Do an ty gia hoi doai va kinh nghiem cua trung quoc tron
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (578.38 KB, 59 trang )
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
CHƯƠNG I:
i
i
TỔNG QUAN VỀ TỶ GIÁ HỐI
ĐOÁI, VÀ KINH NGHIỆM CỦA
TRUNG QUỐC TRONG VIỆC ĐIỀU
HÀNH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
Trang 1
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
I- TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI:
iii
i
i
i
1. Khái niệm về tỷ giá hối đoái:
Trong quan hệ kinh tế quốc tế, các mối quan hệ kinh tế, chính trị, xã hội
khơng chỉ bó hẹp trong phạm vi quốc gia mà còn được mở rộng ra với phần còn
lại của thế giới. Các quan hệ này thể hiện là q trình ln chuyển hàng hố, vốn
trên phạm vi tồn thế giới. Quá trình này làm xuất hiện các nhu cầu về ngoại tệ để
thanh toán các hợp đồng ngoại thương và đầu tư quốc tế. Vì vậy, mỗi quốc gia
phải xác định tỷ lệ trao đổi giữa đơn vị tiền tệ của nước mình (đồng nội tệ) với
đơn vị tiền tệ của quốc gia khác (đồng ngoại tệ) thường là các ngoại tệ mạnh như
USD, JPY, GBP, EUR, …Từ đó xuất hiện phạm trù “tỷ giá hối đối”.
Tỷ giá hối đoái là giá cả của 1 đồng tiền này được biểu thị thơng qua đồng
tiền khác.
Ví dụ: Tỷ giá bán ra của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam ngày
09/07/2008 là 1 USD = 16.851VND
Như vậy, bản chất của tỷ giá hối đoái là một loại giá cả nhưng là giá cả của
hàng hóa đặc biệt đó là tiền tệ.
Đồng tiền đứng ở vị trí thứ nhất gọi là đồng tiền yết giá. Đồng tiền đứng ở vị
trí thứ hai gọi là đồng tiền định giá.
Đồng tiền yết giá là đồng tiền thể hiện giá trị của nó qua đồng tiền định giá,
có số đơn vị là 1
Tỷ giá đứng trước là tỷ giá mua của ngân hàng. Tỷ giá mua của ngân hàng là
tỷ gía ngân hàng áp dụng khi mua ngoại tệ vào. Tỷ giá đứng sau là tỷ giá bán của
ngân hàng. Tỷ giá bán của ngân hàng là tỷ giá ngân hàng áp dụng khi bán ngoại tệ
ra.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
iiii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
2. Các phương pháp yết giá:
a) Phương pháp yết giá gián tiếp:
Là phương pháp biểu thị mà trong đó lấy đồng tiền trong nước làm 1 đơn vị
để so sánh với số lượng tiền tệ nước ngoài.
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
Trang 2
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
1 nội tệ = x ngoại tệ
Theo phương pháp này thì bản tệ là đồng tiền yết giá, ngoại tệ là đồng tiền
định giá. Đây là phương pháp thường dùng ở một số nước như: Anh, Mỹ, Úc,
Newzealand, Euro.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i i
i
iii
b) Phương pháp yết giá trực tiếp:
Là phương pháp biểu thị mà trong đó lấy ngoại tệ làm một đơn vị để so sánh
với số lượng tiền tệ trong nước.
1 ngoại tệ = x nội tệ
Với phương pháp này thì ngoại tệ là đồng tiền yết giá, nội tệ là đồng tiền
định giá. Phương pháp này được dùng ở các nước cịn lại trong đó có nước ta.
Trong bài nghiên cứu này tỷ giá hối đoái được niêm yết theo phương pháp
trực tiếp nếu khơng có chú thích gì thêm.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
3. Phân loại tỷ giá hối đối:
Có nhiều loại tỷ giá khác nhau được sử dụng trên thị trường hối đoái, tuỳ
thuộc vào tiêu thức phân loại khác nhau.
a) Căn cứ vào đối tượng xác định:
Nếu phân loại theo đối tượng xác định, người ta chia ra hai loại tỷ giá:
Tỷ giá chính thức: là một loại tỷ giá do Ngân hàng Trung ương nước đó xác
định và cơng bố.
Tỷ giá thị trường: là tỷ giá hình thành do quan hệ cung cầu trên thị trường
hối đoái.
i
i
i
i
i
i
i
iiii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
b) Căn cứ vào kỹ thuật giao dịch:
Nếu phân loại theo kỹ thuật giao dịch, người ta chia thành hai loại tỷ giá:
Tỷ giá giao ngay (spot): là tỷ giá mua bán ngoại hối mà việc giao nhận ngoại
hối sẽ được thực hiện chậm nhất sau hai ngày làm việc.
Tỷ giá giao dịch kỳ hạn (forward): là tỷ giá mua bán ngoại hối mà việc giao
nhận sẽ được thực hiện theo thời hạn nhất định ghi trong hợp đồng.
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
c) Căn cứ vào hoạt đông xuất - nhập khẩu:
Căn cứ tiêu thức này, người ta phân ra hai loại tỷ giá:
Tỷ giá xuất khẩu: là tỷ giá so sánh giữa tổng giá vốn hàng xuất khẩu tính
trên sàn tàu bằng tiền nội địa so với ngoại tệ thu được theo giá FOB tại cảng xuất
khẩu, cụ thể là:
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
Trang 3
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
Tỷ giá xuất khẩu = tổng giá vốn tại sàn tàu bằng nội tệ / tổng ngoại tệ thu
được theo giá FOB tại cảng
Tỷ giá nhập khẩu: là tổng giá bán hàng nhập khẩu tại cảng nhập khẩu tính
theo nội tệ so với ngoại tệ phải trả tính theo giá CIF tại cảng nhập khẩu, cụ thể:
Tỷ giá nhập khẩu = tổng giá bán hàng nhập khẩu tại cảng nhập khẩu / tổng
ngoại tệ phải trả theo giá CIF tại cảng nhập khẩu
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
d) Căn cứ vào giá trị của tỷ giá:
Nếu căn cứ vào giá trị của tỷ giá, người ta chia làm hai loại:
Tỷ giá danh nghĩa: là tỷ giá sử dụng hàng ngày trong giao dịch trên thị
trường ngoại hối, nó chính là giá cả của một đồng tiền biểu thị qua một đồng tiền
khác mà chưa đề cập đến tương quan sức mua hàng hoá và dịch vụ giữa chúng.
