5F+b2&+‹(0Mq314+)O`#)14(0 QH‡n++H R(
(JH 3" )v ) =( >) MR 3U +F+ b2&314+-,) `H b•( ( H#5 O(0& 1R(0& F&
12(03/!)14(0+Q) ")U()v!( J(0b2&- I(0+Q3/!)14(0)1R(0n(0Y0„!b=lớp
trừu tượng. 1$f\Y(0#\t()Œ++RST(3"['\]^(0+F+- F!(!.)O(0 12(03/!
)14(0b=M^)O`#)14(0 QH) j+F+n+3>- F+( H#5
Tính đóng gói (encapsulation) và ẩn dấu thông tin: +F+3/!)14(0+Q
) " +Q( J(0& 1R(0) n+ p+) #>+)*( O!t(0ikiểu privatel=+F+3/!)14(0
- F+- I(0) "MN]e(0314+5k^H)Ot((0#\t()Œ+ˆ(0!g#) I(0)!((=\Y+=!3p)
+GH+F+3/!)14(0Mq =()=(3>+bf&$2!+F+3/!)14(0- F+Y+F+b2&3>+bf&$2!
( H#$=+H R((JHb=+=!3p)+GH .) /(0 =()=(3>+bf&$2!(01P!MN]e(0
+‹(0( 1+F+ .) /(0- F+MN]e(0-,)m#T+GH(Q5
Tính modul hóa (modularity): +F+ S=! )F( Mq 314+ & '( + !H ) =(
( J(0$g(3%( o R(Y3R(0!T($=m#T(bƒ314+5
Tính phân cấp (hierarchy): +g#)Oh++ #(0+GH>) .) /(0 12(03/!
)14(0b=]v(0& '(+g&) j+F+n+3>)O`#)14(0)`+H3,() g&5
II. GIỚI THIỆU NGÔN NGỮ UML
1.Lịch sử ra đời ngôn ngữ UML
D!.+F&]e(0O>(0Od!& 1R(0& F& 12(03/!)14(03d3p)OH\t#+c#
+c(& T!['\]^(0>)& 1R(0& F&I ( QH3"+Q) "MN]e(0( 1>)+ #ˆ(
+ #(0+ ( J(0(01P!& F))O!"(& c(% 12(03/!)14(0)Ot(- Œ&) ,0!2!5
O(0- ! +F+ (0I( (0J 12(0 3/! )14(0 OH 3P! - F M2Y $* ]e ( 1 V!#bH7a
i(X
<w7alYVHbb)Hb-i3c#( J(0(X<wxlYyyY8Vi0!JH( J(0(X<wxlŽ)
( J(0& 1R(0& F&b#f(+ & F))O!"( 12(03/!)14(0bv!OH3P!- F#>(5#/!
( J(0(XxY3c#( J(0(X<wwY>)bv)+F+& 1R(0& F&b#f($=(0I((0J
I ( QH 12(03/!)14(02!OH3P!Y( 1+ +GHOH]\+ Y+GH
{HjM |HSH#0 Y V} +GH $HO {H+SM(Y H\ H(] k +GH H] $=
•O](5
‚! & 1R(0& F& b#f( $= (0I((0J)Ot(3%# +Q . ) /(0-ƒ !.# O!t(0Y& 1R(0
& F&[NbƒO!t(0$=+I(0+e ‚)O4O!t(05 *( 3!%#(=\3d) h+3ˆ\( J(0(01P!
)!t(& (0)O(0b…( $^+I ( F 12(03/!)14(0(0U!bv!+_(0( H#3")*+
4& ( J(03!" v( +GH ‚! & 1R(0& F& $= 31H OH >) I ( ) /(0 ( g)
6
+ #(05‚ b^+ ) /(0( g)3c#)!t(SŒ)3c#- !|#SH#0 0!H ( f&( Q(0 !t(
+n#+GH+ )v!)f&3=(|H)!(Hb(X<ww†$=MH#3Q{H+SM(+‹(00!H( f&
( Q(=\$=(X<ww”5
{HjM|#SH#0 YOH]\+ $=$HO{H+SM(3d+_(0+/0Œ(0['\]^(0
314+ >) 0I( 0J I ( F /(0 g) $= 3p) )t( b= C8 iC(!~!jb]
]jb!(08H(0#H0jli( @5<l5C83c#)!t(314+31HOH(X<wwa$=MH#3Q
314++ #ˆ( F3")O‡) =( & !t(ST(<55!.((H\+ h(0)H3H(0MN]e(0(0I(
(0J
C8& !t(ST(@55
2.Ngôn ngữ mô hình hóa đối tượng UML
C8iC(!~!j]]jbb!(08H(0#H0jlb=(0I((0JI ( F)‰(0m#F)
314+['\]^(03"3p+)TY& F))O!"($=$!,))=!b!.#+ +F+- *H+v( )O(0& F))O!"(
& c(% 12(03/!)14(05C80!h&(01P!& F))O!"( !"#OZ$=OHm#\,)3L(
b!t(m#H(3,(& c(%+c(['\]^(05C8SH0U>))f&+F+- F!(!.Y+F+
-ƒ !.#Y+F+S!"#3U$= 12(0]•(5
C8 ‚)O4['\]^(0 .) /(0 12(03/!)14(0]^H)Ot($!.+(ŒSŒ)
7
- *H+v( +g#)Oh+)…( $=+F+ =( $!3>(0+GH .) /(05
F++g#)Oh+)…( 3L( (0 …H+F+-!"#3/!)14(0m#H()O„(0+GH .) /(0Y
( •+=!3p)$=+ “OH/!m#H( .0!JH+F+3/!)14(03Q5
F+ =( $!3>(0i]\(H!+Sj H$!Ol3L( (0 …H+F+ v)3>(0+GH+F+
3/!)14(0) j) P!0!H($=)1R(0)F+0!JH+F+3/!)14(0 12(0)2!
