(Skkn 2023) quản lý và sử dụng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học ở trung tâm gdtx hn nghệ an trong giai đoạn hiện nay

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN

TRUNG TÂM GDTX-HN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Tên đề tài:
QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG CƠ SỞ VẬT CHẤT, TRANG THIẾT
BỊ DẠY HỌC Ở TRUNG TÂM GDTX-HN NGHỆ AN
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

Lĩnh vực: Giáo dục thường xuyên

Tác giả: Trần Lam Sơn, Giám đốc
Lê Hùng Dũng, Phó Giám đốc
Nguyễn Đào Thành, Trưởng phịng TC-HC

Tp Vinh, tháng 4 năm 2023


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Thứ tự
1
2
3
4
5
6
7

Các chữ viết tắt

CSVC
TBDH
TT GDTX-HN
GDTX
GD-ĐT
SGK
CSGD

Viết đầy đủ
Cơ sở vật chất
Thiết bị dạy học
Trung tâm giáo dục thường xuyên - Hướng nghiệp
Giáo dục thường xuyên
Giáo dục - Đào tạo
Sách giáo khoa
Cơ sở giáo dục


MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................... 1
3. Nhiệm vụ đề tài ................................................................................................. 1
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu......................................................................... 2
5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 2
B. NỘI DUNG....................................................................................................... 3
Chương I. CƠ SỞ PHÁP LÝ QUẢN LÝ CSVC VÀ TBDH TRONG GD-ĐT... 3
1. Lý luận chung về CSVC và TBDH ................................................................... 3
2. Cơ sở pháp lý của việc quản lý CSVC và TBDH ............................................. 5
3. Cơ sở lý luận của việc quản lý CSVC và TBDH .............................................. 6

4. Cơ sở thực tiễn của việc quản lý CSVC và TBDH ........................................... 6
Chương II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CSVC VÀ TBDH Ở
TRUNG TÂM GDTX-HN NGHỆ AN ................................................................. 8
1. Những kết quả đạt được của công tác quản lý CSVC và TBDH ...................... 8
2. Những mặt hạn chế và khó khăn cịn tồn tại của cơng tác quản lý CSVC và
TBDH .................................................................................................................... 9
Chương III. CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CSVC VÀ TBDH Ở TRUNG TÂM
GDTX-HN NGHỆ AN ........................................................................................ 11
1. Nâng cao nhận thức lý luận và thực tiễn về CSVC và TBDH ........................ 11
2. Nâng cao kỹ năng quản lý của người cán bộ, nhân viên quản lý CSVC và
TBDH trong Trung tâm ....................................................................................... 12
3. Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, kỹ năng sử dụng cho cán bộ, giáo
viên, học viên trong việc quản lý và sử dụng TBDH .......................................... 13
4. Xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận ....................................... 15
5. Xây dựng kế hoạch và quy chế bảo quản và sử dụng TBDH ......................... 16
6. Tổ chức thực hiện việc mua sắm, trang bị và sử dụng thiết bị. ...................... 17
7. Nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ phụ trách TBDH ........................ 18
8. Tăng cường việc huy động vốn, huy động các nguồn lực đầu tư cho quá trình
mua sắm, trang bị CSVC và TBDH .................................................................... 19
9. Tăng cường quản lý chặt chẽ hơn trong công tác mua sắm, tiếp nhận thiết bị
mới ....................................................................................................................... 20
10. Ngồi ra cịn có các biện pháp cụ thể khác về mặt thực tiễn ........................ 20
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................... 22


A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, CSVC và TBDH được xem như một trong những điều kiện
quan trọng để thực hiện nhiệm vụ giáo dục và đào tạo. Trong báo cáo của Ban
chấp hành trung ương Đảng khố VIII được trình bày tại đại hội Đảng tồn quốc

lần thứ IX có đoạn: “Tăng cường cơ sở vật chất và hiện đại hoá nhà trường, lớp
học, sân chơi, bãi tập, máy tính nối mạng enternet, thiết bị học tập và giảng dạy
hiện đại, thư viện ký túc xá…” và “đổi mới phương pháp dạy học, phát huy tư
duy sáng tạo của người học, coi trọng thực hành. Thực nghiệm, ngoại khoá, làm
chủ kiến thức, tránh nhồi nhét, tránh học vẹt, học chay…”.
Theo tinh thần nghị quyết của Đảng, Nhà nước đã và sẽ tăng cường đầu tư
cho các trường học, bởi lẽ những yêu cầu cấp bách về chất lượng giáo dục - đào
tạo, cần khắc phục nhanh chóng tình trạng trường lớp nghèo nàn, thiếu những
TBDH tối thiểu mà bằng mọi cách phải xây dựng và tăng cường CSVC trường
học trở thành một hệ thống hữu hiệu, một yếu tố chủ yếu nhằm đổi mới phương
pháp, đưa việc dạy và học đến một tầm chất lượng mới, đáp ứng đòi hỏi trước
mắt và lâu dài cho sự nghiệp Cơng nghiệp hố - hiện đại hố đất nước.
CSVC và TBDH của Trung tâm GDTX-HN Nghệ An trong những năm
gần đây đã có những thay đổi rõ rệt, hệ thống cơng trình khang trang hơn, thiết
bị dạy học được trang bị nhiều hơn, công tác quản lý CSVC và TBDH của
trường được thực hiện ngày càng nề nếp hơn, bước đầu phát huy được hiệu quả
sư phạm của thiết bị dạy học vào việc nâng cao chất lượng giáo dục của trường.
Tuy nhiên, thực trạng CSVC, TBDH và cơng tác quản lý CSVC, TBDH của
trung tâm cịn nhiều khó khăn, chưa tương xứng, chưa phát huy được hết chức
năng, tác dụng của CSVC, TBDH đã và đang có. Yêu cầu đặt ra trong công tác
quản lý là phải có các biện pháp cụ thể giúp quản lý và sử dụng hiệu quả CSVC,
TBDH của trung tâm trong những năm tới, khai thác ngày càng tốt hơn khả
năng, tính năng của các thiết bị vào công tác giảng dạy trong thực tế nhằm góp
phần nâng cao chất lượng hoạt động của Trung tâm.
2. Mục đích nghiên cứu
Khắc phục những hạn chế, kém yếu trong công tác quản lý và sử dụng
CSVC, TBDH. Đề xuất một số biện pháp quản lý và sử dụng CSVC, TBDH
nhằm góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của Trung tâm.
3. Nhiệm vụ đề tài
- Xác định cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý, cơ sở thực hiện của việc quản lý

1


và sử dụng CSVC, TBDH;
- Phân tích thực trạng việc quản lý và sử dụng thiết bị dạy học ở Trung
tâm;
- Đề xuất một số biện pháp quản lý và sử dụng CSVC, TBDH.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Những kinh nghiệm và biện pháp quản lý và sử dụng CSVC, TBDH ở
Trung tâm GDTX-HN Nghệ An, thực trạng và giải pháp hướng tới.
5. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lý luận qua các văn kiện của Đảng, Luật giáo dục, Điều
lệ, Nghị quyết, Thông tư quy định về quản lý tài sản công, Nhiệm vụ năm học
của Bộ, Sở, Trung tâm GDTX, Giáo trình quản lý giáo dục.
Nghiên cứu thực tiễn: khảo sát, tổng kết kinh nghiệm quản lý và sử dụng
CSVC, TBDH.

