Câu hỏi + đáp án ôn tập thi công chức, viên chức môn TỐ TỤNG DÂN SỰ năm 2023

PHẦN TỐ TỤNG DÂN SỰ
Câu 1: Anh/chị hãy phân tích làm rõ nguyên tắc “Bảo đảm sự vô tư,
khách quan trong tố tụng dân sự” theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự
năm 2015 (25 điểm).
a. Căn cứ pháp luật (2 điểm)
Theo quy định tại Điều 16 BLTTDS năm 2015:
b. Nội dung quy định (18 điểm)
- Nguyên tắc bảo đảm sự vô tư, khách quan trong tố tụng dân sự có mối
quan hệ chặt chẽ với các nguyên tắc khác trong tố tụng dân sự như: nguyên tắc
“Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân xét xử vụ án dân sự, Thẩm phán giải quyết việc
dân sự độc lập và chỉ tuân theo pháp luật”, “nguyên tắc tòa án xét xử kịp thời,
công bằng, công khai” và quy định về trách nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng,
người tiến hành tố tụng. (2 điểm)
- Người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người phiên dịch, người giám
định, thành viên Hội đồng định giá phải giữ được sự vô tư khi làm nhiệm vụ của
mình trong mọi trường hợp. Họ phải tôn trọng sự thật, tôn trọng pháp luật, tiến
hành cơng việc của mình với thái độ khách quan, vơ tư, khơng được để những
quan hệ, những tình cảm cá nhân chi phối vào cơng việc, khơng được có thái độ
thiên vị hay định kiến đối với bất kì người tham gia tố tụng nào. (4 điểm)
- Nếu có lí do xác đáng để cho rằng họ có thể khơng vơ tư trong khi thực
hiện nhiệm vụ của mình, họ sẽ không được tiến hành hoặc tham gia tố tụng, họ sẽ
phải từ chối tiến hoặc tham gia tố tụng; trong trường hợp họ không từ chối sẽ bị
đề nghị thay đồi. (10 điểm)
+ Lý do xác đáng cho rằng người tiến hành tố tụng có thể khơng vơ tư khi
làm nhiệm vụ: (7 điểm)
Điều 53, 54, 60 BLTTDS
+ Lý do xác đáng người tham gia tố tụng có thể không vô tư khi làm nhiệm
vụ: (3 điểm)
Khoản 2 Điều 80; khoản 2 Điều 81 BLTTDS
1

- Trách nhiệm của người có thẩm quyền phân cơng người tiến hành tố tụng
dân sự phải bảo đảm để họ vô tư, khách quan khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn
của mình. (2 điểm)
c. Ý nghĩa của nguyên tắc (05 điểm)
- Việc bảo đảm thực hiện nguyên tắc này là điều kiện cần thiết để thực hiện
một số các nguyên tắc cơ bản khác của tố tụng dân sự như nguyên tắc: bình đẳng
về quyền và nghĩa vụ trong tố tụng dân sự; nguyên tắc bảo đảm quyền bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự; nguyên tắc thẩm phán và hội thẩm xét
xử độc lập và chi tuân theo pháp luật... Có thể nói nguyên tắc này là địi hỏi pháp
lí chi phối mọi hoạt động của những người tiến hành tố tụng.
- Nguyên tắc này có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định sự thật khách
quan của vụ án, là cơ sở đảm bảo việc giải quyết vụ việc dân sự kịp thời, chính
xác và đúng căn cứ pháp luật góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các
chủ thể liên quan. Để đạt được u cầu đón địi hỏi những người này phải thật sự
vô tư trong khi làm nhiệm vụ.
Câu 2: Anh/chị hãy phân tích làm rõ nghĩa vụ chứng minh trong tố
tụng dân sự theo quy định của BLTTDS năm 2015
a. Căn cứ pháp luật (2 điểm)
Điều 91 BLTTDS năm 2015
- Phân tích nội dung (18 điểm)
1. Đương sự có u cầu Tịa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình
phải thu thập, cung cấp, giao nộp cho Tòa án tài liệu, chứng cứ để chứng minh
cho yêu cầu đó là có căn cứ và hợp pháp, trừ các trường hợp sau đây:
a) Người tiêu dùng khởi kiện khơng có nghĩa vụ chứng minh lỗi của tổ
chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ. Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng
hóa, dịch vụ bị kiện có nghĩa vụ chứng minh mình khơng có lỗi gây ra thiệt hại
theo quy định của Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;
b) Đương sự là người lao động trong vụ án lao động mà không cung cấp,
giao nộp được cho Tịa án tài liệu, chứng cứ vì lý do tài liệu, chứng cứ đó đang do

2


người sử dụng lao động quản lý, lưu giữ thì người sử dụng lao động có trách
nhiệm cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ đó cho Tịa án.
Người lao động khởi kiện vụ án đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động
thuộc trường hợp người sử dụng lao động không được thực hiện quyền đơn
phương chấm dứt hợp đồng lao động hoặc trường hợp không được xử lý kỷ luật
lao động đối với người lao động theo quy định của pháp luật về lao động thì nghĩa
vụ chứng minh thuộc về người sử dụng lao động;
c) Các trường hợp pháp luật có quy định khác về nghĩa vụ chứng minh.
2. Đương sự phản đối yêu cầu của người khác đối với mình phải thể hiện
bằng văn bản và phải thu thập, cung cấp, giao nộp cho Tòa án tài liệu, chứng cứ
để chứng minh cho sự phản đối đó.
3. Cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện để bảo vệ lợi ích cơng cộng, lợi ích
của Nhà nước hoặc u cầu Tịa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người
khác phải thu thập, cung cấp, giao nộp cho Tòa án tài liệu, chứng cứ để chứng
minh cho việc khởi kiện, u cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp.
Tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khơng có nghĩa
vụ chứng minh lỗi của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ theo quy
định của Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
4. Đương sự có nghĩa vụ đưa ra chứng cứ để chứng minh mà không đưa ra
được chứng cứ hoặc không đưa ra đủ chứng cứ thì Tịa án giải quyết vụ việc dân
sự theo những chứng cứ đã thu thập được có trong hồ sơ vụ việc.
- Ý nghĩa quy định (05 điểm)
Câu 3: Anh/chị hãy trình bày quy định của pháp luật về cung cấp
chứng cứ, chứng minh trong tố tụng dân sự
a. Căn cứ pháp luật. (2 điểm)
Căn cứ: Điều 6, 7 và Điều 91, 92, 93, 94 BLTTDS năm 2015 (Điều 6,7 là
cơ sở)