Tỷ giá giữa hai đồng tiền bất kỳ được gọi là tỷ giá song phương(bilateral
exchange rate). Đối với mỗi sự thay đổi tỷ giá song phương, ta đều biết đồng tiền
nào lên giá và đồng tiền nào hạ giá. Vấn đề phức tạp đặt ra là tại một thời điểm
nhất định, đồng tiền này lên giá, nhưng lại làm giảm giá đối với đồng tiền kia, vậy
làm thế nào để biết được một đồng tiền là lên giá hay giảm giá đối với tất cả các
đồng tiền còn lại? Để giải quyết vấn đề này, trong thực tế người ta dùng tỷ giá
danh nghĩa đa biên - MNER (multiple nominal exchange rate) phản ánh sự thay
đổi giá trị đồng tiền đối với tất cả các giá trị của đồng tiền còn lại và được biểu thị
dưới dạng chỉ số. Để đơn giản, người ta chọn ra một rổ các đồng tiền mạnh được
sử dụng chủ yếu trong thanh toán ngoại thương và căn cứ vào tỷ trọng thanh toán
của từng đồng tiền để phân bổ tỷ trọng cho từng tỷ giá song phương theo ngun
tắc tỷ trọng thanh tốn càng lớn thì tỷ trọng tỷ giá song phương cũng càng lớn. Ta
có cơng thức tính MNER như sau:
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
n
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
MNER eij .w j
j 1
Trong đó: MNER là tỷ giá danh nghĩa đa biên, e là chỉ số tỷ giá song
phương, w là tỷ trọng của tỷ giá song phương, j số thứ tự của các tỷ giá song
phương, i là số thứ tự kỳ tính tốn.
Tỷ giá thực: là tỷ giá xác định trên cơ sở tỷ giá danh nghĩa đã được điều
chỉnh bởi tỷ lệ lạm phát trong nước và ở nước ngoài, do đó nó phản ánh tương
quan sức mua giữa nội tệ và ngoại tệ. Đặc tính quan trọng nhất của tỷ giá thực là
nó đại diện cho khả năng cạnh tranh quốc tế của nước đó. Để so sánh khả năng
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 4
i
i
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
cạnh tranh của hai nước, người ta thường dựa vào tỷ giá thực song phương như
sau:
i
i
i
i
i
i
i
i
E Ri
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
i
i
i
i
i
i
i
e.CPI i*
CPI i
Trong đó: ER là tỷ giá thực, e là chỉ số tỷ giá danh nghĩa
CPI*; là chỉ số tỷ giá tiêu dùng ở nước ngoài
CPI: là chỉ số tỷ giá tiêu dùng trong nước
i: là số thứ tự kỳ tính tốn.
Tỷ giá hối đối thực có ý nghĩa quan trọng, bởi vì với các nhân tố khác
khơng đổi:
Xét ở trạng thái tĩnh:
+ Nếu ER >1 thì nội tệ được coi là định giá thực quá thấp, ngoại tệ được coi
là định giá thực quá cao. Điều này có nghĩa là:
Nếu chuyển đổi mỗi đồng nội tệ ra ngoại tệ sẽ mua được ít hàng hố ở nước
ngoài hơn so với ở trong nước.
Nếu chuyển đổi đồng ngoại tệ ra nội tệ sẽ mua được nhiều hàng hố trong
nước hơn so với ở nước ngồi.
Do đó, khi tỷ giá thực lớn hơn 1 sẽ giúp cải thiện được cán cân thương mại.
+ Nếu ER < 1, thì nội tệ được coi là định giá thực quá cao và nội tệ được coi
là định giá thực quá thấp. Khi tỷ giá thực nhỏ hơn 1 làm cho cán cân thương mại
trở nên xấu đi.
+ Nếu ER = 1, thì sức mua đối nội và sức mua đối ngoại của hai đồng tiền là
như nhau, tức hai đồng tiền là ngang giá sức mua, do đó, tác động làm cho cán
cân thương mại cân bằng.
Xét ở trạng thái động:
Nếu tỷ giá thực tăng, có tác dụng kích thích tăng xuất khẩu và hạn chế nhập
khẩu, điều này giúp cải thiện cán cân thanh tốn.
Nếu tỷ giá thực giảm, có tác dụng kích thích tăng nhập khẩu và hạn chế xuất
khẩu, điều này làm cán cân thanh toán trở nên xấu.
Nếu tỷ giá thực khơng đổi, thì trạng thái tài khoản vãng lai là khơng đổi.
Vì vậy, khi phá giá, tức chỉ số e tăng thì làm cho tỷ giá thực tăng, giúp cải
thiện cán cân thanh toán.
Trên thực tế, mỗi nước khơng phải có quan hệ kinh tế khơng phải với chỉ
một nước mà còn với nhiều nước khác nữa. Để có cái nhìn tổng thể về sức mua
thực tế của đồng tiền nước đó với đồng tiền nước khác có liên quan thì người ta
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 5
i
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
thường dựa vào tỷ giá hối đoái thực đa biên (multiple real exchage rate). MRER
được xác định trên cơ sở tỷ giá danh nghĩa đa biên đã được điều chỉnh bởi tỷ lệ
lạm phát trong nước và ở tất cả các nước cịn lại. Cơng thức tính MRER:
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
*
i
VN
i
CPI
MRERi MNERi
CPI
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
n
Trong đó:
i
CPI i* CPI i j GDPJ
j 1
iiiii
CPI*: là chỉ số giá tiêu dùng trung bình của tất cả các đồng tiền trong rổ
j: là số thứ tự của các đồng tiền trong rổ
i: là số kỳ thanh toán
Về ý nghĩa, MRER tác động đến hoạt động xuất nhập khẩu cũng tương tự
như tỷ giá thực song phương, nhưng MRER thể hiện tương quan của nội tệ với
tất cả các đồng tiền trong rổ. Do đó, nó phản ánh vị thế tổng hợp về sức cạnh tranh
thương mại quốc tế của một nước với tất cả các nước cịn lại. Trong khi đó, tỷ giá
thực song phương đơn thuần chỉ đề cập đến vị thế cạnh tranh thương mại quốc tế
giữa hai nước mà thôi.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
e) Căn cứ vào thời điểm giao dịch:
Căn cứ vào thời điểm giao dịch, tỷ giá hối đoái được chia làm hai loại:
- Tỷ giá mở cửa: là tỷ giá được công bố vào đầu giờ của ngày giao dịch.
- Tỷ giá đóng cửa: là tỷ giá được cơng bố vào cuối giờ của ngày giao dịch
Ngoài ra, ở Việt Nam cịn có các loại tỷ giá khác như tỷ giá tiền mặt, tỷ giá
chuyển khoản, tỷ giá mua, tỷ giá bán,…
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
4. Các phương pháp xác định tỷ giá:
Tỷ giá hối đoái được xác định dựa trên quan hệ cung cầu của một đồng tiền.
