(Luận văn) quản lí hoạt động tài chính ở các trường trung học phổ thông thành phố vĩnh long theo quan điểm tự chủ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.5 MB, 125 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Trần Thị Huỳnh Như
lu
an
n
va
p
ie
gh
tn
to
QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH Ở CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG
THÀNH PHỐ VĨNH LONG THEO
QUAN ĐIỂM TỰ CHỦ
d
oa
nl
w
do
va
an
lu
ll
u
nf
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
oi
m
z
at
nh
z
gm
@
m
co
l.
ai
Thành phố Hồ Chí Minh – 2018
an
Lu
n
va
ac
th
si
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Trần Thị Huỳnh Như
lu
QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH Ở CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG
THÀNH PHỐ VĨNH LONG THEO
QUAN ĐIỂM TỰ CHỦ
an
n
va
p
ie
gh
tn
to
do
d
oa
nl
w
Chuyên ngành: Quản lí giáo dục
Mã số: 8140114
an
lu
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS. NGUYỄN SỸ THƯ
ll
u
nf
va
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
oi
m
z
at
nh
z
@
m
co
l.
ai
gm
Thành phố Hồ Chí Minh - 2018
an
Lu
n
va
ac
th
si
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi.
Những số liệu, tư liệu sử dụng trong luận văn này có nguồn gốc rõ ràng.
Các kết quả nêu trong luận văn là trung thực và nội dung của luận văn chưa
từng được công bố ở bất kỳ cơng trình nào khác.
Tác giả luận văn
lu
an
n
va
Trần Thị Huỳnh Như
p
ie
gh
tn
to
d
oa
nl
w
do
ll
u
nf
va
an
lu
oi
m
z
at
nh
z
m
co
l.
ai
gm
@
an
Lu
n
va
ac
th
si
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn Quý Thầy giáo, Cơ giáo Trường Đại học Sư
phạm TP. Hồ Chí Minh đã giảng dạy, hướng dẫn tơi hồn thành chương trình
đào tạo và nghiên cứu.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới PGS. TS Nguyễn Sỹ Thư đã
hướng dẫn tơi, giúp đỡ tơi trong q trình thực hiện luận văn này.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn tập thể Phịng Kế hoạch - Tài chính Sở
Giáo dục và Đào tạo Vĩnh Long, Ban Giám hiệu, nhân viên, giáo viên các
lu
trường trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long đã tạo điều kiện thuận lợi
an
n
va
cho tơi hồn thành luận văn tốt nghiệp.
tn
to
Song, bên cạnh những sự giúp đỡ tận tình và sự nỗ lực của bản thân
gh
trong quá trình thực hiện luận văn khơng thể tránh khỏi thiếu sót. Tơi rất
p
ie
mong nhận được sự góp ý của q Thầy, Cơ, đồng nghiệp và các bạn.
nl
w
do
d
oa
TP. Hồ Chí Minh, tháng 9 năm 2018
u
nf
va
an
lu
ll
Trần Thị Huỳnh Như
oi
m
z
at
nh
z
m
co
l.
ai
gm
@
an
Lu
n
va
ac
th
si
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Đánh giá của CBQL, NV về thực trạng tình hình lập kế
hoạch tài chính tại các trường THPT thành phố Vĩnh
Long......................................................................................
46
Bảng 2.2. Đánh giá của CBQL, nhân viên về cơng tác chấp hành dự
tốn và quyết toán ngân sách của các trường THPT thành
phố Vĩnh Long………………………..……………………
48
Bảng 2.3. Đánh giá của CBQL, nhân viên về công tác kiểm tra tài
chính nội bộ nhà trường của các trường THPT thành phố
lu
an
Vĩnh Long………………………………………………….
49
n
va
Bảng 2.4. Thực trạng trình độ cán bộ QLTC của các trường THPT
54
tn
to
thành phố Vĩnh Long............................................................
p
ie
gh
Bảng 2.5. Thực trạng về điều kiện QLTC của các trường THPT
thành phố Vĩnh Long............................................................
56
w
do
Bảng 2.5. Thực trạng về điều kiện QLTC của các trường THPT
thành phố Vĩnh Long............................................................
oa
nl
56
d
Bảng 2.6. Tình hình thu ngân sách của 05 trường THPT thành phố
lu
Vĩnh Long từ năm 2015 đến năm 2017................................
va
an
57
u
nf
Bảng 2.7. Các nguồn thu ngoài NSNN của 05 trường THPT thành
phố Vĩnh Long từ năm 2015 đến năm 2017.........................
ll
58
m
oi
Bảng 2.8. Nhận thức của CBQL, NV về mức độ cần thiết của việc
z
at
nh
khai thác nguồn lực tài chính cho phát triển giáo dục..........
59
z
Bảng 2.9. Nhận thức về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố liên quan
@
đến quản lý nguồn lực tài chính............................................
60
gm
l.
ai
Bảng 2.10. Các khoản chi từ nguồn NSNN và nguồn ngoài NSNN từ
m
co
năm 2015 đến năm 2017 của các trường THPT thành phố
Vĩnh Long.............................................................................
an
Lu
61
n
va
ac
th
si
Bảng 2.11. Mức độ thực hiện các nội dung trong quản lý nguồn lực tài
chính của nhà trường.............................................................
63
Bảng 2.12. Hoạt động kiểm tra, đánh giá thu - chi định kỳ của Hiệu
trưởng các trường..................................................................
66
Bảng 2.13. Hoạt động kiểm tra, theo dõi thu - chi tiền mặt của Hiệu
trưởng các trường THPT......................................................
Bảng 3.1.
66
Kết quả khảo sát về tính cần thiết của các biện
lu
an
92
Bảng 3.2.
Kết quả khảo sát về tính khả thi của các biện pháp.............
94
Bảng 3.3.
Sự tương quan giữa mức độ cần thiết và tính khả thi của
n
va
pháp.......................................................................................
