Luận văn thạc sĩ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại ngân hàng tmcp ngoại thương việt nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ GIAO THÔNG VẬN TẢI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ GIAO THÔNG VẬN TẢI
---------------------------------------

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN
TRỊ KINH DOANH

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI NGÂN
HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM
CHI NHÁNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ

KHOÁ

Hà Nội – Năm 2022

i


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ GIAO THÔNG VẬN TẢI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ GIAO THÔNG VẬN TẢI
---------------------------------------

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP

NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

Hà Nội – Năm 2022

i


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi, chưa
cơng bố tại bất cứ nơi nào. Mọi số liệu sử dụng trong luận văn này là những thông
tin xác thực.
Tôi xin chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan của mình.

Vĩnh Phúc, ngày tháng

năm 2022

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

i


LỜI CẢM ƠN
Qua quá trình nghiên cứu làm luận văn, tôi đã nhận được sự giúp đỡ, ủng hộ
của thầy giáo hướng dẫn, các anh, chị, đồng nghiệp, bạn bè và gia đình tơi đã tạo

điều kiện để tơi có thể hồn thiện luận văn này.
Trước tiên, tơi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Mạnh Hùng, giảng viên
hướng dẫn luận văn cho tơi, thầy đã giúp tơi có phương pháp nghiên cứu đúng đắn,
nhìn nhận vấn đề một cách khoa học, logic, qua đó đã giúp cho đề tài của tơi có ý
nghĩa thực tiễn và có tính khả thi.
Tiếp theo, tôi xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo Ngân hàng Thương mại
Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Vĩnh Phúc, các doanh nghiệp, khách
hàng và các đồng nghiệp... đã giúp tôi nắm bắt được thực trạng, cũng như những
vướng mắc và đề xuất trong công tác nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân
hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Vĩnh Phúc.
Ngoài ra, bên cạnh sự giúp đỡ của thầy giáo hướng dẫn, các đồng nghiệp, tơi
cịn nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của bạn bè và gia đình để hồn thành luận văn.
Một lần nữa tơi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Mạnh Hùng đã tận tình
chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ và tạo điều kiện để tơi có thể hồn thành luận văn tốt
nghiệp này.
Tơi xin chân thành cảm ơn!

Vĩnh Phúc, ngày tháng năm 2022
Tác giả

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................ii
MỤC LỤC..............................................................................................................iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................vii
DANH MỤC CÁC BẢNG.......................................................................................v
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ................................................................vi

MỞ ĐẦU..................................................................................................................1
1.

Lý do chọn đề tài.............................................................................................1

2.

Tính cấp thiết của đề tài.................................................................................2

3. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................3
3.1. Mục tiêu tổng quát...........................................................................................3
3.2. Mục tiêu cụ thể................................................................................................3
4.

Ðối tượng và phạm vi nghiên cứu..................................................................3

4.1. Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................3
4.2. Phạm vi nghiên cứu........................................................................................3
5.

Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu..........................................4

6.

Ðóng góp mới của đề tài.................................................................................4

7.

Kết cấu luận văn.............................................................................................4

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGUỒN NHÂN LỰC VÀ CHẤT LƯỢNG
NGUỒN NHÂN LỰC TRONG NGÂN HÀNG.....................................................6
1.1 Các khái niệm cơ bản.....................................................................................6
1.1.1 Nhân lực...........................................................................................................6
1.1.2 Nguồn nhân lực................................................................................................6
1.1.3 Chất lượng nguồn nhân lực..............................................................................7
1.2. Nội dung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong ngân hàng.................9
iii


1.2.1 Nâng cao thể lực...............................................................................................9
1.2.2 Nâng cao trí lực..............................................................................................11
1.2.3 Nâng cao tâm lực............................................................................................13
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực..............................15
1.3.1 Các nhân tố bên ngoài....................................................................................15
1.3.2 Các nhân tố bên trong....................................................................................17
1.4 Kinh nghiệm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của một số Ngân hàng
và bài học kinh nghiệm rút ra đối với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt
Nam – Chi nhánh Vĩnh Phúc................................................................................17
1.4.1 Kinh nghiệm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Ngân hàng Vietinbank
17
1.4.2 Kinh nghiệm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Ngân hàng
Techcombank..........................................................................................................19
1.4.3 Bài học kinh nghiệm rút ra cho Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam Chi nhánh Vĩnh Phúc..............................................................................................20
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI
NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH VĨNH
PHÚC..................................................................................................................... 22
2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh
Vĩnh Phúc..............................................................................................................22
2.1.1. Lịch sử hình hành và phát triển của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt

Nam – Chi nhánh Vĩnh Phúc..................................................................................22
2.1.2. Cơ cấu tổ chức..............................................................................................25
2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của Vietcombank Vĩnh Phúc giai đoạn 2018
– 2020..................................................................................................................... 26
2.1.4. Đặc điểm nguồn nhân lực.............................................................................35
2.2 Thực trạng chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Ngoại
iv


thương Việt Nam- Chi nhánh Vĩnh Phúc............................................................36
2.2.1 Thể lực người lao động...................................................................................36
2.2.2 Trí lực người lao động....................................................................................41
2.2.3 Tâm lực người lao động (đạo đức và phẩm chất)...........................................48
2.3 Đánh giá thực trạng chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP
Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc................................................51
2.3.1 Kết quả đạt được............................................................................................51
2.3.2 Hạn chế..........................................................................................................52
2.3.3 Nguyên nhân...................................................................................................53
2.4 Khung chỉ tiêu đánh giá chất lượng nguồn nhân lực.................................53
2.5 Kết quả điều tra............................................................................................54
2.5.1 Kết quả điều tra về Thể lực người lao động...................................................54
2.5.2 Kết quả điều tra về Trí lực người lao động....................................................57
2.5.3 Kết quả điều tra về Đạo đức và phẩm chất.....................................................60
2.5.4 Kết quả điều tra về nhận định của người lao động tại chi nhánh...................60
Tiểu kết chương 2..................................................................................................62
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC
TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH
VĨNH PHÚC..........................................................................................................64
3.1 Mục tiêu, phương hướng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân
hàng64

TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc....................................64
3.1.1 Mục tiêu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực..............................................64
3.1.2 Phương hướng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.....................................64
3.2 Giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP
Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc đến năm 2025........................67
v


3.2.1 Đẩy mạnh các hoạt động nâng cao thể lực cho người lao động.....................67
3.2.2 Hồn thiện cơng tác tuyển dụng và đào tạo nhân viên...................................69
3.2.3 Xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp theo hướng hiện đại...............75
3.2.4 Giải pháp khác...............................................................................................79
Tiểu kết chương 3..................................................................................................80
PHỤ LỤC............................................................................................................... 86
Phụ lục 1: Phiếu điều tra xã hội học về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại
Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc.......................86
Phụ lục 2: Bảng hỏi phỏng vấn sâu về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại
Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc.......................91
Phụ lục 3: Mã hóa và xử lý dữ liệu bằng SPSS 20.0...............................................93
Phụ lục 4: Kết quả khảo sát xử lý bằng phần mềm SPSS 22.0................................97

vi


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
STT
1
2
3
4

5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17

Từ viết tắt
CBNV
CBCNV
CMKT
FDI
HĐKD
Techcombank
BIDV
NHNN
NHTMCP
Vietcombank

Chú thích
Cán bộ nhân viên
Cán bộ công nhân viên
Chuyên môn kỹ thuật

Đầu tư trực tiếp nước ngoài
Hoạt động kinh doanh
Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam
Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
Ngân hàng Nhà nước
Ngân hàng Thương mại Cổ phần
Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt

NNL
NLĐ
NXB
PGD
ISO
WTO
VNĐ

Nam
Nguồn nhân lực
Người lao động
Nhà xuất bản
Phòng giao dịch
Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế
Tổ chức thương mại thế giới
Việt Nam đồng

vii


DANH MỤC CÁC BẢNG
ST

T

Tên bảng

Tran
g

1

Bảng 2.1. Tình hình huy động vốn của Ngân hàng TMCP Ngoại

27

2

thương Việt Nam – Chi nhánh Vĩnh Phúc
Bảng 2.2. Thị phần nguồn vốn huy động trên địa bàn trong Năm