2


B. NỘI DUNG
Chương I. CƠ SỞ PHÁP LÝ QUẢN LÝ CSVC VÀ TBDH TRONG
GD-ĐT
1. Lý luận chung về CSVC và TBDH
a. Cở sở vật chất và trang thiết bị dạy học
Cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học là tất cả các phương tiện vật chất
được huy động vào việc giảng dạy, học tập và các hoạt động mang tính giáo dục
khác để đạt được mục đích giáo dục.
Hệ thống CSVC và TBDH bao gồm từ các công trình xây dựng, sân chơi,
bãi tập, vườn thực nghiệm, trang thiết bị chuyên dùng, thiết bị giáo dục các môn

học, phương tiện Nghe - Nhìn cho đến quyển sách, ngịi bút, viên phấn… Đó là
một hệ thống đa dạng về chủng loại và có một số bộ phận tương đối phức tạp về
mặt kỹ thuật.
b. Nội dung CSVC và TBDH
CSVC và TBDH bao gồm: cơ sở giáo dục, sách giáo khoa, thư viện, thiết
bị dạy học.
 Cơ sở giáo dục:
Cơ sở giáo dục là nơi diễn ra các hoạt động dạy và học, nơi thực hiện việc
giáo dục mang tính chất tập trung.
Cơ sở giáo dục được gọi chung là cơng trình văn hố, giáo dục được xét ở
mức độ kiên cố, có mức đầu tư lớn và sử dụng lâu dài. Do vậy các vấn đề đặt ra
cho Cơ sở giáo dục như quy mô, cấu trúc, địa điểm… phải được cân nhắc, tính
tốn sao cho phù hợp với nhiệm vụ trước mắt và lâu dài, đảm bảo các yêu cầu về
vệ sinh học đường, mức độ an toàn và đảm bảo tốt các quá trình cơ bản ở Cơ sở
giáo dục là dạy và học cùng các hoạt động sinh hoạt khác.
Môi trường xung quanh Cơ sở giáo dục phải đảm bảo mỹ quan sư phạm
và không tác động xấu tới việc giảng dạy, học tập và sự an toàn của giáo viên và
học viên.
 Sách, máy vi tinh, mạng Internet và thư viện
Sách, mạng Internet là CSVC trọng yếu, là phương tiện cần thiết phục vụ
cho việc học tập và giảng dạy, đồng thời là nguồn tri thức quan trọng của học
viên và giáo viên.
Thư viện: Là tổ chức có nhiện vụ sưu tập, lưu trữ, bảo quản, giới thiệu,
3


phổ biến, cho mượn các loại ấn phẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người đến
đọc sách báo, tìm kiếm thông tin cần thiết cho học tập, công tác và đời sống.
Thư viện của CSGD là bộ phận không thể thiếu được đối với hoạt động
dạy và học, nó đảm bảo cung cấp cho giáo viên và học viên các sách giáo khoa

và tài liệu tham khảo, các tác phẩm văn học nghệ thuật và báo chí các loại để
đọc thêm, mở rộng thêm kiến thức.
 Thiết bị dạy học
Thiết bị dạy học bao gồm những thiết bị dùng chung, các thiết bị trực
quan, thực nghiệm và các thiết bị kỹ thuật (các phương tiện Nghe – Nhìn). Thiết
bị dạy học được sử dụng thường xuyên nhất, chúng trực tiếp tham gia vào quá
trình giảng dạy và học tập.
Thiết bị dạy học được sản xuất, cung cấp hàng loạt, đồng bộ theo những
tiêu chuẩn kỹ thuật xác định của quốc tế và trong nước (thiết bị dạy học chính
quy). Ngồi ra, cịn có các thiết bị dạy học phi chính quy do giáo viên, học viên
tự làm hoặc sưu tầm, tận dụng…
 Các phương tiện kỹ thuật dạy học
Phương tiện kỹ thuật dạy học (còn gọi là phương tiện Nghe - Nhìn) là bộ
phận thiết bị dạy học có tính hiện đại và khả năng sư phạm to lớn và thường
được sử dụng chung trên lớp.
Các phương tiện Nghe - Nhìn như: máy chiếu, máy tính nối mạng
Internet…
Nhờ có các phương tiện kỹ thuật, một lượng thông tin lớn của bài học có
thể được mơ hình hố, trực quan hố, phóng to, thu nhỏ, làm cho nhanh hơn hay
chậm lại… đem lại cho người học một không gian học tập mang tính mục đích
và hiệu quả cao.
Yêu cầu đối với CSVC và TBDH theo Quyết định số 41/2000/QĐ-BGDĐT ngày 07/9/2000 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về Quy chế
Thiết bị giáo dục trong cơ sở giáo dục: “Thiết bị giáo dục phải phù hợp với yêu
cầu về nội dung và phương pháp của chương trình giáo dục; bảo đảm tính khoa
học, tính sư phạm; an toàn cho người sử dụng, phù hợp với sự phát triển tâm lý
và sinh lý lứa tuổi học sinh”. Yêu cầu:
- Phù hợp đối tượng: phải xem xét đặc điểm tâm, sinh lý lứa tuổi, khi tổ
chức và thiết kế cơ sở hạ tầng cơ sở giáo dục, lựa chọn các mẫu TBDH, lựa chọn
nguyên vật liệu cho công tác giảng dạy, học tập;
4

- Phù hợp khả năng và đặc điểm tư duy của học sinh: trong quá trình học
tập, học sinh thường gặp khó khăn ở những vấn đề trừu tượng, cần đến sự hỗ trợ
của các TBDH để vấn đề phức tạp trở nên dễ hiểu.
Tính chất của CSVC và TBDH:
- Tính khoa học: là mức độ chuẩn xác trong việc phản ánh hiện thực;
- Tính sư phạm: là sự phù hợp với yêu cầu về mặt sư phạm như độ rõ,
kích thước, màu sắc, dễ sử dụng, phù họp tâm sinh lý học sinh…;
- Tính kinh tế: là giá thành tương xứng với hiệu quả giáo dục - đào tạo.
Thiết bị dạy học có thể đơn giản hay hiện đại nhưng qua sử dụng, nó phải
cho kết quả khoa học, đảm bảo yêu cầu về mặt mỹ quan, sư phạm, an toàn, giá
cả hợp lý, tương xứng với hiệu quả mà nó mang lại và khơng nhất thiết phải là
thiết bị đắt tiền.
2. Cơ sở pháp lý của việc quản lý CSVC và TBDH
Quản lý CSVC và TBDH là quá trình tác động có mục đích của người
quản lý nhằm xây dựng, phát triển và sử dụng có hiệu quả hệ thống CSVC và
TBDH phục vụ đắc lực cho công tác giáo dục và đào tạo.
Nội dung CSVC và TBDH mở rộng đến đâu thì tầm quản lý cũng phải
rộng và sâu tương ứng. Kinh nghiệm thực tiễn đã chỉ ra rằng CSVC và TBDH
chỉ phát huy được tác dụng tốt trong việc giáo dục, đào tạo khi được quản lý tốt.
Do đó, đi đơi với việc đầu tư trang bị, điều quan trọng hơn là phải chú trọng đến
việc quản lý CSVC và TBDH trong.
Quyết định số 182-QĐ ngày 18 tháng 3 năm 1972 của Bộ Giáo dục – Đào
tạo ban hành quy chế tạm thời về quản lý đồ dùng dạy học đã quy định: “Đồ
dùng dạy học là tài sản của Nhà nước giao cho Nhà trường quản lý. Vì vậy, các
thứ đó, bất kỳ được mua sắm bằng nguồn vốn nào, do thầy trò tự làm, hoặc được
biếu tặng đều phải được quản lý tốt”.
Thông tư số 25/2003/TT-BGD&ĐT của Bộ Giáo dục - Đào tạo về hướng
dẫn thực hiện mua sắm thiết bị dạy học phục vụ việc đổi mới chương trình giáo

dục phổ thơng quy định: “Tăng cường công tác thanh tra giáo dục về mua
sắm, bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học để bảo đảm thực hiện nghiêm túc, có
chất lượng, đạt hiệu quả trong việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thơng và
phương pháp dạy học mới”.
Như vậy, có thể nói quản lý CSVC và TBDH là một trong những công
việc của người cán bộ quản lý, là một trong những đối tượng quản lý trong cơ sở
5