97
p
ie
gh
tn
to
các biện pháp………………………………………………
d
oa
nl
w
do
ll
u
nf
va
an
lu
oi
m
z
at
nh
z
m
co
l.
ai
gm
@
an
Lu
n
va
ac
th
si
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Chữ viết đầy đủ
an
CBQL
Cán bộ quản lý
CMHS
Cha mẹ học sinh
CNH-HĐH
Cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa
CNTT
Cơng nghệ thơng tin
CSVC
Cơ sở vật chất
DTHT
Dạy thêm học thêm
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
KT-XH
Kinh tế - xã hội
Mục tiêu quốc gia
n
va
Cán bộ
ie
lu
CB
gh
tn
to
p
MTQG
do
Nghiên cứu khoa học
NS
Ngân sách
Quy chế chi tiêu nội bộ
u
nf
va
Quản lý giáo dục
ll
m
QLGD
Nhân viên
an
QCCTNB
lu
NV
Ngân sách nhà nước
d
NSNN
oa
nl
w
NCKH
Quản lý hoạt động tài chính
QLNN
Quản lý nhà nước
QLTC
Quản lý tài chính
QLTC-TS
Quản lý tài chính – tài sản
THPT
Trung học phổ thơng
XDCB
Xây dựng cơ bản
XHHGD
Xã hội hóa giáo dục
oi
QLHĐTC
z
at
nh
z
m
co
l.
ai
gm
@
an
Lu
n
va
ac
th
si
MỤC LỤC
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục bảng biểu
MỞ ĐẦU………………………………………………………………...………….1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH Ở
CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO QUAN
ĐIỂM TỰ CHỦ ................................................................................ 7
lu
an
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ......................................................................... 7
1.2.1. Quản lí tài chính ............................................................................ 12
n
va
1.2. Một số khái niệm cơ bản ................................................................................... 12
gh
tn
to
1.2.2. Quản lí tài chính cơng ................................................................... 13
p
ie
1.2.3. Quản lí hoạt động tài chính theo quan điểm tự chủ ...................... 14
w
do
1.3. Vấn đề tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công
oa
nl
lập..................................................................................................................... 15
d
1.3.1. Mục tiêu thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm ................. 15
an
lu
1.3.2. Nguyên tắc thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm ............. 16
u
nf
va
1.3.3. Nội dung tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính tại các đơn vị
ll
sự nghiệp công lập ........................................................................ 16
m
oi
1.3.4. Quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính đối với đơn vị sự
z
at
nh
nghiệp cơng lập ............................................................................. 18
1.4. Quản lí hoạt động tài chính trường trung học phổ thơng theo quan điểm tự chủ
z
@
.......................................................................................................................... 22
l.
ai
gm
1.4.1. Nguyên tắc và cơ chế quản lí hoạt động tài chính theo quan điểm
m
co
tự chủ............................................................................................. 22
1.4.2. Hiệu trưởng với cơng tác quản lí tài chính trong trường trung
an
Lu
học phổ thông ................................................................................ 23
n
va
ac
th
si
1.4.3. Nội dung quản lí hoạt động tài chính ở các trường trung học
phổ thông theo quan điểm tự chủ.................................................. 24
1.4.4. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động tài chính ở các
trường trung học phổ thơng theo quan điểm tự chủ...................... 32
Tiểu kết chương 1 ................................................................................................... 35
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH Ở CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ VĨNH
LONG THEO QUAN ĐIỂM TỰ CHỦ ........................................ 36
2.1. Khái quát tình hình phát triển kinh tế - xã hội, giáo dục và đào tạo của thành
lu
phố Vĩnh Long ................................................................................................. 36
an
2.1.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội.......................................... 36
va
n
2.1.2. Khái quát về giáo dục và đào tạo .................................................. 40
gh
tn
to
2.1.3. Khái quát về giáo dục THPT của thành phố Vĩnh Long ............. 41
ie
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ....................................................................... 43
p
2.3. Thực trạng hoạt động tài chính ở các trường trung học phổ thông thành phố
do
nl
w
Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ ................................................................... 44
d
oa
2.3.1. Thực trạng nhận thức về một nội dung liên quan tới vấn đề tự chủ,
an
lu
tự chịu trách nhiệm của nhà trường trong cơng tác quản lí nguồn
va
tài chính ......................................................................................... 44
ll
u
nf
2.3.2. Thực trạng hoạt động tài chính ở các trường trung học phổ thông
oi
m
thành phố Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ ............................... 45
z
at
nh
2.4. Thực trạng quản lí hoạt động tài chính ở các trường THPT thành phố Vĩnh
Long theo quan điểm tự chủ ............................................................................ 50
z
2.4.1. Lập kế hoạch tài chính và dự tốn ................................................ 50
@
gm
2.4.2. Xây dựng cơ cấu tổ chức quản lí tài chính của các trường trung
m
co
l.
ai
học phổ thông ................................................................................ 52
2.4.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động tài chính trong các trường trung học
an
Lu
phổ thơng thành phố Vĩnh Long ................................................... 56
n
va
ac
th
si
2.4.4. Kiểm tra, đánh giá việc quản lí hoạt động tài chính ở các trường
THPT thành phố Vĩnh Long ......................................................... 64
2.5. Đánh giá chung .................................................................................................. 68
Tiểu kết chương 2 ................................................................................................... 72
CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH Ở CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ VĨNH
LONG THEO QUAN ĐIỂM TỰ CHỦ ........................................ 74
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ........................................................................... 74
3.2. Biện pháp quản lí hoạt động tài chính ở các trường trung học phổ thơng thành
lu
phố Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ ............................................................ 76
an
3.2.1. Đổi mới cơng tác lập kế hoạch tài chính ở các trường THPT ......... 76
va
n
3.2.2. Đẩy mạnh công tác huy động các nguồn lực tài chính cho các
3.2.3. Tăng cường phân cấp và quyền tự chủ cho các trường THPT và
p
ie
gh
tn
to
trường THPT ................................................................................. 78
trách nhiệm xã hội trong quản lí cơng tác tài chính...................... 79
do
nl
w
3.2.4. Bồi dưỡng năng lực quản lí tài chính cho đội ngũ cán bộ quản lí
d
oa
giáo dục và nhân viên tài chính ở các trường THPT .................... 81
an
lu
3.2.5. Xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ và đẩy mạnh hoạt động dân chủ
va
ở các trường THPT ....................................................................... 82
ll
u
nf
3.2.6. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lí hoạt động
oi
m
tài chính ở trường THPT ............................................................... 87
z
at
nh
3.2.7. Tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát trong quản lí hoạt động
tài chính ở các trường THPT ........................................................ 88
z
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................................ 90
@
gm
3.4. Khảo sát mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ............................ 91
m
co
l.
