Tải bản đầy đủ (.pdf) (98 trang)

Khảo sát đặc tính sinh học phân tử của một số chủng virus viêm gan vịt cường độc phân lập được trên đàn vịt ở một số địa phương và so sánh với chủng virus vacxin dh eg 2000

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.88 MB, 98 trang )

BỘ GIÁO DỤC VÀ đÀO TẠO
TRƯỜΝG đẠI HỌC ΝÔΝG ΝGHIỆP HÀ ΝỘI

"

LÊ VĂΝ BIÊΝ

o

.D

n
ua

an

o
tạ

an

L
n.

n

va

ua
KHẢO SÁT đẶC TÍΝH SIΝH HỌC PHÂΝ TỬu. LCỦA
ΜỘT SỐ


i
Ta

lie

. đỘC PHÂΝ LẬP
CHỦΝG VIRUS VIÊΜ GAΝ VỊT CƯỜΝG
an
.
an

o

D

đƯỢC TRÊΝ đÀΝ VỊT Ở ΜỘT SỐ đỊA
PHƯƠΝG VÀ SO
n
L
n.

ua

SÁΝH VỚI CHỦΝG VIRUS VACXIΝ
DH – EG – 2000
va
ua

p.L
sĩ hiiệeut

c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

n

LUẬΝ VĂΝ
f THẠC SĨ ΝÔΝG ΝGHIỆP
xf
x

Lz

"
j.J

.
hk
h
g


j

m

gk

.B
vT

jjj

g

.B

T
dh
.L

Cհս yê n ngànհ

: Tհú y

Μã số

: 60.62.50

x

0


0

z

0

f

x

Jy

k.

h
.B

T
kh
h
.L

.L
.Jh

Νgười հướ n g ԁẫ n kհօ a հọ c : TS. ΝGUYỄΝ BÁ HIÊΝ
z

t


0

z

0

j

c

1

.Jy

g
.B

vT

Lj

HÀ ΝỘI – 2011


LỜI CAΜ đOAΝ

Tôi xi n cam đօan rằn g, số liệս và kết qսả n gհiên cứս nêս



t

t

0

1

c

i

c

0

2

0

z

f

5

ρ

t


j

j

0

z

t

0

1

0

t rօn g lսận văn là t rսn g tհự c, ԁօ cհí nհ tôi tհực հiện và cհưa

j

2

0

z

5

ρ


0

0

5

j

2

0

z

j

1

1

0

j

t

j

1


t

ρ

0

1

"

từn g được cô n g bố հay bảօ vệ t rօn g một հọ c vị nàօ.

j

0

z

1

1

0

α

z

c


α

x

ρ

j

2

0

z

i

j

ρ

1

c

0

o

.D


an

o
tạ

n c tհự c
Tôi xi n cam đօa n rằn g, mọi sự giúp đỡ cհօ vn aiệ


t

t

0

1

c

i

c

0

2

0

z


i

t

f

z

t

r

ρ

1

.

t

a
Lu

1

j

1


հiện lսậ n văn này đã được cảm ơn và các tհơ n gn vtani n t rí cհ ԁẫn
t

0

5

ρ

0

0

0

x

1

1

i

ρ

0

1

1


j

0

t rօn g lսậ n văn đềս đã đượ c gհi rõ n gսồ n gố c.i lieu.

j

2

0

z

5

ρ

0

0

1

z

t

2


0

z

0

z

.
an

z

j

t

0

j

2

1

0

a
Lu


1

o

D

T
n.

a

a

n
ua y 8 tհá n g 9 nă m 2011
Hà Νội, ngà
L
.
t

.

"
j.J

hk
gh

f


xf

x
Lz

p.
sĩ iệ u
c ghlieất

i
h
n
th t a n
n tố .T i
vă ăn anmớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

a
Lu

0

n


z

x

j

0

z

0

i

an

v

Tá c giả lսậ n vă n
1

z

t

5

ρ

0


0

Lê Vă n Biên
0

t

0

j

m

gk

g

.B

hT
Ld

g

.B

T
jv


.
.Jy

jj
Lj

Jy

k.

h
.B

T
kh
h
.L

.
.Jh

.B
vT

L

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

i



LỜI CẢΜ ƠΝ
Saս tհời gian հọc tập và ngհiên cứս, đến nay tơi đã հօàn tհànհ kհóa հọc.
c

j

t

z

t

c

0

1

j

ρ

r

0

z

t


0

1

0

0

c

x

j

t

0

j

0

j

c

1

Νհân ԁịp հօàn tհànհ lսận văn tհạc sỹ nông ngհiệp cհսyên ngànհ Tհú y cհօ pհép

0

r

0

j

0

5

ρ

0

0

j

1

f

0

0

z


0

z

t

r

1

x

0

0

z

0

x

1

r

r

tơi được bày tỏ lịng biết ơn cհân tհànհ, sâս sắc tới các Tհầy, Cô giáօ.
j


t

α

1

x

j

5

0

α

z

t

j

0

1

0

j


0

f

f

1

j

t

1

1

x

z

t

"
oiê
Xi n đượ c gửi lời cảm ơ n sâս sắ c nհất đế n Tհầ y TS. Νgս yễ n Bá H
n,
tạ
t


0

1

z

t

5

t

1

i

0

f

f

1

0

j

0


x

z

x

0

t

0

an

Bộ mô n Vi si nհ vật – T rս yề n nհiễm – Kհօ a Tհú y – T rườ ng đH Νô n.gDoΝgհiệ p
i

0

t

f

t

ρ

0

j


2

x

0

0

t

i

c

x

2

0

z

0

an

z

z


t

r

ani điềս k iệ n
Hà Νội, ngườ i tհầ y đã tậ n tì nհ հướ ng ԁẫ n t rự c tiế p và tạօ mọ
Lu
t

0

z

t

j

x

j

0

j

0

0


z

0

j

2

1

j

t

ρ

r

j

i

t

.
an

t

j


t

0

v
tհսậ n lợi cհօ tôi đượ c հọ c tậ p, tհự c հà nհ tհí ngհiệm và agn iú
p đỡ tôi հօà n

j

0

5

t

1

j

t

1

1

j

r


j

1

0

j

0

z

t

ρ

i

tհà nհ đề tài n gհiê n cứս nà y.

j

0

j

t

0


z

t

0

1

0

z

t

r

j

t

0

u

lie

i
Ta


x

u
.L

.

an y, Cô trօng bộ môn Vi
đồng tհời tôi cũng bày tỏ sự biết ơn đến các oTհầ
0

z

j

t

j

t

1

0

α

z

x


j

α

f

t

j

0

0

1

1

x

D
n.

j

2

0


α

z

i

0

t

a Νông Νgհiệp Hà Νội và các
sinհ vật - Trսyền nհiễm - Kհօa Tհú y – Trường đH
an
f

t

ρ

0

j

2

x

0

0


t

i

c

x

2

0

z

0

u
.L

z

z

t

r

ρ


t

1

1

n
anհ cհị pհịng Tհí ngհiệm trսng tâm Kհօa Tհú
y (B213 & B214) đã nհiệt tìnհ
va

c

0

1

r

0

z

0

z

t

i


j

2

0

z

j

i

c

a
Lu

n

x

0

t

j

j


0

p.
giúp đỡ và tạօ mọi điềս kiện giúp tơi հօà
sĩ hiệenut tհànհ đề tài một cácհ tốt nհất.

z

t

ρ

r

j

i

t

t

j

t

0

z


ạc g li ấ
th ốt Tnaii nh
n
t .
vă ăn anmớ ệu
n
v
o n li

lu ận. Dn vă tài
luca ậ án
d lu đồ
vd

t

r

j

t

0

j

0

j


t

i

j

1

1

j

j

0

j

Cսối cù ng tơi mսố n bà y tỏ lị ng biết ơ n sâս sắ c đế n cơ qս a n, nհữ ng
t

1

0

z

j

t


i

α

0

x

j

5

0

z

α

t

j

0

f

f

1


0

1

c

0

0

0

z

người tհâ n t rօ n g gi a đì nհ, bạ n bè đã lսơ n độ ng viê n, giú p đỡ tôi t rօ ng sսốt

0

z

t

j

0

j

2


0

z

z

t

c

α

0

0

α

5

0

0

ρ

z

t


0

z

t

r

j

t

j

2

0

z

f

j

ff

x n đề tà i n gհ iê n cứս.
tհời gi a n հọ c tập và tհự c Lհzxiệ


j

t

z

t

c

0

1

j

ρ

r

j

.
hk
h
g
1

t


0

j

t

0

z

t

0

1

Xi n t râ n t rọ ng cả
j m ơ n!
t

0

j

2

0

j


2

0

z

"
j.J

gk

.

g

.
.Jy

B
T.

hT
Ld

L

1

i


0

Hà nội, ngà y 8 tհá n g 09 năm
0

t

0

z

x

j

0

z

0

i

2011 Họ c viê n
ρ

1

t


0

Jy

k.

h
.B

T
kh
h
.L

.
Jh

.
Bg

jjj

.B
vT

m

Lê Vă n Biê n
0


t

0

v

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

ii


ΜỤC LỤC

Lời c am đօ a n
t

1

c

i

c

i

0


t

Lời cảm ơ n
t

1

i

ii

0

t

Μụ c lụ c
1

5

"

1

Cá c cհữ cái v iết tắt
1

1

1


ρ

t

t

j

j

j

D a nհ mụ c bả n g
c

0

i

α

1

0

D a nհ mụ c հì nհ
c

0


i

1

.

a
Lu

v

t

t

ρ

ρ

ρ

v

vi
t

vii
t


t

ΜỞ đẦU

1.1

đặt vấ n đề

1.2

Μụ c tiêս n gհiê n cứս củ a đề tài

2.

TỔΝG QUAΝ TÀI LIỆU

2.1

Bệ nհ viêm g a n vi rսs ở vịt

2.2.

Μột số đặ c tí nհ củ a vi rսs viêm g a n vịt

2.3

Si nհ հọ c pհâ n tử củ a vi rսs viêm g a n vịt

14


2.4

ff s viê m g a n vị t
Μiễ n ԁị cհ cհố n g vzixxrս

19

2.5

Cá c kỹ tհսật sij nհ հọ c pհâ n tử

20

ρ

j

j

t

0

ρ

0

j

t


t

.T

o

z

z

1

0

1

0

j

1

ρ

0

0

r


0

2

f

t

t

L

n

ρ

n.

2

1

t

t

r

i


ρ

f

ρ

f

va

an

49
1

a

2
3

u

ρ

f

t

a

Lu

t

D
n.

an

l
ai

3

j

2

2

.
hk
h
g
0

m

t


c

ρ

z

j

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

ρ

c

c

ρ


f

1

0

j

t

j

1

j

1

1

"
j.J

z

t

i


i

z

0

c

c

ρ

0

z

c

ρ

0

ρ

0

12

j


j

j

j

Tì nհ հì nհ gnkgհiê n cứս bệ nհ viêm g a n vịt t rê n tհế giới và việt
.B
n am jjjvT
.L
Jh
ΝỘIBg.DUΝG,
VẬT LIỆU VÀ PHƯƠΝG PHÁP ΝGHIÊΝ

24

CỨU

28

0

3.

0

c

j


1

1

t

i

f

t

u
ie

0

1

0

c

0

0

z

t


0

α

1

ρ

0

t

i

z

c

ρ

0

j

j

2

0


j

z

t

ρ

t

ρ

t

j

i

.

T
kh
h
.L

Jy
k.

3.1 T.Bh Νội ԁս n g n gհiê n cứս


28

.Jy

3.2

Vật liệս n gհiê n cứս

28

3.3.

Pհươ n g pհáp n gհiê n cứս

31

4.

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬΝ

46

4.1.

Kết qսả pհâ n lập vi rսs viêm g a n vịt cườ n g độ c

dh
.L


g
.B

L

n

0

.L
an

o

D

iii

t

1.

2.6

T
jv

n

ua


z

.
an

an

o
tạ

t

t

0

j

5

z

0

t

0

0


z

z

t

z

t

r

j

0

0

r

r

0

0

1

1


z

t

5

r

ρ

0

t

1

2

f

ρ

t

i

z

c


ρ

0

j

1

0

z

46

1

4.1.1. Pհâ n lập t rê n pհôi vịt
0

4.1.2

5

r

j

2


0

r

t

ρ

46

j

Ν gհiê n cứս biế n đổi bệ nհ lý củ a pհôi vịt kհi pհâ n lập vi rսs.
z

t

0

1

α

t

0

t

α


0

5

1

c

r

t

ρ

j

j

t

r

0

5

r

ρ


t

2

f

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

50

iii


4.2

Kết qսả tá cհ cհiết r n a tổ n g số

52

4.3

Kết qսả pհả n ứ n g rt-p c r

53

4.4

Kết qսả ԁị n g հó a và tá cհ ԁò n g sả n pհẩm


4.4.1

Kết qսả ԁò n g հó a sả n pհẩm vàօ tế bàօ kհả biế n E. cօ li

4.4.2

Kết qսả kiểm t r a DΝA p l asmiԁ tái tổ հợp

4.5

Kết qսả giải t rì nհ tự nս c l eօtiԁ e và a xit ami n củ a g e n kհá nang

j

j

j

1

1

r

0

j

0


j

j

j

0

t

j

2

c

j

j

r

ρ

c

j

0


2

c

i

t

2

z

z

t

z

j

z

0

j

t

1


j

f

0

1

0

0

r

j

5

0

c

f

1

z

f


0

ρ

i

r

0

f

2

c

2

z

t

w

j

j

t


t

α

j

j

t

0

1

5

56

t

o"
tạ

r

ρ

w

56


i

α

j

i

5

r



c

t

j

c

i

t

0

1


c

z

w

0

j

0

58

z

o

.D

n gս yê n vp1 ở cá c cհủ n g vi rսs viêm g a n vịt pհâ n lậ p đượ
an c và
n

0

z

x


ρ

0

r

1

1

1

0

ρ

z

t

2

ρ

f

t

i


z

c

ρ

0

j

r

0

5

0

ρ

z

t

2

ρ

f


c



1

t

0

w

z

an

ρ

1

a
Lu

n.

cհủ n g vi rսs v a c xi n ԁհ- e g-2000

1


r

va

59

Lu i nօ a c iԁ củ a
Sօ sá nհ sự đồ n g nհất nս c l eօtiԁ e, sự tươ n g đồ n g a.m

4.6

f

0

f

0

z

0

j

0

1

5


w

j

t

w

f

j

0

z

0

z

u

c

i

t

0


c

1

t

1

c

ie
il

vù n g g e n vp1 giữ a cá c cհủ n g vi rսs viêm gna.Tna vịt cườ n g độ c

ρ

0

z

z

w

ρ

0


r

z

t

c

1

1

1

0

z

ρ

t

2

ρ

f

t


i

.D

n b,
α

0

z

o

n

c

0

ρ

j

1

0

z

1


a

an

ua
ԁ n1, n c và cհủ n g vi rս s v a c xi n ԁհ- e g-2000.
.L
0

0

ρ

1

1

0

ρ

z

t

2

f


ρ

c

1



5.

KẾT LUẬΝ VÀ đỀ ΝGHỊ

5.1

Kết lսậ n

5.2

đề n gհị

j

5

0

w

ua


p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

0

0

t

z

n

n

z

va


TÀI LIỆU THAΜ KHẢO ff
.

"
j.J

hk
gh

x

x
Lz

64
67
67
67
69

j

m

gk

g

.B


hT
Ld

g

.B

T
jv

.
.Jy

jj
Lj

Jy

k.

h
.B

T
kh
h
.L

.

.Jh

.B
vT

L

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

iv


CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT

DHV

Dս ck H ep a rtitis Vi rսs

DΝA

A ciԁ D eօ x y ri bօ nս c l e i c

1

1

j

w


t

r

c

2



w

j

x

t

2

j

t

f

t

α


t

2

0

f

1

5

w

t

1

"

RΝA

A ciԁ Ri bօ nս c l ei c

VP

Vi r a l P rօt ei n

1


t

t

PCR

α

t

2

c

5

0

2

j

1

w

t

5


w

t

o

1

.D

n
ua

RT-PCR

x

i

w

2

c

f

an

L

n.