3
*+ 5
F+e+3*+ +GH(0I((0JI ( F) /(0( g)C8
y
I ( F+F+ .) /(0MN]e(0+F+- F!(!. 12(03/!)14(05
y
!,)bf&M^b!t( .)`( f() n++GH+((01P!3,(+F+M^-!.(+c(I
( F5
y
!T!m#\,)$g(3%$%n+3>) `H-,)O(0+F+ .) /(0& n+)v&$2!( !%#
O=(0S#>+- F+( H#5
y
v>)(0I((0JI ( F+Q) "MN]e(0314+S‡!(01P!$=F\5
C8
m#\
3L( >)bv)+F+-ƒ !.#$=m#\)Œ+3"I ( F+F+& H)O(0m#F
)O( & F))O!"(& c(% 12(03/!)14(0]12!]v(0+F+S!"#3U5
3. Khái niệm cơ bản trong UML
a)Khái niệm mô hình
I ( b=>)S!"#]!s(+GHM^$f) H\>))f&+F+M^$f))O(0>)b…(
$^+F&]e(0(=3Q) j>)+F+ - F+5I ( ( •(ŒSŒ)+F+- *H+v( m#H(
)O„(0+GHM^$f)YSom#H+F+- *H+v( - I(0m#H()O„(0$=S!"#]!s() j>))f&
-ƒ !.# $= m#\ )Œ+ (= 3Q5 F+ I ( ) 1P(0 314+ ['\ ]^(0 MH + +Q ) "
$q314+) =( +F+S!"#3U]^H)Ot()f&-ƒ !.#$=m#\)Œ+3d+ 5
!['\]^(0+F+ .) /(0YI ( 314+MN]e(0( •) Td(+F+e+
3*+ MH#
ŒSŒ)+ *( [F+\t#+c#$=)O!) n+!%(= .) /(0+c(& F))O!"(
" Lt()1]#\$%) !,)-, .) /(0
O40!h&OHm#\,)3L( ) !,)-,]^H)Ot($!.+& '()*+ \t#+c#
‰+ n+Y)-!,Yb„+Y-!")OH$=MNH3‰!) I(0)!($%+F+ .) /(0
b2(5
8=+ G314++F+ .) /(0& n+)v&
F+) =( & c()O(0>)I ( SH0U
0J(0 …H$=S!"#]!s(0J(0 …Hb=( •31HOHƒ(0 …HYST(+ g)
$= +F+ )*( + g) +GH )f& +F+ -ƒ !.#5 !"# ]!s( b= & 1R(0 & F& ) "
8
!.(I ( ) j+F+ MH+ +Q) "( () g\314+5
0J+T( I)T)‰+ n+St()O(0Y+F+ MN]e(0I ( )O(0)!,(
)O( & c(%Ž
b)Các hướng nhìn (View) trong UML
F+I ( )O(0C8( •e+3*+ ‚)O4& F))O!"(+F+ .) /(0
& c(% 12(03/!)14(05O(0& 1R(0& F&b#f( 12(03/!)14(0- I(0
+QM^& '(S!.)Ov+ Ou!0!JH+F+& H H\+F+S12+5#\( !t(Y) I(0) 1P(0
C8$•(314++ !H) =( >)M/ 12(0( ($=( !%#bv!S!"#3U5
Một hướng nhìn trong UML là một tập con các biểu đồ UML được xây dựng
để biểu diễn một khía cạnh nào đó của hệ
thống.
V^& '(S!.)0!JH+F+ 12(0( (b=Og)b!( v)5Q) "+Q( J(0S!"#
3UC8+Qp))O(0+T H! 12(0( (5F+ 12(0( (+_(0+F+S!"#3U
)1R(0n(0314+I)T)O(0ST(0MH#
Khía cạnh
chính
Hướng nhìn Các biểu đồ Các khái niệm chính
Khía cạnh
cấu trúc hệ
thống
12(0( ()…( iM)H)!+
$!j•l
!"#3Ub2& b2&Yb!t( .Y-,) `HY& e
) #>+Y0!H]!.(
12(0 ( ( #Mj +HMj
iCMj+HMj$!j•l
!"# 3U #Mj
+HMj
CMj +HMjY )F+ ( '(Y b!t( .Y
j[)j(]Y!(+b#]jŽ
12(0 ( ( +=! 3p)
i!&bjj()H)!($!j•l
!"# 3U) =(
& c(
=( & c(Y0!H]!.(Ym#H(
.& e) #>+Ž
12(0 ( ( )O!"( - H!
i]j&b\j()$!j•l
!"#3U)O!"(
- H!
]jY ) =( & c(Ym#H( .
& e) #>+Y$L)O*ib+H)!(l
Khía cạnh
động
12(0 ( ( F\ )Ov(0
) F!iM)H)jH+ !(j$!j•l
!"# 3U )Ov(0
) F!
Ov(0 ) F!Y M^ -!.(Y + #\"(
)!,&Y =( 3>(0
12(0 ( ( v) 3>(0
iH+)!$!)\$!j•l
!"#3U3>(0 Ov(0 ) F!Y M^ -!.(Y + #\"(
)!,&Y-,) 4&Y3U(0S>Ž
12(0 ( ( )1R(0 )F+
i!()jOH+)!($!j•l
!"# 3U )#c(
)^
1R(0)F+Y3/! )14(0Y) I(0
3!.&Y-*+ v)Ž
!"#3U+>(0
)F+
>(0 )F+Y $H! )Ou +>(0 )F+Y
) I(03!.&Ž
9
Khía cạnh
quản lý mô
hình
12(0 ( ( m#T( bƒ I
(
!"#3Ub2& Q!Y .) /(0+(YI (
Khía
cạnh
khả năng
mở rộng
g)+T g)+T F+ O=(0 S#>+Y
M)jOj)\&jYŽ
Bảng 3.1: Các hướng nhìn trong UML
c. Biểu đồ (Diagram)
!"#3Ub=S!"#]!s(3U „H)f&+F+-ƒ !.#& c()NI ( QH314+)‰+ n+
) jm#\3L( b!t(-,)+F+& c()NI ( +GH(0I((0J5C8+Q)g)+Twbv!S!"#3U
- F+( H#314+MN]e(0-,) 4&3"S!"#]!s( .) /(0) j( !%# 12(0( (Y- *H+v(
- F+( H#YSH0U
!"#3U)O1P(0 4&MN]e(0iCMjHMjk!H0OHl
F+S!"#3U =( $!ij H$!Ok!H0OHlSH0U
y !"# 3U)1R(0)F+i()jOH+)!( k!H0OHl b= S!"# 3U)O( )^ iVjm#j(+j
k!H0OHl
$=S!"#3U+>(0)F+ibbHSOH)!(k!H0OHl
y!"#3U)Ov(0) F!iV)H)jk!H0OHl$=S!"#3U v)3>(0i+)!$!)\k!H0OHl
!"#3Ub2&ibHMMk!H0OHl$=S!"#3U3/!)14(0iSzj+)k!H0OHl
!"# 3U ) =( & c( i&(j() k!H0OHl $= S!"# 3U )O!"( - H! ikj&b\j()
k!H0OHl
d. Phần tử mô hình hóa (Model Element)
F+-ƒ !.#314+MN]e(0)O(0+F+S!"#3U314+0„!b=+F+& c()NI ( Y) "
!.(+F+- F!(!. 12(03/!)14(0m#j() #>+5D*]e( 1)F+( '(Y+ n+(X(0Yb2&Y3/!
