Báo cáo thực tập tổng hợp về "Phân tích và thiết kế Hệ thống thông tin Kế toán thu - chi Ngân sách nhà nước bằng tiền mặt tại KBNN Na Hang"

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
1. KBNN : Kho bạc Nhà nước
2. NSNN : Ngân sách nhà nước
Báo cáo thực tập tổng hợp
1
LỜI NÓI ĐẦU
Chúng ta đang sống ở những năm đầu của thế kỷ XXI và đang được chứng
kiến sự phát triển với tốc độ nhanh chưa từng có trong lịch sử của thông tin.
Công nghệ thông tin đặc biệt là tin học đang xâm nhập ngày càng sâu, rộng
vào mọi lĩnh vực của đời sống nhất là lĩnh vực quản lý. Với việc được tin học
hóa, công việc quản lý trở nên đơn giản hóa, hiệu quả cao, tiết kiệm sức lao
động và nâng cao năng suất của cán bộ quản lý.
Ở Việt Nam, lĩnh vực công nghệ thông tin nhất là tin học tuy mới phát
triển từ những năm 80 của thế kỷ trước khi đất nước mở cửa hội nhập nhưng
cũng đã phát triển rất nhanh chóng. Các thành tựu của công nghệ thông tin
ngày càng được ứng dụng có hiệu quả đặc biệt trong lĩnh lực quản lý. Các cơ
quan, đơn vị tổ chức hiện nay dù là cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp hay
tổ chức doanh nghiệp cũng đã và đang dần tiến hành tin học hóa công tác
quản lý của mình nhất là ở các nghiệp vụ kế toán. Bởi nếu số liệu kế toán
không chính xác thì nhà quản lý rất khó đưa ra được các quyết sách, định
hướng hoạt động cho tổ chức trong tương lai.
Trước yêu cầu của sự nghiệp CNH – HĐH đất nước, sự phát triển với tốc
độ cao của công nghệ thông tin, công tác tin học trong toàn hệ thống KBNN
nói chung, KBNN Na Hang nói riêng cũng ngày càng được củng cố và phát
triển, đã hỗ trợ đắc lực cho công tác chuyên môn, đáp ứng kịp thời về thông
tin phục vụ lãnh đạo các cấp trong quản lý điều hành quỹ NSNN.
Qua quá trình tìm hiểu thực tế tại KBNN huyện Na Hang, tỉnh Tuyên
Quang và nghiệp vụ kế toán ngân sách nhà nước, là một sinh viên Tin học
kinh tế với mục đích chính là áp dụng những kiến thức đã học vào thực tế
công việc, đồng thời được sự giúp đỡ của cán bộ phòng Kế toán của Kho bạc,
sự đồng ý và hướng dẫn tận tình của giáo viên hướng dẫn TS Trần Thị Thu

Báo cáo thực tập tổng hợp
2
Hà, em quyết định chọn đề tài "Phân tích và thiết kế HTTT Kế toán thu - chi
NSNN bằng tiền mặt tại KBNN Na Hang" để thực hiện. Trong bài Báo cáo
thực tập tổng hợp này em xin được trình bày nội dung chính gồm hai phần:
Phần I. Tổng quan về KBNN Na Hang - Tuyên Quang:
Nội dung chính của phần này là giới thiệu sơ lược về lịch sử hình thành
của hệ thống KBNN Việt Nam, sự ra đời của KBNN huyện Na Hang và làm
rõ chức năng nhiệm vụ của toàn hệ thống KBNN cũng như của riêng KBNN
huyện Na Hang.
Phần II. Tổng quan về đề tài thực hiện:
Sau khi tìm hiểu thực tế tại KBNN huyện Na Hang về nghiệp vụ Kế toán
NSNN và công tác tin học hoá, trong phần này em xin được trình bày những
lý do chính để bản thân quyết định chọn đề tài thực hiện và mục tiêu đề tài
cần đạt được.
Em xin chân thành cảm ơn cô giáo TS Trần Thị Thu Hà và các cán bộ
KBNN Na Hang đã hướng dẫn và giúp đỡ em trong quá trình thực hiện.
Báo cáo thực tập tổng hợp
3
PHẦN I. TỔNG QUAN VỀ KBNN NA HANG -TUYÊN
QUANG
1. Lịch sử ra dời, chức năng và quyền hạn của KBNN
1.1 Lịch sử ra đời của hệ thống KBNN Việt Nam
Kho Bạc Nhà nước là tổ chức thuộc Bộ Tài chính, thực hiện chức năng
quản lý nhà nước về quỹ ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính nhà nước và
các quỹ khác của Nhà nước được giao theo quy định của pháp luật; thực hiện
việc huy động vốn cho ngân sách nhà nước, cho đầu tư phát triển qua hình
thức phát hành công trái, trái phiếu theo quy định của pháp luật.
Quản lý và điều hành quỹ ngân sách nhà nước là một nhiệm vụ cực kỳ
quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ

kinh tế - xã hội của đất nước. Cơ quan quản lý quỹ ngân sách nhà nước không
những chỉ làm các nhiệm vụ tập trung nhanh chóng, đầy đủ các khoản thu và
thực hiện kịp thời các nhiệm vụ chi, mà còn có trách nhiệm tổ chức công tác
hạch toán - kế toán, theo dõi, giám sát và đánh giá chất lượng, hiệu quả các
khoản thu, chi của ngân sách nhà nước. Mặt khác, phải tổ chức công tác điều
hoà vốn và tạo nguồn vốn để đáp ứng kịp thời các nhu cầu chi cấp bách của
nền kinh tế.
Quan điểm đúng đắn đó đã được Đảng và Nhà nước ta nhận thức ngay từ
những ngày đầu giành chính quyền thắng lợi Cách mạng Tháng Tám 1945 và
ngày càng đầy đủ, hoàn thiện hơn Tuy nhiên để có được sự phát triển toàn
diện và ổn định như ngày nay, KBNN Việt Nam đã trải qua một chặng đường
dài xây dựng và phát triển, có thể tóm tắt thành những giai đoạn cụ thể như
sau:
Báo cáo thực tập tổng hợp
4
Giai đoạn 1945 – 1950: Nha Ngân khố
Để chuẩn bị cho sự ra đời và hoạt động của Chính phủ nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hoà, ngày 28 tháng 8 năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh và
Chính phủ cách mạng lâm thời quyết định thành lập ngành Tài chính của
nước Việt Nam độc lập. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng là Bộ trưởng đầu tiên
của Bộ Tài chính Việt Nam. Ngân khố quốc gia lúc bấy giờ chưa được chính
thức thành lập nhưng nó là một bộ phận công việc cực kỳ quan trọng của Bộ
Tài chính nói riêng và của Chính phủ cách mạng nói chung. Những cán bộ tài
chính làm công tác ngân khố được giao nhiệm vụ trực tiếp đối phó và giải
quyết tình hình nước sôi lửa bỏng trên mặt trận tài chính - tiền tệ và ngân sách
quốc gia.
Ngày 29 tháng 5 năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký sắc lệnh số
75/SL thành lập Nha Ngân khố trực thuộc Bộ Tài chính. Đây là cơ quan
chuyên môn, đặc trách nghiên cứu và giải quyết các vấn đề tài chính - tiền tệ.
Nhiệm vụ chủ yếu của Nha Ngân khố là:

1. Tập trung quản lý các khoản thu về thuế, đảm phụ quốc phòng (ủng hộ
quân đội), tiền thu công phiếu kháng chiến;
2. Quản lý và giám sát các khoản cấp phát theo dự toán được duyệt; chịu
trách nhiệm về việc xác nhận và thanh toán kinh phí cho các đơn vị sử
dụng ngân sách; làm thủ tục quyết toán với cơ quan tài chính;
3. Tổ chức phát hành giấy bạc Việt Nam (tiền tài chính) trong toàn quốc;
4. Đấu tranh trên mặt trận tiền tệ, thu hẹp và loại bỏ dần phạm vi lưu hành
của tiền Đông Dương và các loại tiền khác của địch;
5. Tích cực đấu tranh để thực hiện các nguyên tắc cơ bản về thể lệ thu, chi
và kế toán đại cương nhằm tăng cường công tác quản lý tài chính ngay
trong điều kiện đất nước đang có chiến tranh
Báo cáo thực tập tổng hợp
5
Trong thời gian 5 năm tồn tại và hoạt động (1946 – 1951), Nha Ngân khố
đã gắn bó mật thiết với những thời kỳ khó khăn nhất của cuộc kháng chiến
giải phóng dân tộc, đồng thời hoàn thành các trọng trách được chính phủ giao
phó. Nha Ngân khố đã có công lớn trong việc xây dựng từng bước một chế độ
tiền tệ độc lập tự chủ; hạn chế dần sự thống trị và chi phối của chế độ tiền tệ
thực dân, đế quốc.
Giai đoạn 1951 – 1963: Kho Bạc Nhà nước
Ngày 6 tháng 5 năm 1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh số 15/SL
thành lập Ngân hàng Quốc gia Việt Nam, đồng thời giải thể Nha Ngân khố và
Nha Tín dụng trực thuộc Bộ Tài chính. Ngân hàng Quốc gia Việt Nam có các
nhiệm vụ chủ yếu sau đây:
1. Quản lý ngân sách quốc gia và phụ trách phát hành công trái quốc gia;
2. Tổ chức huy động vốn của dân và cho vay vốn để phát triển sản xuất;
3. Quản lý ngoại tệ và thanh toán các khoản giao dịch với nước ngoài;
4. Quản lý vàng bạc, kim cương, đá quý và các chứng chỉ có giá;
5. Đấu tranh tiền tệ với địch.
Việc chuyển cơ quan quản lý quỹ ngân sách nhà nước từ Bộ Tài chính

sang Ngân hàng Quốc gia xuất phát từ những hoàn cảnh đặc biệt của cuộc
kháng chiến chống thực dân Pháp cũng như tình hình tài chính - tiền tệ của ta
lúc bấy giờ.
Nhằm cụ thể hoá chức năng và nhiệm vụ của cơ quan quản lý quỹ ngân sách
nhà nước, hai tháng sau khi thành lập Ngân hàng Quốc gia Việt Nam, ngày 20
tháng 7 năm 1951, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 107/TTg thành
lập Kho bạc Nhà nước đặt trong Ngân hàng Quốc gia Việt Nam và thuộc
quyền quản trị của Bộ Tài Chính. Nhiệm vụ chủ yếu của Kho bạc Nhà nước là
quản lý thu chi quỹ ngân sách nhà nước.
Báo cáo thực tập tổng hợp
6
Trong thời gian hơn 10 năm tồn tại và hoạt động (1951 – 1963), dưới sự
lãnh đạo và quản lý trực tiếp của Bộ Tài chính và Ngân hàng Quốc gia, hệ
thống Kho bạc Nhà nước đã hoàn thành tốt nhiệm vụ vẻ vang của mình: Tích
cực đấu tranh với địch trên mặt trận tài chính - tiền tệ; từng bước xây dựng và
củng cố chế độ tiền tệ độc lập tự chủ. Bộ máy Kho bạc Nhà nước các cấp đã
trực tiếp quản lý các nguồn thu của ngân sách, đồng thời cấp phát kịp thời các
nhu cầu chi tiêu của cuộc kháng chiến mà trọng tâm là bảo đảm sức chiến đấu
của bộ đội và bảo đảm sự hoạt động của bộ máy nhà nước từ Trung ương đến
địa phương; đóng góp một phần quan trọng vào sự nghiệp cách mạng đánh
đuổi thực dân xâm lược, khôi phục vac cải tạo nền kinh tế sau khi miền Bắc
được giải phóng.
Giai đoạn 1964 – 1989: Vụ Quản lý quỹ ngân sách nhà nước
Bước sang thời kỳ xây dựng và phát triển kinh tế thuộc kế hoạch 5 năm
lần thứ nhất (1961 – 1965), cùng với việc thay đổi chức năng, nhiệm vụ và tổ
chức bộ máy của các Bộ, ngành ở Trung ương, ngày 26-10-1961 Hội đồng
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 171/CP quy định chức năng, nhiệm vụ
và tổ chức bộ máy của Ngân hàng Nhà nước, thay thế Sắc lệnh số 15/SL ngày
6-5-1951 về việc thành lập Ngân hàng Quốc gia Việt Nam. Ngày 27-7-1964,
Hội đồng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 113/CP thành lập Vụ Quản lý