28

3

2019 – 2021
Bảng 2.3. Cơ cấu dư nợ tại Vietcombank Chi nhánh Vĩnh Phúc

29

4

trong giai đoạn 2019 – 2021

Bảng 2.4. Cơ cấu dư nợ theo thành phần kinh tế tại Vietcombank

30

5

Vĩnh Phúc giai đoạn 2019 - 2021
Bảng 2.5. Tình hình nhân sự tại Vietcombank Vĩnh Phúc Một năm

33

6

2021
Bảng 2.6. Tình hình sức khỏe của cán bộ nhân viên trong Chi

37

7

nhánh
Bảng 2.7. Trình độ chun mơn của người lao động tại Chi nhánh

42

8

Bảng 2.8. Cơ cấu lao động theo trình độ học vấn và thâm niên làm

43

9

việc
Bảng 2.9. Số lượng lao động được cử đi đào tạo các nghiệp vụ

45

10

Bảng 2.10. Kết quả khảo sát về việc nâng cao chất lượng bữa ăn

53

11

cho người lao động
Bảng 2.11: Kết quả khảo sát về vệ sinh môi trường trong phòng

53

làm việc
Bảng 2.12. Kết quả khảo sát về các hoạt động thể dục thể thao

54

13

Bảng 2.13: Kết quả khảo sát về việc khám sức khỏe

54

14

Bảng 2.14: Kết quả khảo sát về công tác đào tạo

55

15

Bảng 2.15: Nguyên nhân của việc đào tạo không hiệu quả

56

16

Bảng 2.16: Kết quả về việc bố trí sử dụng lao động

57

17

Bảng 2.17: Kết quả nhận định về sự cần thiết phải xây dựng văn

58

18

hóa doanh nghiệp
Bảng 2.18: Nhận định về môi trường, điều kiện làm việc

59

19

Bảng 2.19: Kết quả nhận định về việc cán bộ muốn chuyển sang

59

20

làm ở cơ quan khác trong điều kiện làm việc hiện nay
Bảng 2.20: Kết quả lý do mà cán bộ muốn làm việc tại

60

12

v


Vietcombank – Chi nhánh Vĩnh Phúc

vi


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
ST
T

Tên hình vẽ, sơ đồ

Tran
g

1

Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Vietcombank – Chi nhánh

25

2

Vĩnh Phúc
Sơ đồ 2.2. Quy trình tuyển dụng nhân lực tại Vietcombank

44

3

Sơ đồ 2.3: Khung chỉ tiêu đánh giá chất lượng nguồn nhân lực tại

58

4

Vietcombank Vĩnh Phúc
Sơ đồ 3.1. Quy trình tuyển dụng tại Chi nhánh

76

5

Biểu đồ 2.1. Nguồn vốn huy động của Vietcombank Vĩnh Phúc

30

6

trên địa bàn trong Năm 2019 – 2021
Biểu đồ 2.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của chi nhánh trong

34

7

giai đoạn 2019 – 2021
Biểu đồ 2.3. Tỷ lệ sức khỏe của cán bộ nhân viên trong Chi nhánh

