TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH: Trình bày cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong các nhân tố tạo nên tư tưởng Hồ Chí Minh, nhân tố nào đóng vai trò quyết định bản chất khoa học và cách mạng của tư tưởng Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐẠO TẠO GIÁO DỤC VÀ ĐẠO TẠOC VÀ ĐẠO TẠOO TẠO TẠOO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠING ĐẠO TẠOI HỌC THƯƠNG MẠIC THƯƠNG MẠING MẠO TẠOI

BÀI THẢO LUẬN O LUẬN N
ĐỀ TÀI:Trình bày cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh.
Trong các nhân tố tạo nên tư tưởng Hồ Chí Minh, nhân tố nào
đóng vai trị quyết định bản chất khoa học và cách mạng của tư
tưởng Hồ Chí Minh

Nhóm: 01
Lớp HP: Tư tưởng Hồ Chí Minh
(H2102HCMI0111)

Hà Nội - 2021i - 2021

Giáo viên hướng dẫn:
GVC.TS Bùi Hồng Vạn


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU
4
NỘI DUNG
5
I. CƠ SỞ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
5
1. Cơ sở thực tiễn
5
a. Thực tiễn Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX
5

b. Thực tiễn thế giới cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX
5
2. Cơ sở lý luận
6
a.Giá trị truyền thống của dân tộc Việt Nam:
6
b.Tinh hoa văn hóa nhân loại
7
c. Chủ nghĩa Mác-Lênin
9
3. Nhân tố chủ quan
10
a.Phẩm chất Hồ Chí Minh
10
b.Tài năng hoạt động, tổng kết thực tiễn phát triển lý luận.
11
II. Nhân tố đóng vai trị quyết định bản chất khoa học và cách mạng của Tư tưởng Hồ
Chí Minh
12
1.Nhân tố đóng vai trị quyết định bản chất khoa học và cách mạng của Tư tưởng
HCM
12
2.Lý giải chủ nghĩa Mác-Lênin là nhân tố đóng vai trị quyết định bản chất khoa học
và cách mạng của Tư tưởng Hồ Chí Minh.
14
KẾT LUẬN
17
Tài liệu tham khảo:
18

Nhóm 1

Trang 2


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn

LỜI CẢM ƠN
Kính gửi thầy giáo: GVC.TS Bùi Hồng Vạn
Vậy là thống chốc một kì học đã kết thúc, chúng em, tập thể nhóm 1 xin được
gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến thầy. Cảm ơn thầy trong suốt thời gian vừa qua đã
quan tâm, hướng dẫn chúng em trong từng buổi học, giúp đỡ chúng em vạch ra mục
tiêu cụ thể, hoàn chỉnh hơn về cách thức trình bày, chỉ bảo cho chúng em phương pháp
và cách làm đề tài tốt trong thời gian chúng em thực hiện bài thảo luận của mình.
Trong quá trình làm việc, chúng em vẫn chưa có sự hợp tác hồn tồn ăn ý giữa
các thành viên, bên cạnh đó là việc hạn chế về mặt kiến thức, thời gian nghiên cứu và
kinh nghiệm thực tế. Vì vậy, bài thảo luận của chúng em chắc chắn cịn những thiếu
sót nhất định. Chúng em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của thầy và các
bạn trong lớp để bài thảo luận của nhóm chúng em được hồn thiện hơn.
Một lần nữa, chúng em xin được gửi lời cảm ơn chân thành và sự tri ân sâu sắc
nhất đến với thầy. Chúc thầy luôn dồi dào sức khoẻ và gặt hái được nhiều thành công
trong sự nghiệp giảng dạy của mình.
Chúng em xin chân thành cảm ơn !

Nhóm 1

Trang 3


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn

LỜI CAM ĐOAN
Trong quá trình thực hiện đề tài, Nhóm 1 chúng em có tham khảo một số tài liệu, giáo
trình liên quan. Tuy nhiên chúng em xin cam đoan đề tài: “Trình bày cơ sở hình
thành tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong các nhân tố tạo nên tư tưởng Hồ Chí Minh,
nhân tố nào đóng vai trò quyết định bản chất khoa học và cách mạng của tư tưởng
Hồ Chí Minh”, chúng em đã liên hệ công ty TNHH Honda Việt Nam là bài thảo luận
chúng em tự làm , khơng có sự sao chép từ bài viết của bất cứ tổ chức và cá nhân nào
khác , khơng sao chép ngun trong giáo trình. Bài thảo luận của Nhóm 1 khơng có sự
trùng lặp ở bất cứ bài thảo luận, báo cáo nào trước đó mà nhóm biết.
Nhóm thảo luận
Nhóm 1

Nhóm 1

Trang 4


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn

LỜI MỞ ĐẦU
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng Cộng sản Việt Nam ( năm
2011) nêu khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh như sau:
“ Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về
những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, kết quả của sự vận dụng và phát triển
sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển
những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hố của nhân loại;
là tài sản tinh thần vơ cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi
đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi.
Tư tưởng Hồ Chí Minh góp phần nâng cao năng lực tư duy lý luận, trang bị cho

sinh viên những tri thức sâu sắc và toàn diện về cách mạng Việt Nam. Hơn nữa, Tư
tưởng Hồ Chí Minh đã giáo dục và thực hành đạo đức cách mạng, củng cố niềm tin
khoa học gắn liền với trau dồi tình cảm cách mạng, bồi dưỡng lịng yêu nước. Xây
dựng, rèn luyện phương pháp và phong cách công tác. Việc học tập và tiếp thu Tư
tưởng Hồ Chí Minh của sinh viên Thương Mại nói riêng và tồn thể sinh viên nói
chung mang ý nghĩa vơ cùng to lớn. Để từ đó thơi thúc, mài dũa lịng yêu nước nồng
cháy trong mỗi người dân Việt Nam.