quỹ ngân sách nhà nước thuộc Ngân hàng Nhà nước, thay thế cơ quan Kho
bạc Nhà nước đặt tại Ngân hàng Quốc gia theo Quyết định số 107/TTg ngày
20-7-1951 của Thủ tướng Chính phủ.
Vụ Quản lý quỹ ngân sách nhà nước có những nhiệm vụ:
1. Đôn đốc việc thu nộp các khoản thu của ngân sách theo kế hoạch và
chế độ của Nhà nước quy định;
2. Giám đốc việc cấp phát các loại vốn theo chế độ, định mức các khoản
chi của ngân sách nhà nước;
Báo cáo thực tập tổng hợp
7
3. Tổ chức theo dõi tình hình thu, chi và làm thống kê các khoản chi của
ngân sách nhà nước để báo cáo với Bộ Tài chính và cơ quan tài chính
các cấp;
4. Thông qua việc theo dõi tình hình thu, chi, giám đốc các cơ quan nhà
nước và các tổ chức kinh tế trong việc chấp hành các chế độ thu, chi
ngân sách nhà nước.
Giai đoạn 1990 đến nay: Kho bạc Nhà nước
Xuất phát từ sự bức thiết của việc đưa công tác quản lý quỹ ngân sách
nhà nước về Bộ Tài chính, trên cơ sơ kinh nghiêm đã tích luỹ được trong
những năm hoạt động của Ngân khố quốc gia và những kiến thức tiếp thu
được qua mô hình hoạt động của Kho bạc các nước, đặc biệt là kết quả làm
thí điểm Kho bạc Nhà nước ở hai tỉnh Kiên Giang và An Giang, Bộ tài chính
đã xây dựng bản đề án thành lập hệ thống Kho bạc Nhà nước trực thuộc Bộ
Tài chính để trình Chính phủ xem xét, quyết định.
Cuối cùng,thời điểm lịch sử quan trọng đối với ngành Kho bạc cũng đến:
Ngày 4-1-1990, Hội đồng bộ trưởng đã ký quyết định số 07/HĐBT thành lập
hệ thống Kho bạc Nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính.
Chức năng, nhiệm vụ của hệ thống Kho bạc Nhà nước được Hội đồng Bộ
trưởng (nay là Chính phủ) quy định như sau:
1. Quản lý quỹ ngân sách nhà nước và tiền gửi của các đơn vị dự toán;

thực hiện nhiệm vụ tập trung các nguồn thu của ngân sách nhà nước,
chi vốn ngân sách nhà nước cho các Bộ, ngành, địa phương, các đơn vị
theo kế hoạch ngân sách đã được duyệt;
2. Trực tiếp giao dịch với khách hàng (về thu, chi ngân sách) bằng tiền
mặt hoặc chuyển khoản của các đơn vị kinh tế, đơn vị hành chính - sự
nghiệp thuộc các cấp ngân sách;
3. Tổ chức huy động và quản lý các nguồn vốn vay và trả nợ dân;
Báo cáo thực tập tổng hợp
8