Lv ths ctxh hoạt động công tác xã hội trong hỗ trợ học nghề đối với người khuyết tật từ thực tiễn tại trung tâm dạy nghề từ thiện quỳnh hoa, huyện thanh trì, thành phố hà nội

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Sau hơn 30 nam thực hiện đổi mơi, Việt Nam đa bựơc vaổ nhổm
nhựng nựơc đang phat triện cổ thu nhap trung bình va đang tiệ" p tuc đay
manh cổng nghiệp hổa, hiện đai hổa ga$ n vơi phat triện kinh tệ" tri thực.
Trổng hơn 30 nam qua, chung ta đa đat đựơc ra" t nhiệ) u thanh tựu cơ ba* n
vệ) tang trựơ*ng kinh tệ" va cổng ba+ ng xa hổi. Mực tang trung bình nay phu
hơp vơi xu thệ" , bổ" i ca* nh cu* a nệ) n kinh tệ" thệ" giơi va Việt Nam cung khổng
pha* i la ngổai lệ - mổt trổng sổ" cac nựơc cổ sự tang trựơ*ng kha caổ trổng
khu vực va trện thệ" giơi. Tuy nhiện, vơi sự phat triện khổng đổ) ng đệ) u
giựa cac khu vực, giựa nổng thổn va thanh thi, giựa nhổm ngựơi cổ thu
nhap caổ vơi nhổm ngựơi cổ thu nhap tha" p da2 n đệ" n nhựng ba" t cổng thiệt
thổi đổ" i vơi nhựng nhổm đổ" i tựơng yệ" u thệ" trổng xa hổi hiện nay: ngựơi
nghệổ, ngựơi khuyệ" t tat, …. Trổng van kiện Đai hổi Đa* ng XI nệu rổ: Phat
triện kinh tệ" nhanh, bệ) n vựng, đổ) ng thơi “thực hiện cổ hiệu qua* tiệ" n bổ va
cổng ba+ ng xa hổi, ba* ổ đa* m an sinh xa hổi trổng tựng bựơc va tựng chình
sach phat triện”. Bơ*i vay, an sinh xa hổi đa trơ* thanh va" n đệ) trổng tam
trổng cac chiệ" n lựơc phat triện cu* a đa" t nựơc ta.
Ở= nựơc ta hiện nay cổ khổa* ng 8 triệu ngựơi khuyệ" t tat, chiệ" m 7,8%
dan sổ" dổ nhiệ) u nguyện nhan nhự chiệ" n tranh (nổ bổm mìn cổn sổt lai),
dổ điệ) u kiện y tệ" va kiệ" n thực vệ) cham sổc sực khổ* ệ ba mệ luc mang thai
cổn nhiệ) u han chệ" , dổ sự* dung cac lổai thực pham cổ chựa hổa cha" t ba* ổ
vệ thực vat, .… [1]. Đa sổ" NKT sổ" ng ơ* nhựng khu vực nay thuổc diện
nghệổ va can nghệổ, sổ" NKT cổn trổng đổ tuổi laổ đổng la 61% trổng kha*
nang cổn tham gia laổ đổng chiệ" m 40%. Tuy nhiện trổng sổ" nay chì* cổ
30% đang tham gia laổ đổng cổ thu nhap chổ ba* n than va gia đình. Hổ chu*

1


yệ" u lam nghệ) nổng – lam – ngự nghiệp va cổ thu nhap ra" t tha" p sổ vơi cac

cổng việc khac.
NKT cổ lệ la nhựng ngựơi luổn “pha* i” tra* i nghiệm nhựng trang thai,
ca* m xuc khổng mổng muổ" n trổng cuổc sổ" ng khi bi lổai trự khổ* i cac hổat
đổng trổng đơi sổ" ng hang ngay. Mac du trện thệ" giơi đa cổ ra" t nhiệ) u nổ2
lực đệ giup NKT đựơc bình đaK ng hơn trổng việc tiệ" p can cac cơ hổi y tệ" ,
giaổ duc va dich vu liện quan, cung nhự hổ2 trơ NKT tìm kiệ" m việc lam phu
hơp ma hổ mổng muổ" n. Nhựng chung ta va2 n luổn tha" y ra+ ng NKT tai mổi
hổan ca* nh xa hổi va2 n luổn la nhổm xa hổi yệ" u thệ" , dệ2 bi tổn thựơng va
nhan đựơc ìt thanh qua* kinh tệ" xa hổi hơn nhổm khổng bi khuyệ" t tat.
Cổng tac xa hổi (CTXH) la mổt nganh khổa hổc xa hổi ựng dung, mổt
nghệ) nghiệp chuyện mổn đựơc hình thanh va phat triện tự cuổ" i thệ" ky*
XIX. Cung vơi sự van đổng va phat triện cu* a xa hổi lổai ngựơi, CTXH
khổng ngựng đựơc bổ sung, hổan thiện trện ca* phựơng diện ly thuyệ" t va
thực hanh nha+ m đap ựng nhựng nhu ca) u cu* a cuổc sổ" ng. CTXH cổ nhựng
đổng gổp tìch cực, tổ lơn đổ" i vơi việc hựơng tơi xay dựng xa hổi tiệ" n bổ,
bình đaK ng, cổng ba+ ng, van minh ơ* đổ mổ2 i thanh viện cổ đựơc mổt đơi
sổ" ng an tổan, đa* m ba* ổ nhu ca) u thiệ" t yệ" u vệ) vat cha" t, tinh tha) n, đựơc tổn
trổng va taổ điệ) u kiện phat triện tổan diện.
Cac cổng trình nghiện cựu vệ) CTXH vơi NKT hay nhựng cổng trình
nghiện cựu vệ) hổ2 trơ hổc nghệ) chổ NKT đa cổ kha nhiệ) u, nhựng nhựng
cổng trình nghiện cựu vệ) hổat đổng cu* a CTXH trổng hổ2 trơ hổc nghệ) thì
cổn kha mơi mệ* .
Vì nhựng ly dổ trện, tổi chổn đệ) tai: “Hoạt động Công tác xã hội

trong hỗ trợ học nghề đối với người khuyết tật từ thực tiễn tại
Trung tâm dạy nghề từ thiện Quỳnh Hoa, huyện Thanh Trì, Thành
phố Hà Nội”.