b. Phân tích nội dung. (18 điểm)
- Chứng cứ trong vụ việc dân sự là những gì có thật được đương sự và cơ
quan, tổ chức, cá nhân khác giao nộp, xuất trình cho Tịa án trong q trình tố
3


tụng hoặc do Tịa án thu thập được theo trình tự, thủ tục do BLTTDS quy định và
được Tòa án sử dụng làm căn cứ để xác định các tình tiết khách quan của vụ án
cũng như xác định yêu cầu hay sự phản đối của đương sự là có căn cứ và hợp
pháp. (2 điểm)
- Chứng cứ được thu thập từ các nguồn sau đây: (2 điểm)
Điều 94 BLTTDS năm 2015
- Đương sự có quyền và nghĩa vụ chủ động thu thập, giao nộp chứng cứ
cho Tòa án và chứng minh cho u cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện, yêu cầu để bảo vệ quyền và lợi ích
hợp pháp của người khác có quyền và nghĩa vụ thu thập, cung cấp chứng cứ,
chứng minh như đương sự. (5 điểm)
Điều 91 BLTTDS năm 2015
- Tịa án có trách nhiệm hỗ trợ đương sự trong việc thu thập chứng cứ và
chỉ tiến hành thu thập, xác minh chứng cứ trong những trường hợp do BLTTDS
quy định. (4 điểm)
Khoản 1 các Điều: 99 -101; Điều 102, 103 – 106 BLTTDS năm 2015.
- Những tình tiết, sự kiện khơng phải chứng minh. (2 điểm)
Điều 92 BLTTDS năm 2015
- Trách nhiệm cung cấp tài liệu, chứng cứ của cơ quan, tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền (3 điểm)
Cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có
trách nhiệm cung cấp đầy đủ và đúng thời hạn cho đương sự, Tòa án, Viện kiểm
sát nhân dân (sau đây gọi là Viện kiểm sát) tài liệu, chứng cứ mà mình đang lưu
giữ, quản lý khi có u cầu của đương sự, Tòa án, Viện kiểm sát theo quy định

của Bộ luật này và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc cung cấp tài liệu,
chứng cứ đó; trường hợp khơng cung cấp được thì phải thơng báo bằng văn bản
và nêu rõ lý do cho đương sự, Tòa án, Viện kiểm sát.
Khoản 3, 4 Điều 106 BLTTDS năm 2015
c. Ý nghĩa của quy định (5 điểm)
4


Câu 4: Phân tích quy định của BLTTDS khi thực hiện quyền yêu cầu
cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu, chứng cứ trong tố tụng dân sự.
a. Căn cứ pháp luật (2 điểm)
Điều 106 BLTTDS năm 2015
b. Nội dung của quy định (18 điểm)
1. Đương sự có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu,
chứng cứ. Khi yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu, chứng cứ,
đương sự phải làm văn bản yêu cầu ghi rõ tài liệu, chứng cứ cần cung cấp; lý do
cung cấp; họ, tên, địa chỉ của cá nhân, tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức đang quản
lý, lưu giữ tài liệu, chứng cứ cần cung cấp.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm cung cấp tài liệu, chứng cứ cho
đương sự trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được u cầu; trường hợp
khơng cung cấp được thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do cho người có
yêu cầu.
2. Trường hợp đương sự đã áp dụng các biện pháp cần thiết để thu thập tài
liệu, chứng cứ mà vẫn khơng thể tự mình thu thập được thì có thể đề nghị Tịa án
ra quyết định u cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân đang lưu giữ, quản lý tài liệu,
chứng cứ cung cấp cho mình hoặc đề nghị Tòa án tiến hành thu thập tài liệu,
chứng cứ nhằm bảo đảm cho việc giải quyết vụ việc dân sự đúng đắn.
Đương sự yêu cầu Tòa án thu thập tài liệu, chứng cứ phải làm đơn ghi rõ
vấn đề cần chứng minh; tài liệu, chứng cứ cần thu thập; lý do mình khơng tự thu
thập được; họ, tên, địa chỉ của cá nhân, tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức đang

quản lý, lưu giữ tài liệu, chứng cứ cần thu thập.
3. Trường hợp có yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Tòa án
ra quyết định yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân đang quản lý, lưu giữ cung cấp
tài liệu, chứng cứ cho Tòa án.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân đang quản lý, lưu giữ tài liệu, chứng cứ có trách
nhiệm cung cấp đầy đủ tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu của Tòa án trong thời hạn
15 ngày, kể từ ngày nhận được yêu cầu; hết thời hạn này mà không cung
cấp đầy đủ tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu của Tịa án thì cơ quan, tổ chức, cá
5