Để xác định được tỷ giá hối đoái, trước hết ta phải xác định đường cung và đường
cầu của đồng tiền đó, với mỗi mức tỷ giá hối đoái ta sẽ xác định số lượng cung
cầu tương ứng. Tại mức tỷ giá làm cho cung khớp cầu thì được gọi là tỷ giá cân
bằng. Tuy nhiên, tỷ giá cân bằng không phải là một đại lượng bất biến theo thời
gian mà nó có thể nó có thể biến động thường xuyên khi cung cầu thay đổi. Mối
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 6
i
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
quan hệ giữa cung cầu ngoại tệ tác động hình thành tỷ giá được mơ tả như trong
hình 1.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Hình 1
Tỷ giá USD/VND
i
i
i
i
Đường cung USD
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiii
Ya
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
A
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Đường cầu USD
Số lượng USD
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
ii
iiiiiiiiiiii
i
i
Xa
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Qua đồ thị ta thấy đường cung và đường cầu gặp nhau tại điểm A(Xa,Ya).
Tức tỷ giá USD/VND = Ya là tỷ giá cân bằng cung cầu.
Nếu tỷ giá USD/VND > Ya thì cung ngoại tệ lớn hơn cầu ngoại tệ, khi đó giá
ngoại tệ sẽ giảm (tỷ giá sẽ giảm đi trên đồ thị).
Nếu tỷ giá USD/VND < Ya thì cầu ngoại tệ lớn hơn cung ngoại tệ, khi đó giá
ngoại tệ sẽ tăng (tỷ giá sẽ tăng lên trên đồ thị)
Ngoài ra, trong nhiều trường hợp người ta cịn có thể gián tiếp xác định tỷ
giá hối đoái dựa trên 2 tỷ giá đã biết của 2 cặp tiền tệ để xác định tỷ giá của một
cặp tiền tệ thứ ba. Xác định tỷ giá theo cách này được gọi là phương pháp tính
chéo.
Quy tắc xác định tỷ giá tính theo phương pháp tính chéo được phát biểu như
sau: “Muốn xác định tỷ giá hối đoái của đồng tiền A so với đồng tiền B theo
phương pháp tính giá chéo ta lấy tỷ giá của đồng tiền A so với đồng tiền B nhân tỷ
giá của đồng tiền C so với đồng tiền B.”
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
A
A C
B C B
Ví dụ: 1 USD = 15.600 VND USD/VND = 16.560
1 EUR = 1,434 USD EUR/USD = 1,434
Vậy tỷ giá giữa EUR và VND là:
EUR/VND = EUR/USD USD/VND = 1,434 16.560 = 23.747
i
i
iiiiiiiiiii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 7
i
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
II. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
iii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
iii
1. Tỷ lệ lạm phát tương đối:
Lạm phát biểu hiện sự tăng giá trên thị trường. Trong một quốc gia lạm phát
tăng sẽ làm sức mua đồng nột tệ giảm đi,làm tỷ giá hối đoái tăng và ngược lại.
Tuy nhiên nếu đồng ngoại tệ cũng bị lạm phát hay tăng giá ở nước ngồi thì tỷ giá
hối đoái cũng bị ảnh hưởng tương tự. Như vậy, sức mua của đồng tiền có bị ảnh
hưởng trực tiếp đến tỷ giá. Ngưới ta gọi đó là thuyết ngang giá sức mua PPP.
Sự thay đổi trong tỷ lệ lạm phát tương đối có thể ảnh hưởng đến các hoạt
động thương mại, đến lượt nó những hoạt động thương mại này tác động đến cầu
tiền và cung tiền và vì thế tác động đến tỷ giá hối đối.
Hình 2
Tỷ giá USD/VND
iii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
E0’
iiiiiiiiiii
Đường cung USD
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiii
Ya
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
E0
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Đường cầu USD
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Xa
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Số lượng USD
i
i
Mối liên hệ giữa lạm phát và tỷ giá hối đoái sẽ được làm rõ hơn khi ta đi sâu
nghiên cứu cái được gọi là lý thuyết ngang giá sức mua PPP (Purchasing Power
Parity). Có nhiều hình thức khác nhau của lý thuyết này, theo hình thức tuyệt đối
gọi là “luật một giá” thì cho rằng giá cả của các sản phẩm giống nhau của hai
nước khác nhau sẽ bằng nhau khi được tính bằng một đồng tiền chung. Nếu có
một sự chênh lệch trong giá cả khi được tính bằng một đồng tiền chung hiện hữu,
mức cầu sẽ dịch chuyển để giá thực tế tính ở mỗi nước hoặc tỷ giá hối đối có thể
điều chỉnh lại hoặc hai nhân tố này bị tác động đồng thời. Cả hai lực này sẽ làm
cho giá cả của sản phẩm sẽ giống nhau khi được tính bằng một đồng tiền chung.
Trên thực tế, sự tồn tại của chi phí vận chuyển, thuế nhập khẩu và hạn ngạch có
thể ngăn cản hình thức ngang giá sức mua tuyệt đối.
Hình thức tương đối của lý thuyết này để giải thích cho khả năng bất hồn
hảo của thị trường, giá cả của những sản phẩm ở những nước khác nhau sẽ không
nhất thiết bằng nhau khi được tính bằng một đồng tiền chung. Tuy nhiên, theo
hình thức này, tỷ lệ thay đổi trong giá cẩn phẩm sẽ phần nào giống nhau khi được
tính bằng một đồng tiền chung, miễn là chi phí vận chuyển và các hàng rào mậu
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
Trang 8
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
dịch không đổi. Tức là khi mặt bằng giá cả trong hai nước thay đổi tương đối thì
tỷ giá hối đối sẽ điều chỉnh để duy trì ngang giá sức mua. Khái niệm này được
mơ phỏng thành công thức sau:
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
(1 I h )
1
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii e f
(1 I f )
Trong đó: ef là phần trăm thay đổi giá trị đồng ngoại tệ
Ih là mức lạm phát trong nước
If là mức lạm phát nước ngoài
Từ cơng thức trên, ta có thể rút ra kết luận sau:
Nếu Ih > If, ef sẽ dương. Điều này ngụ ý rằng đồng nội tệ sẽ tăng giá khi lạm
phát trong nước vượt quá lạm phát nước ngoài.
Nếu Ih < If, ef sẽ âm. Điều này ngụ ý rằng đồng ngoại tệ sẽ giảm giá khi lạm
phát nước ngoài vượt quá lạm phát trong nước.
Dưới tác động của lạm phát thì tỷ giá cân bằng mới được xác định là:
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
1 I h
S t 1 S t 1 e f S t
1 I f
Tuy nhiên, lý thuyết này không phải luôn đúng trong thực tế do những
nguyên nhân như:
Ngồi chênh lệch lạm phát, tỷ giá hối đối cịn chịu ảnh hưởng của các nhân
tố khác, đó là sai biệt trong lãi suất, mức thu nhập và các biện pháp kiểm sốt của
Chính phủ.