Nhóm 1

Trang 5


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn

NỘI DUNG
I. CƠ SỞ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
1. Cơ sở thực tiễn
a. Thực tiễn Việt Nam cuối thếkỉ XIX đầu thế kỷ XX
“Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên trong hồn cảnh đất nước có nhiều
biến động”. 1/9/1858 Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam, sau một thời gian kháng cự
thì triều đình nhà Nguyễn đã đầu hàng và dần trở thành tay sai cho thực dân Pháp,
nước ta trở thành nước thuộc địa nửa phong kiến, trở thành thuộc địa của Pháp. Dân
tộc Việt Nam đắm chìm trong đêm dài tăm tối bị áp bức bóc lột đến tận cùng dưới hai
tầng áp bức của thực dân Pháp và phong kiến. Từ đó các phong trào đấu tranh yêu
nước chống Pháp xâm lược liên tục nổ ra, dâng cao, lan rộng trong cả nước nhưng đều
lần lượt bị thất bại. Điều đó chứng tỏ tinh thần yêu nước của nhân dân ta, song giai cấp
phong kiến và hệ tư tưởng của nó đã suy tàn, bất lực trước nhiệm vụ bảo vệ độc lập
dân tộc. Thực dân Pháp vẫn duy trì nền kinh tế nơng nghiệp lạc hậu với khoảng 95%
dân số là nông dân; giai cấp địa chủ được bổ sung, củng cố, tăng cường thêm các điền

chủ người Pháp và nước ngoài. Bên cạnh tầng lớp thợ thủ công, tiểu thương, trong xã
hội Việt Nam xuất hiện những giai tầng mới. Đó là giai cấp cơng nhân, giai cấp tư sản
và tầng lớp tiểu tư sản ở thành thị. Từ đó cũng hình thành nên các mâu thuẫn mới
trong xã hội: mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân với tư sản, mâu thuẫn giữa dân tộc
Việt Nam với chủ nghĩa đế quốc Pháp, các mâu thuẫn này diễn ra ngày càng gay gắt.
Đầu thế kỷ XX do ảnh hưởng của cuộc vận động cải cách ở Nhật Bản, Trung
Quốc tràn vào Việt Nam làm cho các phong trào yêu nước ở nước ta chuyển dần sang
xu hướng dân chủ tư sản. Các phong trào yêu nước diễn ra rất sơi nổi nhưng đều thất
bại đã nói lên sự khủng hoảng về đường lối, thiếu hệ thống lý luận cách mạng để dẫn
dắt cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc thành công. Bối cảnh đất nước lúc bấy giờ đặt ra
cho các nhà yêu nước phải tìm ra con đường đấu tranh mới, tìm con đường cứu nước
mới để giành độc lập dân tộc cho nhân dân. Cùng với đó sự ra đời của giai cấp cơng
nhân và các phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân Việt Nam đã làm cho cuộc
đấu tranh giải phóng dân tộc ở Việt Nam xuất hiện dấu hiệu mới của một thời đại mới
sắp ra đời. Công nhân Việt Nam chịu ba tầng áp bức bóc lột: thực dân, tư bản, phong
kiến. Họ sớm vùng dậy đấu tranh chống lại giới chủ. Tất cả những điều này đã tác
động đến sự hình thành tư tưởng Hồ Chí minh.

Nhóm 1

Trang 6


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
b, Thực tiễn thế giới cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX
Vào nửa cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, chủ nghĩa tư bản đã phát triển từ giai
đoạn tự do cạnh tranh sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa. Chỉ chín nước đế quốc đã chi
phối tồn bộ tình hình thế giới. Phần lớn các nước châu Á, châu Phi và châu Mỹ
Latinh đã trở thành thuộc địa hoặc phụ thuộc của chúng. Nhân dân các nước thuộc địa
bị chủ nghĩa thực dân trước hết những giá trị văn hoá, tinh thần, quyền lợi kinh tế và

địa vị xã hội… Mạng sống của người dân thuộc địa “không đáng một trinh” . Cùng với
mâu thuẫn cơ bản trong xã hội tư bản - mâu thuẫn giữa vô sản và tư sản, chủ nghĩa đế
quốc làm phát sinh một mâu thuẫn mới - mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa với chủ
nghĩa đế quốc thực dân. Mâu thuẫn này ngày càng gay gắt. Vì vậy, từ đầu thế kỷ XX
phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa ngày càng phát triển, nhưng chưa
ở đâu giành được thắng lợi.
Trong điều kiện chủ nghĩa đế quốc, Lênin đã phát triển Chủ nghĩa Mác thành
Chủ nghĩa Mác - Lênin. Sự xuất hiện Chủ nghĩa Lênin là một nhân tố đặc biệt quan
trọng đối với việc ra đời và phát triển của Tư tưởng Hồ Chí Minh.
Chủ nghĩa đế quốc và sự tranh chấp thuộc địa giữa chúng là nguyên nhân gây ra
cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất (1914 - 1918). Cuộc chiến tranh hao người tốn
của ấy đã khơi sâu, làm gay gắt thêm mâu thuẫn giữa các nước tư bản chủ nghĩa, làm
cho chủ nghĩa tư bản thế giới suy yếu, tạo điều kiện cho Cách mạng xã hội chủ nghĩa
tháng Mười Nga giành được thắng lợi. Cách mạng Tháng Mười thắng lợi, mở ra thời
đại mới của lịch sử loài người - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã
hội trên phạm vi toàn thế giới. Đồng thời, Nhà nước Xô Viết ra đời làm nảy sinh một
mâu thuẫn mới mang tính thời đại - mâu thuẫn giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư
bản.
Những nhân tố quốc tế nêu trên đã tạo những tiền đề và điều kiện cơ bản thúc
đẩy phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới, trong đó có Việt Nam phát triển với xu
hướng và tính chất mới.
2. Cơ sở lý luận
a. Giá trị truyền thống của dân tộc Việt Nam:
Dân tộc Việt Nam trong hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước đã tạo
lập cho mình một nền văn hóa riêng, phong phú và bền vững với những truyền thống
tốt đẹp và cao quý.
Trước hết, đó là chủ nghĩa u nước, ý chí bất khuất đấu tranh để dựng nước và
giữ nước. Đây là truyền thống có giá trị lớn nhất, quý giá nhất của dân tộc mình, liên
tục được truyền đi truyền lại mấy nghìn năm, hằng xun lịch sử. Mọi học thuyết đạo
Nhóm 1