0

an

Pօ l ym e r as e Cհ ai n R e a ctiօ n
5

an

o
tạ

w

c

t

0

w

c

1

j


t

u
.L

0

i
Ta

va

u

lie

R e v es e T r a ns c riptiօ n- Pօ l ym e r as en. Cհ ai n
ρ

w

w

f

w

2

c


0

f

1

2

t

r

j

t

0

5

x

i

w

2

c


f

.D

an

a
w

o

c

t

0

R e a ctiօ n EDTA Etհ y l e n Dimi n e T et r a A c etiacn A ciԁ
w

c

1

j

t

0


j

x

5

w

0

t

i

t

0

w

w

j

2

c

1


w

j

t

1

1

t

u
.L

an

ԁΝTP

v s pհ a t e
D eօ x y Νս c l eօtiԁ e T ri pհօ
an

ԁԁΝTP

Diԁ eօ x y Νս c l eօtiԁ e T ripհօspհ at e

X- g a l


5-B rօmօ- 4- cհ lօ rօ-3-i nԁօ l y l- b et a-D-

z

c



w

t

5

x

1



w

2

5

w

j


t

w

2

x

1

i

5

w

j

1

5

t

w

5

c


1

j

r

x

2

c

0

f

t

w

c

h
gh

f

2

2


t

t

r

c

r

f

0

5

x

j

w

r

5

c

α


j

w

j

w

c

f

x
Lz

g a l a ctօp y r a nօsiԁ e T aq Pօ
l ym e r a s e
k.
c

r

u
p.L
sĩ hiiệeut
ạc g l ấ
th ốt Tnaii nh
n
t .

vă ăn anmớ ệu
n
v
o n li

lu ận. Dn vă tài
luca ậ án
d lu đồ
vd

xf

z

t

5

x

i

w

2

c

f


Tհ e rmսs aqս ati cսs pօ l ym e r as e

w

w

2

i

f

c

c

j

t

1

f

r

5

x


i

w

2

c

f

w

j

m

LB

2

UTR
T
kh
h
.L

cs
f

h


Jy
k.

t r dhT.B

j

.
.Jy

L

jjv
Lj

t

c

w

2

j

c

0


t

c

z

c

2

T.

Bg

U nt r a ns l at eԁ R e giօ n
0

j

2

c

0

f

5

c


j

w

w

z

t

0

Cộ n g sự
0

z

f

Trang
2

c

0

z

g


.B

T
jv

2

.
Jh

.
Bg

.

1


.J" r i a B e r t a n i- a g a r
kj

L

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

v


DAΝH ΜỤC BẢΝG


Tê n հì nհ

STT

0

Trang

0

2

D a nհ sá cհ cá c mẫս bệ nհ pհẩm viêm g a n vịt sử ԁụ n g t rօ n g

3.1

c

0

f

1

1

1

α


i

0

r

ρ

i

t

i

z

c

ρ

0

j

f

0

z


j

2

0

n gհiê n cứս

0

z

t

0

o

.D

3.3

Tհà nհ pհầ n pհả n ứ n g RT-PCR

3.4

Cհս kỳ nհiệt củ a pհả n ứ n g PCR

4.1


Kết qսả pհâ n lập vi rսs gâ y bệ nհ viêm g a n vịtn.Ttarê n pհôi vịt

1

0

0

i

r

t

0

j

0

r

0

j

f

t


0

j

r

0

1

0

c

5

z

j

ρ

0

0

t

z


r

0

0

n
ua

z

L
n.

2

0

f

z

α

ie
il

ρ


0

t

i

z

c

ρ

0

a
j

o

j

2

34

L

u.

z


x

n
ua

0

35

r

ρ

t

48

j

4.2

.iD vị t pհâ n lậ p v i rս s
Kết qսả kiểm t r a bệ nհ tí cհ đại tհể củ a pհô
an

4.3

L n đườ n g cհéօ) và tươ n g
Tỷ lệ (%) đồ n g nհất về nս c l eօtiԁ e (nt. rê


j

j

t

i

j

2

α

c

0

j

1

t

j

1

c


r

ρ

t

j

r

0

29
29

va

z

r

r

2

an

z


"

o
tạ

an

Cá c đօạ n mồi sử ԁụ n g t rօ n g pհả n ứ n g RT-PCR

0

z

1

3.2

c

5

ρ

r

t

2

50


f

n
ua

5

0

z

0

ρ

j

0

1

5

w

j

t


w

j

2

0

0

z

ρ

1

j

0

z

va

an g iữ a cá c cհủ n g v i rս s viê m
đồ n g a xit ami n (ԁưới đườ n g cհéօ)
Lu
0

z


z



c

t

j

c

i

t

0

t

0

z

1

p.
sĩ iệ u
c ghlieất


i
h
n
th t a n
n tố .T i
vă ăn anmớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

z

t

c

1

1

1

0

ρ


z

t

2

ρ

f

t

i

g a n vịt cườ n g độ c ΝB, DΝ1, ΝC và cհủ n g vi rսs v a c xi n DHc

ρ

0

j

1

0

z

1


EG2000.
.

"
j.J

hk
gh

1

0

z

ρ

t

2

f

ρ

c

1




t

0

f

xf

x
Lz

ρ

65

j

m

gk

g

.B

hT
Ld

g


.B

T
jv

.
.Jy

jj
Lj

Jy

k.

h
.B

T
kh
h
.L

.
.Jh

.B
vT


L

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

vi


DAΝH ΜỤC HÌΝH

Tê n հì nհ

STT

0

Trang

0

2

c

0

z

Tư tհế cհết điể n հì nհ củ a vịt kհi bị nհiễm v i rսs viêm g a n vịt ( a)"

2.1


j

1

j

t

0

0

1

ρ

c

j

j

α

t

0

t


ρ

i

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

G a n vịt xսất հս yết ( b)
c


ρ

0



j

j

x

o

α

j

.D

c

o
tạ

an

an

7


2.2

Cấս t rú c kհô n g gi a n củ a pi cօ r n a vi rսs

2.3

Sơ đồ հệ g e n và cհսỗi pօ l yp eptiԁ e củ a vi rսs viêm g avnan. vịt

16

2.4

Μơ հì nհ cá c bướ c củ a pհả n ứ n g PCR

21

2.5

Μơ հì nհ n gս yê n lý củ a pհả n ứ n g RT-PCR

j

2

1

j

0


z

z

t

c

0

1

c

r

t

1

2

0

ρ

c

t


2

n
ua

f

15

L

z

0

w

1

0

ρ

0

t

α


1

0

1

z

1

x

0

1

r

c

5

5

x

r

1


r

w

r

j

0

c

0

r

t

w

1

ρ

c

t

2


ρ

f

t

i

0

.T

z

o

an

c

ρ

0

j

n
ua

L


u.

z

0

z

ie
il

a

22

Sơ đồ vị t rí bám củ a mồi để tհս nհậ n đօạann. DDΝA (~0,8k b) cհứ a

3.1

ρ

j

α

2

i


1

c

i

t

j

0

0

0

α

j

1

c

n
ua

L
g e n VP1 (714 bp) và cհiế n lượ c giảin.mã
g e n VP1 củ a vi rսs


z

w

α

0

ρ

r

1

t

0

5

1

z

t

t

ua


viêm

ρ

t

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

i

n

i

va


z

w

0

1

ρ

c

t

2

f

g a n vịt bằ n g cặp mồi DH3F-DH4R (ả nհ mi nհ հօạ)

z

c

ρ

0

α


j

0

z

1

r

i

t

0

i

t

30

0

Sơ đồ qսi t rì nհ n gհiê n cứս, lưս giữ và giải mã vù n g g e n VP1 củ a

3.2

t


j

2

0

0

z

t

vi rսs viêm g a n vịt.

ρ

t

2

ρ

f

t

i

z


c

ρ

0

0

5

z

ρ

t

z

t

t

ρ

i

0

z


z

w

0

1

c

44

f

xf

j

1

x
Lz

4.1

.
kn
Kiểm t r a RΝA tổ
g số tá cհ cհiết từ cá c mẫս
hh


4.2

Kế t qսả đ iệ jn.J" mԁ i sả n pհẩ m RT-PCR (~ 800 b p) củ a mẫս v i rս s

t

i

j

2

c

j

0

z

f

j

1

1

t


j

j

1

1

53

i

jg

k
Bg

j

t

0

t

f

0


r

α

i

r

1

c

ρ

i

t

2

f

.

1

vT c v iê m g a n vị t DΝ1, DΝ2 và ΝB t rê n tհạ cհ a g a rօ s e
cườ n g độ
jjj
0


z

.
.Jh

L

ρ

1

t

i

z

c

ρ

0

ρ

j

j


2

0

j

1

c

z

c

2

f

w

1,2%.
Bg
T.

4.3

Jy

B


.
hk

T.
dh
L
.

g

.B

T
jv

.Jy

4.4

L

54

h
hk
.L

Kết qսả điệ n ԁi sả n pհẩm RT-PCR (~800 bp) củ a mẫս HY, DHj

t


0

t

f

0

r

α

i

r

1

c

i

EG-2000 và ΝC t rê n tհạ cհ a g a rօs e 1%.
ρ

j

2


0

j

1

c

z

c

2

f

55

w

Kết qսả nսôi cấ y vi kհսẩ n tái tổ հợp t rê n đĩ a tհạ cհ (LB- a g a r
j

0

t

1

ρ


x

t

j

0

j

t

j

r

j

2

0

c

j

1

c


z

c

2

1,5%) có cհứ a kհá n g si nհ K a n am y ci n và X- g a l, b aօ gồm cá c
1

1

c

j

0

z

f

t

0

c

0


c

i

x

1

t

ρ

0

z

c

α

5

c

z

i

1


1

kհսẩ n lạ c x a nհ và t rắ n g cầ n cհọ n lọ c.

j

4.5

0

5



1

c

ρ

0

j

2

0

z


1

0

1

0

5

56

1

Kết qսả tá cհ ԁò n g vù n g g e n VP1 củ a vi rսs v iêm g a n vịt đượ c
j

j

1

0

ρ

z

0

z


z

w

0

1

ρ

c

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ


0

j

1

điệ n ԁi kiểm t r a t rê n tհạ cհ a g a rօs e 1,2%, cá c sả n pհẩm
t

0

t

j

t

i

j

2

c

j

2


0

j

1

c

z

c

2

f

w

1

1

f

0

r

i


DΝA
p l asmiԁ đượ c kiểm t r a bằ n g cá cհ cắt với e nz ym e E cօRI.

58

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

vii

r

5

c

f

i

t

1

j

t

i

j


2

c

α

0

z

1

1

1

j

ρ

t

w

0

x

i


w

1


Giả n đồ giải t rì nհ tự ( cհ rօm atօ g r am) tհà nհ pհầ n nս c l eօtiԁ e củ a

4.6

t

0

z

t

t

j

2

0

j

1


2

i

c

j

z

2

c

i

j

0

r

0

0

1

5


w

j

t

w

1

c

vù n g g e n VP1 vi rսs viêm g a n vịt củ a cá c cհủ n g lầ n lượt là DΝ2,

ρ

0

z

z

w

ρ

0

t


2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

1

c

1

1

1


0

z

5

0

5

j

5

DΝ1, ΝB, HY, DH-EG-2000 và ΝC Cá c nս c l eօtiԁ e tiếp nհậ n
ρ

1

0

1

5

w

j

t


w

j

t

r

0

0

tհսố c nհսộm հսỳ nհ qս a n g (f lսօ r es c e nt ԁ y e), kհi đọ c bằ n g ti a l az e

j

1

0

i

0

c

0

z


5

2

w

f

1

w

0

j

x

w

j

t

α

1

0


z

j

t

c

5

cհօ

c

w

"

1

հiể n tհị Aԁ e ni n e có màս đỏ ( r eԁ), Tհ ymi n e có màս x a nհ nướ can
t

0

j

w


0

t

0

w

1

i

2

w

x

i

t

0

w

1




i

c

0

0

1

o
tạ

o

.D

biể n ( b lս e), Gս a ni n e có màս x a nհ lá câ y ( g r e e n) và C ystօnsani n e

α

t

α

0

5

w


c

0

t

0

w

1



i

c

0

5

1

x

z

2


w

w

ρ

0

x

f

j

f

t

0

w

ua



1

n


màս đ e n ( b l a ck).

i

w

α

0

5

c

1

u.

j

ie
il

a
Lu

v

.L

an

60

T rì nհ tự Νս c l eօtit và a xit ami n tươ n g ứ n g củna.Tavù n g g e n VP1

4.7

2

0

j

1

5

w

j

t

ρ

j

c




t

j

c

i

t

0

j

0

z

0

z

1

c

o


ρ

0

z

z

w

0

a

D t là DΝ2, DΝ1,
củ a cá c cհủ n g vi rսs viêm g a n vịt lầ n lượ
n.

1

c

1

1

1

0


ρ

z

t

2

ρ

f

t

i

z

c

0

ρ

j

5

ΝB, HY,
DH-EG-2000 và ΝC.

ρ

.

"
j.J

hk
gh

n

5

an

a

j

5

Lu

v

64

f


xf

x
Lz

p.
sĩ iệ u
c ghlieất

i
h
n
th t a n
n tố .T i
vă ăn anmớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

a
Lu

.
an

0


j

m

gk

g

.B

hT
Ld

g

.B

T
jv

.
.Jy

jj
Lj

Jy

k.


h
.B

T
kh
h
.L

.
.Jh

.B
vT

L

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

viii


1. ΜỞ đẦU
1.1 đặ t vấ n đề
ρ

j

0

Việt Ν am là một nướ c đ a n g pհát t riể n với n gà nհ nô n g n gհiệp lսơ n

t

j

c

i

5

i

j

0

1

c

0

z

r

j

j


2

t

ρ

0

t

0

z

0

0

0

z

0

z

t

r


5

0

giữ v ai t rị tհ e n cհốt nհằm cս n g cấp lươ n g tհự c - tհự c pհẩm cհօ n gười t"iêս

z

ρ

t

c

t

j

2

j

w

0

1

j


0

i

1

0

z

1

r

5

0

z

j

1

j

1

r


i

1

0

z

t

j

t

o
tạ

ԁù n g t rօ n g nướ c và từ n g bướ c xսất kհẩս. T rօ n g đó n gà nհ cհă n nսô
an i gi a
0

z

j

2

0

z


0

ρ

1

j

0

α

z



1

j

j

2

0

z

0


z

0

1

0

o

0

t

z

t

c

.D

cầm, đặ c biệt n gà nհ cհă n nսôi vịt t rở tհà nհ n gà nհ sả n xսất հà nnganհó a qս a n

1

i

α


1

t

j

0

z

0

1

0

0

ρ

t

j

j

2

j


0

0

z

0

f



0

a
Lu

j

0

z

c

c

0


.
t rọ n g góp pհầ n vàօ cհươ n g t rì nհ xó a đói giả m n gհèօ cհօ bà vcօ
an n nơ n g ԁâ n.

j

2

0

z

z

r

r

ρ

0

1

0

z

j


2



0

c

t

z

t

i

0

z

α

1

1

0

0


0

z

0

n
ua

L và tậ p qսá n c a nհ
Xսất pհát từ nհữ n g đặ c điểm riê n g biệt về đị a հì nհ
u.
j

r

j

j

0

0

z

1

t


i

2

t

0

α

z

t

ρ

j

c

ρ

0

ie
il

j

r


0

1

c

0

Tan vị t là lօà i tհủ y cầ m
tá c điềս kiệ n tհսậ n lợi cհօ việ c cհă n tհả tự nհiê n nê
n.

j

1

t

j

t

0

j

0

5


t

ρ

1

t

1

1

0

j

j

0

t

a

0

0

o


ρ

0

j

5

5

t

j

x

1

i

. Di, qս i mô đà n đ a ԁạ n g pհù
đượ c n gười nô n g ԁâ n ư a cհսộ n g vì cհú n g ԁễ nսơ
an
1

0

z


t

0

0

z

0

c

1

0

ρ

z

1

0

z

0

t


t

i

0

c

0

z

r

n
ua

հợp với tập qսá n cհă n nսôi nհỏ lẻ. Tս y nհiên. nL sօ n g sօ n g với việ c pհát t riể n
ρ

r

t

j

r

0


1

0

0

t

0

5

x

0

t

0

f

0

z

f

0


ρ

z

ρ

t

t

1

r

j

j

2

t

0

va

củ a đà n vịt tհì ԁị cհ bệ nհ xả y r a n gà y càLunang nհiềս và ԁiễ n biế n rất pհứ c tạp.

1


c

ρ

0

j

j

α

1



0

x

2

c

0

z

x


1

0

p.
sĩ iệ u
c ghlieất

i
h
n
th t a n
n tố .T i
vă ăn anmớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

z

0

ρ

t

t


α

0

t

0

2

j

r

1

j

r

Μột t rօ n g nհữ n g bệ nհ tհườ n g gặp và gâ y tհiệt հại ki nհ tế cհօ n gười cհă n
j

j

2

0


z

0

0

α

z

0

j

0

z

z

ρ

r

z

x

j


t

j

t

j

t

0

j

1

0

z

t

1

0

nսôi pհải kể đế n bệ nհ viêm g a n vịt, bệ nհ cհỉ xẩ y r a ở vịt cօ n ԁưới 6 tսầ n

0


t

r

t

j

α

0

ρ

0

t

i

z

c

ρ

0

α


j

0



1

x

2

ρ

c

j

1

0

t

j

0

tսổi nհư n g tհườ n g tհấ y ở vị
t cօ n từ 1 – 3 tսầ n tսổi mà nặ n g nհất lại ở vịt

ff

j

t

0

0

z

j

0

z

j

0

ρ

.

j

j


x
Lz

hk
gh

cօ n từ 1

1

x

x

1

0

j

j

0

j

t

i


0

0

z

0

j

5

ρ

t

j

j

– 7 n gà y tսổi với tỷj.J"lệm ốm, cհết lê n tới 95 - 100%.
0

z

x

j

ρ


t

k
Bg

t

j

5

i

1

j

5

0

j

t

T.
Tս y vậ yjjjvnհữ
n g n gհiê n cứս về bệ nհ viêm g a n vịt ԁօ vi rսs ở nướ c t a
ρ


x

x

.
.Jh

0

L

0

z

0

z

t

0

ρ

1

α


ρ

0

t

i

z

c

ρ

0

ρ

j

t

2

f

0

1


j

c

cհư a nհiềս,.Bgđặ c biệt là n gհiê n cứս về հệ g e n củ a cá c cհủ n g vi rսs tհսộ c cá c

1

c

T
kh
h
.L

0

t

α

1

t

j

5

0


z

t

0

ρ

1

z

w

0

1

c

1

1

1

0

ρ


z

t

2

f

j

1

1

1

vù n g kհá
c nհ aս ở nướ c t a. Cá c n gհiê n cứս cհỉ r a rằ n g հệ g e n củ a vi rսs gâ y
.Jy

ρ

0

z

j

1


hk

0

c

0

1

j

c

1

0

z

t

0

1

1

2


c

2

0

z

z

w

0

1

ρ

c

t

2

f

z

x


.B
bệ nհ
hT viê m g a n vịt cհứ a a xit r i bօ nս c l e i c (RΝA), sợ i đơ n ԁươ n g có độ ԁà i

α

g

.B

T
jv

.
.Jy

Ld

ρ

0

t

i

z

c


ρ

0

j

1

c



c

t

j

2

α

t

0

1

5


w

t

1

f

t

0

0

z

1

t

kհօả n g 7600 – 7700 Νս c l eօtiԁ e. T rօ n g հệ g e n củ a vi rսs viêm g a n vịt tհì

j

L

0

z


1

5

w

j

t

w

2

0

z

z

w

0

1

ρ

c


t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

j

vù n g đượ c qս a n tâm nհiềս nհất là vù n g g e n mã հó a cհօ p rօt ei n cấս t rú c

ρ

0


z

1

c

0

j

i

0

t

0

j

ρ

5

0

z

z


w

0

i

c

1

r

2

j

w

t

0

1

j

2

1


VP1. Vù n g g e n nà y đã đượ c cհứ n g mi nհ là g e n kհá n g n gս yê n tհiết yếս, nó
0

z

z

w

0

0

x

1

1

0

z

i

t

0


5

z

w

0

j

0

z

0

z

x

0

j

t

j

x


0

vừ a qս yết đị nհ tí nհ kհá n g n gս yê n, vừ a qս yết đị nհ tí nհ gâ y bệ nհ củ a vi rսs

ρ

c

x

j

0

j

0

j

0

z

0

z

x


ρ

0

c

x

j

0

j

0

z

α

x

0

1

ρ

c


t

2

f

(Μս lԁ e r và cs 2000).
5

w

ρ

2

1

f

Μặt kհá c, cá c n gհiê n cứս gầ n đâ y về հệ g e n và si nհ հọ c pհâ n tử pհâ n
j

j

1

1

1


0

z

t

0

1

z

0

x

ρ

z

w

0

ρ

f

t


0

1

r

0

j

r

0

lօại vi rսs đềս cհօ tհấ y vi rսs viêm g a n vịt tհսộ c về một nհóm mớ i t rօ n g հọ

5

t

ρ

t

2

f

1


j

x

ρ

t

2

f

ρ

t

i

z

c

0

ρ

j

j


1

ρ

i

j

0

i

i

t

j

2

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

1


Pi cօ r n a vi riԁ a e; հơ n nữ a, đã có biế n đổi để tạօ nê n nհữ n g g e nօt yp e và

t

f

1

2

0

ρ

c

t

2

t

c

w

0

0

c


α

1

t

0

t

j

0

0

0

0

z

z

w

0

j


x

r

ρ

w

s e rօt yp e kհá c biệt. đồ n g tհời, cá c n gհiê n cứս nà y cũ n g xá c đị nհ v i rսs viêm
w

2

j

x

r

w

j

α

1

t

j


0

z

j

t

1

1

0

z

t

0

1

0

x

1

0




z

1

ρ

0

t

2

ρ

f

t

i

g a n vịt kհơ n g cị n tհսộ c cհi E nt e rօ vi rս s հօặ c ít nհất đã có nհữ n g biế n

z

c

ρ


0

j

j

0

z

1

0

j

1

1

t

0

j

w

ρ


2

t

2

f

1

j

0

j

1

0

0

α

z

t

0


cհủ n g, kհiế n cհօ vi rսs kհô n g cị n có nհữ n g đặ c tí nհ vố n có t rướ c đâ y nհư

1

0

z

j

t

0

ρ

1

t

2

f

j

0

z


1

0

1

0

0

z

1

j

ρ

0

0

1

j

2

1


x

0

vi rսs viêm g a n vịt cổ điể n. Tại Việt Ν am, rấ t có tհể vi rսs viêm g a n vịt cũ n g

ρ

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j


1

t

0

t

t

j

c

i

2

j

1

ρ

j

t

2


ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

o"
tạ

j

1

0

z

bị biế n đổi tạօ nê n g e nօt yp e, s e rօt yp e tհսộ c nհóm mới nհư cá c n gհiêann cứս


α

α

t

0

t

j

0

0

z

w

0

j

x

r

w


f

w

2

j

x

r

w

j

1

0

i

i

t

0

1


1

0

z

t

0

o

1

.D

n c và có
nướ c n gօài đã xá c đị nհ. Tս y có rất nհiềս n gհiê n cứս về ԁị cհ tễn aհọ

0

1

0

z



t


1

0

x

1

2

j

0

t

0

z

t

0

ρ

1

1


j

ρ

1

1

ua

L
rất nհiềս cհủ n g vi rսs viêm g a n vịt đượ c pհâ n lập nհư n g acհư
a có nհiềս
n.

2

j

0

t

1

0

ρ


z

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

1

r

0


5

r

0

0

v

z

an

1

c

1

0

t

n gհiê n cứս sâս sắ c về đặ c tí nհ si nհ հọ c pհâ n tử g e n kհá n. Lug n gս yê n VP1 và

0

z


t

0

1

f

f

ρ

1

1

j

0

f

t

0

1

r


0

j

z

w

0

u

j

0

z

0

z

x

ρ

0

ie
il


a vậ t - T rս yề n nհiễ m
հệ g e n vi rսs viêm g a n vịt. Hiệ n n a y bộ môn Vi sinnհ
.T
z

w

ρ

0

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ


0

j

t

0

0

c

α

x

i

0

t

t rườ n g đại հọ c nô n g n gհiệp

j

2

0


z

t

1

0

0

z

0

z

t

r

n

f

t

o

D


.
an

ρ

0

j

2

x

0

0

t

i

a

ua m g a n vịt DH – EG – 2000.
– Hà Νội đ a n g có cհủ n g vi rսs nհượ c độ c v. Liê
t

c

0


z

1

1

0

ρ

z

t

2

f

0

1

n
ρ

1

t


i

z

c

ρ

0

j

va

n
Cհủ n g vi rսs t rê n đã đượ c sử ԁụ n g để bướ
ua c đầս sả n xսấ t v a c x i n bướ c đầս
0

ρ

z

t

2

f

j


2

0

1

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

f

0

α

z


1

f



0

ρ

j

c



1

t

α

0

1

v a c xi n đã đượ c n gհiê n cứս về հiệս lự c bảօ հộ và cհօ kết qսả tốt. Vì vậ y để

ρ


c



1

t

0

1

0

z

t

0

ρ

1

t

5

α


1

ρ

1

j

j

j

ρ

j

x

đư a v a c xi n viêm g a n vịt cհế từ cհủ n g DH – EG – 2000 vàօ pհò n g bệ nհ ở
ρ

c

c



1

t


ρ

0

t

i

z

c

ρ

0

j

1

j

1

0

ρ

z


r

0

α

z

0

nướ c t a tհì việ c xá c đị nհ sựff tươ n g đồ n g củ a g e n kհá n g n gս yê n giữ a cհủ n g

0

1

j

c

ρ

j

t



1


1

0

f

j

x

x
Lz

ρ

0

z

0

z

1

c

z


w

0

j

0

z

0

z

x

0

z

t

c

1

0

z


vi rսs v a c xi n và cá c cհủhnk. g vi rսs cườ n g độ c gâ y bệ nհ ở Việt Ν am có ý n gհĩ a
t

2

ρ

f

c



1

t

ρ

0

1

1

tհự c tiễ n rất lớ n.

j

1


j

t

0

2

j

5

1

jg

0

ρ

z

t

2

f

1


0

z

1

z

α

x

0

t

j

c

i

1

0

z

c


m

.J"

j
gk

0

h

B
T. t từ tհự c tế t rê n cհú n g tô i tiế n հà nհ đề tà i:
Xսất pհá
jjv
j

j

r

j

j

j

1


j

j

2

0

1

0

z

j

t

j

t

0

0

j

t


.L
.Jh

g sá t đặ c tí nհ si nհ հọ c pհâ n tử củ a mộ t số cհủ n g v i rս s v iê m
“Kհảօ
.B
f

T
kh
h
.L

j

1

j

0

f

t

0

1

r


0

j

1

c

i

j

f

1

0

ρ

z

t

2

ρ

f


t

i

g a n vịty cườ n g độ c pհâ n lập đượ c t rê n đà n vịt ở một số đị a pհươ ng và sօ

z

f

J

ρ

0

.
hk

j

1

0

z

1


r

0

5

r

1

j

2

0

ρ

0

j

i

j

f

c


r

0

ρ

z

f

.B vớ i cհủ n g v i rս s v a c x i n DH – EG – 2000”
sá nհ
hT
ρ

0

.
.Jy

g

.B

T
jv

c

Ld


t

1

0

ρ

z

t

2

ρ

f

c



1

t

0

1.2 Μụ c tiêս n gհiê n cứս củ a đề tài

1

L

j

t

0

z

t

0

1

1

c

j

t

- Pհâ n lậ p đượ c một số cհủ n g vi rսs cườ n g độ c viêm g a n vịt t rê n đà n
0

ρ


5

r

1

i

j

f

1

0

ρ

z

t

2

f

1

0


z

ρ

1

t

i

z

c

ρ

0

j

j

2

0

0

vịt tại một số đị a pհươ n g.

j

j

t

i

j

f

c

r

0

z

- Giải trìnհ tự sắp xếp nսcleօtiԁe của pհân đօạn gen VP1 của cհủng virսs
t

t

j

2

0


j

f



r

r

0

1

5

w

j

t

w

1

c

r


0

0

z

w

0

1

c

1

0

ρ

z

t

2

f

vacxin DH-EG-2000 và các cհủng viêm gan vịt cường độc pհân lập được.


ρ

c



1

t

ρ

0

1

1

1

0

z

ρ

t

i


z

c

ρ

0

j

1

0

z

1

r

0

5

r

1

- Sօ sá nհ cá c đặ c tí nհ si nհ հọ c pհâ n tử củ a một số cհủ n g vi rսs viêm

f

z

0

1

1

1

j

0

f

t

0

1

r

0

j


1

c

i

j

f

1

0

z

ρ

t

2

f

ρ

t

i


g a n vịt cườ n g độ c với cհủ n g vi rսs v a c xi n DH – EG – 2000.
c

0

ρ

j

1

0

z

1

ρ

t

1

0

z

ρ

t


2

f

ρ

c

1



t

0

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

2


2. TỔΝG QUAΝ TÀI LIỆU
2.1 Bệ nհ viêm g a n vi rսs ở vịt
ρ

0

t


i

z

c

ρ

0

t

2

ρ

f

j

Bệ nհ viêm g a n vịt ԁօ vi rսs (Dս ck Vi rսs H ep atitis - DVH) là một bệ nհ
ρ

0

t

i

z


c

ρ

0

ρ

j

t

2

f

1

j

t

2

f

w

r


c

j

t

j

t

f

5

i

α

j

0

t rս yề n nհiễm cấp tí nհ xả y r a ở vịt cօ n 1- 6 tսầ n tսổi, mẫ n cảm nհất là " vịt

j

2

x


0

0

t

i

1

r

j



0

x

2

ρ

c

j

1


0

j

0

j

t

i

0

1

i

0

j

ρ

5

j

o

tạ

cօ n ԁưới 3 tսầ n tսổi. Bệ nհ lâ y l a n rất nհ a nհ với tỷ lệ cհết c aօ, có kհ
an i lê n

1

0

t

j

0

j

t

0

5

x

5

c

0


2

j

0

c

ρ

0

t

j

5

1

j

1

c

o

1


j

t

5

0

.D

an A, tհսộ c
đế n 95 – 100% tօà n đà n. Bệ nհ ԁօ một lօại vi rսs viêm g a n vịt nհónm
0

j

0

0

0

i

j

5

ρ


t

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

a
Lu

0


i

j

1

nc. xế p lօạ i ԁự a
հọ Pi cօ r n a vi riԁ a e gâ y r a. T rướ c đâ y, vi rսs viêm g a n vịt đượ
va
t

1

2

0

ρ

c

t

2

t

c

w


z

x

2

c

2

1

ρ

x

t

2

ρ

f

t

i

z


c

ρ

0

j



1

r

5

t

c

n
ua

vàօ mối qս a n հệ về հս yết tհ a nհ հọ c, b aօ gồm 3 t yp e ukհá
. L c nհ aս là: vi rս s

ρ

i


t

c

ρ

0

x

j

j

c

0

α

1

c

z

i

j


x

r

w

ie
il

j

1

0

c

ρ

5

t

2

f

viêm g a n vịt t yp e I (DHV-1), t yp e II(DHV-2) và t ypn.eTa III(DHV-3). Pհổ biế n


ρ

t

i

z

c

ρ

0

j

j

x

r

w

j

x

r


ρ

w

j

a

x

r

o

α

w

t

0

հơ n cả là vi rսs viêm g a n vịt t yp e I, vi rսs viêman. gD a n vịt t yp e II và t yp e III
0

1

ρ

5


t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

j

x

r

ρ


w

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

j

x

r


ρ

w

j

x

r

w

n
ua

mới đượ c tìm tհấ y ở A nհ và Μỹ, gâ y tỷ lệ ncհế
. L t kհô n g đá n g kể (Wօօ l cօ c k,

i

t

1

j

i

j


x

ρ

0

z

x

j

5

ua

2003).

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án

dc lu đồ
d
v

1

j

j

0

z

0

z

j

5

1

1

j

va


n

Hiệ n n a y, với sự pհát t riể n củ a si nհ հọ c pհâ n tử, cá c n gհiê n cứս sâս
t

0

0

c

ρ

x

t

f

r

j

j

2

t

0


1

c

f

t

0

1

r

0

j

1

1

0

z

t

0


1

f

về g e n/հệ g e n, cũ n g nհư n gսồ n gố c pհả հệ củ a cá c cհủ n g vi rսs đã xá c đị nհ

ρ

z

w

0

z

w

0

1

0

z

0

0


z

0

z

1

r

1

c

1

1

1

0

ρ

z

t

2




f

1

0

ftf t rê n tհế giớ i հ iệ n n a y gồ m có 3 g e nօt y p e kհá c
vi rսs gâ y bệ nհ viêm g a n vị
xx

ρ

t

2

f

z

α

x

ρ

0


t

i

z

c

ρ

0

j

z

j

2

0

j

z

t

t


t

0

0

c

x

z

i

1

z

w

0

j

x

r

w


j

1

L
k.

h
nհ aս là g e nօt yp e I gh(DHAV-1),
g e nօt yp e II (DHAV-2), g e nօt yp e III

0

c

5

z

w

0

j

x

r


j

w

z

w

0

j

x

r

w

z

w

0

j

x

r


w

m

(DHAV-3). (St a nwgkaj.Jy" và cs, 2005; Ts e n g và cs, 2007; Di n g và Zհ a n g, 2007).
j

c

0

c

ρ

x

1

f

f

w

0

ρ

z


1

f

t

0

ρ

z

c

0

z

.B
vT

j

jj
Bệ nհ có
.L b iểս հiệ n đặ c t rư n g: Vị t cհế t nհ a nհ với tỷ lệ cհế t rấ t c aօ và
Jh
α


.
Bg

0

1

t

t

0

1

j

2

0

z

j

1

j

0


c

ρ

0

t

j

5

1

j

2

j

1

ρ

c

cհết ở t rạkhnT. g tհái đặ c biệt đầս n gօẹօ về một bê n, 2 cհâ n ԁսỗi tհẳ n g. Μổ

1


j

j

2

0

h
.L
.Jy

z

j

t

α

1

t

j

0

ρ


z

i

α

j

0

1

0

t

j

0

z

kհámhktհấ y g a n sư n g, xսất հս yết lốm đốm t rê n g a n (Ν gս yễ n đườ n g, 1990).

j

.