2

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

2.1. Nghiên cứu về chính sách, pháp luật đối với người khuyết
tật
Sau nhựng nam 1980, Liện hơp quổ" c đa xay dung cac chựơng trình
vệ) ngựơi khuyệ" t tat va la" y nam 1981 la nam cu* a nhựng ngựơi khuyệ" t tat.
Trổng khổa* ng thơi gian nay, nhiệ) u nghiện cựu, nhiệ) u dự an, chựơng trình
hanh đổng đa hựơng tơi cac va" n đệ) cu* a ngựơi khuyệ" t tat.
Nghiện cựu nựơc ngổai “Disability and sổcial inclusiổn in Irệland,

Brệnda Gannổn and Brian Nổlan, 2011” (Khuyệ" t tat va hổa nhap xa hổi ơ*
Irệland, Brệnda Gannổn and Brian Nổlan, 2011) [24]. Nghiện cựu xệm xệt
NKT cổ hổan ca* nh khổ khan hổa nhap xa hổi, trổng đổ nghiện cựu: thu
nhap, trình đổ hổc va" n, kinh tệ" , va tham gia xa hổi ... va đổ) ng thơi chì* ra
ra+ ng yệ" u tổ" mac ca* m tự ti la mổt trổng nhựng yệ" u tổ" ca* n trơ NKT tham
gia hổa nhap xa hổi va 6 cuổc sổ" ng hang ngay. Baổ caổ nay nệu lện sự
khac biệt giựa NKT va khổng khuyệ" t tat trổng việc tham gia hổa nhap
cổng đổ) ng. Thổng qua việc thổ" ng kệ cac sổ" liệu thu thap đựơc đệ đanh gia
mực đổ đổi nghệổ, sự tham gia giaổ duc... cu* a NKT. Đổ) ng thơi tìm hiệu
thệm mực đổ a* nh hựơ*ng cu* a NKT đệ" n cuổc sổ" ng hang ngay va tơi nhựng
ngựơi khac. Baổ caổ cung nha" n manh đệ" n yệ" u tổ" khuyệ" t tat cổ a* nh hựơ*ng
lơn đệ" n đơi sổ" ng cu* a NKT, thiệ" t kệ" nơi lam việc khổng phu hơp vơi cac
dang tat, sự ky thi cu* a cổng đổ) ng va việc tiệ" p can giaổ thổng đi lai cổn khổ
khan.
Cuổ" n sach “Phat triện hệ thổ" ng an sinh xa hổi Việt Nam đệ" n nam

2020” (2013) cu* a Viện Khổa hổc Laổ đổng va Xa hổi, Bổ Laổ đổng –
Thựơng binh va Xa hổi phổ" i hơp vơi Tổ chực Hơp tac Phat triện Đực
(GIZ). Cuổ" n sach đựa ra nhựng va" n đệ) chung vệ) an sinh xa hổi, nổi dung

cơ ba* n cu* a Nghi quyệ" t sổ" 15- NQ/TW, cac kệ" t qua* đa đat đựơc, nhựng tổ) n

3


tai cu* a chình sach an sinh xa hổi hiện hanh va cac đinh hựơng chình sach
chổ giai đổan tự nay đệ" n nam 2020. Cuổ" n sach gổ) m hai pha) n la nhựng
va" n đệ) chung vệ) an sinh xa hổi va an sinh xa hổi Việt Nam giai đổan 20122020. KhaK ng đinh đệ" n nam 2020 cơ ba* n hình thanh hệ thổ" ng an sinh xa
hổi baổ phu* tổan dan vơi cac yệu ca) u ba* ổ đa* m đệ ngựơi dan cổ việc lam,
thu nhap tổ" i thiệu; tham gia ba* ổ hiệm xa hổi, ba* ổ đa* m hổ2 trơ ngựơi cổ
hổan ca* nh đac biệt khổ khan, ba* ổ đa* m ngựơi dan tiệ" p can đựơc vơi cac
dich vu xa hổi cơ ba* n ơ* mực tổ" i thiệu, gổp pha) n tựng bựơc nang caổ thu
nhap, ba* ổ đa* m cuổc sổ" ng an tổan, bình đaK ng va hanh phuc cu* a nhan dan.
Baổ caổ Quổ" c gia vệ) thực hiện quyệ) n cổn ngựơi ơ* Việt Nam thệổ cơ
chệ" kiệm đinh ky phổ cap (UPR) chu ky II. Baổ caổ nay đựơc sổan tha* ổ
thệổ hựơng da2 n tai Nghi quyệ" t sổ" 60/251 ngay 15/03/2006 cu* a Đai hổi
đổ) ng Liện hơp quổ" c, Nghi quyệ" t sổ" 5/1 ngay 18/06/2007 va Quyệ" t đinh
sổ" 17/119 ngay 19/06/2011 cu* a Hổi đổ) ng Nhan quyệ) n nha+ m kiệm điệm
tình hình thực hiện cac quyệ) n cổn ngựơi trện lanh thổ Việt Nam. Tai muc
Ngựơi khuyệ" t tat sổ" thự tự 66 ghi Việt Nam đa ky Cổng ựơc vệ) quyệ) n cu* a
ngựơi khuyệ" t tat nam 2008 va dự kiệ" n hổan thanh thu* tuc phệ chuan
trổng nam 2014, cung nhự đang nổ2 lực xay dựng va hổan thiện luat phap,
chình sach nha+ m thuc đay quyệ) n cu* a ngựơi khuyệ" t tat. Trổng lổ trình phệ
chuan Cổng ựơc vệ) quyệ) n cu* a ngựơi khuyệ" t tat, Việt Nam đa ban hanh
Luat vệ) ngựơi khuyệ" t tat nam 2010 va xay dựng cac van ba* n thi hanh.
Trổng giai đổan 2010-2013, đa cổ 13 van ba* n dựơi Luat đựơc ban hanh
cổ liện quan tơi ngựơi khuyệ" t tat trổng cac lình vực truyệ) n thổng, thệ
thaổ, du lich, tiệ" p can An sinh xa hổi va thuc đay thực hiện Muc tiệu Thiện
niện ky* . Sổ" 67 ghi chình sach chung cu* a Nha nựơc la khuyệ" n khìch, taổ
điệ) u kiện thuan lơi chổ ngựơi khuyệ" t tat thực hiện bình đaK ng vệ) cac

quyệ) n vệ) 8 chình tri, kinh tệ" , van hổa, xa hổi va phat huy kha* nang cu* a hổ
đệ ổn đinh đơi sổ" ng, hổa nhap cổng đổ) ng, tham gia cac hổat đổng xa hổi.
4


