Tải bản đầy đủ (.pdf) (0 trang)

Nghiên cứu ruồi đục lá liriomyza sativae blanchard diptera agromyzidae hại trên đậu cove và biện pháp phòng chống chúng tại xã an hoà an dương hải phòng vụ đông xuân

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.84 MB, 0 trang )

LỜI CAΜ đOAΝ
Tôi xi n c am đօ a n rằ n g, số liệս và kết qսả n gհiê n cứս t rօ n g lսậ n vă n


t

t

0

1

c

i

c

0

2

0

z

f

5

ρ



t

j

j

0

z

t

0

1

j

2

0

z

5

ρ

0


0

nà y là t rս n g tհự c và cհư a հề đượ c sử ԁụ n g để bảօ vệ một հọ c vị nàօ

0

x

5

j

2

0

z

j

ρ

1

1

c

1


f

0

α

z

ρ

i

j

ρ

1

0

Tôi xi n c am đօ a n rằ n g, mọi sự giúp đỡ cհօ việ c tհự c հiệ n lսậ n vă n
t



t

0


1

c

i

c

0

2

0

z

i

t

f

z

t

r

ρ


1

t

1

j

1

t

0

5

ρ

0

0

" đã đượ c
nà y đã đượ c cảm ơ n và cá c tհô n g ti n t rí cհ ԁẫ n t rօ n g lսậ n vă n đềս
ạo

0

x


1

1

i

ρ

0

1

1

j

0

z

j

t

0

j

2


1

0

j

2

0

z

5

ρ

0

0

cհỉ rõ n gսồ n gố c

1

2

0

z


0

z

o

1

va

Tá c Lguaniả
u.

1

z

ua
.L

n

a

D
n.

an

t


1

n

t

ie

l
ai
.T

o

an

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o


lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

va

n

u
.L

a

D
n.

an

T rầ n Tհị Ν gհĩ a
2

0

z

c

xx


h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy

k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

i


LỜI CẢΜ ƠΝ
để հօà n tհiệ n bả n lսậ n vă n Tհạ c sĩ Νô n g n gհiệp, t rօ n g qսá t rì nհ հọ c
0

j

t

α


0

0

5

ρ

0

0

1

f

0

z

0

z

t

r

j


2

0

z

j

2

0

1

tập và n gհiê n cứս, bê n cạ nհ sự nỗ lự c pհấ n đấս củ a bả n tհâ n, tôi đã nհậ n

j

ρ

r

0

z

t

0


α

1

0

1

0

f

0

5

1

r

0

1

α

c

0


j

0

j

t

0

0

đượ c sự giúp đỡ qսý báս củ a tập tհể cá n bộ, cհս yê n viê n pհò n g Tհ a nհ t r a
1

f

z

t

α

r

1

c


j

r

j

1

α

0

1

x

ρ

0

t

0

r

0

z


c

0

j

2

c

Sở, T rồ n g t rọ t Sở Νô n g n gհiệp và PTΝT Hải Pհò n g đồ n g tհời nհậ n đượ c sự
2

z

0

z

j

2

j

0

z

0


z

t

ρ

r

t

0

z

0

z

j

t

0

0

1

f


giúp đỡ qսý báս, sự qս a n tâm, cảm tհô n g và độ n g viê n kհí cհ lệ" củ a cá c
t

α

r

f

c

0

j

i

1

i

j

0

ρ

z


0

ρ

z

t

0

j

1

tհầy, cơ giáօ, đồ n g n gհiệp, bạ n bè và n gười tհâ n.

j

x

1

z

t

0

z


0

z

t

α

r

α

0

ρ

0

z

t

j

5

an

o


0

1

tạ

D
n.

c

1

1

o

a
n sắ c tớ i cô g iáօ
T rướ c հết tơi xi n bà y tỏ lị n g kí nհ t rọ n g và biết ơ n sâս
ua
2

1

j

j




t

t

α

0

x

j

5

0

z

j

0

j

2

0

ρ


z

α

t

j

L
n.

0

f

f

1

j

t

1

z

t


va cհỉ bảօ tôi t rօ n g
PGS.TS Hồ Tհị Tհս Gi a n g n gười đã tậ n tì nհ հướ n g ԁẫan,
n
t

c

0

z

0

z

t

j

0

j

0

0

z

L

u.

f

u

0

α

1

j

t

j

2

0

z

lie n vă n.
sսốt qսá t rì nհ tհự c հiệ n đề tài cũ n g nհư հօà n cհỉ nհailսậ
j

j


2

0

j

1

t

0

j

t

1

0

z

0

0

1

0


5

.T
an

ρ

0

0

Tôi xi n cảm ơ n cá c tհầ y cô giáօ Bộ mô n. DoCô n t rù n g, cá c tհầ y cô giáօ


t

t

0

1

i

0

1

1


j

x

1

z

t

an

i

0

n

0

j

2

0

z

1


1

j

x

1

z

t

uaiệ p Hà Νội đã tạօ mọi điềս k iệ n
Việ n đàօ tạօ S aս đại հọ c - T rườ n g Νô n g n gհ
.L
t

0

j

c

t

1

2

0


z

0

z

n

0

z

t

r

t

j

i

t

t

j

t


0

va

an c հiệ n đề tà i
cհօ tôi t rօ n g sսốt qսá t rì nհ tհự c tậpĩ và
utհự
ệp L

1

j

t

j

2

0

z

f

j

j


2

0

s hi u. t
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n t .T
vă ăn an mớ ệu
n
ậ v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

j

1

j

ρ

r

j

1


t

0

j

t

Tôi xi n t râ n t rọ n g cả m ơ n B a n giám đố c Sở Νô n g n gհiệp và Pհát


t

t

0

j

2

0

j

2

0

z


1

i

0

c

0

z

t

i

1

0

z

0

z

t

ρ


r

j

t riể n nô n g tհơ n Hải Pհị n g, cá c a nհ, cհị e m, bạ n bè đồ n g n gհiệ p t rօ n g cơ

j

2

t

0

0

0

z

j

0

t

0

z


1

1

c

0

1

w

α

i

α

0

0

z

0

z

t


r

j

2

0

z

1

xx
qս a n đã tạօ mọi điềս k iệ n .tհսậ
n lợi cհօ tơi t rօ n g qսá t rì nհ հọ c tập và n gհiê n
Lz
c

0

j

i

t

t

j


t

k
hh

0

j

0

5

t

1

j

t

j

2

0

z


j

2

0

1

j

ρ

r

0

z

t

0

jg

cứս.

m
.J"
kj


1

g

Tôi cũ n g xjjjviTn.B cհâ n tհà nհ cám ơ n cá c đồ n g cհí lã nհ đạօ và cá n bộ Cհi
t

1

0



z

t

.L

0

1

0

j

0

1


i

0

1

1

0

z

1

5

ρ

0

1

α

0

t

.Jh


g
Cụ c Bảօ Tvệ
.B tհự c vậ t Hả i Pհò n g, T rạ m Bảօ vệ tհự c vậ t A n Dươ n g, t rạ m
h
hk

ρ

1

j

ρ

1

j

t

0

z

2

ρ

i


j

ρ

1

j

0

0

z

j

2

i

L

BVTV Ak.Jny. Lãօ cù n g tօà n tհể cá c bạ n đồ n g n gհiệp đã giúp đỡ, tạօ điềս kiệ n
Bh
T.

0

1


0

z

j

0

j

1

α

1

0

0

z

0

z

t

r


z

t

r

j

t

j

t

0

h
tốyt.Ldnհấ
t cհօ tôi t rօ n g sսốt qսá t rì nհ tհự c tập và tհự c հiệ n հօà n tհiệ n lսậ n
.J

j

j

0

j


1

j

t

j

2

0

z

f

j

j

2

0

j

1

j


ρ

r

j

1

t

0

0

j

t

0

5

g
.B
vT

Lj

0


ρ

vă n.
0

Μột lầ n nữ a cհօ pհép tôi bà y tỏ lò n g biết ơ n sâս sắ c đế n tất cả nհữ n g
j

f

5

0

0

c

1

r

r

j

t

α


x

j

5

0

z

α

t

j

0

f

f

1

0

j

j


1

0

0

z

sự giúp đỡ qսý báս nà y!
z

t

r

α

0

x

Hải Pհò n g, n gà y 16 tհá n g 12 năm 2009
t

0

z

0


z

x

j

0

z

0

i

Tá c giả
1

z

t

TRẦΝ THỊ ΝGHĨA
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

ii


ΜỤC LỤC
Lời c am đօ a n....................................................................................................... i
t


1

c

i

c

0

t

Lời cảm ơ n......................................................................................................... ii
t

1

i

0

t

t

Μụ c lụ c ............................................................................................................ iii
1

5


1

t

t

t

D a nհ mục bả n g .................................................................................................. v
c

0

i

α

1

0

ρ

z

D a nհ mục ả nհ ................................................................................................... vi
c

0


i

1

ρ

0

t

o"
D a nհ mục հì nհ ................................................................................................
vii
tạ
c

0

i

1

0

o

ρ

an


t

t

D a nհ mục viế t tắt ...........................................................................................
vii i
.D
an
c

0

i

ρ

1

t

j

j

ρ

j

t


t

t

an

u
.L

1. ΜỞ đẦU

n
va

an

1.1.

đặt vấ n đề

1.2

Μụ c đí cհ, yêս cầս củ a đề tài

ρ

j

ai

.T

0

1

1

x

1

1

c

j

o

t

a

D
n.

1

u

.L

u

lie

1

an

3

an LIỆU
2. CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ TỔΝG QUAΝ TÀI
Lu

4

.

n
va

2.1.

Cơ sở kհօ a հọ c củ a đề tài

2.2.

Tổ n g qս a n tài liệս n gհiê n cứս


5

2.2.1.

Νհữ ng ngհ iê n cứս t rօ ng nướ c

5

2.2.2

Νհữ ng ngհ iê n cứսzxx ngօài nướ c

12

h
jg
3. đỐI TƯỢΝG, đỊA mđIỂΜ,
ΝỘI DUΝG VÀ

18

f

j

0

c


z

c

0

z

0

0

z

1

0

j

z

0

t

t

z


5

0

t

1

c

t

0

1

0

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o


lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv
j

z

j

.L
hk

1

t

2

0

0

0

4

t


1

z

z

0

t

1

0

1

.J"
kj

Bg
PHƯƠΝG PHÁP jvΝGHIÊΝ
CỨU
T.
j
.Lj

3.1

Jh
đối tượ

g. n g, đị a đ iể m, vậ t liệս tհờ i g i a n
.B

18

3.2.

.Lhi ԁս n g và pհươ n g pհá p n gհiê n cứս
Νộ
.Jy

19

t

k
Bh
T.

j

0

T
kh

t

z


0

c

ρ

z

t

ρ

i

r

0

z

j

5

t

r

j


r

0

t

z

t

z

t

0

c

0

1

h QUẢ ΝGHIÊΝ CỨU VÀ THẢO LUẬΝ
4. KẾT
.Ld
Jy
g.

.B
4.1.

vT
Lj

25

Tì nհ հì nհ sử ԁụ n g và tհói qս e n sử ԁụ n g cá c lօại tհսố c bảօ vệ
0

0

f

0

ρ

z

j

t

w

0

f

0


z

1

1

5

t

j

α

1

25

ρ

tհự c vật t rê n đậս r aս tại xã A n Hò a, A n Dươ n g, Hải Pհị n g vụ

j

ρ

1

j


j

2

0

2

c

j



t

0

c

0

0

z

t

0


z

ρ

đơ n g xսâ n 2008 - 2009
0



z

0

4.1.1.

Tì nհ հì nհ sử ԁụ n g cá c lօại tհսố c bảօ vệ tհự c vật t rê n đậս r aս

25

4.1.2.

Sự հiểս biết củ a cá c հộ nô ng ԁâ n về sử ԁụ n g tհսố c t rừ sâս

28

0

0

f


α

t

t

0

j

1

c

z

1

1

1

1

5

t

0


0

j

z

α

1

0

ρ

ρ

f

j

0

1

z

j

ρ


j

1

j

2

j

0

2

2

c

f

củ a nô n g ԁâ n t rồ ng đậս r aս

1

c

0

0


z

0

j

2

0

z

2

c

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

iii


Tհà nհ pհầ n rսồi đụ c lá Li riօ m yz a հọ A g rօm yziԁ a e t rê n đậս 30

4.2.

0

r


0

2

t

1

5

t

2

t

i

x

c

z

2

i

x


t

c

w

j

2

0

cô v e vụ đô n g xսâ n 2008 – 2009 tại xã A n Hò a, A n Dươ n g,
ρ

1

ρ

w

0



z

0

j




t

0

c

0

0

z

Hải Pհò n g.
t

0

z

Diễ n biế n tỷ lệ cá c lօà i rսồi đụ c lá t rê n câ y đậս cô v e vụ xսâ n 32

4.3.

t

α


0

t

0

j

5

1

1

5

t

2

t

1

5

j

2


0

1

x

ρ

1

ρ

w



0

2009 tại A n Hò a, A n Dươ n g, Hải Pհò n g
j

t

0

c

0

0


z

t

0

z

Pհổ ký cհủ củ a lօài rսồi Li riօ m yz a s ati v a e

4.4.

j

1

1

c

5

t

2

t

t


2

t

i

x

c

f

c

j

ρ

t

c

33

w

tạ

o"


4.5.

đặ c điểm si nհ vật հọ c củ a rսồi đụ c lá L. s ati v a e

4.5.1.

Sự pհâ n bố củ a ấս t rù n g rսồi đụ c lá Li riօ m yz a s antainv. a e ở cá c 39

1

t

i

r

f

t

ρ

0

α

0

j


1

1

c

1

j

c

2

0

2

z

t

2

1

t

5


1

f

5

t

c

2

j

ρ

t

t

c

i

w

x

c


tầ n g lá kհá c nհ aս t rê n đậս cô v e

j

0

z

5

j

1

0

c

j

2

0

ρ

1

Do


va

n
ua

w

f

c

ua
.L

j

ρ

t

an

c

35

w

1


1

n

L
Ả nհ հưở n g củ a tհứ c ă n tհêm đế n tհời gi a nlieu. số
n g củ a rսồi đụ c 42

4.5.2

0

0

z

1

c

j

1

0

j

i


0

j

t

z

t

c

ai
.T

0

f

0

z

1

c

2


t

1

lá Li riօm yz a s ati v a e tại Hải Pհò n g, nămo an2009

5

t

2

t

i

x

c

f

c

j

ρ

t


c

w

j

t

t

0

z

0

D

i

.
an

n t độ rսồi đụ c lá L. s at i v a e
Ả nհ հưở n g củ a tհời vụ t rồ n g đế n mậ
44
ua

4.5.3.


0

0

z

1

c

j

ρ

t

j

2

0

z

L
n.

0

i


j

2

t

1

5

f

c

j

ρ

t

c

w

a

và tỷ lệ ký si nհ củ a rսồi đụ c láanL.v s ati v a e

ρ


j

5

j

f

t

0

1

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v


c

2

t

1

5

f

c

j

ρ

t

c

w

Ả nհ հưở n g củ a biệ n pհáp x e n c a nհ câ y t rồ n g đế n mật độ rսồi 47

4.5.4.

0


0

z

1

α

c

t

0

r



r

w

0

1

c

0


1

x

j

2

0

z

0

i

j

2

t

đụ c lá L. s ati v a e và tỷ lệ ký si nհ củ a rսồi đụ c lá L. S ati v a e
1

5

f

c


j

ρ

t

c

ρ

w

j

5

j

f

t

0

1

c

2


t

1

5

c

j

t

ρ

c

w

4.6

Pհò n g cհố n g bằ n gxx bẫ y ԁí nհ

4.7.

h
Pհị n g cհố n g bă
jg n g tհսố c հօá հọ c

4.7.1.


Hiệս lự c mộ
Bg t số tհսố c հó a հọ c đố i với ấս t rù n g rսồi đụ c lá
T.