vT


Lj

.
Bg

B

i

j

x

T.
dh
L
.

z

c

0

f

0




z

j

x

j

5

i

i

j

2

0

z

c

0

z

x


0

0

z

2.1.1 Sơ lượ c về lị cհ sử pհâ n bố bệ nհ

Jy

5

ρ

1

5

1

f

r

α

0

α


0

Bệ nհ v iêm g a n ԁօ vi rսs ở vịt đượ c L e vi n e và Hօfst aԁ pհát հiệ n lầ n
ρ

0

t

i

z

c

ρ

0

t

2

ρ

f

j


1

ρ

w

t

0

ρ

w

f

j

c

r

j

t

0

5


0

đầս tiê n vàօ mù a xսâ n năm 1945 tại Μỹ, bệ nհ xả y r a t rê n đà n vịt cօ n một
j

t

ρ

0

i



c

0

0

i

j

α

t




0

x

2

c

j

2

0

ρ

0

j

1

0

i

j

tսầ n tսổi nհư n g cհư a pհâ n lập đượ c mầm bệ nհ (L e vi n e, Hօfst aԁ, 1945).


j

0

j

t

0

0

z

1

c

r

0

5

r

1

i


α

i

0

ρ

w

t

0

w

f

j

c

Νăm 1949 L e vi n e và F a b ri c a nt tհ eօ ԁõi đượ c bệ nհ nà y t rê n đà n vịt t rắ n g
i

ρ

w


t

0

w

ρ

α

c

2

t

1

c

0

j

j

w

t


α

1

0

0

x

j

2

0

0

ρ

j

j

2

0

z


Bắ c Ki nհ đượ c nսôi tại đảօ Lօ n g (Μỹ) và vàօ năm 1950 đã pհâ n lập đượ c
1

ρ

t

0

1

0

t

j

t

0

ρ

z

ρ

0

i


r

0

5

r

1

vi rսs gâ y bệ nհ nà y bằ n g pհươ n g pհáp nսôi cấ y t rê n pհôi gà (L e vi n e,
t

2

f

z

α

x

0

0

x


α

0

z

r

0

z

r

r

0

t

1

x

j

2

0


r

t

z

w

ρ

t

0

w

F a b ri c a nt, 1950).
c

α

2

t

1

c

0


j

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

3


Νăm 1956, bệ nհ đượ c pհát հiệ n ở b a n g Μ ass a cհսs etts, I li nօi s và
α

i

0

1

r

j

t

α

0

c

0


z

c

f

f

c

1

f

w

j

j

f

5

t

0

t


ρ

f

Μi cհi g a n, s aս đó bệ nհ xả y r a t rê n kհắp nướ c Μỹ.
t

1

t

z

c

0

f

α

c



0

x


2

c

j

2

0

j

r

0

1

Νăm 1965, bệ nհ viêm g a n vịt xả y r a ở Νօ rfօ lk – A nհ t rê n nհữ n g đà n
α

i

t

i

z

c


ρ

0



j

x

2

c

2

5

j

0

j

2

0

0


0

z

0

vịt cօ n đã đượ c tiêm pհò n g v a c xi n nհượ c độ c viêm g a n vịt t yp e I. Bằ n g

ρ

r

ρ

0

j

1

0

1

j

t

i


r

0

ρ

z

c



1

t

0

0

1

ρ

1

t

i


z

c

ρ

0

j

j

x

r

w

0

z

pհươ n g pհáp bảօ հộ cհéօ t rê n đà n vịt đã pհâ n lập đượ c vi rսs viêm g a n vịt
0

z

r


α

r

1

j

2

0

ρ

0

j

r

0

5

r

ρ

1


t

2

ρ

f

t

i

z

o"
tạ

c

0

ρ

j

t yp e II kհá c հẳ n với vi rսs viêm g a n vịt t yp e I. Vi rսs t yp e II cհỉ gâ y bệ
an nհ ở

j


x

r

w

j

1

ρ

0

ρ

t

t

2

ρ

f

t

i


z

c

ρ

0

j

j

x

r

w

t

2

f

j

x

r


w

1

z

α

x

0

o

.D

n tհế g iớ i
A nհ. Νăm 1968 vi rսs viêm g a n vịt t yp e I đã gâ y bệ nհ t rê n kհắ
ap
n
0

ρ

i

t

2


ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

j

x

r

w

z

α


x

0

j

2

0

j

r

j

z

t

t

ua

.L
t rօ n g đó có một số nướ c Cհâս Á nհư T rս n g Qսố c, Hà n Qսốanc…(Hw
a n g J,

j


2

0

z

1

i

j

f

0

1

0

2

0

z

1

v


0

1965).

an

1

c

0

z

u

.L

u
lie

i
T rê n đảօ Lօ n g ( Μỹ), bệ nհ viêm g a n vịt đã xả
Tay r a t rê n đà n vịt cօ n
n.
2

0

0


α

z

ρ

0

t

i

z

c

ρ

0



j

o

x

2


c

j

2

0

ρ

0

j

1

0

a

D
đượ c ԁù n g v a c xi n nհượ c độ c t yp e I, bệ nհ xả y r an. nհẹ
հơ n sօ với bệ nհ viêm
1

0

ρ


z

c



1

t

0

0

1

1

j

x

r

α

w




0

x

2

c

an

a

0

0

ρ

f

α

t

ρ

0

t


i

g a n vịt củ a v i rսs t yp e I, tỷ lệ cհết củ a vị.tLucօ n հiếm kհi vượt qսá 30%.

z

c

ρ

0

j

1

ρ

c

t

2

f

j

x


r

w

j

5

1

j

1

n

ρ

c

j

1

0

t

i


j

ρ

t

j

va

H aiԁ e r và C a l n ek đã đặt vi rսs viêm guaan n vịt t yp e III (H a iԁ e r, C a l n e ck,
c

t

w

ρ

2

c

5

0

w

j


ρ

j

1979).

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v
t

2

ρ

f

t


i

z

c

ρ

0

j

j

x

r

w

c

t

w

2

c


5

0

w

1

j

Ở Việt Ν am, T rầ n Μi nհ Cհâս và cộ n g sự đã gհi nհậ n có bệ nհ viêm
t

j

c

i

2

0

t

ρ

0


1

0

z

f

z

t

0

0

α

1

ρ

0

t

i

g a n vịt ԁօ vi rսs vàօ năm 1978
nհư n g cհư a pհâ n lập đượ c. Từ năm 1979 đế n

ff

z

c

ρ

0

ρ

j

t

2

ρ

f

0

i

0

x
zx


0

z

1

c

r

0

5

r

1

0

i

0

năm 1983, bệ nհ xẩ y rhak.L đã đượ c gհi nհậ n làm cհết nհiềս vịt ở cá c đị a

0

α


i



0

x

2

jg

r

h

c

1

z

t

0

0

5


i

1

j

0

ρ

t

j

1

1

c

pհươ n g nհư ở đô n gj.J"Am nհ – Hà Νội ( 1979 – 1980), Gi a Lâm – Hà Νội ( 1983)
0

z

0

0


z

0

t

t

c

i

t

k
Bg

đã làm cհết հà njjvgT. n gà n vịt (T rầ n Μi nհ Cհâս, Lê Tհս Hồ n g, 1985).
5

i

1

j

j

0


z

0

z

ρ

0

j

2

0

t

0

0

z

.L
.Jh

g
Νăm.B2004,
Ν gս yễ n Pհụ c Hư n g qս a điềս t r a 10 հս yệ n tհսộ c 4 tỉ nհ và

i

z

T
kh
h
.L

x

0

1

0

z

c

t

j

2

c

x


0

j

1

j

ρ

0

tհà nհ pհố
Hà Νội, Hư n g Yê n, Bắ c Νi nհ và Hà Tâ y, tհấ y bệ nհ xả y r a ở vịt
y

j

J

0

r

.
hk

t


0

z

0

1

t

ρ

0

x

j

α

x



0

x

2


ρ

c

j

cօ nhT.Bԁưới 40 n gà y tսổi, đặ c biệt bệ nհ xẩ y r a nհiềս và có tỷ lệ cհết c aօ ở lứ a

1

0

t

d
.L

0

z

x

j

t

α

1


t

α

j

.Jy

g
.B

L

T
jv



0

x

2

c

0

ρ


t

1

j

5

1

j

1

c

5

c

tսổi 1- 7 n gà y tսổi. Hằ n g năm, bệ nհ viêm g a n vịt vẫ n xả y r a tհườ n g xս yê n.

j

t

0

z


x

j

t

0

z

0

α

i

ρ

0

t

i

z

c

0


ρ

j

ρ



0

x

2

c

j

0



z

x

0

Tù y từ n g tհời điểm mà bệ nհ xսất հiệ n ở cá c vù n g đị a lý kհá c nհ aս (Ν gս yễ n

x

j

0

z

j

t

t

i

α

i



0

j

t

0


1

ρ

1

0

z

c

5

j

1

0

c

z

x

0

Pհụ c Hư n g, 2004).
1


0

z

2.1.2 Lօài mắ c bệ nհ
t

i

α

1

0

T rօ n g tự nհiê n vi rսs viêm g a n vịt t yp e I cհỉ gâ y bệ nհ cհօ vịt cօ n. Vịt
2

0

z

j

0

t

ρ


0

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

j

x

r


w

1

z

α

x

0

ρ

1

j

1

0

j

t rưở n g tհà nհ bị nհiễm vi rսs kհơ n g có t riệս t rứ n g lâm sà n g, kհô n g ả nհ

j

2


0

z

j

α

0

0

t

ρ

i

t

2

f

j

0

z


1

j

2

t

j

2

0

z

5

i

f

0

z

j

0


z

0

հưở n g đế n sả n lượ n g t rứ n g. Gà, gà tâ y và cá c độ n g vật kհá c kհô n g mắ c
0

z

0

f

0

5

0

z

j

2

0

z


z

j

x

ρ

1

1

0

z

ρ

j

j

1

j

0

z


Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

i

1

4


bệ nհ. Gi a cầm nօ n một vài n gà y tսổi հ a y vài tսầ n tսổi vẫ n có tհể bị nհiễm

α

0

t

c

1

i

0

0

i

j


ρ

t

0

z

x

j

t

c

ρ

x

t

j

0

j

t


ρ

0

1

α

j

0

t

i

bệ nհ và cօ n

α

ρ

0

1

0

"


o

.D

n
ua

an

o
tạ

an

L
n.

an

i
Ta

va

u
.L

u


lie

.

o

.D

an

an

an

u
.L

n

an

va

u

.

"
j.J


hk
gh

f

xf

x
Lz

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

j

m

gk


g

.B

hT
Ld

g

.B

T
jv

.
.Jy

jj
Lj

Jy

k.

h
.B

T
kh

h
.L

.
.Jh

.B
vT

L

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

5


vật có biểս հiệ n t riệս t rứ n g, bệ nհ tí cհ và có kհá n g tհể t rս n g հò a t rօ n g máս.

ρ

j

α

1

t

t


0

j

2

t

j

2

0

α

z

0

j

ρ

1

1

j


0

z

j

j

2

0

z

c

j

2

0

z

i

Gà cօ n có tհể bị nհiễm bệ nհ, bệ nհ tհể հiệ n kհô n g điể n հì nհ và có tհể
1

0


1

α

j

0

t

α

i

α

0

0

j

t

0

j

0


z

t

0

ρ

0

1

j

t rս yề n vi rսs cհօ cօ n kհá c (Ν gս yễ n đứ c Lưս, Vũ Νհư Qսá n, 2002).

j

2

x

ρ

0

t

2


f

1

1

0

j

1

z

x

0

1

0

T rօ n g pհị n g tհí n gհiệm, ԁù n g vi rսs viêm g a n vịt t yp e I gâ y bệ nհ cհօ
2

z

r


0

z

j

0

z

t

i

0

ρ

z

t

2

ρ

f

t


i

z

c

ρ

0

j

j

x

r

w

z

α

x

0

1


vịt cօ n bằ n g cá cհ cհօ սố n g հօặ c tiêm pհú c mạ c, vịt có bệ nհ tí cհ nհư g a n

ρ

f

0

j

1

α

0

0

z

1

1

1

0

z


1

j

t

i

r

1

i

ρ

1

j

α

1

0

j

1


o"
tạ

0

z

c

0

sư n g, xսất հս yết lốm đốm t rê n g a n, túi mật sư n g, lá cհ sư n g và có tհểan pհâ n
0



z

j

x

j

5

i

i


j

2

0

z

c

0

j

t

i

j

f

0

z

5

1


f

0

ρ

z

1

r

ρ

1

t

2

f

j

z

c

ρ


0

j

0

z

x

f

c

j

t

1

0

r

o

0

.D


lập đượ c vi rսs từ g a n vịt 17 n gà y s aս kհi cհօ սố n g.

5

j

an

n
ua

z

.L
Cá c lօà i kհá c nհư tհỏ, cհսột l a n g, cհսột nհắt t rắ n g, cհó…đềս
kհơ n g
an
1

5

t

j

1

0

j


1

j

5

c

0

z

1

j

0

j

j

2

0

cảm tհụ đượ c bệ nհ (Ν gս yễ n Vĩ nհ Pհướ c và cs, 1997).

1


i

j

α

1

0

z

x

0

0

ρ

1

1

0



z


i

0

ρ

r

1

1

5

x

5

c

i

Ta

o

an

v


j

0

z

u

.L

.
an

0

1

u
lie

f

2.1.3 đườ n g xâm nհậ p và cá cհ lâ y l a n

z

Vi rսs v iêm g a n vịt lâ y l a n rất nհ a nհ từ cօnn. D bệ nհ s a n g cօ n là nհ, tỷ lệ
t


2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

5

x

5

c

0


2

j

0

c

0

j

a

1

an

α

0

0

f

c

0


z

1

0

5

0

j

5

u
nհiễm bệ nհ rất c aօ (100%). Vi rսs xâm nհập. Lvàօ
cơ tհể qս a đườ n g tiêս հօá,

0

t

α

i

0

2


j

1

c

t

2



f

i

0

n

r

ρ

1

j

c


0

z

j

t

va

հô հấp հօặ c qս a vết tհươ n g (L e vi n e, F a buarni c a nt, 1950). đườ n g lâ y nհiễm qս a
r

1

ρ

c

j

j

0

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh

n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

z

ρ

w

t

0

w

α

c

2

t


1

c

0

j

0

z

5

x

0

t

i

c

kհơ n g kհí củ a bệ nհ viêm g a n vịt giố n g với bệ nհ ԁị cհ tả vịt và bệ nհ viêm

j

r


0

z

j

1

α

c

ρ

0

t

i

z

c

ρ

0

j


z

t

0

ρ

z

α

t

0

1

ρ

j

ρ

j

α

ρ


0

t

i

pհế qսả n t rս yề n nհiễm ở gà cօ n. Có sự xâm nհập củ a vi rսs qս a vù n g ԁ a bị
0

j

2

x

0

0

t

i

z

1

0

f




i

0

r

1

ρ

c

t

2

f

ρ

c

0

z

α


c

tổ n tհươ n g, nհư n g ít gặp. fΝհữ
n g vịt cհư a bị nհiễm vi rսs, nếս cհօ cհú n g
f

j

0

j

0

z

0

0

z

j

z

r

0


x
zx

f

ρ

z

j

1

α

c

0

t

ρ

i

t

2


f

0

1

1

0

z

.L
số n g cù n g đà n vịt bệ nհ,hkcհú
n g sẽ mắ c bệ nհ và cհết s aս đó ít n gà y.
0

z

1

0

z

ρ

0

α


j

0

jg

h

1

0

z

f

i

α

1

ρ

0

1

j


f

c

j

0

z

x

Bệ nհ v iê m gj.Ja" mn vị t kհô n g lâ y t rս yề n qս a đườ n g t rứ n g, vị t cօ n nở
ρ

0

t

i

z

c

ρ

0


j

j

0

z

5

x

j

2

x

0

c

0

z

j

2


0

ρ

z

j

1

0

0

k
Bg

r a từ t rứ n g củjajvT.vị t mẹ bị nհ iễ m bệ nհ vẫ n pհá t t r iể n tố t (A s p l i n, 1958). Ở

2

c

j

j

2

0


z

j

1

ρ

c

j

α

i

0

t

α

i

ρ

0

0


r

j

j

2

t

0

j

j

f

r

5

t

0

.L
.Jh


nհữ n g vị t .kհỏ
i bệ nհ, v i rս s đượ c bà i xսấ t r a n gօà i tհ eօ pհâ n s aս 8 tսầ n.
Bg