Ngựơi khuyệ" t tat đựơc Nha nựơc va xa hổi trơ giup cham sổc sực khổệ* ,
phuc hổ) i chực nang, taổ việc lam phu hơp va đựơc hựơ*ng cac quyệ) n khac
thệổ quy đinh cu* a phap luat. Sổ" 68 ghi Thu* tựơng Chình phu* đa phệ duyệt
Đệ) an Trơ giup ngựơi khuyệ" t tat giai đổan 2012 – 2020 nha+ m đay manh
thực hiện cac chình sach trơ giup ngựơi khuyệ" t tat thệổ quy đinh cu* a Luat
Ngựơi khuyệ" t tat, đổ) ng thơi thực hiện cam kệ" t cu* a Chình phu* Việt Nam vệ)
7 lình vực ựu tiện trổng Thap ky* thự II Thiện niện ky* Biwakổ vệ) ngựơi
khuyệ" t tat khu vực chau A\ – Thai Bình Dựơng. Đệ) an chia lam 2 giai đổan
vơi nhựng chì* tiệu cu thệ nha+ m thuc đay sự hổa nhap cu* a ngựơi khuyệ" t
tat trổng cac lình vực y tệ" , giaổ duc, laổ đổng, xay dựng, giaổ thổng, cổng
nghệ thổng tin, van hổa, thệ thaổ, phap ly… Bện canh đổ, Chình phu* cung
triện khai mổt lổat cac chình sach trơ giup ngựơi khuyệ" t tat nhự đệ) an trơ
giup phuc hổ) i chực nang chổ ngựơi tam tha) n; tham gia va thực hiện cac
sang kiệ" n cu* a quổ" c tệ" va khu vực; tang cựơng sự tham gia cu* a ngựơi
khuyệ" t tat va ba* ổ vệ quyệ) n cu* a ngựơi khuyệ" t tat; hổ2 trơ thanh lap cac tổ
chực tự lực cu* a ngựơi khuyệ" t tat; trơ giup đaổ taổ nghệ) va taổ việc lam;
ca* i thiện kha* nang tiệ" p can va sự* dung cac cổng trình van hổa, cổng cổng
va cac dich vu xa hổi cơ ba* n khac cu* a ngựơi khuyệ" t tat.
Trổng baổ caổ nay cổ quy đinh va luan điệm liện quan đệ" n việc hổ2
trơ ca* i thiện kha* nang tiệ" p can va sự* dung cac cổng trình van hổa, cổng
cổng va cac dich vu xa hổi cơ ba* n khac cu* a ngựơi khuyệ" t tat nổi chung, sự
hổ2 trơ ngựơi khuyệ" t tat van đổng tiệ" p can cac cổng trình tru sơ* lam việc
cổ na+ m trổng hang muc ngựơi khuyệ" t tat. Nghiện cựu nay sệ cu thệ hơn
nhựng cach hổ2 trơ NKT van đổng tiệ" p can cac cổng trình cổng cổng.
Nghiện cựu cu* a Bổ Laổ đổng Thựơng binh va Xa hổi vơi đệ) tai: “Vai

trổ cu* a tổ chực ngựơi tan tat trổng việc xay dựng cac chình sach, chựơng
trình quổ" c gia vệ) vệ) day nghệ) va việc lam chổ ngựơi khuyệ" t tat cu* a bổ
thựơng binh laổ đổng va xa hổi”. Nghiện cựu nay cung nổi đệ" n việc xay
5


dựng va thực hiện 9 cac chình sach chổ ngựơi khuyệ" t tat đệ hổ đựơc đap
ựng nhu ca) u việc lam cu* a mình, hổ đựơc tự va" n hổ2 trơ day nghệ) , qua đay
ngựơi khuyệ" t tat biệ" t đựơc nhựng nơi cổ thệ nhan mình vaổ lam việc, đệ
cổ thệ cổ mổt cổng việc phu hơp vơi ba* n than, tuy nhiện hai đệ) tai nệu
trện nổi dung chu* yệ" u la đinh hựơng va gia* i quyệ" t nhu ca) u việc lam chổ
NKT, ma chựa hệ) đệ) cap đệ" n nhu ca) u tiệ" p can cu* a NKT van đổng vơi cac
cổng trình cổng cổng.
Luat ngựơi khuyệ" t tat va khuyệ" n nghi sự*a đổi, quyệ) n cu* a trệ* ệm
khuyệ" t tat tai Việt Nam baổ gổ) m quyệ) n đựơc ba* ổ vệ khổng phan biệt đổ" i
xự*, quyệ) n tiệ" n can, quyệ) n đựơc sổ" ng trổng cổng đổ) ng, quyệ) n đựơc cham
sổc sực khổ* ệ, quyệ) n đựơc giaổ duc, quyệ) n vệ) danh tình, khai sinh va nang
lực phap ly.
Nhự vay, cổ thệ nổi ra+ ng nhựng nghiện cựu vệ) chình sach, phap luat
đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat tai Việt Nam nổi riệng va trện thệ" giơi nổi chung
ra" t phổng phu va đa dang, đap ựng mổt pha) n nhựng nhu ca) u thiệ" t yệ" u
trổng cuổc sổ" ng cu* a NKT giup hổ thệm tự tin hơn trổng cuổc sổ" ng phìa
trựơc, thuc đay sự cổng ba+ ng bình đaK ng trổng xa hổi.

2.2. Nghiên cứu về các hoạt động hỗ trợ cho người khuyết tật
Hiện nay cac cổng trình cổng cổng ơ* nựơc ta mơi chì* đap ựng mổt
pha) n naổ cac cổng cu đệ hổ2 trơ ngựơi khuyệ" t tat tiệ" p can, nổi chung
ngựơi khuyệ" t tat cổn ra" t nhiệ) u khổ khan raổ ca* n đệ tiệ" p can sự* dung cac
cổng trình cổng cổng mổt cach đa) y đu* va đung nghìa hổa nhap xa hổi.

Hổat đổng hổ2 trơ trổng cổng tac xa hổi đựơc vì la xựơng sổ" ng trổng
cổng tac xa hổi đổ" i vơi ta" t ca* mổi hổat đổng trơ giup đổ" i tựơng, đổ" i vơi
đổ" i tựơng ngựơi khuyệ" t tat van đổng va sự hổ2 trơ tiệ" p can sự* dung cac
cổng trình cổng cổng liện quan lai ìt đựơc nghiện cựu va đệ) cap. Nghiện
cựu xin đựơc chì* ra thực trang cac cổng trình cổng cổng UBND, TYT tai
6


đia ban đap ựng việc sự* dung chổ NKT, vì du nhự thệ" naổ cung nhự thực
trang va nhu ca) u tiệ" p can sự* dung cu* a ngựơi khuyệ" t tat van đổng tai đay
đổ" i vơi cac hang muc cổng trình cổng cổng nay, cac cơ quan tổ chực liện
quan đệ" n hổ2 trơ van đổng chình sach, hổ2 trơ tự va" n phap ly đệ ngựơi
khuyệ" t tat cổ cơ hổi nổi lện nguyện vổng sự* dung va đựơc đap ựng phu
hơp vơi quyệ) n lơi tiệ" p can sự* dung ngang ba+ ng vơi nhựng ngựơi khổng
khuyệ" t tat. Đệ) tai cung nghiện cựu cach hổ2 trơ phu hơp, đanh gia thực
tiệ2 n tai khu vực nghiện cựu va cac chình sach phap luat liện quan đệ" n
ngựơi khuyệ" t tat.
Đổ2 Thi Liện, Luan van thac sì 2014, “Cổng tac xa hổi đổ" i vơi ngựơi

khuyệ" t tat tự thực tiệ2 n thanh phổ" Thanh Hổa” , Hổc viện Khổa hổc xa hổi.
Luan van đa đanh gia, khai quat đựơc thực trang trổng cổng tac hổ2 trơ
ngựơi khuyệ" t tat tai Thanh phổ" Thanh Hổa va đựa ra nhựng dich vu hổ2
trơ chổ ngựơi khuyệ" t tat tai đay, đổ) ng thơi tac gia* cung đệ) xua" t nhựng
gia* i phap phu hơp va thiệ" t thực trổng qua trình hổ2 trơ ngựơi khuyệ" t tat.
Giaổ trình “Cổng tac xa hổi vơi ngựơi khuyệ" t tat (2014)” , Nha xua" t
ba* n Đai hổc Quổ" c gia Ha Nổi. Giaổ trình đa khai quat nhựng va" n đệ) cơ ba* n
vệ) NKT va nệu lện cac lổai hình cham sổc trơ giup NKT. Ngổai ra, giaổ
trình cổn đệ) cap đệ" n nhựng ky nang, nhựng nguyện ta$ c ca) n thiệ" t cu* a
ngựơi cổng tac xa hổi viện khi thực hanh thệổ cac hình thực khac nhau
(ca nhan, nhổm), cung nhự cac nguổ) n lực trổng qua trình trơ giup NKT.

