Bài giảng Thống kê học - Chương 1: Giới thiệu về thống kê học

NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH MƠN HỌC
(60 tiết, bao gồm cả lý thuyết và thực hành)

Chương I.
Giới thiệu về thống kê
học
Chương II:
Điều tra thống kê
Chương III: Phương pháp chọn mẫu
Chương IV: Tổng hợp, trình bày dữ
liệu thống kê
Chương V:
Hồi qui và tương quan
Chương VI
Dãy số thời gian
Chương VII: Chỉ số và hệ thống chỉ
số


CHƯƠNG I

GIỚI THIỆU VỀ THỐNG KÊ
HỌC

I. THỐNG KÊ HỌC LÀ GÌ

@ Nghĩa thứ nhất : Thống kê là các con số được ghi
chép để phản ánh các hiện tượng tự nhiên, kĩ thuật, kinh
tế và xã hội.

Ví dụ : tổng số giờ nắng trong năm, giá cả của

một mặt hàng, số tai nạn giao thơng trong một
tuần, số hộ đói nghèo của một khu vực…


CHƯƠNG I

GIỚI THIỆU VỀ THỐNG KÊ
I. THỐNG KÊ HỌC LÀ GÌ HỌC
@ Nghĩa thứ hai : Thống kê là hệ thống các phương pháp thu thập,
tổng hợp và phân tích dữ liệu nhằm phản ánh bản chất, quy luật vận
động và phát triển của các hiện tượng tự nhiên, kĩ thuật, kinh tế xã
hội trong điều kiện thời gian và địa điểm cụ thể.
Ví dụ : Nhằm đánh giá kết quả và hiệu quả của chương trình phát triển
đàn bị sữa tại một địa phương, người ta tiến hành thu thập dữ liệu của
các hộ tham gia chăn ni bị sữa về các đặc điểm nơng hộ (độ tuổi, giới
tính, trình độ văn hóa, kinh nghiệm…), các yếu tố đầu tư chi phí, các kết
quả đạt được…từ đó mơ tả các đặc điểm chung của các nông hộ, các kết
quả và hiệu quả đạt được, xác định các nhân tố tác động đến các kết quả
và hiệu quả trên, tìm hiểu xu hướng và dự đoán kết quả trong tương lai…


CHƯƠNG I

GIỚI THIỆU VỀ THỐNG KÊ
II. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊNHỌC
CỨU CỦA THỐNG KÊ HỌC
Đối tượng của thống kê học là mặt lượng trong mối liên hệ
mật thiết với mặt chất của các hiện tượng và quá trình kinh
tế- xã hội số lớn trong điều kiên thời gian và địa điểm cụ thể.
•Các hiện tượng và q trình kinh tế- xã hội mà thống kê học

nghiên cứu:
- dân số. - sản xuất.
- đời sống vật chất, tinh thần.
- Các hiện tượng về sinh hoạt chính trị xã hội.
•Nghiên cứu mặt lượng trong mối quan hệ mật thiết với mặt chất.
•Nghiên cứu những hiện tượng số lớn.
•Hiện tượng phải tồn tại trong điều kiện thời gian và địa điểm cụ
thể.


CHƯƠNG I

GIỚI THIỆU VỀ THỐNG KÊ
HỌC
III. MỘT SỐ KHÁI NIỆM THƯỜNG
DÙNG TRONG THỐNG KÊ
1. Tổng thể và đơn vị tổng thể thống kê.
• Tổng thể thống kê: Là hiện tượng kinh tế- xã hội số lớn bao
gồm những đơn vị cá biệt cần được quan sát, phân tích mặt
lượng của chúng.
• Tổng thể có thể gồm:
- Tổng thể bộc lộ và tổng thể tiềm ẩn.
- Tổng thể đồng chất hay khơng đồng chất.
- Tổng thể chung, tổng thể bộ phận.
• Đơn vị tổng thể: Là hiện tượng cá biệt của tổng thể.
2. Tiêu thức thống kê: Các đặc điểm của đơn vị tổng thể được
lựa chọn làm cơ sở cho việc nghiên cứu thống kê được gọi là
tiêu thức.

CHƯƠNG I

GIỚI THIỆU VỀ THỐNG KÊ
HỌC
* Các đơn vị tổng thể có các
đặc điểm chung và các đặc điểm
riêng.

* Tiêu thức thống kê gồm có:
• Tiêu thức thực thể : Nói lên bản chất của đơn vị tổng thể.
+ Tiêu thức thuộc tính.
+ Tiêu thức số lượng.
• Tiêu thức thời gian. nêu hiện tượng kinh tế- xã hội theo sự
xuất hiện của nó vào lúc nào.
• Tiêu thức khơng gian: Nêu phạm vi lãnh thổ bao trùm của đối
tượng nghiên cứu và sự xuất hiện theo các địa điểm của các
đơn vị tổng thể.


CHƯƠNG I

GIỚI THIỆU VỀ THỐNG KÊ
3. Chỉ tiêu thống kê: Phản ánh HỌC
tổng hợp đặc điểm về mặt lượng trong

sự thống nhất với mặt chất của các hiện tượng kinh tế- xã hội số lớn
trong điều kiện thời gian và địa điểm cụ thể.
Chỉ tiêu khối lượng: Nó biểu hiện qui mơ của tổng thể
Chỉ tiêu chất lượng: Nó biểu hiện trình độ phổ biến, mối quan hệ của
tổng thể

Tùy theo cách biểu hiện của chỉ tiêu có thể phân biệt: Chỉ tiêu giá trị,
chỉ tiêu hiện vật.
4. hệ thống chỉ tiêu trong TK
• hệ thống chỉ tiêu là gì:
- Gồm những chỉ tiêu được hình thành qua tổng hợp thống kê.
- Cấu thành từ các nhóm chỉ tiêu nhằm đáp ứng những mục đích
nghiên cứu riêng.
- Lượng hóa các mặt quan trọng nhất, cơ cấu khách quan, mối liên hệ
cơ bản của đối tượng nghiên cứu.


CHƯƠNG I

GIỚI THIỆU VỀ THỐNG KÊ
HỌC
• Căn cứ để xây dựng hệ thống
chỉ tiêu:
- Mục đích nghiên cứu.
- Tính chất, đặc điểm của đối tượng nghiên cứu
- Nguồn kinh phí.
• yêu cầu của việc xây dựng hệ thống chỉ tiêu :
- Một hệ thống chỉ tiêu phải nêu lên được các liên hệ.
+ Các bộ phận, giữa các mặt của đối tượng nghiên cứu
+ Giữa đối tượng nghiên cứu với các hiện tượng có liên quan.
- Trong hệ thống chỉ tiêu phải:
+ Có chỉ tiêu mang tính chất chung.
+ Có chỉ tiêu mang tính chất bộ phận.
+ Có chỉ tiêu phản ánh các nhân tố mới.
- Hệ thống chỉ tiêu phải đàm bảo sự thống nhất về nội dung, phương
pháp và phạm vi tính tốn của các chỉ tiêu cùng loại.

IV. QUI TRÌNH NGHIÊN CỨU THỐNG KÊ
XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

XÂY DỰNG BẢNG CÂU HỎI

THU THẬP DỮ LIỆU

TỔNG HỢP DỮ LIỆU

PHÂN TÍCH DỮ LIỆU, DỰ BÁO HIỆN TƯỢNG

BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU