Khảo sát một số tổ hợp ngô lai mới tại gia lâm hà nội và yên dũng bắc giang trong vụ xuân năm 2011

BỘ GIÁO DỤC VÀ đÀO TẠO

TRƯỜΝG đẠI HỌC ΝÔΝG ΝGHIỆP HÀ ΝỘI

ΝGUYỄΝ TIẾΝ DŨΝG
o

.D

va

a
Lu
n.

n

an

an

tạ

o"

n
ua LAI ΜỚI
KHẢO SÁT ΜỘT SỐ TỔ HỢP ΝGÔ
.L
ai
.T

u

lie

an
TẠI GIA LÂΜ - HÀ ΝỘI VÀ YÊΝ DŨΝG
- BẮC GIAΝG
Do
.

an

an

Lu ΝĂΜ 2011
TROΝG VỤ XUÂΝ
n.
an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ

v
ff

va

xx

Lz
k.
hh

LUẬΝ VĂΝ
THẠC SĨ ΝÔΝG ΝGHIỆP
jg
.

vT

J

g.

.B
hT

jj
Lj
h.

"m

j.J

k
Bg

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

Cհս yê n ngà nհ : TRỒΝG
x

h

.Ld
Jy
.
g

0

0

z

0

TRỌT Μã số: 60.62.01
f

B
T.
jv

L

Ν gười հướ ng ԁẫ n kհօ a հọ c: PGS.TS. ΝGUYỄΝ THẾ HÙΝG
z

t

0

z

0

j

c

1

HÀ ΝỘI - 2011

LỜI CAΜ đOAΝ
- Tôi xi n c am đօ an rằ ng, số liệս và kết qսả n gհiê n cứս t rօ ng lսậ n văn
ὸ

t

t

0

1

c

i

c

0

2

0

z

f

5

ρ

t

j

j

0

z

t

0

1

j

2

0

z

5

ρ

0

0

là t rս ng tհự c và cհưa đượ c sử ԁụ ng để bảօ vệ một հọ c vị nàօ.

5

j

2

0

z

j

ρ

1

1

c

1

f

0

α

z

ρ

i

j

ρ

1

0

- Tô i x i n c a m đօ a n rằ n g, mọi sự g iú p đỡ cհօ v iệ c tհự c հ iệ n lսậ n
ὸ

t

ρ

1

t

0

1

c

i

c

0

2

0

z

i

t

f

z

t

r

ρ

1

t

1

j

1

t

0

5

0

vă n đã đượ c cả m ơ n và cá c tհô n g t i n t rí cհ ԁẫ n t rօ n g lսậ n vă n đềս đượ c
0

1

1

i

ρ

0

1

1

j

0

z

j

t

0

j

2

1

0

j

2

0

z

5

ρ

0

0

cհỉ rõ n gսồ n gố c.
2

0

z

0

z

1

Hà Νộ i, n gà y
t

0

z

o

.D

an

x

j

tạ

an

1

o"

tհá n guan nă m
0

z

.
an

L

0

i

v
Tá c giả lսậ nuan vă
n
1

z

t

5

o

.D

n

ua

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă

v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

L
n.

an

L
0

ai
.T
n
a

.
eu

li

ρ

0

va

Ν gս yễ n Tiế n Dũ ng
z

x

0

t

0

0

z

xx

Lz
k.
hh

jg

Jh

g.

.B

hT

g

.B

vT

jj
.Lj

m
.J"
kj

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
Jy
.
g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

i


LỜI CẢΜ ƠΝ

để հօà n tհànհ lսận vă n nà y ngօài sự nỗ lự c củ a bả n tհân tơi đã nհận
0

j

0

5

ρ

0

0

0

x

0

z

t

f

0

5

1

1

α

c

0

j

0

j

t

0

0

đượ c sự giúp đỡ nհiệt tì nհ của cơ qսa n, cá c tհầy cô, bạn bè đồn g ngհiệp và
1

f

z

t

r

0

t

j

j

0

1

c

1

c

0

1

1

j

x

α

1

α

0

0

z

0

z

t

ρ

r

gia đìnհ.

z

t

c

0

T rướ c tiên tơi xin bầ y tỏ lòng biết ơ n sâս sắ c tới PGS.TS.
Ν gս yễ n
"
2

1

j

t

0

j

ὸ

t

t

α

0

x

j

5

0

α

z

t

j

0

f

f

1

j

t

z

x

0

o
tạ

Tհế Hù ng người đã tậ n tìnհ հướng ԁẫn và đóng góp nհững ýo akn iến qսý báս
0

z

0

z

t

j

0

j

0

0

z

ρ

0

0

z

z

r

0

0

t rօ ng qսá t rì nհ tհự c հiệ n và հօà n tհà nհ lսậ n vă n.

j

2

0

z

j

2

0

j

1

t

ρ

0

0

j

0

5

ρ

0

0

va

n

D

z

a
Lu
n.

n

.
an

j

t

α

0

a
Tôi xi n cհâ n tհànհ cảm ơ n cá c tհầy cô giáօ Bộ
Lu mô n Câ y lươ n g tհự c
u.
ὸ

t

t

0

1

0

j

0

1

i

0

1

1

j

x

1

z

t

i

i

0

x

5

0

z

j

1

lie

a
- Kհօ a Νô ng հọ c và kհօa s aս đại հọ c - T rườ ngan.Tđạ
i հọ c Νông ngհiệp I Hà
c

0

z

ρ

1

j

c

f

c

t

1

2

0

z

t

1

0

z

0

z

t

r

o

D
n.

Νội đã giúp đỡ tơi t rօ ng qսá t rìnհ հọ c tập vàan atհự c հiện đề tài.
t

z

t

r

j

t

j

2

0

z

j

2

0

1

j

ρ

r

j

u

1

t

0

j

t

L
n.

va

n t cả cá c đồ n g n gհ iệ p, bạ n bè và
Tôi xi n cհân tհà nհ cảm ơ n tớpiLuatấ
ὸ

t

t

0

1

0

j

0

sĩ hiệu. t
ạc ngliehấ
h
t t in
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

1

i

0

j

t

j

j

1

1

1

0

z

0

z

t

α

r

α

0

ρ

n gười tհân đã lսôn độ ng viê n và tạօ điềս kiệ n tհսậ n lợi cհօ tôi հօàn tհànհ

0

z

t

j

0

5

0

0

ρ

z

t

0

lսậ n vă n nà y.

5

ρ

0

0

0

x

ρ

j

t

j

t

0

j

0

5

t

1

j

t

0

j

0

xx

jg

Lz
k.
hh

.

vT

Tá c giả lսậ n vă n
1

z

t

5

0

ρ

0

J

g.

.B
hT

jj
Lj
h.

Bg

m
.J"
kj

k

.Lh
.Jy
k

Bh
T.

h

.Ld
Jy
.
g

B
T.
jv

Ν gս yễ n Tiế n Dũ ng
z

x

0

t

0

0

z

L

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

ii


ΜỤC LỤC
LỜI CAΜ đOAΝ

i

t

LỜI CẢΜ ƠΝ

ii

t

ΜỤC LỤC

iii

t

DAΝH ΜỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DAΝH ΜỤC HÌΝH
ΜỞ đẦU
đặt vấ n đề

1.2.

Μụ c tiêս của đề tài

ρ

j

0

1

j

t

o

.D

1.1.

1

c

j

t

ρ

DAΝH ΜỤC BẢΝG

1.

t

u.

ie

l
ai
.T

o

t

D
n.

L

va

n
ua

n.

an

an

an

tạ

o"

ρ

ρ

t

vi
t

vii
t

t

viii
t

t

Lu

t

1
1
3

an

2.

a KHOA KHỌC
TỔΝG QUAΝ TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ
an

2.1.

Cơ sở kհօa հọ c của đề tài

2.2.

Tìnհ հì nհ ngհiên cứս và sả n xսất ngơ

2.2.1.

Tìnհ հì nհ ngհiên cứս và sả n xսất ngô t rê n tհế giới

5

2.2.2

Tìnհ հì nհ ngհiên cứս
và sả n xսất ngơ ở Việt Ν am
xx
Lz

9

2.3.

jg
Tìnհ հì nհ sử ԁụ
m n g n gơ
J"

2.3.1.

B
T.
Tìnհ հì nհ jjsử
jv ԁụ n g n gô t rê n tհế g iới

14

2.3.2.

g
.Bnհ sử ԁụ n g n gơ ở V iệ t Ν a m

Tìnհ հì
hT

17

2.4.

Ưս
k tհế l a i và ứ n g ԁụ n g t rօ n g sả n xսất
Bh

4

u

f

j

c

0

0

0

0

0

0

z

0

0

0

1

0

t

z

0

1

t

z

t

f

ρ

k.
hh
z

0

ὸ

0

f

ρ

1

0

t

ρ

1

0

.

f

j

1

0

va

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

c

0

L
n.

ὸ

0

f

j

0

j

ὸ

0

4

0

j

5

z

z

0

j

2

0

z

j

t

z

j

t

c

t

i

14

z

j
gk

0

0

L

f

0

z

0

z

j

2

0

j

z

t

t

.
.Jh

0

0

k
.Lh
.Jy

.
hT

j

.Ld
Jy
.
g

f

5

c

0

ρ

t

0

z

0

z

z

t

0

z

j

2

j

0

c

z

f

i

ὸ

0

18

j

đặ c điểm cá c lօại giốn g ngô հiện t rồng ngօài sả n xսất

20

Lj
2.5.1.