Dark and Light Blind Carệ nghiện cựu nam 2008, “Inclusiổn ổf
disablệd pệổplệ Vổcatiổnal Training and incổmệ”. Trổng cuổ" n baổ caổ
tổng kệ" t chựơng trình CTXH vơi NKT, nhổm tac gia* đa nệu lện chựơng
trình chình sach, quyệ) n cu* a NKT, cach thực hổ2 trơ NKT, mổt sổ" chựơng
trình hổ2 trơ NKT mổ hình ơ* chau Phi cung cac kì nang lam việc đổ" i vơi
NKT.

7


Chình vì vay, cac nghiện cựu vệ) cac hổat đổng hổ2 trơ chổ ngựơi
khuyệ" t tat đa va đang phat huy đung vai trổ trổng cac hổat đổng Cổng tac
xa hổi. Chình nhựng cổng trình nghiện cựu nay ựng dung vaổ thực tiệ2 n
đơi sổ" ng xa hổi đa giup chổ ngựơi khuyệ" t tat gia* m bơt ganh nang trổng
cuổc sổ" ng, đap ựng mổng mổ* i va nguyện vổng cu* a ngựơi khuyệ" t tat tai
Việt Nam nổi riệng va trện thệ" giơi nổi chung.

2.3. Nghiên cứu về việc làm, dạy nghề cho người khuyết tật
Thệổ baổ caổ kha* ổ sat vệ) đaổ taổ nghệ) va việc lam chổ NKT tai Việt
Nam cổ ra" t ìt ngựơi đựơc đaổ taổ nghệ) , hựơng da2 n vệ) việc lam cung nhự
vệ) phat triện dổanh nghiệp. Chình phu* , nhiệ) u tổ chực phi chình phu* va
chình NKT đệ) u nhan tha" y ra+ ng ca) n cổ cac dich vu đaổ taổ riệng (ìt nha" t
thệổ hổc cac lơp đaổ taổ riệng danh chổ NKT), cac dich vu bổ" trì việc lam
riệng va cac kệ" hổach chổ NKT, Va nhơ cac chình sach việc lam đa taổ
đổng lực chổ cac trung tam, cơ sơ* xa hổi day nghệ) danh riệng chổ NKT
đựơc thanh lap. Tuy nhiện, trện thực tệ" chì* phuc vu cac khu vực thanh thi.
Tai cac khu vực nổng thổn, việc tiệ" p can đaổ taổ nghệ) ra" t bi han chệ" . Cac
dich vu bổ" trì việc lam thựơng ga$ n liệ) n vơi cơ sơ* đaổ taổ nghệ) . Tai Việt
Nam, sổ" cac dổanh nghiệp danh riệng chổ NKT kha nhiệ) u. Hơn 8000 NKT
đa tham gia vaổ chuổ2 i sa* n xua" t cu* a cac dổanh nghiệp nay. Tuy nhiện,

pha) n lơn cac cơ sơ* cổn nhổ* hệp, hổat đổng lơi nhuan tha" p nhự cac nganh
thu* cổng my nghệ, mastxa, đan lat may trệ, v.v. Kha* nang đựơc đaổ taổ
mổt cach phu hơp va tham gia cac dich vu phat triện kinh dổanh tai cac
dổanh nghiệp nay ra" t han chệ" .
Cổng ựơc vệ) quyệ) n cu* a ngựơi khuyệ" t tat nam 2006 [6, điệ) u 27]
đựơc cổi la cổng cu phap ly caổ nha" t hiện nay đệ) cap đệ" n cac va" n đệ)
chung cu* a ngựơi khuyệ" t tat. Ở= lình vực việc lam, Cổng ựơc cổ ghi nhan cac
quyệ) n cu* a ngựơi khuyệ" t tat ơ* cac khìa canh vệ) đaổ taổ nghệ) , cơ hổi lam
việc, thuc đay mổ hình tự taổ việc lam, kha* nang lựa chổn cơ hổi việc lam
8


cung nhự nhựng yệu ca) u vệ) việc taổ dựng mổi trựơng dệ2 hổa nhap, khổng
raổ ca* n chổ ngựơi laổ đổng la khuyệ" t tat. Đay chình la cach thực chổ" ng lai
vổng đổi nghệổ luan quan cu* a ngựơi khuyệ" t tat.
Nguyệ2 n Tiệ" n Dung (2011), “Phat triện day nghệ) đap ựng nhu ca) u

trổng giai đổan mơi” - Tap chì Kinh tệ" va Dự baổ (sổ" 4). Bai baổ chì* ra yệu
ca) u ca) n pha* i đaổ taổ nghệ) trổng giai đổan hiện nay, khổng chì* đaổ taổ
nghệ) đổi hổ* i cha" t lựơng cha" t xam ma cổn pha* i đaổ taổ nhựng nghệ) đơn
gia* n nha+ m đap ựng xu thệ" hổi nhap vơi khu vực va quổ" c tệ" , đệ taổ ra
nhựng sa* n pham tổ" i ựu va tổ" t nha" t đap ựng nhu ca) u thi trựơng.
Đệ) tai luan van thac sì: “Thực trang hổat đổng hổ2 trơ việc lam chổ

trệ* ệm khuyệ" t tat – nghiện cựu tai Trung tam day nghệ) Nhan đaổ va
Trung tam day nghệ) tự thiện Quynh Hổa” cu* a Pham Thi Kiệ) u Lệ (2014),
chuyện nganh Cổng tac xa hổi, Đai hổc Khổa hổc Xa hổi va Nhan van. Luan
van nghiện cựu cơ sơ* ly thuyệ" t va thực tiệ2 n cu* a hổat đổng hổ2 trơ việc lam
chổ trệ* ệm khuyệ" t tat; kệ" t qua* kha* ổ sat vệ) thực trang hổat đổng hổ2 trơ
việc lam chổ trệ* ệm khuyệ" t tat tai Trung tam day nghệ) Nhan đaổ va Trung

tam day nghệ) tự thiện Quynh Hổa đệ tự đổ đựa ra nhựng đệ) xua" t biện
phap nang caổ hiệu qua* hổat đổng hổ2 trơ việc lam chổ trệ* ệm khuyệ" t tat.
Nghiện cựu “Va" n đệ) giơi va ngựơi khuyệ" t tat Việt Nam” cu* a tac gia*
Lệ Thi Quy – đựơc đang trện trang 7, sổ" 2 Tap chì “Nghiện cựu gia đình va
giơi, nam 2007” đa chì* ra ra+ ng: “Bện canh va" n đệ) vệ) giơi va ngựơi khuyệ" t

tat, cac nghiện cựu danh nhiệ) u sự quan tam đệ" n va" n đệ) việc lam, giaổ duc,
hổa nhap cổng đổ) ng chổ ngựơi khuyệ" t tat. Qua cac nghiện cựu chổ tha" y
đinh kiệ" n cu* a xa hổi vệ) ngựơi khuyệ" t tat chổ ra+ ng, ngựơi khuyệ" t tat
khổng cổ kha* nang laổ đổng, kiệ" m tiệ) n, điệ) u nay taổ ra ran ca* n lơn a* nh
hựơ*ng đệ" n kha* nang hổa nhap cổng đổ) ng, hổc tap va thìch ựng mổi
trựơng sổ" ng cu* a ngựơi khuyệ" t tat” [21, tr.8,9].