Ngay trong quan hệ ngoại thương, bên cạnh sự chi phối của lạm phát và các
biện pháp kiểm sốt của Chính phủ, thì sự ràng buộc bởi các hợp đồng ngoại
thương, sự không đồng nhất về các mặt hàng giữa các quốc gia (khơng có hàng
thay thế cho hàng nhập khẩu) cũng góp phần hạn chế sự chuyển dịch sức cầu khi
có chênh lệch lạm phát. Từ đó, ngăn cản sự biến động của tỷ giá hối đoái theo
chênh lệch lạm phát như lý thuyết 3P đã dự báo.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
2. Lãi suất tương đối:
Lãi suất chính là giá cả của dòng vốn, dòng vốn sẽ đổ về nơi có lãi suất cao
và chảy ra khỏi nơi có lãi suất thấp. Thay đổi trong lãi suất tác động đến đầu tư
chứng khốn nước ngồi, tới lượt mình đầu tư chứng khốn nước ngồi lại ảnh
hưởng đến cung và cầu tiền, vì thế ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái. Cần lưu ý rằng
lãi suất tác động trong quá trình chu chuyển vốn quốc tế là lãi suất thực, tức là lãi
iiii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 9
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
suất danh nghĩa đã được điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát. Theo hiệu ứng Fisher
quốc tế ta có phương trình:
1 + lãi suất danh nghĩa = (1 + lãi suất thực) (1 + lạm phát dự kiến)
Phương trình trên thường được tính gần đúng bằng phương trình:
Lãi suất danh nghĩa = lãi suất thực + lạm phát dự kiến
Nếu lãi suất thực trong nước cao hơn lãi suất thực nước ngoài hay lãi suất
ngoại tệ, dẫn đến nhiều dòng vốn sẽ chảy vào hoặc sẽ chuyển hoá lượng ngoại tệ
trong nền kinh tế sang đồng nội tệ để hưởng lãi suất cao hơn, điều này làm cung
ngoại tệ tăng lên(đường cung ngoại tệ dịch chuyển sang phải). Đồng thời, cầu
ngoại tệ trên thị trường lại giảm xuống (đường cầu ngoại tệ dịch chuyển sang
trái), do các nhà đầu tư trong nước muốn giữ tiền trong ngân hàng và các chứng từ
có giá của nước mình hơn là hơn là đầu tư ra nước ngồi với lãi suất thấp. Từ đó,
làm cho tỷ giá hối đối giảm (E0’
Hình 3
Tỷ giá USD/VND
Đường cung USD
E0
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiii
Ya
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
E0’
i
iiiiiiiiiiiiiii
Đường cầu USD
Số lượng USD
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
i
i
i
i
Xa
Từ phân tích hiệu ứng Fisher quốc tế, ta thấy khi lãi suất thực như nhau cho
một năm ở tất cả mọi quốc gia, thì chênh lệch cho lãi suất danh nghĩa bất kỳ ở hai
nước nào cũng biểu thị cho chênh lệch lạm phát giữa hai nước đó. Như thế khơng
khuyến khích các nhà đầu tư trong việc đầu tư vào chứng khốn của nước có lãi
suất cao, bởi lãi suất này cũng phản ánh dự kiến lạm phát cao, mà mơ hình 3P đã
dự báo lạm phát cao có thể áp đặt lực giảm giá lên chính đồng tiền của nước này.
Kết quả cuối cùng, tỷ suất sinh lợi khi đầu tư nước ngoài (r) bằng tỷ suất sinh lợi
trong nước (ih). Vì tỷ suất sinh lợi thực tế khi đầu tư nước ngoài phụ thuộc cả vào
lãi suất nước ngoài (if) và phần trăm thay đổi của tỷ giá hối đối (ef). Ta có:
1 ih
r 1 e f 1 i f 1 ih e f
1 i f 1
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
iiiiii
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 10
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
Đây là nội dung của hiệu ứng Fisher quốc tế. Từ công thức trên, xin rút ra
nhận xét:
Khi ih>if, ef sẽ dương. Đồng ngoại tệ sẽ tăng giá khi lãi suất nước ngoài thấp
hơn lãi suất trong nước và sự tăng giá này sẽ cải thiện tỷ suất sinh lợi từ nước
ngoài cho các nhà đầu tư trong nước.
Khi ih
lợi từ chứng khoán nước ngồi dưới góc nhìn của các nhà đầu tư trong nước,
khiến tỷ suất sinh lợi từ chứng khoán nước ngồi khơng cao hơn tỷ suất sinh lợi từ
chứng khốn trong nước.
Tỷ giá hối đối khi có chênh lệch lãi suất giữa hai nước theo dự báo của hiệu
ứng Fisher quốc tế là:
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
1 I h
S t 1 S t 1 e f S t
1 I f
Cũng như thuyết ngang giá sức mua, hiệu ứng Fisher quốc tế không luôn
đúng, do nó căn cứ trên ngang giá sức mua. Hơn nữa, ngồi lạm phát cịn có nhiều
yếu tố khác ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái, nên tỷ giá hối đối cũng khơng hồn
tồn điều chỉnh theo chênh lệch lạm phát.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
3. Thu nhập tương đối:
Nếu thu nhập trong nước có sự gia tăng còn các yếu tố khác coi như khơng
đổi, thì dẫn đến xu hướng tiêu dùng hàng ngoại nhiều hơn hay nhu cầu nhập khẩu
tăng. Từ đó, làm tăng cầu về ngoại tệ (đường cầu ngoại tệ dịch sang phải), cịn
nhu cầu nước ngồi đối với hàng trong nước khơng đổi. Vì thế, đồng ngoại tệ
tăng giá (E0’>E0) như hình 4. Ngược lại, nếu thu nhập tương đối trong nước giảm
thì đồng ngoại tệ sẽ giảm giá.
Hình 4
Tỷ giá USD/VND
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Đường cung USD
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiii
Ya
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
E0’
E0
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Đường cầu USD
i
i
iiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiii
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
Trang 11
i
i
i
i
i
i
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
4. Kiểm sốt của Chính phủ:
Chính phủ của nước ngồi có thể tác động đến tỷ giá cân bằng qua nhiều
cách khác nhau như áp đặt những rào cản về ngoại hối, áp đặt những rào cản về
ngoại thương, can thiệp vào thị trừng ngoại hối và tác động đến những biến động
vĩ mô như lạm phát, lãi suất và thu nhập quốc dân .
iiiiii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
5. Kỳ vọng:
Giống như các thị trường tài chính khác, thị trường ngoại hối phản ứng lại
với các thông tin trong tương lai có liên quan đến tỷ giá.Ví dụ, tin về gia tăng lạm
phát ở Mỹ có thể làm những nhà đầu cơ bán đo la do dự kiến đồng đô la sẽ giảm
giá trong tương lai, điều nay gây áp lục giảm giá đồng đô la ngay lập tức.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
III. TÁC ĐỘNG CỦA TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐẾN CÁN CÂN
THANH TỐN
i i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
1.Cán cân thanh tốn
Là một đo lường tất cả những giao dịch giữa các cư dân trong nước và cư
dân nước ngoài qua một thời kỳ nhất định, thường là một năm. Một báo cáo cán
cân thanh tốn có thể được tách thành nhiều phần nhỏ khác nhau, nhưng phần
được chú trọng nhiều nhất là tài khoản vãng lai và tài khoản vốn.