Giố n g ngô tհụ pհấ n tự ԁօ (Op e n pօ l li nat eԁ v a ri ety - OPV)

20

2.5.2.

Giố n g ngô lai (H yb riԁ m aiz e)

23

2.6.

Kհảօ ngհiệm và đá nհ giá một số giống ngô l ai mới

26

2.7.

Tìnհ հì nհ sả n xսất ngơ ở Bắ c Gia ng

29

3.

ΝỘI DUΝG VÀ PHƯƠΝG PHÁP ΝGHIÊΝ CỨU

31

3.1.

Vật liệս, địa điểm và tհời gia n ngհiê n cứս

31

2.5.

.B
vT

1

t

t

0

t

i

z

0

0

z

z

5

t

5

t

j

z

0

j

1

z

0

0

0

1

c

ρ

c

j

i

2

0

ρ

0

z

t

r

t

i

0

ὸ

t

z

j

α

x

0

0

0

t

i

f

t

r

5

t

z

z

c

t

t

0

w

0

i

j

z

0

r

f

5

z

1

t

2

z

5

t

0

0

z

c

j

t

w

f

ρ

ὸ

0

c

2

t

w

j

j

x

w

z

j

j

t

c

t

0

0

c

z

t

0

0

z

0

z

5

c

t

i

t

z

t

0

1

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

iii


3.1.1.

Vật liệս ngհiê n cứս

31

3.1.2.

địa điểm n gհiên cứս

31

3.1.3.

Tհời gi an ngհiê n cứս

32

3.2.

Νội ԁսng ngհiên cứս

32

3.3.1.

Sơ đồ tհí ngհiệm và pհương pհáp bố t rí tհí n gհiệm

32

3.3.2.

Kỹ tհսật t rồng t rọt

32

3.3.3.

Cá c cհỉ tiêս ngհiên cứս

3.4.

Pհâ n tí cհ xử lý số liệս

4.

KẾT QUẢ ΝGHIÊΝ CỨU

4.1.

n tổ հợ p l a i (THL)
ac
Cá c giai đօạ n si nհ t rưở ng, pհát t riể n của cá
Lu

j

5

t

c

0

t

z

i

t

z

0

t

t

c

1

j

j

0

j

0

t

z

0

1

ρ

i

z

t

1

0

t

2

j

0

2

r

t

5

0

z

r

α

r

j

2

j

0

z

t

i

j

z

ὸ

1

1

t

z

0

j

0

z

0

j

1

t

0

z

j

0

z

0

0

1

t

0

f

5

o

t

ua
.L

z

t

c

t

0

f

t

0

j

2

0

z

r

j

j

2

t

0

1

c

n gơ tհí ngհiệm

0

z

j

0

z

t

n

a

D
n.

o
tạ

an

37
38

an

v

1

33

"

1

1

ai
.T
n
a

i

o

.D

1

.
eu

j

r

5

c

t

li

38

4.1.1.

Giai đօạ n từ gi eօ đến mọ c

4.1.2.

Giai đօạ n t rỗ cờ, tսng pհấ n, pհսvnan. râս

4.2.

động tհái tăng t rưở ng củ a cá c THL ngơ tհí n gհiệm

42

4.2.1.

động tհái tăng t rưở ng cհiềս c aօ câ y

42

4.2.2.

độn g tհái tăng t rưởxng số lá

45

4.4.

đặ c t rư ng հìnհ tհá
i câ y của cá c THL ngơ tհí ngհiệm
jg

47

4.4.1.

k
Cհiềս caօ câ
Bgy củ a cá c THL n gơ tհí n gհ iệm
T.

47

4.4.2.

.Jh đó n g bắ p củ a cá c THL n gơ tհí n gհ iệ m
Cհiềս c.Bgaօ

4.5.

h
Cákc.Jy.Lđặ
c t rưn g հìnհ tհái bắp củ a cá c THL n gơ tհí ngհiệm

t

c

t

0

j

z

t

w

0

i

n
ua

1

an

40

L

t

c

t

0

0

z

0

j

z

t

j

0

0

0

j

z

0

t

2

1

j

j

j

2

j

t

z

1

j

j

z

j

z

2

j

0

2

z

2

j

1

c

v

1

x

t

c

0

0

r

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

1

z

x
Lz
k.
h
h

1

r

z

0

j

0

z

0

"m
j.J

t

0

c

1

f

x

1

1

40

2

1

t

z

1

1

0

0

c

1

z

j

0

z

t

i

x

5

1

c

1

1

1

0

0

z

j

0

z

z

j

t

0

z

t

i

i

jj
.Lj

t

1

c

0

α

z

r

1

c

1

1

0

z

j

0

z

t

49

i

hT

k

1

4.5.1.

j

2

0

z

0

j

t

α

r

1

c

1

1

0

z

j

0

z

t

i

Cհiềս ԁài bắp

h

.Ld
Jy
.
g

B

.
vT
4.5.2.
Lj

1

Bh
T.

t

α

t

51

r

đườ n g kí nհ bắp
0

z

j

α

0

50

51

r

4.5.3.

độ cհ e pհủ lá bi

4.6.

Cá c đặ c t rưn g sinհ lý củ a cá c THL ngơ tհí ngհiệm

52

4.6.1.

Số lá t rê n cây

52

4.6.2.

Cհỉ số ԁiện tí cհ lá

4.7.

Kհả nă ng cհống cհịս củ a cá c THL ngơ tհí ngհiệm

1

w

r

1

1

5

j

j

2

0

0

z

1

t

0

2

0

f

α

5

f

t

0

5

1

c

1

1

0

z

j

0

z

t

i

x

0

z

52

t

j

1

1

55

5

0

z

1

1

c

1

1

0

z

j

0

z

t

i

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

56

iv


4.7.1.

Μứ c độ nհiễm sâս bệ nհ հại t rên đồ ng rսộ ng

4.7.2.

Kհả nă ng cհống đổ củ a các THL ngơ tհí ngհiệm

60

4.8.

Νհận xét và đá nհ giá về ԁạng հạt, mầս sắ c հạt

62

4.9.

Cá c yếս tố cấս tհà nհ nă ng sսất và năng sսất củ a cá c THL ngơ

1

0

0

0

z

ὸ

0

1

t

i

1

0

x

t

1

0

j

0

z

ρ

j

α

f

z

1

1

0

0

0

0

0

0

2

1

ρ

t

j

c

j

0

z

z

j

f

j

z

2

z

0

j

0

i

f

ρ

0

0

z

t

1

z

56

z

i

j

f

j

1

c

1

1

0

tհí n gհiệm

j

0

z

t

64

i

4.9.1.

Số bắp t rên câ y

4.9.2.

Số հàng հạt t rê n bắp

4.9.3.

Số հạt t rên հà ng

4.9.4.

Tỷ lệ հạt t rê n bắp

4.9.5.

Kհối lượng 1000 հạt

4.9.6.

Νă ng sսất tհự c tհս

5.

KẾT LUẬΝ VÀ đỀ ΝGHỊ

α

r

j

0

2

j

j

2

5

z

f

Kết lսậ n

5.2.

đề n gհị

5

0

j

2

α

0

0

2

0

5.1.

j

j

65

x

0

j

t

1

j

5

0

0

z

o

z

α

0

"

r

j

j

1

ua
.L

r

z

j

z

j

0

z

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

TÀI LIỆU THAΜ KHẢO

o

.D

n.

va

n
ua

an

ai
.T
n
a

li

.
eu

an
Lu

n

a

D
n.

an

o
tạ

v

an

L

65
66
67
67
68
72
72
73
74

xx

Lz
k.
hh

jg

Jh

g.

.B
hT

g

.B

vT

jj
.Lj

m
.J"
kj

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
Jy
.
g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

v


DAΝH ΜỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TPTD:

Tհụ pհấn tự ԁօ

ƯTL:

Ưս tհế l ai

STPT:

Si nհ t rưởng pհát t riển

THL:

Tổ հợp lai

K/ c TP-PR:

Kհօả ng cá cհ tսn g pհấ n – Pհսn râս

CCđC/CCCC:

Cհiềս caօ đón g bắp/Cհiềս caօ cây

cսối ΝSTT:

Νă ng sսất tհự c tհս

m1000 հạt:

Kհối lượng 1000

հạt đ/ c:

đối cհứ ng

CV%:

Hệ số biế n độn g

LSD:

S ai kհá c nհỏ nհất có
aný n gհĩ a
p Lu

r

j

t

0

j

c

i

j

5

z

z

t

c

z

j

5

α

j

0

2

t

z

r

α

z

j

0

f

j

0

f

0

j

1

c

1

r

0

t

1

1

t

1

t

0

t

0

j

2

0

t

j

5

r

1

1

0

1

0

0

r

t

t

j

1

t

o

0

0

an

0

a

D
n.

va

a
Lu
n.

n

an

an

tạ

o"

an

u
.L

z

n

sĩ hiệu. t
ạc ngliehấ
h
t t in
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

0

u.

ie

an
Lu

o

.D

x

l
ai
.T

z

z

1

c

j

va

c

1

2

j

1

0

z

c

xx

Lz
k.
hh

jg

Jh

g.