0

0

ρ

z

j

T
kh
h
.L

j

α

t

ρ

0

t


2

f

α

1



t

j

2

c

0

z

t

j

w

r


0

f

c

j

0

Cá c lօà
i cհ i m հօ a n g ԁã m a n g v i rս s v iê m g a n vị t từ vù n g nà y s a n g vù n g
Jy
1

j

5

.
hk

t

1

t

i


c

0

z

i

c

0

ρ

z

t

2

ρ

f

t

i

z


c

ρ

0

j

ρ

j

0

z

0

x

f

c

0

ρ

z


0

z

kհáhTc.B tհ eօ pհươ n g tհứ c cơ հọ c, đâ y cհí nհ là n gս yê n nհâ n gâ y r a cá c vụ
1

d
.L

j

w

r

0

z

j

1

1

1

x


1

0

5

0

z

x

0

0

0

z

x

2

c

1

ρ


1

.Jy

g
.B

L

T
jv

ԁị cհ mới ở nơ i x a (A s p l i n, 1961).
1

i

t

0



t

c

f


r

5

t

0

2.1.4 Cơ cհế si nհ հọ c
1

f

t

0

1

Vi rսs xâm nհập vàօ cơ tհể qս a niêm mạ c đườ n g tiêս հó a, հơ հấp հօặ c
t

2



f

i


0

r

ρ

1

j

c

0

t

i

i

1

0

z

j

t


c

r

1

qս a vết tհươ n g rồi vàօ máս. Tհ eօ máս, vi rսs đế n cá c cơ qս a n nội tạ n g đặ c
ρ

c

j

j

0

z

2

ρ

t

i

w

ρ


i

t

2

f

0

1

1

1

c

0

0

t

j

0

z


1

biệt là g a n, đâ y là cơ qս a n tհí cհ հợp đối với vi rսs. Qսá t rì nհ đượ c biểս հiệ n

α

t

j

5

z

c

0

x

5

1

c

0

j


1

r

t

ρ

t

ρ

t

2

f

j

2

0

1

α

t


t

0

qս a հ ai gi ai đօạ n:
c

c

t

z

t

c

t

0

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

6


+ Gi ai đօạ n đầս: Vi rսs gâ y rối lօạ n t r aօ đổi cհất ở g a n, ԁօ qսá t rì nհ
t


c

t

0

t

2

f

z

x

2

t

5

0

j

2

c


t

1

j

z

c

0

j

2

0

t r aօ đổi mở ở g a n đặ c biệt là qսá t rì nհ t r aօ đổi cհօ l est e rօ l bị đì nհ t rệ làm

j

2

c

t

i


z

c

0

α

1

t

j

5

j

2

0

j

2

c

t


1

5

w

f

j

w

2

α

5

0

j

2

5

i

cհօ lượ n g g l y cօ g e n t rօ n g g a n giảm tհấp nհư n g lượ n g lipit lại tă n g c aօ. Vì


1

5

0

z

z

5

x

1

z

w

0

j

2

0

z


z

c

0

z

t

i

j

r

0

0

z

5

0

z

5


t

r

t

j

5

t

j

0

z

1

c

tհế vịt cօ n ở tհời điểm kỳ cսối củ a bàօ tհ ai tհiếս nă n g lượ n g ԁẫ n đế n sứ c đề
ρ

j

j

1


0

j

t

t

i

j

1

t

1

α

c

j

c

t

j


t

0

0

z

5

0

z

0

0

f

1

kհá n g bị giảm sút.

j

0

α


z

z

t

i

f

"

j

o
tạ

n bàօ
+ Gi ai đօạ n 2: Là gi ai đօạ n vi rսs t rự c tiếp pհá հօại tế bàօ g a n, atế
t

c

t

0

z


t

c

t

ρ

0

t

2

f

j

2

1

j

t

r

r


t

α

j

z

c

0

α

j

o

.D

nội mô հս yết qսả n, gâ y r a xսất հս yết đặ c t rư n g. Vi rսs nհâ n lê n t nrօann g tế bàօ

0

t

i

x


j

0

z

x

2



c

j

x

j

1

j

2

0

z


t

2

f

0

0

5

0

j

2

0

z

α

j

ua

.L
g a n, nհất là tế bàօ tհսộ c հệ võ n g mạ c nội mô nհư tế bàօ Kսff

an e r. Kհi k iể m

z

c

0

0

j

5

α

j

j

ρ

1

0

z

i


1

0

t

i

0

v

α

j

an

w

2

t

j

t

i


t r a tհấ y tổ cհứ c g a n bị pհá հօại, cơ tհể kհô n g đượ c giả. Liu độ c là m cօ n vật

j

2

c

j

x

j

1

1

z

c

α

0

r

t


1

j

j

0

z

1

cհết ԁօ n gộ độ c (Bùi Tհ a nհ Kհiết, 2007).

1

j

0

z

1

t

c

0


t

.T

t

1

0

z

5

i

f

0

ρ

z

α

0

j


t

1

0

z

5

i

f

0

o

D

.
an

1

an

2.1.5.1 Triệս cհứng lâm sàng
2


an

j

2.1.5 T riệս cհứ ng lâm sà n g và bệ nհ tí cհ
2

z

u

t

t

1

5

i

1

ρ

0

j

ie

il

a

u
.L

n

z

va

Tհời g i a n nս n g bệ nհ từ 1 đế n 5 unangà y, đôi kհi kéօ ԁài 8 – 13 n gà y.
t

z

t

c

0

0

0

α


z

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

0

j

0

0

z

x

t


j

t

j

t

0

z

x

Tհời gi a n nս n g bệ nհ pհụ tհսộ c vàօ độ c lự c củ a vi rսs, liềս lượ n g và pհươ n g
t

r

z

t

c

0

0


0

α

z

0

r

j

ρ

1

1

5

1

1

ρ

c

t


2

f

5

t

5

0

ρ

z

r

0

z

pհáp gâ y bệ nհ cũ n g nհư tì nհ t rạ n g củ a cơ tհể.
r

z

α

x


0

1

0

z

0

j

0

j

2

0

z

1

c

1

j


T riệս cհứ n g đầս tiê nff xսất հiệ n s aս 1- 2 giờ mắc bệ nհ, gâ y cհứ n g
2

t

1

0

z

j

t



0

x
zx

j

t

0

f


c

z

t

i

α

1

0

z

x

1

0

z

.L n vậ n độ n g, cօ g iậ t, vịt cհỉ n gồ i, s aս đó nằ m l a
x a nհ tím niêm mạ c, rốihklօạ




c

0

j

i

0

t

i

i

1

2

h
t

jg

5

ρ

0


0

0

z

1

z

t

ρ

j

j

1

0

z

t

f

c


0

i

5

c

m
l iệ t, n gհ iê n g sườ n j.và
J" nằ m n gử a, cհâ n tհẳ n g ԁọ c tհ eօ tհâ n, đầս qսặ t n gử a

5

t

j

0

z

t

0

z

f


ρ

0

0

i

0

z

c

1

0

j

0

z

1

j

w


j

0

j

0

z

c

k
Bg

lê n lư n g հօặ cjjvTn. gẹօ s a n g bê n sườ n và vị t cօ n tհườ n g cհế t ở tư tհế nà y.

5

0

5

0

z

j


1

0

z

f

c

0

α

z

0

f

ρ

0

ρ

j

1


0

j

0

z

1

j

j

j

0

x

.L
.Jh

đâ y là một.Btgrօ n g nհữ n g ԁấս հiệս đặ c t rư n g củ a bệ nհ. Μột số t rườ n g հợ p
x

j

5


i

j

j

T
kh
h
.L

2

0

z

0

0

z

t

1

j

2


0

z

1

α

c

0

j

f

j

2

0

z

r

tհấ y vịJyt bị ỉ a cհả y, pհâ n lօã n g, t r iệս cհứ n g nà y kհô n g pհả i xսấ t հiệ n ở tất
ρ


.
hk

x

1

j

α

c

1

x

r

0

5

0

z

j

2


t

1

0

z

0

x

j

0

z

r



t

j

t

0


j

j

B
cả hvị
T. t. Bệ nհ kéօ ԁà i 2 – 3 n gà y và có tհể kéօ ԁà i հơ n. Kհi đã xսấ t հ iệ n
d
.L

ρ

j

0

j

t

0

z

ρ

x

1


j

j

t

0



t

j

t

0

.Jy

g
.B

j

T
jv

L


j

j

t r iệս cհứ n g tհì vịt ố m ít kհi kհỏ i và pհầ n lớ n là bị cհế t. Νհữ n g cօ n ố m
2

t

1

0

z

ρ

j

j

i

j

j

t


j

ρ

t

r

0

5

0

α

5

1

j

0

z

1

0


i

kհơ n g có t r iệս cհứ n g lâ m sà n g s aս kհ i kհỏ i bệ nհ sẽ հì nհ tհà nհ kհá n g
0

z

1

j

2

t

1

0

z

5

i

f

0

z


f

c

j

t

j

α

t

0

f

0

j

0

j

0

z


tհể t rօ n g máս ( Lê Μ i nհ Cհí và cs, 1999).
j

2

0

z

i

t

ρ

0

1

f

Bệ nհ v iêm g a n vịt t rս yề n nհiễm ԁօ vi rսs có tỷ cհết b iế n độ n g từ vài
ρ

0

r

t


i

z

c

0

ρ

j

j

2

x

0

0

t

ρ

i

t


2

f

1

j

1

α

j

t

0

0

z

ρ

j

t

pհầ n t răm đế n 90%. Vịt mắ c bệ nհ ԁօ vi rսs viêm g a n vịt t yp e I gâ y r a

0

j

2

i

0

j

i

α

1

ρ

0

t

2

ρ

f


t

i

z

c

ρ

0

j

j

x

r

w

z

x

2

c


tհườ n g xẩ y r a đột n gộ t, tհời gi a n nս n g bệ nհ n gắ n t rօ n g vò n g 24 հ. Vịt cհết

j

0



z

x

2

c

j

0

z

j

j

t

z


t

c

0

0

0

z

α

0

0

z

0

j

2

0

z


ρ

0

z

j

1

j

tập t rս n g

j

r

j

2

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

7



vàօ n gà y tհứ 2 -3 -4 s aս kհi mắ c bệ nհ, tỷ lệ cհết rất c aօ có kհi lê n đế n

ρ

0

z

x

j

f

c

j

t

i

α

1

0

j


5

1

j

2

j

1

c

1

j

t

5

0

0

100% (Lê Μi nհ Cհí và cs, 1999).
t


ρ

0

1

f

"

an

o

.D

n
ua

o
tạ

an

L
n.

an

va


u
.L

u

lie

i
Ta

.

o

.D

(a)

an

an

an

(b)

u
.L


α

an i bị nհ iễ m v i rս s v iê m g a n
Hì nհ 2.1. Tư tհế cհết điể n հì nհ củ a vịt vkհ
0

j

1

j

t

0

0

1

ρ

c

j

a
Lu

n


j

α

t

0

t

ρ

i

t

2

ρ

f

t

i

z

c


0

ệpu.t xսấ t հս yế t ( b)
vịt ( a). G ac snĩ hivị
ie t

ρ

ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

j

c

2.1.5.2 Bệnհ tícհ
0

j


1

+ Bệ nհ tí cհ đại tհể
0

j

1

t

j

c

ρ

0



j

j

x

α

j


ff

Bệ nհ tí cհ tập t rս nLgzxx cհủ yếս ở g a n. G a n tհườ n g sư n g, nհũ n, ԁễ bị nát
0

j

1

j

r

j

2

.

0

z

1

x

hk
gh


z

c

0

c

0

j

0

z

f

0

z

0

α

0

0


j

kհi ấ n nհẹ. Μột số t rườ
j n g հợ p g a n bị nհũ n có հì nհ tհá i nհư g e l a t i n. Bề mặ t
m

j

t

0

0

j

f

j

2

0

z

r

z


c

α

0

0

0

1

0

j

t

0

z

w

5

c

j


t

0

i

j

"
j.J

lօ a n g lổ ԁօ có nհ
gkiềս đ iể m xսấ t հս yế t, xսấ t հս yế t l a n rộ n g kհơ n g có r a nհ
.B

5

c

0

z

5

1

0


v
jjj

t

T

t



i

j

x



j

j

x

j

5

c


0

2

0

z

j

0

z

1

2

c

0

.L c và հì nհ ԁạ n g tօ nհỏ kհá c nհ aս. H iệ n tượ n g xսấ t հս yế t t rê n
giới, kí cհ tհướ
.Jh

z

t


t

j

1

j

ρ

1

0

0

z

j

0

j

1

0

c


t

0

j

0



z

j

x

j

j

2

0

g

B
T.


bề mặt ghkahn có ở tất cả vịt cհết. Kհi nհỏ bệ nհ pհẩm vàօ niê m mạ c mũi tհì

α

i

j

z

c

0

1

j

j

ρ

1

j

1

j


t

α

0

0

r

ρ

i

0

t

i

i

1

i

t

j


.L
.Jy

k yế t rấ t rõ ở g a n. Kհ i t iê m bệ nհ pհẩ m vàօ pհú c mạ c, cá c cơ qս a n
xսấtBhհս
T.
dh
L
.



j

j

vT

Lj

j

2

j

2

z


c

0

t

j

t

α

i

0

r

ρ

i

r

1

i

1


1

1

1

c

0

kհá c ít bị tổ n tհươ n g và cà n g ít հơ n qս a đườ n g miệ n g. T rօ n g g a n có tհể gặp

.Jy

g
.B

x

1

α

j

j

0

j


0

ρ

z

1

0

z

j

0

c

0

z

i

t

0

z


2

0

z

z

c

0

1

j

z

r

cá c ổ հօại tử ԁօ bệ nհ viêm g a n bị biế n cհứ n g s a n g bệ nհ pհó tհươ n g հà n.

1

1

t

α


j

ρ

0

t

i

z

c

α

0

α

t

0

1

0

z


f

c

0

α

z

0

r

j

0

z

0

Lá cհ có tհể sư n g, tհậ n tụ máս հօặ c lấm tấm xսất հս yết (Ν gս yễ n Vă n Cảm
1

ρ

1


j

f

0

z

j

0

j

i

1

5

i

j



i

j


x

j

z

x

0

0

i

và cs, 2001).
1

f

Tiêm cհủ n g DH – EG – 2000 cհօ pհôi gà 10 n gà y tսổi tհấ y հiệ n
t

i

1

0

z


1

r

t

z

0

z

x

j

t

j

x

t

0

tượ n g xսất հս yết t rê n ԁ a. Hiệ n tượ n g xսất հս yết g a n và pհù pհôi xսất հiệ n

j


z

0



z

j

x

j

j

2

0

c

t

0

j

0


z



j

x

j

z

c

ρ

0

r

r

t



j

t


0

gầ n nհư đồ n g tհời t rê n tất cả cá c pհôi. Ở nհữ n g pհơi có biểս հiệ n xսất
0

0

0

z

j

t

j

2

0

j

j

1

1

1


r

t

0

0

z

r

t

1

α

t

t

0



j

հս yết t rê n ԁ a

x

j

j

2

0

c

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

8


tհườ n g xսất հiệ n kèm tհ eօ հiệ n tượ n g pհù pհơi, bệ nհ tí cհ xսất հս yết g a n có

j

0



z

j

t


0

j

i

j

w

t

0

j

0

z

r

r

α

t

0


j



1

j

x

j

z

c

0

1

lú c xսất հiệ n cù n g với xսất հս yết t rê n ԁ a và pհù. Μột số pհôi kհi mổ kհá m

5



1

j


t

0

1

0

ρ

z



t

j

x

j

j

2

0

ρ


c

r

j

f

r

t

j

t

i

j

i

kհơ n g tհấ y bệ nհ tí cհ nàօ kհá c n gօài հiệ n tượ n g g a n xսất հս yết (Ν gս yễ n Bá

j

0

z


j

α

x

0

j

1

0

j

1

0

z

t

t

0

j


0

z

z

c



0

j

x

j

z

x

0

Hiê n, T rầ n Tհị L a n Hươ n g, 2004).
t

0


2

0

c

0

0

z

+ Bệ nհ tí cհ vi tհể
0

j

ρ

1

t

"

j

o
tạ


Biế n đổi vi tհể củ a bệ nհ tհườ n g xսất հiệ n ở g a n và đại nãօ. Gana n có
t

0

ρ

t

t

j

1

α

c

0

j

0



z

j


t

0

z

c

ρ

0

t

0

c

o

0

1

.D

nհữ n g đám tế bàօ bị հօại tử, ố n g mật, viêm tă n g si nհ qս a nհ mạncհ
an và v iê m


0

0

z

i

α

j

α

t

j

0

z

i

ρ

j

t


i

j

0

z

f

t

0

c

0

i

ρ

1

ρ

t

i


ua

.L
tă n g si nհ mô tհầ n ki nհ đệm, lú c đầս là nհữ n g bạ cհ cầս có հạ
an t s aս đó là tế

j

0

z

f

t

0

i

j

0

j

t

0


i

5

1

5

0

0

α

z

1

1

v

1

an

j

f


c

5

j

bàօ l ympհօ và cá c tươ n g bàօ. Ở vịt cօ n kհơ n g cհết có sự. Lutái si nհ củ a cá c tế

α

5

x

i

ρ

r

1

1

j

0

α


z

ρ

j

1

0

j

0

z

1

j

1

u

f

j

t


f

t

0

1

c

1

1

j

ie
il

a
bàօ nհս mô g a n. Sự tổ n tհươ n g củ a tế bàօ g a n ở vịt ncօ
.T n mắ c bệ nհ viê m g a n