Tài khoản vãng lai: là một thước đo rộng nhất của mậu dịch quốc tế về
hàng hố và dịch vụ của một quốc gia. Trong đó, cán cân mậu dịch – thành phần
chủ yếu của tài khoản vãng lai – là thuật ngữ nói lên chênh lệch giữa xuất khẩu và
nhập khẩu hàng hoá. Một thâm hụt trong cán cân mậu dịch tiêu biểu một giá trị
hàng nhập khẩu lớn hơn hàng xuất khẩu. Ngoài ra, tài khoản vãng lai còn bao
gồm cán cân dịch vụ, đó là số tiền chi trả thuần khoản lãi và lợi tức cổ phần cho
các nhà đầu tư nước ngoài, cũng như số tiền thu và chi từ mậu dịch quốc tế và các
giao dịch khác. Các chuyển giao đơn phương bao gồm các khoản biếu tặng hay
viện trợ của Chính phủ và tư nhân cũng được phản ánh trong tài khoản vãng lai.
Tài khoản vốn: phản ánh các thay đổi trong tài sản dài hạn và tài sản ngắn
hạn mà quốc gia sở hữu.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 12
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
Ảnh hưởng của tỷ giá hối đoái đến cán cân thanh toán:
Ảnh hưởng của tỷ giá hối đoái cán cân tài khoản vãng lai
Tác động của tỷ giá và chính sách tỷ giá đến cán cân tài khoản vãng lai được
biểu hiện tập trung trước hết là đối với cán cân thương mại- nội dung chủ yếu của
tài khoản vãng lai.
Sự biến động của tỷ giá hối đối sẽ có tác động trực tiếp đến giá cả xuất
nhập khẩu của chính quốc gia đó.
Ví dụ: Năm 1994 tỷ giá hối đoái ở mức 1 USD = 10.500 VND, 1 ô tô con
với giá 30.000 USD được nhập khẩu và được tính tương đương thành tiền Việt
Nam là 315 triệu đồng, còn xuất 1 tấn gạo có chi phí sản xuất 3,5 triệu VND sẽ có
lãi với giá bán 340 USD/tấn.
Đến năm 1998, khi mức tỷ giá 1 USD = 13.500 VND và các yếu tố khác
khơng đổi thì phải tốn 405 triệu VND mới có thể nhập chiếc xe cũng giá 30.000
USD, nhưng chỉ cần bán 1 tấn gạo giá 259,26 USD là đã có lãi.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Nếu các yếu tố khác không đổi mà đồng tiền của của một nước bắt đầu tăng
giá so với đồng tiền của của nước khác thì tài khoản vãng lai của nước đó sẽ giảm
vì hàng hóa xuất khẩu từ nước này sẽ trở nên mắc hơn đối với nước nhập khẩu
nếu tiền của họ mạnh, dẫn đến nhu cầu về loại hàng hóa này giảm làm giảm xuất
khẩu.
Một trong những phương pháp tiếp cận để phân tích kỷ thuật trong cán cân
thanh toán là xét độ co giãn của đường cầu xuất khẩu và nhập khẩu. Một khi biết
được các độ co giãn đó, ta có thể tính tốn được sự thay đổi trong cán cân tài
khoản vãng lai như thế nào. Nếu độ co giãn đường cầu xuất khẩu lớn hơn một
(cầu co giãn theo giá) thì khi tỷ giá tăng sẽ làm giảm nhập khẩu.
Tuy nhiên, trong thực tế có trường hợp mức độ co giãn nhu cầu nhập khẩu
hàng hóa từ các nước khác bằng khơng (cầu khơng co giãn), có nghĩa là người
tiêu dùng của một quốc gia cho rằng khơng một loại hàng hóa nào có thể thay thế
được hàng nhập khẩu. Trong trường hợp này, khi đồng bản tệ giảm giá sẽ ảnh
hưởng xấu đến cán cân thanh thương mại và cán cân tài khoản vãng lai.
Những chính sách tỷ giá khác nhau với những đặc điểm và cơ chế xác định
khác nhau có tác động khác nhau đến cán cân thương mại của một nước.
Trong chế độ tỷ giá cố định, một khi tỷ giá được duy trì ổn định thì nó có thể
giảm thiểu những rủi ro từ giá cả trên thị trường hàng hóa, dịch vụ và do đó góp
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 13
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
phần duy trì được trạng thái cân bằng tương đối trong cán cân thương mại của
một nước thông qua việc ổn định này không hàm ý đảm bảo sự chia sẻ cơng bằng
về lợi ích thương mại giữa các quốc gia, bởi vậy khơng có ổn định tuyệt đối về dài
hạn.
Trong chế độ tỷ giá thả nổi, biểu hiện sự biến đổi thường xuyên theo quan
hệ cung cầu trên thị trường, có tác động làm tăng những rủi ro về yếu tố giá cả đối
với hoạt động ngoại thương và cả hoạt động hoạt động tài chính quốc tế. Do đó,
xét ở gốc giá cả tỷ giá thả nổi lại có khả năng phản ánh được tương quan và lơi ích
thương mại ln thay đổi giữa các nước tạo ra động lực để chuyển dịch cán cân
thương mại đến vị trí cân bằng mới cao hơn.
Hai chế độ trên đều có những ưu, nhược điểm trái ngược nhau. Thực tế này
làm nảy sinh một chế độ kết hợp hai cực cố định và thả nổi có thể mang lại nhiều
lợi ích hơn cho cán cân tài khoản vãng lai nói riêng và kinh tế nói chung của một
nước –chế độ tỷ giá linh hoạt.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Ảnh hưởng của tỷ giá hối đoái đến cán cân tài khoản vốn
Khi một đồng tiền được dự kiến tăng giá thì phần trăm thay đổi trong tỷ
suất sinh lợi dự kiến là dương góp phần làm tăng tỷ suất sinh lợi thực tế của nhà
đầu tư, nên họ sẵn sàng đầu tư vào chứng khốn nước đó để hưởng lợi từ các biến
động tiền tệ và tạo sự gia tăng trong cán cân tài khoản vốn.
Ví dụ: một người có 300.000 france Thuỵ Sỹ, tỷ giá hiện tại 2 SFR/USD,
đang xem xét việc mua trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 1 năm với lãi suất 7%/năm
và dự kiến năm sau tỷ giá tăng lên mức 2,5 SFR/USD. Vậy tỷ suất sinh lợi thực tế
của nhà đầu tư Thuỵ Sỹ tại Mỹ (nếu dự kiến của nhà đầu tư này đúng):
ii
i
i
iiiii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
2.5 2
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i 1 7% 1
1 32%
2
Đảo lại, khi các nhân tố khác không đổi mà đồng nội tệ dự kiến sụt giá (tỷ
giá tăng) thì cán cân tài khoản vốn của nước đó sẽ giảm.