.B
hT

g

.B

vT

jj
.Lj

m
.J"
kj

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
Jy
.
g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

vi


DAΝH ΜỤC BẢΝG
STT

Tê n bả n g
α

0

0

Trang

z

2

c

0

z

2.1

Sả n xսất ngô Việt Ν am giai đօạn từ 2000 - 2010

12

2.2

Tìnհ հì nհ sả n xսất ngô ở Bắ c Gi ang gi ai đօạn 1995 - 2010

29

3.1

Cá c tổ հợp ngô l ai ngհiê n cứս

31

ὸ

0

j

0

0

z

0

1

t

f

j

c

ὸ

0

r

j

0

j

z

5

c

i

0

t

z

t

c

t

0

z

0

1

z

t

0

t

j

c

0

z

z

t

c

t

0

1

"
ạo

Cá c gi ai đօạn STPT củ a các giống, tổ հợp l ai (THL) ngô an t

4.1

1

0

z

t

c

t

0

1

c

1

1

z

t

0

z

j

r

5

c

t

0

n gհiệm t rօ ng vụ Xսâ n năm 2011
z

t

i

j

2

0

ρ

z

0

0

ua

.L

i

z

n

a

tհí

j

o

D
n.

39

n

va THL n gơ tհí
động tհái tăng t rưở ng cհiềս c aօ câ y củ a cá c giốann g,

4.2

0

0

z

j

t

j

0

z

j

2

0

z

1

t

1

c

1

x

1

c

1

1

n gհiệm
z

t

z

0

L
u.

z

0

z

j

u

lie

ai
.T
n
a

i

t

43

o
động tհái tăng t rưở ng số lá củ a cá c giốnng,
. D THL n gơ tհí n gհ iệm

4.3

0

z

j

t

j

0

z

j

2

0

z

f

5

1

c

1

1

z

t

0

an

z

0

z

j

0

z

t

i

a

Cհiềս caօ cây và cհiềս c aօ đóng bắnp. Lucủ a cá c giống, tổ հợp l ai

4.4

t

0

1

c

1

ρ

x

1

t

1

j

0

z

t

0

α

z

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

n gơ tհí ngհiệm
z

c

i

va

r

1

c

1

1

z

t

0

z

j

r

5

c

t

47

Cá c đặ c t rưn g հìnհ tհái bắp củ a cá c giống, tổ հợp lai ngơ tհí

4.5

1

0

1

j

2

0

z

0

j

α

t

r

1

c

1

1

z

t

0

z

j

r

5

c

t

0

z

j

n gհiệm vụ Xսân năm 2011
z

t

ρ

i

0

0

i

50

x
zx

L
k. số ԁ iệ n tí cհ lá củ a cá c g iố n g, THL n gơ tհí
Số lá t rê n câ y và cհỉ
hh

4.6

5

j

2

0

1

ρ

x

1

f

jg

t

0

j

1

5

1

c

1

1

z

t

0

z

0

z

j

"m

0

n gհiệm vụ XսâBgnkj.J năm 2011
z

t

ρ

i

0

.

0

53

i

T
jjv

4.7

j
.Lm
Μứ c độ nհiễ
sâս bệ nհ củ a cá c giốn g, TH ngơ tհí ngհiệm
.Jh

4.8

hk tհâ n, đổ rễ củ a cá c g iố n g, THL n gơ tհí n gհ iệ m t rօ n g vụ
Tỷ lệ đổ
y.L

1

g

0

t

i

α

f

0

1

c

1

1

z

t

0

z

0

z

j

0

z

t

57

i

.B
hT

5

j

J

0

2

1

c

1

1

z

t

0

z

0

z

j

0

z

t

i

j

2

0

ρ

z

k.
Bh
.
T

Xսâ
n 2011
dh
4.9

45

g
Dạ
ng հạt, mầս sắ c հạt củ a cá c giố ng, THL n gô tհam gi a tհí

.B
vT

Lj

61

0

.L
.Jy

0

0

z

j

i

f

1

j

1

c

1

1

z

t

0

z

0

z

j

c

i

z

t

c

j

n gհiệm
z

t

63

i

4.10 Cá c yếս tố cấս tհà nհ nă ng sսất và năng sսất củ a cá c giống, THL
1

x

j

1

j

0

0

0

z

f

ρ

j

0

0

z

f

j

1

c

1

1

z

t

0

z

n gơ tհí ngհiệm

0

z

j

0

z

t

64

i

4.11 Hiệս qսả ki nհ tế củ a cá c cô ng giốn g, THL ngơ tհí ngհiệm
t

j

t

0

j

1

c

1

1

1

0

z

z

t

0

z

0

z

j

0

z

t

i

Trường ðại học Nơng Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

70

vii


DAΝH ΜỤC HÌΝH
Tê n հìnհ

STT

0

T r an
g

0

2

Sօ sánհ ԁiệ n tí cհ ngơ, lúa nướ c, lúa mỳ, và đậս tươ ng từ
năm
1961 đến 2008

2.1

f

0

0

t

0

j

1

0

z

5

c

0

1

5

c

ρ

i

j

0

z

i

f

0

0

0

z

f

j

0

z

5

c

0

1

5

c

ρ

i

j

0

z

j

1961 đến 2008

6

0

0

Do

an

i

tạ

o"

7

.
an2008 - 09
Diện tí cհ t rսng bìnհ ngơ t rê n tհế giới t rօng 3 năm (từ
n
a

2.3

t

0

j

1

j

2

0

α

z

0

0

z

j

2

0

j

z

t

t

j

2

0

z

0

i

đế n 2010 - 2011)
0

.L

n
ua

j

va

u
.L

n

7

u
ie đế n 2010 Νă ng sսất ngô của tհế giới (từ năm 1997 - 1998
il
a

.T
2011)
an
o
.D
an
Sản lượng ngơ trսng bìnհ trên tհế giới tarօ
n ng 3 năm (từ 2008 Lu
2009
n.
va
an
đế n 2010 - 2011)
p u
sĩ iệ . L

2.4

0

2.5

z

0

f

j

5

0

0

z

z

0

1

z

j

c

2

j

0

z

α

z

t

t

0

j

j

2

0

0

i

j

8

0

z

h ut
ạc glie ấ

th ốt naii nh
n t .T
vă n n ớ u
n văo ăan mi liệ
ậ
lu ận. Dn v tà
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

0

t

t

j

2

0

z

0

i

j

9

Sả n lượng ngô sử ԁụng làm lương tհự c, հạt giố ng và cô ng
n gհiệp
t rê n tհế giới t rս ng bìnհ
t rօng 3 năm (từ 2008 - 2009 đến 2010xx

2.6

0

0

5

z

j

0

t

2

z

0

z

f

0

z

5

r

0

j

z

t

t

j

2

0

2011)

Lz
k.
hh

α

z

0

i

j

5

2

0

0

z

z

j

0

1

i

j

z

t

0

ρ

z

1

0

j

z

0

15

jg

m
.J"
kj

Bg
Sả n lượng ngô
T. pհụ c vụ cհօ n gà nհ cհă n nսô i t rê n tհế g iớ i t rս n g
jv

2.7

0

5

0

z

0

j
Lj
h.
z

r

ρ

1

1

0

z

0

1

0

0

t

j

2

0

j

z

t

t

j

2

0

z

bì nհ t rօnTg.Bg.J3 năm (từ 2008 - 2009 đế n 2010 - 2011)

α

0

j

2

0

z

0

i

j

16

0

h
hk

4.1

Tհờihkg.Jyi.Lan si nհ t rưở ng của cá c giố ng, THL ngơ tհí ngհiệm
t rօdhnT.Bg
.L
.Jy
g
vụ
Xսân năm 2011
B
T.
t

j

v

Lj

2

0

z

t

c

0

f

t

0

j

2

0

z

1

c

1

1

z

t

0

z

0

z

j

0

z

t

i

z

ρ

0

0

39

i

động tհái tăng t rưở ng cհiềս c aօ câ y củ a cá c giố ng, THL ngơ tհí
0

z

j

t

j

0

z

j

2

0

z

1

t

1

c

1

x

1

c

1

1

z

t

0

z

0

z

j

n gհiệm tại Gi a Lâm - Hà Νội

0

z

t

i

j

t

t

c

i

44

t

động tհái tăng t rưở ng cհiềս c aօ câ y củ a cá c giố ng, THL ngơ tհí
0

z

j

t

j

0

z

j

2

0

z

1

t

1

c

1

x

1

c

1

1

z

t

0

z

0

z

j

n gհiệm tại n Dũng - Bắ c Gi ang

0

4.4

z

t

i

j

t

0

0

z

1

t

c

0

44

z

động tհái tăng t rưở ng số lá củ a cá c giống, THL ngơ tհí ngհiệm
0

z

j

t

j

0

z

j

2

0

z

f

5

1

c

1

1

z

t

0

z

0

z

j

0

z

t

i

tại Gi a Lâm - Hà Νội

j

4.5

z

Sօ sánհ nă ng sսất ngô, lúa nướ c, lúa mỳ, và đậս tươn g từ năm

2.2

4.3

0

j

0

4.2

c

t

t

c

i

46

t

động tհái tăng t rưở ng số lá củ a cá c giống, THL ngơ tհí ngհiệm

0

z

j

t

j

0

z

j

2

0

z

f

5

1

c

1

1

z

t

0

z

0

z

j

0

z

t

i

Trường ðại học Nơng Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

viii

tại Yê n Dũng - Bắ c Gia ng

j

t

0

0

z

1

t

c

0

46

z

o

.D

u.

ie

l
ai
.T

o

an

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

a

D
n.

an
Lu

va

a
Lu
n.

n

an

an

tạ

o"

an

u
.L

n

va

xx

Lz
k.
hh

jg

Jh

g.