)14(0Y)Ov(0) F!Y0Q!Y) I(03!.&555$=+F+m#H( .0!JH+ h(0( 1-,) 4&Y& e) #>+Y
- F!m#F) QH555>)& c()NI ( ) 1P(0314+MN]e(0)O(0( !%#S!"#3U- F+
( H#Y( 1(0(Qb#I(b#I(+Q+ “>)(0J(0 …H$=>)-ƒ !.#Y$=+‹(0+Q( J(0
(0#\t()Œ+[F+3L( bv!& c()N(=+Q) "+ “314+MN]e(0)O(0S!"#3U(=
e. Cơ chế mở rộng UML và ngôn ngữ ràng buộc đối tượng
C8+Q) "314+‡O>(0 p++Q) "314+MNH3‰!3"& _ 4&$2!>))‰+ n+
+e ) " H\ >) (01P! ]_(0 +e ) "5 R + , ‡ O>(0 C8 0U +Q - #I( •#
iV)jOj)\&jl$=O=(0S#>+i(M)OH!()l5
R+ ,‡O>(0S‡!- #I(•#3L( (0 …H>)bv!& c()NI ( 2!]^H
)Ot(>)& c()NI ( 3d)U()v!Y H\& '(( Q& c()NI ( 50I((0JC8
+Q+ nH>)M/b14(0b2(+F+- #I(•#314+3L( (0 …HM•($=+ h(0314+MN]e(03"
MNH3‰!+F+& c()NI ( M•(+QY) H\+ $!.+& T!3L( (0 …H =()=(2!5R+ ,
(=\0!h&0(0!J)*( 3R(0!T(+GH(%()T(0(0I((0JC85
10
Ví dụ:`- FV)jOj)\&j3"& '(( Qb2&Y) #>+)*( Y H\) H)F+Y314+3p))O(0
]g#–—0c()t(b2&Y) #>+)*( H\) H)F+5 ˜(0 v(V)jOj)\&j+GHb2&b=–Szj+)
)\&j— H\–$HOOH\—
|=(0S#>+i(M)OH!()lb=>)M^0!2! v(MN]e(0 p+ƒ(0 …H+GH>)& c()N5
|=(0S#>+ p+Mq314+- H!SF$=314+MN]e(0( !%#bc()O(0Og)( !%#S!"#3U
- F+( H#Y H\314+3L( (0 …H$=MN]e(0)O(0+ “>)S!"#3U5
C8- I(0+#(0+g&(0I((0JI)TO=(0S#>+5#\( !t(YMN]e(0(0I((0J
)^( !t(3"I)TO=(0S#>++Q) ")O‡(t(( f&( •(0Y- I(0+ *( [F+5D) ,C8
+ & ™& SH0U ) t (0I((0JO=(0 S#>+ 3/!)14(08 iSzj+) (M)OH!()
8H(0#H0jY314+3p+)T)O(0>)& ebe++GH3p+)TC8Y<wwwHl3"S!"#]!s(
O=(0S#>++ *( [F+ R(58314+) !,)-,( 1>)(0I((0J ( ) n+]s3„+$=
+#(0+g&M^3p+)T+ *( [F+=- I(0m#F- Q)O(0['\]^(0$=0!T!) *+ 5
8314+) !,)-,3"+#(0+g&>)+F+ ) n+OZO=(0I)T+F+m#\)Œ+$% =(
$!+GH+F+& c()N)O(0I ( C8Y3"[F+3L( + *( [F+ =( $!+GH& c()NI
( 5F+O=(0S#>+Mq314+0 !( f()Ot()=(S>+F+\t#+c#$=+F+0!H!3v(& '(
)*+ 5VH#3Q+F+O=(0S#>+314++ #\"(MH(0) !,)-,$=314++=!3p)+ .) /(0
˜(0 v(O=(0S#>+]_(03"
‘F+3L( +F+)!%(3!%#-!.(i:Oj(]!)!(l$= f#3!%#-!.(i:M)(]!)!(l+
+F+CMjHMjYb!.)-t+F+3!%#-!.(+c(314+) ^+ !.(- !CMjHMj- ‡!3>(0Y
$=3!%#-!.(314+) ^+ !.((0H\MH#- !-,)) h+CMjHMj
I)T+F+O=(0S#>++ +F+b2&)O(0S!"#3Ub2&
Ví dụ:
|=(0S#>++ >)b2& H( D!j()O(0>) .) /(0 šjSb=)#‰!+GH) =( $!t(
3X(0-ƒ& T!b2( R(<x5|=(0S#>+(=\F&]e(0+ )g)+T+F+) " !.(+GHb2&(=\
|=(0S#>+>)b2&3"+ S!,)b2&b=b2&)O`#)14(0
|=(0S#>++#(0+g&>)M/) I(0)!()t()F+0!TY(0=\)vYMNH+ NHŽ
|=(0S#>++ b2&b=+F+0!F)OL3*( -›iH00j]DHb#jl]v(0+ #‚!-ƒ)^3p)