Một sự thay đổi tỷ giá hối đối theo hướng tăng giá đồng nội tệ có tác động
thúc đẩy và tạo điều kiện cho các nhà đầu tư của các nước phát triện đẩy mạnh
đầu tư ra nước ngồi.
Ngược lại, một sự biến đổi tỷ giá hối đối theo hướng giảm giá đồng nội tệ
có tác động gia tăng việc thu hút đầu tư của nước ngoài. Đây có thể là một cơng
cụ mà các nước đang phát triển có thể khai thác để giảm bớt tình trạng khan hiếm
về vốn nếu biết điều chỉnh chính sách tỷ giá hợp lý. Chủ động giảm giá đồng nội
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 14
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
tệ có thể đạt được mục đích khuyến khích xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu và tăng
khả năng thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, điều này lại có mâu thuẩn với các
khoản vay đã huy động trước đó vì nó làm tăng thêm gánh nặng nợ nước ngoài và
cũng làm tăng rủi ro của đầu tư trong tương lai khi các nhà đầu tư có dự kiến tăng
về tính khơng ổn định của tỷ giá hối đoái.
Các biến động tỷ giá hối đoái dự báo cho các nhà đầu tư chứng khốn cũng
có thể ảnh hưởng đến tài khoản vốn. ếu nội tệ của một nước được dự kiến đủ
mạnh, các nhà đầu tư nước ngồi có thể sẵn sàng đầu tư vào chứng khốn của
nước đó để hưởng lợi từ các biến động tiền tệ.
Khi đánh giá tại sao tài khoản vốn của một quốc gia thay đổi trong tương lai,
phải xem xét đống thời tất cả các yếu tố. Một quốc gia có thể có sự sụt giảm trong
tài khoản vốn ngay cả khi lãi suất hấp dẫn, nếu đồng tiền của quốc gia này dự kiến
sẽ giảm giá.
i
i
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
IV. CÁC CÔNG CỤ PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
1. Hợp đồng kỳ hạn
Hợp đồng kỳ hạn là một cơng cụ tài chính để mua hoặc bán một số lượng
tiền nhất định, tại một tỷ giá nhất định, tại một thời điểm xác định trong tương lai.
Các hợp đồng kỳ hạn được ký kết và giao dịch giữa các ngân hàng và khách hàng,
hay giữa ngân hàng với nhau. Giao dịch kỳ hạn không diễn ra trên sở giao dịch
mà giống như giao dịch giao ngay, đây là thị trường phi tập trung của các ngân
hàng và các nhà môi giới được liên kết với nhau bằng điện thoại, telex, vi tính và
hệ thống SWIFT.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
2 .Hợp đồng giao sau
Hợp đồng tiền tệ giao sau là một thỏa thuận giữa hai đối tác ấn định các điều
kiện trao đổi một số lượng tiền cụ thể, tỷ giá được ấn định vào lúc thỏa thuận hợp
dồng .
Các hợp đồng giao sau giống như hợp đồng kỳ hạn ở tất cả khía cạnh ngoại
trừ một số chi tiết quan trọng là những thỏa thuận đã được tiêu chuẩn hóa để trao
đổi tiền tệ.
Các hợp đồng giao sau loại bỏ những phiền tối về rủi ro tín dụng mà hợp
đồng kỳ hạn thường gặp phải, là do chức năng của cơng ty thanh tốn bù trừ can
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 15
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
thiệp vào các bên giao dịch. Cơng ty thanh tốn bù trừ ngăn ngừa mọi rủi ro tín
dụng phát sinh do trở thành một đối tác tham gia bằng một hệ thống điều chỉnh
theo thị trường mỗi ngày.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
3. Hợp đồng quyền chọn
Không giống như các hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng giao sau, các quyền
chọn tiền tệ cho người mua cơ hội nhưng không bắt buộc mua hoặc bán với giá đã
được thỏa thuận, gọi là giá thực hiện trong tương lai. Đúng như tên gọi của nó,
một quyền chọn là một cơng cụ tài chính cho người nắm giữ quyền- nhưng khơng
bắt buộc– bán hoặc mua cơng cụ tài chính khác với giá bán thỏa thuận trong một
thời hạn nhất định gọi là ngày hết hiệu lực hay ngày đến hạn. Như vậy, giá trả cho
quyền chọn gọi là phí quyền chọn.
Quyền chọn mua cho phép chủ sở hữu quyền nhưng không bắt buộc mua tài
sản tài chính hoặc hàng hóa cơ sở
Quyền chọn bán ngược lại chó pháp chủ sở hữu quyền nhưng khơng bắt
buộc bán tài sản tài chính hoặc hàng hóa cơ sở.
Quyền chọn Châu Âu chỉ được thực hiện vào ngày đáo hạn, trong khi quyền
chọn kiệu Mỹ có thể thực hiện bất cứ lúc nào cho đến trước ngày đáo hạn. Ngồi
ra cịn có các quyền chọn trên hợp đồng giao sau.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
4. Hoán đổi
Giao dịch hoán đổi là việc đồng thời mua vào và bán ra một đồng tiền nhất
định, trong đó ngày giá trị mua vào và ngày giá trị bán ra là khác nhau.
Đặc điểm :
Một hợp đồng hoán đổi gồm hai vế vế mua vào và vế bán ra được ký ngày
hơm nay, nhưng có ngày giá trị khác nhau.
Nếu khơng có thỏa thuận khác thì khi nói mua đồng tiền yết giá có nghĩa là
ngân hàng yết giá mua vào đồng tiền yết giá, và bán đồng tiền nghĩa là ngân hàng
yết giá bán ra đồng tiền yết giá.
Số lượng mua vào và bán ra đồng tiền này (đồng tiền yết giá là bằng nhau
trong cả hai vế (vế mua vào và vế bán ) của hợp đồng hoán đổi.
Căn cứ đặc điểm ngày giá trị, giao dịch hoán đổi gồm hai loại:
Spot- Forwad Swap: Bao gồm một giao dịch ngay và giao dịch kỳ hạn
Forward- Foward Swap:Bao gồm hai giao dịch kỳ hạn được ký kết hơm nay
nhưng có giá trị khác nhau.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
Trang 16
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
V. KINH NGHIỆM CỦA TRUNG QUỐC TRONG CHÍNH
SÁCH ĐIỀU HÀNH TỶ GIÁ
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
1. Q trình điều hành chính sách tỷ giá của Trung Quốc:
Là 1 nước trong khu vực châu Á nhưng Trung Quốc có một nền kinh tế phát
triển vượt bậc và mau lẹ. Từ một nước thực hiện thể chế kinh tế kế hoạch hóa tập
trung cao độ phát triển sang kinh tế thị trường XHCN và hội nhập kinh tế thế giới.