Trang 7


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
đức, tơn giáo từ nước ngồi du nhập vào Việt Nam đều được tiếp nhận khúc xạ qua
lăng kính của tư tưởng u nước đó. Đây chính là nguồn động lực to lớn của toàn dân
tộc, yếu tố hàng đầu tạo sức mạnh cho việc toàn dân cùng nhau dựng nước, giữ nước!
Thứ hai là tinh thần nhân nghĩa, truyền thống đoàn kết, tương thân, tương ái, “lá
lành đùm lá rách” trong hoạn nạn, khó khăn. Truyền thống này cũng được hình thành
cùng một lúc với sự hình thành của dân tộc, từ hồn cảnh và nhu cầu đấu tranh với
thiên nhiên và giặc ngoại xâm. Dù có bước sang thế kỉ mở, có hình thành phân hóa về
giai cấp thì truyền thống này vẫn cịn rất bền vững. Vì vậy Hồ Chí Minh đã chú ý kế
thừa và phát huy sức mạnh, nhấn mạnh 4 chữ “đồng” (đồng tình, đồng sức, đồng lịng,
đồng minh).
Thứ ba là truyền thống lạc quan, yêu đời của dân tộc ta. Trong “mn nguy,
ngàn khó”, người lao động vận động viên nhau “chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo”,
khơng để bản thân mình vì những khó khăn mà từ bỏ. Trong khoảng thời gian “đạn lạc
bom rơi”, chúng ta vẫn có những ca khúc để khích lệ tinh thần của bộ đội, những khúc
ca hát cho tiền tuyến và chiến tuyến. Tinh thần lạc quan đó có cơ sở từ niềm tin vào
sức mạnh của bản thân mình, tin vào sự tất thắng của chân lý, chính nghĩa dù trước
mắt cịn đầy gian nan. Hồ Chí Minh chính là hiện thân của truyền thống lạc quan này!
Thứ 4 dân tộc Việt Nam là một dân tộc cần cù, dũng cảm, thông minh, sáng tạo
trong sản xuất và chiến đấu, và cũng là một dân tộc ham học hỏi và không ngừng mở
rộng cửa đón nhận tinh hoa văn hóa của nhân loại. Trên cơ sở giữ vững bản sắc của
dân tộc, nhân dân ta biết cách chọn lọc, tiếp thu, cải biến những cái hay cái tốt thành
những giá trị của riêng mình. Hồ Chí Minh chính là hình ảnh sinh động và trọn vẹn
của truyền thống đó!
b. Tinh hoa văn hóa nhân loại
- Hồ Chí Minh tiếp thu tinh hoa văn hóa Phương Đơng

Về Nho giáo: Trong các tác phẩm của mình, Hồ Chí Minh sử dụng khá nhiều
mệnh đề của Nho giáo và đưa vào đó những nội dung và ý nghĩa mới. Trong Nho giáo
có những yếu tố duy tâm, lạc hậu, phản động như tư tưởng đẳng cấp, khinh thường lao
động chân tay, khinh thường phụ nữ... Nhưng Nho giáo cũng có nhiều yếu tố tích cực
nên mới có sức sống mãnh liệt trong mấy ngàn năm là triết lý hành động, tư tưởng
nhập thế, hành đạo, giúp đời; lý tưởng về một xã hội bình trị; là triết lý nhân sinh: tu
thân dưỡng tính; đề cao văn hóa, lễ giáo, tạo ra truyền thống hiếu học. Hồ Chí Minh đã
khai thác Nho giáo, lựa chọn những yếu tố tích cực, phù hợp để phục vụ cho nhiệm vụ
cách mạng. Người dẫn lời của V.I.Lênin: “Chỉ có những người cách mạng chân chính
mới thu hái được những điều hiểu biết quý báu của các đời trước để lại”.
Nhóm 1

Trang 8


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
Về Phật giáo: Phật giáo vào Việt Nam từ rất sớm và ảnh hưởng rất mạnh trong
nhân dân, để lại nhiều dấu ấn trong văn hóa Việt Nam, từ tư tưởng, tình cảm, tín
ngưỡng đến phong tục tập quán, lối sống,... Hồ Chí Minh chịu ảnh hưởng của văn hóa
truyền thống, trong đó có ảnh hưởng của Phật giáo. Thứ nhất là tư tưởng vị tha, từ bi,
bác ái...Thứ hai là nếp sống có đạo đức, trong sạch, giản dị, chăm lo làm điều thiện.
Thứ ba là tinh thần bình đẳng.Thứ tư là Phật giáo đề cao lao động, chống lười biếng.
Cuối cùng, Phật giáo vào Việt Nam, gặp chủ nghĩa yêu nước, chủ trương không xa đời
mà sống gắn bó với nhân dân, với đất nước, tham gia vào cộng đồng, vào cuộc đấu
tranh của nhân dân, chống kẻ thù dân tộc. Những mặt tích cực của Phật giáo Việt Nam
đã đi vào đời sống tinh thần dân tộc và nhân dân lao động. Gia đình Bác Hồ là gia đình
nhà nho nghèo, gần gũi với nơng dân nên cũng thấm nhuần tinh thần đó và để lại dấu
ấn trong tư tưởng Hồ Chí Minh.
Sau này, khi đã trở thành mácxít, Nguyễn Ái Quốc vẫn tìm hiểu thêm về Chủ
nghĩa Tam dân của Tôn Trung Sơn và tìm thấy trong đó “những điều thích hợp với

điều kiện nước ta”. Người chủ trương xây dựng một nước Việt Nam dân chủ cộng hồ
có độc lập, tự do, hạnh phúc. Hồ Chí Minh cũng như Tơn Trung Sơn coi trọng học tập,
rèn luyện, giáo dục tinh thần cho quần chúng. Tư tưởng người lãnh đạo phải trung với
nước, là đầy tớ của quần chúng nhân dân đã được Hồ Chí Minh vận dụng thành những
lời nhắc nhở, giáo dục cho cán bộ, đảng viên chúng ta: “cán bộ là đầy tớ của nhân
dân”, cán bộ phải “trung với nước, hiếu với dân”, phải “cần, kiệm, liêm, chính, chí
cơng vô tư”, “phải khổ trước thiên hạ, vui sau thiên hạ” ... Nhưng Người không sao
chép, không phỏng theo Chủ nghĩa Tam dân mà thận trọng lọc ra, bảo tồn và phát triển
hạt nhân dân chủ cách mạng trong cương lĩnh chính trị và ruộng đất của Tơn Trung
Sơn nhào nặn với thực tiễn Việt Nam.
- Hồ Chí Minh tiếp thu tinh hoa văn hóa Phương Tây
Trong 30 năm bơn ba hoạt động cách mạng ở nước ngồi, Hồ Chí Minh sống
chủ yếu ở châu Âu nên chịu ảnh hưởng rất nhiều từ nền văn hóa dân chủ và cách mạng
của phương Tây.
Ngay từ khi còn học ở trường tiểu học Pháp – bản xứ ở thành phố Vinh (1905),
Hồ Chí Minh đã quan tâm tới khẩu hiệu nổi tiếng của Đại Cách mạng Pháp năm 1789:
Tự do – Bình đẳng – Bác ái.
Đi sang phương Tây, từ năm 1917, Người từ Anh sang Pháp và quyết định sống
và hoạt động ở Pa-ri (thủ đô nước Pháp) - quê hương của lý tưởng Tự do - bình đẳng bác ái. Tại đây Người đã được tiếp xúc trực tiếp với các tác phẩm của các nhà tư tưởng
khai sáng như Von-te, Rút –xô, Mông- tét-xki-ơ,…Sau này, tinh thần tự do, bình