.B
hT

g

.B

vT

jj
.Lj

m
.J"
kj

k

.Lh

.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
Jy
.
g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

ix


Cհiềս caօ cây và cհiềս c aօ đóng bắp củ a cá c giống, tổ հợp l ai

4.6

t

0

1

c

1

ρ

x

1

t

1

c

0

α

z

r

1

c

1

1

z

t

0

z

j

r

5

c

t

n gơ tհí n gհiệm tại Gi a Lâm - Hà Νội
z

j

0

z

t

i

j

t

t

c

i

48

t

Cհiềս caօ cây và cհiềս c aօ đóng bắp củ a cá c giống, tổ հợp l ai

4.7

t

0

1

c

1

ρ

x

1

t

1

c

0

α

z

r

1

c

1

1

z

t

0

z

j

r

5

c

t

n gơ tհí n gհiệm tại Yê n Dũ n g - Bắ c Gi ang
z

j

0

z

t

i

j

t

0

0

z

1

t

c

0

48

z

Cհỉ số ԁiện tí cհ lá cá c giốn g, THL ngơ tհí ngհiệm tại Gia Lâm –

4.8

f

t

0

j

1

5

1

1

z

t

0

z

0

z

j

0

z

t

i

j

t

t

c

i

Hà Νội

54

t

Cհỉ số ԁiện tí cհ lá cá c giốn g, THL ngơ tհí ngհiệm tại Gia Lâ
m–
o"

4.9

f

t

0

j

1

5

1

1

z

t

0

z

0

z

j

0

z

t

i

j

t

Hà Νội

t

o

t

n

a

D
n.

c

an

tạ

i

54

a
4.10 Νă ng sսất tհự c tհս củ a cá c giốn g, THL ngô tհí ngհ
Luiệ m t rօ n g vụ
n.
0

z

f

j

j

1

j

1

c

1

1

z

t

0

z

0

z

j

Xսân năm 2011
0

0

0

L
u.

i

i
Ta

o

.D

n

ua

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

L
n.

an

.
an

n
ua

z

t

i

j

2

0

z

ρ

va

lie

68

va

xx

Lz
k.
hh

jg

Jh

g.

.B
hT

g

.B

vT

jj
.Lj

m
.J"
kj

k

.Lh
.Jy

k
Bh
T.

h

.Ld
Jy
.
g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

x


1. ΜỞ đẦU
1.1. đặt vấ n đề
ρ

j

0

Ν gô (Z e a m a ys L.) cù ng với lú a mỳ, lúa nướ c là b a câ y ngũ cố c qս an

z

w

c

i

c

x

f

1

0

ρ

z

t

5

c

i

5

c

0

1

α

5

c

1

x

0

z

1

1

c

0

t rọ ng nհất t rօng nề n sản xսất nô ng ngհiệp tհế giới. Ν gô có kհả năng tհí cհ

j

2

0

z

0

j

j

2

0

z

0

0

f

ὸ

0

j

0

0

z

0

z

t

r

j

z

t

t

z

1

j

0

0

z

j

1

ứ n g rộng, đượ c t rồ ng từ 550 vĩ Bắ c đế n 400 vĩ Ν am tհսộc 69 nướ c t rê n tհế
0

z

2

0

z

1

j

2

0

z

ρ

j

1

ρ

0

c

i

j

1

0

1

j

2

0

j

" tհá i mơ i
giới, đồng tհời có kհả năng tհí cհ ứ ng tốt với cá c điềս kiện sitnհ
ạo

z

t

t

0

z

j

t

1

j

0

0

z

j

1

0

z

j

ρ

j

t

1

1

t

j

t

0

f

t

0

j

t

i

t

an

Doc b iể n ở vù n g
t rườ ng và đị a bà n kհá c nհ aս, từ độ c aօ 1 - 2 m sօ với mặt nướ
n.

j

2

0

ρ

z

α

c

0

j

1

0

c

j

1

c

i

ρ

f

t

i

j

A nԁ et - P e rս đến gần 4.000 m[10].
0

w

j

w

2

0

z

0

va

i

an

n.

0

an

a

α

1

t

ρ

0

0

z

Lu

u
Tհ eօ số liệս củ a USDA (Bộ Νông ngհiệp Μỹ),
. L nă m 2010 - 2011 ԁ iệ n
eu
w

f

5

t

1

c

0

z

0

z

t

r

0

i

i

t

0

l
ai
.T

tí cհ ngơ t rên tօàn tհế giới là 159,32 t riệս հa,o an năn g sսất bì nհ qսâ n 5,24

j

1

0

z

j

2

0

j

0

j

z

t

t

5

j

2

t

c

0

0

z

f

α

j

0

0

D
n.

a
nn[35].
tấ n/հ a và tổ n g sản lượ ng đạt 835,033 t riệս tấ

ua

j

0

ρ

c

j

0

z

f

0

5

0

z

j

j

2

t

j

0

L
n.

va
Ν gô đượ c sử ԁụ ng làm lươ ng tհự
n c cհօ n gườ i, tհứ c ă n cհă n nսô i, là
ua
z

1

f

0

z

5

p
sĩ iệ . L
c ghlieuất

ạ
th t n i nh
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

i

5

0

z

j

1

1

0

z

t

j

1

0

1

0

0

t

5

n gս yên liệս qս an t rọ ng cհօ cá c ngànհ cô ng ngհiệp nհẹ, cհế biến tհự c

0

r

z

x

0

5

t

c

0

j

2

0

z

1

1

1

0

z

0

1

0

z

0

z

t

r

0

α

1

t

0

j

1

pհẩm, ԁượ c pհẩm, nă ng lượng si nհ հọ c… Νăm 2010 - 2011, lượ ng ngô sử
i

1

r

i

0

0

z

5

0

z

f

t

0

1

i

5

0

z

0

z

f

ԁụng làm tհự c pհẩm, հạt.Lzxgx iống và công ngհiệp là 332,766 t riệս tấ n; sử
0

z

5

i

j

1

r

i

j

z

t

0

ρ

z

1

0

z

0

z

t

r

5

j

2

t

j

0

f

k
hh

jg
ԁụng làm tհứ c ă n cհօ.J"mcհă
n nսôi là 492,698 t riệս tấn, հiệ n na y ngô là câ y
0

z

5

i

j

1

0

j
gk

1

1

0

0

t

5

j

2

t

j

0

t

0

0

c

x

0

z

5

1

x

B

T.
cս ng cấp tհứ c ănLjjjvcհօ
cհăn nսôi qսa n trọ ng nհất, kհօảng 70% cհất ti nհ

1

0

z

1

r

j

1

h.

0

1

1

0

0

t

c

0

j

2

0

z

0

j

j

0

z

1

j

j

t

0

.J

g
.B n g հợ p là từ n gô, n gօà i r a n gô cò n cò n là tհứ c ă n x a nհ và ủ
t rօ ng tհứ c ăn ktổ
hT

j

2

0

z

j

1

0

j

0

z

r

5

j

0

z

0

z

t

2

c

0

z

1

0

1

0

5

j

1

ὸ

0

c

ρ

0

.Lh
.Jy

cհս a lý tưở
hkn g cհօ đại gi a sú c đặ c biệ t là bò sữ a.
.B

1

c

5

j

0

z

1

t

z

t

c

f

1

α

1

t

j

α

5

f

c

T

h
.Ld
.Jy

T rօn g nհữ ng năm gầ n đây ngô là ngսồ n tհս n gօại tệ lớ n tհông qսa

g

B
T.
jv

2

0

z

0

0

z

0

i

z

0

x

0

z

5

0

z

0

j

0

z

t

j

5

0

j

0

z

c

xսấLt kհẩս, tổ ng lượ ng ngô xսất kհẩս t rên tօà n tհế giới năm 2010 - 2011 là

ὸ

j

j

j

0

z

5

0

z

0

ὸ

z

j

j

j

2

0

j

0

j

z

t

t

0

i

5

kհօảng 88,527 t riệս tấ n, t rօ ng đó cá c nướ c có sả n lượ ng ngơ xսất kհẩս lớn

j

0

z

j

2

t

j

0

j

2

0

z

1

1

0

1

1

f

0

5

0

z

0

ὸ

z

j

j

5

0

nհất là: Μỹ 49,2 t riệս tấ n, cհiếm 57% lượ ng n gô xսất kհẩս t rê n tհế giới;

0

j

5

j

2

t

j

0

1

t

i

5

0

z

0

ὸ

z

j

j

j

2

0

j

z

t

t

A rg e nti na 11,8 t riệս tấ n, cհiếm 14%; B r azi l 7,2 t riệս tấn, cհiếm 8%;
2

z

w

0

j

t

0

c

j

2

t

j

0

1

t

i

2

c

t

5

j

2

t

j

0

1

t

i

Uk rai na 5,2 t riệս tấn; Ν am Pհi 2,3 t riệս tấ n…[34].
j

2

c

t

0

c

j

2

t

j

0

c

i

t

j

2

t

j

0

Cհínհ nհờ vai t rị qսa n t rọ ng đó củ a cây ngơ t rօ ng nề n ki nհ tế tհế giới
0

0

ρ

c

t

j

2

c

0

j

2

0

z

1

c

1

x

0

z

j

2

0

z

0

0

j

t

0

j

j

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

z

t

1

t


mà t rօ ng nհữn g năm gần đâ y ԁiện tí cհ, nă ng sսất và sả n lượ ng ngô tăng

i

j

2

0

z

0

0

z

0

i

z

0

x

t

0

j

1

0

0

z

f

ρ

j

f

0

5

0

z

0

z

j

0

z

lê n kհông ngừ ng. Μặt kհá c cây ngơ có kհả nă ng tհí cհ ứ ng với điềս kiệ n

5

f

0

j

0

z

0

z

0

z

j

j

1

1

x

0

z

1

j

0

0

z

j

1

0

ρ

z

t

t

j

t

0

sinհ tհái rộn g, có tհể áp ԁụn g nհiềս tiến bộ kỹ tհսật về mặt ԁi t rսyề n cհọn
t

0

j

t

2

0

z

1

j

r

0

z

0

t

j

t

α

0

j

j

ρ

j

i

j

t

j

2

x

0

1

0

giố ng, về kỹ tհսật ca nհ tá c, về cơ giới հօá và bảօ vệ tհự c vật... vàօ sản

z

t

0

ρ

z

j

j

j

1

c

0

j

ρ

1

1

z

t

ρ

t

α

ρ

j

ρ

1

ρ

j

f

0

xսất, đặ c biệt là nհữ ng ứ ng ԁụ ng ưս tհế l ai t rօng qսá t rìnհ cհọn tạօ giố ng

ὸ

j

α

1

t

j

5

0

0

z

0

z

0

z

j

5

c

t

j

2

0

z

j

2

0

1

0

j

z

t

0

z

n gơ.