Trung Quốc tiến hành cải cách, mở cửa nền kinh tế từ cuối những năm bảy mươi,
theo đó là điều chỉnh các chính sách kinh tế cho phù hợp với mục tiêu phát triển
kinh tế mang màu sắc riêng của Trung Quốc. Cùng với quá trình cải tổ và chuyển
đổi nền kinh tế, chế độ và chính sách tỷ giá hối đối của Trung Quốc được chuyển
đổi cho phù hợp vói yêu cầu của nền kinh tế phát triển dựa trên cơ chế thị trường
có sự điều của Nhà nước theo định hướng XHCN.
Vào năm 1978, Trung Quốc bắt đầu mở cửa nền kinh tế và thúc đẩy xuất
khẩu. Sau khi chính phủ trao quyền cho các địa phương và các doanh nghiệp, tỷ
giá khơng cịn đơn thuần là cơng cụ hạch toán trong việc hoạch định hoạt động
ngoại thương mà bắt đầu đóng vai trị như một tín hiệu chỉ dẫn đối với hoạt động
xuất nhập khẩu. Để chống lại các tác động tiêu cực của việc đồng tiền định giá
quá cao, Trung Quốc đã thực hiện một loạt các biện pháp của hệ thống cải cách
ngoại hối như chế độ giữ lại ngoại tệ, phá giá đồng tiền và thành lập các trung tâm
hốn đổi ngoại tệ. Điều này có tác dụng kích thích trực tiếp hoạt động xuất khẩu
của Trung Quốc. Thực vậy:
- Chế độ giữ lại ngoại tệ được ban hành theo đó các doanh nghiệp xuất khẩu
và chính quyền địa phương được phép giữ lại một lượng ngoại tệ nhất định. Khi
cần, họ có thể dùng NDT để mua lại lượng ngoại tệ đó theo tỷ giá hiện hành, với
điểu kiện là việc sử dụng phải phù hợp với quy định chung. Do nội tệ được định
giá cao, nên việc cho phép các doanh nghiệp mua lại ngoại tệ tại mức tỷ giá chính
thức hàm chứa một sự phá giá nội tệ, từ đó có tác dụng khuyến khích xuất khẩu.
- Sự hình thành trung tâm hốn đổi ngoại tệ kết hợp với chế độ giữ lại ngoại
tệ đã kích thích hơn nữa hoạt động xuất khẩu, do những người nắm giữ ngoại tệ
có cơ hội tăng thêm thu nhập. Ngoài lượng ngoại tệ cần thiết cho nhập khẩu, cịn
có thể chuyển phần thu nhập ngoại tệ được giữ lại mức giá cao hơn mức tỷ giá
chính thức. Như vậy, cũng như chế độ giữ lại ngoại tệ, việc hoán đổi ngoại tệ trên
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 17
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
thị trường hoán đổi ngoại tệ cũng có tác dụng phá giá đồng nột tệ, qua đó khuyến
khích xuất khẩu.
Việc phá giá NDT có tác dụng tích cực đến sức cạnh tranh của hàng xuất
khẩu Trung Quốc trên thị trường thế giới.
Đến năm 1994, chính phủ Trung Quốc quyết định phá giá mạnh đồng
NDT. Biên độ phá giá lên tới 50%: từ mức 5,75 NDT/1USD năm 1993 lên 8,7
NDT/1USD kể từ ngày 1/1/1994.
Cùng với việc thay đổi chính sách tỷ giá, chế độ quản lý ngoại hối của
Trung Quốc cũng được cải cách mạnh mẽ tỷ giá chính thức thống nhất với mức tỷ
giá hốn đổi hiện hành, chế độ giữ lại ngoại tệ được bãi bỏ, thị trường ngoại hối
liên ngân hàng được thành lập .
Việc cải cách chế độ tỷ giá thực chất đi liền với việc phá giá đồng tiền đã tác
động rất mạnh và hầu như tức thời đến động thái của nền kinh tế Trung Quốc, đặc
biệt đối với hoạt động ngoại thương và thu hút vốn đầu tư rực tiếp nước ngồi.
Việc phá giá đồng NDT với quy mơ 50% dẫn tới kết quả tức thì: cán cân
thương mại từ chỗ thâm hụt 12,2 tỷ USD năm 1993 chuyển thành thặng dư 5,4 tỷ
USD năm 1994. Kể từ đó cho đến khi Tung Quốc gia nhập WTO (2001), xu
hướng này luôn được giữ vững với mức thặng dư thương mại cao ổn định.
Nhưng cũng từ năm 1994, tỷ giá hối đối khơng cịn đơn thuần liên quan
đến cán cân thương mại hay tài khoản vãng lai, mà tác động của nó lan toả đến
các khu vực khác của nền kinh tế Trung Quốc. Các yếu tố như ổn định kinh tế vĩ
mơ, chính sách tiền tệ và tài khố cung những yếu tố khác phải được đưa vào bức
tranh chung khi xem xét vai trò của tỷ giá. Mối quan hệ ngày càng khăng khít
giữa khu vực đối nội và đối ngoại cho thấy không thể ấn định tỷ giá hối đối với
mục đích đơn giản là chỉ nhằm thúc đẩy xuất khẩu.
Nhờ áp dụng chính sách thắt chặt tiền tệ dưới hình thức hạn chế hoạt động
cho vay của Ngân hàng nhà nước vào năm 1995 nên lạm phát giảm xuống mức
chỉ cịn 2,8%. Chính việc lạm phát giảm cộng các biện pháp hoàn thuế xuất khẩu
được áp dụng nên xuất khẩu của Trung Quốc tăng gần 21% trong năm 1997.
Khủng hoảng tài chính tiền tệ năm 1997 đã buộc nhiều nước trong khu vực
phá giá đồng tiền của mình ở quy mơ lớn trong tương quan với đơla Mỹ. Trong
bối cảnh đó, Trung Quốc phải đứng trước lựa chọn khó khăn, hoặc là phá giá
NDT để lấy lại đà cho “guồng máy xuất khẩu” hoặc vẫn giữ nguyên mức tỷ giá
như trước khi có khủng hoảng. Cuối cùng, phương án thứ hai đã được lựa chọn.
Điều này làm cho hàng xuất khẩu của Trung Quốc kém cạnh tranh hơn, nhưng
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 18
i
i
i
i
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
nhờ áp dụng các một loạt các biện pháp như tăng mức hoàn thuế đối với mặt hàng
xuất khẩu chủ yếu, bãi bỏ hạn ngạch và giấy phép xuất khẩu đối với nhiều mặt
hàng, đa dạng hoá thị trường xuất khẩu. Nên sau mức tăng trưởng 6% năm 1996,
xuất khẩu năm 2001 tăng 28%, rồi tiếp tục tăng tương ứng 22% và 34% trong
năm 2002 và 2003. Có thể nói những kết quả này đạt được do những biện pháp
ngoại thương nêu trên đã phát huy hiệu lực, đồng thời việc gia nhập WTO cuối
năm 2001 đã giúp Trung Quốc khai thác được nhiều cơ hội xuất khẩu mới. Dần
dần, hàng hoá Trung Quốc ồ ạt xâm nhập thị trường các nước công nghiệp phát
triển, và làm dấy lên cuộc tranh cãi về vai trò của đồng đôla.