Nhóm 1

Trang 9


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
đẳng, bác ái, dân chủ của văn hóa tư sản đã được Hồ Chí Minh nâng lên thành một
chân lý bất hủ: “Khơng có gì q hơn độc lập tự do”.
Đối với 2 bản Tuyên ngôn độc lập của Mỹ năm 1776 và bản Tuyên ngôn nhân

quyền và dân quyền của Đại Cách mạng Pháp năm 1791,Người đề cao ý chí đấu tranh
cho tự do, độc lập, cho quyền sống của con người. Người đã tiếp thu tư tưởng về
quyền được sống- quyền tự do- quyền mưu cầu hạnh phúc và quyền được tạo hóa sinh
ra - được thừa nhận của 2 bản đại tuyên ngôn của hai cường quốc trên thế giới, từ đó
Người đã phát triển nó thành quyền sống, quyền độc lập, quyền tự do, quyền mưu cầu
hạnh phúc của tất cả các dân tộc. Nội dung nhân quyền được Người nâng lên một tầm
cao mới trong Tuyên ngôn Độc lập của Việt Nam năm 1945.
Trong những năm tháng hoạt động cách mạng ở phương Tây Hồ Chí Minh đã
được tiếp xúc tiếp thu và kế thừa tư tưởng Tự do – Bình đẳng – Bác ái, tinh thần khoa
học, pháp quyền, dân chủ của cách mạng tư sản Pháp, tư tưởng đề cao con người và
đấu tranh cho quyền tự do của con người. Đồng thời Hồ Chí Minh cũng vận dụng và
phát triển những tinh hoa văn hóa đó vào sự nghiệp giải phóng của dân tộc và góp một
phần tích cực vào sự nghiệp của các dân tộc khác.
c. Chủ nghĩa Mác-Lênin
- Chủ nghĩa Mác-Lênin có vai trị to lớn trong Tư tưởng Hồ Chí Minh.
Chủ nghĩa Mác-Lênin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của Hồ Chí
Minh.
Hồ Chí Minh khẳng định Chủ nghĩa Mác-Lênin đối với Cách mạng và nhân dân
Việt Nam, không những là kim chỉ nam mà còn là mặt trời soi sáng cho dân ta đi tới
thắng lợi cuối cùng, đi tới Chủ nghĩa xã hội và Chủ nghĩa cộng sản. Hồ Chí Minh
khẳng định rằng: “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân
chính nhất, chắc chắn nhất, cách mạng nhất là chủ nghĩa Lênin”.
-

Q trình Hồ Chí Minh tiếp cận tư tưởng Hồ Chí Minh
Q trình tiếp nhận Chủ nghĩa Mác-Lênin của Nguyễn Ái Quốc là từ những
nhận thức ban đầu (cảm tính) đi đến nhận thức lý tính. Trong bài “ Con đường dẫn tôi
đến Chủ nghĩa Mác-Lênin” Người có viết “ Lúc bấy giờ tơi ủng hộ Cách mạng tháng
Mười chỉ là theo cảm tính tự nhiên… Tơi kính u Lênin vì Lênin là một người u
nước vĩ đại đã giải phóng đồng bào mình… Tơi tham gia Đảng Xã hội Pháp chẳng qua

là vì các “ơng bà” ấy – hồi đó tơi gọi các đồng chí của tôi như thế- đã tỏ đồng ý với tôi,
với cuộc đấu tranh của các dân tộc bị áp bức. Cịn như Đảng là gì, cơng đồn là gì, chủ
nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản là gì thì tơi chưa hiểu.”
Nhóm 1

Trang 10


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
Ban đầu Hồ Chí Minh chỉ tiếp cận với Lênin đọc luận cương của Lênin, cảm
thấy luận cương đó phù hợp với mình, nhiều vấn đề của luận cương Người vẫn chưa
thực sự hiểu rõ và chấp nhận, dần dần về sau Người nghiên cứu, học hỏi, từ đó mới
nắm bắt, hiểu rõ, sáng tỏ. Từ đó Hồ Chí Minh mới nghiên cứu rộng hơn về Lênin và
liên đới với các bậc đi trước là Mác và Ăngghen và một số vị khác.
Dần dần từ chỗ cảm tính nó trở thành một nhận thức lý tính ở trong Hồ Chí
Minh là cả một q trình phấn đấu học hỏi và nghiên cứu để chuyển hóa nó thành lý
tính.
Hồ Chí Minh tiếp thu Chủ nghĩa Mác-Lênin một cách có chọn lọc, phù hợp với
điều kiện Việt Nam, hấp thu và vốn hiểu biết phong phú, tích lũy qua thực tiễn đấu
tranh vì mục tiêu cứu nước và giải phóng dân tộc.Chủ nghĩa Mác-Lênin là gộp thể của
3 nhà cách mạng nổi tiếng, tài giỏi, trong đó có rất nhiều kiến thức, tư tưởng Hồ Chí
Minh nhìn ra được đây chính là con đường duy nhất cứu dân tộc, sau đó Người cũng
có nghiên cứu về Chủ nghĩa Mác-Lênin nhưng Bác chỉ chắt lọc và chọn ra những gì
mà Bác cảm thấy những tư tưởng đó hữu ích cho dân tộc mình, phù hợp với thời đại.
Từ đó Hồ Chí Minh đưa vào để xây dựng nên tư tưởng của mình. Và trở thành hệ tư
tưởng giúp cho Hồ Chí Minh lãnh đạo cuộc cách mạng Việt Nam, đưa Cách mạng
Việt Nam cùng với Đảng ta đến thắng lợi.
- Chủ nghĩa Mác-Lênin là nhân tố quyết định trực tiếp đến bản chất khoa học và cách
mạng của Tư tưởng Hồ Chí Minh.
Đối với Hồ Chí Minh, Chủ nghĩa Mác-Lênin là thế giới quan, là phương pháp

luận trong nhận thức và hoạt động cách mạng. Trên cơ sở lập trường quan điểm và
phương pháp của Chủ nghĩa Mác-Lênin, Hồ Chí Minh đã triệt để kế thừa, đổi mới,
phát triển những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam .
Chủ nghĩa Mác-Lênin tiền đề lý luận quan trọng nhất, có vai trị quyết định
trong việc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh.
Trong q trình lãnh đạo Cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh khơng
những đã vận dụng sáng tạo, mà còn bổ sung, phát triển và làm phong phú Chủ nghĩa
Mác-Lênin trong thời đại mới.
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một bước nhảy vọt trong lịch sử tư tưởng Việt Nam.
3. Nhân tố chủ quan
a.Phẩm chất Hồ Chí Minh
Hồ Chí Minh có ý tưởng cao cả và hồi bão cứu dân cứu nước, có ý chí, nghị
lực to lớn, phi thường. Hồ Chí Minh khơng lo nghĩ cho bản thân mình mà ln có một
lý tưởng cao cả là “sự ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước ta được hồn
Nhóm 1