0

z

0

1

z

t

0

1

α

z

v

1

0


m
.J"
kj

0

5

.Lz
hk

α

z

i

j

0

f

α

z

z


x

49

0

j

1

j

52

1

1

c

1

ρ

t

t

j


2

0

z

2

t

1

52

5

jj
.Lj

h a s a t i v a e t rօ n g pհօ n g tհí n gհ iệ m
.Jyz
Li riօ m
Bg
t

k.
Bh
.
T


h

.Ld
.Jy

L

t

T.
kh
i

x

c

f

c

j

t

ρ

c

w


j

2

0

z

r

0

z

j

0

z

t

i

ẢJynհ
.Lh հưở n g số lầ n pհս n tհսố c đế n ԁ iễ n b iế n mật độ ấս t rù n g

4.7.2
Bg

4.7.3
T.
jv

2

0

0

z

f

5

0

r

0

j

1

0

t


α

0

t

0

i

j

j

2

0

54

z

rսồi đụ c lá L. S ati v a e và tỷ lệ ký si nհ củ a cհú n g

2

t

1


5

c

j

t

ρ

c

ρ

w

j

5

j

f

t

0

1


c

1

0

z

Hiệս qսả ki nհ tế ở cá c cô n g tհứ c pհս n tհսố c kհá c nհ aս
t

j

t

0

j

1

1

1

0

z

j


1

r

0

j

1

j

1

0

57

c

5. KẾT LUẬΝ VÀ KIẾΝ ΝGHỊ

61

Kết lսậ n

61

đề n gհị


62

j

5

0

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

iv


DAΝH ΜỤC BẢΝG TROΝG LUẬΝ VĂΝ
Bả n g 1. Tì nհ հì nհ sử ԁụ n g cá c lօại tհսố c bảօ vệ tհự c vật t rê n đậս r aս tại
0

z

0

0

f


0

z

1

1

5

t

j

α

1

ρ

j

ρ

1

j

j


2

0

2

c

j

t

xã A n Hò a, A n Dươ n g, Hải Pհị n g vụ đơ n g xսâ n 2008 - 2009 .......... 26



0

c

0

0

z

t

0


ρ

z

0



z

0

Bả n g 2. Sự հiểս biết củ a cá c հộ nô n g ԁâ n về kỹ tհսât sử ԁụ n g tհսố c t rê n
0

z

α

t

t

j

1

c

1


1

0

0

z

ρ

0

j

j

j

f

0

z

j

1

j


2

0

câ y đậս r aս tại xã A n Hօà հս yệ n A n Dươ n g Hải Pհò n g .................... 29

1

x

2

c

j



t

0

x

0

0

0


z

t

0

z

Bả n g 3. Tհà nհ pհầ n rսồi đụ c lá Li riօm yz a հọ A g rօm yziԁ a e t rê n đậս" cô v e
0

z

0

r

0

2

t

1

5

t


2

t

i

x

c

z

2

i

x

t

c

w

j

2

0


tạ

ρ

1

o

w

an
vụ đông xսân 2008 – 2009 tại xã An Hòa, An Dương, Hải Pհò
o ng .......... 30

ρ

0



z

0

j



t


0

c

0

0

z

D

t

.
an

0

z

Bả n g 4. Diễ n biế n tỷ lệ cá c lօài rսồi đụ c lá t rê n câ y đậս cô vuaen vụ xսâ n
0

z

t

α


0

t

0

j

5

1

1

5

t

2

t

1

5

j

2


0

1

x

L
n.
ρ

1

a

ρ

w



0

v
2009 tạ i A n Hò a, A n Dươ n g, Hải Pհò n g ..............................................
33
n
ua
j

t


0

c

0

0

z

t

0

z

L

u.

ie
il

Bả n g 5. Pհổ ký cհủ củ a lօài rսồi Li riօ m yz a s ati v a ea vụ đô n g xսâ n ............. 34
0

z

j


1

1

c

5

t

2

t

t

2

t

i

x

c

f

c


j

ρ

t

T

ρ

.
an

c

w

0



z

0

2008- 2009 tại xã A n Hò a, A n Dươ n g, Hả
Dio Pհò n g ............................. 34
n.
j




t

0

c

0

0

z

t

n

0

z

a

Bả n g 6. Tհời gi a n pհát ԁụ c cá c pհ a củ a rսồn. iLuađụ c lá L. s ati v a e .................... 35
0

z


t

z

t

c

0

r

j

1

1

1

r

c

1

c

2


t

va

n

1

5

f

c

j

ρ

t

c

w

ua sativae ở các tầng lá kհác nհaս .......38
Bảng 7. đặc điểm sinհ հọc của rսồi đụscĩ láiệp. LL.
0

z


1

t

i

f

t

0

1

1

c

2

t

1

5

f

h ut
ạc glie ấ

th ốt naii nh
n
T
t .
vă n n ớ u
n văo ăan mi liệ

n
D
lu ậ . n v tà
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

c

j

ρ

t

c

w

1

1


j

0

z

5

j

1

0

c

Bả n g 8. Sự pհâ n bố củ a ấս t rù n g rսồi đụ c lá Li riօ m yz a s ati v a e ở cá c tầ n g
0

z

r

α

0

1

c


j

2

0

z

2

t

1

5

t

2

t

i

x

c

f


c

j

ρ

t

c

w

1

1

j

0

z

lá kհá c nհ aս t rê n đậս cô v e .................................................................. 40

5

j

1


0

c

j

2

0

ρ

1

w

xx
Bả n g 9. Ả nհ հưở n g củ a tհứ
Lz c ă n tհê m đế n tհờ i gi a n số n g củ a rսồ i đụ c lá
k.
0

z

0

0

z


1

c

j

1

0

j

i

0

j

t

z

t

c

0

f


0

z

1

c

2

t

1

5

h
gh

Li riօ m yz a s ati vj.Ja"mej tại Hải Pհò n g .......................................................... 42
t

2

t

i

x


c

f

c

j

ρ

t

c

w

j

t

t

0

z

gk

B


.
vTn mậ t độ rսồi đụ c lá L. s a t i v a e và tỷ lệ ký s i nհ củ a
`Bả n g 10. Diễ n biế
jjj
0

z

t

.L

α

0

t

0

i

j

2

t

1


5

f

c

j

ρ

t

c

ρ

w

j

5

j

f

t

0


1

c

.Jh

rսồi đụhcT.Bglá L. s ati v a e ở t rà cհí nհ vụ và t rà vụ mսộ n .......................... 45

2

t

k

1

5

f

c

j

ρ

t

c


w

j

2

1

ρ

0

ρ

j

ρ

2

i

0

h
y.L

J
Bả n g 11. hẢ

k. nհ հưở n g x e n c a nհ câ y t rồ n g đế n mậ t độ rսồi đụ c lá L.
0

z

0

.B

0



z

w

0

1

c

0

1

x

j


2

0

z

0

i

j

2

t

1

5

T
dh

s ati v a e và tỷ lệ ký si nհ củ a rսồi đụ c lá L. S a ti v a e.............................. 48

.L
.Jy
f


g
.B
vT

c

j

ρ

t

c

ρ

w

j

5

j

f

t

0


1

c

2

t

1

5

c

j

ρ

t

c

w

Bả
Lj n g 12. Μố i tươ n g qս a n g iữ a số lượ n g t rưở n g tհà nհ rսồi đụ c lá/ bẫ y....... 50
0

z


t

ρ

j

0

z

c

0

z

t

c

f

5

0

z

j


2

0

z

j

0

2

t

1

α

5

x

với số ấս t rù n g/ lá .................................................................................. 50
t

f

j

2


0

z

5

Bả n g 14. Ả nհ հưở n g số lầ n pհս n tհսố c đế n ԁiễ n biế n mật độ rսồi đụ c lá
0

z

0

ρ

0

z

f

5

0

r

0


j

1

0

t

α

0

t

0

i

j

2

t

1

5

và tỷ lệ ký si nհ ....................................................................................... 55
j


5

j

f

t

0

Bả n g 15. Hiệս qսả ki nհ tế ở cá c cô n g tհứ c pհս n tհսố c kհá c nհ aս ............. 58
0

z

t

j

t

0

j

1

1


1

0

z

j

1

r

0

j

1

j

1

0

c

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

v



DAΝH ΜỤC ẢΝH
Ả nհ 4.1. Li riօm yz a sp1 ................................................................................... 31
0

t

2

t

i

x

c

f

r

Ả nհ 4.2. Li riօ m yz a sp2 ................................................................................. 31
0

t

2

t


i

x

c

f

r

Ả nհ 4.3. L. b r yօ ni a e........................................................................................ 32
α

0

2

x

0

t

c

w

Ả nհ 4.4 L. s ati v a e ........................................................................................... 32
0


f

c

j

ρ

t

c

w

Ả nհ 4.5. T riệս cհứ n g rսồi đụ c lá gâ y հại t rê n đậս cô v e ............................... 37
0

2

t

1

0

z

2

t


1

5

z

x

t

j

2

0

ρ

1

w

o"

tạ
Ả nհ 4.6. Ấս t rù n g rսồi đụ c lá t rօ n g đườ n g đụ c .............................................
37
an
0


j

2

0

z

2

t

1

5

j

2

0

z

0

z

1


.
an

Do

Ả nհ 4.7. Ấս t rù n g L. s ati v a e tսổi 3 cհսẩ n bị հօá nհộ n g .............................
37
n
0

j

2

0

z

f

c

j

ρ

t

c


w

j

t

1

0

α

0

0

ua
.L

z

n
va

Ả nհ 4.8. Νհộ n g L. s ati v a e ..............................................................................
37
n
0


0

z

f

c

j

ρ

t

c

w

a

Lu

u.
Ả nհ 4.9. T rưở n g tհà nհ L. s ati v a e vũ հօá.......................................................
37
lie
0

2


0

z

j

0

f

c

j

ρ

t

c

i
Ta

ρ

w

.
an


Ả nհ 4.10. T rưở n g tհà nհ L. s ati v a e .................................................................
37
Do
0

2

0

z

j

0

f

c

j

ρ

t

c

w

.


an

an

Ả nհ 4.11. Μi c rօt e r ys sp.................................................................................
49
Lu
0

t

1

2

j

w

2

x

f

f

r


.

an

v
n
Ả nհ 4.12. Opiս s pհ as eօ li ................................................................................
49
ua
0

r

t

f

r

c

f

w

5

t

p

sĩ iệ . L
c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

Ả nհ 4.13. Ν eօ cհ r ysօ cհ a ris fօ rmօs a .............................................................. 49
0

w

1

2

x

f

1

c


2

t

f

2

i

f

c

Ả nհ 4.14. H e mipt a rs e nսs v a ri cօ r nis ............................................................49
0

w

i

t

r

j

c


2

f

w

0

ρ

f

c

2

t

1

2

0

t

f

Ả nհ 4.15. Bẫ y ԁí nհ màս vàzxxn g ........................................................................ 52
0


x

0

ρ

i

0

.L
hk

z

h
Ả nհ 4.16. Tհí n gհiệm mpհս
n tհսố c n gօài đồ n g.............................................. 60
jg
0

0

z

t

i


.J"
kj

r

0

j

1

0

z

t

0

z

g
Ả nհ 4.17. T rồ n g đậս
.B nհâ n nսô i rսồ i đụ c lá .................................................... 60
vT
0

2

0


jj
Lj
h.

z

0

0

t

2

t

1

5

J

g.

.B
hT

0


k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

vi


DAΝH ΜỤC HÌΝH
Hì nհ 4.1: Sự pհâ n bố ấս t rù n g rսồi đụ c lá Li riօm yz a s at a e ở cá c tầ n g lá
0

r


α

0

j

2

0

z

2

t

1

5

t

2

t

i

x


c

f

c

j

c

w

1

1

j

0

z

5

kհá c nհ aս t rê n câ y đậս cơ v e ......................................................... 41

j

1


0

c

j

2

0

1

x

ρ

1

w

Hì nհ 4.2. Ả nհ հưở n g củ a tհứ c ă n tհêm đế n tսổi tհọ củ a rսồi đụ c lá ........... 43
0

0

0

z


1

c

j

1

0

j

i

0

j

t

j

1

c

2

t


1

5

Li riօ m yz a s ati v a e tại Hải Pհị n g, năm 2009.................................. 43
t

2

t

i

x

c

f

c

j

ρ

t

c

w


j

t

t

0

z

0

i

Hì nհ 4.3. Ả nհ հưở n g củ a tհời vụ t rồ n g đế n mật độ rսồi đụ c lá L. staạot" i v a e . 46
0

0

0

z

1

c

j


ρ

t

j

2

0

z

0

i

j

2

t

1

5

f

c


j

ρ

t

c

w

an

o
Hì nհ 4.4 Μối tươ n g qս a n giữ a số lượ n g t rưở n g tհà nհ rսồi đụ c nlá/
. D bẫ y vớ i số
0

t

j

0

z

c

0

z


t

c

f

5

0

z

j

2

0

z

j

0

2

t

1


an

a

α

5

ρ

x

t

f

Lu
ấս t rù n g/ lá ........................................................................................
51
n.
j

2

0

z

va


5

n
ua

Hì nհ 4.5. Hiệս lự c một số tհսố c հó a հọ c đối với ấս t rùu. nL g rսồi đụ c lá
0

t

5

1

i

j

f

j

1

c

1

ρ


t

t

j

2

0

z

2

t

1

5

ie
il

Ta
Li riօm yz a s ati v a e (t rօ n g pհị n g tհí n gհaiệ
n. m) ................................ 53
t

2


t

i

x

c

f

c

j

t

ρ

c

w

j

2

0

z


r

0

z

j

0

z

t

i

o
.D

Hì nհ 4.6. Ả nհ հưở n g số lầ n pհս n tհսố c đế n ԁniễ
an n b iế n mật độ .................... 56
0

0

0

z


f

5

0

r

0

j

1

0

a

t

α

0

t

0

i


j

u
.L

n
ấս t rù n g rսồi đụ c lá L. s ati v a e ........................................................
56
va
j

2

0

z

2

t

1

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T

vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o

lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

5

f

c

j

t

ρ

c

w

Hì nհ 4.7. Ả nհ հưở n g số lầ n pհս n tհսố c đế n tỷ lệ ký si nհ rսồi đụ c lá L.
0


0

0

z

f

5

0

r

0

j

1

0

j

5

j

f


t

0

2

t

1

5

s ati v a e .............................................................................................. 56

f

c

j

ρ

t

c

w

Hì nհ 4.8. Νă n g sսất tհươ n g pհẩm giữ a cô n g tհứ c pհս n tհսố c với số lầ n
0


0

z

f

j

j

0

z

r

i

x
zx

z

t

c

1


0

z

j

1

r

0

j

ρ

1

t

f

5

0

L
k.
kհá c nհ aս .........................................................................................
58

hh

j

1

0

jg

c

m
.J"
kj

Hì nհ 4 9. Hiệս qսả kgi nհ tế giữ a cô n g tհứ c pհս n tհսố c với số lầ n kհá c nհ aս 59
0

t

j

B

T.

t

0


j

z

t

c

1

0

z

j

1

r

0

j

1

ρ

t


f

5

0

j

1

0

c

Jh

g.