giáo dục. Do vậy, thời gian gần đây trong việc chỉ đạo hoạt động của Ngành
Giáo dục, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã coi việc đổi mới quản lý cơ sở giáo dục là
một trong những biện pháp cơ bản để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.
3. Cơ sở lý luận của việc quản lý CSVC và TBDH
Quản lý CSVC và TBDH là quá trình tác động có mục đích của người
quản lý nhằm xây dựng, phát triển và sử dụng có hiệu quả hệ thống CSVC và
TBDH phục vụ đắc lực cho công tác giáo dục và đào tạo.
Để thực hiện tốt công việc quản lý CSVC và TBDH, người quản lý cần
nắm vững:
- Cơ sở pháp lý và thực tiễn về lĩnh vực quản lý;
- Các chức năng và nội dung quản lý, biết phân lập và phân phối các nội
dung quản lý, các mặt quản lý (cơ sở giáo dục, sách, thư viện, thiết bị kỹ thuật
dạy học…);
- Hiểu rõ đòi hỏi của chương trình giáo dục và những điều kiện CSVC
và TBDH để thực hiện chương trình đó;
- Có ý tưởng đổi mới hoạt động quản lý CSVC và TBDH cho phù hợp
với điều kiện thực tế của đơn vị công tác, ý tưởng đó phải đựợc thực hiện bằng
một kế hoạch khả thi;
- Biết huy động mọi tiềm năng có thể của tập thể sư phạm và cộng đồng
cho công việc;
- Có biện pháp tập trung mọi tiềm năng vật chất vào một hướng thống

nhất và đảm bảo CSVC và TBDH để nâng cao chất lượng giáo dục.
Nguyên tắc quản lý CSVC và TBDH:
- Trang bị đầy đủ và đồng bộ các CSVC và TBDH;
- Bố trí hợp lý CSVC và TBDH trong khu trường, trong lớp học, trong
phòng thực hành, thí nghiệm, phịng bộ mơn…;
- Quản lý CSVC và TBDH đồng thời phải chú ý tạo môi trường sư
phạm thuận lợi cho các hoạt động giáo dục.
Tổ chức bảo quản CSVC, và các phương tiện thiết bị. kỹ thuật của cơ sở
giáo dục.
4. Cơ sở thực tiễn của việc quản lý CSVC và TBDH
Lý luận dạy học đã khẳng định quá trình dạy và học là một quá trình trong
6


đó hoạt động dạy và hoạt động học phải là những hoạt động khăng khít giữa các
đối tượng và có mục đích nhất định. Để q trình dạy học đạt chất lượng cao, từ
xa xưa con người đã tìm ra và đưa vào sử dụng nhiều phương pháp khác nhau
cho mục đích này và theo đó, CSVC và TBDH phục vụ cho phương pháp dạy
học cũng ra đời và phát triển. Và theo đó các yếu tố của quản lý giáo dục cũng
xuất hiện.
Xuất phát từ đặc trưng tư duy hình ảnh, tư duy cụ thể của con người,
trong quá trình dạy học, sự trực quan đóng vai trị quan trọng đối với sự lĩnh hội
kiến thức của người học.
Không ít nội dung học tập phức tạp cần đến sự hỗ trợ tích cực của phương
tiện trực quan mới giải quyết được như: chứng minh các định luật, hiện tượng
trừu tượng trong khoa học tự nhiên, toán học, tin học… Học viên rất cần được
trực tiếp làm thực nghiệm, được lắp ráp, thao tác, quan sát, nhận xét bằng việc
sử dụng các dụng cụ, phương tiện cụ thể. Nghĩa là học bằng mọi giác quan, huy
động mọi tiềm năng để nhận thức.
Ví dụ: Mơn Tin học, học viên được trực tiếp tiếp xúc với máy tính, được

thực hành trực tiếp các thao tác sử dụng máy dưới sự hướng dẫn của giảng viên
sẽ hiệu quả hơn là chỉ được nhìn hình vẽ hay chỉ có sự mơ tả bằng lời của giảng
viên.
CSVC và TBDH góp phần thực hiện nguyên tắc trực quan trong dạy học,
rèn luyện kỹ năng nhiều mặt cho người học, đảm bảo chất lượng kiến thức theo
những đặc trưng cơ bản sau: Tính chính xác, tính khoa học, tính tổng qt, tính
hệ thống, tính chuyển hố, tính thực tiễn, tính bền vững.
Như trên đã trình bày, khó thực hiện được quá trình dạy học khi thiếu
CSVC và TTBDH. Nhưng tự bản thân CSVC và TTBDH không thể tự phát huy
hiệu quả sư phạm của nó, mà để CSVC và TTBDH phát huy được hiệu quả thì
cần có sự quản lý việc sử dụng CSVC và TTBDH nhằm phát huy được tác dụng
của nó trong việc nâng cao chất lượng cho hoạt động dạy và học trong cơ sở
giáo dục.
Vì vậy, đồng thời với việc xây dựng, mua sắm hệ thống CSVC và
TTBDH thì phải chú ý đến vai trị quan trọng của cơng tác quản lý CSVC và
TBDH trong cơ sở giáo dục nhằm khai thác hết tác dụng của CSVC và TTBDH
vào việc nâng cao chất lượng giáo dục, thực hiện tốt chương trình đổi mới nội
dung và phương pháp dạy học trong giáo dục hiện nay.
Trong những năm qua, thực hiện sự chỉ đạo của Sở Giáo dục - Đào tạo
7


tỉnh Nghệ An và sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục - Đào tạo về việc xây dựng hệ
thống cơ sở vật chất, mua sắm thiết bị dạy học theo tiêu chuẩn của Bộ, Trung
tâm GDTX-HN Nghệ An đã triển khai công tác tiếp nhận, mua sắm, trang bị
CSVC và TBDH, bước đầu đạt được những kết quả đáng kể trong việc cung cấp
những thiết bị tối thiểu cần thiết vào cơng tác giảng dạy, nhằm tăng tính trực
quan cho nội dung giáo dục.
Tuy nhiên, việc sử dụng CSVC và TBDH của trường còn chưa tốt, quá
nhiều thiết bị còn chưa được sử dụng một cách hiệu quả, cần có q trình quản

lý CSVC và TBDH một cách có hệ thống, có kế hoạch cụ thể để CSVC và
TBDH thực sự được khai thác hết tiềm năng để đưa vào phục vụ quá trình dạy
học một cách hiệu quả nhất, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của Trung tâm
theo mục tiêu mà toàn ngành Giáo dục đã đề ra cho giáo dục thường xuyên.
Chương II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CSVC VÀ
TBDH Ở TRUNG TÂM GDTX-HN NGHỆ AN
1. Những kết quả đạt được của công tác quản lý CSVC và TBDH
Trong những năm qua, được sự quan tâm đầu tư của Đảng và Nhà nước,
coi giáo dục là quốc sách hàng đầu, với lượng ngân sách đầu tư phát triển giáo
dục lên đến 20% tổng GDP, ngành giáo dục đã có những thành tựu to lớn, giáo
dục nước ta đã thực hiện được một phần mục tiêu của ngành là: “nâng cao dân
trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho phát triển đất nước”.
Để thực hiện được mục tiêu đó, giáo dục TX đóng vai trị rất quan trọng
trong việc đào tạo nguồn nhân lực trẻ cho phát triển đất nước. Để nâng cao hiệu
quả giáo dục thì một trong những biện pháp quan trọng được đề ra là cần tăng
dần tính trực quan của nội dung giảng dạy bằng phương pháp thực nghiệm. Các
phương pháp thực nghiệm, trực quan và thực hành tạo ra hoạt động tồn diện và
tích cực của người học. Muốn có được điều đó, các trường học phải trang bị đầy
đủ các thiết bị dạy học và thực hiện tốt công tác quản lý CSVC và TBDH.
Trong những năm qua, công tác quản lý CSVC và TBDH ở Trung tâm
GDTX-HN được quan tâm thực hiện, có tác động tốt đến việc nâng cao chất
lượng giáo dục của Trung tâm với những kết quả cụ thể:
 Cơng trình phịng học, phịng hành chính được xây dựng hồn thiện
với hệ thống cơ sở hạ tầng ngày càng tốt hơn, sạch đẹp hơn, đáp ứng những yêu
cầu cơ bản về các phòng học, phòng làm việc, hội trường, thư viện, phịng máy
tính, phịng tương tác, phòng kết nối trực tuyến,…
Cụ thể:
8

