(Luận văn) hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh bình định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

PHẠM THỊ KIỀU OANH

lu
an
va
n

HỒN THIỆN HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH

p

ie

gh

tn

to

HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP
CHẾ BIẾN ĐÁ GRANITE TRÊN ĐỊA BÀN

do
d

oa

nl

w

TỈNH BÌNH ĐỊNH

u
nf

va

an

lu
ll

Chun ngành: Kế tốn
Mã số: 8 34 03 01

oi

m

z
at
nh
z
m
co

l.

ai

gm

@

Ngƣời hƣớng dẫn: TS. ĐỖ HUYỀN TRANG

an
Lu
n

va
ac
th
si


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi và đƣợc sự
hƣớng dẫn khoa học của TS. Đỗ Huyền Trang. Các nội dung nghiên cứu, kết
quả trong đề tài này là trung thực và chƣa cơng bố bất kỳ hình thức nào trƣớc
đây. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét,
đánh giá đƣợc chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi rõ trong
phần tài liệu tham khảo.

lu

Ngồi ra, trong luận văn cịn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng

an

nhƣ số liệu của các tác giả khác, cơ quan tổ chức khác đều có trích dẫn và chú

va
n

thích nguồn gốc.

to
gh

tn

Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tơi xin hồn tồn chịu

ie

trách nhiệm về nội dung luận văn của mình.

p

Tác giả luận văn

d

oa

nl

w

do
an

lu
ll

u
nf

va

Phạm Thị Kiều Oanh

oi

m
z
at
nh
z
m
co

l.
ai

gm

@
an
Lu
n

va
ac
th
si


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên cho phép tôi đƣợc bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu
sắc đến TS. Đỗ Huyền Trang - ngƣời hƣớng dẫn khoa học cho tôi, đã định
hƣớng đề tài, trực tiếp hƣớng dẫn và có những góp ý q báu giúp đỡ tơi
trong suốt q trình thực hiện Luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn Quý Thầy, Cô của Trƣờng Đại học Quy
Nhơn đã giảng dạy và truyền đạt cho tôi những kiến thức quý giá làm nền

lu

tảng để thực hiện Luận văn này.

an

Đồng thời, Tôi xin chân thành Cảm ơn Quý Thầy, Cô phòng Đào tạo

va
n

Sau đại học Trƣờng Đại học Quy Nhơn đã nhiệt tình giúp đỡ, hƣớng dẫn tơi

ie

gh

tn

to

hồn thành các thủ tục liên quan đến luận văn tốt nghiệp.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các anh, chị và các bạn đồng nghiệp đã

p

tạo điều kiện thuận lợi, cung cấp các tài liệu, thảo luận giúp tơi hồn thiện các

do

sát.

d

oa

nl

w

thang đo, phiếu khảo sát và dành thời gian để tham gia và trả lời phiếu khảo

an

lu

Sau cùng, Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đã giúp đỡ và tạo
cứu.

ll

u
nf

va

chỗ dựa vững chắc cho tôi trong suốt quá trình học và có đƣợc kết quả nghiên

oi

m

Xin chân thành cảm ơn!

z
at
nh

Tác giả luận văn

z

m
co

l.
ai

gm

@
Phạm Thị Kiều Oanh

an
Lu
n

va
ac
th
si


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ................................................................ 1
2. TỔNG QUAN CÁC ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ................ 2

lu

2.1. Tổng quan các cơng trình nghiên cứu trong nƣớc ..................................... 3

an
n

va

2.2. Tổng quan các cơng trình nghiên cứu trên thế giới ................................... 6
4. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ............................................. 8

gh

tn

to

3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ......................................................................... 8

p

ie

4.1. Đối tƣợng nghiên cứu ................................................................................ 8

w

do

4.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................... 9

oa

nl

5. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................ 9

d

6. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ......................... 10

an

lu

7. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI ........................................................................... 10

u
nf

va

Chƣơng 1 - CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH

ll

HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP .................. 11

m

oi

1.1. KHÁI QUÁT VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH VÀ PHÂN TÍCH HIỆU

z
at
nh

QUẢ KINH DOANH ..................................................................................... 11
1.1.1. Hiệu quả kinh doanh ............................................................................. 11

z

gm

@

1.1.2. Phân tích hiệu quả kinh doanh.............................................................. 13
1.1.2.1. Khái niệm phân tích hiệu quả kinh doanh ......................................... 13

l.
ai

m
co

1.1.2.2. Ý nghĩa của hiệu quả kinh doanh ...................................................... 14
1.2. HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH ...... 15

an
Lu
n

va
ac
th
si


1.2.1. Vai trò và nguyên tắc thiết lập hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh
doanh .............................................................................................................. 15
1.2.1.1. Vai trị của hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh ............ 15
1.2.1.2. Nguyên tắc thiết lập hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh
doanh .............................................................................................................. 16
1.2.2. Hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh ................................. 18
1.2.2.1. Hệ thống chỉ tiêu đo lƣờng tổng quát hiệu quả kinh doanh............... 18
1.2.2.2. Các chỉ tiêu tài chính ......................................................................... 19

lu

1.2.2.3. Các chỉ tiêu phi tài chính ................................................................... 24

an

Chƣơng 2 - THỰC TRẠNG HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH HIỆU

va
n

QUẢ KINH DOANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP CHẾ BIẾN ĐÁ

gh

tn

to

GRANITE TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH ......................................... 30

p

ie

2.1. PHƢƠNG PHÁP THU THẬP THÔNG TIN, DỮ LIỆU VỀ HỆ THỐNG

do

CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH

oa

nl

w

NGHIỆP CHẾ BIẾN ĐÁ GRANITE TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH 30
2.1.1. Nguồn thông tin, dữ liệu ....................................................................... 30

d

an

lu

2.1.2. Phƣơng pháp thu thập thơng tin, dữ liệu .............................................. 31

u
nf

va

2.1.2.1. Phƣơng pháp định tính....................................................................... 32
2.1.2.2. Phƣơng pháp định lƣợng ................................................................... 32

ll
oi

m

2.1.2.3. Mô tả mẫu khảo sát............................................................................ 33

z
at
nh

2.2. TỔNG QUAN VỀ CÁC DOANH NGHIỆP CHẾ BIẾN ĐÁ GRANITE
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH ............................................................ 34