)O(0+p&]g#(0p+Q+ϥY314+3p)0c()t(b2&5H\+Q) "3p)>)O=(0S#>+)O(0
>)0 !+ h3*( -›b2&5
Ví dụœSM)OH+)YH#) Ož’Ÿ•
œ]H)jž<@?<?@7Y
M)H)#Mž]OH~)•
O(0+F++ 1R(0MH#Y(0I((0JO=(0S#>+3/!)14(0314+)O( S=\S‰M#(0+
+F+-ƒ !.#$=(0J(0 …H+F+) =( & c(+GH+F+S!"#3UC8
4. Các biểu đồ UML.
=( & c(I ( + *( )O(0C8b=+F+S!"#3U
Biểu đồ use case S!"#]!s(MR3U+ n+(X(0+GH .) /(05`)f&\t#+c#+GH
.) /(0YS!"#3U#Mj+HMjMq& T!+ “OH .) /(0+c() ^+ !.(3!%#03") T
d(+F+\t#+c#+GH(01P!]_(0 .) /(03Q5!-›$2!S!"#3U#Mj+HMjb=
+F+-L+ ST(5
Biểu đồ lớp + “OH+F+b2&3/!)14(0)O(0 .) /(0Y+F+) #>+)*( $=& 1R(0
11
) n++GH)`(0b2&$=+F+/!m#H( .0!JH( J(0b2&3Q5
Biểu đồ trạng thái )1R(0n(0$2!‚!b2&Mq+ “OH+F+)Ov(0) F!=3/!)14(0
+GHb2&3Q+Q) "+Q$=M^+ #\"()!,&0!JH( J(0)Ov(0) F!3Q5
Các biểu đồ tương tác S!"#]!s(/!b!t( .0!JH+F+3/!)14(0)O(0 .) /(0
$=0!JH+F+3/!)14(0$2!+F+)F+( '(St((0=!5Q H!bv!S!"#3U)1R(0
)F+
Biểu đồ tuần tự: !"#]!s(/!m#H( .0!JH+F+3/!)14(0$=0!JH+F+
3/!)14(0$=)F+( '() j) n)^) P!0!H(5
Biểu đồ cộng tác: !"#]!s(/!m#H( .0!JH+F+3/!)14(0$=0!JH+F+
3/!)14(0$=)F+( '(( 1(0( g(v( 3,($H!)Ou+GH+F+3/!)14(0
)O(0)1R(0)F+5
Biểu đồ hoạt động S!"# ]!s( +F+ v)3>(0 $= M^ 3U(0S>Y + #\"( )!,& +F+
v)3>(0Y) 1P(0314+MN ]e(03"S!"#]!s(+F+ & 1R(0) n+ & n+)v&+GH
+F+b2&5
Biểu đồ thành phần 3L( (0 …H+F+) =( & c(+GH .) /(0$=/!b!t( .
0!JH+F+) =( & c(3Q5
Biểu đồ triển khai I)T .) /(0Mq314+)O!"(- H!( 1) ,(=Y) =( & c(
(= 314++=! 3p)‡ 3'#Y +F+ b!t( -,) $f) bƒ p+ 0!H ) n+ )O#\%( ) I(0(=
314+MN]e(05
k^H)Ot()*( + g)+GH+F+S!"#3UYC8+ !H+F+S!"#3U) =( H!b2&I (
<
¡
Biểu đồ mô hình cấu trúc (Structural Modeling Diagrams): S!"# ]!s(
+F++g#)Oh+)…( +GH .) /(0& c(%314+I ( F5F+S!"#3U
)O(0 I ( )…( )f& )O#(0 S!"# ]!s( - *H +v( )…( +GH . ) /(0Y b!t(
m#H(3,(+g#)Oh++RST(+‹(0( 1+F+& c()N+ *( )O(0!%(m#H()'
+GHS=!)F(5F+S!"#3U)O(0I ( )…( SH0U
!"#3U0Q!
!"#3U3/!)14(0$=b2&
!"#3U) =( & c(
!"#3U)O!"(- H!
¡
Biểu đồ mô hình hành vi (Behavioral Modeling Diagrams): Œ SŒ)
3,(+F+ v)3>(0$= =( $!+GH .) /(0Y+‹(0( 1)1R(0)F+0!JH+F+
& c()NSt()O(0$=St((0=! .) /(05F+]v(0S!"#3U)O(0I (
3>(0SH0U
!"#3U#Mj+HMj
12
!"#3U)1R(0)F+]v(0)#c()^
!"#3U)1R(0)F+]v(0+>(0)F+
!"#3U)Ov(0) F!
!"#3U3>(0
h(0)HMqbc(b14)[j[™)+ !)!,)+F+S!"#3UC8Y‚!S!"#3UMq314+)O(
S=\ƒ(0 …H+GH(QY)f&-* !.#C8+ S!"#3U3Q$=>)$*]e5
4.1. Biểu đồ use case
a) Ý nghĩa
Biểu đồ use case S!"#]!s(MR3U+ n+(X(0+GH .) /(05`)f&\t#+c#+GH .
) /(0YS!"#3U#Mj+HMjMq& T!+ “OH .) /(0+c() ^+ !.(3!%#03") Td(
+F+\t#+c#+GH(01P!]_(0 .) /(03Q5!-›$2!S!"#3U#Mj+HMjb=+F+-L+
ST(iM+j(HO!l5Q) "(Q!YS!"#3U#Mj+HMj+ “OHM^)1R(0)F+0!JH+F+tác nhân
$= .) /(0) I(0m#H+F+#Mj+HMj5
‚!use case I)T>)+ n+(X(0= .) /(0+c(& T!+Q[™))`m#H(3!"