40

8

Biểu đồ 2.4. Trình độ học vấn của người lao động tại Chi nhánh

46

vi

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nền kinh tế nước ta đang từng bước chuyển sang nền kinh tế thị trường ngày
càng triệt để, tồn diện, hiện đại hóa để phù hợp với xu hướng mở cửa, hội nhập
quốc tế, phù hợp với xu hướng phát triển của thương mại điện tử, của kinh tế mạng.
Trước địi hỏi vừa có tính tất yếu, khách quan, vừa là u cầu có tính bắt buộc đối
với nước ta; đang địi hỏi tất cả các ngành, các cấp nhất là các đơn vị sản xuất kinh
doanh của Việt Nam phải nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nếu muốn tồn tại và
phát triển.
Vấn đề nâng cao chất lượng nguồn nhân lực có tầm quan trọng đặc biệt với
một tổ chức nói chung và đối với các quản trị gia nói riêng. Khơng có một hoạt
động nào của tổ chức mang lại hiệu quả nếu thiếu quản trị nguồn nhân lực. Nếu chỉ
có lực lượng lao động đông và rẻ sẽ không thể tiến hành cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa mà địi hỏi phải có đội ngũ lao động có trình độ chun mơn cao. Khơng có một
phương tiện kỹ thuật hay phương pháp quản lý nào có thể đem lại hiệu quả, nếu
khơng có những người có đủ năng lực nắm bắt và triển khai nó. Nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực là nguyên nhân của thành công hay thất bại trong các hoạt
động kinh doanh. Mục tiêu cơ bản của bất cứ tổ chức nào cũng là sử dụng một cách
có hiệu quả nguồn nhân lực để đạt được mục đích của tổ chức đó. Vấn đề đặt ra là
làm thế nào để phát huy được vai trò của yếu tố con người cho các mục tiêu phát
triển? Điều đó đặt ra cho tất cả các tổ chức, doanh nghiệp, trong đó có các Ngân
hàng thương mại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh và hội nhập quốc tế
như hiện nay.
Trong bối cảnh hệ thống Ngân hàng nước ta đang có sự đổi mới tồn diện,
thu gọn và xóa bỏ những ngân hàng yếu kém, sáp nhập vào những ngân hàng lớn có
hiệu quả hoạt động tốt nhằm duy trì và bình ổn thị trường tài chính - tiền tệ, góp
phần thúc đẩy và phát triển nền kinh tế nói chung và hệ thống ngân hàng nói riêng.
Để làm được điều đó, thì ưu tiên cho việc đổi mới trong hệ thống Ngân hàng đó
chính là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại các đơn vị, đặc biệt đối với lĩnh
vực này thì chất lượng nguồn nhân lực lại phải càng được chú trọng. Để nâng cao

năng lực cạnh tranh, ngân hàng phải nhanh chóng có đội ngũ lao động chất lượng,
1


đáp ứng tốt nhu cầu biến đổi và đòi hỏi ngày càng cao của công việc và mức độ
cạnh tranh nguồn nhân lực toàn cầu khi Việt Nam đang hợp tác sâu rộng, nhất là khi
chúng ta đã tham gia đàm phán thành công Hiệp định thương mại Xuyên Thái Bình
Dương (TPP) thì mức độ cạnh tranh giữa người lao động với nhau ngày càng cao.
Từ nhận thức trên, thực hiện phương châm “phát triển, an toàn, hiệu quả”
tiến tới xây dựng Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) thành
một Ngân hàng thương mại hiện đại, Ngân hàng Vietcombank thường xuyên coi
trọng công tác nâng cao chất lượng nguồn nhân lực qua các thời kỳ ở cả Hội sở
chính cũng như các chi nhánh và đạt được những thành công đáng kể trên nhiều
mặt: Công tác tuyển dụng; quản lý, sử dụng cán bộ; đào đạo phát triển đội ngũ cán
bộ nhân viên cả về số lượng và chất lượng đáp ứng yêu cầu hoạt động kinh doanh
từng thời kỳ. Với trên 120 Chi nhánh trong toàn quốc do Ngân hàng TMCP Ngoại
thương Việt Nam quản lý, trong đó có Chi nhánh Vĩnh Phúc, là đơn vị đã đạt được
nhiều thành tích đóng góp cho nền kinh tế, cho công tác an sinh xã hội….
Tuy nhiên, so với yêu cầu xây dựng một ngân hàng hiện đại và hội nhập,
cơng tác nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cịn nhiều bất cập, tồn tại cần phải
giải quyết. Với những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi
nhánh Vĩnh Phúc” làm đề tài nghiên cứu, nhằm góp phần giải quyết những vấn đề
hiện còn đang bất cập, tồn tại trong Chi nhánh.
2. Tính cấp thiết của đề tài
Hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, mức độ cạnh tranh ngày
càng gay gắt, các tổ chức, doanh nghiệp buộc phải không ngừng nâng cao năng lực
cạnh tranh bằng nhiều giải pháp khác nhau như tăng nguồn vốn, mở rộng thị trường
tăng thị phần, phát triển thương hiệu, đổi mới công nghệ… trong đó khơng thể
khơng chú trọng đến yếu tố nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, bởi chất lượng

nguồn nhân lực có ảnh hưởng trực tiếp đến mọi quá trình hoạt động của tổ chức,
doanh nghiệp. Đây được coi là ưu tiên số một trong quá trình nâng cao hiệu quả
hoạt động của bất kì một tổ chức, doanh nghiệp nào.
Tuy nhiên, để thành cơng trong q trình nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực tổ chức phải đánh giá được thực trạng chất lượng nguồn nhân lực của mình
2