nhân được yêu cầu phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do. Cơ quan, tổ chức, cá
nhân khơng thực hiện u cầu của Tịa án mà khơng có lý do chính đáng thì tùy
theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách
nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Việc xử phạt hành chính hoặc truy
cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật đối với cơ quan, tổ chức, cá
nhân không phải là lý do miễn nghĩa vụ cung cấp tài liệu, chứng cứ cho Tịa án.
4. Trường hợp Viện kiểm sát có u cầu cung cấp tài liệu, chứng cứ thì cơ
quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều
này.
c. Ý nghĩa của quy định (5 điểm)
Câu 5: Anh/chị hãy phân tích làm rõ quy định của BLTTDS về xác
minh, thu thập chứng cứ trong tố tụng dân sự năm 2015
a. Căn cứ pháp luật. (2 điểm)
Điều 97 BLTTDS năm 2015
b. Nội dung quy định. (18 điểm)
1. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền tự mình thu thập tài liệu, chứng cứ
bằng những biện pháp sau đây:
a) Thu thập tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được; thơng điệp dữ liệu
điện tử;

b) Thu thập vật chứng;
c) Xác định người làm chứng và lấy xác nhận của người làm chứng;
d) Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cho sao chép hoặc cung cấp những tài
liệu có liên quan đến việc giải quyết vụ việc mà cơ quan, tổ chức, cá nhân đó
đang lưu giữ, quản lý;
đ) Yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã chứng thực chữ ký của người làm
chứng;
e) Yêu cầu Tòa án thu thập tài liệu, chứng cứ nếu đương sự khơng thể thu
thập tài liệu, chứng cứ;
g) u cầu Tịa án ra quyết định trưng cầu giám định, định giá tài sản;
6


h) Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện công việc khác theo quy
định của pháp luật.
2. Trong các trường hợp do Bộ luật này quy định, Tòa án có thể tiến hành
một hoặc một số biện pháp sau đây để thu thập tài liệu, chứng cứ:
a) Lấy lời khai của đương sự, người làm chứng;
b) Đối chất giữa các đương sự với nhau, giữa đương sự với người làm
chứng;
c) Trưng cầu giám định;
d) Định giá tài sản;
đ) Xem xét, thẩm định tại chỗ;
e) Ủy thác thu thập, xác minh tài liệu, chứng cứ;
g) Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu đọc được, nghe
được, nhìn được hoặc hiện vật khác liên quan đến việc giải quyết vụ việc dân sự;
h) Xác minh sự có mặt hoặc vắng mặt của đương sự tại nơi cư trú;
i) Các biện pháp khác theo quy định của Bộ luật này.
3. Khi tiến hành các biện pháp quy định tại các điểm c, d, đ, e và g khoản 2
Điều này, Tòa án phải ra quyết định, trong đó nêu rõ lý do và u cầu của Tịa án.

4. Trong giai đoạn giám đốc thẩm, tái thẩm, Thẩm tra viên có thể tiến hành
các biện pháp thu thập tài liệu, chứng cứ quy định tại các điểm a, g và h khoản 2
Điều này.
Khi Thẩm tra viên tiến hành biện pháp quy định tại điểm g khoản 2 Điều
này, Tịa án phải ra quyết định, trong đó nêu rõ lý do và yêu cầu của Tòa án.
5. Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày Tòa án thu thập được tài
liệu, chứng cứ, Tòa án phải thơng báo về tài liệu, chứng cứ đó cho đương sự để
họ thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình.
6. Viện kiểm sát thu thập tài liệu, chứng cứ để bảo đảm cho việc thực hiện
thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm.
c. Ý nghĩa của quy định. (5 điểm)

7


Câu 6: Anh/chị hãy phân tích làm rõ nguyên tắc “giải quyết vụ việc
dân sự trong trường hợp chưa có điều luật để áp dụng” theo quy định của
BLTTDS năm 2015
a. Căn cứ pháp luật. (2 điểm)
Điều 45 BLTTDS năm 2015
BLDS năm 2015
b. Nội dung (18 điểm)
- Vụ việc dân sự chưa có điều luật để áp dụng là vụ việc dân sự thuộc phạm
vi điều chỉnh của pháp luật dân sự nhưng tại thời điểm vụ việc dân sự đó phát
sinh và cơ quan, tổ chức, cá nhân yêu cầu Tịa án giải quyết chưa có điều luật để
áp dụng. Việc giải quyết những vụ việc dân sự này được thực hiện theo các
nguyên tắc do BLDS năm 2015 và BLTTDS năm 2015. (2 điểm)
+ Không phải mọi khởi kiện, mọi yêu cầu nào Tòa án cũng thụ lý giải
quyết (1 điểm)
+ Chỉ vụ việc dân sự chưa có điều luật để áp dụng nhưng vụ việc dân sự đó

phải thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật dân sự ại thời điểm mà vụ việc dân
sự đó phát sinh và cơ quan, tổ chức, cá nhân yêu cầu Tịa án giải quyết chưa có
điều luật để áp dụng (1 điểm)
- Nguyên tắc giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp chưa có điều luật
để áp dụng của BLTTDS nhằm cụ thể hóa quy định "Tịa án khơng được từ chối
giải quyết vụ, việc dân sự vì lý do chưa có điều luật để áp dụng” theo quy định tại
khoản 2 Điều 14 BLDS năm 2015 và khoản 2 Điều 4 BLTTDS năm 2015 (2
điểm)
- Thứ tự các căn cứ Tòa án áp dụng để giải quyết vụ việc dân sự trong
trường hợp chưa có điều luật áp dụng. (14 điểm)
Việc áp dụng các căn cứ để giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp
chưa có điều luật để áp dụng thực hiện theo thứ tự sau: (1) Áp dụng tập quán; (2)
Áp dụng tương tự pháp luật; (3) Áp dụng nguyên tắc cơ bản của pháp luật, án lệ,
lẽ công bằng
+ Việc áp dụng tập quán được thực hiện như sau (5 điểm)
8