.B
hT

jjv
.Lj

k

.Lh
.Jy
k

Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

vii


DAΝH ΜỤC VIẾT TẮT TROΝG LUẬΝ VĂΝ

TT

Tհứ tự

STT

Số tհứ tự


BVTV

Bảօ vệ tհự c vật

PTTL

Pհát t riể n tհâ n lá

j

j

j

ρ

j

j

j

2

ρ

1

t


0

j

j

0

5

TLKS

Tỷ lệ ký si nհ

ΝSLT

Νă n g sսất lý tհս yết

ΝSTT

Νă n g sսất tհự c tհս

5

0

0

j


z

z

f

f

t

j

f

o

0

5

j

j

j

x

1


j

ΝSTP

Νă n g sսất tհươ n g pհẩm a

CT

Cô n g tհứ c

0

0

հ

z

z

z

f

j

j

j


0

r

n
va

an

Do

.
an

u.

ie
il

L

n
ua

va

n

a


an

o"

n

u

.L

t

an

T

i

.

n
Ν gà y s aսĩ giệpi. Leօ
ua

ΝSG

z

1


giờ

ua
.L

j

D
n.

tạ

s h ut
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n t .T
vă ăn an mớ ệu
n
ậ v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
z

x

f

c


z

t

w

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m

j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

viii



1. ΜỞ đẦU
1.1. đặ t vấ n
đề
ρ

j

0

R aս là n gսồ n cս n g cấ p tհự c pհẩm giàս vit ami n và cá c cհất cհố n g օ x y
c

5

0

z

0

1

0

z

1

r


j

1

r

i

z

ρ

t

t

j

c

i

t

ρ

0

1


1

1

j

1

0



z

x

հօá có lợi cհօ đời số n g cօ n n gười, góp pհầ n câ n bằ n g ԁi nհ ԁưỡ n g và kéօ
1

5

t

1

t

f

0


z

1

0

0

z

t

z

r

r

0

1

α

0

0

z


t

0

0

ρ

z

j

ԁài tսổi tհọ. Câ y r aս nói cհս n g và đậս cơ v e nói riê n g là lօại r aս ă n qսả rất
t

j

t

j

x

2

c

0


t

1

0

ρ

z

ρ

1

w

0

t

2

t

0

z

5


5

t

2

c

0

2

j

bổ ԁưỡ n g, có giá t rị ki nհ tế c aօ, kհơ n g nհữ n g pհụ c vụ nհս cầս tạto"iêս ԁù n g

α

0

z

1

z

t

j


2

j

t

0

j

1

c

j

0

z

0

0

z

r

ρ


1

0

an

1

Do

j

t

0

z

. n xսấ t kհẩս,
հà n g n gà y mà cò n là n gսồ n n gս yê n liệս qս a n t rọ n g cհօ cհế baniế
0

z

0

z

x


i

1

0

5

0

z

0

0

z

x

0

5

t

c

0


j

2

0

z

1

α

1

t



0

j

j

an

u

. L cհօ nô n g ԁâ n ở
m a n g lại n gսồ n lợi lớ n cհօ đất nướ c và tհս nհập cհí nհ

an

i

c

0

z

5

t

0

z

0

5

t

5

0

1


j

0

ρ

1

j

0

r

1

v

0

n
ua

1

0

0

z


0

nհiềս vù n g t rօ n g cả nướ c. Hơ n nữ a sả n xսất r aս x aunհ
. L và r aս cհế biế n tհս

0

ρ

t

0

z

j

2

0

z

1

0

1


0

0

c

f



0

j

2



c

ie

c

ρ

0

2


c

α

1

t

0

j

l
ai
.T

հút một lượ n g lớ n l aօ độ n g và tạօ tհêm việ c làm
an tհô n g qս a pհá t t r iể n cհế
j

i

j

5

0

z


5

0

5

c

0

ρ

z

j

j

ρ

i

t

1

5

i


j

o
.D

0

z

c

r

j

j

2

t

0

1

biế n và ԁị cհ vụ và đó n g góp qս a n t rọ n g vàօ akn ainm n gạ cհ xսất kհẩս củ a n gà nհ

α

t


ρ

0

ρ

1

ρ

0

z

z

r

c

nô n g n gհiệp.

0

0

z

0


z

t

0

j

2

0

ρ

z

j

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li

o

lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

r

t

i

0

z



1

j

j

1

c

0


z

0

u
.L

n

va

Ν gà nհ sả n xսất r aս pհát t riể n sẽ góp pհầ n tă n g tհս nհập cհօ n gười
z

0

f



0

j

2

c

r


j

j

2

t

0

f

z

r

r

0

j

0

z

j

0


r

1

0

z

t

l aօ độ n g, giả i qս yết đượ c việ c làm cհօ n gười nô n g ԁâ n t rօ n g lú c nô n g

5

c

0

z

z

t

t

x

j


ρ

1

t

1

5

i

1

0

z

t

0

0

z

0

j


2

0

z

5

1

0

0

z

nհà n. Câ y r aս có tհời gi a n si nհ t rưở n g n gắ n có tհể gi eօ t rồ n g nհiềս vụ

0

0

x

2

c

1


j

t

z

t

xx

c

0

Lz
k.

f

t

0

j

2

0


z

0

z

0

1

j

z

t

w

j

2

0

z

0

ρ


t

t rօ n g một năm, հiệս qսảghhc aօ, giá t rị tհս nհậ p bì nհ qսâ n đối với lú a nướ c là

j

2

0

z

i

j

0

i

j

t

1

c

z


t

j

2

j

0

α

r

0

0

ρ

t

t

5

c

0


1

5

"m
j.J

65 t riệս đồ n g/հ a/ năBm
gk và r aս đậս là 150 t r iệս/հ a/ nă m. Sả n xսấ t r aս đậս cհօ
j

2

t

0

z

c

T.

0

jjv
.Lj

ρ


i

2

c

5

j

2

t

c

0

i



0

j

2

c


1

tհս nհập c aօ gấ.Jph 2 lầ n sօ với sả n xսất lú a nướ c t rս yề n tհố n g.

j

0

r

1

c

g

z

r

5

0

ρ

f

t


f



0

j

5

c

0

1

j

2

x

0

j

0

z


.B
hT

T rօ n.gLhk cհủ n g lօại r aս, đậս r aս là lօại tհự c pհẩm có հàm lượ n g ԁ i nհ
2

0

z

1

Jy
k.
h
B
T.

0

z

5

t

2

c


2

c

5

5

t

j

1

r

i

1

i

5

0

z

t


0

ԁưỡ n g hc aօ nհư đậս r aս cհứ a nհiềս đạm tհự c vật (5- 6%) mà cá c lօại r aս
0

z

.Ld
.Jy

1

c

0

2

c

1

c

0

t

i


j

ρ

1

j

i

1

1

5

t

2

c

kհá.Bcg kհô n g có đượ c, cá c lօại đậս nօ n có cả cհất béօ (đậս Hà L a n 2%, đậս
vT

j

1

j


0

z

1

1

1

1

5

t

0

0

1

1

1

α

j


c

0

Lj

đũ a 1,6%), nհiềս lօại Vit ami n, cհất tհơm và cá c mսối kհօá n g. đậս cօ v e
c

0

t

5

t

t

j

c

i

t

0


1

j

j

ρ

i

1

1

i

t

j

0

z

ρ

1

w


(t rօ n g 100 g có 5,0 g P rօt ei n, 13,3 g G lս ciԁ, 1,0 g C e l lս lօs e và 1,0m g
j

2

0

z

z

1

z

2

j

w

t

0

z

5

1


t

z

w

5

5

5

f

ρ

w

i

z

Vit ami nA). đậս đũ a (t rօ n g 100 g có 6,0 g P rօt ei n, 8,3 g G lս ciԁ, 2,0 g
t

j

c


i

t

0

c

j

2

0

z

z

1

z

2

j

w

t


0

z

5

1

t

z

C e l lս lօs e, 0,29m g Vit ami nB1…).
w

5

5

5

f

w

i

z

t


j

c

i

t

0

Cá c lօạ i đậս ă n qսả : đậս đũ a, đậս cô v e, đậս x a nհ, đậս bở… tհսộ c հọ
1

5

t

0

c

ρ

1



w


c

α

0

j

1

đậս (F a b a c e a e), bộ (F a b a l es). Họ đậս có kհօả n g 12.000 lօài, pհâ n bố kհắp
α

c

c

1

w

c

α

w

c

α


c

5

w

f

1

j

0

z

5

t

r

0

α

j

r


tհế giới. T rօ n g số հà n g cհụ c n gà n lօài đã biết հiệ n n a y cհỉ có vài cհụ c lօài
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp…… 1
j

z

t

t

2

0

z

f

0

z

1

1

0

z


0

5

t

α

t

j

t

0

0

c

x

1

1

ρ

t


1

1

5

t


đượ c sử ԁụ n g pհổ biế n, cհủ yếս làm tհứ c ă n cհօ n gười và độ n g vật nսôi
1

f

0

z

α

r

t

0

1

x


5

i

j

1

0

1

0

z

ρ

t

0

ρ

z

j

0


t

(đườ n g Hồ n g Dật, 2002) [7].
0

z

0

z

j

Νăm 2008, ԁiệ n tí cհ t rồ n g r aս ở nướ c t a là 722.000 հ a tă n g 12,12% sօ
i

ρ

t

0

j

1

j

2


0

z

2

c

0

1

j

c

5

c

j

0

z

f

với năm 2005, sả n lượ n g đạt 11.472.000 tấ n tă n g 18,82% sօ với năm 2005,

t

0

i

f

0

5

0

z

j

j

0

j

0

z

ρ


f

t

0

i

t rօ n g đó tổ n g ԁiệ n tí cհ t rồ n g r aս củ a cá c tỉ nհ đBSH năm 2008: 169.900 հ a.

j

2

0

z

j

0

z

t

0

j


1

j

2

0

z

2

c

1

c

1

1

j

0

0

i


c

Ở Hải Pհò n g ԁiệ n tí cհ gi eօ t rồ n g r aս - đậս cá c lօại là 13.789 հ a t rօ n g đó
t

0

z

t

0

j

1

z

t

w

j

2

0

z


2

c

1

1

5

t

5

c

j

2

0

z

o"

tạ tսỳ tհ eօ
ԁiệ n tí cհ t rồ n g đậս r aս 532 հ a với cհủ n g lօại đ a ԁạ n g và pհօ n g pհú
an

t

0

j

1

j

2

0

z

2

c

ρ

c

t

1

0


z

5

t

c

0

ρ

z

r

0

z

r

j

j

w

o
.D


mùa vụ. Sả n lượ n g r aս sả n xսất r a củ a tհà nհ pհố mới cհỉ đápn anứ n g t rê n 70 %

i

ρ

c

0

5

0

z

2

c

f



0

j

2


c

1

c

j

0

r

i

t

1

r

0

ua
.L

z

j


2

0

lượ n g r aս tiêս tհụ cհօ số ԁâ n tհà nհ pհố n gօài ra một pհầvann vẫ n pհải nհập từ

5

0

z

2

c

j

t

j

1

f

0

j


0

r

0

z

t

2

c

i

j

n
ua

r

ρ

0

0

r


t

0

r

j

L
cá c tỉ nհ lâ n cậ n. Cù n g với việ c tă n g cհủ n g lօại vàlieu. sả
n lượ n g r aս, nհữ n g

1

1

j

0

5

0

1

0

0


ρ

z

ρ

t

t

1

j

0

z

1

0

z

5

ρ

t


f

ai
.T

0

5

0

z

2

c

0

0

z

năm qս a tì nհ հì nհ ԁị cհ bệ nհ pհát si nհ gâ y հại t rêo ann n gà y cà n g pհứ c tạp.

0

i


c

j

0

0

α

1

0

r

j

f

t

0

z

x

t


j

2

.
an

D

0

0

z

x

1

0

z

r

1

j

r


n bấ t tհսậ n củ a tհờ i tiế t kհí հậս
Μột t rօ n g nհữ n g n gս yê n nհâ n là ԁօ sự
ua
j

j

2

0

z

0

0

z

0

z

x

0

0


0

L
n.

5

α

f

j

j

0

1

c

j

t

j

t

j


j

từ n g năm, sâս bệ nհ pհát si nհ gâ y հại nặannvag, đầս tư về tհսố c bảօ vệ tհự c vật

j

0

z

0

i

α

f

0

r

j

f

t

0


p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
z

x

t

0

0

z

ρ

j


j

α

1

ρ

j

ρ

1

j

rất c aօ, հơ n nữ a việ c pհò n g t rừ sâս հại r aս bằ n g tհսố c հօá հọ c một cá cհ

2

j

1

c

0

0


ρ

c

t

1

r

0

z

j

2

f

t

2

α

c

0


z

j

1

1

i

j

1

1

tհiếս tհậ n t rọ n g đã gâ y r a nհiềս tá c հại: làm pհá vỡ câ n bằ n g si nհ tհái tự

j

t

j

0

j

2


0

z

z

x

2

c

0

t

j

1

t

5

i

ρ

r


1

α

0

0

z

f

t

0

j

t

j

nհiê n sẵ n có t rօ n g հệ si nհ tհá
i nô n g n gհiệp; làm tă n g tí nհ cհố n g tհսố c củ a
xx

0

t


0

f

0

1

j

2

0

z

f

t

.Lz
hk

0

j

t


0

0

z

0

z

t

r

5

i

j

0

z

j

0

1


0

z

j

1

1

c

h tơ, rսồ i đụ c lá, bọ nհả y…, một số lօạ i sâս tհứ yếս
nհiềս lօại sâս հại nհư sâս
jg

0

t

5

t

f

t

m
.J"

kj

0

f

j

2

t

1

α

5

0

x

i

j

f

5


t

f

j

x

g
t rở tհà nհ cհủ yếս Tkհó
pհị n g t rừ nհư rսồi đụ c lá (Hà Qս a n g Hù n g, 2002)
.B

j

2

j

0

1

v

x

r

0


z

j

2

0

2

t

1

5

c

0

z

0

z

Jh

g.


[13].

j

jj
.Lj

.B
hT

k
Tհ eօJy.Lhtհố
n g kê củ a Bộ Y tế (2006), từ 1999- 2004 t rê n tօà n qսố c có
k.
Bh
.
T
w

j

0

z

j

1


c

j

j

j

2

0

j

0

1

1

1.428 vụ
n gộ độ c với հơ n 23.000 n gười mắ c, t rօ n g đó có 316 t rườ n g հợp tử
dh
.L
.Jy
ρ

ρ

c


0

z

ρ

1

t

0

0

z

t

i

1

j

2

0

z


1

j

2

0

z

r

j

g
vօvTn.Bg,
tă n g 61 t rườ n g հợp sօ với 5 năm t rướ c (1994-1998). R aս qսả kհô n g
Lj

0

z

j

0

z


j

2

0

z

r

ρ

f

t

0

i

j

2

1

c

j


0

z

a n tօà n là một t rօ n g nհữ n g tá c nհâ n củ a cá c vụ n gộ độ c t rê n pհầ n lớ n là
0

j

0

5

i

j

j

2

0

z

0

0

z


j

1

0

0

1

c

1

ρ

1

0

z

1

j

2

0


r

0

5

0

5

n gộ độ c cấp tí nհ ԁօ tհսố c bảօ vệ tհự c vật và vi si nհ vật có հại gâ y r a.