- Trung tâm có5 dãy cơng trình chính, gồm 2 dãy nhà 4 tầng, 1 dãy nhà
3 tầng, 1 dãy nhà hội trường lớn, 1 nhà đa chức năng;
- Với phòng học, các phòng học đều được đảm bảo về các thơng số kỹ
thuật về diện tích cho học viên, trong đó có 5 phịng học loại lớn (mỗi phịng
loại lớn có thể đủ chỗ cho trên 80 học viên), các phòng đều đủ ánh sáng tự
nhiên,...;
- Trang bị phòng học: phần lớn bàn ghế học viên và giáo viên đảm bảo
đủ thông số kĩ thuật về độ cao, chiều rộng của mặt bàn theo quy định của Bộ
Giáo dục và Đào tạo, hệ thống đèn chiếu sáng, quạt đầy đủ…;
- Hệ thống các phòng chức năng: 2 phòng vi tính với 45 máy, 1 phịng
máy tương tác, 1 phịng máy học tiếng nước ngồi, 1 phịng thư viện;
- Lượng thiết bị dạy học được bổ sung qua các năm ngày càng đáp ứng
được tương đối nhu cầu giảng dạy;
- Hệ thống các phòng làm việc gồm: 20 phòng và 1 hội trường loại vừa;
- Hệ thống sân bãi đậu xe và một nhà đa chức năng phục vụ cho nhiều
hoạt động;
- Có một trạm biến áp, hạ thế cung cấp điện riêng khá chủ động trong
việc sử dụng các thiết bị điện của Trung tâm;
- Trung tâm có cán bộ phụ trách cơng tác TBGD và có bộ phận hành
chính thuộc phịng Tổ chức – Hành chính quản lý trực tiếp CSVC và TBDH.
 Lên kế hoạch, triển khai thực hiện tương đối tốt công tác tiếp nhận và
triển khai mua sắm thiết bị dạy học bổ sung kịp thời trước năm học mới. Cơ chế
tài chính phục vụ cho việc trang bị CSVC và TBDH được công khai và sử dụng
có hiệu quả.
2. Những mặt hạn chế và khó khăn cịn tồn tại của cơng tác quản lý
CSVC và TBDH
Bên cạnh những thành quả đạt được, hiện nay công tác quản lý CSVC và
TBDH của trường Trung tâm còn tồn tại nhiều mặt hạn chế làm cho CSVC và
TBDH chưa phát huy được hết tiềm năng của nó trong quá trình nâng cao chất
lượng dạy - học và làm việc cho giảng viên, học viên:

 Trước hết trong cán bộ giáo viên, học viên còn tồn tại tư tưởng xem
nhẹ cơng tác thực hành, thí nghiệm… Tâm lý ngại sử dụng TBDH còn khá phổ
biến, nhất là đối với các thiết bị được cung cấp mới, nhưng chưa được lắp ráp
hoàn chỉnh, hoặc với tài liệu hướng dẫn chủ yếu là tiếng nước ngoài. Khi chưa
9


có nhận thức đúng đắn, chưa thấy hết vai trị quan trọng của TBDH trong quá
trình đổi mới phương pháp thì người dạy (giáo viên) sẽ khơng tự giác thực hiện,
hoặc sử dụng một cách hời hợt (đưa vào tiết dạy cho có, cho học viên xem để
biết…) hoặc dùng nó như vật trang trí cho giờ học, chứ khơng phải sử dụng
TBDH như một phương tiện hữu ích trong chuyển tải thơng tin, kiến thức cho
học viên.
Chưa có biện pháp chỉ đạo sâu sát việc thực hiện hướng dẫn kỹ năng sử
dụng thiết bị dạy học, khi sử dụng còn lúng túng, thời gian để chuẩn bị cho thực
hành chưa nhiều nên hiệu quả của việc sử dụng thiết bị chưa đáp ứng được yêu
cầu nội dung, phương pháp của giờ lên lớp. Cá biệt có một số thiết bị bị mất
hoặc hỏng ngay sau khi sử dụng do kỹ năng và việc quản lý thiết bị của giáo
viên chưa tốt.
Việc chỉ đạo cơng tác tự làm TBDH cịn hạn chế, chưa được đầu tư đúng
mức.
 Công tác hoạt động, quản lý CSVC và TBDH của Trung tâm còn gặp
khó khăn do kinh phí đầu tư cho mua sắm thiết bị dạy học cịn hạn chế. Nhiều
thiết bị trơng chờ vào Sở và Bộ GD& ĐT cấp.
 Công tác quy hoạch xây dựng hệ thống cơ sở vật chất, cơ sở hạ tầng
cịn có điểm chưa hợp lý. Cơng tác quản lý xây dựng còn bộc lộ hạn chế, có
hạng mục cơng trình xây dựng đưa vào sử dụng một số năm đã xuất hiện tình
trạng xuống cấp như nước ngấm qua trần nhà, bong tường,… không đảm bảo về
chất lượng.
 Việc mua sắm thiết bị có khi khơng đi đơi với bố trí cán bộ chun

trách, tổ chức tập huấn, hướng dẫn phương pháp, kỹ năng sử dụng, bảo trì, bảo
hành nên dẫn đến tình trạng quản lý thiếu chặt chẽ, nhiều thiết bị không được
bảo quản đúng quy trình bảo quản của nhà sản xuất dễ hư hỏng, xuống cấp, hiệu
quả khai thác sử dụng không cao.
 Cơng tác tiếp nhận thiết bị cịn có những sai phạm trong quy trình bàn
giao, bảo quản, nghiệm thu: nhà thầu cung cấp thiết bị ký hợp đồng với Sở GDĐT trong khi lại bàn giao trực tiếp xuống Trung tâm nên khó khăn cho việc so
sánh, kiểm tra, giám sát về mặt chất lượng thiết bị.
 Hệ thống đầu sách của thư viện trường còn hạn chế, lượng sách cịn ít
và chủng loại chưa nhiều, cịn thiếu những đầu sách có chất lượng về mặt tri
thức, sách tham khảo phục vụ cho việc học tập và nghiên cứu của giáo viên và
học viên.
10


Trước những khó khăn, hạn chế trong cơng tác quản lý CSVC và TBDH
hiện nay của Trung tâm, cần phải có những giải pháp quản lý tốt hơn nữa giúp
phát huy cao nhất CSVC và TBDH trong việc nâng cao chất lượng giáo dục –
đào tạo của Trung tâm.
Chương III. CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CSVC VÀ TBDH Ở
TRUNG TÂM GDTX-HN NGHỆ AN
1. Nâng cao nhận thức lý luận và thực tiễn về CSVC và TBDH
Hiện nay, về lý luận hay thực tiễn, người ta công nhận quản lý CSVC và
TBDH là một nghề, nên để quản lý CSVC và TBDH một cách hiệu quả, đòi hỏi
người cán bộ quản lý phải có nhận thức đầy đủ về lý luận và thực tiễn thuộc lĩnh
vực quản lý và có trình độ vững vàng về nghiệp vụ quản lý chuyên ngành.
 Muốn làm được việc này, người cán bộ quản lý, cán bộ công nhân viên
phụ trách CSVC, TBDH cần phải tự nâng cao trình độ chun mơn bằng các con
đường:
- Thu thập và xử lý thơng tin có liên quan thông qua các tài liệu, sách
báo, phương tiện thông tin đại chúng;