Tòa án áp dụng tập quán để giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp các
bên khơng có thỏa thuận và pháp luật không quy định. Tập quán không được trái
với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự quy định tại Điều 3 của Bộ luật
dân sự.
Khi yêu cầu Tòa án giải quyết vụ việc dân sự, đương sự có quyền viện dẫn
tập quán để yêu cầu Tịa án xem xét áp dụng.
Tịa án có trách nhiệm xác định giá trị áp dụng của tập quán bảo đảm đúng
quy định tại Điều 5 của BLDS năm 2015.
Trường hợp các đương sự viện dẫn các tập quán khác nhau thì tập qn có
giá trị áp dụng là tập qn được thừa nhận tại nơi phát sinh vụ việc dân sự.
+ Việc áp dụng tương tự pháp luật được thực hiện như sau. (5 điểm)
Tòa án áp dụng tương tự pháp luật để giải quyết vụ việc dân sự trong

trường hợp các bên khơng có thỏa thuận, pháp luật khơng có quy định và khơng
có tập qn được áp dụng theo quy định tại Điều 5 của Bộ luật dân sự và khoản 1
Điều này.
Khi áp dụng tương tự pháp luật, Tòa án phải xác định rõ tính chất pháp lý
của vụ việc dân sự, xác định rõ ràng trong hệ thống pháp luật hiện hành khơng có
quy phạm pháp luật nào điều chỉnh quan hệ đó và xác định quy phạm pháp luật
điều chỉnh quan hệ dân sự tương tự.
+ Việc áp dụng các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, án lệ, lẽ công
bằng được thực hiện như sau. (4 điểm)
Tòa án áp dụng các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, án lệ, lẽ công
bằng để giải quyết vụ việc dân sự khi không thể áp dụng tập quán, tương tự pháp
luật theo quy định tại Điều 5 và khoản 1 Điều 6 của BLDS năm 2015., khoản 1 và
khoản 2 45 BLTTDS năm 2015.
Các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự là những nguyên tắc được quy
định tại Điều 3 của BLDS năm 2015.
Án lệ được Tòa án nghiên cứu, áp dụng trong giải quyết vụ việc dân sự khi
đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao lựa chọn và được Chánh
án Tịa án nhân dân tối cao cơng bố.
9


Lẽ công bằng được xác định trên cơ sở lẽ phải được mọi người trong xã hội
thừa nhận, phù hợp với ngun tắc nhân đạo, khơng thiên vị và bình đẳng về
quyền và nghĩa vụ của các đương sự trong vụ việc dân sự đó.
c. Ý nghĩa của nguyên tắc (5 điểm)
- Nguyên tắc góp phần bảo đảm quyền yêu cầu Tịa án bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tố chức theo quy định tại Điều 4 BLTTDS
Cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của BLTTDS có quyền khởi kiện
vụ án dân sự, yêu cầu giải quyết việc dân sự tại Tòa án có thẩm quyền để u cầu
Tịa án bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ lợi ích

của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của mình hoặc của người khác.
- Nguyên tắc trên là sự khẳng định, tôn trọng và bảo vệ quyền con người,
quyền công dân được BLDS, BLTTDS quy định.
- Việc quy định nguyên tắc nhằm đảm bảo việc áp dụng và giải quyết thống
nhất trong quá trình thực hiện quyền yêu cầu Tòa án giải quyết của đương sự
cũng như hoạt động giải quyết vụ việc dân sự của Tịa án khi thụ lý để giải
quyết…
Câu 7: Phân tích làm rõ nguyên tắc “Quyền quyết định và tự định đoạt
của đương sự” trong tố tụng dân sự theo quy định của BLTTDS năm 2015.
a. Căn cứ pháp luật. (2 điểm)
Điều 5 BLTTDS năm 2015
b. Nội dung. (18 điểm)
- Nguyên tắc quyền tự định đoạt của đương sự trong TTDS là một trong
những nguyên tắc cơ bản của luật tố tụng dân sự Việt Nam, theo đó đương sự có
quyền tự do thể hiện ý chí của mình trong việc lựa chọn thực hiện các hành vi tố
tụng nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, quyết định các quyền, lợi ích
của mình trong q trình giải quyết vụ việc dân sự và trách nhiệm của Tòa án
trong việc bảo đảm cho đương sự thực hiện được quyền tự định đoạt của họ trong
TTDS. (2 điểm). Nội dung nguyên tắc được thể hiện như sau:
- Quyền tự định đoạt của đương sự trong việc khởi kiện vụ án dân sự, yêu
cầu giải quyết việc dân sự. (2 điểm)
10


+ Thứ nhất, về quyền tự định đoạt của đương sự trong việc khởi kiện vụ án
dân sự.
Tại Điều 4 BLTTDS 2015 quy định: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân do Bộ luật
này quy định có quyền khởi kiện vụ án dân sự, yêu cầu giải quyết việc dân sự tại
Tịa án có thẩm quyền để u cầu Tịa án bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người,
quyền công dân, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của

mình hoặc của người khác”. Và theo Điều 187 BLTTDS 2015 thì: “Cơ quan quản
lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em, Hội liên hiệp phụ
nữ Việt Nam trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có quyền khởi kiện vụ
án về hơn nhân và gia đình theo quy định của Luật hơn nhân và gia đình. Tổ chức
đại diện tập thể lao động có quyền khởi kiện vụ án lao động trong trường hợp cần
bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể người lao động hoặc khi được người
lao động ủy quyền theo quy định của pháp luật…”.
+ Thứ hai, về quyền tự định đoạt trong việc yêu cầu giải quyết việc dân sự.
Người yêu cầu trong việc dân sự là người tham gia tố tụng đưa ra yêu cầu
về giải quyết việc dân sự. Việc tham gia tố tụng của người yêu cầu trong việc dân
sự cũng chủ động như nguyên đơn trong vụ án dân sự. Người yêu cầu trong vụ
việc dân sự có lợi ích hợp pháp độc lập nên được đưa ra yêu cầu cho Tòa án giải
quyết như nguyên đơn trong vụ án dân sự để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp
của mình. Tuy nhiên u cầu của họ chỉ giới hạn trong phạm vi yêu cầu Tịa án
cơng nhận hay khơng cơng nhận một sự kiện pháp lý làm phát sinh, thay đổi hay
chấm dứt các quyền, nghĩa vụ của họ hoặc công nhận quyền, nghĩa vụ của họ.
Quyền yêu cầu giải quyết việc dân sự là một trong những quyền cơ bản của
đương sự trong tố tụng dân sự. Việc BLTTDS 2015 ghi nhận quyền này của
đương sự đã góp phần thể hiện việc thực thi nguyên tắc quyền tự định đoạt của
đương sự trong tố tụng dân sự trên thực tế.
Với việc khởi kiện, yêu cầu giải quyết việc dân sự kịp thời, các quyền và
lợi ích hợp pháp được bảo vệ, thiệt hại sớm được khắc phục, ngăn chặn và chấm
dứt được hành vi trái pháp luật.
- Quyền tự định đoạt trong việc đưa ra yêu cầu phản tố của bị đơn. (2 điểm)
11


Nếu như nguyên đơn có quyền quyết định việc khởi kiện và nội dung khởi
kiện thì bị đơn cũng có quyền đưa ra yêu cầu phản tố đối với nguyên đơn. Trong
tố tụng dân sự, phản tố được hiểu là việc bị đơn khởi kiện ngược lại nguyên đơn

về một quan hệ pháp luật khác với quan hệ pháp luật nguyên đơn đã khởi kiện.
BLTTDS 2015 đã dành một số điều quy định cụ thể về quyền phản tố của bị đơn
trong tố tụng dân sự, cụ thể tại Khoản 1 Điều 200 “cùng với việc phải nộp cho
Tòa án văn bản ghi ý kiến của mình đối với yêu cầu của nguyên đơn, bị đơn có
quyền yêu cầu phản tố đối với nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên
quan có u cầu độc lập”. Ngồi ra, BLTTDS 2015 cũng quy định cho bị đơn có
quyền bác bỏ yêu cầu của nguyên đơn. Sự bác bỏ yêu cầu về mặt tố tụng là sự lý
giải và chứng minh của bị đơn về tính khơng hợp pháp của việc giải quyết vụ án
hoặc là về sự vi phạm thủ tục trong việc thụ lý và giải quyết vụ án. Với việc quy
định quyền phản tố, quyền bác bỏ của bị đơn đối với yêu cầu của nguyên đơn là
thể hiện sự ghi nhận của pháp luật đối với quyền tự định đoạt của đương sự.
 - Quyền tự định đoạt trong việc đưa ra yêu cầu của người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan. (2 điểm)
Trong tố tụng dân sự, khái niệm người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan
được quy định tại Khoản 4 Điều 68 BLTTDS năm 2015 họ là người tuy không
khởi kiện, không bị kiện nhưng việc giải quyết vụ việc dân sự có liên quan đến
quyền lợi, nghĩa vụ của họ nên họ được tự mình đề nghị hoặc các đương sự khác
đề nghị và được Tòa án chấp nhận đưa họ vào tham gia tố tụng và họ cũng có
quyền thể hiện sự tự định đoạt của mình quy định tại Điều 201 BLTTDS năm
2015.
- Quyền tự định đoạt của đương sự trong việc thay đổi, bổ sung và rút yêu
cầu. (2 điểm)
Tùy thuộc vào từng giai đoạn tố tụng mà việc thay đổi, bổ sung u cầu có
thể được Tịa án chấp nhận hay khơng chấp nhận. Trước khi mở phiên tịa thì
quyền này là quyền tuyệt đối của đương sự, theo đó đương sự có thể thay đổi, bổ
sung yêu cầu tùy ý. Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 243 BLTTDS 2015 thì tại
12


phiên tòa việc thay đổi yêu cầu chỉ được chấp nhận nếu không vượt quá phạm vi

yêu cầu khởi kiện, yêu cầu phản tố hoặc yêu cầu độc lập ban đầu.
Ngun đơn có thể rút một phần hoặc tồn bộ yêu cầu khởi kiện (Khoản 4
Điều 70 BLTTDS 2015). Tại phiên tòa xét xử sơ thẩm, trong trường hợp nguyên
đơn rút một phần hoặc tồn bộ u cầu của mình và việc rút đơn u cầu đó là tự
nguyện thì Hội đồng xét xử chấp nhận và đình chỉ xét xử đối với phần yêu cầu
hoặc toàn bộ yêu cầu nguyên đơn đó rút (Khoản 2 Điều 243 BLTTDS 2015).
Theo quy định tại Điều 245 BLTTDS 2015 thì trong trường hợp nguyên đơn rút
toàn bộ yêu cầu khởi kiện, nhưng bị đơn vẫn giữ nguyên yêu cầu phản tố của
mình thì bị đơn trở thành nguyên đơn và nguyên đơn trở thành bị đơn. Trường
hợp nguyên đơn rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện, bị đơn rút toàn bộ yêu cầu phản tố,
nhưng người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vẫn giữ nguyên yêu cầu độc lập của
mình thì người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trở thành nguyên đơn, người bị
khởi kiện theo yêu cầu độc lập trở thành bị đơn.
- Quyền quyết định và tự định đoạt trong việc thỏa thuận giải quyết vụ việc
dân sự. (2 điểm)
Quyền quyết định và tự định đoạt trong việc thoả thuận giải quyết vụ việc
của đương sự được thực hiện ở bất cứ giai đoạn nào. Trong tố tụng dân sự, hoà
giải là thủ tục có ý nghĩa nhân văn nhằm giúp cho đương sự thoả thuận với nhau
để giải quyết các vấn đề có liên quan đến vụ việc. Cơ sở của hoà giải là xuất phát
từ ý chí chủ quan, tự nguyện quyết định và tự định đoạt của đương sự. Do vậy,
chỉ có đương sự là chủ thể của quan hệ pháp luật nội dung mới có quyền thương
lượng, thoả thuận hoà giải để giải quyết các vấn đề có liên quan đến vụ việc, trừ
trường hợp đương sự uỷ quyền cho người khác. Trong quá trình hoà giải, toà án
giữ vai trò trung gian, giải thích pháp luật, chứ không được hướng dẫn thương
lượng, nội dung thoả thuận, bởi vì quyền thương lượng, nội dung thoả thuận là
nội dung của quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự. Tuy nhiên, toà án
chỉ công nhận thoả thuận của đương sự khi thoả thuận đó phù hợp với pháp luật
và đạo đức xã hội.
13

- Quyền tự định đoạt của đương sự trong việc lựa chon người đại diên,
người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. (1 điểm)
Để bảo về quyền, lợi ích hơp pháp của mình, các đương sự tự mình thực
hiện quyền, nghĩa vụ tố tụng của họ hoặc đương sự có thể ủy quyền cho người
khác thay mình tham gia tố tụng. Người này được gọi là người đại diện theo ủy
quyền của đương sự. Tuy vậy, do tính chất, yêu cầu của việc giải quyết vụ việc
dân sự sau khi ủy quyền cho người đại diện, đương sự vẫn có quyền tham gia tố
tụng để bổ sung cho hoạt động của người đại diện. Việc cử người đại diện theo sự
ủy quyền này, hoàn toàn dựa trên sự tự định đoạt của đương sự.
Quyền nhờ người khác bảo vệ lợi ích hợp pháp cho mình là biểu hiện
ngun tắc quyền tự định đoạt của đương sự được pháp luật tơn trọng. Người bảo
vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự tham gia tố tụng theo yêu cầu của
đương sự nên việc thay đổi, chấm dứt việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của
đương sự do hai bên quyết định. Đây cũng là một quy định thể hiện rất rõ việc
thực thi nguyên tắc quyền tự định đoạt của đương sự trong tố tụng dân sự.
- Quyền tự định đoạt của đương sự trong việc kháng cáo bảo án, quyết định
của tòa án. (2 điểm)
Quyền kháng cáo là một quyền tố tụng cơ bản của đương sự được quy định
tại Điều 271 BLTTDS 2015. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật thì đương sự
được tự thực hiện quyền này nên theo nghĩa rộng quyền kháng cáo cũng thuộc
quyền tự định đoạt của đương sự.
Ngoài việc quy định đương sự có quyền kháng cáo thì pháp luật cũng quy
định đương sự có quyền thay đổi, bổ sung, rút kháng cáo. Theo quy định tại Điều
284 BLTTDS 2015 thì đương sự có quyền thay đổi, bổ sung, rút kháng cáo trước
khi thay đổi phiên tòa hoặc tại phiên tịa nhưng khơng được vượt q phạm vi
kháng cáo ban đầu, nếu thời hạn kháng cáo đã hết và Tịa án cấp phúc thẩm sẽ ra
quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với những phần rút kháng cáo. 
- Quyền tự định đoạt của đương sự trong việc khiếu nại, tố cáo quyết định,
hành vi của người tiến hành tố tụng và cá nhân, cơ quan, tổ chức khác tham gia

TTDS. (1 điểm)
14


Đương sự, người đại diện của đương sự, cá nhân, cơ quan, tổ chức có
quyền khiếu nại, bản án, quyết định, hành vi tố tụng, tố cáo đối với hành vi tố
tụng khi có căn cứ cho rằng bản án, quyết định, hành vi tố tụng đó là trái pháp
luật, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Căn cứ vào nguyên tắc
các cơ quan nhà nước, người đứng đầu các cơ quan nhà nước phải chịu trách
nhiệm về hành vi công vụ do công chức của đơn vị mình thực hiện. Cơ quan, tổ
chức, cá nhân có thẩm quyền phải tiếp nhận, xem xét, giải quyết kịp thời các
khiếu nại và thông báo bằng văn bản về kết quả giải quyết cho người khiếu nại, tố
cáo.
Quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự trong lĩnh vực khiếu nại, tố
cáo là một trong những quyền tố tụng quan trọng, bảo đảm cho đương sự có điều
kiện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, cũng như phát hiện, khắc phục,
sửa chữa những sai sót của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng khi
giải quyết vụ việc.
- Trách nhiệm của Tòa án trong việc bảo đảm nguyên tắc quyền quyết định
và tự định đoạt của đương sự trong tố tụng dân sự. (2 điểm)
Đương sự, người đại diện của đương sự, cá nhân, cơ quan, tổ chức có
quyền khiếu nại bản án, quyết định, hành vi tố tụng khi có căn cứ cho rằng bản
án, quyết định, hành vi tố tụng đó là trái pháp luật, xâm phạm đến quyền và lợi
ích hợp pháp của mình. Căn cứ vào nguyên tắc các cơ quan nhà nước, người đứng
đầu các cơ quan nhà nước phải chịu trách nhiệm về hành vi công vụ do công chức
của đơn vị mình thực hiện. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền phải tiếp
nhận, xem xét, giải quyết kịp thời các khiếu nại và thông báo bằng văn bản về kết
quả giải quyết cho người khiếu nại.
Quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự trong lĩnh vực khiếu nại,
kháng cáo là một trong những quyền tố tụng quan trọng, bảo đảm cho đương sự

có điều kiện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, cũng như phát hiện,
khắc phục, sửa chữa những sai sót của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành
tố tụng khi giải quyết vụ việc.
15