z

2.2.1. Lịch sử hình thành và phát triển ngành đá xây dựng Việt Nam ........... 34

@

l.
ai

gm

2.2.2. Đặc điểm kinh doanh và tổ chức bộ máy quản lý kinh doanh.............. 38

m
co

2.2.2.1. Đặc điểm sản phẩm ........................................................................... 38
2.2.2.2. Đặc điểm nguồn nguyên liệu ............................................................. 40

an
Lu

2.2.2.3. Đặc điểm thị trƣờng ........................................................................... 42

n

va
ac
th
si

2.2.2.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý ..................................................... 42
2.2.3. Tiềm năng và định hƣớng phát triển..................................................... 45
2.3. KHẢO SÁT THỰC TRẠNG HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH
HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP CHẾ BIẾN
ĐÁ GRANITE TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH .................................. 47
2.3.1. Hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh theo quy định của pháp
luật hiện hành ................................................................................................. 47
2.3.2. Thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh trong các

lu

doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định ...................... 48

an

2.3.2.1. Mức độ sử dụng hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh .... 48

va
n

2.3.2.2. Mức độ quan trọng của hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh

gh

tn

to

doanh .............................................................................................................. 58

p

ie

2.4. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH

do

HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP CHẾ BIẾN

nl

w

ĐÁ GRANITE TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH .................................. 62

d

oa

2.4.1. Đánh giá chung ..................................................................................... 62

an

lu

2.4.2. Nguyên nhân hạn chế ........................................................................... 64

u

nf

va

Chƣơng 3 - GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN
TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP CHẾ BIẾN

ll
oi

m

ĐÁ GRANITE TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH .................................. 66

z
at
nh

3.1. QUAN ĐIỂM HỒN THIỆN HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH
HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP CHẾ BIẾN

z

ĐÁ GRANITE TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH .................................. 66

gm

@

3.2. NGUYÊN TẮC HOÀN THIỆN HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH

l.
ai

m
co

HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP CHẾ BIẾN
ĐÁ GRANITE TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH .................................. 67

an
Lu

3.2.1. Nguyên tắc phù hợp .............................................................................. 67

n

va
ac
th
si


3.2.2. Nguyên tắc khả thi ................................................................................ 69
3.2.3. Nguyên tắc đồng bộ .............................................................................. 69
3.3. CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT HOÀN THIỆN HỆ THỐNG CHỈ TIÊU
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP
CHẾ BIẾN ĐÁ GRANITE TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH ............... 69
3.3.1. Hồn thiện số lƣợng, nội dung, phƣơng pháp tính các chỉ tiêu ............ 69
3.3.2. Hồn thiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh theo từng bộ

phận ................................................................................................................ 73

lu

3.3.3. Hồn thiện quy trình xây dựng các chỉ tiêu .......................................... 77

an

3.4. KIẾN NGHỊ ĐỂ HOÀN THIỆN HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH

va
n

HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP CHẾ BIẾN

gh

tn

to

ĐÁ GRANITE TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH ĐỊNH .................................. 79

ie

3.4.1. Về phía Nhà nƣớc và các cơ quan ban ngành liên quan ....................... 79

p

3.4.2. Về phía các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình

do

oa

nl

w

Định ................................................................................................................ 81
KẾT LUẬN .................................................................................................... 83

d
an

lu

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 84

u
nf

va

PHỤ LỤC ......................................................................................................... 1
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (Bản sao)

ll
oi

m
z
at
nh
z
m
co

l.
ai

gm

@
an
Lu
n

va
ac
th
si


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

lu
an

Ký hiệu

Diễn giải

HQHĐ

Hiệu quả hoạt động

HQKD

Hiệu quả kinh doanh

HTCT

Hệ thống chỉ tiêu

TSCĐ

Tài sản cố định

TSNH

Tài sản ngắn hạn

VCSH

Vốn chủ sở hữu

n

va

p

ie

gh

tn

to
d

oa

nl

w

do
ll

u
nf

va

an

lu
oi

m
z
at
nh
z
m
co

l.
ai

gm

@
an
Lu
n

va
ac
th
si


DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU

Bảng 2.1. Kết quả thống kê mô tả đánh giá mức độ sử dụng các chỉ tiêu tài
chính ............................................................................................................... 49
Bảng 2.2. Kết quả thống kê mơ tả đánh giá mức độ sử dụng các chỉ tiêu phi
tài chính .......................................................................................................... 50

Bảng 2.3. Kết quả thống kê mơ tả đánh giá mức độ sử dụng các chỉ tiêu tài
chính phân theo loại hình doanh nghiệp ......................................................... 53

lu
an

Bảng 2.4. Kết quả thống kê mô tả đánh giá mức độ sử dụng các chỉ tiêu phi

va

tài chính phân theo loại hình doanh nghiệp .................................................. 544

n

tn

to

Bảng 2.5. Kết quả thống kê mô tả đánh giá mức độ sử dụng các chỉ tiêu phân

ie

gh

theo đối tƣợng khảo sát................................................................................... 56

p

Bảng 2.6. Kết quả thống kê mô tả đánh giá mức độ quan trọng các chỉ tiêu tài

do

w

chính ............................................................................................................... 58

d

oa

nl

Bảng 2.7. Kết quả thống kê mô tả đánh giá mức độ quan trọng các chỉ tiêu

an

lu

phi tài chính .................................................................................................... 59
Bảng 3.1. Hồn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD cho các doanh

va

ll

u
nf

nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định ................................. 71

oi

m
z
at
nh
z
m
co

l.
ai

gm

@
an
Lu
n

va
ac
th
si


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
Hình 2.1. Sơ đồ quy trình nghiên cứu của luận văn ....................................... 31
Hình 2.2. Thống kê mơ tả theo đối tƣợng khảo sát ...................................... 333
Hình 2.3. Thống kê mơ tả theo loại hình doanh nghiệp ............................... 344