(01P!MN]e(05Tác nhân b=+((01P! H\ .) /(0) ^+- F++#(0+g&) I(0)!(
H\)F+3>(0)2! .) /(05
>)biểu đồ use case b=>))f& 4&+F+)F+( '(Y+F+#Mj+HMj$=+F+/!
m#H( .0!JH+ h(05F+#Mj+HMj)O(0S!"#3U#Mj+HMj+Q) "314+& '(Od) j
( !%#n+- F+( H#5
b) Tập ký hiệu UML cho biểu đồ use case
>)S!"#3UCMjHMj+ nH+F+& c()NI ( S!"#) L .) /(0Y)F+( '(+‹(0
( 1+F+)O1P(0 4&MN]e(0$=+F+/!m#H( .0!JH+F+CMjHMj5 h(0)HMq
bc(b14)[j[™)+F+& c()NI ( (=\
HlHệ thốngD2! $H! )Ou b= ) =( & c(+GH S!"# 3U #Mj +HMjY .) /(0 S!"#
]!s(OH( 0!2!0!JHSt()O(0$=St((0=!+GH>)+ G) ")O(0& c(%
+ h(0)H3H(0['\]^(05 hƒO•(0>) .) /(0‡)O(0S!"#3U#Mj+HMj
- I(0& T!SH0!P+‹(0( g)) !,)b=>) .) /(0& c(%Š(Q+Q) "b=
>) + !,+ F\Y p+ b= >) . ) /(0 ) ^+ i( 1 >) ]H( (0 !.&Y >)
)O1P(03v! „+YŽl5
SlTác nhân (actor): b=(01P!]_(0+GH .) /(0Y>))F+( '(+Q) "b=>)
(01P!]_(0) ^+ p++F+ .) /(0F\)*( - F++Q$H!)Ou(=3Q)O(0
v)3>(0+GH .) /(05 1$f\Y)F+( '() ^+ !.(+F+#Mj+HMj5>))F+
( '(+Q) ") ^+ !.(( !%##Mj+HMj$=(014+bv!>)#Mj+HMj+‹(0+Q) "
314+) ^+ !.(S‡!( !%#)F+( '(5
13
+lCác use case: '\b=) =( & c(+RST(+GHS!"#3U#Mj+HMj5F+#Mj+HMj
314+S!"#]!s(S‡!+F+ ( jb!&5t(+F+#Mj+HMj) " !.(>)+ n+(X(0
[F+3L( +GH .) /(05
]lMối quan hệ giữa các use case: 0!JH+F+#Mj+HMj+Q) "+Q+F+/!m#H(
.( 1MH#
Include: #Mj+HMj(=\MN]e(0bv!+ n+(X(0+GH#Mj+HMj-!H5
Extend: #Mj+HMj(=\‡O>(0)`#Mj+HMj-!HS•(0+F+ ) t$=>)
+ n+(X(0+e) "5
Generalization: #Mj+HMj(=\314+-,) `H+F++ n+(X(0)`#Mj+HMj-!H5
F+& c()NI ( #Mj+HMj+_(0$2!ƒ(0 …H$=+F+ S!"#]!s(+GH(Q
314+
)‰(0-,))O(0ST(0@5@5
Phần tử mô
hình
Ý
nghĩa
Cách biểu diễn Ký hiệu trong bi
ểu
đồ
CMj+HMj !"#]!s(>)+ n+
(X(0 [F+ 3L( +GH .
) /(0
( jbb!& + nH
)t(+GH#Mj+HMj
F+( '( 8= >) 3/! )14(0 St(
(0=! . ) /(0 )1R(0
)F+)O^+)!,&$2!+F+
#Mj+HMj
!"#]!s(S‡!>)
b2& -!"# H+)O
i ( (01P!)14(0
)O1(0l
H+)O
/! m#H( .
0!JH +F+ #Mj
+HMj
_\)`(0]v(0m#H( . }[)j(]$=!(+b#]j
+Q]v(0+F+‹!
)t(3n)(™)
j(jOHb!¢H)!( +Q
]v(0 ‹! )t( )H
0!F+5
££j[)j(]¤¤
££!(+b#]j¤
!t( +GH .
) /(0
F+ S!.) & c( St(
)O(0 $= St( (0=! .
) /(0
14+ S!"# ]!s(
S2! >) ( + J
( f)O‚(05
Bảng 4.1: Các phần tử mô hình trong biểu đồ use case
Ví dụ biểu đồ use
case
14
CMj+HMj(Hj
8-b-b-b
k12!3'\b=>)#Mj+HMj+ .) /(0m#T(bƒ) 1$!.(3R(0!T(501P!m#T(
)OL) 1$!.(i) G) 1l) I(0m#H3X(0( f&3") ^+ !.(f&( f)) I(0)!($=
B#T(bƒ+F+0!H]L+ 14()OTMF+ 5 v( 3„++ “+Q) ") -!,Y)OH+n#
) I(0)!(MF+ 5 n+(X(0)-!,MF+ 314+]_(0( 1>)& c()O(0+ n+
(X(0f&( f)$=B#T(bƒ14(MF+ (t(+ h(0)HMN]e(0m#H( .!(+b#]j5
Cap
nhat
<<include>>
Thu
thu
Dang
nhap
<<include>>
Tim
kiem
Ban
doc
15
8-b-b-b
4.2 Biểu đồ lớp
a) Ý nghĩa
O(0& 1R(0& F& 12(03/!)14(0Ymột nhóm đối tượng có chung một số thuộc
tính và phương thức tạo thành một lớp. /!)1R(0)F+0!JH+F+3/!)14(0)O(0 .