Với BLTTDS 2015 thì quyền tự định đoạt của đương sự được thể hiện ở rất
nhiều điều khoản khác nhau, điều đó cho thấy pháp luật ln tạo điều kiện thuận
lợi để các đương sự có thể tự chủ trong quan hệ pháp luật của mình điều này cũng
đảm bảo cho việc giải quyết các vụ án, vụ việc dân sự được nhanh chóng, hiệu
quả bảo vệ tối đa quyền lợi ích hợp pháp của các đương sự.
c. Ý nghĩa của nguyên tắc. (5 điểm)
- Nguyên tắc quyên tự định đoạt của đương sự trong TTDS là một trong
những nguyên tắc cơ bản của pháp luật tố tụng dân sự chi phối tồn bộ q trình
giải quyết vụ việc dân sự.
- Là cơ sở bảo đảm cho các đương sự có điều kiện bằng hành vi của mình
quyết định quyền, lợi ích hợp pháp của họ và việc thực hiện các quyền, nghĩa vụ
tố tụng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của của chính mình.
- Bên cạnh việc đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự thì
ngun tắc này cịn có ý nghĩa trong việc xác định rõ trách nhiệm của Tòa án
trong việc bảo đảm quyền tự định đoạt của đương sự, tòa án chỉ tiến hành giải
quyết vụ việc dân sự khi có yêu cầu của đương sự, điều đó đồng nghĩa với việc
Tịa án sẽ khơng được xem xét và giải quyết vụ việc dân sự khi khơng có u cầu
của đương sự. Quy định trên đã góp phần giúp Tịa án xác định được trách nhiệm
của mình trong việc thực hiện chức năng xét xử.
- Việc quy định nguyên tắc quyền tự định đoạt của đương sự trong TTDS là
sự khẳng định quan điểm nhất quán của nhà nước ta đó là đương sự được quyền
tự do thể hiện ý chí của mình bằng việc tự mình lựa chọn các hành vi tố tụng
nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Nhờ đó mà các hoạt động xét
xử đảm bảo được tính đúng đắn, khách quan và phát huy được vai trò của hoạt

động này đối với việc ổn định trật tự kỉ cương xã hội.
Câu 8: Trình bày quy định của BLTTDS năm 2015 về xác định chứng
cứ trong tố tụng dân sự
a. Căn cứ pháp luật. (2 điểm)
Điều 93, 94, 95 - BLTTDS năm 2015
b. Nội dung (18 điểm)
16


- Khái niệm chứng cứ. (2 điểm)
Chứng cứ trong vụ việc dân sự là những gì có thật được đương sự và cơ
quan, tổ chức, cá nhân khác giao nộp, xuất trình cho Tịa án trong q trình tố
tụng hoặc do Tịa án thu thập được theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định
và được Tòa án sử dụng làm căn cứ để xác định các tình tiết khách quan của vụ
án cũng như xác định yêu cầu hay sự phản đối của đương sự là có căn cứ và hợp
pháp.
- Nguồn chứng cứ trong tố tụng dân sự. (2 điểm)
Chứng cứ được thu thập từ các nguồn sau đây:
+ Tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được, dữ liệu điện tử.
+ Vật chứng.
+ Lời khai của đương sự.
+ Lời khai của người làm chứng.
+ Kết luận giám định.
+ Biên bản ghi kết quả thẩm định tại chỗ.
+ Kết quả định giá tài sản, thẩm định giá tài sản.
+ Văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi pháp lý do người có chức năng lập.
+ Văn bản công chứng, chứng thực.
+ Các nguồn khác mà pháp luật có quy định.
- Xác định chứng cứ. (14 điểm)
+ Tài liệu đọc được nội dung được coi là chứng cứ nếu là bản chính hoặc

bản sao có cơng chứng, chứng thực hợp pháp hoặc do cơ quan, tổ chức có thẩm
quyền cung cấp, xác nhận.
+ Tài liệu nghe được, nhìn được được coi là chứng cứ nếu được xuất trình
kèm theo văn bản trình bày của người có tài liệu đó về xuất xứ của tài liệu nếu họ
tự thu âm, thu hình hoặc văn bản có xác nhận của người đã cung cấp cho người
xuất trình về xuất xứ của tài liệu đó hoặc văn bản về sự việc liên quan tới việc thu
âm, thu hình đó.

17


+ Thông điệp dữ liệu điện tử được thể hiện dưới hình thức trao đổi dữ liệu
điện tử, chứng từ điện tử, thư điện tử, điện tín, điện báo, fax và các hình thức
tương tự khác theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.
+ Vật chứng là chứng cứ phải là hiện vật gốc liên quan đến vụ việc.
+ Lời khai của đương sự, lời khai của người làm chứng được coi là chứng
cứ nếu được ghi bằng văn bản, băng ghi âm, đĩa ghi âm, băng ghi hình, đĩa ghi
hình, thiết bị khác chứa âm thanh, hình ảnh theo quy định tại khoản 2 Điều này
hoặc khai bằng lời tại phiên tòa.
+ Kết luận giám định được coi là chứng cứ nếu việc giám định đó được tiến
hành theo đúng thủ tục do pháp luật quy định.
+ Biên bản ghi kết quả thẩm định tại chỗ được coi là chứng cứ nếu việc
thẩm định được tiến hành theo đúng thủ tục do pháp luật quy định.
+ Kết quả định giá tài sản, kết quả thẩm định giá tài sản được coi là chứng
cứ nếu việc định giá, thẩm định giá được tiến hành theo đúng thủ tục do pháp luật
quy định.
+ Văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi pháp lý do người có chức năng lập tại
chỗ được coi là chứng cứ nếu việc lập văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi pháp lý
được tiến hành theo đúng thủ tục do pháp luật quy định.
+ Văn bản công chứng, chứng thực được coi là chứng cứ nếu việc công