ai
Tiểu kết chương 3 ................................................................................................... 98
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...................................................................... 100
PHỤ LỤC
an
Lu
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………….……....104
n
va
ac
th
si
1
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong xu thế đổi mới đất nước, đổi mới quản lí tài chính cơng là một nội
dung cơ bản trong Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước. Nghị
định 10/2002/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 16/01/2002 đã đánh dấu
sự chuyển biến tích cực trong việc tạo ra cơ chế tự chủ về tài chính cho các
đơn vị sự nghiệp cơng lập. Nghị định 43/2006/NĐ-CP của Chính phủ quy
định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ
lu
máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập được ban hành
an
n
va
ngày 25/4/2006 thay thế Nghị định 10/2002/NĐ-CP. Ngày 14/02/2015, Chính
to
phủ đã ban hành Nghị định 16/2015/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ của đơn
gh
tn
vị sự nghiệp công lập thay thế Nghị định 43/2006/NĐ-CP. Hiệu lực của Nghị
p
ie
định 16/2015/NĐ-CP có từ ngày 06/4/2015, tuy nhiên, tính tới thời điểm hiện
w
do
nay, các Bộ có liên quan chưa ban hành các Thông tư hướng dẫn quy định cụ
oa
nl
thể để thực hiện nên các trường trung học phổ thơng thành phố Vĩnh Long
d
vẫn đang quản lí cơng tác tài chính theo Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày
lu
an
25 tháng 4 năm 2006 của Chính phủ.
u
nf
va
Tiếp nối những thành cơng của chủ trương đổi mới cơ chế phân cấp quản
ll
lí, Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 được ban hành
m
oi
nhằm định hướng phát triển giáo dục Việt Nam trong giai đoạn mới. Để đưa
z
at
nh
định hướng trên vào thực tiễn, Chính phủ đã ban hành Chương trình hành
động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản,
z
gm
@
toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
l.
ai
trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
m
co
quốc tế. Trong chương trình hành động này của Chính phủ Việt Nam đã nhấn
mạnh cần Hồn thiện phân cấp quản lí nhà nước về giáo dục và đào tạo cho
an
Lu
các Bộ, ngành, địa phương; thực hiện quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm xã
n
va
ac
th
si
2
hội của các cơ sở giáo dục, đào tạo và dạy nghề một cách thống nhất và hiệu
quả; rà soát điều chỉnh, bổ sung cơ chế để các cơ quan quản lí giáo dục địa
phương được tham gia quyết định trong quản lí nhân sự và các nguồn tài
chính dành cho giáo dục. Như vậy, có thể khẳng định, để đổi mới giáo dục
cần đổi mới quản lí cơ sở giáo dục theo hướng phát huy dân chủ, tính sáng
tạo, giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tổ chức thực hiện nhiệm vụ,
nhân lực, tài chính, tài sản. Đây chính là việc thực hiện cơ chế tự chủ và tự
chịu trách nhiệm, thực hiện công khai, chịu sự giám sát của các chủ thể trong
nhà trường, của Nhà nước và của xã hội đối với cơ sở giáo dục.
lu
an
Hiện nay, các trường trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long đều đã
n
va
thực hiện chủ trương tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong quản lí tài chính. Ủy
tn
to
ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long đã ban hành quyết định công nhận các trường
gh
trung học phổ thông công lập là đơn vị sự nghiệp ngân sách đảm bảo tồn bộ
p
ie
kinh phí. Tuy nhiên, cơng tác quản lí hoạt động tài chính của các trường trung
w
do
học phổ thông thành phố Vĩnh Long vẫn chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tính
oa
nl
hiệu quả chưa cao. Mặt khác, trong thời gian gần đây, thông tin đại chúng đề
d
cập rất nhiều đến những sai phạm trong cơng tác quản lí tài chính tại các
lu
va
an
trường cơng lập, gây nhiều bức xúc trong dư luận. Điều này đã gây ảnh hưởng
u
nf
tiêu cực đến các hoạt động khác của nhà trường như đoàn kết nội bộ, hoạt
ll
động dạy và học, điều kiện cơ sở vật chất…Một trong những nguyên nhân
m
oi
dẫn đến thực trạng này là do năng lực quản lí hoạt động tài chính của các
z
at
nh
trường trung học phổ thơng cịn yếu, cơ chế chính sách chưa chặt chẽ, đội ngũ
z
kế tốn chưa kiện tồn, chưa xây dựng được quy chế chi tiêu nội bộ đầy đủ và
gm
@
khoa học…
l.
ai
Với những lí do trên, tơi chọn đề tài “Quản lí hoạt động tài chính ở các
an
Lu
đề tài luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lí giáo dục.
m
co
trường trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ” làm
n
va
ac
th
si
3
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở hệ thống hóa lí luận quản lí hoạt động tài chính ở trường
THPT và xác định thực trạng quản lí hoạt động tài chính ở các trường trung
học phổ thơng thành phố Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ, đề xuất các biện
pháp quản lí hoạt động tài chính ở các trường trung học phổ thông thành phố
Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ phù hợp với mục tiêu, đặc điểm của các
trường trung học phổ thông công lập. Nhằm đảm bảo nguồn tài chính cho
giáo dục được quản lí và sử dụng có hiệu quả, nâng cao tính tự chủ của các cơ
sở giáo dục, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm đối với Nhà nước, người
lu
an
học và xã hội.
n
va
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
Hoạt động tài chính trong nhà trường trung học phổ thông.
gh
tn
to
3.1. Khách thể nghiên cứu
p
ie
3.2. Đối tượng nghiên cứu
w
do
Quản lí hoạt động tài chính trong nhà trường trung học phổ thông thành
oa
nl
phố Vĩnh Long.