- Nghiên cứu các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo các tài liệu quản lý giáo
dục;
- Tham gia các đợt tập huấn chuyên đề, hội thảo, báo cáo khoa học hay
các lớp bồi dưỡng cán bộ quản lý cán bộ tập trung;
- Tham quan học tập các Trung tâm có cơ sở vật chất và phương pháp
quản lý tốt;
- Tăng cường hoạt động thực tiễn trong công việc hằng ngày;
- Tập hợp sự đóng góp trí tuệ của cộng sự, tập thể cán bộ; giáo viên
trong Trung tâm;
Ngoài việc nâng cao nhận thức của bản thân, người cán bộ quản lý với
trách nhiệm của mình cịn cần có biện pháp nâng cao nhận thức cho những
người khác vì thiết bị giáo dục trang bị từ mọi nguồn đều là tài sản của Trung
tâm; giáo viên, nhân viên và học viên đều có trách nhiệm giữ gìn, bảo vệ, sử
dụng đúng quy trình, hiệu quả nhất những tài sản đó.
 Bên cạnh việc người cán bộ quản lý CSVC và TBDH trong trường tự
trang bị cho mình những kiến thức chun mơn thì cần có sự phối hợp, tạo điều
kiện của nhà trường, Sở, Bộ Giáo dục - Đào tạo trong việc đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ chuyên trách quản lý thiết bị, mở các lớp bồi dưỡng kiến thức quản lý
11


ngắn hạn hoặc dài hạn. Đối tượng tập huấn là cán bộ quản lý, viên chức phụ
trách thiết bị, giáo viên cốt cán của hầu hết các môn.
2. Nâng cao kỹ năng quản lý của người cán bộ, nhân viên quản lý
CSVC và TBDH trong Trung tâm
 Nắm vững cơ sở pháp lý, khoa học để chỉ đạo công tác CSVC và
TBDH. Mua sắm những CSVC và TBDH tối thiểu cần có của một Trung tâm
GDTX cấp tỉnh.
 Quản lý thiết bị Giáo dục của Trung tâm phải được thể hiện qua hồ sơ,
sổ sách cụ thể. Các loại sổ, sách gồm:

- Sổ kế hoạch mua sắm TBDH.
- Sổ tài sản, TBDH (lưu trữ nhiều năm, có phần bổ sung từng năm).
- Danh mục các TBDH theo môn (của từng năm học), danh mục các
TBGD của các phòng thực hành bộ môn.
- Sổ kế hoạch thực hành.
- Sổ theo dõi mượn, trả TBDH; Trong đó có nội quy sử dụng, bảo quản
TBDH và sử dụng các phịng bộ mơn.
Quy trình tiếp nhận, trang bị, quản lý và sử dụng phải thực hiện đúng
quy định về quy chế TBDH của Bộ GD-ĐT (ban hành tại quyết định số
41/2000/QĐ BGD&ĐT ngày 07-09-2000) và các văn bản hiện hành cụ thể như
sau:
- Mua sắm phải theo đúng quy định tài chính hiện hành. Tiếp nhận thiết
bị phải đối chiếu mẫu, đối chiếu danh mục, kiểm định chất lượng; vào sổ đăng
ký thiết bị.
- Phải phân công người phụ trách trực tiếp, đảm bảo các hồ sơ theo quy
định.
- Hàng năm tiến hành kiểm kê theo đúng quy định nhà nước về quản lý
tài sản.
 Nhiệm vụ của người phụ trách công tác thiết bị dạy học:
- Người phụ trách công tác thiết bị dạy học phải chịu trách nhiệm trước
BGĐ trong việc quản lý TBDH của Trung tâm.
- Bảo quản hồ sơ sổ sách TBDH; theo dõi xuất nhập TBDH; ghi chép,
kiểm tra TBDH theo đúng quy định Nhà nước.
12


- Giúp BGĐ xây dựng kế hoạch hàng năm để bổ sung điều chuyển,
thanh lý và bảo quản TBGD.
- Căn cứ vào lịch báo thí nghiệm, thực hành của mỗi giáo viên để lập
thời khoá biểu sử dụng TBDH và phịng thực hành bộ mơn của Trung tâm theo

tuần; tham gia chuẩn bị, bố trí, lắp đặt thiết bị cần dùng, chuẩn bị sẵn nguyên
liệu,... theo đúng yêu cầu của bài dạy đã đăng ký; phụ trách giáo viên, học viên
khi thực hành.
- Kiểm tra thiết bị, phòng thực hành bộ mơn trước và sau khi mượn, ký
xác nhận tình trạng vào phiếu mượn trả; thời khoá biểu, phiếu mượn trả theo
từng tuần được đóng thành từng tập.
- Người quản lý CSVC và TBDH trong trường cần được trang bị phòng
hộ lao động, hưởng phụ cấp độc hại, định mức lao động theo các quy định hiện
hành của nhà nước; được tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ hàng năm.
 Trách nhiệm của BGĐ trong việc quản lý CSVC và TBDH:
BGĐ chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện việc mua
sắm, tự làm, tiếp nhận, bảo quản, sử dụng TBGD theo đúng quy định hiện hành
của nhà nước, phù hợp với chương trình giáo dục; thường xuyên kiểm tra, đánh
giá hiệu quả sử dụng TBGD; lập báo cáo cấp trên mỗi năm 01 lần; chỉ đạo xây
dựng nội quy quản lý TBGD trong Trung tâm.
Để góp phần thực hiện cơng tác quản lý CSVC và TBDH trong Trung
tâm thì người quản lý phải thường xuyên tiến hành kiểm tra, kiểm kê theo định
kỳ và đột suất nhằm thúc đây hiệu quả, tiến độ thực hiện công tác quản lý CSVC
và TBDH.
Người quản lý cần tiến hành thăm dò, học hỏi kinh nghiệm quản lý CSVC
và TBDH của các cơ sở giáo dục khác để so sánh, đối chiếu với công tác quản lý
CSVC và TBDH của Trung tâm mình nhằm tìm ra những mặt hạn chế, yếu kém
để có biện pháp khắc phục và học hỏi kinh nghiệm quản lý CSVC và TBDH của
các cơ sở giáo dục khác nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý CSVC và
TBDH trong Trung tâm.
3. Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, kỹ năng sử dụng cho cán
bộ, giáo viên, học viên trong việc quản lý và sử dụng TBDH
a. Biện pháp giáo dục, tuyên truyền vận động
Chỉ đạo các tổ chuyên môn phổ biến các văn bản pháp lý của nhà nước
về công tác quản lý, sử dụng thiết bị dạy học: Luật giáo dục, Điều lệ trường