9


Nhìn chung, cổ ra" t nhiệ) u nghiện cựu trổng nựơc va trện thệ" giơi
liện quan đệ" n việc lam, day nghệ) chổ ngựơi khuyệ" t tat nhựng nhựng
nghiện cựu cu thệ trện đia ban, vệ) tựng vi trì thực hiện hổ2 trơ hổc nghệ)
cu* a hổat đổng Cổng tac xa hổi đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat cổn chựa nhiệ) u va
phổng phu. Kệ" thựa va phat huy nhựng đệ) tai liện quan đa nghiện cựu
trựơc đổ, tac gia* lựa chổn đệ) tai “Hoạt động Công tác xã hội trong hỗ

trợ học nghề đối với người khuyết tật từ thực tiễn Trung tâm dạy
nghề từ thiện Quỳnh Hoa, huyện Thanh Trì, Thành phố Hà Nội” nha+ m
đap ựng nhựng nhu ca) u, nguyện vổng cu* a NKT đệ tự đổ đệ) ra nhựng biện
phap nang caổ cha" t lựơng hổc va day nghệ) tai Trung tam ngay cang phu
hơp va đa dang hơn.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

3.1 Mục đích nghiên cứu
Đệ) tai lam sang tổ* nhựng va" n đệ) ly luan va thực tiệ2 n cu* a việc thực
hiện hổat đổng Cổng tac xa hổi trổng hổ2 trơ hổc nghệ) đổ" i vơi ngựơi
khuyệ" t tat tai Trung tam day nghệ) tự thiện Quynh Hổa, huyện Thanh Trì,
thanh phổ" Ha Nổi hiện nay. Đệ tự đổ đệ) xua" t nhựng biện phap nha+ m nang
caổ cha" t lựơng cu* a hổat đổng nghệ) đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat tai Trung tam
day nghệ) tự thiện Quynh Hổa, huyện Thanh Trì, thanh phổ" Ha Nổi.

3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
- Lam rổ cơ sơ* ly luan cu* a việc thực hiện hổat đổng Cổng tac xa hổi
trổng hổ2 trơ hổc nghệ) đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat.
- Phan tìch thực trang thực hiện hổat đổng Cổng tac xa hổi trổng hổ2
trơ hổc nghệ) đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat tai Trung tam day nghệ) tự thiện
Quynh Hổa, huyện Thanh Trì, thanh phổ" Ha Nổi.

10


- Đệ) xua" t cac gia* i phap nha+ m nang caổ cha" t lựơng hổat đổng Cổng
tac xa hổi trổng hổ2 trơ hổc nghệ) đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat tai Trung tam
day nghệ) tự thiện Quynh Hổa, huyện Thanh Trì, thanh phổ" Ha Nổi.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu
Hổat đổng CTXH trổng hổ2 trơ hổc nghệ) đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat.

4.2. Phạm vi nghiên cứu
* Pham vi vệ) đổ" i tựơng nghiện cựu: đệ) tai tap trung nghiện cựu cac
hổat đổng cổng tac xa hổi trổng hổ2 trơ hổc nghệ) chổ ngựơi khuyệ" t tat, cu
thệ la cac hổat đổng nhự: “hổ2 trơ tự va" n tam ly ngựơi khuyệ" t tat trựơc cac

khổ khan liện quan đệ" n hổc nghệ) ; hổat đổng nang caổ nhan thực vệ) hổc
nghệ) va việc lam; hổat đổng kệ" t nổ" i cac nguổ) n lực hổ2 trơ chổ NKT hổc
nghệ) va hổat đổng liện kệ" t cac mổ hình nghệ) phu hơp đổ" i vơi NKT”.
* Pham vi khach thệ nghiện cựu:
- Ngựơi khuyệ" t tat: 80 ngựơi khuyệ" t tat tai Trung tam.
- Dang tat: Khuyệ" t tat van đổng va khuyệ" t tat thình giac.
- Ở= đổ tuổi: Tự 15 đệ" n 28 tuổi.
* Khổng gian nghiện cựu: Trung tam day nghệ) tự thiện Quynh Hổa,
huyện Thanh Trì, Thanh phổ" Ha Nổi.
* Thơi gian nghiện cựu: Tự thang 01 đệ" n thang 06 nam 2019.
5. Phương pháp nghiên cứu

5.1 Phương pháp nghiên cứu văn bản, tài liệu
Phựơng phap nay giup tac gia* cổ thệm nhiệ) u cơ sơ* đệ tiệ" n hanh
nghiện cựu, phan tìch tai liệu va tìm hiệu đổ" i vơi tựng đac điệm cu* a ngựơi
khuyệ" t tat. Sự* dung phựơng phap nay giup nha nghiện cựu biệ" t đựơc
11


ra+ ng nhựng nghiện cựu trựơc đổ đa lam đựơc nhựng gì, nghiện cựu cu* a
tac gia* gổp pha) n cu* ng cổ" luan điệm naổ. Trổng đệ) tai nghiện cựu, tiệ" n
hanh phan tìch, tổng hơp va tìm hiệu cac tai liệu liện quan nha+ m mang lai
mổt cai nhìn tổng quat va khach quan nha" t vệ) đệ) tai nghiện cựu.

5.2. Phương pháp phỏng vấn sâu
Phựơng phap nay giup tac gia* thu thap đựơc thổng tin mổt cach
khai quat va chình xac nha" t thổng qua phổ* ng va" n trực tiệ" p nhựng ngựơi
trổng cổng tac thực hiện hổat đổng nghệ) tai Trung tam day nghệ) tự thiện
Quynh Hổa, huyện Thanh Trì, Thanh phổ" Ha Nổi.
Trổng nghiện cựu, tac gia* sự* dung phựơng phap đệ phổ* ng va" n thu

thap thổng tin cu* a cac nhổm đổ" i tựơng thực hiện va thu hựơ*ng tự hổat
đổng nghệ) chổ ngựơi khuyệ" t tat tai Trung tam. Trổng tổng sổ" 80 đổ" i
tựơng đựơc kha* ổ sat, tac gia* sự* dung phựơng phap nay phổ* ng va" n sau 25
đổ" i tựơng thuổc cac dang tat khac nhau tai Trung tam.
Vì vay, phựơng phap nay khổng nhựng giup tổi tiệ" p nhan đựơc
thổng tin liện quan tơi đệ) tai nghiện cựu tự nhựng ngựơi trực tiệ" p thực
hiện hổat đổng nghệ) ma cổn tự chình nhựng ngựơi đựơc thu hựơ*ng –
ngựơi khuyệ" t tat tự nhựng hổat đổng hổc nghệ) tai Trung tam.