chứng, chứng thực được thực hiện theo đúng thủ tục do pháp luật quy định.
+ Các nguồn khác mà pháp luật có quy định được xác định là chứng cứ
theo điều kiện, thủ tục mà pháp luật quy định.
Ví dụ: Tập quán, tin nhắn điện thoại…cũng có thể được coi là chứng cứ
Tập quán là thói quen đã thành nếp trong đời sống xã hội, trong sản xuất và
sinh hoạt thường ngày, được cộng đồng nơi có tập quán đó thừa nhận và làm theo
như một quy ước chung của cộng đồng
Chỉ chấp nhận tập quán không trái pháp luật, đạo đức xã hội. Đối với
những vấn đề mà đương sự viện dẫn tập quán nhưng đã có văn bản quy phạm
pháp luật quy định, thì Toà án phải áp dụng quy định của văn bản quy phạm pháp
luật đó để giải quyết mà khơng áp dụng tập quán.
18


c. Ý nghĩa của quy định về xác định chứng cứ. (5 điểm)
- Chứng cứ là cơ sở duy nhất, là phương tiện duy nhất để chứng minh trong
vụ án dân sự. Khi giải quyết vụ án dân sự, trong quá trình thực hiện các hoạt động
tố tụng, viện kiểm sát và toà án cần xác minh, đánh giá đầy đủ những nội dung có
liên quan đến việc giải quyết vụ án. Để làm được điều đó, cơ quan tiến hành tố
tụng phải dựa vào chứng cứ. Chứng cứ được sử dụng để giải quyết vụ án phải
đảm bảo các thuộc tính: khách quan, liên quan và hợp pháp. Với quy định về “xác
định chứng cứ” trong tố tụng dân sự giúp cho cơ quan THTT, người THTT xác
định các nguồn chứng chứng cứ có thể trở thành chứng cứ trong tố tụng dân sự
hay không.
- Với quy định cụ thể về nguyên tắc xác định chứng cứ, BLTTDS năm
2015 đảm bảo việc áp dụng quy định của pháp luật trong quá trình giải quyết vụ
án dân sự được thống nhất giữa các cơ quan tiến hành tố tụng cùng cấp, giữa các
cơ quan tiến hành tố tụng trọng phạm vi cả nước.
- Là cơ sở để Tòa án đánh giá chứng cứ trong quá trình giải quyết, là cơ sở
để VKS kiểm sát việc giải quyết vụ việc dân sự, đảm bảo việc sử dụng chứng cứ

trong vụ việc dân sự đúng căn cứ pháp luật…
Câu 9: Phân tích quy định của BLTTDS năm 2015 về “nguyên tắc tiến
hành hòa giải” trong tố tụng dân sự.
a. Căn cứ pháp luật. (2 điểm)
Điều 205, 206, 207 BLTTDS năm 2015
b. Nội dung. (18 điểm)
- Khái niệm hòa giải trong tố tụng dân sự. (2 điểm)
Hòa giải là hoạt động tố tụng do tòa án tiến hành nhằm tạo điều kiện cho
các đương sự thảo thuận với nhau về giải quyết vụ án dân sự.
- Trong tố tụng dân sự, thì hịa giải không những chỉ là một thủ tục bắt
buộc do tòa án tiến hành theo quy định của BLTTDS mà còn là một thủ tục do tòa
án tiến hành nhằm giúp đỡ các bên đương sự hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình
theo quy định của pháp luật. (1 điểm)
19


- Trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án, Tòa án tiến hành hòa giải
để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án, trừ những vụ án
khơng được hịa giải hoặc khơng tiến hành hòa giải được quy định tại hoặc vụ án
được giải quyết theo thủ tục rút gọn. (9 điểm).
+ Thời điểm Tòa án tổ chức hòa giải: (3 điểm)
Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử vụ án dân sự, đối với vụ án giải quyết theo
thủ tục rút gọn thì Tịa án khơng tổ chức hịa giải trong giai đoạn chuẩn bị xét xử
mà được Tòa án tiến hành tại phiên tịa.
+ Những vụ án khơng được hịa giải. (3 điểm)
. u cầu địi bồi thường vì lý do gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước.
Theo đó, mọi hành vi gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước đều là trái
pháp luật và buộc phải bồi thường. Người gây thiệt hại khơng có quyền điều
chỉnh, thương lượng với Nhà nước về mức độ bồi thường và bồi thường như thế
nào. Mặt khác, pháp luật cũng phòng ngừa trường hợp những cá nhân đại diện

cho Nhà nước, lợi dụng quyền đó để tùy tiện thương lượng với bên gây thiệt hại
hoặc móc ngoặc với bên gây thiệt hại làm thất thoát tài sản của Nhà nước.
. Những vụ án phát sinh từ giao dịch dân sự vi phạm điều cấm của luật
hoặc trái đạo đức xã hội.
Những vụ án dân sự phát sinh từ giao dịch trái pháp luật hoặc trái đạo đức
xã hội. Đây chính là các giao dịch dân sự vô hiệu nên khi giải quyết vụ án này tòa
án sẽ giải quyết theo hướng tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu và giải quyết hậu
quả của giao dịch dân sự vơ hiệu vì khi giao dịch dân sự vơ hiệu thì về mặt pháp
lý quyền và nghĩa vụ của các bên không được nhà nước thừa nhận và bảo vệ nên
Tịa án khơng thể tiến hành hòa giải được.
+ Những vụ án dân sự khơng tiến hành hịa giải được. (3 điểm)
Bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đã được Tòa án triệu tập
hợp lệ lần thứ hai mà vẫn cố tình vắng mặt.
Đương sự khơng thể tham gia hịa giải được vì có lý do chính đáng.
Đương sự là vợ hoặc chồng trong vụ án ly hôn là người mất năng lực hành
vi dân sự.
20