d
4. Giả thuyết nghiên cứu
lu
va
an
Hiện nay quản lí hoạt động tài chính tại các trường trung học phổ thông
u
nf
thành phố Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ trong các năm qua đã đạt được
ll
những kết quả nhất định. Tuy nhiên, vẫn còn khơng ít hạn chế, bất cập như
m
oi
năng lực quản lí hoạt động tài chính của Hiệu trưởng các trường trung học
z
at
nh
phổ thơng cịn yếu vì hầu hết chủ tài khoản đều được đào tạo chuyên môn sư
z
phạm khi được bổ nhiệm chưa qua đào tạo về tài chính, cơ chế chính sách
gm
@
chưa chặt chẽ, bộ máy kế tốn chưa kiện toàn, chưa xây dựng được quy chế
l.
ai
chi tiêu nội bộ đầy đủ và khoa học. Nếu xác lập được cơ sở lí luận và đánh giá
m
co
thực trạng quản lí hoạt động tài chính tại các trường trung học phổ thơng
an
Lu
thành phố Vĩnh Long một cách khoa học thì sẽ đề xuất được các biện pháp
quản lí hoạt động tài chính tại các trường trung học phổ thông thành phố Vĩnh
n
va
ac
th
si
4
Long theo quan điểm tự chủ một cách hợp lí, khoa học, sẽ góp phần nâng cao
hiệu quả cơng tác quản lí tài chính trong các trường THPT của thành phố
Vĩnh Long.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lí luận về quản lí hoạt động tài chính trường THPT
theo quan điểm tự chủ.
- Xác định thực trạng quản lí hoạt động tài chính ở các trường THPT
thành phố Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ.
- Đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động tài chính trường ở các THPT
lu
an
thành phố Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ.
n
va
6. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
tn
to
- Nghiên cứu các biện pháp quản lí hoạt động tài chính ở các trường
gh
THPT thành phố Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ cho Sở Giáo dục và Đào
p
ie
tạo tỉnh Vĩnh Long.
w
do
- Đối tượng khảo sát: Thực hiện nghiên cứu tại 05/05 trường THPT,
oa
nl
bao gồm: Trường THPT Lưu Văn Liệt, THPT Vĩnh Long, THPT Chuyên
d
Nguyễn Bỉnh Khiêm, THPT Nguyễn Thông, THPT Trưng Vương.
lu
u
nf
năm 2017.
va
an
- Về thời gian khảo sát thực trạng vấn đề nghiên cứu: Từ năm 2015 đến
ll
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
z
at
nh
7.1.1. Quan điểm hệ thống
oi
m
7.1. Phương pháp luận
z
- Quản lí hoạt động tài chính và quản lí các nội dung khác như: Quản lí
gm
@
hoạt động dạy và học, quản lí cơ sở vật chất, quản lí nguồn nhân lực...là các
l.
ai
thành tố của cơng tác quản lí trường học. Các thành tố này có mối quan hệ
m
co
qua lại với nhau để đạt được mục tiêu quản lí nhà trường.
an
Lu
n
va
ac
th
si
5
- Cơng tác quản lí hoạt động tài chính là một hệ thống hoàn chỉnh, gồm
nhiều thành tố như mục tiêu quản lí, nội dung quản lí, biện pháp quản lí và
kiểm tra đánh giá.
- Các biện pháp quản lí hoạt động tài chính trong từng nội dung quản lí
nêu trên được xây dựng theo một cấu trúc chỉnh thể từ mục đích, nội dung,
điều kiện thực hiện, kiểm tra đánh giá.
7.1.2. Quan điểm thực tiễn
Từ kết quả khảo sát, đánh giá thực trạng cơng tác quản lí hoạt động tài
chính ở các trường THPT thành phố Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ. Xác
lu
an
định những nguyên nhân ảnh hưởng tới cơng tác quản lí nguồn tài chính phù
n
va
hợp, khả thi đối với các trường THPT thành phố Vĩnh Long.
Quản lí hoạt động tài chính ở các trường THPT thành phố Vĩnh Long
gh
tn
to
7.1.3. Quan điểm logic lịch sử
p
ie
chịu ảnh hưởng lớn bởi quan điểm, cơ chế chính sách đối với quản lí hoạt
w
do
động tài chính của các cơ quan quản lí cấp trên. Do đó, khi nghiên cứu phải
oa
nl
xem xét vấn đề trong quá khứ với những điều kiện cụ thể của từng giai đoạn,
d
phải xem xét vấn đề từ khi bắt đầu hình thành đến khi phát triển.
lu
va
an
7.2. Phương pháp nghiên cứu
u
nf
7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết
ll
Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa những nguồn tài liệu liên quan tới đề
m
oi
tài nghiên cứu, các lí thuyết về các vấn đề nhà trường tự chủ (tài liệu, cơng
z
at
nh
trình nghiên cứu, sách báo, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các
z
văn bản quy phạm pháp luật…) nhằm xây dựng cơ sở lí luận về quản lí tài
gm
@
chính trường THPT theo quan điểm tự chủ.
m
co
- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi.
l.
ai
7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
an
Lu
n
va
ac
th
si
6
Sử dụng phương pháp điều tra bằng bảng hỏi để khảo sát, phân tích,
đánh giá thực trạng quản lí hoạt động tài chính theo quan điểm tự chủ ở các
trường THPT thành phố Vĩnh Long.
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động.
Nghiên cứu các văn bản lập dự toán, chấp hành và quyết toán; quy chế
chi tiêu nội bộ; báo cáo tổng kết của nhà trường hàng năm và 2 năm của nhà
trường về nội dung tài chính; báo cáo giám sát của Ban Thanh tra nhân dân
liên quan đến cơng tác tài chính nhằm minh họa cho các số liệu điều tra.
- Phương pháp thống kê toán học.
lu
an
Nhằm xử lí số liệu điều tra thực trạng, phục vụ cho nhiệm vụ nghiên
n
va
cứu.