Dường như càng hoạt động lâu ở Trung Quốc, các cơng ty nước ngồi càng
phát hiện ra những hấp dẫn mới của đất nước này: chi phí thấp, sức cạnh tranh
cao, giá thành sản phẩm thấp ở Trung Quốc đồng nghĩa với một thông điệp:
muốn bán được hàng ở bất cứ đâu trên thế giới thì cách chắc chắn là đầu tư vào
Trung Quốc để sản xuất tại đây.
Sức mạnh của thơng điệp đó càng được nhân lên nhờ quyết tâm và hành
động liên tục phá giá mạnh đồng NDT vào năm 2003, 2004 của chính phủ Trung
Quốc đã làm cho sức cạnh tranh về giá của hàng xuất khẩu từ Trung Quốc vượt
qua giới hạn thông thường để rở thành một sự đột phá mạnh, khiến dòng vốn FDI
đổ vào lập tức tăng mạnh. Năm 1993, lượng FDI thực hiện tăng tăng 250% so với
năm 1992, năm 1994 tăng 23% so với năm 1993. Đến năm 1998, mức tăng là
200% so với năm 1993. Và sang thế kỷ mới Trung Quốc trở thành một trong
những nền kinh tế thu hút nhiều FDI nhất trên thế giới, với số lượng FDI đổ vào
hàng năm đạt mức 55-70 tỷ USD.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
2. Trung Quốc trứơc áp lực lên giá đồng NDT
Hiện nhiều nước trên thế giới, đứng đầu là Mỹ đang gây áp lực mạnh mẽ
buộc Trung Quốc phải tái định giá đồng NDT. Việc đồng NDT đang được định
giá thấp là nguyên nhân khiến các nhà sản xuất Mỹ liên tục yêu cầu áp dụng rào
cản thương mại đối với hàng hoá của Trung Quốc.
Trước sức ép tăng giá của Mỹ và các nước,ngày 28/10/2004, Ngân hàng
Trung Quốc lần đầu tiên trong 10 năm qua tuyên bố tăng lãi suất tiền gửi kỳ hạn
một năm đối với đồng NDT từ 1,98%/năm lên 2,25%/năm. Như vậy, kể từ tháng
5/1996, Trung Quốc đã tăng chuẩn lãi suất tiền gửi sau 8 lần giảm liên tiếp, do đó
dư luận cho rằng đây có thể là bước mở đường cho việc tăng giá đồng NDT vào
thời gian tới và chính Bộ trưởng Tài chính Mỹ John Snow cũng phấn khởi cho
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 19
GVHD: ThS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
rằng động thái nâng lãi suất của Trung Quốc nhất quán với một chính sách tỷ giá
linh hoạt hơn. Nhưng trên thực tế,cho đến thời điểm này, Trung Quốc vẫn kiên
quyết theo đuổi chính sách điều hành tỷ giá, bởi nếu tuỳ tiện tăng giá đồng NDT
sẽ gây nhiều tổn hại cho nền kinh tế Trung Quốc:
Khó khăn trong việc duy trì tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Ở Trung
Quốc người lao động trong khu vực nơng thơn hiện đang cịn dơi dư rất nhiều, các
cơng ty quốc doanh thì thừa nhân cơng. Trong khi đó, một đồng NDT tăng sẽ
khiến hàng hố nhập khẩu đắt lên, dẫn đến tổn hại cho xuất khẩu. Doanh thu giảm
dẫn tới tình trạng các nhà máy sẽ sa thải số nhân công hiện thời hoặc không th
thêm nhân cơng mới, tỷ lệ thất nghiệp theo đó sẽ gia tăng. Đồng thời, một đồng
NDT mạnh hơn sẽ làm tăng chi phí lao động, đầu tư trực tiếp nước ngồi giảm.
Thị trường tài chính non nớt, dễ gây tổn thương cho các cơng ty chưa có
kinh nghiệm. Mãi đến năm 1980, các giao dịch có kỳ hạn và đảm bảo được thiết
lập, ngay sau đó hệ thống tài chính mới trở thành cơng cụ hết sức đắt lực giúp
Trung Quốc đổ vốn vào những doanh nghiệp nhà nước và khuyến khích các cơng
ty mở rộng khinh doanh tại các thị trường phát triển ở nước ngoài. Mặt khác, thị
trường kỳ hạn của Trung Quốc được mở cửa vào tháng 10 /1990 đã bộc lộ những
điểm yếu kém như kỳ hạn không theo đúng tiêu chuẩn, các điều khoản phi lý và
điều hành kém hiệu quả. Đến nay Trung Quốc có 12 thị trường kỳ hạn, nhưng chủ
yếu về các mặt hàng nông nghiệp hoặc sắt thép. Rõ ràng với một thị trường tài
chính vẫn chưa thực sự bền vững, thì việc Trung Quốc bất ngờ tăng giá lại đồng
NDT sẽ là một cú đánh mạnh đối với không ít công ty kém nhạy cảm và chưa
được trang bị cẩn thận trong việc đối phó với những cú sốc như vậy. Nhà nước
Trung Quốc tất nhiên sẽ cố gắng giải quyết những vấn đề trên.
Tăng giá các khoản vay quá hạn trong lĩnh vực ngân hàng. Mặc dù tái định
giá đồng NDT sẽ giảm các khoản vay cho Chính phủ, nhưng lại tăng nguy cơ vỡ
nợ đối với các khoản vay quá hạn. Tuy nhà nước đã có hướng điều chỉnh để giải
quyết vấn đề này, nhưng một khi các khoản vay quá hạn đang được xuất khẩu và
được các nhà đầu tư Mỹ mua lại, thì xét khía cạnh nhất định, các khoản vay đó
vẫn đang là vấn đề tồn tại. Đồng NDT tăng giá sẽ làm tăng giá các khoản vay quá
hạn. Nhưng chúng ta cũng cần nhớ rằng Chính phủ Trung Quốc có một khoản
ngoại tệ lớn bằng USD, xấp sỉ số họ đã dùng để bình ổn đồng NDT. Số tài sản nay
mất giá trị hay khơng cịn tuỳ thuộc vào việc định giá đồng NDT.
Bất ổn trong thu hút tiền đầu tư. Gần đây, do đầu cơ tiền tệ, một lượng lớn
ngoại tệ chảy vào Trung Quốc. Khi việc tái định giá được tiến hành và các nhà
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
SVTH: Đào Thị Thanh Mai
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ii
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trang 20
i
i