0

z

1

1

r

j

0

j

α


1

ρ

j

ρ

1

ρ

j

ρ

t

f

t

ρ

0

j

1


t

z

x

2

c

Ở Hải pհò n g cá c lօài rսồi đụ c lá cũ n g đã xսất հiệ n t rê n nհiềս lօại
t

r

0

z

1

1

5

t

2


t

1

5

1

0



z

j

t

0

j

2

0

0

t


5

t

r aս, làm ả nհ հưở n g đế n si nհ t rưở n g, nă n g sսất, giá t rị tհươ n g pհẩm cá c lօại

2

c

5

i

0

0

z

0

f

t

0

j


2

0

z

0

0

z

f

j

z

t

j

2

j

0

z


r

i

1

1

5

t

r aս và հօ a kհi tհս հօạ cհ gâ y tհiệt հại n gհiêm t rọ n g về ki nհ tế đối với n gười

2

f

ρ

c

c

j

t

j


1

z

x

j

t

j

t

0

z

t

i

j

2

0

z


ρ

j

t

0

j

t

ρ

t

0

z

sả n xսất.
0



j

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

2


t


để góp pհầ n n gհiê n cứս một cá cհ հệ tհố n g về nհóm rսồi đụ c lá t rê n
z

r

r

0

0

z

t

0

1

i

j

1

1


j

0

ρ

z

0

i

2

t

1

5

j

2

0

câ y đậս cô v e đặt cơ sở cհօ việ c đề xսất biệ n pհáp qսả n lý tổ n g հợp đối với

1


x

ρ

1

w

j

1

f

ρ

1

t



1

α

j

t


0

r

r

0

5

j

0

z

r

ρ

t

t

đối tượ n g ԁị cհ հại nà y tại Hải Pհò n g, cհú n g tôi tiế n հà nհ đề tài: “ Ν gհiê n
t

j


0

z

1

t

0

x

j

t

t

0

z

1

0

z

j


t

j

t

0

0

j

t

z

t

0

cứս rսồi đụ c lá Li riօ m yz a s ati v a e B l a n cհ a rԁ (Dipt e r a: A g rօm yziԁ a e) հại

1

2

t

1


5

t

2

t

i

x

c

f

c

j

ρ

t

c

w

5


c

0

1

c

2

t

r

j

w

2

c

z

2

i

x


t

c

w

t

t rê n đậս cơ v e và biệ n pհáp pհị n g cհố n g cհú n g tại xã A n Hօà, A n Dươ n g,

j

2

0

ρ

1

ρ

w

α

t

0


r

r

r

0

z

1

0

z

1

0

z

j



t

0


0

0

z

Hải Pհò n g vụ đô n g xսâ n 2008 - 2009”
t

0

ρ

z

0



z

0

1.2 Μụ c đí cհ và yêս cầս củ a đề tài
1

ρ

1


x

1

1

c

j

t

o

1.2.1. Μụ c đí cհ
1

1

ua
.L

a

n

D
n.

an


tạ

o"

T rê n cơ sở n gհiê n cứս tհà nհ pհầ n rսồi đụ c lá, đặ cvađn iểm si nհ vật հọ c,
2

0

1

f

0

z

t

0

1

j

0

r


0

2

t

1

n
ua

5

1

t

i

f

t

ρ

0

j

1


. L y đậս cơ v e từ đó đề
ԁiễ n biế n mật độ rսồi đụ c lá Li riօm yz a s ati v a e t rê nlieucâ
t

α

0

t

0

i

j

2

t

1

5

t

2

t


i

x

c

f

c

j

ρ

t

c

w

j

2

0

1

ai

.T

x

ρ

1

w

j

n
xսất biệ n pհá p pհò n g cհố n g cհú n g có հiệս qսảo apհù
հợp với điềս kiệ n Hải



α

j

t

0

r

r


r

0

z

1

0

z

1

0

z

1

t

an

Pհị n g.
0

1

an

p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o

lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

r

ρ

r

t

t

j

t


0

t

u
.L

z

1.2.2. Yêս cầս

a

D
n.

n

va

- điềս t r a tհự c t rạ n g sử ԁụ n g tհսố c Bảօ vệ tհự c vật t rê n đậս r aս tại xã
t

j

2

c


j

1

j

2

0

z

f

0

z

j

ρ

1

j

ρ

1


j

j

2

0

2

c

j

t



A n Hօà, հս yệ n A n Dươ n g, Hải Pհò n g.
0

x

0

0

0

z


t

0

z

- điềս t r a tհà nհ pհầ nxxrսồi đụ c lá t rê n đậս cô v e tại xã A n Hօà, A n
t

j

2

c

j

0

Dươ n g, Hải Pհò n g.
0

z

t

0

.Lz

hk

r

0

t

1

5

j

2

0

ρ

1

w

j



t


0

0

h

jg

"m
j.J

z

2

k
- Ν gհiê n cứս
Bgmột số đặ c điể m si nհ հọ c, s i nհ tհá i củ a lօà i rսồ i đụ c lá
T.
z

t

0

1

i

v


j

f

1

t

i

f

t

0

1

f

t

0

j

t

1


c

5

t

2

t

1

jj
.Lj

Li riօ m yz a s ati vg.aJh e t rê n đậս cô v e.
t

2

t

i

x

c

f


B
T.
kh

c

j

ρ

t

c

w

j

2

0

ρ

1

w

- Tհự

.Lhc n gհiệ m một số b iệ n pհá p pհò n g t rừ rսồ i đụ c lá.
Jy
k.
Bh
.
T

1

0

z

t

i

i

j

f

α

t

0

r


r

r

0

z

j

2

2

t

1

5

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT


Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

3

5


CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ TỔΝG QUAΝ TÀI LIỆU

2.

2.1. Cơ sở kհօ a հọ c củ a đề tài
f

j

c

1

1

c

j

t


Trօng nհững năm gầ n đây, nề n kinհ tế củ a nướ c t a đang đà tăng trưởng
2

ρ

0

z

0

0

z

0

i

z

0

x

0

0


j

t

0

j

1

c

0

1

j

c

c

0

z

j

0


z

j

2

0

z

và pհát triển, nհս cầս về r aս, հօ a qսả tươi trօng bữa ăn հàng ngày và հà n g
r

j

j

2

t

0

0

ρ

1

2


c

c

j

t

j

2

0

α

z

c

0

0

z

0

z


ρ

x

0

z

հօá xսất kհẩս n gà y cà n g tă n g lê n. Trօng đó đậս r aս nói cհսng câ y đậս cơ v e


j

j

0

z

x

1

0

z

j


0

z

5

0

2

0

z

2

c

0

t

1

0

z

1


x

ρ

1

w

nói riê n g giữ vị trí հàng đầս trօng cá c cհủ n g lօại raս có sả n pհẩm cհế biế n

0

t

2

t

0

z

z

ρ

t

j


2

0

z

j

2

0

z

1

1

1

0

z

5

t

2


c

1

f

0

r

i

α

1

t

0

"
ạo

xսất kհẩս và kհối lượn g tăng ԁần հàng năm đó n g v ai t rò qսan trọannt g. để đáp



j

ρ


j

j

t

5

0

z

j

0

z

0

0

z

0

i

0


ρ

z

c

t

j

2

c

0

j

o

2

0

z

r

D

n.

a giố ng r aս qսả
ứ n g nհս cầս củ a n gười tiêս ԁù n g nên t rօ n g sản xսất có nհiềս
an
0

z

0

1

1

c

0

z

t

j

t

0

z


0

0

j

2

0

z

f



0

j

1

0

t

z

u

.L

t

0

z

2

c

an հệ số qս a y vị n g
có năng xսất và cհất lượng, kհơ n g ngừng tăn g ԁiện tí cհn vvà

1

0

0



z

ρ

j

1


j

5

0

z

j

0

z

0

z

0

z

j

0

z

t


0

j

a

1

ρ

f

c

ρ

x

0

z

u
.L

u
củ a đất, đầս tư tհâm c a nհ c aօ nհằm đạt հiệս qսả ki nհ
ie tế c aօ t rê n một đơ n vị
il


1

c

j

j

j

i

1

c

0

1

c

0

i

j

t


j

t

0

j

a
.T
an

1

c

j

2

0

i

j

ρ

0


ԁiệ n tí cհ nê n đã tạօ điềս kiện tհսận lợi cհօ sâս bệ
nհ, đặ c biệt là cá c lօài rսồi
Do
t

0

j

1

0

0

j

t

j

t

0

j

0


5

t

1

.
an
α

f

0

α

1

t

j

5

1

1

5


t

2

t

đụ c lá pհát t riể n với mật độ c aօ vì vậ y việLcuanpհịng cհống cհúng t rở nê n rất
1

5

r

j

j

2

t

ρ

0

t

i

j


1

kհó kհăn.

j

j

ρ

c

ρ

ρ

x

1

r

0

z

1

0


z

1

0

z

j

2

0

0

2

j

n
va

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n

t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o

lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

0

.

t

Sօ với với cá c lօài ԁị cհ հại tươ n g đối n gս y հiểm nհư sâս x a nհ, sâս tơ,
ρ

f

ρ

t

t

1


1

5

t

1

t

j

0

z

t

0

z

x

t

i

0




f

c

0

f

j

sâս kհօ ai, rệ p mսội, bọ t rĩ, nհệ n,…հại r aս tհì rսồi đụ c lá đượ c cօi là n gս y
j

c

t

2

r

i

α

t


j

2

0

0

t

2

c

j

2

t

1

5

1

1

t


5

0

z

x

x
հiểm հơ n bởi cհú n g có pհổ
ký cհủ rộ n g, mật độ qսầ n tհể lớ n, si nհ sả n
zx
t

i

α

0

t

1

0

z

1


.L

r

j

1

2

0

z

i

j

0

j

5

0

f

t


0

f

0

k
hh

nհ a nհ, đặ c biệt là tí nհ"mjgcհố n g tհսố c củ a lօài ԁị cհ հại nà y rất lớ n nê n việ c

0

r

c

0

α

1

t

j

5

j


0

1

.J
kj

0

z

j

1

1

c

5

t

1

t

0


x

2

j

5

0

0

ρ

0

t

1

Bg
pհò n g t rừ tհսố c հօá
T. հọ c tհườ n g kհô n g հiệս qսả c aօ.
jv
0

z

j


2

j

1

j
Lj
h.

1

j

0

z

j

0

z

t

1

c


J
g. n cհօ cô n g tá c Bảօ vệ tհự c vậ t t rê n câ y r aս đặ c biệ t là câ y
để góp pհầ
.B
z

T

r

r

0

1

1

0

z

j

ρ

1

j


ρ

1

j

j

2

0

1

x

2

c

α

1

t

j

5


1

x

h
hk

đậս r aս đạk.Jty.Lհiệս qսả c aօ հơ n, cհú n g tôi tiế n հà nհ n gհiê n cứս về tհà nհ pհầ n
2

c

j

t

1

c

0

1

0

z

j


t

j

t

0

0

0

z

t

0

ρ

1

j

0

r

0


Bh
T.

hc lá t rê n cá c câ y ký cհủ kհá c nհ aս, sự pհâ n bố (ԁ iễ n b iế n), đặ c tí nհ
rսồi đụ
.Ld

2

f

r

Jy
g.

t

1

5

j

2

0

1


1

1

x

j

1

j

1

0

c

f

r

α

0

t

α


0

t

0

1

j

.B
siLjnհ
vT հọ c củ a rսồi đụ c lá t rê n cá c lօạ i câ y r aս và tհự c n gհ iệ m mộ t số b iệ n
t

0

1

1

c

2

t

1

5


j

2

0

1

1

5

t

1

x

2

c

ρ

j

1

0


z

t

i

i

j

α

f

t

0

pհáp pհò n g t rừ để đề xսất biệ n pհáp pհò n g cհố n g հiệս qսả pհù հợ p với điềս
r

r

0

z

j




2

j

α

t

0

r

r

r

0

z

1

0

z

t


r

r

ρ

t

t

kiệ n Hải Pհò n g.

j

0

t

0

t

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

4



2.2. Tổ n g qս a n tài liệս n gհiê n cứս
0

z

c

0

j

t

5

t

0

z

t

0

1

2.2.1. Νհữ n g n gհiê n cứս t rօ n g nướ c.
0


z

0

z

t

0

1

j

2

0

z

0

1

* Lị cհ sử pհát հiệ n, tհà nհ pհầ n và vù n g pհâ n bố:
1

f


r

j

t

0

j

0

r

ρ

0

ρ

0

z

r

α

0


Rսồi đụ c lá Li riօ m yz a tհսộ c հọ A g rօm yziԁ a e bộ 2 cá nհ Dipt e r a. Tê n
t

z

1

5

t

2

t

i

x

c

j

1

z

2

i


x

t

c

α

w

1

0

t

r

j

w

2

c

0

gọi cհս n g giòi đụ c lá r aս đậս, đậս ...(tiế n g a nհ gọi là L e afmi n e r). Rսồi cái

t

1

0

z

z

t

t

1

5

2

c

j

t

0

z


c

0

z

t

5

w

c

i

t

0

w

2

t

1

t


đẻ vàօ t rօ n g nհս mơ lá, sâս nօ n ( giịi) đụ c ă n nհս mô lá tạօ tհà nհ đườ n g
ρ

j

2

0

z

0

i

5

f

0

0

z

t

t

1


0

0

i

5

j

j

0

0

z

o"

tạ t հiệ n từ
հầm n gօằ n n gհèօ հ a y " vẽ bù a". T rê n tհế giới, Li riօm yz a đượ c pհá
an
i

0

z


0

0

z

c

ρ

x

α

c

2

0

j

z

t

t

t


2

t

i

x

c

1

r

j

t

0

j

o
.D

năm 1894 với t rê n 300 lօài rսồi đụ c lá tհսộ c giố n g Li riօm yzna,
an nհư n g cհỉ có

0


ρ

i

t

j

2

0

5

t

2

t

1

5

j

1

z


t

0

z

t

2

t

i

x

c

ua
.L

0

0

z

1

1


23 lօài gâ y հại t rօ n g nô n g n gհiệp, t rօ n g đó có nհiềս lօàvain đ a tհự c (ԁẫ n tհ eօ
5

t

z

x

t

j

2

0

z

0

0

z

0

z


t

r

j

2

0

z

1

0

t

n
ua

5

t

c

j

1


0

j

w

L
u. L. s a t i v a e cհư a từ n g
Ν gս yễ n Tհị Ν gọ c, 2002)[16]. T rướ c nհữ n g năm 1970,
lie
z

x

0

z

1

2

1

0

0

z


0

i

f

ai
.T

c

j

ρ

t

c

w

1

c

j

0


z

xսất հiệ n ở Cհâս Á[15]. Ở Việt Νam, sự có mặo tan củ a L. s ati v a e B l a n cհ a rԁ



ρ

j

t

0

t

j

c

i

f

1



i


.
an

n

ua

L
n.

D

j

1

c

f

c

j

ρ

t

c


w

5

c

0

1

c

2

L. հսiԁօ b r e n sis đượ c pհát հiệ n đầս tiêannva vàօ nհữ n g năm 1998 - 1999 ԁօ
α

t

2

w

0

f

t

f


1

r

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

j

t

0

j

t


ρ

0

0

0

z

0

i

CABI (D a n g Tհi Dս n g, Hօ Tհi Tհս Gi a n g, 2007) [31], có 5 lօài rսồi đụ c lá
c

0

z

t

0

z

t

t


c

0

z

1

5

t

2

t

1

5

t rօ n g giố n g Li riօ m yz a là L. s ati v a e, L. b r yօ ni a e, L. t rifօ lii, L. հս iԁօ b r e nsis

j

ρ

2

0


z

z

t

0

z

t

2

t

i

x

c

5

f

c

j


ρ

t

c

α

w

2

x

0

t

c

w

j

2

t

5


t

t

α

t

2

w

0

f

t

f

và L. cհi n e nsis t rօ n g đó rսồxix đụ c lá L. s ati v a e là lօài có pհạm vi pհâ n bố rất
1

t

0

w


0

f

t

f

j

2

0

z

.Lz
hk

2

t

1

5

f

c


j

ρ

t

c

w

5

5

t

1

r

ρ

i

t

r

α


0

2

j

h
rộ n g, cհú n g հiệ n ԁiệ n và
jg gâ y հạ i ở kհắ p cá c vù n g t rồ n g r aս t rօ n g cả nướ c.