Trang 11


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
toàn độc lập, dân ta được hoàn tồn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng
được học hành”. Cuộc hành trình tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
trải qua nhiều phong ba, bão táp khi phải làm đủ nghề, đi từ những đất nước đế quốc
giàu có đến các dân tộc thuộc địa nhưng với khát vọng, ý chí và nghị lực phi thường
đã giúp Người vượt qua và chiến thắng tất cả, tìm được hướng đi mới, mở ra tương lai,
triển vọng cho cả dân tộc.
Là người có bản lĩnh chính trị, có tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo, giàu tính phê
phán, đổi mới và cách mạng. Hồ Chí minh là một cán bộ Đảng viên xuất sắc, có bản
lĩnh chính trị nên đã lãnh đạo và đưa cách mạng Việt Nam đến thành công. Người sẵn
sàng tiếp nhận tinh hoa, trí tuệ của thời đại và tự phân tích, đánh giá ý nghĩa của các sự

kiện lớn trên thế giới, đặc biệt là các cuộc cách mạng xã hội để định hình ra con đường
để đòi các quyền tự do, dân chủ cho nhân dân mình. Được hình thành từ con người có
đức dày, tâm trong, trí sáng, tầm cao trí tuệ, nhân cách, ý chí lớn lao, hoạt động phong
phú, đa dạng trên không gian, thời gian rộng lớn, với nhiều lĩnh vực, vị trí cơng việc
khác nhau, nhưng phong cách tư duy Hồ Chí Minh là biểu hiện đặc sắc của sự độc lập,
tự chủ, sáng tạo, tiếp thu có chọn lọc.
Hồ Chí Minh là một người có tầm nhìn chiến lược, bao quát thời đại. Có năng
lực tổng kết thực tiễn, năng lực tiên tri, dự báo chính xác. Với tầm nhìn thời đại,
Người đã làm sáng rõ con đường cách mạng Việt Nam, soi đường, chỉ lối cho Đảng và
dân tộc ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Bằng trí tuệ mẫn tiệp, siêu phàm, tầm
nhìn rộng mở, Người đã đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, trở thành người cộng sản,
chiến sĩ quốc tế xuất sắc dựa trên năng lực tổng kết thực tiễn để tìm thấy con đường
cứu nước duy nhất đúng đắn cho dân tộc Việt Nam. Tầm nhìn chiến lược Hồ Chí Minh
trước tiên phải kể đến khả năng dự báo, tiên tri đặc biệt về các sự kiện, chiến dịch lịch
sử trong hai cuộc kháng chiến như thành công của cách mạng tháng 8/1945, chiến
thắng Điện Biên Phủ 1965, ngày độc lập dân tộc
Là người tận trung với nước, tận hiếu với dân, suốt đời đấu tranh cho sự nghiệp
cách mạnh Việt Nam và thế giới. Cả cuộc đời Hồ Chí Minh dấn thân vào cuộc trường
chinh ba giải phóng: Giải phóng dân tộc - Giải phóng xã hội - Giải phóng con người,
không phải chỉ trong phạm vi đất nước Việt Nam mà cịn cho cả tồn nhân loại cần
lao.Trong Di chúc, Hồ Chí Minh cịn nêu “điều mong muốn cuối cùng” của Người là
“Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hịa bình,
thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách
mạng thế giới”.

Nhóm 1

Trang 12

Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
b. Tài năng hoạt động, tổng kết thực tiễn phát triển lý luận.
Hồ Chí Minh là người có vốn sống và thực tiễn cách mạng phong phú, phi
thường. Ra đi từ bến Nhà Rồng năm 1911 với hai bàn tay trắng, bơn ba ở nước ngồi
đã giúp Người phát triển và hồn thiện nguồn vốn chính trị, văn hóa và đời sống thực
tiễn xã hội. Được sự dìu dắt của các nhà cách mạng và trí thức tiến bộ Pháp, Nguyễn
Ái Quốc đã từng bước trưởng thành, tiếp nhận, gạn lọc làm giàu trí tuệ của mình để có
thể từ tầm cao của tri thức nhân loại suy nghĩ, lựa chọn, kế thừa và đổi mới, vận dụng
và phát triển vào hoàn cảnh cụ thể của cách mạng Việt Nam. Cùng với đó, trong suốt
cuộc đời của người, Người gặp rất nhiều thử thách cam go nhưng Người đều vượt qua.
Tất cả những điều trên đã góp phần hình thành nên vốn sống, thực tiễn cách mạng của
Người.
Người thấu hiểu về phong trào giải phóng dân tộc, về xây dựng chủ nghĩa xã
hội, về xây dựng đảng cộng sản, v,v,...qua nghiên cứu lý luận và tham gia sáng lập
Đảng Cộng sản Pháp, qua hoạt động trong Đảng Cộng sản Trung Quốc, qua tham gia
phong trào cộng sản quốc tế ở nhiều nước, qua nghiên cứu đời sống xã hội ở Liên Xô
– nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới,...
Hồ Chí Minh là nhà tổ chức vĩ đại của cách mạng Việt Nam. Người đã hiện thực
hóa tư tưởng, lý luận cách mạng thành hiện thực sinh động; đồng thời tổng kết thực
tiễn cách mạng, bổ sung, phát triển lý luận, tư tưởng Cách mạng. Cùng với việc tìm
thấy mục tiêu, phương hướng cách mạng Việt Nam ở chủ nghĩa Mác - Lênin, Người
tham gia sáng lập Đảng Cộng sản Pháp; chuẩn bị về nhiều mặt cho sự ra đời của Đảng
Cộng sản Việt Nam – tổ chức lãnh đạo cách mạng Việt Nam theo chủ nghĩa Mác Lênin. Người sáng lập Mặt trận dân tộc thống nhất; sáng lập Quân đội nhân dân Việt
Nam; khai sinh Nhà nước kiểu mới ở Việt Nam.
Những phẩm chất cá nhân cùng những hoạt động thực tiễn phong phú trên nhiều
lĩnh vực khác nhau ở trong nước và trên thế giới là nhân tố chủ quan hình thành nên tư
tưởng Hồ Chí Minh.
II. Nhân tố đóng vai trị quyết định bản chất khoa học và cách mạng của Tư
tưởng Hồ Chí Minh
1. Nhân tố đóng vai trị quyết định bản chất khoa học và cách mạng của Tư tưởng

HCM
Nhân tố đóng vai trị quyết định đến bản chất khoa học và cách mạng của Tư
tưởng Hồ Chí Minh chính là Chủ nghĩa Mác - Lênin.