13


trung học, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Bộ…
Kết hợp với các văn kiện của Đảng, Nhà nước về quan điểm phát triển
giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện nay, qua đó nâng cao nhận thức của
giáo viên vè ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của việc sử dụng TBDH đối với
việc đổi mới phương pháp dạy học. Thông qua các giờ học, nhất là các giờ thực
hành giáo viên phải phổ biến cho học viên cách sử dụng thiết bị, các điểm cần
lưu ý khi sử dụng các thiết bị có sử dụng hoá chất, sử dụng hệ thống điện trên
lớp, giáo dục ý thức bảo vệ tài sản chung của nhà trường cho học viên.
 Vận động giáo viên tham gia các lớp bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ
chuyên môn do nhà trường tổ chức như lớp tin học, ngoại ngữ, cử giáo viên
tham gia các lớp bồi dưỡng, tập huấn về sử dụng TBDH làm nịng cốt cho tổ,
nhóm bộ mơn.
 Tổ chức các đợt tham quan, học tập cho cán bộ giáo viên đến các cơ sở
giáo dục làm tốt công tác sử dụng TBDH, nhằm học hỏi, trao đổi kinh nghiệm.
 Khuyến khích việc cải tiến, sưu tầm, huy động TBDH phục vụ cho việc
giảng dạy của giáo viên và học tập học viên.
 Vận động giáo viên trực tiếp giảng dạy mỗi năm tự làm ít nhất 1 đồ
dùng dạy học hay có một sáng kiến cải tiến hoặc kinh nghiệm sử dụng ít nhất
một loại thiết bị dạy học.
b. Biện pháp hành chính
Tổ chức cho cán bộ, giáo viên bàn bạc, góp ý kiến xây dung “ Quy chế sử
dụng TBDH ” với các nội dung sau :
- Mỗi nhóm chun mơn cử một giáo viên phụ trách TBDH của bộ mơn
mình giáo viên có nhiệm vụ kết hợp với cán bộ phòng Tổ chức - Hành chính sắp
xếp kiểm tra, phân loại thiết bị theo chủng loại, giúp Trung tâm quản lý số thiết
bị của bộ phận mình;
- Giáo viên tự bảo quản thiết bị khi mượn, tránh để mất mát, hỏng,

mượn, trả thiết bị đúng quy định;
- Các bộ môn liên quan trong năm học phải tổ chức được ít nhất một
chuyên đề bàn về các giải pháp hay kinh nghiệm sử dụng có hiệu quả TBDH.
Dành thời gian thích hợp trong các buổi sinh hoạt chuyên môn để bàn về cách sử
dụng TBDH.
c. Chỉ đạo sự phối hợp hoạt động giữa các bộ phận
14


Ban giám đốc, tổ chuyên môn, giáo viên và học viên đều phải có trách
nhiệm trong quản lý và sử dụng TBDH. TBDH là vật dụng cụ thể dùng phục vụ
cho quá trình dạy học trong suốt năm học, thuộc nhiều bộ môn, chịu sự quản lý,
sử dụng trực tiếp của các đối tượng giáo viên và viên. Vì vậy phải có sự phối
hợp một cách nhịp nhàng và khoa học giữa các bộ phận mới tận dụng hết tần
suất sử dụng và đáp ứng yêu cầu sử dụng của nhiều giáo viên trong cùng thời
điểm.
Quá trình sử dụng lại quá nhiều khâu , từ phòng bảo quản, giáo viên và
học viên - các lớp học và theo chiều ngược lại, đồng thời việc bảo quản, sử dụng
còn liên quan đến các bộ phận khác nhau (cán bộ quản lý, kế toán,...). Thấy rõ
mức độ phức tạp trong quản lý bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học, người quản
lý phải xây dựng quy chế quản lý và sử dụng hợp lý, hiệu quả, để gắn các bộ
phận: Cán bộ quản lý (BGĐ) – kế toán – tổ chuyên môn, giảng viên – học viên
tạo thành dây chuyền khép kín, vận hành đồng bộ, nhịp nhàng giữa các khâu đào
tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc sử dụng TBDH của giảng viên trong quá
trình dạy học.
4. Xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận
a. Ban giám đốc
- Xây dựng kế hoạch mua sắm, sửa chữa, bổ sung CSVC và TBDH.
- Chỉ đạo các bộ phận thực hiện theo đúng chức năng, nhiệm vụ của mình.
- Tổ chức thực hiện và điều chỉnh những khó khăn vướng mắc.

- Kiểm tra việc thực hiện của các bộ phận, cán bộ phụ trách.
Để việc sử dụng có hiệu quả và tiện lợi, tận dụng hết tần suất sử dụng,
trong q trình sắp xếp thời khố biểu, bố trí lịch học phải hết sức khoa học.
b. Phòng, tổ chuyên môn
- Lên kế hoạch sử dụng TBDH theo kế hoạch năm học, theo tháng, tuần,
theo phân phối chương trình;
- Theo dõi việc chuẩn bị đồ dùng dạy học, tài liệu tham khảo, sách giáo
viên, sách giáo khoa cho các giáo viên giảng dạy;
- Theo dõi việc sử dụng đồ dùng dạy học cho các bài thực hành bắt buộc
theo phân phối chương trình;
- Xây dựng kế hoạch bổ sung CSVC, vật tư thiết bị;
- Quản lý chuyên môn và hành chính đối với các thành viên trong tổ.
15


c. Cán bộ phụ trách TBDH
Là người trực tiếp quản lý tài sản được giao:
- Chuẩn bị đầy đủ các TBDH cho giáo viên;
- Trực tiếp ghi chép các loại hồ sơ, sổ sách theo đúng quy định;
- Hỗ trợ giáo viên trong việc quản lý và sử dụng TBDH trong các giờ học,
giờ thực hành;
- Kết hợp các tổ chuyên môn: Phổ biến, hướng dẫn cách sử dụng ( kỹ
năng sử dụng TBDH);
- Lau chùi, bảo quản, sắp xếp TBDH cách khoa học theo mơn, theo lớp,
theo trình tự của phấn phối chương trình;
- Báo cáo kết quả bảo quản, sử dụng thiết bị của giáo viên theo từng kỳ và
báo cáo kịp thời khi có sự cố.
d. Đối với giáo viên và học viên
- Tuân thủ nội quy, quy định về sử dụng và bảo quản TBDH;
- Sử dụng TBDH có hiệu quả đúng mục đích, đúng u cầu của phân phối

chương trình;
- Kết hợp với cán bộ quản lý TBDH chuẩn bị và thực hiện quản lý và sử
dụng có hiệu quả, an tồn TBDH;
- Kết hợp với tổ bộ môn xây dựng kế hoạch bổ sung, sửa chữa, sử dụng
TBDH của cá nhân hoặc của nhóm bộ môn.
5. Xây dựng kế hoạch và quy chế bảo quản và sử dụng TBDH
- Xây dựng qui chế bảo quản và sử dụng TBDH dựa trên quy chế bảo
quản và sử dụng đồ dùng dạy học của Bộ giáo dục và Đào tạo, dựa vào qui chế
cơng nhận phịng bộ môn trường trung học đạt chuẩn quốc gia ban hành kèm
theo quyết định số 32/2004/QĐ-BGD&ĐT (sẽ có sửa đổi): quy định rõ nhiệm
vụ, quyền hạn sử dụng TBDH đối với từng đối tượng cụ thể: Cán bộ phụ trách
TBDH, giáo viên và học viên;
- Kế hoạch chuẩn bị tiếp nhận TBDH do Bộ, Sở cấp ngay từ đầu năm học
về;
+ Phịng bảo quản thiết bị: có phịng với đầy đủ các yêu cầu về ánh sáng,
độ ẩm, phương tiện bảo vệ, tủ đựng, giá để…
+ Tiếp nhận TBDH do Bộ, Sở cung cấp từ các đơn vị cung cấp thiết bị
16


theo danh mục, kết hợp với tổ chuyên môn, giáo viên có chun mơn phù hợp,
kiểm tra lại số lượng và chất lượng của thiết bị, có biên bản bàn giao. Lập hồ sơ
quản lý chi tiết, cụ thể đối với từng loại thiết bị;
+ Chỉ đạo cán bộ phòng Tổ chức - Hành chính sắp xếp TBDH mốt cách
khoa học, dễ they, dễ lấy, dễ bảo quản, dễ sử dụng. Đây là khâu quan trọng để
hạn chế tâm lý ngại sử dụng TBDH;
+ Chỉ đạo bộ phận kế toán, phịng Tổ chức - Hành chính thường xun
theo dõi các loại hoá đơn, chứng từ nhập thiết bị và coi đây là một phần quản lý
tài sản Nhà nước;
+ Kết hợp với ban chuyên môn, yêu cầu tổ trưởng chuyên môn, giáo viên