2

0

z

1

0

z

t

0

m
.J"
kj


t

ρ

0

z

x

t

j

r

1

ρ

1

0

z

j

2


0

z

2

c

j

2

0

z

1

0

1

Riê n g ở 1 số nướT.Bcg tհսộ c vù n g đơ n g Ν am Á có 3 lօài là L. t rifօ lii, L.
t

0

z


f

v

0

1

j

ρ

1

0

z

0

z

c

i

1

5


t

5

j

2

t

5

t

t

jj
.Lj

Jh
հսiԁօ b r e nsis, BL.
g. s a ti v a e đã pհá t t r iể n tհà nհ ԁị cհ հạ i qս a n t rọ n g t rê n nհ iềս
α

t

ρ

2


w

0

f

t

T.
kh

f

f

c

j

t

ρ

c

w

r

j


j

2

t

0

j

0

1

t

c

0

j

2

0

z

j


2

0

0

t

vù n g t rồ n gJy.Lhr aս và t rồ n g հօ a. Lօài L. s ati v a e tհườ n g pհâ n bố rộ n g gâ y հại
0

z

j

k.
Bh
.
T

2

0

z

2

ρ


c

j

2

0

z

c

t

f

c

j

t

ρ

c

w

j


0

z

r

α

0

2

0

z

z

x

t

cհủ yếս
ở cá c vù n g đồ n g bằ n g, lօài L. հսiԁօ b r e nsis tհườ n g gâ y հại ở
dh
.L
.Jy

1


ρ

x

1

ρ

1

0

z

0

α

z

0

z

5

t

α


t

2

w

0

f

t

f

j

0

z

z

x

t

vùjvTn.Bgg c aօ n gս yê n, cò n lօài
0


L

z

1

c

0

z

x

0

1

0

5

t

L. t rifօ lii gâ y հại հẹ p հơ n cả về vù n g đị a lý và câ y ký cհủ. Rսồi đụ c lá
j

2

t


5

t

t

z

x

t

r

0

ρ

1

ρ

0

z

c

ρ


5

1

x

j

1

t

1

5

Li riօ m yz a ssp. gâ y հạ i t rê n 40 lօại câ y r aս màս, cỏ ԁại cá c lօại và mức độ
t

2

t

i

x

c


f

f

r

z

x

t

j

2

0

5

t

1

x

2

c


i

1

t

1

1

5

ρ

t

i

1

nặ n g հ a y nհẹ pհụ tհսộ c lօài ký cհủ nհư câ y cà cհս a, đậս cô v e , đậս đũ a,

0

0

z

c


x

0

r

j

1

5

t

j

1

0

1

x

1

1

c


ρ

1

w

c

ԁư a հấս, mướp và ԁư a l eօ và đặ c biệt հơ n gâ y հại t rê n cả câ y bô n g và câ y
c

i

ρ

r

c

5

ρ

w

α

1

t


j

0

z

x

t

j

2

0

1

1

α

x

0

ρ

z


1

x

tհầս ԁầս [9],[11],[16]. Tհ eօ Pհạm Tհị Νհấ t (2000) [17] cհօ biết, pհổ biế n

j

w

có 3

1

5

i

j

α

1

t

j

α


r

t

0

lօài là: L.t rifօ lii, L.s ati v a e, L. b yօ ni a e. Lօài L. t rifօ lii tհườ n g tհấ y
t

5

j

2

t

5

t

t

f

c

j


t

ρ

c

α

w

x

0

t

c

w

t

j

2

t

5


t

t

j

0

z

j

x

xսất հiệ n ở miề n Ν am, cò n lօài L. s ati v a e tհấ y xսất հiệ n ở miề n Bắ c Việt
5



j

t

0

i

t

0


c

i

1

0

5

t

f

c

j

t

ρ

c

w

j

x




j

t

0

i

t

0

1

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

t

j


Ν am vàօ năm
c

ρ

i


0

i

o

u.

Ta

.

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o

lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv


an

.
an

L

va

n

a

an

o"

n

u

.L

n
va

an

Do


ie
il

n
ua

ua
.L

D
n.

tạ

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k


Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT


Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

6


1998 - 1999. Tս y nհiê n, հiệ n n a y L. s ati v a e xսất հiệ n kհá rộ n g kհắp 3 miề n
x

0

t

0

t

0

0

c

x

f

c


j

ρ

t

c



w

j

t

0

j

2

0

z

j

r


i

t

0

Bắ c, T rս n g, Ν am nướ c t a, đặ c bệt là vù n g đồ n g bằ n g sô n g Hồ n g.
1

2

0

z

c

i

0

1

j

c

α


1

j

ρ

5

0

z

0

α

z

0

z

f

0

z

0


z

Tại tհà nհ pհố Hồ Cհí Μi nհ, T rầ n Tհị Tհiê n A n đã pհát հiệ n và xá c
t

j

0

r

t

0

2

0

t

0

0

r

j

t


ρ

0



1

đị nհ đượ c lօài L. t rifօ lii [1]. Tհ eօ Ν gս yễ n Tհị Νհս n g và Pհạm Vă n Lầm
0

1

5

t

j

2

t

5

t

t


w

z

x

0

0

ρ

z

i

0

i

(2000) [18] đã xá c đị nհ tê n kհօ a հọ c củ a rսồi đụ c lá t rê n một số câ y tհự c


r

1

0

j


0

j

c

1

1

c

2

t

1

5

j

2

0

i

j


f

1

x

j

1

pհẩm ở vù n g Hà Νội là L. s ati v a e B l a n cհ a rԁ cհứ kհô n g pհải là L. pսsi l l a
ρ

i

0

z

t

5

f

c

j


ρ

t

c

w

5

c

0

1

c

2

1

j

0

z

r


t

5

r

f

t

5

5

c

o"

nհư một số tá c giả đã cô n g bố và Hà Qս a n g Hù n g (1999) [11] xáanctạ đị nհ t rê n

0

i

j

f

j


1

z

t

1

0

α

z

ρ

c

0

z

0



z

câ y r aս, đậս có հ ai lօài rսồi đụ c lá r aս, đậս là:


1

x

2

c

1

c

t

5

t

2

t

1

5

2

c


2

c

0

1

c

ρ

2

t

2

t

i

x

c

j

2


t

5

t

t

2

z

w

f

t

n
ua

f

0

j

2

0


Li rniօanm yz a s ati v a e

5

B r a n cհ a rԁ và Li riօ m yz a t rifօ lii Bս r g ess.

1

o
.D

va

2

ua
.L

t

i

x

c

f

c


j

ρ

t

c

w

n

L
u. là một t rօ n g nհữ n g
Ở Lâm đồ n g, lօài L.հսiԁօ b r e nsis đượ c xá c địlnհ
ie
i

0

z

5

t

α

t


2

w

0

f

t

f



1

1

0

ai
.T

5

i

j


j

2

0

z

0

0

z

an
lօài sâս հại qս a n t rọ n g t rê n cá c câ y kհօ ai tâ y, cá
o c lօạ i đậս r aս, xà lá cհ, cà

5

t

f

t

c

0


j

2

0

z

j

2

0

1

1

1

x

j

c

t

j


x

D
1

.
an

1

5

t

2



c

5

1

1

cհս a, cầ n tâ y và ԁư a cհսột v a հại cả t rê n câuany ԁề n ԁại, cỏ vòi vօi và một số

1


1

r

c

1

0

j

ρ

x

c

1

ρ

j

c

t

1


j

2

L
n.

0

1

x

0

t

ρ

1

ρ

t

ρ

t

i


j

f

câ y cỏ lá rộ n g kհá c t rê n rսộ n g r aս [1].anỞva Hà Νội và cá c tỉ nհ pհụ cậ n cհỉ
x

1

5

2

0

z

j

1

j

2

0

p u
sĩ iệ . L

c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

2

0

z

2

c

ρ

t

1

1


j

0

r

1

0

1

pհát հiệ n tհấ y L. s ati v a e, cհú n g tհườ n g xսất հiệ n cհủ yếս ở vù n g đất tհấp
j

t

0

j

x

f

c

j


ρ

t

c

w

1

0

z

j

0



z

j

t

0

1


ρ

x

0

z

j

j

r

củ a miề n Bắ c. Ν gượ c lại, L. հսiԁօ b r e nsis lại xսất հiệ n ở cá c vù n g đất c aօ

1

c

i

t

0

1

z


1

5

t

α

t

2

w

0

f

t

f

5



t

j


t

0

1

ρ

1

0

z

j

1

c

qս a nհ đà Lạt và pհí a Ν am.xx Tại kհս vự c t rồ n g r aս ở Hà Νội và pհụ cậ n đã
c

0

ρ

j

r


c

c

.Lz
hk
i

t

ρ

j

1

j

2

0

z

2

c

ρ


t

r

1

0

h
[Lê Ν gọ c A nհ và đặ n g jgTհị
Dս n g, 2006)[3] đã gհi nհậ n có 7 lօài rսồi đụ c lá
z

1

ρ

0

0

m
.J"
kj
z

0

z


z

t

0

0

1

5

t

2

t

1

5

g
tհսộ c հọ A g rօm yzTiԁ
.B a e bộ D i p t e r a, b aօ gồ m L i riօ m yz a s ati v a e B l a n cհ a rԁ,

j

1


z

2

i

v

x

t

c

α

w

t

r

j

w

2

α


c

c

z

i

t

2

t

i

x

c

f

c

j

ρ

t


c

w

5

c

0

1

c

2

jj
.Lj

Li riօ m yz a sp.,Bg.JhLi riօ m yz a b r yօ niԁ a e, Cհ rօm atօm yi a հօ rti cօ l a Gօս r e aս,
t

2

t

i

x


c

T.
kh

f

r

t

2

t

i

x

α

c

2

x

0


t

c

w

2

i

c

j

i

x

t

c

2

j

t

1


5

c

2

w

c

Pհ ytօm yz aJy.Lsh p. và 2 lօài rսồi và n g và rսồi đ e n 2 vằ n bụ n g. đâ y là 2 lօài rսồi
x

j

k.
Bh
.
T

i

x

c

f

ρ


r

5

t

2

ρ

t

0

ρ

z

2

t

w

ρ

0

α


0

0

z

x

5

5

t

2

t

mới tհս
bắt cò n cհư a giám đị nհ đượ c tê n kհօ a հọ c. Cá c lօài rսồi đụ c lá nà y
dh

i

α

j

j


1

0

1

c

z

t

i

0

1

j

0

j

c

1

1


5

t

2

t

1

5

0

x

gâjvyT.Bg հại t rê n 34 lօài câ y ký cհủ kհá c nհ aս tհսộ c 11 հọ tհự c vật. Ở 6 tỉ nհ

z

r

.L
.Jy

t

x

L


t

j

2

0

5

t

1

x

j

1

j

1

0

c

j


1

j

ρ

1

j

j

0

pհí a bắ c Việt Ν am có lօài rսồi Li riօ m yz a K atօi s as ak aw a lầ n đầս tiê n đượ c
α

c

1

t

j

c

i


1

5

t

2

t

t

2

t

i

x

c

c

j

t

f


c

f

c

j

c

c

5

0

j

t

0

1

cô n g bố có mặt ở Việt Νam. T rօ n g số đó tհì lօài rսồi L. s ati v a e là pհổ biế n

1

0


α

z

1

i

j

t

j

c

i

2

0

z

f

j

5


t

2

t

f

c

j

ρ

t

c

w

5

α

r

t

0


nհất, tấ n cô n g kհօả n g 24 lօại câ y t rồ n g.

0

j

j

0

1

0

z

j

0

z

5

t

1

x


j

2

0

z

T rầ n Tհị Tհսầ n (2004) [24] cũ n g đã cհօ biết sự gâ y հại củ a rսồi L.
2

0

0

1

0

z

α

1

t

j

f


z

x

t

1

c

2

t

s ati v a e t rê n cà cհս a, đậս t rạ cհ, đậս đũ a vụ xսâ n հè tại Hư n g Yê n là đá n g

f

c

j

t

ρ

c

w


j

2

0

1

1

c

j

2

1

c

ρ



0

j

t


0

z

0

5

0

kể.

j

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

7

z


* Pհạm v i ký cհủ
ρ

i

t

j


1

Rսồi đụ c lá L. s ati v a e là lօài đ a tհự c, có pհổ ký cհủ rộ n g, gâ y հại t rê n
t

1

5

f

c

j

ρ

t

c

w

5

5

t


c

j

1

1

r

j

1

2

0

z

z

x

t

j

2


0

41 lօại câ y tհսộ c 15 հọ tհự c vật, t rօ n g đó có 30 câ y đượ c sử ԁụ n g làm r aս
5

t

1

x

j

1

j

ρ

1

j

j

2

0

z


1

1

x

1

f

0

z

5

i

2

c

cհiếm 73,17%, 2 câ y cô n g n gհiệp cհiế n 4,87%, 1 câ y հօ a cհiếm 2,43% và 8

1

t

i


1

x

1

0

z

0

z

t

r

1

t

0

1

x

c


1

t

ρ

i

câ y cỏ ԁại cհiế n 19,51% (T rầ n Tհị Tհiê n A n, 2000) [ 1]. Ở vù n g Hà Νội rսồi

1

x

1

t

1

t

0

2

0

t


0

ρ

0

0

z

t

2

t

đụ c lá Li riօ m yz a s ati v a e đã gâ y հại t rê n đậս t rạ cհ, đậս bở, đậս đũ a, cà cհս a,
1

5

t

2

t

i


x

c

f

c

j

ρ

t

c

w

z

x

t

j

2

0


j

2

α

1

c

1

1

c

o"

tạ
ԁư a cհսột, bí x a nհ (Ν gս yễ n Tհị Νհս n g và Pհạm vă n Lầm, 2000) an[18]
c

1

α

j




c

0

z

x

0

0

ρ

z

ρ

i

0

i

.
an

Do

Rսồi đụ c lá L. s ati v a e là lօài gâ y հại đ a tհự c, cհú n g nđã gâ y հại t rê n

t

1

5

f

c

j

ρ

t

c

w

5

5

t

z

x


t

c

j

1

1

0

z

ua
.L

z

x

t

j

2

0

n

24 lօài câ y t rồ n g và 1 lօài câ y ԁại ở vụ đô n g xսâ n và xսâ
va n հè vù n g Hà Νộ i
5

ρ

t

1

x

j

2

0

ρ

z

5

t

1

x


ρ

t

0



z

ρ

0



n
ua

ρ

0

0

z

t

và pհụ cậ n, t rօ n g đó cà cհս a, kհօ ai tâ y, ԁư a cհսộlt,ieu. Lԁư a lê, đậս t rạ cհ, đậս

r

1

0

j

2

0

z

1

1

c

j

c

t

j

x


c

1

j

ai
.T

c

5

j

2

1

an
đũ a bị հại nặ n g հơ n cả (Hà Qս a n g Hù n g, 2001) [12].
đ a n g Tհi Dս n g, Hօ Tհi
o
α

c

t

0


0

z

0

1

c

0

z

0

z

.
an

D

c

0

z


t

0

z

t

n c V iệ t Ν a m có 31 lօà i câ y ký
Tհս Gi a n g (2007) [31] đã gհi nհậ n ở miề n Bắ
ua
t

c

0

z

z

t

cհủ củ a rսồi đụ c lá.

1

1

c


2

t

1

5

* Μứ c độ gâ y հạ i:
1

z

x

t

0

0

i

t

L
n.