Nhóm 1

Trang 13


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
Chủ nghĩa Mác - Lênin là nguồn gốc lý luận chủ yếu quyết định sự hình thành
và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh. Trước hết, Chủ nghĩa Mác - Lênin đã cung cấp
cho Chủ tịch Hồ Chí Minh thế giới quan, phương pháp luận khoa học, những nguyên
lý cơ bản của Chủ nghĩa duy vật biện chứng và Chủ nghĩa duy vật lịch sử; đồng thời,
đặt “hịn đá tảng” những vấn đề có tính ngun tắc về lập trường quan điểm, về tinh
thần xử lý mọi việc. Những phạm trù cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh cũng nằm
trong những phạm trù cơ bản củaChủ nghĩa Mác - Lênin. Tư tưởng Hồ Chí Minh là sự
vận dụng sáng tạo và phát triển Chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của Việt
Nam. Những cống hiến đó có được trước hết do Người đã nắm được bản chất cốt lõi,
“linh hồn sống” trong tư tưởng của các nhà kinh điển Mác - Lênin là phép biện chứng
duy vật.
Chủ nghĩa Mác-Lênin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của Tư tưởng
Hồ Chí Minh. Chủ nghĩa Mác-Lênin là nguồn gốc lý luận cốt lõi, quyết định bản chất
của Tư tưởng Hồ Chí Minh và làm cho tư tưởng của Người thêm phần phong phú so
với Chủ nghĩa Mác - Lênin ở thời đại các dân tộc bị áp bức vùng lên giành độc lập tự
do.
Theo Hồ Chí Minh, mục đích học chủ nghĩa Mác - Lênin là để phụng sự lợi ích
chung, chứ khơng có gì cao xa, nếu khơng hết lịng, hết sức phụng sự nhân dân, tự
kiêu, tự đại, tự tư, tự lợi là trái với Chủ nghĩa Mác - Lênin. Hồ Chí Minh cịn chỉ rõ:
“Nếu thuộc bao nhiêu sách mà sống khơng có tình, có nghĩa thì sao gọi là hiểu Chủ

nghĩa Mác - Lênin được”.
Hồ Chí Minh đi từ chủ nghĩa yêu nước đến Chủ nghĩa Mác - Lênin. Đối với
người, Chủ nghĩa Mác- Lênin cũng chính là con đường cách mạng vơ sản. Từ đây,
người tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn nhất, triệt để nhất: “Muốn cứu nước và
giải phóng dân tộc, khơng có con đường nào khác ngồi con đường cách mạng vơ sản”
và “ chỉ có giải phóng giai cấp vơ sản thì mới giải phóng được dân tộc”, tồn bộ cả 2
cuộc giải phóng này chỉ có thể là sự nghiệp của Chủ nghĩa Cộng sản và của Cách
mạng thế giới.
Bản chất của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là khoa học và
cách mạng. Vì thế, khơng thể tách rời mối quan hệ vốn có giữa tư tưởng Hồ Chí Minh
với chủ nghĩa Mác - Lênin; khơng thể lấy tư tưởng Hồ Chí Minh để thay thế cho Chủ
nghĩa Mác - Lênin và ngược lại. Cũng không thể đề cao hoặc tuyệt đối hóa tư tưởng
Hồ Chí Minh, cũng như bằng cách này hay cách khác lại phủ nhận Chủ nghĩa Mác Lênin.
Chủ nghĩa Mác-Lênin là đỉnh cao trí tuệ nhân loại bao gồm ba bộ phận cấu
thành: Triết học giúp Hồ Chí Minh hình thành thế giới quan, phương pháp biện chứng,
Nhóm 1

Trang 14


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
nhân sinh quan, khoa học, Cách Mạng, thấy được những quy luật vận động phát triển
của thế giới và xã hội lồi người. Kinh tế chính trị học vạch rõ các quan hệ xã hội
được hình thành phát triển gắn với quá trình sản xuất, thấy được bản chất bóc lột của
chủ nghĩa tư bản đối với cơng nhân, xóa bỏ bóc lột gắn liền với xố bỏ quan hệ sản
xuất tư bản chủ nghĩa và sự chuyển biến tất yếu của xã hội loài người từ chủ nghĩa tư
bản lên chủ nghĩa cộng sản.Chủ Nghĩa xã hội khoa học vạch ra quy luật phát sinh,
hình thành, phát triển của hình thái kinh tế xã hội cộng sản chủ nghĩa, những điều kiện,
tiền đề, nguyên tắc, con đường, học thức, phương pháp của giai cấp CN, nhân dân lao
động để thực hiện sự chuyển biến xã hội từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội,

cộng
sản.
Như vậy, chủ nghĩa Mác Lê Nin với bản chất Cách mạng và khoa học của nó giúp
Người chuyển biến từ Chủ nghĩa u nước khơng có khuynh hướng rõ rệt thành người
cộng sản, chủ nghĩa yêu nước gắn chặt với chủ nghĩa quốc tế, độc lập dân tộc gắn liền
với chủ nghĩa xã hội, thấy vai trò của quần chúng nhân dân, sứ mệnh lịch sử của giai
cấp CN, liên minh cơng nơng tri thức và vai trị lãnh đạo của đảng cộng sản trong cách
mạng giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người,
bảo đảm thắng lợi cho chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản. Hồ Chí Minh đã vận
dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, giải đáp được
những vấn đề thực tiễn đặt ra, đưa cách mạng nước ta giành hết thắng lợi này đến
thắng lợi khác
Tiếp đấy Chủ nghĩa Mác - Lênin đã tác động mạnh mẽ và tạo sự chuyển biến
trong tư tưởng của lãnh tụ Hồ Chí Minh về con đường cách mạng Việt Nam. Đây là sự
kiện mang tính chất bước ngoặt đối với Hồ Chí Minh, là mốc Người tìm được con
đường cách mạng đúng đắn cho dân tộc Việt Nam. Nhu cầu đang đặt ra của lịch sử lúc
bấy giờ là xác định một con đường đúng đắn cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc
Việt Nam nói riêng và các dân tộc thuộc địa nói chung. Hồ Chí Minh chính là người
đảm nhận nhiệm vụ lịch sử đó. Đây cũng chính là cơ sở để Người truyền bá Chủ nghĩa
Mác - Lênin vào Việt Nam, gieo hạt giống cộng sản và trực tiếp chuẩn bị những điều
kiện cần thiết bảo đảm cho thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Sự kiện Hồ Chí Minh
đọc bản Luận cương của Lê-nin, cùng với những hoạt động sát cánh với các tầng lớp
cơng nhân, trí thức Pháp và các đại biểu thuộc địa là tiền đề có tính quyết định việc
Người bỏ phiếu tán thành gia nhập Quốc tế cộng sản (Quốc tế III) và tham gia thành
lập Đảng Cộng sản Pháp. Người đã trở thành người cộng sản Việt Nam đầu tiên. Đây
là một sự kiện chính trị vô cùng quan trọng trong cuộc đời hoạt động cách mạng của
Chủ tịch Hồ Chí Minh và trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Người đã rút ra những lý
luận cách mạng phù hợp với con đường cách mạng Việt Nam.
Nhóm 1