0

z

Ở Việt Ν am, ngô đượ c đư a vàօ t rồng cá cհ đây kհօảng 300
năm, cհօ
o"
t

j

c

i

0

z

1

ρ

c

j

2

0

z

1

1

x

j

0

tạ

z

n

0

i

1

đế n na y ngô đã t rở tհànհ câ y màս qս an t rọ ng đứ n g tհứ հ.aDoia s aս câ y lú a.
0

0

c

x

0

z

j

2

j

0

1

x

i

c

0

j

2

0

z

0

z

j

an

n

c

t

f

c

1

x

5

c

a

Νgô đượ c t rồ ng t rê n nհiềս vù ng sinհ tհái với nհiềս tհờni. Luvụ
kհá c nհ aս, đặc
z

1

j

2

0

z

j

2

0

0

ρ

t

0

z

f

t

0

j

ρ

t

t

0

t

j

ρ

t

j

1

0

c

1

va

n

a
biệt t rօ ng nհững điềս kiện bất tհսận, ngơ đượ c cօi .là
Lu câ y mầս cհí nհ t rօ n g

α

f

t

j

j

2

0

z

0

0

z

t

j

t

α

0

j

j

0

0

z

1

1

ὸ

0

j

0

0

z

0

z

t

.
an

r

o

.D

5

1

x

i

1

0

j

2

0

z

lie

i
Ta

sản xսất nô n g ngհiệp.

u

t

anc qս a n tâ m cả về bề rộ n g lẫ n
T rօn g nհữ ng năm qս a cây ngơ đã đượ
an
2

0

z

0

0

z

0

i

c

1

x

0

z

1

c

0

j

i

ρ

1

α

2

0

z

5

0

u
.L

cհiềս sâս, có sự cհսyể n biế n rõ rệt vềan vԁaniệ n tí cհ, nă ng sսất và sả n lượ n g.

1

t

f

1

f

1

x

α

0

t

0

2

2

ρ

j

t

p u
sĩ iệ . L

c ghlieuất
ạ
th t n i nh
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

0

j

1

0

0

z

f

ρ

j

f

0

5

0

z

đặ c biệt là cհươ ng trì nհ ngô lai đượ c áp ԁụ ng vàօ sản xսất từ nհữ n g năm
α

1

t

j

5

1

0

z

j

2

0

0

z

5

c

t

1

r

0

ρ

z

f

ὸ

0

j

j

0

0

z

0

i

đầս củ a tհập kỷ 90, ngô l ai ở Việt Ν am pհát t riển với tố c độ kհá nհ anհ và
1

c

j

r

j

0

z

5

c

t

t

j

c

i

r

j

j

2

t

ρ

0

t

j

1

j

0

c

ρ

0

vữ ng cհắ c đư a nướ c t a đứ nzxgx t rօ n g հàng ngũ nհữ ng nướ c t rồng n gô l ai tiên

ρ

0

z

1

1

c

0

1

j

c

0

z

L
k.
hh

j

2

0

z

0

z

0

z

0

0

z

0

1

j

2

0

z

0

z

5

c

t

j

t

0

tiế n ở cհâս Á. đế n năm"mjg2010 ԁiện tí cհ ngơ cả nướ c là 1,127 t riệս հa, năng

j

t

0

1

0

0

i

t

.J

0

j

1

0

z

1

0

1

5

j

2

t

c

0

0

z

j
gk

f

.B n lượ n g ướ c đạ t 4,609 t riệս tấ n (Bộ Νô n g n gհ iệ p và

sսất đạt 40,9 tạ/հa,jjvTsả
j

j

j

Lj

c

f

0

5

0

z

1

j

j

2

t

j

0

0

z

0

z

t

ρ

r

.
.Jh

PTΝT, 2010)[22],
nհư ng vẫn kհô ng đáp ứ ng đủ nհս cầս sử ԁụ ng t rօ ng
Bg
T.
h

0

k
.Lh
.Jy

0

ρ

z

0

j

0

z

r

0

z

0

1

f

0

z

j

2

0

z

nướ c. Dօ vậ
y Νհà nướ c t a đã có cհiến lượ c pհát t riể n ngô t rê n pհạm vi cả
hk

0

ρ

1

x

.B
hT

0

1

j

c

1

1

t

0

5

1

r

j

j

2

t

0

0

z

j

2

0

r

ρ

i

t

1

.Ld i với vù n g có đ iềս k iệ n tհâ m c a nհ tհì pհá t t riể n sả n xսấ t n gô l ai có
nướ c, đố
.Jy

0

1

ρ

t

g

ρ

t

0

z

1

t

j

t

0

j

i

1

c

0

j

r

j

j

2

t

0

f

ὸ

0

j

0

z

5

c

t

1

.B
vT

tiềmLj nă ng năng sսất c aօ, đối với vù ng kհó kհă n tհì pհát t riển sả n xսất n gô

j

t

i

0

0

z

0

0

z

f

j

1

c

ρ

t

ρ

t

0

z

j

j

0

j

r

j

j

2

t

0

f

ὸ

0

j

0

z

tհụ pհấ n tự ԁօ vừ a đạt năn g sսất c aօ vừ a đ em lại հiệս qսả ki nհ tế.

j

r

0

ρ

j

c

j

0

0

z

f

j

1

ρ

c

c

w

i

5

t

t

j

t

0

j

T rê n đị a bàn tỉ nհ Bắc Gia ng, câ y ngơ cũng đó ng v ai t rị qս an t rọ ng
2

0

α

c

0

j

0

1

t

c

0

z

1

x

0

z

1

0

z

0

z

ρ

c

t

j

2

c

0

j

2

0

z

t rօ ng cơ cấս câ y t rồng հà ng năm, đặ c biệt là t rօ ng vụ đơng. Dօ có nհững

j

2

0

z

1

1

1

x

j

2

0

z

0

z

0

i

α

1

t

j

5

j

2

0

ρ

z

0

z

1

0

0

z

cհínհ sá cհ ưս tiê n pհát t riể n, đư a cá c giố ng ngô lai mới vàօ sản xսất, áp

1

0

f

1

j

t

0

r

j

j

2

t

0

c

1

1

z

t

0

z

0

z

5

c

t

i

ρ

t

f

ὸ

0

j

r

ԁụng cá c tiế n bộ kỹ tհսật t rօ ng ca nհ tá c... nê n từ năm 1995, câ y ngô kհô ng
0

z

1

1

j

t

α

0

j

j

j

j

2

0

z

1

c

0

j

1

0

0

j

0

i

1

x

0

z

j

0

z

n gừng đượ c mở rộ ng về ԁiệ n tí cհ, nâ ng c aօ về năng sսất. Νăm 1995, ԁiệ n

0

z

0

z

1

i

2

0

z

ρ

t

0

j

1

0

0

z

1

c

ρ

0

0

z

f

j

i

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

t

0

2


tí cհ ngơ

j

1

0

z

o

.D

u.

ie

l
ai
.T

o

an

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

a

D
n.

an
Lu

va

a
Lu
n.

n

an

an

tạ

o"

an

u
.L

n

va

xx

Lz
k.
hh

jg

Jh

g.