) /(0Mq314+S!"#]!s() I(0m#H/!m#H( .0!JH+F+b2&5
Các lớp (bao gồm cả các thuộc tính và phương thức) cùng với các mối
quan hệ sẽ tạo thành biểu đồ lớp. !"#3Ub2&b=>)S!"#3U]v(0I ( )…(
( •I)T 12(0( ()…( $%>) .) /(0S•(0+F+- F!(!.b2&Y+F+) #>+
)*( Y& 1R(0) n++GHb2&$=/!m#H( .0!JH+ h(0$2!( H#5
b) Tập ký hiệu UML cho biểu đồ lớp
O(0& c((=\Y)=!b!.#Mq[j[™)+F+$g(3%b!t(m#H(3,(S!"#]!s(MR3Ub2&
)O(0 C85#/! & c((=\ Mq b= >) ST(0)‰(0-,)+F+-ƒ !.# C8 MN ]e(0
)O(0MR3Ub2&5
¡
Kí hiệu lớp: )O(0C8Y‚!b2&314+S!"#]!s(S‡! ( + J( f)0U;& c(
)t(b2&Y+F+) #>+)*( $=+F+& 1R(0) n+5
¡
Thuộc tính +F+ ) #>+ )*( )O(0 S!"# 3U b2& 314+ S!"# ]!s( ) j +g# )Oh+
+ #(0( 1MH#
phạm_vi tên : kiểu số_đối_tượng = mặc_định (Giá_ trị_giới_hạn )
O(03Q
phạm_vi + S!,)& v$!)O#\( f&+GH) #>+)*( 5QSH-!"#[F+3L(
) #>+)*( & ‰S!,(b=
y) #>+)*( -!"#&#Sb!+
¥) #>+)*( -!"#&O)j+)j]
) #>+)*( -!"#&O!$H)j5
¦) #>+)*( 314+& ™&)O#\( f&)2!)`+F+b2&)O(0+_(0&H+-H0j
F+& v$!+GH) #>+)*( +Q) "314+S!"#]!s(]12!]v(0-ƒ !.#iyY¥YY
¦l p+S!"#]!s(]12!]v(0+F+)`- Fi&#Sb!+Y&O)j+)j]Y&O!$H)jl5
Tên: b=['#-ƒ)^S!"#]!s()t() #>+)*( 5
kiểu: b=-!"#]Jb!.#+GH) #>+)*( 5
số_đối_tượng: + “OHM/3/!)14(0- H!SF+ ) #>+)*( n(0$2!>)
mặc_định: b=0!F)OL- ‡!3c#p+3L( i(,#+Ql+GH) #>+)*( 5
Giá_ trị_giới_hạn: b=0!2! v(+F+0!F)OL+ ) #>+)*( i) I(0)!((=\
- I(0SŒ)S#>+l5
Ví dụ >)- H!SF) #>+)*( 3c\
3G
purchaseDate:Date[1] =”01-01-2000” (Saturday)
¡
Phương thức (method): +F+& 1R(0) n+)O(0C8314+S!"#]!s() j+g#
)Oh++ #(0( 1MH#§C¨
phạm_vi tên(danh_s ách_tham_số): kiểu_trả_lại { ki ểu_ph ương_thức}
O(03Q
visibility S!"#]!s(& v$!+ & 1R(0) n+5!/(0( 13/!$2!) #>+)*( Y
+QSH]v(0-!"#[F+3L( +RST(+ & 1R(0) n+b=
y& 1R(0) n+-!"#&#Sb!+
¥& 1R(0) n+-!"#&O)j+)j]
& 1R(0) n+-!"#&O!$H)j
¦& 1R(0) n+314+& ™&)O#\( f&)2!)`+F+b2&)O(0+_(0&H+-H0j
tên b=['#-ƒ)^[F+3L( )t(+GH& 1R(0) n+5
kiểu_trả_lại: + “OH-!"#0!F)OL)OT$%+GH& 1R(0) n+5
danh_sách_tham_số: S!"#]!s(]H( MF+ +F+) HM/)O(0- H!SF+GH
& 1R(0) n+5‚!) HM/314+S!"#]!s(]12!]v(0+ #(0)t() HM/
kiểu giá trị = giá trị mặc định.
ki ểu_ph ương_thức: - I(0SŒ)S#>+Y+ S!,)-!"#& 1R(0) n+5: 1R(0
) n++Q) "( f(>))O(0+F+-!"#3p+S!.)MH#
abstract& 1R(0) n+-!"#)O`#)14(05
query& 1R(0) n+-!"#)O#\$g(
Ví dụ >)- H!SF& 1R(0) n++ >)b2&
generatePurchaseList(prodID:int): String
¡
Các kiểu lớp trong UML
C83L( (0 …H>)M/-!"#b2&3X+S!.)]^H)Ot($H!)Ou+GH(Q)O(0S!"#3Ub2&5
0=!-!"#b2&) I(0) 1P(03d)O( S=\‡)Ot(YC8+u(3L( (0 …H>)M/-!"#
b2&S‰M#(00U
Lớp thực thể: b=b2&3v!]!.(+ +F+) ^+) "+ nH) I(0)!($%+F+3/!)14(0
[F+3L( (=3Q5
Lớp biên (lớp giao diện): b=b2&(•‡OH( 0!2!0!JH .) /(0$2!I!)O1P(0
St((0=!Y) ^+ !.($H!)Ou( f(\t#+c#)O^+)!,&)`+F+)F+( '($=+ #\"(
+F+\t#+c#3Q+ +F+b2&St()O(0 .) /(05
Lớp điều khiển: ) ^+ !.(+F++ n+(X(03!%#- !"( v)3>(0+GH .) /(0
n(0$2!+F++ n+(X(0+e) "(=3Q$2!>)( Q+F+b2&S!t( p+b2&) ^+
) "[F+3L( 5
STT Kiểu lớp Kí hiệu UML
< Lớp thực thể
@ Lớp biên (lớp giao diện)
; Lớp điều khiển
Bảng 2.3: Các kiểu lớp trong UML
¡
Các mối quan hệ trong biểu đồ lớp
!JH+F+b2&+Q+F+]v(0m#H( .+RST(( 1MH#
Quan hệ kết hợp (Association)>)-,) 4&iHMM+!H)!(lb=>)M^(/!-,)
0!JH+F+b2&Y+‹(0+Q(0 …Hb=M^(/!-,)0!JH+F+3/!)14(0+GH+F+b2&(=\5
O(0C8Y>)m#H( .314+g(+3L( ( •I)T>))f& 4&+F+b!t(
-,)ib!(-MlY)n+b=>)M^b!t(m#H($%(0J(0 …HiMjH()!++((j+)!(l0!JH
>)( Q+F+3/!)14(0314+S!"#]!s(S‡!+F+b2&)1R(0n(05
p+3L( Ym#H( .-,) 4&314+S!"#]!s(S‡!3v() ˜(0@+ !%#(/!@3/!