đang ở mức độ nào, nâng cao chất lượng được tập trung vào 3 tiêu chí: thể lực, trí
lực và tâm lực của người lao động từ đó tiến tới xây dựng kế hoạch đào tạo, bổ
sung, sắp xếp, bố trí cơng việc phù hợp với sức khỏe, trình độ, năng lực của từng
nhân viên để đạt được hiệu quả cao của công tác nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực.
3. Mục tiêu nghiên cứu
3.1. Mục tiêu tổng quát
Hệ thống hoá cơ sở lý luận về chất lượng nguồn nhân lực nói chung và ngân
hàng cổ phần thương mại nói riêng từ đó xây dựng các giải pháp hiệu quả nhằm
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của hệ thống ngân hàng thương mại trong xu
thế hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay.
3.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong
doanh nghiệp nói chung và tại ngân hàng cổ phần thương mại nói riêng.
- Phân tích thực trạng chất lượng nguồn nhân lực của Ngân hàng TMCP
Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc những năm qua; từ đó tiến hành
đánh giá ưu điểm đạt được, tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại đó đối với chất
lượng nguồn nhân lực của Chi nhánh.
- Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc.
4. Ðối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu

- Luận văn tập trung nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nguồn
nhân lực của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc. Cụ
thể là tập trung vào 3 tiêu chí: thể lực, trí lực và tâm lực của người lao động.
- Đối tượng khảo sát là: các nhân viên đang làm việc tại Ngân hàng TMCP
Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về mặt không gian: phạm vi nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Ngoại
thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc.
- Về mặt thời gian: nghiên cứu thực trạng chất lượng nguồn nhân lực tại
3


Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc, từ Năm 2020 2021.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở nguyên lý chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan
điểm, đường lối của Đảng và Nhà nước, phương pháp luận duy vật biện chứng, duy
vật lịch sử, luận văn sử dụng các phương pháp chủ yếu sau đây trong nghiên cứu:
- Phương pháp thống kê - phân tích: dựa trên các số liệu thống kê về hoạt
động nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt
Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc, luận văn sẽ phân tích và đánh giá thực trạng của các
hoạt động này làm cơ sở cho việc đưa ra các giải pháp.
- Phương pháp điều tra xã hội học; phân tích tổng hợp, so sánh… để tổng
hợp, phân tích, lựa chọn thơng tin phù hợp.
- Phương pháp thu thập số liệu: thu thập số liệu thứ cấp; thu thập số liệu sơ
cấp.
6. Ðóng góp mới của đề tài
- Về lý luận: Luận văn sẽ làm rõ một số lý luận cơ bản về nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực trong các tổ chức doanh nghiệp. Trên cơ sở đó chỉ ra cách
thức vận dụng các lý luận vào thực tiễn tại các doanh nghiệp nói chung và các ngân
hàng TMCP nói riêng.

- Về thực tiễn:
+ Luận văn là cơng trình đầu tiên nghiên cứu một cách toàn diện về nâng cao
chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi
nhánh Vĩnh Phúc trên cơ sở phân tích các yếu tố bên trong, bên ngoài của đơn vị để
làm cơ sở đưa ra các giải pháp thích hợp.
+ Luận văn đưa ra bức tranh toàn cảnh về thực trạng nâng cao chất lượng,
phát triển đội ngũ cán bộ nhân viên cả về số lượng và chất lượng, đồng thời tổng kết
làm rõ các ưu điểm, tồn tại và nguyên nhân của công tác này. Luận văn sẽ đưa ra
các giải pháp và khuyến nghị có tính mới, tính khả thi đáp ứng yêu cầu hoạt động
kinh doanh của Chi nhánh Vĩnh Phúc giai đoạn tới.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài lời mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và
4


phụ lục, luận văn được chia thành 3 chương sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về Nguồn nhân lực và Chất lượng nguồn
nhân lực trong Ngân hàng
Chương 2: Thực trạng chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng thương mại
cổ phần Ngoại thương Việt Nam- Chi nhánh Vĩnh Phúc
Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng
thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc đến năm 2025.