5.3. Phương pháp thảo luận nhóm
Phựơng phap nay giup tac gia* cổ thệ thu thap thổng tin khai quat
nha" t qua trình cu* a cổng tac xa hổi trổng thực hiện hổat đổng hổc nghệ)
chổ ngựơi khuyệ" t tat tai Trung tam. Sự* dung phựơng phap nay giup nha
nghiện cựu cổ cach nhìn khach quan nha" t trổng hổat đổng nghệ) chổ
ngựơi khuyệ" t tat tai Trung tam, tự đổ đựa ra nhựng gia* i phap cung nhự
nhựng đệ) xua" t, gổp y phu hơp vơi nhu ca) u va đac điệm cu* a ngựơi khuyệ" t
tat khi tham gia hổat đổng nghệ) tai Trung tam day nghệ) tự thiện Quynh
Hổa, huyện Thanh Trì, Thanh phổ" Ha Nổi.
12


Khi thực hiện phựơng phap tha* ổ luan nhổm, tiệ" n hanh đựa ra cac
chu* đệ) liện quan tơi đệ) tai nghiện cựu nha+ m thu thap thổng tin đổ" i vơi
nhổm đổ" i tựơng thu hựơ*ng tha* ổ luan cung nhự can bổ thực hiện hổat
đổng nghệ) đựa ra y kiệ" n. Việc đat ra cac cau hổ* i liện quan tơi hổat đổng
cổng tac xa hổi trổng hổ2 trơ hổc nghệ) đa va đang đựơc thực hiện tai
Trung tam sệ khai quat chình xac thổng tin. Nhổm đổ" i tựơng thu hựơ*ng
sệ tap hơp tự 3 – 5 ngựơi/ cuổc tha* ổ luan va đệ) xua" t nhựng y kiệ" n gia* i
phap, cổn can bổ thực hiện hổat đổng nghệ) sệ la ngựơi cung ca" p cac thổng
tin liện quan nha+ m nang caổ cha" t lựơng cu* a hổat đổng CTXH trổng hổ2 trơ

hổc nghệ) đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat tai Trung tam.
Việc thu thap thổng tin, cac dự liệu ca) n thiệ" t thổng qua việc sự* dung
cac phựơng phap trện sệ giup nha nghiện cựu tổng hơp va cổ cai nhìn
khai quat nha" t cu* a hổat đổng CTXH đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat trổng hổat
đổng hổ2 trơ hổc nghệ) tai Trung tam day nghệ) tự thiện Quynh Hổa, huyện
Thanh Trì, TP. Ha Nổi.

5.4. Phương pháp điều tra bảng hỏi
Đệ) tai sệ sự* dung phựơng phap trựng ca) u y kiệ" n điệ) u tra ba+ ng ba* ng
hổ* i vơi sự tham gia cu* a 80 hổc viện đựơc kha* ổ sat trổng cổng tac thực
hiện hổat đổng hổc nghệ) tai Trung tam.
Phựơng phap điệ) u tra ba+ ng ba* ng hổ* i phổ* ng va" n va thu thap cac
thổng tin ca) n thiệ" t tự 80 hổc viện trổng cổng tac hổ2 trơ, duy trì va ba* ổ
đa* m hổat đổng hổc nghệ) danh chổ hổ đựơc van hanh hiệu qua* . Tự đổ đệm
lai cuổc sổ" ng tổ" t đệp giup ngựơi khuyệ" t tat sơm hổa nhap vơi cổng đổ) ng,
vựng tay nghệ) va tham gia cac hổat đổng xa hổi bổ ìch khac.
6. Những đóng góp mới của luận văn
Cung vơi việc lam rổ muc đìch cu* a đệ) tai nghiện cựu, mổt sổ" khai
niệm, ly thuyệ" t va phựơng phap nghiện cựu cổng tac xa hổi đựơc van
13


dung mổt cach khổa hổc gổp pha) n xay dựng ly luan vệ) hổat đổng CTXH
trổng hổ2 trơ hổc nghệ) đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat đổ) ng thơi đựa nhựng
nhan thực khổa hổc vaổ ựng dung trổng thực tiệ2 n.
Qua đổ tha" y đựơc nhựng khổa* ng cach tự ly luan đệ" n thực tiệ2 n va
đựa ra đựơc nhựng khuyệ" n nghi ca) n thiệ" t đệ ca* i thiện, bổ sung chình sach
va nang caổ cha" t lựơng cu* a hổat đổng hổ2 trơ trổng cổng tac hổc nghệ) chổ
ngựơi khuyệ" t tat tai Trung tam day nghệ) Quynh Hổa, huyện Thanh Trì,
TP. Ha Nổi nổi riệng va ngựơi khuyệ" t tat trện ca* nựơc nổi chung.

Kệ" t qua* nghiện cựu gổp pha) n lam sang tổ* vai trổ cu* a chình sach hổ2
trơ, cac hổat đổng CTXH trổng hổc nghệ) đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat hiện nay
thổng qua nghiện cựu tai Trung tam day nghệ) tự thiện Quynh Hổa, huyện
Thanh Trì, Thanh phổ" Ha Nổi.
Nha+ m đanh gia hiệu qua* cu* a hổat đổng CTXH trổng hổ2 trơ hổc nghệ)
đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat đổ) ng thơi việc hựơng nghiệp chổ hổ trổng cuổc
sổ" ng sau nay.
Nghiện cựu đựa ra nhựng kiệ" n nghi gổp pha) n taổ nện cơ sơ* khổa
hổc va thực tiệ2 n chổ cac nha hổach đinh chình sach trổng việc đựa ra
nhựng chình sach phu hơp mang lai hiệu qua* thiệ" t thực, đổ) ng thơi cổ
nhựng gia* i phap điệ) u chì*nh kip thơi trổng tựng trựơng hơp cu thệ gổp
pha) n thực hiện cổng ba+ ng, an sinh xa hổi.
7. Kết cấu của đề tài
Ngổai pha) n mơ* đa) u, muc luc, kệ" t luan, cac phu luc, danh muc tai
liệu tham kha* ổ, nổi dung nghiện cựu gổ) m 3 chựơng:

Chựơng 1: Cơ sơ* ly luan cu* a hổat đổng Cổng tac xa hổi trổng hổ2 trơ
hổc nghệ) đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat.

14


Chựơng 2: Thực trang hổat đổng Cổng tac xa hổi trổng hổ2 trơ hổc
nghệ) đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat tai Trung tam day nghệ) tự thiện Quynh
Hổa, huyện Thanh Trì, Thanh phổ" Ha Nổi.
Chựơng 3: Đệ) xua" t biện phap nha+ m nang caổ cha" t lựơng hổat đổng
Cổng tac xa hổi trổng hổat đổng hổc nghệ) đổ" i vơi ngựơi khuyệ" t tat tự
thực tiệ2 n Trung tam day nghệ) tự thiện Quynh Hổa, huyện Thanh Trì,
Thanh phổ" Ha Nổi.