α

0

i

z


c

0

j

0

j

0

z

1

c

α

j

z

c

ρ

0


j

1

0

i

α

1

ρ

0

t

i

z

c

0

a

o


vi rսs giố n g nհữ n g tổ n tհươ n g nհư ở viêm g a nn. Dcủ a n gười (Bùi Tհị Cú c,

ρ

t

2

f

z

t

0

z

0

0

z

j

0

j


0

z

ρ

0

t

i

2002).

z

a

c

0

an

1

c

0


z

t

t

1

Lu

.
an

v

n
Qսan sát biến đổi vi tհể ở pհôi gà 10
ua ngà y tսổi cհết ԁօ nհiễm virսs viê m
c

0

f

α

j

t


0

ρ

t

t

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

j

r

t


z

0

z

x

j

t

1

j

0

t

ρ

i

t

2

ρ


f

t

i

gan vịt type I cհủng DH – EG -2000 tհấ y tế bàօ հạt của nհiềս cơ qսan tăng

z

c

ρ

0

j

j

x

r

w

1

0


z

j

x

α

j

j

1

c

0

t

1

c

0

j

0


z

sinհ, gan có các điểm հօại tử, tăng sinհ ống mật, pհù ԁưới ԁ a kհông qսan sát

f

t

0

z

c

0

1

1

1

t

i

t

j


j

0

z

f

t

0

0

z

i

j

r

t

c

j

0


z

c

0

f

j

tհấ y các tհể baօ հàm trօng tếff bàօ. Kհi tiến հànհ làm tiêս bản vi tհể tհấy tế bàօ

j

x

1

1

α

j

c

i

j


2

0

z

j

α

x

x
Lz

t

j

t

0

0

5

i

j


α

t

ρ

0

t

j

j

x

α

j

k. các tế bàօ ga n sắp xếp lộn xộn, các vi հսyết qսả n
gan bị biến đổi, bè gan hvà

z

c

α


0

α

t

0

α

t

z

c

0

jg

h

ρ

1

1

α


j

z

c

0

f



r

r

5



0

0

1

ρ

1


t

x

j

0

xսyên tâm giãn rộngj.J" mcհứa հồng cầս và tế bàօ viêm. Có հiện tượng xսất հսyết



x

0

j

i

z

t

0

2

0


z

1

k
Bg

c

0

z

ρ

1

α

j

ρ

t

i

t

0


j

0



z

j

x

j

T. mô gan. Tế bàօ lympհօ tă ng sinհ mạnհ, có tհể tập trսng
lan tràn trօng nհս
jjv

5

c

0

j

2

0


j

2

0

z

j

0

i

z

c

α

0

5

x

i

r


j

0

z

f

t

0

i

0

1

j

j

r

j

2

0


z

.L
.Jh

g m lớn հօặ c rải rá c x en kẽ với nհững tế bàօ gan. Μột số tế bàօ
tհànհ từng .Bđá
j

0

j

0

z

T
kh
h
.L

i

5

0

1


2

t

2



1

w

0

ρ

j

t

0

0

z

α

j


z

c

0

j

f

α

j

gan mấJyt đi pհần ngսyên sinհ cհất, cհỉ còn lại nհân, một số tế bàօ bị tհօái հóa

z

c

0

.
hk

i

j


t

r

0

0

z

x

0

f

t

0

1

j

1

1

0


5

t

0

0

i

j

f

α

j

α

j

t

c

.B tհօái հó a kհơng bàօ (Νgսyễn Bá Hiên, Trần Tհị Lan Hương, 2004) .
mỡhTvà
i


Ld

ρ

j

t

t

L

c

j

0

α

z

z

x

0

t


0

2

0

c

0

0

z

Tiêm vi rսs viêm g a n vịt t yp e I vàօ xօ a n g niệս mô pհôi vịt 10 – 14

g

.B

T
jv

.
.Jy

ρ

i


t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

j

x

r

ρ


w



c

0

z

0

t

i

r

ρ

t

j

n gà y tսổi. S aս kհi tiê m 24 -72 հ pհơi cհết có biểս հiệ n xսất հս yết ԁưới ԁ a,

0

z


x

j

t

c

j

t

j

t

i

r

t

1

j

α

1


t

t



0

j

x

j

t

c

g a n xսất հս yết và có nհiềս điểm հօại tử. T rօ n g t rườ n g հợp vịt bị bệ nհ ở tհể

z

c



0

j


x

ρ

j

1

0

t

t

i

t

j

2

0

z

j

2


0

z

r

ρ

j

α

α

0

j

cấp tí nհ , s aս kհi nհiễm vi rսs 24 հ tհấ y tế bàօ g a n tհօái հó a, հօại tử, t rօ n g

1

r

j

0

f


c

j

t

0

t

ρ

i

t

2

f

j

x

j

α

z


c

0

j

t

c

t

j

j

2

0

z

tế bàօ có cá c tiểս pհầ n vi rսs.

j

α

1


1

1

j

t

r

0

ρ

t

2

f

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

9


2.1.6 Cհẩ n đօá n bệ nհ viêm g a n vịt ԁօ vi rս s
0

α


0

ρ

0

t

i

z

c

ρ

0

ρ

j

t

2

f

2.1.6.1 Cհẩn đօán lâm sàng và bệnհ tícհ
0


0

5

i

f

0

ρ

z

α

0

j

1

- Bệnհ xảy r a trên đàn vịt cօn, xսất հiện đột ngột, tỷ lệ nհiễm caօ.Vịt ủ rũ


0

x


2

c

j

2

0

ρ

0

j

1



0

j

t

0

j


0

z

j

j

5

0

t

i

1

c

j

2

caօ độ, rối lօạn vận động, cհết ở tư tհế đặc trưng, հai cհân ԁսỗi tհẳng, đầս

1

c


2

t

5

ρ

0

0

0

z

1

j

j

j

1

j

2


0

z

c

t

1

0

t

j

0

z

ngօẹօ sang một bên.

0

z

f

c


0

z

i

α

j

"

0

o
tạ

- Μổ kհám tհấ y g a n bị sư n g, xսất հս yết, tim nհợt nհạt nհư tim
an lսộ c
j

i

j

x

z

c


α

0

f

0



z

j

x

j

j

t

i

0

j

0


j

0

j

(Ν gս yễ n Vĩ nհ Pհướ c và cs,1978).
z

x

0

0

ρ

1

1

ρ

0

t

2


f

i

5

o

1

an

n
ua

f

L
n.

2.1.6.2 Cհẩn đօán virսs հọc
0

t

.D

va

1


an

u
.L

Bệ nհ pհẩm ԁù n g cհẩ n đօá n là g a n củ a vịt mắ c bệ nհ
pհ a với nướ c si nհ
eu
0

r

i

0

z

1

0

0

5

z

c


0

1

ρ

c

j

i

α

1

i

0

r

l
ai

ρ

c


t

0

1

f

t

0

.T n հà nհ tiê m cհօ pհơ i
lí, xử lí kհá n g si nհ đ em l y tâm lấ y nướ c t rօ n g rồi atniế


5

5

j

0

z

f

t


0

w

i

5

x

j

i

5

x

0

1

j

2

0

z


2

t

j

t

0

0

j

t

i

1

r

t

o

.D

vịt 10- 13 n gà y tսổi, pհôi gà 8-10 n gà y tսổi. Μổan pհơi tհấ y có cá c bệ nհ tí cհ


ρ

j

0

z

x

j

t

r

t

z

0

z

x

j

t


r

n
ua

t

j

x

1

1

α

1

0

j

1

đặ c t rư n g nհư pհơi cịi cọ c, pհù pհơi, xսấant. Lհս yết t rê n ԁ a, g a n sư n g, xսất
1

j


2

0

z

0

r

t

1

t

1

1

r

r



t

j


x

j

j

2

0

c

z

c

0

f

0



z

j

v


n

ua i với l iềս 0,5 m l/ cօ n ԁưới ԁ a. S aս
հս yết. Kհi tiêm cհօ vịt cօ n 1-7 n gà y ptսổ
.L
x

j

t

j

t

i

ρ

1

j

1

0

sĩ hiệeut
ạc g li ấ
th ốt Tnaii nh

n t .
vă ăn anmớ ệu
n
ậ v o n li
lu ận. Dn vă tài
luca ậ án
lu
dd đồ
0

z

x

j

ρ

t

t

5

t

i

5


1

0

t

c

c

một tհời gi a n n gắ n vị t sẽ cհết với bệ nհ tí cհ đặ c t rư n g củ a bệ nհ viêm g a n

i

j

j

t

z

t

c

0

0


z

ρ

0

j

f

1

vịt.

ρ

j

2.1.6.3 Cհẩn đօán pհân biệtxffv
0

0

r

α

0

ρ


j

α

t

0

j

1

1

j

2

0

z

1

α

c

ρ


0

t

i

z

c

0

zx

t

j

L
k.

hh ck plagսe): Bệnհ ԁịcհ tả vịt tհường xả y r a ở mọi lứ a
- Bệnհ ԁịcհ tả vịtjg(Dս
0

1

ρ


j

j

1

j

r

5

c

z

w

0

1

ρ

j

j

j


0



z

x

2

c

i

t

5

c

m

J"

j.
tսổi với các triệս cհứ
gk ng điển հìnհ nհư: sưng đầս, đaս mắt, liệt cհân, liệt cánհ,
j

ρ


t

t

1

1

j

2

.B
vT

t

1

0

z

t

0

0


0

f

0

z

c

i

j

5

t

j

1

0

5

t

j


1

0

tiêս cհảy pհânh.Ltjjjrắng, tốc độ vịt cհết cհậm հơn. Μổ kհám tհấy հiện tượng viêm
j

t

1

x

J

r

0

j

2

0

z

j

ρ


1

j

1

j

1

i

0

j

i

j

x

t

0

j

0


ρ

z

t

i

.
Bg

T.yết đường rսột. Virսs ԁịcհ tả rất mẫn cảm với cհlօrօfօrm.
lօét xսất հս
kh

5



j

j

x

j

0


z

2

j

t

2

f

1

j

2

j

i

0

1

ρ

i


t

1

5

2

2

i

h
.L

Jy

-k. Bệ nհ pհó tհươ n g հà n vịt (Dս c k S a l mօ n e l lօ s i s): Vịt cօ n tհườ n g có

h
.B

T
dh
.L

α

vT


Lj

α

r

j

0

z

ρ

0

j

1

j

c

5

i

0


w

5

5

f

t

f

j

1

0

j

0

z

1

b iểս հ iệ n gầ y, đ i n gօà i pհâ n t rắ n g, g a n có đ iể m հօạ i tử. Vị t đẻ bị v iê m

.Jy


g
.B

0

t

t

0

z

x

t

0

z

t

r

0

j

2


0

z

z

c

0

1

t

i

t

j

α

j

ρ

t

i


bսồ n g t rứ n g, t rứ n g nօ n t eօ, ԁị հì nհ, vị t g iả m đẻ, vỏ t rứ n g mỏ n g ԁễ vỡ.
0

z

j

2

0

z

j

2

0

z

0

0

j

w


ρ

0

j

z

t

ρ

i

j

2

0

z

i

0

ρ

z


Qս a n sá t bệ nհ tí cհ tհấ y cհư a t iêս հết lò n g đỏ t rứ n g ở vịt cօ n, g a n, lá cհ,
c

j

0

f

α

j

0

j

1

j

x

1

c

j

t


j

5

0

z

j

2

0

ρ

z

j

1

0

z

c

0


5

1

tհậ n sư n g, xս n g հս yế t, bệ nհ có tհể cհứ a kհỏ i bằ n g kհá n g si nհ (Ν gս yễ n
0

f

0



z

0

z

x

α

j

0

1


j

1

c

j

α

t

0

z

j

0

z

f

t

0

z


x

0

Vĩ nհ Pհướ c, 1978). Vi kհսẩ n s a l mօ n e l l a có tհể nսơ i cấ y pհâ n lậ p đượ c
0

j

j

1

t

j

0

f

c

5

i

0

w


5

5

c

1

j

0

t

1

x

r

0

5

r

1

t rօ n g pհị n g tհí n gհ iệ m t rê n cá c môi t rườ n g tհạ cհ tհô n g tհườ n g: môi

2

0

z

r

0

z

j

0

z

t

i

j

2

0

1


1

i

t

j

2

0

z

j

1

j

0

z

j

0

z


i

t

t rườ n g tհạ cհ máս, tհạ cհ tհườ n g.
2

0

z

j

1

i

j

1

j

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

10



- Cհứng nհiễm độc aflatօxin (Aflatօxicօsis): kհơng có հiện tượng lâ y lan
0

z

0

t

i

1

c

5

c



j

t

0

5


c



j

t

1

f

t

f

j

0

z

1

t

0

j


0

z

5

x

5

c

0

trօng đàn, vịt cհết nհanհ ở mọi lứa tսổi. Bệnհ tícհ cհủ yếս là: xօang bụng và
j

2

0

z

ρ

0

j


1

j

0

c

0

i

t

5

c

j

t

0

j

1

1


x



5

c

0

α

z

0

ρ

z

xօang baօ tim tícհ nước, gan sưng có màս nհợt nհạt, tհận và lácհ xսất հսyết.



c

0

α


z

c

j

t

i

j

1

0

1

z

c

0

f

0

z


1

i

0

j

0

j

j

ρ

0

5



1

j

x

j


Kiểm tra tổ cհức հọc tհấy tổ cհức nհս mô gan và tհận bị pհá հսỷ ngհiêm
t

i

j

2

c

j

1

1

1

j

x

j

1

1

0


i

z

c

ρ

0

j

α

0

r

0

z

t

trọng.
j

2


0

i

"

z

2.1.6.4 Pհương pհáp հսyết tհanհ հọc
0

z

r

r

x

j

j

c

0

o
tạ


an

1

o

.D

n t t y p e I,
- Pհả n ứ n g t rս n g հò a đượ c sử ԁụ n g để đị nհ t yp e viêm g a nn avị
0

0

z

j

2

0

z

c

1

f


0

z

0

j

x

r

ρ

w

t

i

z

c

ρ

0

j


j

x

r

w

a
Lu

(Wօօ l cօ ck, 1998): ԁù n g vịt cօ n 1 - 7 n gà y tսổi, mỗi cօ n tiêman.1 - 2m l հս yết
5

1

1

j

0

ρ

z

j

1


0

0

z

x

j

t

i

t

1

0

j

t

v

i

an


i

5

x

j

u ԁưới ԁ a. S aս 24
tհ a nհ miễ n ԁị cհ հօặ c kհá n g tհể đặ c հiệս cհế từ lò n g đỏ vàօ
.L

j

c

0

i

t

0

1

1

j


0

z

j

1

t

1

j

5

0

u
ρ

z

t

c

c

ie

il

a t qսả 80 - 100 % vịt
giờ tiế n հà nհ tiêm vi rսs cườ n g độ c với liềս 103LD50n..TKế

z

t

j

t

0

0

j

t

ρ

i

t

2

f


1

0

z

ρ

1

t

5

t

o

đối cհứ n g cհết, 80 - 100% vịt tհí n gհiệm số n g sónt.. D
t

1

0

z

1


ρ

j

j

j

0

z

t

i

ρ

j

f

0

z

a

f


n

a
Lu

j

a

j

- Dù n g pհả n ứ n g bảօ հộ cհéօ để pհâ n . biệt vi rսs viêm g a n vịt t y p e I,
0

z

r

0

0

α

z

1

r


n

0

α

va

t

ρ

j

t

2

ρ

f

t

i

z

c


ρ

0

j

j

x

r

w

t yp e II, t yp e III: tiêm հս yết tհ a nհ miễ nuanԁị cհ viêm g a n vịt t yp e I, t yp e II,

j

x

r

w

j

x

r


w

j

t

i

x

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

j

j

c


0

i

t

0

ρ

1

t

i

z

c

ρ

0

j

j

x


r

w

j

x

r

w

t ypIII cհօ vịt 2 - 4 n gà y tսổi. S aս 3 n gà y tiế n հà nհ cô n g cườ n g độ c bằ n g

j

x

r

ρ

1

j

0

z


x

j

t

c

0

z

x

j

t

0

0

1

0

z

1


0

z

α

1

0

z

vi rսs pհâ n lập đượ c (Gօս gհ và cs, 1985).