)14(0$=+Q) "-›) j(0J(0 …H+GHm#H( .)v! H!3c#+GH3v() ˜(05
‘j$*]e( @5”582&- F+ =(0+Qm#H( .-,) 4&$2!b2&MT(& ˆ5
0J(0 …H+GHm#H( .(=\) " !.(‡+ ‚- F+ =(0mua MT(& ˆY+u(
MT(& ˆđược bán cho - F+ =(05
Khách Sản phẩm
hàng
Khách hàng Địa chỉ
Khách
hàng
F+ =(0- F+ =(0
- I(0) 1P(0 ) 1P(0[#\t(
[#\t(
Hình 4.2: Quan hệ khái quát hoá
Quan hệ cộng hợp (Aggregation)b=]v(0m#H( .I)T>)b2&b=>)
& c(+GHb2&$=b2&+Q) ")U()v!3>+bf&5B#H( .+>(0 4&314+S!"#
]!s( S•(0>)‹!)t(0Œ( ( ) !O‚(0‡ 3c# 12(0$%b2&SH =5
‘j$*]e( @5x582&F3R(b=>)& c(+GHb2& F+ =(0( 1(0
3/!)14(0F3R($•(+Q) ")U()v!3>+bf&$2!3/!)14(0- F+ =(05
QH3R() #>+$%- F+ =(0
LH+ “+Q- F+ =(0
Bảng tổng kết các phần tử mô hình UML được sử dụng trong mô hình lớp,ý
nghĩa và ký hiệu tương ứng trong các biểu đồ.
Phần tử mô
hình
Ý nghĩa Cách biểu diễn Ký hiệu trong biểu đồ
82&i+bHMMl !"# ]!s()t( b2&Y
+F+ ) #>+)*( $=
& 1R(0 ) n+ +GH
b2&3Q5
>) ( + J ( f)
0U ; & c( )F+
S!.)5
Tên
l
2
p
Các thu>c
tính
Các ph1Rng
th
n
c
B#H( . -!"#
-,) 4&
!"#]!s(m#H( .
0!JH H! b2& 3>+
bf&Y +Q b!t( m#H(
3,(( H#5
>) 31P(0 -© b!%(
(™) i+Q )t( [F+
3L( l (/! 0!JH H!
b2&5
Tên
B#H( .0>& !"#]!s(m#H( .
-!"# S> & f( ª
)‰(0) "5
1P(0-©b!%((™)
+Q ( ) !‡3c#5
B#H( . - F!
m#F) F i-,
) `Hl
82&
(=\ ) `H
1‡(0 +F+ ) #>+
)*( & 1R(0
) n++GHb2&-!H
‹!)t()H0!F+5
B#H( . & e
) #>+5
F+b2&& e) #>+
b•( ( H# )O(0
v) 3>(0 +GH .
) /(05
‹!)t(3n)(™)5
4.3. Biểu đồ trạng thái
a) Ý nghĩa
Biểu đồ trạng thái 314+MN]e(03"S!"#]!s(+F+)Ov(0) F!$=M^+ #\"()!,&0!JH
+F+)Ov(0) F!+GH+F+3/!)14(0)O(0>)b2&[F+3L( 5 I(0) 1P(0Y‚!b2&Mq
+Q>)S!"#3U)Ov(0) F!i)O`b2&)O`#)14(0b=b2&- I(0+Q3/!)14(0l5
Biểu đồ trạng thái 314+S!"#]!s(]12!]v(0F\)Ov(0) F! J# v($2!+F+
)Ov(0) F!$=M^+ #\"()!,&0!JH+F+)Ov(0) F!3Q5Q H!]v(0S!"#3U)Ov(0) F!
!"#3U)Ov(0) F!+ >)#Mj+HMjI)T+F+)Ov(0) F!$=+ #\"()!,&
)Ov(0) F!+GH>)3/!)14(0) #>+>)b2&(=3Q)O(0 v)3>(0+GH>)
#Mj+HMj+e) "5
!"#3U)Ov(0) F! .) /(0I)T)g)+T+F+)Ov(0) F!+GH>)3/!)14(0
)O(0)=(S> v)3>(0+GH+T .) /(05
b) Tập ký hiệu UML cho biểu đồ trạng thái
F+) =( & c()O(0>)S!"#3U)Ov(0) F!SH0U
Trạng thái (state). t()O(0+F+)Ov(0) F!+Q) "!t#)T+F+S!,()Ov(0
) F! p++F+ =( 3>(0iH+)!(l)1R(0n(0$2!)Ov(0) F!3Q5
Trạng thái con (substate): b=>))Ov(0) F!+ nHSt()O(0>))Ov(0) F!
- F+5Ov(0) F!+Q( !%#)Ov(0) F!+(0„!b=)Ov(0) F!)‰ 4&5‘j[™)
>)$*]e+Q)Ov(0) F!+()O(0( @5<;5
^+ !.()*( )F(
1H)*( )F(
!( il
^+ !.(-!")OH
d)*( )F(
[(0
|j)#O(il
!")OHb
v
!
*( )
‰(0
Hình 4.3!"#3U)Ov(0) F!+Q)Ov(0) F!+(
Trạng thái khởi đầu (initial state): )Ov(0) F! 3c#)!t( - !-*+ v)3/!
)14(05
Trạng thái kết thúc (final state): -,)) h+$u(03P!3/!)14(05
Các chuyển tiếp (transition): S!"#]!s(+F++ #\"(3‰!0!JH+F+)Ov(0) F!5
Sự kiện (event): M^-!.()F+3>(00'\OHM^+ #\"(3‰!)Ov(0) F!5‚!M^
-!.(314+3!-›$2!+F+3!%#-!.(i0#HO]l$=+F+ =( 3>(0iH+)!(l5
O(0S!"#3U)Ov(0) F!+GHC8Y>)M/bv!M^-!.(MH#3'\Mq314+[F+3L(
Sự kiện gọi (call event) •t#+c#) ^+ !.(>) =( 3>(0i>)& 1R(0
) n+l
Sự kiện tín hiệu (signal event): N!) I(03!.&i+ nH+F+0!F)OL) #>+)*(
) HM/b!t(m#H(l0!JH+F+)Ov(0) F!5
Sự kiện thời gian (time event): !"#]!s(m#F)O( + #\"()!,&) j ) P!