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn gồm
gh
tn
to
8. Cấu trúc của luận văn
p
ie
3 chương.
w
do
Chương 1: Cơ sở lí luận về quản lí hoạt động tài chính ở các trường
oa
nl
trung học phổ thông theo quan điểm tự chủ.
d
Chương 2: Thực trạng quản lí hoạt động tài chính ở các trường trung học
lu
va
an
phổ thông thành phố Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ.
u
nf
Chương 3: Biện pháp quản lí hoạt động tài chính ở các trường trung học
ll
phổ thông thành phố Vĩnh Long theo quan điểm tự chủ.
oi
m
z
at
nh
z
m
co
l.
ai
gm
@
an
Lu
n
va
ac
th
si
7
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH Ở CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG THEO QUAN ĐIỂM TỰ CHỦ
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
Những năm gần đây trên thế giới và tại Việt Nam có nhiều cơng trình
nghiên cứu về quản lí giáo dục nói chung và quản lí tài chính trong giáo dục
nói riêng. Các nghiên cứu tiêu biểu đó là: Paulsen M.B, Smart J.C nói về sự
đa dạng của các chính sách tài chính giáo dục: Các chính sách cho việc phân
lu
an
bổ ngân sách (cơng thức phân bổ, phân bổ dựa trên hiệu quả hoạt động, phân
n
va
bổ theo các lĩnh vực hoạt động), chính sách tài chính cho giáo viên và học
tn
to
sinh (Nguyễn Thị Vân Anh, 2015). Các tác giả đã tìm ra bản chất và q trình
gh
hình thành các chính sách tài chính ở các cấp độ trung ương, địa phương và
p
ie
cấp độ nhà trường; Chandrasekhar C.P nhấn mạnh tầm quan trọng của các
w
do
chính sách tài chính, cho rằng các chính sách tài chính được sử dụng để ảnh
oa
nl
hưởng, hoàn thiện và điều hành các hoạt động tài chính của các tổ chức tài
d
chính nhằm thực hiện mục tiêu kép của việc tăng trưởng và sự phát triển con
lu
va
an
người. Tác giả chỉ ra rằng các chính sách tài chính cần được hình thành bao
u
nf
gồm: Chính sách giúp xác lập cơ cấu tổ chức tài chính, chính sách điều hành
ll
hoạt động tài chính và các chính sách thực hiện các thành tố của cấu trúc tài
m
oi
chính để thực hiện các mục tiêu đã đề ra (Nguyễn Thị Liên Phương, 2015).
z
at
nh
Nhiều cơng trình của các tác giả nước ngồi cũng đã nghiên cứu về vấn
z
đề tài chính giáo dục ở Việt Nam. Theo các nghiên cứu về giáo dục Việt Nam
gm
@
được thực hiện bởi Kellaghan, Greany, Muray(2009) thì Việt Nam trong
l.
ai
những năm qua đã có những bước chuyển biến quan trọng về giáo dục, đặc
m
co
biệt là tỉ lệ chi cho giáo dục và đào tạo từ nguồn NSNN tăng một cách đáng
an
Lu
kể trong vòng 05 năm, từ 14.99% tổng chi NSNN năm 2000 lên 20% ở năm
2008 (chiếm 8.3% GDP); đồng thời các tác giả trong các nghiên cứu của mình
n
va
ac
th
si
8
cũng đề cập tới các vấn đề có liên quan nhiều đến ảnh hưởng của nguồn lực
tài chính và cách thức phân bổ và quản lí nguồn lực này ảnh hưởng tới chất
lượng giáo dục và việc thực hiện các chính sách nâng cao chất lượng giáo dục
(Nguyễn Thị Vân Anh, 2015).
Osorio F.B, Tazeen Fasih và Patrinos H.A cùng với Lucrecia Santibanez
(Nguyễn Hồng Thuận, 2009), các tác giả nói trên đã có các nghiên cứu về
phương thức quản lí nhà trường tự chủ dựa trên việc đưa ra khung khái niệm
về phân tích việc trao quyền tự chủ cho các nhà trường (quản lí dựa vào nhà
trường) có tác dụng như thế nào đối với sự tham gia của các thành viên trong
lu
an
nhà trường để nâng cao chất lượng sản phẩm đầu ra của nhà trường. Cùng với
n
va
việc đưa ra khung khái niệm về nhà trường tự chủ, các nghiên cứu này cũng
tn
to
đề cập tới việc quản lí nhà trường thơng qua việc xây dựng cơ cấu tổ chức có
gh
sự tham gia của các tiểu ủy ban và hội đồng trường để từ đó có thể huy động
p
ie
tối đa và toàn diện sự tham gia của các cá nhân và tổ chức trong và ngồi nhà
w
do
trường vào cơng tác quản lí nhà trường nói chung, phân bổ và sử dụng ngân
oa
nl
sách, phát huy tối đa quyền làm chủ và trách nhiệm của các thành viên trong
d
việc sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tài chính trong nhà trường nói riêng.
lu
va
an
Nghiên cứu của các tác giả này cũng bàn về tác dụng của q trình phân cấp
u
nf
quản lí, trao quyền tự chủ cho nhà trường trong việc quản lí tài chính giúp
ll
nâng cao chất lượng và cơng bằng giáo dục nhờ việc đưa ra các quyết định
m
oi
phù hợp hơn với nhu cầu của học sinh, cha mẹ học sinh cũng như của bản
z
at
nh
thân nhà trường. Trong nghiên cứu nói trên cũng đồng thời thực hiện một số
z
nghiên cứu về so sánh chất lượng giữa trường tư và trường công ở Mỹ và
gm
@
nhận thấy chất lượng các trường tư thường cao hơn các trường cơng vì các
l.
ai
trường tư thường có nhiều quyền tự chủ, tự quản và tạo nhiều điều kiện thuận
m
co
lợi để giáo viên phát huy các sáng kiến hơn các trường công.
an
Lu
Tác giả C. Paramasivan trong cuốn sách “Finacial mamagement” do Nhà
xuất bản New Age International Limited Publishers xuất bản năm 2012 đã
n
va
ac
th
si
9
nhấn mạnh tới tầm quan trọng của quản lí tài chính (C. Paramasivan, 2012).
Ấn phẩm này áp dụng một cách tiếp cận mới và sáng tạo để nghiên cứu về
quản lí tài chính cho các sinh viên của trình độ cử nhân và cao học kinh tế tài
chính hoặc các khóa học chun nghiệp khác. Nhìn chung, các học giả nước
ngồi đã đề cập đến những vấn đề vĩ mơ của hoạt động tài chính và quản lí tài
chính.