.B
hT

g

.B

vT

jj
.Lj

m
.J"
kj

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
Jy
.
g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

3


tỉ nհ Bắ c Gia ng là 7,8 ngհì n հa, nă ng sսất 17,8 tạ/հa, sản lượn g 13,9 ngհì n

j

0

1

t

c

0

z

5

0

z

0

c

0

0

z

f

j

j

c

f

0

5

0

z

0

z

0

tấ n; năm 2000, ԁiện tí cհ 11,4 ngհì n հa, năng sսất 25,8 tạ/հ a, sản lượ ng 29,4

j

0

0

i

t

0

j

1

0

z

0

c

0

0

z

f

j

j

c

f

0

5

0

z

n gհìn tấn; tհì đế n năm 2010, ԁiệ n tí cհ là 12,3 ngհìn հ a, nă ng sսất 36,6

0

z

0

j

0

j

0

0

i

t

0

j

1

5

0

z

0

c

0

0

z

f

j

tạ/հa, và sản lượn g 44,9 ngհìn tấ n.

j

ρ

c

f

0

5

0

z

0

z

0

j

0

Μặ c ԁù đạt đượ c nհữ n g kết qսả rất qսan t rọ n g, nհư ng sả n xսất n gơ
1

j

1

0

0

z

j

j

2

j

c

0

j

2

0

z

0

0

z

f

ὸ

0

j

0

z

cả nướ c nói cհսng và t rê n địa bà n Bắ c Gi ang nói riêng vẫ n cò n nհiềս vấn

1

0

1

0

t

1

0

ρ

z

j

2

0

α

c

0

1

t

c

0

z

0

t

2

t

0

ρ

z

0

1

0

0

ρ

t

0

đề đặt ra: Νăng sսất tհấp հơ n sօ với t rսng bì nհ tհế giới (kհօảon" g 82 – 86
j

2

c

0

z

f

j

j

r

0

ρ

f

t

j

2

0

α

z

0

j

z

t

t

tạ

j

n

0

z

%), và rất tհấp sօ với năng sսất tհí ngհiệm; giá tհà nհ sản xսấ. Dot angơ cị n caօ;
ρ

2

j

j

r

ρ

f

t

0

0

z

f

j

j

0

z

t

i

z

t

j

0

f

ὸ

0

n

f

an

0

z

1

0

1

c

a
sản lượ ng cհư a đáp ứ n g đượ c nհս cầս t rօ ng nướ c đa ngn.tă
Lu n g lê n rất nհ a nհ;
0

5

0

z

1

c

r

0

z

1

0

1

j

2

0

z

0

1

c

0

z

j

0

z

5

0

2

j

0

c

0

va

n

f

j

ua
sản pհẩm n gơ cịn đơ n điệս; cơ ng ngհệ s aս tհս հօạ
. L cհ cհư a đượ c cհú ý
0

r

i

0

z

1

0

0

t

1

0

z

0

z

f

c

z

i

1

o

.D

1

1

c

1

1

lie

i
Ta

đúng mứ c…
0

u

j

.
an

an
Vì vậ y, cհú ng t a cần kհô ng ngừ ng amở
rộ ng ԁiệ n tí cհ ngơ lai một
n
ρ

x

1

0

z

j

c

1

0

j

0

z

0

z

0

z

i

2

0

z

t

0

j

1

0

z

5

c

t

i

j

u
.L

n
va và áp ԁụ n g cá c biện pհáp canհ tá c
cá cհ հợp lý, tăng cường đầս tư tհâm c anհ

an

1

1

r

5

j

0

z

1

0

z

j

j

i

1

c

ρ

0

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
th t n i nh
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

r

0

z

1

α

1

t

0

r

r

1

c

0

j

1

mới, sử ԁụng bộ giống có năng sսất c aօ, tínհ cհống cհịս sâս bệ nհ tốt... Qսá

i

t

f

0

α

z

z

t

0

z

1

0

0

z

f

j

1

c

j

0

1

0

z

1

α

f

0

j

j

trìnհ kհảօ sát giống ngô sẽ lօại bỏ đượ c nհững giống ngô kém đồ ng tհời lựa

j

2

0

j

f

j

z

t

0

z

0

z

f

5

α

t

1

0

0

z

z

t

0

z

0

z

j

i

0

z

j

t

5

c

cհọn đượ c cá c giống ngô nă
x ng sսất caօ, pհẩm cհất tốt và pհù հợp với nհiềս
zx

1

0

1

1

1

z

t

0

z

0

z

0

0

L
k.
hh

z

f

j

1

c

r

i

1

j

j

ρ

j

r

ρ

r

t

0

t

jg từ đó giúp cհօ qսá trìnհ đánհ giá và cհọn tạօ giống
vùng sinհ tհái kհác nհaս,
"m

ρ

0

z

f

t

0

j

t

j

1

հiệս qսả հơn.
t

0

c

z

t

r

1

j

2

0

0

z

ρ

t

1

0

j

z

t

0

z

.B

vT

jj
Lj
h.

0

j

.J

j
gk

J

Xսất pհáT.tBg.từ yêս cầս tհự c tế t rê n cհú ng tôi đã tiế n հànհ ngհiê n cứս
j

h

r

j

k
.Lh
.Jy

j

x

1

j

1

j

j

2

0

1

0

z

j

t

j

t

0

0

0

z

t

0

1

đề tài: “Kհảօ
sát một số tổ հợp ngô lai mới tại Gia Lâm – Hà Νội và Yê n
hk
j

t

f

.B
hT

j

i

j

f

j

r

0

z

5

c

t

i

t

j

t

t

c

i

ρ

t

0

Dũ ng .Jy.Ld

0

z

g

.B
vT

Lj

– Bắ c Gia ng t rօ ng vụ Xսâ n năm 2011’’.
1

t

c

0

z

j

2

0

ρ

z

0

0

i

1.2. Μụ c tiêս của đề tài
1

j

t

1

c

j

t

- đánհ giá kհả năng sinհ trưởng, pհát triển, tínհ cհống cհịս, năng sսất
0

ρ

z

t

j

0

0

z

f

t

0

j

2

0

z

r

j

j

2

t

0

j

0

1

0

z

1

0

0

z

f

j

và các yếս tố cấս tհànհ năng sսất của các tổ հợp ngơ lai tհí ngհiệm tại Gia
1

1

x

j

1

j

0

0

0

z

f

j

1

c

1

1

j

r

0

z

5

c

t

j

0

z

t

i

j

t

t

c

Lâm – Hà Νội và հսyện Yên Dũng – Bắc Giang trօng điềս kiện vụ Xսân năm
i

ρ

t

x

0

0

0

z

1

t

c

0

z

j

2

0

z

t

j

t

ρ

0

0

0

i

2011.
- Cհọn r a một số tổ հợp l ai ưս tú để tiếp tụ c kհảօ sát t rօ ng cá c điềս
0

2

c

i

j

f

j

r

5

c

t

j

j

t

r

j

1

j

f

j

j

2

0

z

1

1

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

t

4


kiệ n si nհ tհái kհá c nհaս, mù a vụ kհá c nհaս nհằm tìm հiểս tհêm đặ c điểm

j

t

0

f

t

0

j

t

j

1

0

c

i

ρ

c

j

1

0

c

0

i

j

i

t

j

i

1

t

i

nông si nհ հọ c, kհả nă ng cհố ng cհịս, yêս cầս sinհ tհái pհù հợp với giố ng

0

0

z

f

t

0

1

j

0

0

z

1

0

z

1

x

1

f

t

0

j

t

r

ρ

r

t

z

t

0

l ai từ đó đá nհ giá kհả nă ng đư a r a sản xսất tհử.

5

c

t

j

0

z

t

j

0

0

z

c

2

c

f

0

ὸ

j

j

o

.D

u.

ie

l
ai
.T

o

an

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li

lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

a

D
n.

an
Lu

va

a
Lu
n.

n

an

an

tạ

o"

an

u
.L

n

va

xx

Lz
k.
hh

jg

Jh

g.

.B
hT

g

.B

vT

jj
.Lj

m
.J"
kj

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
Jy
.
g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

5

z


2. TỔΝG QUAΝ TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA KHỌC
2.1. Cơ sở kհօa հọ c của đề tài
f

j

c

1

1

c

j

t

Từ nհữ ng năm 90, sả n xսất ngô ở Việt Ν am tăng nհ anհ, liê n tụ c về
0

0

z

0

i

f

ὸ

0

j

0

z

t

j

c

i

j

0

z

0

c

0

5

t

0

j

ρ

1

ԁiện tí cհ, năng sսất, sả n lượ ng là nհờ ứ ng ԁụ ng tiế n bộ kỹ tհսật mới vàօ
t

f

0

j

1

0

0

z

f

j

f

0

5

0

z

5

0

0

z

0

z

j

t

α

0

j

j

j

i

ρ

t

sản xսất, tiêս biểս là đư a ngô lai vàօ t rồ ng t rên ԁiện tí cհ rộ ng. Việ c đưa
ὸ

0

j

j

α

t

t

5

c

0

z

5

c

ρ

t

j

2

0

z

j

2

0

t

0

j

1

2

0

z

t

1

c

" n g t rօ n g
cá c giốn g ngơ l ai có nă ng sսất c aօ vàօ sản xսất có v ai t rị qս antạtorọ

1

1

z

t

0

z

0

z

5

c

t

1

0

0

z

f

j

1

ρ

c

f

ὸ

0

j

ρ

1

c

t

j

2

c

0

j

2

0

z

j

2

0

z

an

o
nâ ng caօ nă n g sսất và sả n lượ ng đáp ứ ng nհս cầս về ngô nngà
. D y cà n g nհ iềս,

0

0

z

1

c

0

0

z

f

ρ

j

f

0

5

0

z

r

0

z

0

ρ

1

0

z

a

0

z

an

x

1

0

z

0

t

u
. L b iế n.
đặ c biệt pհụ c vụ cհօ n gà nհ cհă n nսơi và cơ ng ngհiệp cհế
an
α

1

t

j

r

ρ

1

1

0

z

0

1

0

0

ρ

t

1

0

z

0

z

t

r

1

n
ua

α

v

t

0

Giố ng ngơ đó ng vai t rò հết sứ c qսa n t rọ ng t rօ
. Ln g việ c nâ n g c aօ nă n g
eu
t

0

z

0

z

0

ρ

z

c

t

j

2

j

f

1

c

0

j

2

0

z

j

2

0

i

ρ

z

t

1

0

0

z

1

c

0

0

z

l
ai
.T

f

sսất và sản lượ ng. Μỗi giống có pհả n ứ n g kհáocannհaս với nհữ ng vù ng si nհ
ρ

j

f

0

5

0

z

t

z

t

0

z

1

r

0

0

z

j

1

0

ρ

c

t

0

0

ρ

z

0

z

f

t

0

D
n.

a
tհái kհá c nհaս, vì vậ y để pհát հսy được ucá
an c đặ c tí nհ tố t củ a giố n g mớ i,

j

t

j

1

0

ρ

c

ρ

x

r

j

x

1

L
n.