5


CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGUỒN NHÂN LỰC VÀ CHẤT LƯỢNG
NGUỒN NHÂN LỰC TRONG NGÂN HÀNG
1.1 Các khái niệm cơ bản
1.1.1 Nhân lực

Nói đến nhân lực là nói đến con người, nói đến một thực thể sinh vật người mà
trong đó có sự thống nhất của cái sinh vật và cái xã hội.
+ Theo đại từ điển kinh tế thị trường thì nhân lực được hiểu là: “Nhìn từ góc
độ kinh tế chính trị chủ yếu là chỉ lực lượng và năng lực những người làm lao động
sản xuất (bao gồm cả lao động thể lực và lao động trí tuệ) cũng tức là sức lao động”
[30].
C.Mác đã từng chỉ ra: sức lao động hay năng lực lao động tồn tại trong thân
thể con người, tức là thân thể người sống. Mỗi khi con người sản xuất ra giá trị sử
dụng nào đó thì phải vận dụng tổng hịa thể lực và trí lực. Sức lao động là tổng hịa
tồn bộ thể lực, trí lực tồn tại trong cơ thể sống của con người do con người chi
phối. Sức lao động chỉ là khả năng lao động, còn lao động là sự tiêu dùng sức lao
động trong hiện thực.
+ Theo Đỗ Minh Cương và Nguyễn Thị Doan: “Nhân lực là những cá nhân
có nhân cách, có khả năng lao động sản xuất” [2].
Từ sự phân tích trên đây có thể đưa ra khái niệm: Nhân lực là cá nhân những con
người cụ thể tham gia vào quá trình lao động, là tổng thể các yếu tố về thể chất
được huy động vào quá trình lao động.
1.1.2 Nguồn nhân lực
Từ khái niệm về nhân lực, thì nguồn nhân lực trước hết được hiểu là toàn bộ
những người lao động đang có khả năng tham gia vào q trình lao động xã hội và
các thế hệ nối tiếp sẽ phục vụ xã hội. Khi tham gia vào các quá trình kinh tế xã hội
con người đóng góp vai trị chủ động, sáng tạo và chi phối tồn bộ q trình đó
hướng nó tới mục tiêu nhất định.
Theo Nguyễn Ngọc Quân, nguồn nhân lực là nguồn lực con người, là một
trong những yếu tố quan trọng, năng động nhất của tăng trưởng và phát triển kinh tế
- xã hội [24].
Theo Lê Thị Ngân cho rằng: Nguồn nhân lực là một khái niệm rộng, mà nội
6

dung của nó bao gồm hai khía cạnh, thứ nhất đó là tồn bộ sức lao động và khả
năng hoạt động của lực lượng lao động xã hội, thứ hai là sức lao động, khả năng,
trình độ, ý thức của từng cá nhân và mối quan hệ qua lại giữa các cá nhân đó. Mặt
thứ hai của nguồn nhân lực đang ngày càng được quan tâm và rất có ý nghĩa đối với
phát triển kinh tế - xã hội. Chính mặt thứ hai đó nói nên chất lượng của nguồn nhân
lực. Muốn tiếp cận nền kinh tế tri thức phải có nguồn nhân lực chất lượng cao [20].
Như vậy, nguồn nhân lực không chỉ đơn thuần là số lượng lao động đã có và
sẽ có mà cịn phải bao gồm một tổng thể các yếu tố thể lực, trí lực, kỹ năng làm
việc, thái độ phong cách làm việc, tất cả những yếu tố đó ngày nay đều thuộc về
chất lượng nguồn nhân lực. Để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và nhu cầu sử
dụng lao động, những người lao động phải được đào tạo phân bổ và sử dụng theo cơ
cấu hợp lý, đảm bảo hiệu quả cao nhất trong sử dụng. Một quốc gia có lực lượng lao
động đông đảo nhưng phân bố không hợp lý giữa các ngành các vùng, cơ cấu đào
tạo không phù hợp nhu cầu sử dụng, thì lực lượng lao động đơng đảo đó khơng
những khơng trở thành nguồn nhân lực để phát triển mà nhiều khi còn là gánh nặng
cản trở sự phát triển.
1.1.3 Chất lượng nguồn nhân lực
Chất lượng nguồn nhân lực: “Là phẩm chất thân thể, văn hóa, đạo đức tư
tưởng và sự thống nhất với kỹ năng lao động, chức nghiệp của người có năng lực
lao động. Nhân tố ảnh hưởng đến tài nguyên nhân lực: Thể chất và di truyền, trí tuệ,
tình hình phát triển giáo dục đào tạo; mức sống và tình trạng dinh dưỡng, hoàn cảnh
kinh tế xã hội” [30].
Chất lượng NNL được định nghĩa: “Chất lượng NNL là trạng thái nhất định
của NNL thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành nên bản chất bên trong của
NNL” [30].
Vì vậy, khi xem xét đánh giá, phân tích về nguồn nhân lực không chỉ quan
tâm đơn thuần đến số lượng, mà quan trọng hơn là các yếu tố về thể lực; trí tuệ; kỹ
năng làm việc; thái độ đạo đức và phong cách làm việc… của đội ngũ lao động như
thế nào? Tốt hay xấu, cao hay thấp…, cơ cấu đào tạo và cơ cấu ngành, nghề hợp lý
đảm bảo tính hiệu quả trong sử dụng hay không? Tất cả những yếu tố đó đều thuộc