xây dựng kế hoạch sử dụng thiết bị dạy học cả năm, tháng, tuần của tổ, cá nhân
theo phân khối chương trình thơng qua Ban giám đốc
+ Xây dựng kế hoạch tổ chức làm đồ dạy học để bổ sung.
6. Tổ chức thực hiện việc mua sắm, trang bị và sử dụng thiết bị.
a. Đầu năm học:
+ Lập kế hoạch mua sắm và sử dụng của phòng, tổ và cá nhân.
+ Kết hợp với các phòng, tổ chuyên môn lập kế hoạch về nhu cầu, danh
mục CSVC, TBDH cần trang bị để có kế hoạch mua sắm bổ sung, thiết bị cần
thiết; Tiến hành mua sắm, trang bị và hướng dẫn kỹ nẵng sử dụng thiết bị, đặc
biệt các loại thiết bị hiện đại mở lớp tập huấn cho cán bộ, giáo viên cách sử dụng
và học tập nội quy.
+ Triển khai việc lập kế hoạch mua sắm, sửa chữa, bổ sung CSVC và
THDH đúng quy định.
b. Trong năm học:
Tổ chức kiểm tra theo định kỳ (tháng - kỳ)
+ Kiểm tra tháng: vào cuối tháng (1 lần/ tháng) kiểm tra việc thực hiện
bảo quản , sử dụng TBDH có đúng với kế hoạch với phân phối chương trình và
có đúng với nguyên tắc quản lý, sử dụng để kịp thời đưa ra biện pháp khắc phục
(Kiểm tra những thiết bị đã sử dụng trong tháng);
Cuối kỳ: Tổng hợp việc thực hiện và sơ lược tổng số tiết sử dụng, chất
lượng sử dụng qua các tiết học kiểm tra sự hao mòn tài sản, bảo quản tài sản
theo đúng yêu cầu, triển khai các loại thiết bị cho học kỳ 2. Cán bộ phụ trách
TBDH báo cáo định kỳ công tác sử dụng và bảo quản tài sản theo mẫu:
17


Đây là cơ sở để tiếp tục triển khai kế hoạch sử dụng, sửa chữa, bổ sung
kịp thời cho học kỳ tiếp theo.
c. Cuối năm học
- Tổng kiểm tra toàn bộ thiết bị dạy học, qua đó đánh giá chất lượng của

từng loại, kết hợp với yêu cầu của bộ môn, làm cơ sở lập kế hoạch mua sắm, sửa
chữa bổ sung TBDH cho năm học sau.
- Về quản lý chuyên môn: thống kê số lượng các thiết bị được sử dụng
trong năm. Đánh giá ưu, nhược điểm, những điểm khó khi triển khai sử dụng
TBDH. Từ đó rút ra phương án sử dụng hiệu quả nhất, phổ biến kinh nghiệm bổ
sung cho kinh nghiệm giảng dạy cho giáo viên.
- Thống kê các nội dung, hay thiết bị không sử dụng được phân tích
nguyên nhân: Do kỹ năng sử dụng của giáo viên, hay do chất lượng của thiết bị,
hay do thiếu thiết bị…Đề ra giải pháp khắc phục cho năm sau.Qua thống kê giúp
Ban Giám đốc đánh giá chất lượng quản lý, giảng dạy của cán bộ, giáo viên.
Đây cũng là một tiêu chí để đánh giá xếp loại thi đua mỗi kỳ và năm học.
- Về công tác bồi dưỡng: Qua công tác thống kê những mặt mạnh, yếu
trong việc quản lý và sử dụng TBDH để lập kế hoạch bồi dưỡng trong từng kỳ
và bồi dưỡng dài hạn.
7. Nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ phụ trách TBDH
Là người trực tiếp quản lý và triển khai sử dụng các thiết bị dạy học, chịu
sự chỉ đạo, kiểm tra, giám sát cũng như chịu trách nhiệm quản lý, sử dụng
TBDH trước Trung tâm.
- Trước hết phải có nhận thức đúng đắn về vai trị, đặc điểm của TBDH
trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo
viên sử dụng TBDH vào quá trình dạy học;
- Nắm vững nội dung chương trình của từng mơn học để sắp xếp, bố trí
các TBDH đảm bảo cả về số lượng, chất lượng. Đảm bảo phuc vụ các tiết học
trong 1 buổi, 1 ngày của nhiều giáo viên, của các giáo viên của từng bộ môn;
- Thực hiện đúng chức năng, nhiêm vụ và quy chế bảo quản, sử dụng
thiết bị dạy học về bảo quản, bảo dưỡng, hồ sơ sổ sách quản lý, sử dụng TBDH;
- Kết hợp với tổ trưởng chuyên môn:
 Phổ biến các danh mục thiết bị, tài liệu hướng dẫn cách sử dụng TBDH
cho giáo viên;
18

 Lập và thực hiện theo đúng kế hoạch sử dụng TBDH cả năm, tháng,
tuần, ngày của tổ và từng giáo viên;
 Có kế hoạch bổ sung, sửa chữa, bảo quản các loại trang thiết bị.
Thiết bị giáo dục phải được sắp đặt khoa học, dễ sử dụng, bảo quản thuận
tiện và an toàn cho giáo viên khi đi lại hoặc thao tác sử dụng, phải có đủ các
phương tiện bảo quản, vật che phủ, chống ẩm, mối mọt, phòng chữa cháy. Các
thực hành gây tiếng ồn,... phải được bố trí và xử lý theo quy định để đảm bảo an
tồn lao động và vệ sinh mơi trường;
Thiết bị giáo dục phải được làm sạch và bảo quản ngay sau khi sử dụng;
định kỳ bảo dưỡng; bổ sung phụ tùng, linh kiện, vật tư tiêu hao; Bản đồ, tranh
ảnh giáo dục phải làm nẹp treo, khơng để quăn góc, nhàu nát.
 Thực hiện ghi chép đầy đủ các loại hồ sơ, sổ sách theo quy định đây là
những căn cứ để nhà trường kiểm tra đánh giá việc sử dụng, theo dõi sự chuẩn bị
bài giảng của giáo viên theo trình tự. Các loại sổ, sách gồm:
- Sổ kế hoạch mua sắm TBDH;
- Sổ tài sản TBDH (lưu trữ nhiều năm, có phần bổ sung từng năm);
- Danh mục các TBDH theo môn (của từng năm học), danh mục các
TBGD của các phịng thực hành bộ mơn;
- Sổ kế hoạch thực hành;
- Sổ theo dõi mượn, trả TBDH; Trong đó có nội quy sử dụng, bảo quản
TBDH và sử dụng các phịng bộ mơn.
* Với sổ theo dõi mượn, trả TBDH: Căn cứ vào sổ lượng giáo viên của
từng bộ môn, mỗi khối lớp để nhân bản phiếu mượn thiết bị dạy học và lập sổ
mượn thiết bị chi từng giáo viên (mỗi giáo viên một sổ thiết bị) theo thứ tự từng
tiết học, sổ mượn thiết bị dạy học trên rất thuận tiện cho việc mượn thiết bị của
giáo viên cũng như viêc theo dõi kiểm tra của nhà trường. Sổ mượn thiết bị do
cán bộ phụ trách TBDH vào sổ và chuẩn bị thiết bị dạy học cho giáo viên. Khi
cho mượn thiết bị ghi đầy đủ các cột mục.