Trang 15


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
Quan điểm của Hồ Chí Minh có một bước nhảy vọt so với chủ nghĩa MácLênin bằng cách kết hợp chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế vô sản, kết hợp
dân tộc với giai cấp, độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội, nâng cao chủ nghĩa yêu
nước lên một trình độ mới trên nền tảng của chủ nghĩa Mác - Lênin.
Chính Luận cương của Lê-nin đã tạo ra bước ngoặt căn bản về chất trong sự
phát triển nhận thức, tư tưởng và lập trường chính trị của Nguyễn Ái Quốc: từ chủ
nghĩa yêu nước đến Chủ nghĩa Mác - Lênin, từ giác ngộ dân tộc đến giác ngộ giai cấp,
từ người yêu nước trở thành người cộng sản.
2. Lý giải chủ nghĩa Mác-Lênin là nhân tố đóng vai trị quyết định bản chất khoa
học và cách mạng của Tư tưởng Hồ Chí Minh.
Chủ nghĩa Mác- Lênin là nhân tố đóng vai trị quyết định bản chất khoa học và
cách mạng của Tư tưởng Hồ Chí Minh do bốn yếu tố chủ yếu sau:
a) Chủ nghĩa Mác - Lênin là một hệ thống lý luận khoa học, thể hiện trong toàn
bộ các nguyên lý cấu thành học thuyết, trước hết là các nguyên lý cơ bản
Trong chủ nghĩa Mác- Lênin, chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng gắn liền với
nhau. Sự thống nhất giữa chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng làm cho chủ nghĩa
duy vật trở nên triệt để và phép biện chứng trở thành lý luận khoa học.
Chủ nghĩa duy vật lịch sử, mà cốt lõi là học thuyết hình thái kinh tế- xã hội, là
một thành tựu vĩ đại của triết học Mác. Nó đã chỉ rõ sự chuyển biến từ một hình thái
kinh tế- xã hội này sang một hình thái kinh tế- xã hội khác khơng phải diễn ra một
cách tự động mà phải trải qua quá trình đấu tranh giai cấp gay go, quyết liệt.
Quy luật quan hệ sản xuất phải phù hợp với trình độ của lực lượng sản xuất thể
hiện sự vận động của phương thức sản xuất. Đó là cơ sở để khẳng định sự diệt vong tất
yếu của chủ nghĩa tư bản, sự thắng lợi tất yếu của chủ nghĩa xã hội.
Học thuyết Mác về giá trị thặng dư đã vạch ra quy luật kinh tế cơ bản của xã hội
tư bản - quy luật giá trị thặng dư, từ đó vạch ra bản chất bóc lột của quan hệ sản xuất
tư bản chủ nghĩa.

Học thuyết về sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản đã chỉ rõ giai cấp công nhân là
người lãnh đạo cuộc đấu tranh để lật đổ chế độ tư bản chủ nghĩa và xây dựng chế độ
xã hội chủ nghĩa, giải phóng giai cấp mình và đồng thời giải phóng xã hội.
b) Chủ nghĩa Mác - Lênin là sự thống nhất hữu cơ giữa thế giới quan khoa học và
phương pháp luận mác xít
Bản thân các quy luật, nguyên lý trong Chủ nghĩa Mác - Lênin vừa có ý nghĩa thế
giới quan, vừa có ý nghĩa phương pháp luận.
Thế giới quan duy vật biện chứng giúp con người hiểu rõ bản chất của thế giới là
Nhóm 1

Trang 16


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
vật chất. Thế giới tự nhiên, xã hội và tư duy vận động, biến đổi theo những quy luật
khách quan. Con người thông qua hoạt động thực tiễn có thể nhận thức, giải thích, cải
tạo thế giới. Phương pháp luận đúng đắn giúp xem xét sự vật, hiện tượng một cách
khách quan, phân tích cụ thể theo tinh thần biện chứng. Sự thống nhất giữa thế giới
quan và phương pháp luận đã đưa Chủ nghĩa Mác - Lênin trở thành một hệ thống lý
luận mang tính khoa học sâu sắc và cách mạng triệt để.
c) Chủ nghĩa Mác - Lênin là học thuyết giải phóng xã hội, giải phóng giai cấp giải
phóng con người với con đường, lực lượng, phương thức đạt mục tiêu đó
Chủ nghĩa Mác - Lênin đã chỉ rõ quần chúng nhân dân là chủ nhân của xã hội, là
người sáng tạo ra lịch sử. Điều đó đem lại cho lồi người, đặc biệt là giai cấp công
nhân, nhân dân lao động, những công cụ nhận thức và cải tạo thế giới.
Chủ nghĩa Mác - Lênin là hệ tư tưởng của giai cấp vô sản, là vũ khí lý luận sắc
bén của giai cấp vơ sản trong cuộc đấu tranh giải phóng giai cấp mình, giải phóng tồn
xã hội và giải phóng con người.
Chủ nghĩa Mác - Lênin khơng chỉ giải thích mà cịn vạch ra con đường, những
phương tiện cải tạo thế giới. Ra đời trong thực tiễn đấu tranh của phong trào công