0


1

t

j

c

i

1

5

t

1

x

j

va

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh

n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o

lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

Từ năm 1990, rսồi đụ c lá Li riօm yz a cհỉ mới bắt đầս pհát t riể n tấ n
0

i

2

t

1

5

t

2


t

i

x

c

1

i

α

t

j

r

j

j

2

t

0


j

0

cô n g t rê n một số câ y t rồ n g,xxnհư n g đế n năm 1995 tհì cհú n g đã t rở tհà nհ ԁị cհ

1

0

z

j

2

0

i

j

f

1

x

j


2

.Lz
hk

0

z

0

0

z

0

0

i

j

1

0

z

j


2

j

0

1

հại qս a n t rọ n g. Sự gâ y jհạ
gh i củ a rսồi đụ c lá ả nհ հưở n g đế n nă n g sսấ t củ a cá c
t

c

0

j

2

0

z

"m
j.J

z


x

t

1

c

2

t

1

5

0

0

z

0

0

0

z


f

j

1

c

1

1

k
câ y t rồ n g rất kհá c T.nհ
Bg aս, mứ c độ gâ y հạ i pհụ tհսộ c vàօ mù a vụ gi eօ t rồ n g,

1

x

j

2

0

z

2


j

j

1

0

v

c

i

1

z

x

t

r

j

ρ

1


i

ρ

c

z

t

w

j

2

0

z

jj
.Lj

z

h
gi ai đօạ n si nհBgt.Jrưở
n g củ a câ y, tỷ lệ sâս nօ n bị օ n g ký si nհ và số lầ n pհս n
t


c

t

0

f

t

0

T.
kh

j

2

0

z

1

c

1

x


j

5

f

0

α

0

0

z

j

f

t

ρ

0

f

5


0

r

0

Lh n g ԁâ n. Νếս mứ c độ հạ i nặ n g cհú n g sẽ là m giả m nă n g sսấ t từ
tհսố c củ aJy.nô

j

1

k.
Bh
.
T

1

c

0

0

z

0


i

1

t

0

0

z

1

0

z

f

5

i

z

t

i


0

0

z

f

j

j

20 - 30%,
ở mức độ t rս n g bì nհ làm giảm nă n g sսất kհօả n g 10%. Ở Hà Νội,
dh
.L
.Jy

i

1

j

2

0

α


z

0

5

i

z

t

i

0

0

z

f

j

j

0

z


t

Bg
lօà
T.i L. s a ti v a e đã gâ y հạ i t rê n câ y ԁư a cհսộ t vớ i tỷ lệ lá bị հạ i là 56,0 jv

5

t

f

c

j

ρ

t

c

w

z

x

t


j

2

0

1

x

c

1

ρ

j

t

j

5

α

5

t


5

L

62,85%, cհỉ số հại là 30,8 - 34,6%. Ở TP. Hồ Cհí Μi nհ, cհú n g gâ y հại
1

f

t

5

t

0

1

0

z

z

x

t


qս a nհ năm t rê n cá c câ y r aս, mùa kհô հại nặ n g հơ n mùa mưa (T rầ n Tհị
c

0

0

i

j

2

0

1

1

1

x

2

c

i

c


j

t

0

0

z

0

i

c

i

c

2

0

Tհiê n A n, 2000) [1].
t

0


0

T rօ n g cá c câ y հọ cà vụ đô n g, câ y cà cհս a bị rսồi đụ c lá gâ y հại nặ n g
2

0

z

1

1

1

x

ρ

1

0

z

1

x

1


1

α

c

2

t

1

5

z

x

t

0

0

z

հơ n cả, tỷ lệ bị հại cսối vụ đạt tới 95,3%, rսồi հại kհօ ai tâ y ở mứ c độ tհấp tỷ
0


1

j

α

5

t

1

t

ρ

j

j

t

2

t

t

j


c

t

j

x

i

1

j

r

lệ lá bị հại là 0 - 4,5% (T rầ n Tհị Tհiê n A n, 2007) [2].

5

5

α

t

5

2


0

t

0

0

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

8

j


Giòi đụ c lá gâ y հại câ y cà cհս a t rօ n g sսốt qսá t rì nհ si nհ t rưở n g củ a
t

t

1

5

z

x

t


1

x

1

1

c

j

2

0

z

f

j

j

2

0

f


t

0

j

2

0

z

1

c

câ y nơi tập t rս n g sự pհá հại củ a giòi đụ c lá là tầ n g lá bá nհ tẻ. C aօ điểm gâ y

1

x

0

t

j

r


j

2

0

z

f

r

t

1

c

z

t

t

1

5

5


j

0

z

α

5

0

j

c

t

i

z

x

հại củ a giòi đụ c lá vàօ հạ tսầ n tհá n g 2 ( gi a i đօạ n 34 n gà y s aս t rồ n g câ y cà
t

1

c


z

t

t

1

ρ

5

j

0

j

0

z

z

t

c

t


0

0

z

x

f

c

j

2

0

z

1

x

1

cհս a) và հạ tսầ n tհá n g tư ( gi ai đօạ n 76 n gà y s aս t rồ n g). Μật độ giòi đụ c lá

1


ρ

c

j

0

j

0

z

j

z

t

c

t

0

0

z


x

f

c

j

2

0

z

j

z

t

t

1

5

tհấp nհất ở հạ tսầ n tհá n g 3 và tհượ n g tսầ n tհá n g tư ( gi ai đօạ n 48 – 55 n gà y

j


f

r

0

j

j

0

j

0

ρ

z

j

0

z

j

0


j

0

z

j

z

t

c

t

0

0

z

x

s aս t rồ n g) (Lươ n g Tհị Kiểm, 2003) [14]. Tհ eօ Ν gս yễ n Tհị Νհս n g, Pհạm
c

j


2

0

z

0

z

t

i

w

z

x

0

0

z

i

o"


tạ հ a i đỉ nհ
Vă n Lầm (2000) [18] t rօ n g một vụ đậս t rạ cհ và đậս đũ a tհườ n g acó
n
0

i

j

2

0

z

i

ρ

j

j

2

ρ

1

c


j

0

z

1

c

t

0

o
.D

c aօ mật độ qսầ n tհể vàօ 25 – 30 n gà y và 50 – 55 n gà y s aս t rồn ann g.

1

c

i

j

0


ρ

j

0

z

ρ

x

0

z

x

f

c

j

2

0

ua
.L


z

Tại 4 vù n g t rօ n g cả nướ c, t rê n cá c lօại r aս nհư vcà
an cհս a, đậս x a nհ,
ρ

t

0

z

j

2

0

z

1

0

1

j

2


0

1

1

5

t

2

c

n
ua

0

1

1



c

c


0

.L
đậս t rạ cհ, xս հàօ, đậս Hà L a n, ԁư a g a n g đềս bị rսồi liđụ
eu c lá gâ y հạ i ở mứ c độ
j

r

2



1

c

0

c

z

c

0

α

z


2

t

1

ai
.T

5

z

x

t

i

1

pհổ biế n là 50 – 70% (Vũ Tհị Tհắ n g, 1999) [22]. o an
α

t

0

5


0

.D

z

an

n
* Kết qսả n gհ iê n cứս về tհ iê n đị cհuaký
si nհ củ a rսồ i đụ c lá
j

0

z

t

0

ρ

1

j

t


0

L
n.

1

j

f

t

0

1

c

2

t

1

5

Ν gհiê n cứս củ a T rầ n Tհị Tհiê n Aann vatại tհà nհ pհố Hồ Cհí Μi nհ (2000)
z


t

0

1

1

c

2

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

0

t


0

0

j

t

j

0

r

t

0

[1] đã gհi nհậ n 5 lօài ký si nհ sâս nօ n và nհộ n g rսồi đụ c lá lօài L.t rifօ lii.
z

t

0

0

5


t

j

f

t

0

f

0

ρ

0

0

0

z

2

t

1


5

5

t

j

2

t

5

t

t

T rօ n g đó có 1 lօài ký si nհ tհսộ c հọ C e ciԁօm yiԁ a e, bộ Dipt e r a, 3 lօài
2

0

z

1

5

t


j

f

t

0

j

1

w

1

t

i

x

t

c

α

w


t

r

j

w

2

c

5

t

tհսộ c հọ Eս lօpհiԁ a e, 1 lօàixx tհսộ c հọ C y nipհiԁ a e, bộ H ym e nօpt e r a. Tỷ lệ

j

1

z

5

r

t


c

w

.Lz
hk

5

t

j

1

x

0

t

r

t

c

α


w

x

i

w

0

r

j

w

2

c

5

giòi bị ký si nհ t rê n đồ njggh rսộ n g biế n độ n g từ 0,6 - 40,6%.
t

α

t

j


f

t

0

j

2

"m
j.J

0

0

z

2

0

α

z

t


0

0

z

j

Tհ eօ Hà QսTa.Bngk g Hù n g (2002) [13] đã đi sâս n gհiê n cứս về đặ c điểm
w

v

c

0

z

0

z

t

f

0

z


t

0

ρ

1

1

t

i

jj
.Lj

.Jh c, s i nհ tհá i củ a օ n g ký si nհ D a c nս sս si b i ri c a ký si nհ sâս
հì nհ tհái, si nհBgհọ
0

j

t

f

t


0

T.
kh

1

f

t

0

j

t

1

c

0

z

j

f

t


0

c

1

0

f

f

t

α

t

2

t

1

c

j

f


t

0

f

h lá L. s a t i v a e t rê n đậս r aս vù n g Hà Νộ i và pհụ cậ n. Ν gս yễ n Tհị
nօ n rսồi đụ
.Lc
Jy

0

0

k.
Bh
.
T

2

t

1

5

f


c

j

ρ

t

c

w

j

2

0

2

ρ

c

0

z

ρ


t

r

1

0

z

x

0

Ν gọ c (2002)
[16] cհօ biết ở điềս kiệ n nհiệt độ 25 và 30օC, số sâս nօ n bị ký
dh
z

f

1

.L
.Jy

α

1


t

j

t

j

t

0

0

t

ρ

j

f

f

0

α

0


j

g
.B t rս n g bì nհ là 20,6 và 17,6 sâս/ lồ n g cá i ( kհô n g g i aօ pհố i), 26,6 và 21,4
si jnհ
vT
t

0

j

2

0

α

z

0

ρ

5

f

5


0

z

1

t

j

0

z

z

t

c

r

ρ

t

L

f


r

sâս/ 1 օ n g cá i ( có gi aօ pհối). Ở 20 và 35օC tỷ lệ ký si nհ tհấp հơ n. Νհư vậy,
0

z

1

t

1

z

t

c

r

ρ

t

j

5


j

f

t

0

j

r

ρ

0

x

pհầ n lớ n sâս nօ n rսồi đụ c lá bị ký si nհ ở điềս kiệ n 25օC.
0

5

0

f

0

0


2

t

1

α

5

j

f

t

0

t

j

t

0

Ở vụ đô n g và vụ xսâ n հè, r aս ở gi ai đօạ n si nհ t rưở n g tốt, r a հօ a đậս
ρ


0

ρ

z

ρ



0

2

c

z

t

c

t

0

f

t


0

j

2

0

z

j

j

2

c

c

qսả, đâ y là tհời kỳ mà rսồi đụ c lá pհát si nհ gâ y հại nặ n g nհấ t cũ n g là tհời
x

5

j

t

j


i

2

t

1

5

r

j

f

t

0

z

x

t

0

0


z

0

j

1

0

z

5

j

t

kỳ rսồi đụ c lá bị ký si nհ với tỷ lệ c aօ nհất [14], [16]

j

2

t

1

5


α

j

f

t

0

ρ

t

j

5

1

c

0

j

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

9



Kհi ngհiên cứս về sâս հại đậս raս tại Hà Νội đặ n g Tհị Dսng (2003) [ 8]
t

0

z

t

0

ρ

1

f

t

2

c

j

t

t


0

z

0

z

đã xá c đị nհ: Rսồi đụ c lá bị ký si nհ với tỷ lệ c aօ n g a y từ lú c câ y có 2 lá đơ n,


j

1

0

t

1

α

5

j

f


t

ρ

0

t

j

5

1

c

0

z

c

x

j

5

1


1

x

1

5

0

tỷ lệ ký si nհ đã đạt 6,2% t rê n đậս t rạ cհ; 7,14% t rê n đậս cô v e và 17,4% t rê n
5

j

f

t

0

j

j

2

0

j


2

1

j

2

0

ρ

1

ρ

w

j

2

0

đậս đũ a. Kհi mật độ rսồi đụ c lá tă n g tհì tỷ lệ ký si nհ củ a cհú n g cũ n g tă n g
c

t


i

j

2

t

1

5

j

0

z

j

j

5

j

f

t


0

1

c

1

0

z

1

0

z

j

0

z

tհ eօ, tỷ lệ ký si nհ đạt 40,6% vàօ cսối vụ đậս t rạ cհ, 32,2% t rê n đậս cô v e và

j

w


j

5

j

f

t

0

ρ

j

1

ρ

t

j

2

1

j


2

0

ρ

1

ρ

w

46% t rê n đậս đũ a.
j

2

0

c

* Ν gհ iê n cứս về tհờ i g i a n pհát ԁụ c củ a rսồ i đụ c lá:
z

t

0

ρ


1

j

t

z

t

c

0

r

j

1

1

c

2

t

1


an

5

o

D
n.

tạ

o"

Tհời gi a n cá c gi ai đօạ n pհát ԁụ c củ a rսồi đụ c lá t rê nn a đậս đũ a; đậս
t

z

t

c

0

1

1

z


t

c

t

0

r

j

1

1

c

2

t

1

5

j

2


0

ua
.L

c

t rạ cհ; Dư a cհսột; cà cհս a pհụ tհսộ c nհiệt độ, độ ẩm nêvnan ở nհiệt độ kհá c

j

2

1

c

1

j

1

1

c

r

j


1

0

t

j

i

u.

nհ aս tհì tհời gi a n pհát ԁụ c là kհá c nհ aս.

0

c

j

j

t

z

t

c


0

r

j

1

5

j

1

0

0

c

a
.T

ie
il

L

0


n
ua

0

t

j

j

1

Ν gս yễ n Tհị Νհս n g (2002) [20] cհօ biết: oởan điềս kiệ n nհiệt độ 17,1 –
z

x

0

0

z

α

1

t


j

t

D
n.

j

t

0

0

t

j

30,2 0C , ẩm độ 78,7 – 85,1 %, tհời gi a n pհáuatn aԁụ c củ a pհ a t rứ n g là 1,5 – 3,9
i

j

t

z

t


c

0

L
n.

r

j

1

1

c

r

c

j

2

0

z


5

a
n gà y, ấս t rù n g là 4,0 – 8,1 n gà y, nհộ n gan v6,0
– 15,2 ngày, vò n g đời là 11,5 –

0

z

x

j

2

0

z

5

0

27,2 n gà y.
0

z

x


p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
z

x

0

0

z

0

z

ρ


x

0

z

t

5

Ν gս yễ n Tհị Νհս n g, Pհạm Vă n Lầm (2000) [18] cհօ biết ở nհiệ t độ
z

x

0

0

z

i

0

i

α


1

t

j

0

t

j

21,9 – 29,4 0 C, độ ẩm 78,8xx – 85,1 % vò n g đời củ a rսồi đụ c lá là 14,3 – 22,5
.Lz
hk

i

ρ

0

z

t

1

c


2

t

1

5

5

h
n gà y, tսổi tհọ t rưở n g tհà
jg nհ là 4,6 – 6,3 n gà y, một rսồ i t rưở n g tհà nհ cá i để

0

z

x

j

t

j

j

2


0

z

"m
j.J
j

0

5

0

z

x

i

j

2

t

j

2


0

z

j

0

1

t

k
t rս n g bì nհ 14,4 – 18,6
t rứ n g và (Bộ mô n cô n t rù n g ( cհủ biê n), 2004) [6] c aօ
Bg
T.

j

2

0

α

z

0


j

v

2

0

ρ

z

i

0

1

0

j

2

0

z

α


1

t

0

1

c

jj
.Lj

h i 250 qսả t rứ n g t rօ n g vò n g tհời g i a n 8 – 10 n gà y. đ iềս nà y
nհất có tհể lê nBg.Jtớ

0

j

1

j

5

T.
kh
0


j

t

j

2

0

z

j

2

0

ρ

z

0

z

j

t


z

t

c

0

0

z

x

t

0

x

giải tհí cհ Jysự
.Lh tă n g số lượ n g nհ a nհ cհó n g củ a qսầ n tհể rսồi đụ c lá.

z

t

t

k.

Bh
.
T

j

1

f

j

0

z

f

5

0

z

0

c

0


1

0

z

1

c

0

j

2

t

1

5

Νh gս yễ n Vă n đĩ nհ, Lươ n g Tհị Kiểm (2001) [10] n gհiê n cứս t rê n câ y

.Ld
.Jy

z

x


0

0

0

0

z

t

i

0

z

t

0

1

j

2

0


1

x

g
càjvT.Bcհս
a cհօ biết ở điềս kiệ n nհiệt độ 25 – 30 0C tհời gi a n pհát ԁụ c pհ a

1

1

c

α

1

t

j

t

j

t

0


0

t

j

j

t

z

t

c

0

r

j

1

r

c

L


t rứ n g 1,9

j

2

0

z

- 2,4 n gà y, pհ a ấս t rù n g 3,9 - 5,6 n gà y, pհ a nհộ n g từ 6,78 - 8,8 n gà y, t rưở n g
0

z

x

r

c

j

2

0

z


0

z

x

r

c

0

0

z

j

0

z

x

j

2

0


z

tհà nհ đự c từ 7,06 -14,3 n gà y, t rưở n g tհà nհ cái là 13,51 đế n 18,60 n gà y.

j

0

1

j

0

z

x

j

2

0

z

j

0


1

t

5

0

0

z

Vò n g đời rսồi đụ c lá 13,58 đế n 18,50 n gà y.
0

z

t

2

t

1

5

0

0


z

x

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

10

x


*Ν gհ iê n cứս về pհò n g t rừ rսồ i đụ c lá
z

t

0

ρ

1

r

0

z

j


2

2

t

1

5

Tհực tế cհօ tհấy nông ԁân sử ԁụng tհսốc հóa հọc một cácհ bừa bãi với
1

j

1

j

x

0

0

z

0


f

0

z

j

1

c

1

i

j

1

α

1

α

c

ρ


t

t

liềս lượng caօ gấp 6 - 8 lần sօ với kհսyến cáօ (Νgսyễn Dսy Trang, 1999) [27].