15


CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG HỖ TRỢ
HỌC NGHỀ ĐỐI VỚI NGƯỜI KHUYẾT TẬT

1.1. Khái niệm người khuyết tật và học nghề đối với người
khuyết tật

1.1.1. Một số khái niệm
1.1.1.1. Khai niệm khuyệ" t tat
Ranh rơi giựa bình thựơng va khuyệ" t tat la hệ" t sực mổng manh, ai
cung cổ thệ trơ* thanh ngựơi khuyệ" t tat, nhự TS. Margarệt Chan Tổng giam
đổ" c tổ chực Y tệ" thệ" giơi (WHO) phat biệu: “Ha) u hệ" t mổ2 i ngựơi trổng
chung ta cổ thệ bi ma" t kha* nang tam thơi hổac vình việ2 n tai mổt thơi điệm
naổ đổ trổng đơi” [19, tr. 10].
Tự “khuyệ" t tat” cổ nguổ) n gổ" c tự “disability” trổng tiệ" ng Anh. Thệổ
nguyện nghìa tự nay cổ nghìa sự ham y kha* nang han chệ" , hổac thiệ" u kha*
nang thực hiện mổt hổat đổng gì đổ dổ cổ khiệ" m khuyệ" t. Phan biệt vơi

unability la ma" t kha* nang.
Thệổ tự điện tiệ" ng Việt tự “khuyệ" t” cổ nghìa la khổng đa) y đu* , thiệ" u
mổt bổ phan, mổt pha) n. Tự “tat” cổ nghìa la cổ “điệ) u gì đổ khổng đựơc
bình thựơng, ìt nhiệ) u khổ chựa ơ* vat liệu, dung cu, may mổc. Cổn ơ* ngựơi
la sự ba" t bình thựơng, nổi chung la khổng thệ chựa đựơc, cu* a mổt cơ
quan trổng cơ thệ dổ bam sinh ma cổ, hổac dổ tai nan hay bệnh gay ra”
[20, tr.80].
Cac tổ chực quổ" c tệ" nhự: Tổ chực Y tệ" thệ" giơi (WHO) đang cổ" ga$ ng
đựa ra mổt đinh nghìa chung vệ) khuyệ" t tat, tan tat đa la mổt hệ thổ" ng tiện

phổng trổng qua trình hiệu va đựa ra đinh nghìa vệ) khuyệ" t tat. Hệ thổ" ng
16


nay đựơc xệm xệt sự*a đổi lai vaổ nam 1990 va đựa đệ" n mổt hệ thổ" ng
phan lổai quổ" c tệ" vệ) chực nang, khuyệ" t tat va sực khổ* ệ (ICF) vaổ nam
2002. Thệổ cach hiệu cu* a ICIDH (phan lổai Quổ" c tệ" Khiệ" m khuyệ" t, Khuyệ" t
tat va Sực khổ* ệ) cac thuat ngự gia* m chực nang, khuyệ" t tat, tan tat cổ nổi
ham khac nhau:
- Disability - Suy gia* m chực nang: Chì* nhựng ngựơi cổ va" n đệ) vệ) thệ
cha" t (xệt ơ* gổc đổ cơ thệ).
- Impairmệnt - Khuyệ" t tat: La nhựng han chệ" trổng hổat đổng thệổ
chực nang hay trổng pham vi bình thựơng cu* a cổn ngựơi, nhựng han chệ"
nay dổ suy gia* m chực nang gay nện.
- Handicap - Tan tat: La han chệ" hay thiệ" u hut (dổ mổt khuyệ" t tat)
kha* nang thực hiện vai trổ xa hổi.
Nhự vay, khuyệ" t tat cổ thệ đựơc hiệu la khiệ" m khuyệ" t thực thệ ơ*
mổt bổ phan naổ đổ hổac khiệ" m khuyệ" t chực nang cu* a mổt hổac nhiệ) u cơ
quan, tổ chực cu* a cơ thệ va khiệ" m khuyệ" t đổ cổ thệ a* nh hựơ*ng nghiệm
trổng đệ" n cuổc sổ" ng.
Ngay nay, trổng cac van ba* n phap quy cum tự “khuyệ" t tat” da) n
đựơc sự* dung thay chổ cum tự “tan tat” vì tự “khuyệ" t tat” taổ ca* m giac
nhệ nhang hơn va ham chựa y nghìa tìch cực hơn. Tự “khuyệ" t” mang y
nghìa chì* suy gia* m mổt chực nang naổ đổ, cổn cac chực nang khac cu* a cơ
thệ va2 n hổat đổng bình thựơng.
Nhự vay, đinh nghìa khuyệ" t tat cổ thệ đựơc hiệu la: “Tình trang

thiệ" u hut hay rổ" i lổan chực nang sổ vơi chuan sinh ly bình thựơng lam
chổ ca nhan bi trơ* ngai trổng hổc tap, lam việc, giaổ tiệ" p, vui chơi gia* i trì
va sinh hổat” [19, tr. 8].

1.1.1.2. Khai niệm ngựơi khuyệ" t tat

17


Ngựơi khuyệ" t tat la ngựơi cổ mổt hổac nhiệ) u khiệ" m khuyệ" t vệ) thệ
cha" t hổac tinh tha) n ma vì thệ" gay ra suy gia* m đang kệ va lau dai đệ" n kha*
nang thực hiện cac hổat đổng sinh hổat hang ngay.
Cổng ựơc quổ" c tệ" vệ) quyệ) n cu* a ngựơi khuyệ" t tat – 2006 thì nệu rổ
“ngựơi khuyệ" t tat (pệổplệ with disabilitiệs) baổ gổ) m nhựng ngựơi cổ
nhựng khiệ" m khuyệ" t lau dai vệ) thệ cha" t, trì tuệ, tha) n kinh hổac giac quan
ma khi tựơng tac vơi cac raổ ca* n khac nhau cổ thệ ca* n trơ* sự tham gia
đa) y đu* va hiệu qua* cu* a hổ trổng xa hổi trện mổt nệ) n ta* ng cổng ba+ ng nhự
nhựng ngựơi khac trổng xa hổi”.
Thệổ Luat ngựơi khuyệ" t tat đựơc Quổ" c hổi Việt Nam thổng qua
ngay 17/06/2010: “Ngựơi khuyệ" t tat la ngựơi bi khiệ" m khuyệ" t mổt hổac
nhiệ) u bổ phan cơ thệ hổac bi suy gia* m chực nang đựơc biệu hiện dựơi
dang tat khiệ" n chổ laổ đổng, sinh hổat, hổc tap gap khổ khan”.
Khai niệm thệổ tổ chực Laổ đổng quổ" c tệ" (ILO): ngựơi khuyệ" t tat la
nhựng ngựơi ma triện vổng tìm giự đựơc mổt việc lam thìch hơp, cung
nhự triện vổng tiệ" n bổ vệ) mat nghệ) nghiệp đệ) u bi gia* m sut mổt cach rổ
rệt sau khi bi mổt trơ* ngai vệ) thệ cha" t hổac tinh tha) n va trơ* ngai đổ đựơc
cổng nhan đung mực.
Khai niệm ngựơi khuyệ" t tat thệổ tổ chực Y tệ" thệ" giơi (WHO, 1999):
ngựơi khuyệ" t tat la nhựng ngựơi cổ suy gia* m chực nang ơ* cac mực đổ:
khiệ" m khuyệ" t, khuyệ" t tat va tan tat.
- Khiệ" m khuyệ" t chì* sự ma" t mat hổac khổng bình thựơng cu* a ca" u
truc cơ thệ liện quan đệ" n tam ly hổac sinh ly.
- Khuyệ" t tat chì* đệ" n sự gia* m thiệu chực nang hổat đổng, la hau qua*
cu* a sự khiệ" m khuyệ" t.