1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước
Tại Việt Nam, cùng với xu thế phát triển chung của thế giới cũng đã có
nhiều đề tài NCKH tổ chức nghiên cứu lí luận và thực tiễn quản lí tài chính
lu
an
ngành giáo dục trong điều kiện thực tiễn của Việt Nam như:
n
va
Đề tài nghiên cứu: “Các biện pháp huy động nguồn tài chính trong đầu
tn
to
tư phát triển giáo dục đại học Việt Nam” của Đỗ Bích Loan (Đỗ Bích Loan,
gh
2009) với mục đích nghiên cứu: Đề xuất các biện pháp (trong khn khổ
p
ie
chính sách, cơ chế) huy động các nguồn tài chính trong đầu tư phát triển giáo
w
do
dục đại học Việt Nam; Luận án tiến sỹ Giáo dục học của Nguyễn Tiến Hùng
oa
nl
với đề tài: “Cơ sở lí luận và thực tiễn về phân cấp quản lí trường trung học
d
phổ thơng Việt Nam” (Nguyễn Tiến Hùng, 2005); Luận án tiến sĩ kinh tế của
lu
va
an
Nguyễn Anh Thái với tiêu đề: “Hồn thiện cơ chế quản lí tài chính đối với các
u
nf
trường đại học ở Việt Nam” (Nguyễn Anh Thái, 2008) và đề tài nghiên cứu
ll
của Vương Thanh Hương: “Nghiên cứu quản lí tài chính giáo dục đại học của
m
oi
một số nước trên thế giới” (Vương Thanh Hương, 2012); Đề tài nghiên cứu
z
at
nh
của Nguyễn Hồng Thuận: “Đổi mới phân cấp quản lí trường THPT Việt Nam
z
trong bối cảnh hội nhập quốc tế” (Nguyễn Hồng Thuận, 2009). Gần nhất là đề
gm
@
tài trọng điểm cấp Đại học quốc gia của nhóm nghiên cứu Nguyễn Thị Mỹ
l.
ai
Lộc, Đỗ Thị Thu Hằng và cộng sự: “Nghiên cứu các chính sách phi tập trung
m
co
hóa tài chính cho giáo dục nhằm nâng cao chất lượng đối với các trường trung
an
Lu
học phổ thông Việt Nam” (Nguyễn Thị Vân Anh, 2015).
n
va
ac
th
si
10
Gần đây ở khu vực Đơng – Nam bộ có: Đề tài nghiên cứu do Vũ Lan
Hương làm chủ nhiệm với tiêu đề: “Một số biện pháp thực hiện chế độ tự chủ
tự chịu trách nhiệm về tài chính trong các trường phổ thông công lập ở các
tỉnh miền Đông và Tây Nam bộ” (Nguyễn Thị Liên Phương, 2015). Theo kết
quả nghiên cứu của đề tài đã làm rõ một số vấn đề: (i) về lí luận đã hệ thống
hóa lí luận về nhà trường tự chủ nói chung và tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm
trong quản lí tài chính nói riêng trong xu hướng phân cấp, phân quyền làm cơ
sở cho việc xây dựng và nâng cao chất lượng quản lí giáo dục ở Việt Nam;
(ii) về thực tiễn nghiên cứu cũng chỉ ra một số bất cập (như năng lực của cán
lu
an
bộ quản lí; một số vướng mắc về cơ chế và quan hệ giữa các cấp có thẩm
n
va
quyền trong cơng tác phân bổ và quản lí nguồn lực tài chính cho giáo dục)
tn
to
ảnh hưởng đến việc thực hiện quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm (hay tự
gh
chịu trách nhiệm) trong các trường phổ thông công lập ở các tỉnh miền Đông
p
ie
và Tây Nam bộ. Kết quả đề tài dừng lại việc đề xuất một số biện pháp về điều
oa
nl
THPT.
w
do
chỉnh cơ chế và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lí tài chính trường
d
Viện Chiến lược và Chính sách tài chính và Vụ Hành chính sự nghiệp
lu
va
an
của Bộ Tài chính đã tổ chức hội thảo “Cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về
u
nf
tài chính đối với đơn vị sự nghiệp cơng lập trong lĩnh vực giáo dục đào tạo và
ll
khoa học công nghệ”. Hội thảo đã tập trung thảo luận về hệ thống cơ chế quản
m
oi
lí tài chính; mơ hình hoạt động và phương thức phân bổ nguồn lực; hệ thống
z
at
nh
các tiêu chuẩn, định mức kinh tế kỹ thuật; cơ chế về giá dịch vụ; hạch toán kế
z
toán cũng như hoạt động theo kết quả đầu ra và vấn đề quản lí nguồn nhân sự.
gm
@
Hoàn thiện quy chế chi tiêu nội bộ một cách minh bạch, rõ ràng, gắn hiệu quả
l.
ai
công việc như mơ hình hoạt động. Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập
m
co
cung cấp các dịch vụ sự nghiệp cơng có khả năng xã hội hóa cao, tự đảm bảo
an
Lu
tồn bộ chi phí hoạt động thì cần đẩy mạnh việc giao quyền tự chủ, tự chịu
n
va
ac
th
si
11
trách nhiệm đồng bộ cả về tổ chức thực hiện nhiệm vụ, nhân lực, tài chính, tài
sản khi cung cấp dịch vụ gắn với nhu cầu của xã hội.
Tác giả Bùi Minh Hiền và cộng sự trong cuốn giáo trình “Quản lí giáo
dục” đã phân tích, so sánh sự khác biệt giữa các mơ hình Quản lí giáo dục của
các nước trong lĩnh vực quản lí tài chính (Bùi Minh Hiền và cộng sự, 2006).