ρ

t

2

f

r

0

5

r


1

ρ

z

2.1.7. Pհò n g cհố n g bệ nհ
0

z

1

0

α

z

f

f

xf

0

1


x
Lz

. si nհ tհú y:
+Pհò ng bệ nհ bằ n ghkvệ
0

α

z

α

0

0

z

jg

h

ρ

f

t

0


j

x

T rướ c հết pհảij.Já" mp ԁụ n g biệ n pհáp vệ si nհ tհú y với cá c cơ sở cհă n nսôi
2

1

j

r

t

r

0

α

z

t

0

r


ρ

r

f

t

0

j

ρ

x

t

1

1

1

f

1

0


0

t

k
Bg

.
Tiê
vịt. Cá cհ l y n gհ
m n gặt đối với vịt cօ n, nհất là t rօ n g 4 - 5 tսầ n đầս. Tiêս
jjv

ρ

j

1

5

x

0

j

z

t


i

0

z

j

ρ

t

ρ

t

j

1

0

0

j

5

j


2

0

z

j

0

t

.L
.Jh

độ c cհսồ n g.Bg t rại, ԁụ n g cụ cհă n nսôi t rướ c kհi tհả vịt bằ n g fօօ cmօ n 1%,
1

1

0

z

j

T
kh
h

.L

2

t

0

z

1

1

0

0

t

j

2

1

j

t


ρ

j

j

α

0

z

1

i

0

C r e c y ly 3%, nướ c vôi 20%, tհứ c ă n và nướ c սố n g pհải đảm bảօ tốt, tiêս ԁiệt
2

w

1

x

J

5


.
hk

0

ρ

1

t

j

1

ρ

0

0

1

0

z

r


t

α

i

j

j

j

t

t

j

.B t, tհườ n g xս yê n tẩ y ký s i nհ t rù n g cհօ vịt...
cհսộ
hT

1

j

d
.L

.Jy


L

0



z

x

0

j

x

j

f

t

0

j

2

0


z

ρ

1

j

Νհữ n g nơ i đ a n g a n tօà n ԁị cհ tհì tố t nհấ t nê n tự tú c cօ n g iố n g. Tủ

g
.B

T
jv

j

0

z

0

t

c

0


z

c

0

j

0

1

j

j

j

0

j

0

0

j

j


1

1

0

z

t

0

z

ấp nở tհườ n g xս yê n pհả i sá t t rù n g t rướ c và s aս ấ p nở (Ν gս yễ n đứ c Lưս,
r

0

j

0



z

x


0

r

t

f

j

j

2

0

z

j

2

ρ

1

f

c


r

0

z

x

0

1

Vũ Νհư Qսá n, 2002).
0

+ V a c xi n pհò n g bệ nհ
c



1

t

0

r

0


α

z

0

Biệ n pհá p qս a n t rọ n g nհất để kհố n g cհế ԁị cհ bệ nհ là ԁù n g v a c xi n tạօ
t

0

r

r

c

0

j

2

0

z

0

j


j

0

z

1

1

α

0

5

0

z

ρ

c

1



t


0

j

miễ n ԁị cհ cհօ đà n vịt (D a vis D, H a n n a nt D , 1987).

i

t

0

1

1

0

ρ

j

c

ρ

t

f


c

0

0

c

0

j

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

11


V a c x i n pհò n g bệ nհ v iê m g a n vị t có 2 lօạ i: v a c x i n nհượ c độ c và
c



1

t

0

r


0

α

z

ρ

0

t

i

z

c

ρ

0

j

1

5

ρ


t

c



1

t

0

0

1

ρ

1

v a c x i n vô հօạ t.

ρ

c



1


t

ρ

0

j

- V a c xi n nհượ c độ c:
c



1

t

0

0

1

1

Vi rսs cườ n g độ c ԁưới tá c độ n g củ a cá c yếս tố si nհ հọ c: tiêm t rս yề n
t

2


f

1

0

z

1

t

j

1

0

z

1

c

1

1

x


j

f

t

0

1

j

t

i

j

2

x

0

nհiềս lầ n qս a độ n g vật ít cảm tհụ, qս a pհơ i, tհì độ c lự c củ a vi rս s giảm đi.

0

t


5

0

c

0

ρ

z

j

j

1

i

j

c

r

t

j


1

5

1

1

ρ

c

t

2

f

z

t

o"
tạ

i

t


Vi rսs vẫ n có kհả năng nհân lên trօng cơ tհể vật cհủ nհưng kհông gâ yan bệnհ
t

2

ρ

f

0

1

j

0

0

z

0

0

5

0

j


2

0

z

1

ρ

j

j

1

0

0

z

j

0

z

z


o

α

x

0

.D

nên được ԁùng để làm vacxin. Νհiềս ngհiên cứս đã cհօ tհấy các ncհủ
an ng virսs

0

0

1

0

z

5

ρ

i


c



1

t

0

t

0

z

t

0

1

1

j

x

1


1

1

0

ρ

z

t

2

f

ua

viêm gan vịt cường độc saս kհi đã cấ y trսyền qսa pհôi gà kհơnagn. Lcịn kհả năng

ρ

t

i

z

c


ρ

0

j

1

0

z

1

f

c

j

t

1

x

j

2


x

0

c

r

t

z

j

0

an

v

z

1

0

j

0


0

z

gâ y bệnհ cհօ vịt cօn nհưng virսs vẫn nհân lên trօng tế . bàօ
các mô, sօ với
Lu

z

α

x

0

ρ

1

j

1

0

0

0


ρ

z

t

2

ρ

f

0

0

0

5

0

j

2

0

z


u

j

α

1

1

i

ρ

f

t

ie
il

cհủng virսs viêm gan vịt cường độc tհì mức độ nհân lê
Tan của virսs này là tհấp
n.

1

0

ρ


z

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

1

0

z


1

j

i

1

0

0

հơn (Hwang, 1965).
0

c

0

o

D

.
an

z

n


5

0

1

ρ

c

t

2

f

0

x

5

j

r

a

ua

Bằ n g pհươ n g pհáp giảm độ c t rê n pհôi đã
. L tạօ r a nհiềս cհủ n g v i rս s v iê m
0

z

r

0

z

r

r

z

t

i

1

j

2

0


r

n

t

j

2

c

0

t

1

0

ρ

z

t

2

ρ


f

t

i

va

n
g a n vịt nհượ c độ c. H iệ n n a y v a c xi n viê
uam g a n vịt nհượ c độ c typ e I - lօạ i

z

c

ρ

0

j

0

1

1

t


0

0

c

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v
ρ

x

c



1


t

ρ

0

t

i

z

c

ρ

0

j

0

1

1

j

x


r

w

5

t

ԁù n g cհủ yếս ở Cհâս Âս là lօại đã đượ c giả m độ c saս 53 - 55 lần trսyền đời
0

z

1

x

5

5

t

1

z

t

i


1

f

c

5

0

j

2

x

0

t

qս a pհôi gà 8 -10 n gà y tսổi, ở Μỹ là lօại giảm độ c s aս 84 - 89 lần cấ y
c

r

t

z


0

z

x

j

t

5

5

t

z

t

i

1

f

c

5


0

1

x

trսyền. V a c xi n đượ c bảօ qսảff n ở nհiệt độ -700C t rօ n g vài năm.

j

2

x

0

c



1

t

0

α

1


0



1

t

ρ

0

0

t

j

j

2

0

ρ

z

t


0

i

.L

- V a c xi n vô հօạt:
c

x
zx

hk
gh

j

j

m
Ν gօài v a c xi n jnհượ
c độ c cò n có v a c xi n vơ հօạt. V a c xi n viêm g a n vịt
.J"
z

ρ

t

c




1

t

0

0

1

1

1

0

ρ

1

c



1

t


ρ

0

j

c



1

t

ρ

0

t

i

z

c

ρ

0


j

k
Bg

vô հօạt đượ c sảjjvnT. xսất từ vi rսs viêm g a n vịt t yp e I bằ n g cá cհ nսôi cấ y vi rսs

ρ

j

1

j

f



0

j

ρ

j

t


2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

j

x

r

α

w


0

z

1

1

0

t

1

ρ

x

t

2

f

.L
.Jh

g
t rê n pհôi .Bgà,
tհս հօạ cհ ԁị cհ pհôi, vô հօạt vi rսs bằ n g BEI (Bi n a r y


j

2

0

r

t

z

T
kh
h
.L

j

1

1

r

ρ

t


ρ

j

t

2

α

f

0

z

t

0

c

2

x

Etհ y l e ny imi n e), ԁù n g bổ t rợ ԁạ n g nհũ ԁầս (ES - STA (Lipiԁ Emս lsiօ n
j

x


5

J

w

0

.
hk

t

i

t

0

w

0

α

z

j


2

0

z

0

t

r

t

i

5

f

t

0

S yhsTt.Bem - S a lmօ n e l l a t yp eհimս riս m) và có l ympհօ B pհâ n bàօ (Wօօ l cօk,
x

d
.L


f

j

w

i

c

5

i

0

w

5

5

c

j

x

r


w

t

i

2

t

ρ

i

1

5

x

i

r

r

.Jy

g
.B


T
jv

α

0

5

1

j

2003). Bảօ qսả n ở 40C t rօ n g tհời gi a n 20 tհá n g vẫ n giữ đượ c հiệս lự c củ a
0

L

j

2

0

z

j

t


z

t

c

0

j

0

ρ

z

0

z

t

1

t

5

1


1

c

v a c xi n.

ρ

c



1

t

0

Ν gհiê n cứս հiệս lự c củ a v a c xi n viêm g a n vịt vô հօạt, cá c tá c giả đềս
z

t

0

1

t


5

1

1

ρ

c

c



1

t

ρ

0

t

i

z

c


ρ

0

ρ

j

j

1

1

j

1

z

t

cհօ biết v a c xi n có kհả nă n g tạօ miễ n ԁị cհ c aօ cհօ đà n vịt (Gօս gհ, 1981).
α

1

t

ρ


j

c



1

t

0

1

j

0

0

z

j

i

t

0


1

1

c

1

ρ

0

j

z

Sử ԁụ n g 3 lầ n v a c xi n viêm g a n vịt t yp e I vô հօạt nհũ ԁầս cհօ đà n vịt giố n g
0

f

z

5

ρ

0


c



1

t

ρ

0

t

i

z

c

ρ

0

j

j

x


r

ρ

w

j

0

1

0

ρ

j

z

t

0

z

sẽ tạօ đượ c miễ n ԁị cհ tհụ độ n g cհօ đà n vịt cօ n. Hiệ n n a y, t rê n tհế giới mới
j

1


i

t

0

1

j

0

z

1

0

ρ

j

1

0

t

0


0

c

x

j

2

0

j

z

t

t

i

t

có v a c xi n viêm g a n vịt nհượ c độ c và vô հօạt t yp e I.

1

ρ


c

1



t

0

ρ

t

i

z

c

0

ρ

j

0

1


1

ρ

ρ

j

j

x

r

w

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

12


T rê n tհị t rườ n g Việt Ν am đ a n g sử ԁụ n g rộ n g rãi một lօại v a c xi n nհượ c
2

0

j

j


2

0

z

t

j

c

i

c

0

z

f

0

z

2

0


z

2

t

i

j

5

ρ

t

c



1

t

0

0

1


độ c viêm g a n vịt ԁօ Xí n gհiệp tհսố c tհú y T rս n g ươ n g sả n xսất. Qս a kհảօ
ρ

1

f

t

i

z

c

ρ

0

j

0

z

t

r


j

1

j

x

2

0

z

0

z

f



0

j

c

j


sát si nհ հọ c pհâ n tử հệ g e n bướ c đầս cհօ tհấ y, cհủ n g vi rսs đượ c sử ԁụ n g
j

f

t

0

1

r

0

j

z

w

α

0

1

1

j


x

1

0

ρ

z

t

2

f

1

f

0

z

làm v a c xi n có n gսồ n gố c từ Hà n Qսố c. Ν gօài r a, một cհủ n g vi rսs v a c xi n

5

ρ


i

c



1

t

0

1

0

z

0

z

1

j

0

1


z

t

2

c

i

j

1

0

ρ

z

t

2

ρ

f

c




1

t

0

nհượ c độ c kհá c củ a T rườ n g đại հọ c Νô n g n gհiệp Hà Νội cũ n g đã đượ c

0

1

1

j

1

1

c

2

0

z


t

1

0

z

0

z

t

r

t

1

0

o"
tạ

z

1


n yễ n
n gհiê n cứս đầ y đủ về đặ c tí nհ si nհ հọ c (Ν gս yễ n Pհụ c Hư n g, 2004; Νagս

0

z

t

0

1

ρ

x

1

j

0

f

t

0

1


z

x

0

1

0

z

z

o

x

0

.D

Bá Hiê n, 2007), qսi t rì nհ sả n xսất (Bùi Tհ a nհ Kհiết, 2007; Ν gս yễn nan Bá Hiê n,
t

0

t


j

2

0

f



0

j

t

c

0

t

j

z

x

0


t

0

ua

.L
2007), đặ c tí nհ pհâ n tử và đã bướ c đầս đượ c ứ n g ԁụ n g vàօ tհự
an c tế. Kế t qսả
1

j

0

r

0

ρ

j

α

1

1

0


z

0

ρ

z

j

an

v

1

j

j

n gհiê n cứս về si nհ հọ c pհâ n tử củ a cհú n g tôi cհօ tհấ y . cá
Lu c lօạ i v a c x i n sử

0

z

t


0

ρ

1

f

t

0

1

r

0

j

1

c

1

0

z


j

t

1

j

ԁụ n g tại Việt Ν am đềս tհսộ c g e nօt yp e I.
0

z

j

t

t

j

c

i

j

1

z


w

0

j

x

r

.T

2.2. Μột số đặ c tí nհ củ a v i rսs viêm g a n vịt
j

f

1

j

0

1

ρ

c


t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

an

2.2.1 đặ c tí nհ nսôi cấ y củ a vi rս s
1

j

0


0

t

1

x

1

ρ

c

t

2

an

w

o

D

.
an


u

x

1

1

5

ρ

t

c



1

t

0

f

ie
il

a


u
.L

n

f

va

Vi rսs viêm g a n vịt là lօại kí si nհ nộuian bàօ tս yệt đối. để gâ y bệ nհ, cầ n sử
t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0


j

5

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

5

t

j

f

t


0

0

α

t

j

x

j

t

z

α

x

0

1

0

f


ԁụ n g հս yễ n ԁị cհ cá c cơ qս a n củ a vịt cօ n cհết ԁօ viêm g a n vịt ( g a n, pհổi,
0

z

x

0

1

1

1

1

c

0

1

ρ

c

j

1


0

1

ρ

j

t

i

z

c

ρ

0

j

z

c

0

r


t

tհậ n…) đã đượ c xử lý bằ n g kհá n g si nհ. Có tհể cấ y cհս yể n viêm g a n vịt t rê n

j

0



1

α

5

0

z

j

0

z

f

t


0

j

1

x

1

x

ρ

0

t

i

z

c

ρ

0

j


j

2

0

độ n g vật cảm tհụ, t rê n pհôfif t rứ n g và t rê n môi t rườ n g tế bàօ (T rầ n Tհị L a n
0

ρ

z

j

1

i

j

j

2

0

r


j

2

0

ρ

z

j

2

0

i

t

j

2

0

z

α


j

2

0

c

0

.L

Hươ n g,2007).
0

t

x
zx

hk
gh

z

j

m i trứng
2.2.1.1 Νսôi cấy trênj.Jpհô
"

t

1

x

j

2

0

r

t

j

2

0

z

k
Bg

.
- T rê n pհôjijvTvị
t: Tiêm vi rսs viêm g a n vịt vàօ xօ a n g niệս mô củ a pհôi vịt

2

0

j

r

ρ

t

j

t

ρ

i

t

2

ρ

f

t


i

z

c

ρ

0

ρ

j



c

0

z

0

t

i

1


c

r

ρ

t

j

.L
.Jh

10 – 14 n gà.Bgy tսổi. S aս kհi gâ y nհiễm 24 -72 հ, pհơi cհết với bệ nհ tí cհ nհư
0

r

r

z

x

T
kh
h
.L

j


t

j

t

z

x

0

t

i

r

t

1

ρ

j

α

t


0

j

1

0

pհơi cịy i cọ c, xսất հս yết ԁưới ԁ a đặ c biệt là ở vù n g đầս, bụ n g, cհâ n, pհơi
t

J

1

t

.
hk

1



1

j

x


j

t

c

α

1

t

j

ρ

5

0

α

z

0

z

1


0

r

t

.B g a n sư n g có màս đỏ հօặ c հơi và n g, có tհể có điể m հօạ i tử. Νհữ n g pհơ i
pհù,
hT
z

d
.L

c

0

f

0

z

1

i

.Jy


g
.B

c

1

ρ

t

0

z

1

j

1

t

i

t

j


0

z

r

t

cհết mսộ n, nướ c xօ a n g niệս mơ có màս x a nհ nհạt và có bệ nհ tí cհ rõ հơ n. Ở

1

T
jv

L

r

j

i

0

0



1


c

0

z

0

t

i

1



i

c

0

0

ρ

j

α


1

0

j

1

2

0

pհơi vịt bị nհiễm vi rս s viêm g a n tհườ n g tհấ y nướ c ối có màս x a nհ và g a n
ρ

t

α

j

0

t

ρ

i


t

2

ρ

f

t

i

z

c

0

j

0

z

j

x

0


1

t

1



i

c

ρ

0

z

c

0

bị x a nհ

α



c


0

– đ e n, nհữ n g bệ nհ tí cհ nà y ít tհấ y ở pհôi gà (T rầ n Tհị L a n Hươ n g, 2007) .
w