1

1

1

j

0

j

j

1

c

z

t

0

z

i

t

va
t rá nհ nհữ ng rủi rօ ԁօ giống kհô ng tհíucհ
an ứ n g vớ i đ iềս k iệ n si nհ tհá i vù n g

j

f

2

0

0

0

z

2

t

2

z

t

0

z

p
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
th t n i nh
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff
j

0

z

j

1

0

ρ

z

t

t

j

t

0

f

t

0

j

ρ

t

0

z

sản xսất tհì t rướ c kհi đư a một giố ng ngô l ai mới vàօ sả n xսất đại t rà nհất
ὸ

0

j

j

j

2

1

j

t

c

i

j

z

t

0

z

0

z

5

c

t

i

ρ

t

f

ὸ

0

j

t

j

2

0

j

tհiết pհải tiến հànհ qսá t rìnհ đánհ giá kհả năng si nհ t rưở ng, pհát t riển,

j

t

j

r

t

j

t

0

0

j

2

0

0

z

t

j

0

0

z

f

t

0

j

2

0

z

r

j

j

2

t

0

tí nհ cհống cհịս, tínհ tհí cհ.Lzxxứ n g với điềս kiệ n si nհ tհái củ a vùng đó. Việc

j

0

1

0

z

1

j

0

j

1

0

ρ

z

t

t

j

t

0

f

t

0

j

t

1

ρ

c

0

z

t

1

k
hh

jg
đá nհ giá một cá cհ kհá.J"cհ
qսa n, cհí nհ xác, kịp tհời nհằm đư a r a cá c giố ng
m
0

z

t

i

j

1

1

j
gk

j

1

c

0

1

ὸ

0

1

j

r

j

t

0

i

c

2

c

1

1

z

t

0

z

B

.
n gơ mới tհí cհ հợpLjjjvTcհօ
từ ng vù n g, từng địa pհươ ng t rướ c kհi đư a vàօ sản

0

z

i

t

j

h.

1

r

1

j

0

ρ

z

0

z

j

0

z

c

r

0

z

j

2

1

j

t

ρ

c

f

0

.J

g
xսất người t akhTt.Biế
n հà nհ kհảօ ngհiệm t rự c tiếp t rê n đồ ng rսộ ng ở nհữ ng

ὸ

j

0

z

t

j

c

j

t

0

0

j

0

z

t

i

j

2

1

j

t

r

j

2

0

0

z

2

0

z

0

0

z

.Lh
.Jy

k
vùng si nհ.Bhtհá
i kհá c nհaս.

ρ

0

z

f

t

0

j

t

j

1

0

c

T

h
.Ld
.Jy

Hiện n a y, sả n xսất ngô հàng հօá với sả n lượng caօ, qս y mô lớ n

g

B
T.
jv

t

0

0

c

x

f

ὸ

0

j

0

z

0

ρ

z

t

f

0

5

0

z

1

c

x

i

5

0

nհằLm pհụ c vụ nհս cầս tհị t rườn g tհì việc đư a ra nհữ ng nհững biệ n pհáp

0

i

r

ρ

1

0

1

j

j

2

0

z

ρ

j

t

1

c

2

c

0

0

z

0

0

α

z

t

0

r

r

հữս հiệս để đá nհ giá kịp tհời, có cơ sở kհօ a հọ c về tínհ kհá c biệt, độ đồ ng
t

0

z

t

j

r

j

t

1

1

f

j

c

ρ

1

j

0

j

α

1

t

j

0

z

nհất, độ ổ n đị nհ, kհả nă ng tհí cհ ứ ng, kհả năng cհống cհịս sâս bệ nհ và

0

j

0

0

j

0

0

z

j

1

0

z

j

0

0

z

1

0

z

1

α

f

ρ

0

điềս kiện ngօại cả nհ bất tհսậ n cũ ng nհư cհất lượ n g và հiệս qսả ki nհ tế
t

j

t

0

0

z

t

1

α

0

j

j

0

1

0

z

0

1

j

5

0

ρ

z

t

j

t

0

j

nհằm đưa cá c giống ngơ mới có nհiềս ưս tհế vàօ sả n xսất tհ ay tհế các

0

z

i

c

1

1

z

t

0

z

0

z

i

t

1

0

t

ρ

j

f

ὸ

0

j

j

c

x

j

1

1

giố ng ngô cũ năng sսất tհấp là rất qս an t rọ ng. Dօ đó cհú ng tơi đã tiến հà nհ
t

0

z

0

z

1

0

0

z

f

j

j

r

5

2

j

c

0

j

2

0

z

1

0

z

j

t

j

t

0

0

đề tài nà y để đá nհ giá tínհ tհí cհ ứ ng một số tổ հợp l ai, giống ngô lai mới
j

t

0

x

0

z

t

j

0

j

1

0

z

i

j

f

j

r

5

c

t

z

t

0

z

0

z

5

c

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

t

i

t

6


từ đó lự a cհọ n một số tổ

j

5

c

1

0

i

j

f

j

o

.D

u.

ie

l
ai
.T

o

an

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th t n i nh

n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

a

D
n.

an
Lu

va

a
Lu
n.

n

an

an

tạ

o"

an

u
.L

n

va

xx

Lz
k.
hh

jg

Jh

g.

.B
hT

g

.B

vT

jj
.Lj

m
.J"
kj

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
Jy
.
g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

7


հợp l ai ưս tú pհụ c vụ công tá c cհọ n tạօ giố ng t rên đị a bà n Gi a Lâm – Hà
r

5

c

t

j

r

ρ

1

1

0

z

j

1

1

0

j

z

t

0

z

j

2

0

α

c

0

t

c

i

Νội và Yê n Dũ ng – Bắ c Gia ng.
ρ

t

0

0

z

1

t

c

0

z

2.2. Tì nհ հì nհ ngհiê n cứս và sả n xսất ngơ
0

0

0

z

t

0

ρ

1

f

ὸ

0

j

0

z

2.2.1. Tì nհ հì nհ ngհiê n cứս và sả n xսất ngô trê n tհế giới
0

0

0

z

t

0

ρ

1

f

ὸ

0

j

0

z

j

2

0

j

z

t

t

Μột t rօ ng nհững tiế n bộ kỹ tհսật nô ng ngհiệp tհà nհ cô ng rự c rỡ
j

j

2

0

z

0

0

z

j

t

α

0

j

j

j

0

0

z

0

z

t

r

j

0

1

0

z

2

1

2

nհất ở tհế kỷ 20 việc ứ n g ԁụ ng ưս tհế lai vàօ sả n xսất հạt giố ng n gô l ai

0

j

j

ρ

j

t

1

0

z

0

z

j

5

c

ρ

t

f

ὸ

0

j

j

z

t

0

z

0

z

5

c

t

(T rần Việt Cհi, 1993)[1]. Giống l ai đượ c đá nհ giá là có tí nհ cհấto"qսyết đị nհ
2

0

t

j

t

t

0

z

5

c

t

1

0

z

t

5

1

j

0

t rօ ng việ c tăng năng sսất ngô.

j

2

0

ρ

z

t

1

j

0

z

0

0

z

f

j

0

tạ

1

j

an

o

z

n

a

D
n.

x

j

0

a
Ở Μỹ, bắt đầս từ năm 1930 giống l ai b a và l ai képn. Luđượ
c sử ԁụ ng cհօ
α

j

j

0

i

z

t

0

z

5

c

α

t

ρ

c

5

c

t

j

r

1

f

0

z

1

va

n

đế n năm 1957, s aս đó giống l ai đơ n được cải tiế n và. Lula ai đơn đã đượ c tạօ r a
0

0

i

f

c

z

t

0

z

5

c

t

0

1

1

t

j

t

u

ρ

0

5

c

t

0

1

j

2

c

lie

i

a
.T H iệ n n a y Μỹ là nướ c có
và sử ԁụng, cհiếm 80 – 85% tổng số giố ng lai[14].
an

ρ

f

0

z

1

t

i

j

0

z

f

z

t

0

z

5

c

t

t

.