Các tác giả đã nêu lên được bản chất vấn đề tài chính trong giáo dục là chính
sách sử dụng tiền tệ, quản lí tiền tệ theo các mục đích của nền giáo dục mà
Nhà nước có trách nhiệm. Đồng tiền vận động vào hoạt động giáo dục đào tạo
hình thành sản phẩm có chức năng kép trong đời sống xã hội. Nó vừa góp
lu
an
phần củng cố hình thái ý thức xã hội, vừa thúc đẩy sự hình thành phát triển
n
va
sức lao động để có thể tham gia vào thị trường sức lao động trong bối cảnh
tn
to
của nền kinh tế chuyển đổi và tồn cầu hóa. Đồng thời, tác giả đã giới thiệu
gh
việc áp dụng các mơ hình lí thuyết vào quản lí giáo dục, trong đó nhấn mạnh
p
ie
sự hiện hữu của các nguồn lực. Sự chuyển đổi nền kinh tế thị trường tạo ra
w
do
những nguồn lực cho nền giáo dục. Chính sách bao cấp về giáo dục đào tạo đã
oa
nl
khơng cịn thích ứng với sự phát triển và những đòi hỏi mới của đời sống xã
d
hội. Nhà nước đã từng bước giao và tăng quyền tự chủ cho các trường để tạo
lu
va
an
điều kiện tốt nhất cho việc phát huy sáng tạo, tạo mọi nguồn lực để phát triển.
u
nf
Tác giả Nguyễn Duy Tạo trong Luận văn Thạc sĩ Kinh tế (Học viện
ll
Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) với đề tài “Hồn thiện quản lí tài chính các
m
oi
trường đào tạo cơng lập ở nước ta hiện nay” đã tập trung phân tích thực trạng
z
at
nh
quản lí ngân sách giáo dục đào tạo ở nước ta trong thời gian qua, từ đó đề
z
xuất các giải pháp nhằm góp phần đổi mới khâu quản lí ngân sách (Nguyễn
gm
@
Duy Tạo, 2009).
l.
ai
Nhìn chung các tác giả ở Việt Nam điều hướng vào giá trị, bản chất của
m
co
quản lí tài chính, các phương thức quản lí tài chính, điều chỉnh cơ chế quản lí
hình trường học.
an
Lu
tài chính và các giải pháp nâng cao hiệu quả trong quản lí tài chính ở các loại
n
va
ac
th
si
12
Ở Vĩnh Long, nghiên cứu vấn đề này, đến nay, chưa có tác giả nào
nghiên cứu một cách có hệ thống, đầy đủ.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lí tài chính
- Tài chính: Tài chính là hệ thống các quan hệ kinh tế phát sinh trong quá
trình phân phối các nguồn tài chính bằng việc tạo lập và sử dụng các quỹ tiền
tệ nhằm đáp ứng yêu cầu tích lũy và tiêu dùng của các chủ thể trong xã hội
(Nguyễn Thị Liên Phương, 2015).
- Quản lí tài chính: Theo học thuyết quản lí tài chính của mình, Era
lu
an
Solomon cho rằng: Quản lí tài chính là việc sử dụng các thơng tin phản ánh
n
va
chính xác tình trạng tài chính của một đơn vị để phân tích điểm mạnh điểm
tn
to
yếu của nó và lập các kế hoạch hành động, kế hoạch sử dụng nguồn tài chính,
gh
tài sản cố định và nhu cầu nhân công trong tương lai nhằm đạt được mục tiêu
p
ie
cụ thể tăng giá trị cho đơn vị đó (Lê Quỳnh, 2006). Như vậy, quản lí tài chính
w
do
là quản lí các hoạt động huy động, phân bổ và sử dụng các nguồn lực tài
oa
nl
chính bằng những phương pháp tổng hợp gồm nhiều biện pháp khác nhau
d
được thực hiện trên cơ sở vận dụng các quy luật khách quan về kinh tế - tài
lu
va
an
chính một cách phù hợp với điều kiện đổi mới, hội nhập quốc tế của đất nước.
u
nf
Quản lí tài chính là việc sử dụng các cơng cụ quản lí nhằm phản ánh chính
ll
xác tình trạng tài chính của một đơn vị, thơng qua đó lập kế hoạch quản lí và
m
oi
sử dụng các nguồn tài chính nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị.
z
at
nh
Theo tác giả Nguyễn Công Giáp, QLTC là việc sử dụng các công cụ
z
nghiệp vụ như lập dự toán, hạch toán kế toán, kiểm tốn nhằm quản lí các
gm
@
nguồn vốn tự có và coi như tự có và sử dụng các nguồn kinh phí đó đúng theo
m
co
2013).
l.
ai
chế độ tài chính quy định hiện hành của Nhà nước (Nguyễn Công Giáp,
an
Lu
Theo tác giả Nguyễn Sỹ Thư, Đặng Quốc Bảo: QLTC là sự tác động liên
tục, có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lí lên đối tượng quản lí để
n
va
ac
th
si
13
đảm bảo hiệu quả của quá trình hình thành, phân phối và sử dụng các quỹ tiền
tệ cho các mục đích đã đề ra (Nguyễn Sỹ Thư & Đặng Quốc Bảo, 2013).
Theo EraSolomon cho rằng: QLTC là việc sử dụng các thơng tin phản
ánh chính xác tình trạng tài chính của một đơn vị để phân tích điểm mạnh,
điểm yếu của nó và lập các kế hoạch hành động, kế hoạch sử dụng nguồn tài
chính, tài sản cố định và nhu cầu nhân công trong tương lai nhằm đạt được
mục tiêu cụ thể tăng giá trị cho đơn vị đó (Nhiều tác giả, 2004).
1.2.2. Quản lí tài chính cơng
- Tài chính cơng: Tài chính cơng là một phạm trù gắn với các hoạt động
lu
an
thu và chi bằng tiền của nhà nước, phản ánh hệ thống các quan hệ kinh tế
n
va
dưới hình thức giá trị trong quá trình hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ
tn
to
của nhà nước nhằm phục vụ việc thực hiện những chức năng vốn có của nhà
gh
nước đối với xã hội (Lê Quỳnh, 2006).
p
ie
- Quản lí tài chính cơng: Là q trình quản lí tài chính của các cơ quan
w
do
hành chính, đơn vị sự nghiệp. Các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp
oa
nl
thuộc bộ máy nhà nước là những đơn vị có nhiệm vụ cung cấp các dịch vụ
d
công cộng cho xã hội (Nguyễn Thị Liên Phương, 2015).