Hình 2.4. Trữ lƣợng và phân bố đá xây dựng tại Việt Nam ......................... 366
Hình 2.5. Sản lƣợng tiêu thụ đá ốp lát qua các năm ....................................... 37
Hình 2.6. Kim ngạch xuất khẩu đá ốp lát qua các năm ................................ 388

lu

Hình 2.7. Sơ đồ mơ hình tổ chức Cơng ty TNHH Đá Granite Đơng Á ....... 433

an
n

va

Hình 2.8. Sơ đồ mơ hình tổ chức Cơng ty CP Phú Tài................................... 44

tn

to

Hình 2.9. Kim ngạch nhập khẩu sản phẩm đá ốp lát .................................... 466

gh

Hình 2.10. Sơ đồ thể hiện lý do khơng sử dụng các thơng tin phân tích

p

ie

KQKD............................................................................................................. 52

w

do

Hình 2.11. Sơ đồ thể hiện mức độ đóng góp của HTCT phân tích HQKD .... 61

oa

nl

Hình 2.12. Sơ đồ thể hiện mức độ hồn thiện của HTCT phân tích

d

HQKD............................................................................................................. 61

ll

u
nf

va

an

lu
oi

m

z
at
nh
z
m
co

l.
ai

gm

@
an
Lu
n

va
ac
th
si


1

MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu và rộng nhƣ
hiện nay với hàng loạt các hiệp định vừa mới ký kết, cùng với việc hình thành
Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) vào cuối năm 2015 đã tạo ra thách thức

khơng nhỏ đối với doanh nghiệp Việt Nam nói chung cũng nhƣ các doanh
nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Định nói riêng trong việc nâng cao năng lực

lu

cạnh tranh, năng lực quản trị, điều hành, sử dụng nguồn lực hiệu quả nhất để

an
n

va

có thể cạnh tranh với các doanh nghiệp nƣớc ngoài. Những năm qua, ngành
lƣợng doanh nghiệp và năng lực chế biến, nhờ những lợi thế lớn về trữ lƣợng

gh

tn

to

công nghiệp chế biến đá granite ở tỉnh ta có sự phát triển khá mạnh về số

p

ie

đá và mức độ đa dạng về chủng loại. Với lợi thế này, những năm gần đây sản

do

phẩm đá granite Bình Định đã đang ngày càng đƣợc tiêu thụ mạnh ở thị

oa

nl

w

trƣờng nội địa lẫn xuất khẩu.

d

Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở Cơng thƣơng Bình Định, ngành cơng

an

lu

nghiệp chế biến đá granite địa phƣơng phát triển chƣa tƣơng xứng với tiềm

u
nf

va

năng vốn có. Số lƣợng doanh nghiệp khai thác đá granite trên địa bàn tỉnh có

ll

năng lực tổ chức khai thác với trang thiết bị và công nghệ hiện đại không

oi

m

nhiều; phần đông là doanh nghiệp nhỏ, thiết bị khai thác ở dạng trung bình

z
at
nh

nên khơng thu đƣợc đá chất lƣợng tốt, khối lƣợng lớn. Trong hoạt động chế
biến, rất ít doanh nghiệp có trang thiết bị hiện đại nhƣ máy cƣa dây, xẻ mài

z

gm

@

liên tục, máy cắt mài cạnh chuẩn xác để sản xuất những sản phẩm có chất
lƣợng cao cấp, kích thƣớc lớn. Phần đơng doanh nghiệp đều dùng cơng nghệ

l.
ai

m
co

ở dạng trung bình nên chất lƣợng sản phẩm khơng đồng nhất và chƣa đáp ứng
đƣợc sự đa dạng về sản phẩm, mẫu mã... Do đó, để phát triển và nâng cao

an
Lu

năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn, các

n

va
ac
th
si


2

doanh nghiệp cần quan tâm đầu tƣ công nghệ khai thác, phƣơng pháp khai
thác hiện đại nhằm nâng cao năng lực chế biến, tiết kiệm tài nguyên và tăng
tính cạnh tranh của sản phẩm đá granite trên thị trƣờng.
Hoạt động trong nền kinh tế thị trƣờng, phát triển và nâng cao năng lực
cạnh tranh, các doanh nghiệp cần phải có một chiến lƣợc phát triển. Một trong
những công cụ hỗ trợ đắc lực cho quản trị doanh nghiệp đó là các thơng tin
phân tích, đánh giá hiệu quả kinh doanh (HQKD). Để thực hiện thành công
chiến lƣợc, các doanh nghiệp cần phải có hệ thống phân tích HQKD phù hợp

lu

với chiến lƣợc. Hệ thống phân tích này khơng chỉ giúp cho các nhà quản trị

an

đánh giá đƣợc liệu doanh nghiệp có thực hiện thành cơng chiến lƣợc hay

va
n

khơng mà cịn phải giúp cho doanh nghiệp huy động đƣợc mọi nguồn lực tập

gh

tn

to

trung vào thực hiện chiến lƣợc, tránh tập trung quá mức vào các mục tiêu

ie

ngắn hạn. Việc sử dụng thơng tin phân tích tài chính nói chung và phân tích

p

HQKD nói riêng là một cơng cụ đắc lực trong quản trị, điều hành doanh

do

nl

w

nghiệp. Tuy nhiên, hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và các

d

oa

doanh nghiệp chế biến đá granite ở Bình Định nói riêng vẫn chƣa nhận thức

u
nf

va

việc ra quyết định.

an

lu

đƣợc tầm quan trọng và hiệu quả của các thơng tin phân tích mang lại trong
Xuất phát từ vai trò và tầm quan trọng của hệ thống chỉ tiêu phân tích

ll
oi

m

hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp với mục tiêu nâng cao năng lực

z
at
nh

cạnh tranh của các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình
Định, tác giả đã lựa chọn đề tài “Hồn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích

z

@

hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa

l.
ai

gm

bàn tỉnh Bình Định” là đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ.