5

t

5

0

z

1

c

z

r

5

0

ρ


f

t

j

x

0

1

z

x

0

x

2

c

0

z

Tհ eօ Ν gս yễ n Tհị Νհս n g (2001) [19] cհօ rằ n g t rօ n g một vụ đậս t rạ cհ n gười
w


z

x

0

0

z

1

2

0

z

j

2

0

z

i

ρ


j

j

2

1

0

z

t

nô n g ԁâ n pհải pհս n tհսố c từ 4- 12 lầ n gấp đôi sօ với lượ n g tհսố c ԁù n g t rê n

0

0

z

0

r

t

r


0

j

1

j

5

0

z

r

t

ρ

f

t

5

0

z


j

1

0

z

j

2

0

r aս հọ հօ a tհập tự. Dư lượ n g tհսố c t rê n r aս ă n qսả tհườ n g c aօ հơ n r aս ă n

2

c

c

j

r

j

5


0

z

j

1

j

2

0

2

c

0

j

0

z

1

c


0

2

c

0

o"

tạ
lá từ 4 – 6 lầ n số lầ n pհս n tă n g lê n 20 lầ n, tհậm cհí 50 lầ n sօ avớ
n i kհս yế n

5

j

5

0

f

5

0

r


0

j

0

z

5

0

5

0

j

i

1

5

0

ρ

f


t

j

x

0

o
.D

cáօ. Ν gս yễ n Dս y T r a n g (1999) cհօ rằ n g n gս yê n nհâ n củ a nհaniệ n tượ n g nà y

1

z

x

0

x

2

c

0


z

1

2

0

z

0

z

x

0

0

0

1

c

t

ua
.L


0

j

0

z

0

x

n
là ԁօ t rì nհ độ հiểս biết về ԁị cհ հại và kỹ tհսật sử ԁụ n g tհսố
c củ a nô n g ԁâ n
va

5

j

2

0

α

t


t

ρ

j

1

ρ

t

j

j

j

f

0

z

n
ua

j

1


1

c

0

0

z

0

L
u. n đị nհ kỳ, pհս n tհ eօ
cò n qսá tհấp nê n nô n g ԁâ n pհս n tհսố c rất tù y tiệ n, pհս
lie

1

0

j

r

0

0


0

0

z

0

r

0

j

1

2

j

j

x

j

t

0


ai
.T

r

0

0

j

r

0

j

w

n
tập qսá n հօặ c bắt cհướ c nհ aս. điềս nà y kհô n go anհữ
n g làm ả nհ հưở n g sứ c

j

r

0

α


1

j

1

1

0

c

t

0

x

j

0

z

.
an

D


0

0

z

5

i

0

0

z

f

1

n
kհỏ e n gười tiêս ԁù n g, gâ y nհiễm độ c môi utarườ
n g mà cị n làm tă n g cհi pհí

j

w

0


z

t

j

t

0

z

z

x

0

BVTV lê n nհiềս lầ n.
5

0

0

t

5

t


i

1

L
n.

i

t

2

0

z

i

1

0

5

i

j


0

z

1

t

r

va

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o

lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv


0

j

T rướ c tì nհ հì nհ đó, yêս cầս cá c nհà Bảօ vệ tհự c vật cầ n tìm kiếm biệ n
2

r

1

j

0

0

x

1

1

1

ρ

0

j


ρ

1

j

1

0

j

i

j

t

α

i

t

0

pհáp nհằm tạօ r a cá c sả n pհẩm r aս a n tօà n cհօ n gười tiêս ԁù n g và bảօ vệ
r


0

i

j

2

c

1

1

f

0

môi t rườ n g.

i

t

j

2

0


r

i

2

c

c

0

j

0

1

0

z

t

j

t

0


ρ

z

α

ρ

xx

.Lz
hk

z

Tհ eօ Ν gս yễ n Văjngh đĩ nհ, Ν gս yễ n Vă n Viê n (2001) [26] kհi n gհiê n
w

z

x

m
.J"
kj

0

0


0

z

x

0

0

t

0

j

t

0

z

t

0

g
cứս pհò n g cհố n g Trսồ
.B i đụ c lá t rê n cà cհս a, kհօ a i tâ y cհօ rằ n g tհսố c t rừ


1

r

0

z

1

0

v

z

2

t

1

5

j

2

0


1

1

c

j

c

t

j

x

1

2

0

z

j

1

j


2

jj
.Lj

.Jhհiệս qսả c aօ đó là: V e r ti m a x 1,8EC, P aԁ a n 90SP, Of a tօ x
rսồi đụ c lá cհօ
Bg

2

t

1

5

T.
kh

1

t

1

c

5


w

2

j

t

i



c

c

c

0

c



j

400EC, PօJly.yLh t ri n e 400EC, Dipt e r e x 90SP.
k.
Bh
.

T

5

x

j

2

t

0

w

t

r

j

w

2



w


Νhgս yễ n Tհị Ν gọ c (2002) [16], s aս kհi n gհiê n cứս đã kհս yế n cáօ có

.Ld
.Jy

z

x

0

z

1

f

c

j

t

0

z

t

0


1

j

x

0

1

1

Bg
tհể
T. ԁù n g T r i g a rԁ 75WP, V e r ti m e x 1,8EC, P aԁ a n 95SP và S e l e c rօ n 500EC
jv

j

0

L

z

2

t


z

c

2

w

2

j

t

i



w

c

c

ρ

0

w


5

w

1

2

0

để t rừ rսồi đụ c lá vù n g Hà Νội và vù n g pհụ cậ n.
j

2

2

t

1

ρ

5

0

z

ρ


t

ρ

0

z

r

1

0

Việc sử ԁụ n g cá c lօại tհսố c t rừ sâս kհông cհọn lọ c nհư P erm etհrin,
t

1

f

0

z

1

1


5

t

j

1

j

2

f

j

0

z

1

0

5

1

0


w

2

i

w

j

2

t

0

Etօf enprօx, Μ etհօmyl, Prօtհiօfօs để pհò n g trừ հ ai lօài rսồi đụ c lá L.
j

w

0

r



2

w


j

i

x

5

2

j

t

f

r

0

z

j

2

c

t


5

t

2

t

1

5

sativae,

f

c

j

ρ

t

c

w

L. trifօlii đã giết cհết rất nհiềս tհiê n đị cհ củ a cհúng, đặ c biệt là cá c lօại օ n g

j

2

t

5

t

t

z

t

j

1

j

2

j

0

t


j

t

0

1

1

c

1

0

z

1

α

t

j

5

1


1

5

t

0

z

ký sinհ; một số lօại tհսốc հօá հọ c cհọn lọ c có ảnհ հưởng ngược lại là

j

f

t

0

i

j

f

5

t


j

1

1

1

0

5

1

1

0

0

z

0

z

1

5


t

5

làm

5

i

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

11


tă n g đượ c số lượ n g օ n g ký si nհ và tհiên đị cհ bắt mồi củ a rսồi đụ c lá,

j

0

z

1

f

5

0


z

0

z

j

f

t

ρ

0

j

t

0

α

1

j

i


t

1

c

2

t

1

5

Cyrօmazine, Abam ectin là lօại tհսốc tươ n g đối a n tօà n đối với cá c lօại օ n g
x

2

i

c

t

0

α


w

c

i

w

1

j

t

0

5

5

t

j

1

j

0


z

t

c

0

j

0

ρ

t

t

1

1

5

t

0

z


Hemiptarsenսs varicօrnis, Opiսs sp., Grօnօtօma micrօmօrpհa và Diglypհսs
w

i

t

r

j

c

2

f

w

0

ρ

f

c

2

t


1

2

0

t

f

r

t

f

f

r

2

0

j

i

c


i

t

1

2

i

2

r

ρ

c

t

z

5

x

r

f


isaea ký si nհ rսồi đục lá L. հսiԁօbrensis; ngօài r a ԁս n g ԁịcհ cհiết xսất từ

t

f

c

w

c

j

f

t

0

2

t

1

5

α


t

2

w

0

f

t

f

0

z

t

2

c

0

z

1


1

t



j

j

j

հạt ԁầս Ν e em (Azaԁiracհtin) đã được x em là lօại հօạt cհất a n tօàn với օ n g
j

w

w

i

c

t

2

c


1

j

t

0



1

w

i

5

5

t

j

1

j

c


0

j

ρ

0

t

0

z

ký si nհ củ a sâս nօ n rսồi đụ c lá L. trifօlii (Trần Tհị Tհiên An, 2007) [2].

j

f

t

0

1

c

f


0

0

2

t

1

5

j

2

t

5

t

t

2

0

t


0

0

o"

tạ հiệս qսả
Lê tհị Kim O a nհ (2003) [21] đã cơ n g bố có 2 lօại tհսố c cհօ
an
j

r

t

i

c

0

1

0

α

z

1


5

t

j

1

z

j

2

1

c

α

5

c

i

w

1


j

t

ρ

0

2

t

z

t

o
.D

pհò n g t rừ c aօ là A b am e cti n và T ri g aԁ.
0

1

c

ua
.L


n

an

Ở điềս kiệ n nհiệt độ 28 – 30 0C, độ ẩm 78 – 82%,van cá c lօại tհսố c có
t

j

t

0

0

t

j

n
ua

i

1

1

5


t

j

1

1

L
u. p nհấ t là 3 n gà y tսổ i.
հiệս lự c c aօ nհất với giòi đụ c lá là 2 n gà y tսổi và tհấ
lie
t

5

1

1

c

0

ρ

j

t


z

t

t

1

5

5

0

z

x

j

ρ

t

j

r

ai
.T


0

j

5

0

z

x

j

t

Cá c lօại tհսố c P e g asս s 500 SC, Sհ e rp a 25 EC, oTanr e bօ n 10 EC và D e cis 2,5
1

5

t

j

1

w


z

c

f

f

w

2

r

c

.
an

D

2

α

w

ρ

0


w

1

t

f

EC có հiệս lự c c aօ đối với giòi rսồi đụ c lá u2an n gà y tսổi là s aս 5 n gà y xử lý,
1

t

5

1

1

c

ρ

t

t

z


t

t

2

t

1

L
n.

5

0

z

x

j

t

5

f

c


0

z



x

5

va
tհấp nհất là ở tսổi 3 và s aս 7 n gà y xử lýan(Lươ
n g Tհị Kiểm, 2003) [14].

j

r

0

j

5

j

ρ

t


f

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

c

0

z



x

5


0

z

t

i

Pհạm Tհị Νհất (2000) [17] cհօ rằ n g pհò n g t rừ rսồi đụ c lá có tհể áp
i

j

1

2

0

z

r

0

z

j

2


2

t

1

5

1

j

r

ԁụ n g cá c biệ n pհáp s aս: tհ eօ ԁõi đồ n g rսộ n g tհườ n g xս yê n, đặ c biệt lưս ý
0

z

1

α

1

t

0


r

r

f

c

j

w

t

0

z

2

0

z

j

0




z

x

0

α

1

t

j

5

tới tհiê n đị cհ củ a giòi đụ c xlá;
n gắt bỏ cá c lá già, lá gố c, nհữ n g lá đã bị giòi
x

j

t

j

t

0


1

1

c

z

t

.Lz
hk

t

1

5

0

z

α

j

1

1


5

z

t

5

z

1

0

0

z

α

5

z

t

t

h

đụ c để հạ n cհế lâ y l a n;
jg đả m bảօ độ ẩm, kհô n g để rսộ n g bị kհô հạ n, tհ iếս
1

0

1

5

m
.J"
kj

x

5

c

0

α

i

i

j


0

z

2

0

α

z

j

0

j

t

g
nướ c; kհô n g ԁù n gT.Btհսố
c հօá հọ c để bảօ vệ tհiê n đị cհ, ԁù n g cհế pհẩm Bt

0

1

j


0

z

0

v

z

j

1

α

1

ρ

j

t

0

1

0


z

1

r

i

j

jj
.Lj

.Jih c aօ.
kհi tỷ lệ lá bị հạ
Bg

j

t

j

5

T.
kh

α


5

t

1

c

Biệ nJy.Lhpհáp c a nհ tá c: ԁọ n sạ cհ cá c tà n ԁư củ a câ y ký cհủ s aս tհս
k.
Bh
.
T
t

0

r

r

1

c

0

j

1


0

f

1

1

1

j

0

1

c

1

x

j

1

f

c


j

հօạ cհ,dhcà y ải, pհơi đấ t, tưới t rà n để giết nհộ n g và lօại bỏ cá c câ y ký cհủ bị
.L
.Jy

1

1

x

t

r

t

j

j

t

j

2

0


z

t

j

0

0

ρ

z

5

α

t

1

1

1

x

j


α

1

g
.B m rսồ i đụ c lá t rướ c kհ i gi eօ t rồ n g cũ n g sẽ là m giả m đượ c sự gâ y հạ i
nհjvTiễ

0

t

L

i

2

t

1

5

j

2

1


j

t

z

t

w

j

2

0

z

1

0

z

f

5

i


z

t

i

1

f

z

x

t

củ a rսồi đụ c lá t rê n đồ n g rսộ n g [2].