về chất lượng nguồn nhân lực.
7


Chất lượng nguồn nhân lực không những là chỉ tiêu phản ánh trình độ phát
triển kinh tế, mà cịn là chỉ tiêu phản ánh trình độ về mặt đời sống xã hội, bởi lẽ chất
lượng nguồn nhân lực cao sẽ tạo ra động lực mạnh mẽ hơn với tư cách không chỉ là
một nguồn nhân lực của sự phát triển, mà còn thể hiện mức độ văn minh của một xã
hội nhất định. Chất lượng đó bị chi phối bởi nhiều yếu tố như bản chất của xã hội,
thể chế chính trị, phong tục tập quán, đặc trưng dân tộc…
Như vậy, chất lượng NNL chủ yếu thể hiện ở ba yếu tố: Trí lực, thể lực và
phẩm chất đạo đức. Trí lực của người lao động là một yếu tố quan trọng nhất được
thể hiện thông qua một loạt các tiêu thức phản ánh các mặt nhận thức của con người
như trình độ văn hóa, trình độ chun mơn kỹ thuật (CMKT).
+ Trình độ văn hóa là khả năng về tri thức và kỹ năng có thể tiếp thu những
kiến thức cơ bản về CMKT, nâng cao phẩm chất đạo đức….Vì vậy, đây là tiêu thức
quan trọng để đánh giá chất lượng NNL. Về thực chất, trình độ văn hóa đạt được
thơng qua nhiều hình thức như học tập tại trường lớp, tự học, thông qua thực tế….
nhưng phần lớn tiếp thu qua trường, lớp. Vì vậy, đánh giá trình độ văn hóa thơng
qua bằng cấp của người lao động đạt được ở các trường phổ thông, cao đẳng, đại
học. Song trong thực tế có một số người có đủ năng lực nhưng khơng có điều kiện
học tập qua các trường lớp để thi cử lấy bằng, cũng có một số người tuy đã có bằng
cấp nhưng trên thực tế khả năng rất hạn chế.
+ Trình độ CMKT là những kiến thức và kỹ năng, kỹ xảo cần thiết để đảm
đương các chức vụ trong quản lý, kinh doanh và các hoạt động nghề nghiệp. Đánh
giá trình độ CMKT cũng thông qua bằng cấp chuyên môn của người lao động đã đạt
được thông qua học tập và thi cử như công nhân kỹ thuật, sơ cấp, trung cấp, cao
đẳng, đại học, thạc sỹ, tiến sỹ…. Trình độ CMKT thể hiện khả năng ứng dụng lý
thuyết với thực hành để tạo ra sản phẩm, dịch vụ cho doanh nghiệp, cho xã hội,
ngồi ra cịn thể hiện tay nghề của người lao động.

- Thể lực của người lao động thể hiện qua trình độ sức khỏe, cơ cấu độ tuổi.
Đây chỉ là chỉ tiêu rất quan trọng, phản ánh chất lượng NNL về mặt chất của thể lực
người lao động.
- Phẩm chất đạo đức của người lao động thể hiện qua các hoạt động như
chấp hành ý thức tổ chức kỷ luật, kỹ thuật lao động, đạo đức nghề nghiệp, mối quan
8