Thường xuyên báo cáo tình hình sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên.
Những vướng mắc cần tháo gỡ để cán bộ quản lý có biện pháp tháo gỡ.
8. Tăng cường việc huy động vốn, huy động các nguồn lực đầu tư cho
quá trình mua sắm, trang bị CSVC và TBDH
Đạt được một hệ thống trang bị hoàn chỉnh cho dạy và học là một việc lâu
19


dài và tốn kém. Phải xây dựng từ ít đến nhiều, từ đơn giản đến hiện đại, bám sát
vào nội dung chương trình và việc cải tiến và đổi mới phương pháp giáo dục
mới có thể thực hiện được. Mặt khác phải dựa vào nhiều nguồn lực khác nhau:
nhà nước và nhân dân, thầy và trò, mua sắm và tự làm, sưu tầm, tận dụng những
máy móc vật liệu phế thải trong cuộc sống nhưng cịn có ích trong Trung tâm.
- Vốn từ ngân sách Nhà nước phân bổ về các cơ sở giáo dục để trang bị
CSVC, mua sắm trang thiết bị dạy học;
- Khuyến khích giáo viên tự làm đồ dùng dạy học hoặc nghiên cứu cải
tiến, khai thác thiết bị hiện có để dạy cho nhiều bài giúp học viên năm kiến thức
liên thông các bài và nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị. Việc tự làm TBDH
được bổ sung vào tiêu chí thi đua của các cá nhân;
- Trích một phần từ chương trình mục tiêu tăng cường cơ sở vật chất.
Để đạt được mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục cần tăng dần tính trực
quan của nội dung giảng dạy bằng phương pháp thực nghiệm. Các phương pháp
thực nghiệm, trực quan và thực hành tạo ra hoạt động tồn diện và tích cực của
người học. Muốn có được điều đó, trung tâm phải trang bị đầy đủ thiết bị dạy
học nếu khơng có đầy đủ cũng phải có những yêu cầu tối thiểu cần có để đảm
bảo chất lượng giảng dạy.
9. Tăng cường quản lý chặt chẽ hơn trong công tác mua sắm, tiếp
nhận thiết bị mới
Trong quá trình đặt mua thiết bị từ nhà cung cấp, cần có sự ấn định về mặt
chất lượng thiết bị. Công tác bàn giao, tiếp nhận cũng cần được tiến hành một

cách khoa học, chặt chẽ về công tác so sánh đối chiếu chất lượng thiết bị nhằm
đảm bảo chất lượng thiết bị tốt phục vụ trực tiếp cho công tác giảng dạy của
Trung tâm.
BGĐ và các phịng, tổ chun mơn cần phối hợp trong việc lên kế hoạch
mua sắm thiết bị. Lập danh sách các thiết bị cần thiết, ưu tiên mua sắm những
thiết bị nào trước trong điều kiện nguồn kinh phí có hạn.
10. Ngồi ra cịn có các biện pháp cụ thể khác về mặt thực tiễn
Nâng cao chất lượng và phát huy vai trò của thư viện trong việc học tập
của học viên.
Thư viện có vai trị quan trọng trong việc tăng cường khả năng tự học tập
của học viên, vì vậy thư viện cần được xây dựng và tổ chức như một trong
những điểm văn hoá cao nhất trong Trung tâm, cần có biện pháp biến thư viện là
20


điểm đến của học sinh ngoài giờ học trên lớp. Muốn làm được điều đó, nhà
trường cần triển khai một số biện pháp cụ thể sau:
- Cần tăng cường và đa dạng hoá sách cho thư viện, Cần tăng cường hơn
nữa các loại sách tham khảo, sách hỗ trợ cho quá trình học tập của học viên, đặc
biệt là cần tăng cường các ấn phẩm báo, tạp chí phù hợp với lứa tuổi, …
- Cần phân loại sách báo, tài liệu sao cho dễ sử dụng, dễ tìm. Cần có
khoảng trống trong mỗi mục sách để tiếp nhận sách mới. Thiết lập quy trình tiếp
nhận sách báo thường xuyên.
- Bố trí khơng gian thư viện đủ rộng cho các hoạt động học tập, thảo
luận của học viên, cán bộ, giáo viên;
- Lựa chọn sách cho thư viện: Sách của thư viện có nội dung đặc trưng
về giáo dục – đào tạo và xã hội. Kiên quyết loại trừ những sách có nội dung xấu
ra khỏi thư viện và hạn chế các sách báo có nội dung sai với chức năng, nhiệm
vụ của một thư viện cơ sở giáo dục;
- Phát huy hiệu quả sử dụng của thư viện bằng các hình thức sử dụng

như đọc sách báo tại chỗ, cho mượn, cho thuê và khuyến khích việc mua sách…
Trên đây là một số biện pháp cụ thể để đẩy mạnh hiệu quả sử dụng và
quản lý CSVC và TBDH tại Trung tâm GDTX-HN Nghệ An. Với những biện
pháp trên, hi vọng trong thời gian tới công tác quản lý CSVC và TBDH của đơn
vị phát huy được những ưu điểm và khắc phục, hạn chế được những khó khăn,
yếu kém nhằm khai thác tốt hơn nữa, hiệu quả cao hơn nữa hệ thống CSVC và
TBDH vào trong tất cả các hoạt động giáo dục của Trung tâm trong thời gian
tới.

21


C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
CSVC và TBDH là điều kiện quan trọng khơng thể thiếu được của q
trình dạy học. Vai trò và những khả năng sư phạm của nó được lý luận dạy học
khẳng định. Mặc dù các cấp quản lý và các cơ sở giáo dục đã có nhiều cố gắng
trong việc khắc phục tình trạng thiếu CSVC và TBDH nhưng so với u cầu thì
vẫn cịn thiếu nhiều và công tác quản lý CSVC và TBDH của các cơ sở giáo dục
hiện nay gặp nhiều khó khăn và còn tồn tại nhiều mặt yếu kém, chưa thực sự
phát huy hết năng lực sư phạm và hiệu quả của hệ thống CSVC và TBDH.
Chính vì vậy, nhiệm vụ đặt ra cho công tác quản lý CSVC và TBDH trong
các cơ sở giáo dục phải tìm ra những sai sót, yếu kém của cơ sở mình, đề ra các
biện pháp khắc phục phù hợp, thực hiện tốt công tác quản lý CSVC và TBDH,
giúp phát huy được hiệu quả sư phạm của thiết bị dạy học vào thực tế cơng tác
giảng dạy, giúp nâng cao tính trực quan, thực nghiệm của bài học và nâng cao
chất lượng giáo dục trong cơ sở giáo dục.
Xuất phát từ các cơ sở khoa học và phân tích thực trạng quản lý và sử
dụng TBDH ở Trung tâm GDTX-HN Nghệ An, đề tài đã đề xuất một số biện
pháp quản lý và sử dụng thiết bị dạy học ở Trung tâm.
Đề tài tập trung nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp quản lý và sử

dụng thiết bị dạy học, chủ yếu tập trung vào:
1. Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, kỹ năng sử dụng cho cán bộ,
giáo viên và học viên trong việc quản lý và sử dụng thiết bị dạy học.
2. Chỉ đạo sự phối hợp hoạt động giữa các bộ phận: Ban giám đốc, các
phòng, tổ chuyên môn, cán bộ phụ trách TBDH, giáo viên, học viên trong quản
lý và sử dụng CSVC, TBDH.
3. Nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ phụ trách TBDH.
Tuy đề tài đã nghiên cứu hết sức nghiêm túc, đề xuất một số biện
pháp mang tính ứng dụng, nhưng cịn nhiều biện pháp chưa có điều kiện đề cập
đến. Đây chính là phương hướng nghiên cứu tiếp của đề tài trong thời gian tới.

22