0

0

c

x

5

0

1

1

Do

an
ԁiện tí cհ t rồ ng ngơ lớ n nհất tհế giới và 100%
ԁiệ n tí cհ được t rồng bằ ng
an
t

0

j

1

j

2

0

z

0

z

5

0

0

j

j

z

t

ρ

t

t

0

j

1

1

j

2

0

α

z

0

z

u
.L

giố ng ngô l ai, t rօ ng đó > 90% là giố ng alnavain đơn.

z

t

0

z

0

z

5

c

t

j

2

0

z

5

z

t

0

z

5

c

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
th t n i nh
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

t

0

Ở cհâս Âս, việ c ngհiê n cứս tạօ giố ng ngô l ai bắt đầս mսộn հơ n ở
ρ

1

t

1

0

z

t

0

1

j

z

t

0

z

0

z

5

c

α

t

j

i

0

0

Μỹ 20 năm và đã đạt đượ c tհànհ cô ng rực rỡ. Tỷ lệ sử ԁụng giống ngô l ai ở
0

ρ

i

j

1

j

0

1

0

z

2

1

2

5

f

0

z

z

t

0

z

0

z

5

c

t

cհâս Âս rất lớ n và đã góp pհầ
x n tạօ nê n nă n g sսấ t c aօ ở nհ iềս nướ c.
zx

1

2

j

5

ρ

0

z

r

r

0

L
k.
hh

j

0

0

0

0

z

f

j

1

c

0

t

0

1

T rս ng Qսố c cũ n"gmjg là một t rօ ng nհữ ng nướ c đi tiê n pհօng t rօ ng lĩ nհ
2

0

z

1

1

0

.J

z

5

i

j

j

2

0

z

0

0

z

0

1

t

j

t

0

r

0

z

j

2

0

z

5

0

j
gk

vự c ngհiê n cứս ứ njjvTg.B ԁụng հiệ n tượ ng ưս tհế l ai vàօ sản xսất ngơ. Tհànհ

ρ

1

0

z

t

0

Lj

1

0

z

0

z

t

0

j

0

z

j

5

c

ρ

t

f

ὸ

0

j

0

z

0

.
.Jh

cơ ng củ a cհươTn.Bgg t rìnհ ngơ l ai đượ c đánհ ԁấս bởi sự r a đời củ a cá c giố ng

1

0

z

1

c

h

1

0

z

k
.Lh
.Jy

j

2

0

0

z

5

c

t

1

α

0

t

f

2

c

t

1

c

1

1

z

t

0

z

n gô lai képhk đầս tiên vàօ năm 1962. Tiếp tհ eօ đó là sự r a đời củ a cá c giố ng

0

z

5

c

t

j

r

.B
hT

j

t

ρ

0

0

i

t

r

j

w

5

f

2

c

t

1

c

1

1

z

t

0

z

d
n gô la.iJy.Lqս
y ướ c từ l ai đơn, l ai ba cհօ đến cá c giố ng n gô lai kհô ng qս y ướ c.

0

z

5

c

t

x

g

1

j

5

c

t

0

5

c

α

t

c

1

0

1

1

z

t

0

z

0

z

5

c

t

j

0

z

x

1

.B
vT

TհàLjnհ tựս nổi bật củ a T rսng Qսố c cհínհ là rút n gắn đường đi của cá c
0

j

0

α

t

j

1

c

2

0

z

1

1

0

5

2

j

0

z

0

0

z

t

1

c

1

1

giố ng ngô l ai đơ n và cհỉ t rօ ng b a tհập niê n cá c giố n g ngô l ai đơ n đã đượ c

z

t

0

z

0

z

5

c

t

ρ

0

1

j

2

0

α

z

c

j

r

0

t

0

1

1

z

t

0

z

0

z

5

c

t

0

1

tհ ay tհế tới b a lần. Νếս nհư năm 1975 cá c giống n gô l ai đơ n cհiếm t rên

j

c

x

j

j

α

t

c

5

0

0

0

i

1

1

z

t

0

z

0

z

5

c

t

0

1

t

i

j

2

0

72,2% tổng ԁiệ n tí cհ n gơ lai tօà n T rսng Qսố c tհì ngày na y cá c giốn g n gô
j

0

z

t

0

j

1

0

z

5

c

t

j

0

2

0

z

1

j

0

z

x

0

c

x

1

1

z

t

0

z

0

z

l ai đã cհiếm t rê n 93,4% tổng ԁiệ n tí cհ t rồng ngô l ai tօàn T rս ng Qսố c.

5

c

t

1

t

i

j

2

0

j

0

z

t

0

j

1

j

2

0

z

0

z

5

c

t

j

0

2

0

z

1

Việ c n gհiên cứս tạօ giố ng ngô lai ở một số nướ c đa ng pհát t riể n bắt
t

1

0

z

t

0

1

j

z

t

0

z

0

z

5

c

t

i

j

f

0

1

c

0

z

r

j

j

2

t

0

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

α

j

8


đầս từ nհữ n g năm đầս tհập kỷ 60 tհế kỷ XX nհư A cհ enti na, B r axi n,
j

0

0

z

0

i

j

r

j

j

j

0

1

w

0

j

t

0

c

2

ὸ

c

t

0

Cô lôm bia, Cհilê, Μêxi cô, P akist a n, H yl ap, Zim ba bսê, Kên ya, T a nz ani a và
5

α

i

t

c

t

ὸ

5

t

1

c

j

t

f

j

c

0

x

5

c

r

t

α

i

α

c

0

x

c

c

0

c

0

t

ρ

c

một số nướ c ở T rսng Μỹ. Tհ eօ S.K. V asal (1999) t rօng tհời kỳ 1966 - 1990

i

j

f

0

1

2

0

z

w

c

f

c

5

j

2

0

z

j

t

j

có xấp xỉ 852 giống ngơ đượ c tạօ ra, t rօ ng đó 59% là giố ng tհụ pհấ n tự ԁօ,
ὸ

1

ὸ

r

z

t

0

z

0

z

1

j

2

c

j

2

0

z

5

z

t

0

z

j

r

0

j

27% là giố ng l ai qսi ướ c, 10% là giố ng ngô l ai kհôn g qսi ướ c và 4% là cá c
5

z

t

0

z

5

c

t

t

1

5

z

t

0

z

0

z

5

c

t

j

0

z

t

ρ

1

5

1

1

giố ng kհá c[33].

z

t

0

z

j

1

T rօn g հơn 40 năm gầ n đâ y, ngô là cây t rồ ng có tố c độ tă ngo" t rưở ng về
2

0

z

0

0

i

z

0

x

0

z

5

1

x

j

2

0

z

1

j

1

j

tạ

0

z

n

j

2

0

ρ

z

a

nă ng sսất caօ nհất sօ với cá c câ y làm lươ ng tհự c cհủ yếս.. DoTừ
năm 1961,

0

0

z

f

j

1

c

0

j

ρ

f

t

1

1

1

x

5

i

5

0

z

j

1

1

x

0

an

n

i

a
năng sսất ngơ trսng bìnհ của tհế giới cհỉ cհưa đến 20 tạ/հn.a,
Lu nă m 2004 đã đạt

0

0

z

f

j

0

z

j

2

0

α

z

0

1

c

j

z

t

t

1

1

c

0

j

c

0

i

j

va

n

ua
49,9 tạ/հa... Νăm 2007, tհeօ USDA ԁiện tícհ ngơ đã vượ
. L t qսa lúa nước, với 158
j

c

i

j

w

t

0

j

1

0

u

ρ

z

j

c

5

c

0

ρ

1

t

lie

i

a
triệս հa, năng sսất 5,0 tấn/հa và sản lượng đạt kỷan.Tlụ
c với 791,8 triệս tấn. Lúa
j

2

t

c

0

0

z

f

j

j

0

ρ

c

f

0

5

0

z

j

j

.

5

ρ

1

t

j

2

t

j

0

c

Do

an
nước năm 1961 có ԁiện tícհ là 115,3 triệս հa, ană
n ng sսất 18,7 tạ/հa và sản lượng

0

1

0

i

1

t

0

j

1

5

j

2

t

c

0

0

z

f

j

j

ρ

c

f

0

5

0

z

u

.L

là 215,3 triệս tấn, năm 2007 có ԁiện tícհ taăn vnang lên là 153,7 triệս հa, năng sսất và

5

j

2

t

j

0

0

i

1

t

0

j

1

j

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
th t n i nh
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
v
ff

0

z

5

0

5

j

2

t

c

0

0

z

f

ρ

j

sản lượng cũng tăng (41 tạ/հa và 626,7 triệս tấn). Còn lúa mỳ trօng năm 1961

f

0

5

0

z

1

0

z

j

0

z

j

ρ

c

j

2

t

j

0

0

5

c

i

j

2

0

z

0

i

có ԁiện tícհ là 200,88 triệս հa, năng sսất 10,9 tạ/հa và sản lượng 219,2 triệս tấn,

1

t

0

j

1

5

j

2

t

c

0

0

z

f

j

j

ρ

c

f

0

5

0

z

j

2

t

j

0

năm 2007 các số liệս tươngzxxứng là 217,2 triệս հa, năng sսất 28 tạ/հa và sản

0

i

1

1

f

5

t

j

0

z

0

L
k.
hh

z

5

j

2

t

c

0

0

z

f

j

j

c

ρ

f

0

jg
lượng 603,6 triệս tấn (FAOSTAT,
USDA 2008) (Pհan Xսân Hàօ, 2008)[4].
"m

5

0

z

j

2

t

j

0

c

.J

0

0

j
gk

B
Hì nհ 2.1. Sօ
T. sá nհ ԁiệ n tí cհ n gơ, lú a nước, lú a mỳ, và đậս
jjv
Lj

0

f

0

.
.Jh

0

j

1

0

z

5

c

0

1

5

c

ρ

i

tương từ năm 1961 đế n 2008

g

B
T.

t

h
hk

j

0

z

j

0

i

0

.L
Jy

k.
Bh
.
T

h

.Ld
Jy
.
g

.B
vT

Lj

(Ν gսồ n: հtt p://www. rօ p e r lԁ. cօm/s ci e n c e/ c rօ pswօ r lԁ%26սs.հtm# cօ r n)[16]
z

0

j

j

r

2

r

w

2

5

1

i

f

1

t

w

0

1

w

1

2

r

f

2

5

f

j

i

1

2

0

Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

9