nhân, Chủ nghĩa Mác - Lênin khẳng định mối liên hệ hữu cơ, biện chứng giữa lý luận
cách mạng và thực tiễn cách mạng. C.Mác viết: “Vũ khí của sự phê phán cố nhiên
không thể thay thế được sự phê phán của vũ khí, lực lượng vật chất chỉ có thể bị đánh
đổ bằng lực lượng vật chất; nhưng lý luận cũng sẽ trở thành lực lượng vật chất, một
khi nó thâm nhập vào quần chúng".
d) Chủ nghĩa Mác - Lênin là một học thuyết mở, không ngừng được đổi mới,
được phát triển trong dịng trí tuệ của nhân loại
Mang bản chất khoa học, nên chủ nghĩa Mác - Lênin không phải là một hệ thống
các nguyên lý giáo điều, bất biến mà gắn với quá trình phát triển của tri thức nhân loại
và phong trào cách mạng nên thế giới. Chính C.Mác, Ph.Ăngghen và V.I.Lênin đã
nhiều lần khẳng định, học thuyết của các ông chưa phải đã thực sự hồn chỉnh, cịn
nhiều điều các ơng chưa có điều kiện, thời gian, cơ hội nghiên cứu. Hơn nữa, thực tiễn
luôn luôn phát triển. Tổng kết thực tiễn, phát triển Chủ nghĩa Mác - Lênin là trách
nhiệm của các thế hệ kế tiếp sau, của những người mác xít chân chính. Ngay bản thân
các nhà kinh điển của Chủ nghĩa Mác - Lênin trong quá trình nghiên cứu và hoạt động
trong phong trào công nhân cũng đã điều chỉnh một số luận điểm của mình.
Chủ nghĩa Mác - Lênin là một học thuyết mở. Vì vậy, các thế hệ nối tiếp nhau
tiếp thu, vận dụng và phát triển sáng tạo các quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin,
làm cho học thuyết của C.Mác, Ph.Ăngghen, V.I.Lênin ngày càng được bổ sung và
hồn thiện.
Nhóm 1

Trang 17


Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
Toàn bộ học thuyết Mác - Lênin có giá trị bền vững, xét trong tinh thần biện
chứng, nhân đạo và hệ thống tư tưởng cốt lõi của nó. Đó là những kết tinh trí tuệ của
nhân loại do nhiều thế hệ nối tiếp nhau để ngày càng phát triển và hoàn thiện

KẾT LUẬN
Như vậy, chủ nghĩa Mác - Lênin với bản chất Cách mạng và khoa học của nó
giúp Người chuyển biến từ Chủ nghĩa yêu nước khơng có khuynh hướng rõ rệt thành
người cộng sản, chủ nghĩa yêu nước gắn chặt với chủ nghĩa quốc tế, độc lập dân tộc
gắn liền với chủ nghĩa xã hội, thấy vai trò của quần chúng nhân dân, sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân, liên minh công nông trí thức và vai trị lãnh đạo của đảng cộng
sản trong cách mạng giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải
phóng con người, bảo đảm thắng lợi cho chủ nghĩa xã hội, Chủ nghĩa Cộng sản.
Những lời dạy của Bác Hồ về đạo đức cách mạng, đối với Đảng ta, đối với mỗi
cán bộ, đảng viên nói chung và sinh viên Đại học Thương Mại nói riêng ngày nay vẫn
cịn mang tính thời sự nóng hổi; nhất là những phẩm chất trung với Đảng, trung với
nước, hiếu với dân, về cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, về nâng cao đạo đức
cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, về đảng viên đi trước, làng nước theo sau... là
khơng bao giờ cũ. Nếu có cái gì gọi là cũ thì đó chính là nhận thức của chúng ta về các
lời dạy của Bác không đến nơi, đến chốn, không thật đầy đủ và nhuần nhuyễn, nhất là
chúng ta nói mà khơng đi đơi với làm, hoặc nói nhiều làm ít, khiến cho đời sống văn
hóa trong Đảng, nhất là đời sống về đạo đức, có những biểu hiện suy thối nghiêm
trọng. Trong cuộc chiến đấu sinh tử này, mỗi cán bộ, đảng viên chúng ta càng phải đề
cao trách nhiệm tu dưỡng và thực hành tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh.
Các cán bộ, sinh viên trường Đại học Thương Mại cần ý thức sâu sắc về vai trị,
trách nhiệm của mình, mọi sinh viên cán bộ phải ra sức học tập, tự rèn luyện để có đủ
phẩm chất, kiến thức, năng lực đáp ứng nhiệm vụ được giao. Thường xuyên trau dồi
đạo đức cách mạng, thấm nhuần đạo đức cách mạng. Sự giác ngộ lý tưởng cộng sản,
lòng trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của giai cấp công nhân, suốt đời
hy sinh phấn đấu vì độc lập tự do của Tổ quốc, sánh vai với các cường quốc năm châu.

Nhóm 1

Trang 18

Tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn tư tưởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnởng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạn Chí Minh- GVHD: Bùi Hồ Chí Minh- GVHD: Bùi Hồng Vạnng Vạnn
Chính vì thế mà Trường Đại học Thương Mại luôn học hỏi, đổi mới, luôn là địa điểm
học tập, rèn luyện sáng tạo để cùng sinh viên phát triển tốt nhất.

Tài liệu tham khảo:
(1) Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh, Dành cho bậc đại học khơng chuyên lý luận
chính trị, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2019.
(2)Chín nước đế quốc (Anh, Pháp, Mỹ, Tây Ban Nha, Ý, Nhật Bản, Bỉ, Bồ Đào Nha,
Hà Lan) với số dân 320.657.000 người, với diện tích 11.407.606 cây số vng thống
trị và bóc lột các nước thuộc địa gồm hàng chục dân tộc với số dân 560.193.000 người
trên diện tích 55.637.000 cây số vng (Xem, Hồ Chí Minh: Tồn tập, Nxb. Chính trị
quốc gia, H. 2000, t.1, tr.277)
(3) Hồ Chí Minh: Tồn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H. 2000, t.2, tr.59.
(4)Hồ Chí Minh kế thừa và phát triển giá trị văn hóa dân tộc và nhân loại, TS. Hồ
Văn Chiểu, Ban Tư tưởng – Văn hóa TW.
(5) Lý tưởng Tự do, bình đẳng, bác ái trong văn hóa tư sản với việc hình thành tư
tưởng “Khơng có gì quý hơn độc lập, tự do” của Hồ Chí Minh,Ths. Vũ Minh Thanh,
Trường chính trị tỉnh Bình Phước.
(6) Tác phẩm “Con đường dẫn tôi đến chủ nghĩa Mác-Lênin” – Chủ tịch Hồ Chí Minh
(7) Phong cách tư duy Hồ Chí Minh, Tạp chí Quốc phịng tồn dân, 22/ 12/2016
(8) Hồ Chí Minh - Tầm nhìn thời đại, Nxb. Tp. Hồ Chí Minh, 2017
(9) Hồi bão Hồ Chí Minh, Báo Thanh niên, 27/1/2017

Nhóm 1

Trang 19