0!H(Y) 1P(0-›) j)`I)T) P!0!H(+e) "5
F+& c()NI ( C8$=-ƒ !.#)1R(0n(0+ S!"#3U)Ov(0) F!314+)‰(0
-,)( 1)O(0T(0†5;5
Phần tử
mô hình
Ý nghĩa Biểu diễn Ký hiệu trong biểu đồ
Trạng thái
!"#]!s(>))Ov(0
) F! +GH 3/! )14(0
)O(0 $u(0 3P! +GH
3/!)14(03Q5
( + J ( f)
$u(0‡0Q+Y0U
;& c()t(Y+F+
S!,(Y$=+F+ v)
3>(05
Trạng thái
khởi đầu
‡! 3c# $u(0 3P!
+GH3/!)14(05
( )Ou(3p+
Trạng thái
kết thúc
,)) h+$u(03P!
+GH3/!)14(05
H! ( )Ou(
bU(0( H#
Chuyển tiếp
(transition)
#\"( )` )Ov(0
) F! (=\ MH(0 )Ov(0
) F!- F+
‹! )t( b!%( (™)
$2! )t( 0„! b=
S!"# ]!s( +GH
+ #\"()!,&3Q5
t(«+ #\"(«)!,&
:¬;
3.1 TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG
3.1.1 Vai trò của pha phân tích
O(0+F+S12++GH$u(03P!& F))O!"(& c(%(Q!+ #(0Y& H& '()*+ i H\
3p+)Tl+Q+F+( !.$eMH#
!,)bf&>)+F+ ( ()‰(0m#H(OZO=(0$% .) /(0$=+F+e+3*+ + *(
+GH .) /(0+c(['\]^(05
8!.)-t+F+( !.$e= .) /(0+c() ^+ !.(5
: F))O!"(>)S>)`$^(03"I)TS=!)F(+‹(0( 1( J(0$g(3%b!t(m#H(
)O(0!%(m#H()'+GHS=!)F(5
1HOH 12(00!T!m#\,)S=!)F(5
1$f\Y& H& '()*+ + “]`(0bv!‡n+[F+3L( +F+3p+)O1(0= .) /(0
+c(& T!['\]^(0b=0Y+ “OH+F+- F!(!.b!t(m#H($=)OH 12(00!T!m#\,)
S=!)F(+ n+ 1Hm#H()'3,(+F+ ) n+) ^+ !.(['\]^(0 .) /(0( 1) ,
(=5 1+F+ (Q!)O(0(0I((0J)!,(0( Y& H& '()*+ ( •)OTbP!+ +'#
o!’• H)ŸY+u(+'# o!’ •ŸMq314+)OTbP!)O(0& H) !,)-,5
3.1.2 Các bước phân tích hướng đối tượng
: '()*+ 12(03/!)14(0314++ !Hb=SHS12+)1R(0n(0$2!SH]v(0I (
C8b=
¡
Mô hình use case: S12+(=\( •['\]^(0I ( + n+(X(0+GHMT(
& ˆ& c(%5F++ n+(X(0(=\314+( ()`m#H(3!"+GH( J(0
(01P! MN ]e(0 . ) /(05,) m#T +GH S12+ (=\ b= >) S!"# 3U #Mj +HMj
314+ & '( +g&+_(0 +F+ M+j(HO! )1R(0n(0+GH)`(0#Mj+HMjY )O(0 3Q
S!"# ]!s( 3c\3G +F+ + n+ (X(0+GH . ) /(0 $= 314+ - F+ =(0 + g&
( f(5
¡
Mô hình lớp: S!"#]!s(+F+b2&Y+F+) #>+)*( $=/!m#H( .0!JH+F+b2&5
`)f&+F+#Mj+HMj$=M+j(HO!Y( Q& F))O!"( .) /(0Mq& T!+ “OH+F+
b2&Y[F+3L( +F+) #>+)*( Y+F+& 1R(0) n+$=+F+/!m#H( .0!JH+F+
b2&5
¡
Mô hình động: S!"#]!s(+F+ v)3>(0b!t(m#H(3,(>)b2& H\b2&+(5
F+ v)3>(0(=\314+S!"#]!s(]12!]v(0)1R(0)^( 1MR3UF\)Ov(0
) F! J# v($= 314+0„!b= S!"#3U)Ov(0) F!5 0=!S!"#3U)Ov(0) F!Y
)O(0I ( 3>(0+u(+Q+F+S!"#3U- F+b=S!"#3U)1R(0)F+i0U+T
S!"#3U)#c()^YS!"#3U+>(0)F+l$=S!"#3U3>(05#\( !t(Y)O(0& H
& '()*+ Y(01P!& F))O!"( .) /(0+ “m#H()'3,(S!"#3U)Ov(0) F!+
‚!b2&3d[F+3L( 314+)O(0I ( b2&5
3.1.3 Ví dụ
"!( „H+ +F+ S12+ & '( )*+ +‹(0( 1)O(0 & H ) !,) -,‡ 1R(0†Y
+ h(0)H d\[™)>)hệ quản lý thư viện 3R(0!T(5!2! v(+GH .) /(0 (=\
314+) " !.(m#H+F+\t#+c#MH#
=!b!.#)O(0) 1$!.(SH0UMF+ YSFY)v&+ *555314+I)T+ #(0
0U+F+) #>+)*( )t()=!b!.#Y)F+0!TY( =[#g)ST(Y(X[#g)ST(YM/
b14(0 !.(+Q5
/!$2!+F+Sv(3„+) ^+ !.(+F+) H)F+))=!b!.#Y14(Y)OT)=!b!.#
$=[j[™)+F+) I(0)!($%)=!b!.#=( 3H(014(5D!.+)-!,
)=!b!.#314+) ^+ !.()O^+)!,&m#Hv(05#\( !t(Y0!H]L+ 14($=
)OTMF+ & T!) ^+ !.()O^+)!,&)v!) 1$!.(5