18


- Tan tat đệ) cap đệ" n tình thệ" ba" t lơi hổac thiệt thổi cu* a ngựơi mang
khiệ" m khuyệ" t dổ tac đổng cu* a mổi trựơng xung quanh lện tình trang
khuyệ" t tat cu* a hổ.
Thệổ quan điệm cu* a tổ chực Quổ" c tệ" ngựơi khuyệ" t tat (DPI, 1982):
ngựơi khuyệ" t tat trơ* thanh tan tat dổ thiệ" u cơ hổi tham gia cac hổat đổng
xa hổi va cổ mổt cuổc sổ" ng giổ" ng nhự thanh viện khac. Dổ vay, khuyệ" t tat
la mổt hiện tựơng phực tap, pha* n anh sự tựơng tac giựa cac tình nang cơ
thệ va cac tình nang xa hổi ma trổng đổ ngựơi khuyệ" t tat sổ" ng.
Khai niệm ngựơi khuyệ" t tat thệổ quan niệm cu* a mổ2 i quổ" c gia: Ở=
mổ2 i nựơc khai niệm ngựơi khuyệ" t tat cổ khac nhau vệ) mực đổ, thơi gian
tac đổng cu* a khuyệ" t tat đổ" i vơi đơi sổ" ng cổn ngựơi.
Anh quổ" c: Thệổ DDA (Disability Discriminatiổn Act – Đaổ luat
chổ" ng phan biệt đổ" i xự* vơi ngựơi khuyệ" t tat dổ Quổ" c hổi Anh ban hanh):
ngựơi khuyệ" t tat la ngựơi cổ mổt hổac nhiệ) u khiệ" m khuyệ" t vệ) thệ cha" t
hổac tinh tha) n ma vì thệ" gay ra suy gia* m đang kệ va lau dai đệ" n kha* nang
thực hiện cac hổat đổng, sinh hổat hang ngay. Khi xệt vệ) mat thơi gian tac
đổng ngựơi khuyệ" t tat la nhựng ngựơi cổ: khiệ" m khuyệ" t kệổ dai hổac kệổ
dai hơn 12 thang đựơc cổi la khuyệ" t tat. Khiệ" m khuyệ" t kệổ dai dựơi 12
thang khổng đựơc cổi la khuyệ" t tat trự khi bi tai đi tai lai nhiệ) u la) n. Mổt
sổ" khiệ" m khuyệ" t kệổ dai hơn 12 thang ca* khi đựơc phuc hổ) i hổan tổan thì
va2 n đựơc cổi la ngựơi khuyệ" t tat [19, tr. 30].
Hổa ky: Thệổ đaổ luat vệ) ngựơi khuyệ" t tat cu* a Hổa ky nam 1990
(ADA – Amệricans with Disability Act ổf 1990) đinh nghìa ngựơi khuyệ" t
tat la ngựơi cổ sự suy yệ" u vệ) thệ cha" t hay tinh tha) n gay a* nh hựơ*ng đang
kệ" đệ" n mổt hay nhiệ) u hổat đổng quan trổng trổng cuổc sổ" ng. Nhựng vì du
cu thệ vệ) khuyệ" t tat baổ gổ) m: khiệ" m khuyệ" t vệ) van đổng, khiệ" m khuyệ" t

vệ) thi giac, khiệ" m khuyệ" t vệ) nổi va nghệ, cham phat triện tinh tha) n, bệnh

19


ca* m xuc va nhựng khiệ" m khuyệ" t cu thệ vệ) hổc tap, cac bệnh lay va khổng
lay nhự: bai naổ, đổng kinh, tệổ cơ, ung thự bệnh tim, tiệu đựơng, bệnh
laổ va bệnh dổ HIV (cổ triệu chựng hay khổng cổ triệu chựng) [19, tr. 30].
Trung Quổ" c: ngựơi khuyệ" t tat la nhựng ngựơi cổ mổt bổ phan tổ
chực, chực nang vệ) tam sinh ly, kệ" t ca" u cơ thệ bi ma" t đi hổac khổng bình
thựơng, ngựơi ma" t tổan bổ hổac mổt pha) n nang lực hổat đổng đệ lam việc
thệổ phựơng thực bình thựơng [19, tr. 30].
Thai Lan: ngựơi khuyệ" t tat la nhựng ngựơi bi tổn thựơng hay khac
thựơng vệ) thệ xac, trì ổc hay tam ly thệổ cac quy đinh cu* a cac Bổ chực
nang.
Australia: ngựơi khuyệ" t tat la nhựng ngựơi ma chực nang bện trổng
bi han chệ" dổ bi tổn thựơng vệ) thệ xac, trì ổc, tình ca* m hổac cac giac quan
[19, tr.30].
Cổng hổa Liện bang Đực: ngựơi khuyệ" t tat la nhựng ngựơi cổ cac
chực nang vệ) thệ lực, trì lực, tam ly tiệ" n triện khổng bình thựơng sổ vơi
nhựng ngựơi cung đổ tuổi trổng thơi gian trện 6 thang va sự khổng bình
thựơng nay la nguyện nhan da2 n tơi việc hổ bi han chệ" tham gia vaổ cuổc
sổ" ng xa hổi [19, tr.30].
Tổm lai, ngựơi khuyệ" t tat la nhựng ngựơi thiệ" u hut hổac gia* m sut
mổt, mổt sổ" bổ phan hay chực nang cu* a cơ thệ va tinh tha) n, la nhựng
ngựơi yệ" u thệ" trổng xa hổi, la đổ" i tựơng cu* a hổat đổng trơ giup cu* a Cổng
tac xa hổi. Vì thệ" xa hổi ca) n taổ mổi điệ) u kiện đệ ngựơi khuyệ" t tat hổa
nhap cổng đổ) ng. Nệ" u nhự xa hổi khổng quan tam, khổng cổ chình sach trơ
giup, hổ2 trơ chổ ngựơi khuyệ" t tat hổa nhap cổng đổ) ng thì đổ la mổt xa hổi
khổng hổan chì*nh, cổn khiệ" m khuyệ" t.

1.1.1.3. Khai niệm hổc nghệ)

20