m
co

2. TỔNG QUAN CÁC ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU CĨ LIÊN QUAN
Với vai trị và tầm quan trọng của phân tích hiệu quả kinh doanh và hệ

an
Lu

thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh trong việc đánh giá hiệu quả

n

va
ac
th
si


3

kinh doanh của doanh nghiệp, đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về vấn đề
này ở trong nƣớc và ngoài nƣớc.
2.1. Tổng quan các cơng trình nghiên cứu trong nƣớc
Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Mai Hƣơng (2008) “Phân tích hiệu
quả kinh doanh trong các doanh nghiệp khai thác khoáng sản Việt Nam” đã
nghiên cứu thực trạng và đề xuất các biện pháp hoàn thiện các chỉ tiêu và
phƣơng pháp phân tích HQKD trong các doanh nghiệp khai thác khoáng sản
ở Miền Trung. Trong nghiên cứu, tác giả Nguyễn Thị Mai Hƣơng chỉ tập

lu

trung nghiên cứu và phân tích các chỉ tiêu đánh giá HQKD và các nhân tố

an

ảnh hƣởng đến HQKD của doanh nghiệp dƣới góc độ hiệu quả tài chính

va

n

trong ngắn hạn mà chƣa đánh giá dƣới góc độ quản trị chiến lƣợc và thực

gh

tn

to

hiện mục tiêu chiến lƣợc. Các đề xuất của tác giả tập trung vào hồn thiện

ie

nội dung và phân tích HQKD để giúp cho doanh nghiệp đánh giá đúng đắn

p

HQKD của mình.

do

nl

w

Nghiên cứu của tác giả Đỗ Huyền Trang (2012) “Hoàn thiện phân tích

d

oa

hiệu quả kinh doanh trong các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực

an

lu

Nam Trung Bộ” đã xây dựng hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD dành riêng

u
nf

va

cho ngành chế biến gỗ xuất khẩu, trong đó có các chỉ tiêu mang tính chất đặc
thù có ảnh hƣởng lớn đến HQKD của các doanh nghiệp này. Tác giả cũng đã

ll
oi

m

nêu rõ chỉ tiêu tài chính mà cụ thể là suất sinh lời tiền vốn là chỉ tiêu ban đầu

z
at
nh

và cơ bản để đánh giá HQKD của doanh nghiệp, tuy nhiên, ngồi chỉ tiêu tài

chính thì cần phải xem xét các chỉ tiêu đánh giá về mặt xã hội. Đồng thời,

z

HQKD cần đƣợc đánh giá thông qua hiệu quả của hoạt động quản lý.

@

l.
ai

gm

Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Thanh Hải (2013) “Hoàn thiện hệ

m
co

thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh trong các doanh nghiệp xây dựng
cơng trình giao thông thuộc Bộ Giao thông Vận tải” đã khảo sát thực trạng sử

an
Lu

dụng các chỉ tiêu, đánh giá những ƣu điểm cũng nhƣ tồn tại của tình hình thực

n

va
ac

th
si


4

tế sử dụng các chỉ tiêu đánh giá HQKD của các doanh nghiệp xây dựng cơng
trình giao thơng. Từ đó, trình bày quan điểm và đề xuất các giải pháp hoàn
thiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá HQKD trong các doanh nghiệp này. Các giải
pháp tác giả đƣa ra có tính khả thi cao, song cũng cần thiết phải có các điều
kiện để thực hiện giải pháp. Do đó, tác giả cũng đã đề cập đến các điều kiện
giúp cho việc thực hiện giải pháp hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá
HQKD đƣợc đề xuất trong nghiên cứu.
Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Ngọc Tiến (2015) “Nghiên cứu hệ

lu

thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả hoạt động tại các doanh nghiệp kinh doanh

an

du lịch trên địa bàn tỉnh Bình Định” đã hệ thống hóa và làm rõ lý luận chung

va
n

về hiệu quả hoạt động (HQHĐ) và chỉ tiêu phân tích HQHĐ tại các doanh

gh

tn

to

nghiệp kinh doanh du lịch theo các quan điểm khác nhau của các nhà nghiên

ie

cứu trong và ngồi nƣớc. Sau đó, tiến hành khảo sát để đánh giá thực trạng,

p

chỉ ra các hạn chế còn tồn tại trong q trình phân tích HQHĐ tại các doanh

do

nl

w

nghiệp. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện về số lƣợng chỉ tiêu, tên

d

oa

gọi, cách tính đối với hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả hoạt động trong các

an

lu

doanh nghiệp kinh doanh du lịch tỉnh Bình Định trên các mặt: theo quy định

u
nf

va

của pháp luật, năng lực hoạt động theo ngành hàng kinh doanh, hiệu suất và
hiệu năng hoạt động, khả năng sinh lợi và hiệu quả xã hội. Tuy nhiên, hạn chế

ll
oi

m

của nghiên cứu đó là phạm vi khảo sát chỉ tại các doanh nghiệp kinh doanh du
lịch trên cả nƣớc.

z
at
nh

lịch trên địa bàn tỉnh Bình Định chứ chƣa mở rộng cho các doanh nghiệp du

z

Nghiên cứu của Hà Thị Việt Châu (2017) “Nghiên cứu hệ thống chỉ

@

l.
ai

gm

tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh tại các doanh nghiệp sản xuất và chế biến

m
co

sữa ở Việt Nam” đã hệ thống hóa cơ sở lý luận, khảo sát thực trạng hệ thống
chỉ tiêu phân tích HQKD tại các doanh nghiệp sản xuất và chế biến sữa ở Việt

an
Lu

Nam. Căn cứ vào kết quả nghiên cứu, đề tài đánh giá những mặt thành công

n

va
ac
th
si


5

cũng nhƣ hạn chế của hệ thống chỉ tiêu tại các doanh nghiệp này, từ đó chỉ ra
những điểm cần hoàn thiện của hệ thống chỉ tiêu tại các doanh nghiệp này
theo quan điểm hiện đại nhằm tối đa hóa hiệu quả của HTCT trong phân tích
HQKD phục vụ việc ra quyết định của các nhà quản trị doanh nghiệp. Trên cơ
sở thực trạng, nghiên cứu đã trình bày quan điểm và đƣa ra giải pháp nhằm
hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD tại các doanh nghiệp này theo
quan điểm đánh giá HQKD hiện đại. Theo đó, HTCT phân tích HQKD đƣợc
xây dựng theo hai phân hệ: chỉ tiêu tài chính và chỉ tiêu phi tài chính. Hai

lu

phân hệ này đƣợc xây dựng một cách đầy đủ, toàn diện trong mối quan hệ tác

an

động qua lại, cân bằng giúp phân tích HQKD của doanh nghiệp kịp thời, đầy

va
n

đủ và chuẩn xác nhất. Ngoài ra, nghiên cứu cũng bổ sung các chỉ tiêu hiệu

ie

gh

tn

to

quả bộ phận phục vụ lãnh đạo trong quản trị doanh nghiệp.
Nhìn chung các cơng trình nghiên cứu trong nƣớc liên quan đến hệ

p

thống chỉ tiêu phân tích HQKD trong những năm gần đây hầu hết đều nghiên

do

nl

w

cứu về cơ sở lý luận và nghiên cứu về thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích

d

oa

HQKD tại các doanh nghiệp trong từng nhóm ngành hoặc lĩnh vực cụ thể của

an

lu

Việt Nam hoặc một địa phƣơng cụ thể. Các nghiên cứu này đã đạt đƣợc

u
nf

va

những kết quả nhƣ sau:

- Về mặt lý luận, các nghiên cứu đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về

ll
oi

m

HQKD và hệ thống các chỉ tiêu phân tích HQKD.

z
at
nh

- Về mặt thực tiễn, các nghiên cứu đã phân tích thực trạng hoạt động
phân tích HQKD và hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD của các doanh nghiệp

z

trong từng nhóm ngành hoặc lĩnh vực cụ thể của Việt Nam hoặc một địa

@

l.
ai

gm

phƣơng cụ thể. Các nghiên cứu đã chỉ ra những mặt thành công và những hạn

m
co

chế của hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD tại các doanh nghiệp này, từ đó đề
xuất các giải pháp hồn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD cho các

an
Lu

doanh nghiệp.

n

va
ac
th
si


6

2.2. Tổng quan các cơng trình nghiên cứu trên thế giới
Nền kinh tế thị trƣờng ở các quốc gia khác trên thế giới đã ra đời và
phát triển từ khá lâu, do đó, hoạt động phân tích HQKD và các chỉ tiêu
HQKD đƣợc các nhà nghiên cứu đặc biệt quan tâm chú trọng để tìm ra các
giải pháp nâng cao HQKD cho các doanh nghiệp.
Nghiên cứu của Wen Cheng Lin và cộng sự (2006) trong nghiên cứu

“Performance efficiency evaluation of the Taiwan’s shipping industry: an
application of data envelopment analysis” giới thiệu về hệ thống chỉ tiêu đánh

lu

giá hiệu quả kinh doanh gồm các chỉ tiêu tài chính và chỉ tiêu phi tài chính áp

an

dụng trong ngành cơng nghiệp vận tải biển của Đài Loan.

va
n

Nghiên cứu của Paolo Taticchi và cộng sự (2008) trong nghiên cứu

gh

tn

to

“Performance Measurement and Management (PMM) for SMEs: a literature

ie

review and a reference framework for PMM design” đã xem xét, đánh giá,

p

phân loại hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh dựa trên các nghiên

do

nl

w

cứu trƣớc đây về áp dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Từ đó, các tác

d

oa

giả đã tổng hợp, phát triển một hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh

an

lu

doanh chung dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

u
nf

va

Nghiên cứu của Milija Bogavac và cộng sự (2013) “Enterprise
performance measurement systems” cho rằng hệ thống chỉ tiêu phân tích

ll
oi

m

HQKD là một phần cực kỳ quan trọng trong quản trị doanh nghiệp, bởi vì dựa

z
at
nh

vào hệ thống chỉ tiêu này, một cơng ty có thể xác định tiềm năng kinh doanh,
sức mạnh thị trƣờng và mức độ hiệu quả kinh doanh hiện tại. Tầm quan trọng

z

của hệ thống chỉ tiêu bao gồm ảnh hƣởng đến mối quan hệ giữa kết quả kinh

@

m
co

nhuận) và đầu tƣ để đạt đƣợc hiệu quả kinh doanh.

l.
ai

gm

doanh (tổng khối lƣợng sản xuất, giá trị sản xuất, tổng doanh thu và lợi
Nghiên cứu của Piotr Waśniewsk (2017) “A performance measurement

an
Lu

system for small enterprises - a case study” cho rằng hệ thống chỉ tiêu phân

n

va
ac
th
si


7

tích HQKD là một trong những yếu tố quyết định tạo ra giá trị của doanh
nghiệp và là nguyên nhân quan trọng làm cho một doanh nghiệp duy trì hoặc
cải thiện hiệu quả kinh doanh trong dài hạn. Hầu hết các doanh nghiệp vừa và
nhỏ chƣa nhận thức đƣợc tầm quan trọng của hệ thống chỉ tiêu phân tích
HQKD. Mục tiêu của nghiên cứu là đƣa ra một hệ thống chỉ tiêu phân tích
HQKD thích hợp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên cơ sở của phân tích,
đánh giá các cơng trình nghiên cứu có liên quan trƣớc đây. Từ đó phân tích
thực trạng các chỉ tiêu phân tích HQKD tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ của

lu

Ba Lan.

an

Nhìn chung, các cơng trình nghiên cứu của các tác giả nƣớc ngoài trong

va
n

thời gian gần đây đều tập trung vào các nội dung sau:

to
gh

tn

- Đánh giá vai trò ngày càng quan trọng của hệ thống chỉ tiêu đánh giá
- Chỉ ra những hạn chế của hệ thống đánh giá truyền thống chỉ dựa vào

p

ie

HQKD trong doanh nghiệp.

do

nl

w

các chỉ tiêu tài chính khơng cịn phù hợp trong điều kiện cạnh tranh cùng với

d

oa

vai trò ngày càng quan trọng cũng nhƣ sự cần thiết của các chỉ tiêu phi tài

an

lu

chính với việc thực hiện thành công chiến lƣợc của doanh nghiệp.