lu
u
nf
bản sau:
va
an
+ Hiện nay quản lí tài chính công được thực hiện theo 4 nguyên tắc cơ
ll
Nguyên tắc tập trung dân chủ: Là nguyên tắc hàng đầu trong quản lí tài
m
oi
chính cơng. Điều này được thể hiện ở quản lí ngân sách nhà nước, quản lí quỹ
z
at
nh
tài chính nhà nước và quản lí tài chính đối với các cơ quan hành chính và đơn
z
vị sự nghiệp. Tập trung dân chủ đảm bảo cho các nguồn lực của xã hội, của
@
nền kinh tế được sử dụng tập trung và phân phối hợp lí. Các khoản
thu -
gm
m
co
đáp ứng các mục tiêu vì lợi ích cộng đồng.
l.
ai
chi trong quản lí tài chính cơng phải được bàn bạc thực sự cơng khai nhằm
an
Lu
Nguyên tắc hiệu quả: Là nguyên tắc quan trọng trong quản lí tài chính
cơng. Hiệu quả trong quản lí tài chính cơng được thể hiện trên tất cả các lĩnh
n
va
ac
th
si
14
vực chính trị, kinh tế và xã hội. Khi thực hiện các nội dung chi tiêu công
cộng, Nhà nước luôn hướng tới việc thực hiện các nhiệm vụ và mục tiêu trên
cơ sở lợi ích của tồn thể cộng đồng. Ngoài ra, hiệu quả kinh tế là thước đo
quan trọng để Nhà nước cân nhắc khi ban hành các chính sách và các quyết
định liên quan đến chi tiêu công. Hiệu quả về xã hội là tiêu thức rất cần quan
tâm trong quản lí tài chính cơng. Mặc dù rất khó định lượng, song những lợi
ích của xã hội ln được đề cập, cân nhắc, thận trọng trong quá trình quản lí
tài chính cơng. Hiệu quả xã hội và hiệu quả kinh tế là hai nội dung quan trọng
phải được xem xét đồng thời khi hình thành một quyết định, hay một chính
lu
an
sách chi tiêu ngân sách.
n
va
Nguyên tắc thống nhất: Thống nhất quản lí theo những văn bản pháp luật
tn
to
là ngun tắc khơng thể thiếu trong quản lí tài chính cơng. Thống nhất quản lí
gh
chính là việc tn thủ theo một quy định chung từ việc hình thành, sử dụng,
p
ie
kiểm tra, thanh tra, thanh quyết tốn, xử lí các vướng mắc trong quá trình
w
do
triển khai thực hiện. Thực hiện nguyên tắc quản lí thống nhất sẽ đảm bảo tính
oa
nl
bình đẳng, công bằng, đảm bảo hiệu quả, hạn chế những tiêu cực và những rủi
d
ro khi quyết định các khoản chi tiêu công.
lu
va
an
Nguyên tắc công khai, minh bạch: Công khai minh bạch trong động
u
nf
viên, phân phối các nguồn lực tài chính công, là nguyên tắc quan trọng nhằm
ll
đảm bảo cho việc quản lí nguồn tài chính cơng được thực hiện thống nhất và
m
oi
hiệu quả. Thực hiện công khai minh bạch trong quản lí sẽ tạo điều kiện cho
z
at
nh
cộng đồng có thể giám sát, kiểm soát các quyết định về thu, chi trong quản lí
z
tài chính cơng, hạn chế những thất thốt và đảm bảo hiệu quả của những
gm
@
khoản thu, chi tiêu cơng.
l.
ai
1.2.3. Quản lí hoạt động tài chính theo quan điểm tự chủ
m
co
Cơ sở giáo dục công lập là một đơn vị sự nghiệp, một đơn vị dự toán
an
Lu
ngân sách nhà nước cấp phát kinh phí để đảm bảo hồn thành nhiệm vụ giáo
dục được giao, vì vậy quản lí tài chính trong trường cơng lập là việc lựa chọn,
n
va
ac
th
si
15
đưa ra các quyết định tài chính và tổ chức thực hiện các quyết định tài chính
đó nhằm đạt được mục tiêu tài chính của đơn vị.
Trong bối cảnh đổi mới và phân cấp quản lí tài chính trong giáo dục,
quản lí hoạt động tài chính ở các trường THPT là quản lí các hoạt động huy
động, phân bổ và sử dụng các nguồn lực tài chính bằng những phương pháp
tổng hợp gồm nhiều biện pháp khác nhau được thực hiện trên cơ sở vận dụng
các quy luật khác nhau về kinh tế tài chính một cách phù hợp với điều kiện
đổi mới.
Quản lí hoạt động tài chính theo quan điểm tự chủ được hiểu chính là
lu
an
việc sử dụng các cơng cụ quản lí tài chính nhằm phản ánh chính xác tình trạng
n
va
tài chính của một đơn vị, thơng qua đó lập kế hoạch quản lí và sử dụng các
1.3. Vấn đề tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính tại các đơn vị sự
gh
tn
to
nguồn lực tài chính nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của nhà trường.
p
ie
nghiệp công lập
w
do
1.3.1. Mục tiêu thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm
oa
nl
- Trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho đơn vị sự nghiệp trong việc
d
tổ chức công việc, sắp xếp lại bộ máy, sử dụng lao động và nguồn lực tài
lu
va
an
chính để hồn thành nhiệm vụ được giao; phát huy mọi khả năng của đơn vị
u
nf
để cung cấp dịch vụ với chất lượng cao cho xã hội; tăng nguồn thu nhằm từng
ll
bước giải quyết thu nhập cho người lao động.
m
oi
- Thực hiện chủ trương xã hội hoá trong việc cung cấp dịch vụ cho xã
z
at
nh
hội, huy động sự đóng góp của cộng đồng xã hội để phát triển các hoạt động
z
sự nghiệp, từng bước giảm dần bao cấp từ ngân sách nhà nước.
gm
@
- Thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với đơn vị sự nghiệp,
l.
ai
Nhà nước vẫn quan tâm đầu tư để hoạt động sự nghiệp ngày càng phát triển;
m
co
bảo đảm cho các đối tượng chính sách - xã hội, đồng bào dân tộc thiểu số,
định ngày càng tốt hơn.
an
Lu
vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn được cung cấp dịch vụ theo quy
n
va
ac
th
si