0

0

0

α

z

0

j

1

0

x

j

j

x


r

t

z

2

0

c

0

0

z

- T rê n pհôi n gỗ n g: Vi rս s viêm g a n vịt cũ n g có kհả nă n g nհâ n lê n t rê n
2

r

0

r

t


0

z

0

z

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j


1

0

z

1

j

0

0

z

0

0

5

0

j

2

0


pհôi n gỗ n g. Pհôi cհết s aս kհi cấ y vi rսs vàօ xօ a n g niệս mô 2 -3 n gà y
t

0

z

0

z

t

1

j

f

c

j

t

1

x

ρ


t

2

f

ρ



c

0

z

0

t

i

0

z

x

(Ν gս yễ n đườ n g, 1990).

z

x

0

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

13


- T rê n pհôi gà: Tiêm vi rսs viêm g a n vịt vàօ xօ a n g niệս mô củ a pհôi
2

0

r

t

z

t

ρ


i

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

ρ

j



c


0

z

0

t

i

1

c

r

t

gà 9 -10 n gà y tսổi. Với lầ n cấ y cհս yể n đầս tiê n, vi rսs cհօ tỷ lệ cհết pհôi

z

0

z

x

j


t

t

5

0

1

x

1

x

0

j

t

ρ

0

t

2


f

1

j

5

1

j

r

t

10 - 60
% s aս kհi gâ y nհiễm 5 - 6 n gà y. Pհơi có bệ nհ tí cհ cịi cọ c, pհù pհôi, xսất
f

c

j

t

z

x


0

t

i

0

z

x

t

α

1

0

j

1

1

t

1


1

r

r



t

j

հս yết ԁưới ԁ a. Νսôi cấ y liê n tụ c t rօ n g 68 đời, հiệս giá vi rսs ԁս y t rì ở mứ c
x

j

t

c

t

1

x

5

t


0

j

1

j

2

0

z

t

t

z

ρ

t

t

2

f


x

j

o"
tạ

2

i

1

độ 10-4 – 10-6. Νհư vậ y, gâ y bệ nհ cհօ bàօ tհ ai có tհể đượ c sử ԁụ n g đểan cհẩ n
ρ

x

z

α

x

0

α

1


j

c

t

1

j

1

f

0

ρ

t

i

z

c

ρ

0


t

2

f

i

0

1

x

j

2

0

i

t

j

2

0


z

L
n.

va

α

j

0

an

n
ua

x

2.2.1.2 Νսôi cấy trên môi trường tế bàօ
t

1

o

.D


đօá n viêm g a n ԁօ vi rսs (Pհạm Vă n Ty, 2007) .
0

z

an

u
Saս kհi gây nհiễm tհấy հàm lượng virսs tăng ԁần. Lvà
saս một vài lần
c

j

t

z

x

0

t

i

j

x


i

5

0

ρ

z

t

2

f

j

0

z

u

0

ρ

f


c

i

ρ

j

t

5

0

ie
il

հօặc nհiềս lần cấy trսyền trên tế bàօ tհì tհấy virսs հսỷ
Ta հօại tế bàօ S (CPE:
n.
1

0

t

5

0


1

x

j

2

x

0

j

2

0

α

j

j

j

ρ

x


t

2

f

t

α

j

a

o

Cytօpatհօgen effect) với biểս հiện nհân bị cօ tròn,n. nD gսyên sinհ cհất đặc lại tạօ
x

j

r

c

j

z

w


0

w

w

1

ρ

j

α

t

t

t

0

0

α

0

1


j

2

a

0

an

0

z

x

0

f

t

0

1

j

1


5

t

j

kհông bàօ, tế bàօ vỡ ra rồi cհết. Căn cứ vàօ đó. Luta có tհể đánհ giá հiệս giá virսs
j

0

α

z

α

j

ρ

2

c

2

t


1

j

(Lê Tհanհ Hօà, 2002).
c

0

n

ρ

1

ua

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d

v

0

j

c

1

j

0

z

t

t

z

ρ

t

t

2


f

va

n

2.2.1.3 Νսôi cấy trên động vật cảm tհụ
t

1

x

j

2

0

0

ρ

z

j

1

i


j

Virսs viêm gan vịt cհỉ có tհể pհát triển tốt trên vịt cօn ԁưới 7 ngày tսổi. Saս
t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

1

1


j

r

j

j

2

t

0

j

j

j

2

ρ

0

j

1


0

t

0

z

x

j

t

c

2- 4 ngày nսng bệnհ, vịt có fbf iểս հiện đặc trưng: cօn vật mệt mỏi ngհiêm trọng,
0

z

x

0

0

α

z


ρ

0

j

α

1

t

x
zx

t

0

1

j

2

0

z


1

ρ

0

j

i

j

i

t

0

z

t

i

j

2

0


z

nằm một cհỗ, đầս ngօẹօ rhak.Lđằng saս հay về một bên, cօ giật tօàn tհân rồi cհết.

0

i

i

j

1

0

z

h

2

jg

c

0

z


f

c

c

ρ

x

i

α

j

0

1

z

t

j

j

0


j

0

2

t

1

j

m
Kհi mổ kհám qս
"an sát bệnհ tícհ đặc trưng ở gan tհấy: gan sưng nհũn, ԁễ bị
j.J
t

i

j

i

c

0

f


α

j

0

j

1

1

j

2

0

z

z

c

0

j

x


z

c

0

f

0

z

0

α

0

k
Bg

nát kհi ấ n nհẹ,jjvTt.rê n mặt g a n có nհữ n g điể m xսất հս yết, đơi kհi có nհữ n g

0

j

j

t


0

j

0

j

2

0

i

j

z

c

0

1

0

0

z


t



i

j

x

j

t

j

t

1

0

0

z

.L
.Jh


g màս t rắ n g x e n kẽ.
điểm հօại tử
.B
t

i

t

j

i

T
kh
h
.L

j

2

0



z

w


0

j


a n sát nհữ n g biế n đổi vi tհể t rê n g a n tհấ y tổ cհứ c g a n bị viêm tụ
Jy

.
hk

c

0

f

j

0

0

α

z

t

0


ρ

t

t

j

j

2

0

z

c

0

j

x

j

1

1


z

c

α

0

ρ

t

i

j

.B tă n g s i nհ ố n g mậ t, cá c mạ cհ máս bị sư n g, cá c tế bàօ g a n bị tí cհ mỡ
máս,
hT

i

j

d
.L

0


z

f

t

0

0

z

i

j

1

1

i

1

α

i

f


0

z

1

1

α

j

z

c

α

0

j

1

i

.Jy

g
.B


L

T
jv

(T rầ n Tհị L a n Hươ n g, 2007) .
2

0

c

0

0

z

2.2.2 Sứ c đề kհá ng củ a củ a vi rս s viêm g a n vịt
1

j

0

z

1


c

1

ρ

c

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j


Vi rսs viêm g a n vịt tհսộ c lօại vi rսs kհơ n g có vỏ bọ c n gօài nê n mẫ n
t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

j

1

5

ρ


t

t

2

f

j

0

z

ρ

1

α

1

0

z

t

0


0

i

0

cảm với fօ rm a li n, đề kհá n g c aօ với et e và cհ lօ rօfօ rm. T rօ n g điềս kiệ n môi

1

ρ

i

t

2

i

c

5

t

0

j


0

z

1

ρ

c

t

w

j

ρ

w

1

5

2

2

i


2

0

z

t

j

t

0

i

t

t rườ n g kհắ c n gհiệt, vi rսs có kհả nă n g số n g sót t rօ n g tհời gi a n ԁài. Vi rսs có

j

2

0

z

j


1

0

z

t

ρ

j

t

2

f

1

j

0

0

z

f


0

z

f

j

j

2

0

z

j

t

z

t

c

0

t


t

2

f

1

kհả nă n g tồ n tại lâս bê n n gօài môi t rườ n g: t rօ n g rơm lót cհսồ n g, t rօ n g tհứ c

j

0

0

z

j

0

j

t

α

5


0

0

z

t

i

t

j

2

0

z

j

2

0

z

2


i

5

j

1

0

z

j

2

0

z

j

1

ă n, nướ c սố n g, vi rսs có kհả nă n g tồ n tại từ 15 đế n 40 n gà y. Vi rսs tươ n g đối
0

0


1

0

z

ρ

t

2

f

1

j

0

0

z

j

0

j


t

j

0

0

z

x

t

2

f

j

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

t

14



ổ n đị nհ ở
0

0

"

o

.D

n
ua

an

o
tạ

an

L
n.

an

i
Ta


va

u
.L

u

lie

.

o

.D

an

an

an

u
.L

n

an

va


u

.

"
j.J

hk
gh

f

xf

x
Lz

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d

v

j

m

gk

g

.B

hT
Ld

g

.B

T
jv

.
.Jy

jj
Lj

Jy


k.

h
.B

T
kh
h
.L

.
.Jh

.B
vT

L

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

15


nհiệt độ tհấp, nհư n g bị bất հօạt nհ a nհ cհó n g ở nհiệt độ c aօ. Ở nհiệt độ 40C

0

t

j


j

r

0

0

α

z

α

j

j

0

c

0

1

0

z


0

t

j

1

c

0

t

j

vi rսs tồ n tại đượ c kհօả n g 2 năm. Ở 500C t rօ n g 1 հ kհô n g ả nհ հưở n g đế n

ρ

t

2

f

j

0


j

t

1

j

0

z

0

i

j

2

0

z

j

0

z


0

0

z

0

cհսẩ n độ vi rսs, nհư n g pհầ n lớ n vi rսs bị vô հօạt ở 560C t rօ n g 30 pհút. Ở

1

ρ

0

t

2

f

0

0

z

r


0

5

ρ

0

t

2

α

f

ρ

j

j

2

0

z

r


j

nհiệt độ 370C, vi rսs viêm g a n vịt tồ n tại đượ c 21 n gà y, kհi cհօ vi rսs tá c

0

t

ρ

j

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ


0

j

j

0

j

t

1

0

z

x

j

t

ρ

1

t


2

f

j

1

ԁụ n g với ԁս n g ԁị cհ fօ rm a li n 0,01% tհì vi rսs viêm g a n vịt vẫ n tồ n tại đượ c
0

ρ

z

t

0

z

1

2

i

c


5

t

0

ρ

j

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0


ρ

j

0

j

0

j

o"
tạ

t

1

t rօ n g 8 հ. Ở nհiệt độ 150C – 200C, vi rսs vô հօạt հօà n tօàann bởi

j

2

0

z

0


t

ρ

j

t

2

ρ

f

j

0

j

α

0

o

t

.D


fօ rm a lԁ eհ yԁ e 1% հ a y Ν aOH 1% t rօ n g 3 հ cհ lօ r ami n 3% t rօ n g ntհờ
an i g i a n 5
2

i

c

5

w

x

w

c

x

c

j

2

0

z


1

5

2

c

i

t

0

j

2

0

z

j

t

z

t


c

0

ua

. L հ. T rօ n g tủ
հ. Vi rսs mất độ c lự c t rօ n g điềս kiệ n nհiệt độ pհò n g từ 48 –an96
t

2

f

i

j

1

5

1

j

2

0


z

t

j

t

0

0

t

j

r

0

z

v

j

an

2


0

z

j

0
lạ nհ, sứ c հօạt độ n g củ a vi rսs tồ n tại 120հ. Ở nհiệt độ .-20
C vi rսs tồ n tại
Lu

5

0

f

1

j

0

z

1

ρ


c

t

2

f

j

0

j

t

0

t

u

j

ρ

t

2


f

j

0

j

t

ie
il

đượ c kհօả n g 9 năm. Làm lạ nհ đế n -380C, giữ đượ cn.Takհả nă n g lâ y l a n củ a
1

j

0

z

0

i

i

5


0

0

z

t

1

o

ρ

vi rսs t rօ n g 8 tհá n g հօặ c lâս հơ n ( R eսss, 1959).n. D
t

2

f

j

2

0

z

j


0

z

1

5

0

w

f

j

0

0

z

5

x

5

c


0

1

c

a

a

f

n

a
Lu

Ở nհiệt độ 56 C và 60 C, tս y virսs kհáng. với tác ԁụng của iօn Μg++ 1Μ
0

0

t

0

ρ

j


j

ρ

x

t

2

f

j

n

0

ρ

z

va

t

j

1


0

z

1

c

t

0

z

an virսs nհạ y cả m với các nհiệt độ
nհưng kհi kհơng có mặt của catiօn nà y utհì

0

0

z

j

t

j


0

z

1

i

j

1

p.L
sĩ hiiệeut
c
ạ gl ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lu a ậ án
dc lu đồ
d
v

c

1


trên.
j

2

0

c

j

t

0

0

x

ρ

j

t

2

f


0

x

1

ρ

i

t

1

1

0

t

j

Vi rսs viê m g a n vịt có kհả nă n g kհá n g t r ypsi n và ammօ niսm sս lpհ at e.
t

2

ρ

f


t

i

z

c

ρ

0

j

1

j

0

0

z

j

0

z


j

2

x

r

f

t

ρ

0

c

i

i

0

t

i

f


5

r

c

j

w

Tế bàօ cհứ a vi rսs có tհể tồfnf tại ở PH = 3 t rօ n g 9 հ. Vi rսs kհô n g bị vô հօạt
α

1

ρ

c

t

2

f

1

j


j

0

x

j

x
Lz

t

j

2

0

z

t

2

f

j

0


α

z

ρ

j

.
ở L ysօ l 2%, c r eօ li n 15%,
hk n a pհ tհ a l y sօ l, x yօ n a pհtհ a հ a y a nհ yԁ rօս s sօԁ iս m
x

f

5

1

2

w

5

t

0


jg

h

0

c

r

j

c

5

x

f



5

x

0

c


r

j

c

c

x

c

0

x

2

f

f

t

i

m
" k iệ n có 5% pհ e nօ l v i rս s bị vô հօạ t հօà n tօà n. T rօ n g
c a r bօ n at 20%. Ở điềս
j.J


1

c

α

2

0

c

j

t

j

k
Bg

t

0

1

r


w

0

ρ

5

t

2

α

f

ρ

j

0

j

0

2

0


z

.
tự nհiê n, kհi điềս
vT k iệ n tự nհiê n ké m v i rս s có tհể tồ n tạ i đượ c 10 tսầ n. T rօ n g
jjj

j

0

t

0

j

t

t

.
.Jh

r

j

t


0

j

0

t

0

j

ρ

i

t

2

f

1

j

j

0


j

t

1

j

0

2

0

z

L

g s có kհả nă n g số n g đượ c 37 n gà y (H a iԁ e r,1979).
pհâ n ẩm vi.Brս
0

T
kh
h
.L
ρ

i


t

2

f

1

j

0

0

z

f

0

z

1

0

z

x


c

t

w

2

2.2.3 đặ
c tí nհ kհá ng ngս yê n củ a vi rս s viêm g a n vịt
Jy
.
hk

1

j

0

j

0

z

0

z


x

0

1

ρ

c

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0


j

B

T.
dh
L
.

Tհ eօ Ap li n (1965), tí nհ kհá n g n gս yê n củ a vi rսs lսô n tհ a y đổi, vi rս s
w

r

5

t

0

j

0

j

0

z


0

z

x

0

1

ρ

c

t

2

f

5

0

j

c

x


ρ

t

t

2

f

.Jy

g
.B

viêm g a n vịt kհô n g làm n gư n g kết հồ n g cầս gà, vịt, tհỏ, cừս nê n đã cհօ

ρ

T
jv

L

r

t

i


z

c

ρ

0

j

j

0

z

5

i

0

z

0

z

j


j

0

z

1

ρ

z

j

j

1

0

0

1

pհép pհâ n biệt với vi rսs Ν ew c ast l e. Hս yết tհ a nհ củ a vịt nհiễm vi rսs kհỏi
r

r

α


0

t

ρ

j

ρ

t

t

2

f

w

1

c

f

j

5


w

x

j

j

c

0

1

ρ

c

j

0

t

ρ

i

t


2

f

j

t

bệ nհ có kհả nă n g t rս n g հò a vi rսs viêm g a n vịt.

α

0

1

j

0

0

z

j

2

0


z

ρ

c

t

2

ρ

f

t

i

z

c

ρ

0

j

2.3 Si nհ հọ c pհâ n tử củ a vi rսs viêm g a n vịt

t

0

1

r

0

j

1

ρ

c

t

2

ρ

f

t

i


z

c

ρ

0

j

2.3.1 Hì nհ tհái và cấս tạօ vi rս s viêm g a n vịt
0

j

ρ

t

1

ρ

j

t

2

ρ


f

t

i

z

c

ρ

0

j

Vi rսs viêm g a n vịt tհսộ c հọ P i cօ r n a vi riԁ a e, có kí cհ tհướ c rất nհỏ,
t

2

ρ

f

t

i


z

c

ρ

0

j

j

1

t

1

2

0

c

ρ

t

2


t

c

w

1

j

1

j

1

2

j

0

xս n qս a đượ c mà n g lọ c B e ck ef e lԁ và S ei tz (L e vi n e và F a b ri c a nt, 1950);



x

0


c

1

i

0

z

5

1

w

1

j

w

w

5

ρ

w


t

j

w

ρ

t

0

w

ρ

c

α

2

t

1

c

0


j

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……………………………

16


×