u
nf

va

- Đƣa ra các đề xuất xây dựng hệ thống đánh giá gắn với mục tiêu chiến
lƣợc của doanh nghiệp bao gồm các chỉ tiêu tài chính và phi tài chính, các chỉ

ll
oi

m

tiêu ngắn hạn gắn với các chỉ tiêu dài hạn và mục tiêu chiến lƣợc,... liên hệ

z

at
nh

chặt chẽ với nhau trong hệ thống chỉ tiêu đánh giá HQKD.
Từ tổng quan các cơng trình nghiên cứu trong và ngồi nƣớc liên quan

z

đến HQKD, tác giả nhận thấy phân tích HQKD của doanh nghiệp dựa trên

@

l.
ai

gm

quan điểm truyền thống chỉ sử dụng các chỉ tiêu tài chính hiện nay đã khơng

m
co

cịn phù hợp với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, cạnh tranh quốc tế ngày càng
gay gắt. Do đó, cần thiết phải xây dựng hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD

an
Lu

đầy đủ, tồn diện nhằm tối đa hóa lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp, cho các

n

va
ac
th
si


8

nhà đầu tƣ.
Chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định là một ngành có tiềm
năng phát triển lớn nhƣng các doanh nghiệp hiện nay vẫn chƣa phát huy đƣợc
hết các lợi thế về nguyên liệu, chất lƣợng, thị trƣờng. Hầu hết các doanh
nghiệp chế biến đá granite là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, quy mô đầu tƣ
nhỏ, cơng nghệ sản xuất cịn lạc hậu, dẫn đến hiệu quả kinh doanh chƣa cao.
Để cải thiện tình trạng này, nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh, năng lực
cạnh tranh, việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD

lu

của các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định là hết

an

sức cần thiết.

va
n

3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

to
gh

tn

Dựa trên kết quả khảo sát thực trạng và hệ thống lý luận, các quan điểm

ie

về hiệu quả kinh doanh, hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh, mục

p

tiêu cơ bản của luận văn là xem xét, đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống

do

nl

w

chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh tại các doanh nghiệp chế biến đá

d

oa

granite trên địa bàn tỉnh Bình Định.

u
nf

va

sau:

an

lu

Trên cơ sở mục tiêu cơ bản, luận văn đƣa ra các mục tiêu cụ thể nhƣ
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hiệu quả kinh doanh và hệ thống chỉ

ll
oi

m

tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh;

z
at
nh

- Nghiên cứu, đánh giá thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả
kinh doanh tại các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định;

z

- Đề xuất hồn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh tại

@

4.1. Đối tƣợng nghiên cứu

m
co

4. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

l.
ai

gm

các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định.

an
Lu

Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu

n

va
ac
th
si

9

quả kinh doanh của các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh
Bình Định.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Nội dung: Luận văn tập trung chủ yếu vào nghiên cứu những vấn đề
lý luận và thực tiễn về hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh của
các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định.
- Khơng gian: Các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh
Bình Định.

lu

- Thời gian: Luận văn nghiên cứu thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích

an

hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn

va
n

tỉnh Bình Định trong khoảng thời gian từ 2014 - 2018.

ie

gh

tn

to

5. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để thực hiện luận văn, tác giả sử dụng kết hợp phƣơng pháp nghiên

p

cứu định tính và định lƣợng.

do

nl

w

- Nghiên cứu định tính: Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu, đầu tiên tác

d

oa

giả tham khảo và kế thừa các nghiên cứu trong và ngồi nƣớc trƣớc đó liên

an

lu

quan đến hiệu quả kinh doanh và hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD. Từ đó,

u
nf

va

hệ thống hóa cơ sở lý luận về hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD. Tiếp theo,
để trả lời cho các câu hỏi nghiên cứu, tác giả đã sử dụng các phƣơng pháp

ll
oi

m

nghiên cứu định tính nhƣ phỏng vấn trực tiếp, phỏng vấn qua điện thoại các

z
at
nh

nhà quản trị và kế tốn của một số doanh nghiệp nhằm thu thập thơng tin, dữ
liệu bổ sung cho cơ sở lý luận về hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD tại các

z

doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định.

@

l.

ai

gm

- Nghiên cứu định lƣợng đƣợc thực hiện thông qua thu thập dữ liệu về

m
co

thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD tại các doanh nghiệp chế biến
đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định. Sau đó, phân tích, đánh giá để nghiên

an
Lu

cứu thực trạng hệ thống chỉ tiêu đánh giá HQKD tại các doanh nghiệp chế

n

va
ac
th
si


10

biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định.
6. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
Hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh đƣợc khá nhiều cơng

trình nghiên cứu đề cập đến cả trên thế giới lẫn Việt Nam. Luận văn góp phần
hệ thống hóa cơ sở lý luận về hiệu quả kinh doanh và hệ thống chỉ tiêu phân
tích hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp. Từ đó, phân tích, đánh giá
thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh của các doanh
nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định dựa trên các thơng tin

lu

thu thập đƣợc. Dựa trên kết quả nghiên cứu, tác giả cũng đề xuất hƣớng hồn

an

thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp

va
n

chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định, tạo nền tảng để các doanh

gh

tn

to

nghiệp có các giải pháp thích hợp để nâng cao hiệu quả kinh doanh trong bối

ie

cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

p

7. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI

do

nl

w

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Mục lục, Danh mục tài liệu tham khảo,...

d

oa

luận văn đƣợc chia làm 03 chƣơng:

an

lu

Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh

u
nf

va

doanh trong các doanh nghiệp
Chƣơng 2: Thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh

ll
oi

m

của các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình Định

z
at
nh

Chƣơng 3: Giải pháp hồn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả
kinh doanh của các doanh nghiệp chế biến đá granite trên địa bàn tỉnh Bình

z
m
co

l.
ai

gm

@

Định

an
Lu
n

va
ac
th
si


11

Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH
HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG
CÁC DOANH NGHIỆP
Trong chƣơng này, tác giả trình bày cơ sở lý thuyết của đề tài, bao gồm
cơ sở lý thuyết về phân tích hiệu quả kinh doanh và hệ thống chỉ tiêu phân
tích hiệu quả kinh doanh.
1.1. KHÁI QUÁT VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH VÀ PHÂN TÍCH

lu

HIỆU QUẢ KINH DOANH

an
n

va

1.1.1. Hiệu quả kinh doanh

tn

to

Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế quan trọng trong hoạt

gh

động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Hiện nay, có nhiều ý kiến khác

p

ie

nhau về thuật ngữ hiệu quả kinh doanh từ các góc độ nghiên cứu khác nhau

w

do

và sự hình thành phát triển của ngành quản trị doanh nghiệp. Tuy nhiên,

oa

nl

ngƣời ta có thể chia các quan điểm thành các nhóm cơ bản sau đây:

d

- Nhóm thứ nhất cho rằng hiệu quả kinh doanh là kết quả thu đƣợc

lu

va

an

trong hoạt động kinh doanh, tức là doanh thu tiêu thụ hàng hóa. Quan điểm

u
nf

này bắt đầu phát triển từ giữa thế kỷ 18 bởi hai nhà kinh tế có cùng quan điểm

ll

là nhà kinh tế học ngƣời Anh - Adam Smith và nhà kinh tế học ngƣời Pháp -

m

oi

Ogiephric. Theo quan điểm này, hiệu quả kinh doanh đồng nhất với kết quả

z
at
nh

kinh doanh và với các chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh. Quan
điểm này khơng đề cập đến chi phí kinh doanh, nghĩa là nếu hoạt động kinh

z
gm

@

doanh tạo ra cùng một kết quả thì có cùng một mức hiệu quả, mặc dù hoạt

l.
ai

động kinh doanh đó có hai mức chi phí khác nhau (Phan Đức Dũng, 2008).

m
co

- Nhóm thứ hai cho rằng, hiệu quả kinh doanh là quan hệ tỉ lệ giữa phần

an
Lu

tăng thêm của kết quả kinh doanh so với phần tăng thêm của chi phí. Quan
điểm này nói lên quan hệ so sánh một cách tƣơng đối giữa kết quả đạt đƣợc

n

va

ac
th
si


12

và chi phí bỏ ra để đạt đƣợc kết quả đó, nhƣng lại chỉ xét đến phần kết quả và
chi phí bổ sung, Damodar N. Gujarati và Dawn C. Porter (2008) đã đƣa ra
nhận định này.
- Nhóm thứ ba cho rằng hiệu quả kinh doanh là một đại lƣợng so sánh
giữa kết quả thu đƣợc và chi phí bỏ ra để thu đƣợc kết quả đó. Quan điểm này
đã phản ánh đƣợc mối liên hợp bản chất của hiệu quả kinh doanh, vì nó gắn
đƣợc kết quả với chi phí bỏ ra, coi hiệu quả kinh doanh là sự phản ánh trình
độ sử dụng các chi phí. Nhóm nghiên cứu thứ ba này thể hiện ở các nghiên

lu

cứu của tác giả Ngơ Đình Giao (1997). Tuy nhiên, kết quả và chi phí đều ln

an

ln vận động, nên quan điểm này chƣa biểu hiện đƣợc tƣơng quan về lƣợng

va
n

và chất giữa kết quả và chi phí.

to

gh

tn

- Nhóm thứ tƣ cho rằng hiệu quả kinh doanh phải thể hiện đƣợc mối

ie

quan hệ giữa sự vận động của chi phí tạo ra kết quả đó, đồng thời phản ánh

p

đƣợc trình độ sử dụng các nguồn lực sản xuất. Quan điểm này đã chú ý đến sự

do

nl

w

so sánh tốc độ vận động của hai yếu tố phản ánh hiệu quả kinh doanh, đó là

d

oa

tốc độ vận động của kết quả và tốc độ vận động của chi phí. Mối quan hệ này

u
nf

va

Cơng Đồn, 2007).

an

lu

phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực sản xuất của doanh nghiệp (Phạm
Nhƣ vậy, hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp là khái niệm phản ánh

ll
oi

m

trình độ sử dụng các nguồn lực sản xuất, trình độ tổ chức và quản lí của doanh

z
at
nh

nghiệp để thực hiện cao nhất các mục tiêu kinh tế xã hội với chi phí thấp nhất.
Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp gắn chặt với hiệu quả kinh tế của tồn

z

xã hội, vì thế nó cần đƣợc xem xét toàn diện cả về mặt định tính lẫn định

@

l.
ai

gm

lƣợng, khơng gian và thời gian. Về mặt định tính, mức độ hiệu quả kinh

m
co

doanh phản ánh nỗ lực và trình độ quản lí của doanh nghiệp đồng thời đáp
ứng các mục tiêu và yêu cầu của doanh nghiệp và của tồn xã hội về kinh tế,

an
Lu

chính trị và xã hội. Về mặt định lƣợng, hiệu quả kinh doanh là biểu thị tƣơng

n

va
ac
th
si


13

quan giữa kết quả mà doanh nghiệp thu đƣợc so với chi phí mà doanh nghiệp
bỏ ra để thu kết quả đó. Hiệu quả kinh doanh chỉ đạt đƣợc khi kết quả kinh
doanh cao hơn chi phí bỏ ra. Mức chênh lệch này càng lớn thì hiệu quả kinh
doanh càng cao và ngƣợc lại. Cả hai mặt định tính và định lƣợng của hiệu quả
kinh doanh đều có quan hệ chặt chẽ với nhau, khơng tách rời nhau, trong đó
hiệu quả về định lƣợng phải gắn với mục tiêu kinh tế, chính trị, xã hội, mơi
trƣờng nhất định. Do vậy chúng ta không thể chấp nhận việc các nhà kinh tế
tìm mọi cách để đạt đƣợc mục tiêu kinh tế cho dù phải chi phí bất cứ giá nào

lu

hoặc thậm chí đánh đổi mục tiêu chính trị, xã hội, mơi trƣờng để đạt đƣợc

an

mục tiêu kinh tế.

va
n

Tóm lại, hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế đƣợc biểu hiện

gh

tn

to

bằng hệ thống chỉ tiêu kinh tế đặc trƣng thiết lập trên cơ sở so sánh tƣơng quan

ie

giữa kết quả đầu ra với chi phí hoặc các yếu tố đầu vào, qua đó, phản ánh trình

p

độ sử dụng chi phí hoặc các yếu tố đầu vào nhằm đạt đƣợc kết quả cao nhất

do

nl

w

trong điều kiện kết hợp hài hòa giữa hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội.

d

oa

1.1.2. Phân tích hiệu quả kinh doanh

an

lu

1.1.2.1. Khái niệm phân tích hiệu quả kinh doanh

u
nf

va

Theo Nguyễn Văn Công và cộng sự (2002), phân tích hiểu theo nghĩa
chung nhất là sự chia nhỏ các sự vật, hiện tƣợng trong mối quan hệ hữu cơ

ll
oi

m

giữa các bộ phận cấu thành của sự vật hiện tƣợng đó. Từ đó, khái niệm phân

z
at
nh

tích hiệu quả kinh doanh có thể đƣợc hiểu nhƣ sau: phân tích hiệu quả kinh
doanh là quá trình sử dụng các kỹ thuật phân tích tác động vào hệ thống chỉ

z

tiêu đã đƣợc xây dựng để đánh giá trình độ sử dụng chi phí hoặc các yếu tố

@

l.
ai

gm

đầu vào của hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhằm xác định điểm

m
co

mạnh, điểm yếu của hoạt động kinh doanh, tìm ra nguyên nhân khách quan và
chủ quan, giúp cho từng đối tƣợng lựa chọn và đƣa ra đƣợc những quyết định

an
Lu

phù hợp với mục đích mà họ quan tâm.

n

va
ac
th
si


14

Hoạt động phân tích ở đây khơng chỉ bao gồm việc đánh giá tình hình
hoạt động sản xuất kinh doanh qua các chỉ tiêu mà còn bao gồm cả việc đánh
giá thực chất quá trình biến đổi của các nhân tố; từ đó xác định điểm mạnh,
điểm yếu trong hoạt động kinh doanh.
1.1.2.2. Ý nghĩa của hiệu quả kinh doanh
Hiệu quả kinh doanh thể hiện sự tƣơng quan giữa kết quả đầu ra với các

nguồn lực đầu vào sử dụng trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp. Để đạt hiệu quả kinh doanh cao, doanh nghiệp cần tối đa hóa các kết

lu

quả đầu ra trong điều kiện các nguồn lực hạn chế của mình.

an

Phân tích hiệu quả kinh doanh giúp các đối tƣợng quan tâm đo lƣờng

va
n

khả năng sinh lợi của doanh nghiệp, đây là yếu tố quyết định tới tiềm lực tài

gh

tn

to

chính trong dài hạn, một trong những mục tiêu quan trọng của hoạt động kinh
Phân tích hiệu quả kinh doanh cũng giúp các đối tƣợng quan tâm đo

p

ie

doanh.

do

nl

w

lƣờng hiệu quả hoạt động quản lí kinh doanh của doanh nghiệp. Kết quả đầu

d

oa

ra của quá trình hoạt động kinh doanh phụ thuộc rất lớn vào năng lực, kĩ

an

lu

năng, sự tài tình và động lực của các nhà quản trị. Các nhà quản trị chịu trách

u
nf

va

nhiệm về hoạt động của doanh nghiệp ra các quyết định về tài chính, đầu tƣ
và kinh doanh, xây dựng và thực hiện các chiến lƣợc kinh doanh của doanh

ll

oi

m

nghiệp. Sự thành công hay thất bại trong việc điều hành hoạt động của doanh

z
at
nh

nghiệp đƣợc thể hiện trực tiếp qua việc phân tích hiệu quả kinh doanh.
Phân tích hiệu quả kinh doanh cịn hữu ích trong việc lập kế hoạch và

z

kiểm sốt hoạt động doanh nghiệp. Hiệu quả kinh doanh đƣợc phân tích dƣới

@

l.
ai

gm

các góc độ khác nhau và đƣợc tổng hợp từ hiệu quả hoạt động của từng bộ

m
co

phận trong doanh nghiệp. Do đó, phân tích hiệu quả kinh doanh là cơ sở để

đánh giá và điều chỉnh các hoạt động, các bộ phận cụ thể trong doanh nghiệp

an
Lu

và lập kế hoạch kinh doanh theo đúng mục tiêu chiến lƣợc tiếp theo.

n

va
ac
th
si


15

1.2. HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH
1.2.1. Vai trò và nguyên tắc thiết lập hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả
kinh doanh
1.2.1.1. Vai trị của hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh
Hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD là một tập hợp các chỉ tiêu tài chính
và phi tài chính đƣợc sử dụng để xem xét, đánh giá HQKD của một doanh
nghiệp trên các khía cạnh khác nhau. Để đạt hiệu quả kinh doanh cao doanh
nghiệp cần tối đa hóa các kết quả đầu ra trong điều kiện các nguồn lực hạn

lu

chế của mình.

an

Phân tích HQKD của doanh nghiệp là một hoạt động có ý nghĩa rất lớn

va
n

trong việc đánh giá thực chất HQKD của doanh nghiệp trong quá khứ, hiện tại

gh

tn

to

và dự báo trong dài hạn, là cơ sở giúp lãnh đạo doanh nghiệp đƣa ra các quyết

ie

định quản trị, điều hành nhằm đảm bảo thực hiện thành công mục tiêu của

p

doanh nghiệp. Đồng thời cũng là nguồn thông tin quan trọng nhất giúp nhà

do

nl

w

đầu tƣ đánh giá thực chất hoạt động của doanh nghiệp, dự báo những kết quả

d

oa

và rủi ro của doanh nghiệp trƣớc khi cân nhắc quyết định đầu tƣ. Hoạt động

an

lu

này đƣợc đánh giá là hiệu quả khi nó cung cấp những thơng tin đánh giá về

u
nf

va

HQKD của doanh nghiệp một cách kịp thời, đầy đủ và chuẩn xác nhất phục
vụ quản trị doanh nghiệp và nhà đầu tƣ.

ll
oi

m

Để đảm bảo hoạt động phân tích đạt hiệu quả, một trong những nhân tố

z
at
nh

hết sức quan trọng và có ảnh hƣởng trực tiếp đến hiệu quả của hoạt động phân
tích đó là hệ thống chỉ tiêu phân tích HQKD. Có rất nhiều nhân tố ảnh hƣởng

z

đến kết quả của hoạt động phân tích, trong đó nhân tố có ảnh hƣởng rất lớn,

@

l.
ai

gm

quyết định đến chất lƣợng của các thơng tin phân tích cung cấp đó chính là hệ

m
co

thống chỉ tiêu phân tích. Để đảm bảo đo lƣờng chuẩn xác hiệu quả của bộ
phận hoặc tồn doanh nghiệp thì địi hỏi các cơng cụ hỗ trợ đo lƣờng đánh giá

an
Lu

chính là HTCT.

n

va
ac
th
si