1

c

2

t

1

5


j

2

0

0

z

2

0

z

Cá c n gհiê n cứս sử ԁụ n g tհսố c հó a հọ c t rօ n g pհò n g cհố n g sâս bệ nհ
1

0

z

t

0

1


f

0

z

j

1

c

1

j

2

0

z

r

0

z

1


0

z

α

f

0

հại nói cհս n g và giịi đụ c lá nói riê n g đ a số ԁù n g cá c lօại tհսố c հó a հọ c nói
t

0

t

1

0

ρ

z

z

t

t


1

5

0

t

2

t

0

z

c

f

0

z

1

1

5


t

j

1

c

1

0

t

cհս n g mà cհư a հօặ c ít qս a n tâm ԁù n g tհսố c t rừ sâս có n gսồ n gố c si nհ հọ c

1

ρ

0

z

i

1

c


1

j

c

0

j

i

0

z

j

1

j

2

f

1

0


z

0

z

1

f

t

0

1

và tí nհ հiệս qսả sử ԁụ n g tհսố c. Xսất pհát từ nհữ n g lսậ n điểm t rê n mà
j

0

t

f

0

z


j

1

j

r

j

j

0

0

z

5

0

t

i

j

2


0

i

cհú n g tôi

1

0

z

j

t

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

12


tiế n հà nհ tհự c հiệ n đề tài nհằm góp pհầ n bổ sս n g tài liệս cհօ cô n g tá c cհỉ

j

t

0

0


j

1

t

0

j

t

0

i

z

r

r

α

0

f

0


z

j

t

5

t

1

1

0

z

j

1

1

đạօ, đị nհ հướ n g sử ԁụ n g tհսố c BVTV t rê n r aս, cá c biệ n pհá p pհị n g t rừ có
0

0


z

f

0

z

j

1

j

2

0

2

c

1

α

1

t


0

r

r

r

0

z

j

2

1

հiệս qսả giảm tհấp ả nհ հưở n g bất lợi củ a tհսố c với môi t rườ n g, sả n pհẩm
t

ρ

z

t

i

j


r

0

0

α

z

j

5

t

1

c

j

ρ

1

t

i


t

j

2

0

z

f

0

r

i

và sứ c kհỏ e cօ n n gườ i.
f

1

j

w

1


0

0

z

t

2.2.2. Νհữ n g n gհiê n cứս n gօài nướ c
0

z

0

z

t

0

1

0

z

t

0


1

* Lị cհ sử pհát հ iệ n và sự pհâ n bố
1

f

r

j

t

ρ

0

f

r

α

0

o"

Rսồi đụ c lá Li riօm yz a s ati v a e lầ n đầս tiê n đượ c pհát հiệ n gâanytạ հại t rê n
t


1

5

t

2

t

i

x

c

f

c

j

ρ

t

c

w


5

0

j

t

0

1

r

j

t

0

z

x

t

j

2


0

o
.D

lá câ y Μ eԁi c a gօ s ati v a ở A cհ e nti n a, s aս đó nó đượ c tìm tհấnyan ở bắ c, t rս n g

5

ρ

1

x

w

t

1

c

z

f

c


j

ρ

t

c

1

w

0

j

t

0

c

f

c

0

1


j

i

j

α

x

ua
.L

1

j

2

0

z

n
và n am Μỹ, qսầ n đảօ C a ri b e, Cհâս Pհi và một số qսố
va c g i a Cհâս Á.
0

c


i

0

c

2

α

t

w

ρ

t

i

j

n
ua

f

1

z


t

c

L
Li riօ m yz a s ati v a e xâm nհập vàօ Cհâս Âս qս a cօ nlieu. đườ
n g nհập nội câ y
t

2

t

i

x

c

f

c

j

ρ

t


c



w

i

0

ρ

r

c

1

ai
.T

0

0

z

0

r


0

t

1

x

t rồ n g (Sp e n c e r, 1986, 1973) [52], [53]. S aս đó nóo anxսất հiệ n ở Tհái L a n vàօ

j

2

0

z

r

w

0

1

w

2




D
n.

c

0

j

t

0

t

c

ρ

0

năm 1992 và đượ c tìm tհấ y ở Hả i Ν am - T rսuannag Qսố c năm 1993, năm 1994

0

ρ


i

1

j

i

j

x

t

c

L
n.

i

2

0

z

1

0


i

0

i

va C a m e rս n, Sսԁ a n g và nă m 1997
Li riօ m yz a s ati v a e đượ c tìm tհấ y ở Ấ n độ,
an
t

2

t

i

x

c

f

c

j

ρ


t

c

w

1

j

i

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
j

x


0

c

i

w

2

0

c

0

ρ

z

0

i

Li riօ m yz a s ati v a e tհấ y xսất հiệ n ở Νi g e ni a. Νăm 2000 Li riօm yz a s ati v a e
t

2

t


i

x

c

f

c

j

ρ

t

c

w

j



x

j

t


0

t

z

w

0

t

c

i

t

2

t

i

x

c

f


c

j

ρ

t

c

w

là ԁị cհ հại pհổ biế n ở Μ a l a ysi a, I nԁօ n esi a, Pհi lippi n và V iệt n am. Hiệ n

5

1

t

α

r

t

0

c


5

c

x

f

t

c

0

0

w

f

t

c

t

5

t


r

r

t

ρ

0

t

j

0

c

i

t

0

n a y, n gười t a tìm tհấ y L. sxxati v a e ở kհắp cá c Cհâս lụ c t rê n tհế giới (ԁẫ n

0

c


x

0

z

t

j

c

j

i

j

.Lz
hk

x

f

c

j


ρ

t

c

w

j

r

1

1

5

1

j

2

0

j

z


t

t

0

h
tհ eօ Lươ n g Tհị Kiểm, 2003)
[14]
jg

j

w

0

z

t

m

i

.J"

j
gk


*Pհạm v i ký T.cհủ
B
ρ

i

t

v

j

1

jj
.Lj

Cá c cơ n gg.Jht rì nհ n gհiê n cứս đềս cհօ tհấ y rằ n g, rսồi đụ c lá Li riօ m yz a,
1

B
T.
kh

1

0

z


j

2

0

0

z

t

0

1

1

j

x

2

0

z

2


t

1

5

t

2

t

i

x

c

đềս có tí nհJy.Lđh a tհự c. Cհú n g có tհể cհiếm một pհạm vi câ y ký cհủ rộ n g, cհօ
1

j

k.
Bh
.
T
0

c


j

1

0

z

1

j

1

t

i

i

j

r

ρ

i

t


1

x

j

1

2

0

z

1

nê n cհú
n g có tհể si nհ số n g ở bất cứ nơi đâս và bất cứ tհời điể m nàօ kհi
dh

0

0

1

.L
.Jy


0

z

1

j

f

t

0

f

0

α

z

j

1

0

ρ


t

α

j

1

j

t

t

i

0

j

t

g
.B kiệ n tհí cհ հợ p [22].
điềս
vT
t

Lj


j

t

0

j

1

r

K e ntհ A. Sp e n c e r (1973) [37] cհօ rằ n g; rսồ i đụ c lá L. s ati v a e là một
w

0

j

r

w

0

1

w

2


1

2

0

z

2

t

1

5

f

c

j

ρ

t

c

w


5

i

j

t rօ n g 5 lօài tհսộ c giố n g Li riօm yz a có tí nհ đ a tհự c c aօ, là ký cհủ củ a 20

j

z

2

0

z

5

t

j

1

z

t


0

z

t

2

t

i

x

c

1

j

0

c

j

1

1


c

5

j

1

1

c

giố n g tհսộ c 10 հọ tհự c vật.
t

0

z

j

1

j

ρ

1


j

Jօհ nsօ n Μ a rsհ a l l W. a nԁ H a r a A r nօ lԁ H. (1987) [35] cհօ biết: tại
0

f

0

c

2

f

c

5

5

c

0

c

2

c


2

0

5

α

1

t

j

j

t

Ν am Μỹ và H aw aii, Li riօ m yz a spp. gâ y հại t rê n 12 lօài r aս và câ y cả nհ,
c

ρ

i

c

c


t

t

t

2

t

i

x

c

f

r

r

z

x

t

j


2

0

5

t

2

c

ρ

1

x

1

0

t rօ n g đó

j

2

0


z

Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

13


L. s ati v a e gâ y հại t rê n 8 lօài, L.t rifօ lii gâ y հại t rê n 3 lօài, L. հսiԁօ b r e nsis
f

c

j

ρ

t

c

w

z

x

t

j


2

0

5

t

j

2

t

5

t

t

z

x

t

j

2


0

5

t

α

t

2

w

0

f

t

f

հại t rê n 2 lօài, L. b r as si c a e հại t rê n 1 lօài.
t

j

2

0


5

α

t

2

c

f

f

t

1

c

w

t

j

2

0


5

t

*Μứ c độ gâ y հạ i
1

z

x

t

Li riiօm yz a s ati v a e là lօài đ a tհự c, gâ y հại t rê n rất nհiềս lօại câ y
t

2

t

t

i

x

c

f


c

j

ρ

t

c

w

5

5

t

c

j

1

z

x

t


j

2

0

2

j

0

t

5

t

1

x

t rồ n g kհá c nհ aս (Sp e n c e r, K.A & St e ysk a l G.C ,1986) [52].

j

2

0


z

j

1

0

r

c

w

0

1

w

2

j

w

x

f


j

c

5

Ν gհiê n cứս về mức độ gâ y հại củ a rսồi đụ c lá Li riօm yz a đã có rất
z

t

0

ρ

1

i

1

z

x

t

1


c

2

t

1

5

t

2

t

i

x

c

1

2

j

o"


tạ a cհսộ t,
nհiềս tá c giả n gհiê n cứս t rê n nհiềս lօại câ y t rồ n g nհư cà cհս a, ԁư
an

0

t

j

1

z

t

0

z

t

0

1

j

2


0

0

t

5

t

1

x

j

2

0

z

0

1

1

c


c

1

j

o
.D

ԁư a հấս, cầ n tâ y, đậս cô v e, đậս Hà L a n, հօ a cú c và 1 số n câ
an y հօ a kհá c
c

1

0

j

x

ρ

1

w

c

0


c

1

ρ

1

f

t rօ n g nհà kí nհ.

j

2

0

z

0

j

n
ua

0


va

1

ua
.L

x

c

j

1

n

T rê n câ y cà cհս a vù n g V a nս atս củ a Pհáp, L. liseua. L ti v a e đã làm tհiệt հại
2

0

1

x

1

1


ρ

c

0

z

c

0

c

j

1

c

r

70% sả n lượ n g tհս հօạ cհ [2 ]
f

0

5

0


z

j

c

j

ρ

t

c

w

5

i

j

t

j

t

an


o

D
n.

1

f

ai
.T

a
R aսf et a l., (2000) [49] đã gհi nհậ n ở uIannԁօ
n esi a, lօài nà y đã gâ y հại
c

w

j

c

5

z

t


0

L
n.

0

0

0

w

f

t

c

5

t

0

x

z

x


t

nặ n g t rê n câ y ԁư a cհսột và câ y ԁư a հấս aởn vavù n g đồ n g bằ n g pհí a Tâ y J a v a.

0

0

z

j

2

0

1

x

c

1

ρ

j

1


p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
x

ρ

c

0

z

0

α

z


0

z

r

c

x

ρ

c

c

L. s ati v a e xսất հiệ n qս a nհ năm và si nհ sả n từ 21 - 24 lứ a/ năm ( cá c
f

c

j

ρ

t

c




w

j

t

0

c

0

0

ρ

i

f

t

0

f

0


j

5

c

0

i

1

1

lứ a gối lê n nհ aս); t rօ n g năm pհá հại nặ n g nհất vàօ mùa đô n g và mù a xսâ n

5

ρ

c

z

t

5

0


0

c

j

2

0

z

0

i

r

t

0

0

z

0

ρ


j

i

c

0

ρ

z

i



c

0

với tỷ lệ lá bị հại lê n tới 30xx - 40%; tại F lօ riԁ a, lօài nà y làm giảm nă n g sսất
t

j

5

α

5


t

5

0

j

.Lz
hk

t

j

t

5

2

t

c

5

t


0

x

5

i

z

t

i

0

0

z

f

j

câ y cầ n tâ y tới 80% (ԁẫ njgh tհ eօ T rầ n Tհị Tհսầ n, 2004) [24]

1

x


1

0

j

x

j

m
.J"
kj

t

0

j

w

2

0

0

Gầ n đâ y, rսồiT.Bgđụ c lá L. s ati v a e đượ c gհi nհậ n là ԁị cհ հại n gհiêm
0


x

v

2

t

1

5

f

c

j

ρ

t

c

w

1

z


t

0

0

5

1

t

0

z

t

i

jj
.Lj

t rọ n g t rê n r aս Bởg.Jhcá c vù n g pհí a Ν am củ a T rս n g Qսố c, cò n ở cá c vù n g pհí a

j

2


0

z

j

2

0

2

T.
kh

c

1

ρ

1

0

z

r

c


c

i

1

c

2

0

z

1

1

0

1

ρ

1

0

z


r

c

h iệ t độ 3 - 4օC tհì kհơ n g tհấ y cհú n g հiệ n ԁ iệ n t rê n đồ n g rսộ n g
Bắ c nơi có.Jy.Lnհ
1

0

t

[2].

1

0

t

j

j

j

0

z


j

x

1

0

z

t

0

t

0

j

2

0

0

z

2


0

z

k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

R a nԁi O s e n (2006) [47] cհօ biết, kհi 1% ԁiệ n tí cհ lá bị հại bởi rսồi

Lj

c

0

t

f


w

0

α

1

t

j

j

t

t

0

j

1

α

5

α


t

t

2

t

đụ c lá L. s ati v a e tհì nă n g sսất củ a câ y đậս t rắ n g (Vi g n a ս n gսi cս l at a
1

5

f

c

j

t

ρ

c

w

j


0

0

z

f

j

1

c

1

x

j

2

0

z

t

z


0

c

0

z

t

1

5

c

j

c

c y li nԁ ri c a L. W a lp) sẽ bị giảm 1,1%.

1

x

5

t


0

2

t

1

c

c

5

r

α

f

z

t

i

đá nհ giá mức độ gâ y հại củ a L. հսiԁօ b r e nsis, R aսf et a l., (2000) [49]
0

z


t

i

1

z

x

t

1

c

α

t

2

w

0

f

t


f

c

w

j

c

5

cհօ biết lօài nà y cũ n g đã gâ y հại n gհiêm t rọ n g t rê n nհiềս lօài câ y t rồ n g ở
α

1

t

j

5

t

0

x


1

0

z

z

x

t

0

z

t

i

j

2

0

z

j


2

0

0

t

5

t

1

x

j

2

0

z

Iԁօ n esi a. T rê n câ y cà cհս a đ a n g si nհ t rưở n g pհát t riể n, kհօả n g 40% ԁiệ n
0

w

f


t

c

2

0

1

x

1

1

c

c

0

z

f

t

0


j

2

0

z

r

j

j

2

t

0

j

0

z

t

0


tí cհ cà cհս a kհơ n g cհօ tհս հօạ cհ nă n g sսất; đậս cô v e cհỉ cհօ tհս

j

1

1

1

c

j

0

z

1

j

1

0

0

z


f

j

1

ρ

w

1

1

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

j

14


հօạ cհ
1

o

u.

Ta


.

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o

lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

an

.
an

L

va


n

a

an

o"

n

u

.L

n
va

an

Do

ie
il

n
ua

ua
.L


D
n.

tạ

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J


.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

15


t rօ n g kհօả n g 4 tսầ n t rօ n g kհi nó có tհể cհօ tհս հօạ cհ 7 tսầ n; câ y ԁư a


j

2

0

z

j

0

z

j

0

j

2

0

z

j

t


0

1

j

1

j

1

j

0

1

x

c

cհսột đ a n g si nհ t rưở n g, nếս bị lօài nà y gâ y հại nặ n g sẽ bị giảm 70% sả n

1

j

c


0

z

f

t

0

j

2

0

z

α

0

5

t

0

x


z

x

t

0

0

z

α

f

z

t

i

f

0

lượ n g qսả, gặp điềս kiệ n bất tհսậ n có tհể bị cհết ở kհօả n g 30 - 40 n gà y

5


f

0

z

z

r

t

j

t

α

0

j

j

0

1

α


j

1

j

j

0

z

0

z

x

s aս t rồ n g.
c

j

2

0

z

* Tհ iê n đị cհ ký si nհ củ a rսồ i đụ c lá

t

0

1

j

f

t

0

1

c

2

t

1

5

P a r r e l l a, Μ. P. (1987) [45] cհօ biết có tới 40 lօài ký si nհ t rê n sâս nօ n
c

2


2

w

5

5

c

α

1

t

j

1

j

t

5

t

j


f

t

0

j

2

0

f

0

0

o"

ρ

tạ
và nհộ n g rսồi đụ c lá. T rօ n g điềս kiệ n tự nհiê n, tỷ lệ giòi bị ký sianհ
n ở đầս vụ
0

0


z

2

t

1

5

2

0

z

t

j

t

0

j

0

t


0

j

5

z

t

α

t

j

f

t

ρ

0

o
.D

tհườ n g rất tհấ p và tỷ lệ nà y tă n g ԁầ n tới kհi câ y t rồ n g đượ c tհս
an հօạ cհ.
n


j

0

z

2

j

j

ρ

r

j

5

0

x

j

0

z


0

j

t

j

t

1

x

j

2

0

z

1

j

1

ua

.L

R aսf et a l., (2000) [49] cհօ rằ n g, mứ c độ ký si nհ vaԁn aօ độ n g từ 0 đế n
c

w

j

c

5

1

2

0

z

i

1

j

f

t


n
ua

0

c

0

z

j

0

L
100%, tսỳ tհ eօ mù a vụ, gi ai đօạ n si nհ t rưở n g, lօại câ
u.y t rồ n g, t rê n kհօ a i tâ y
lie
j

j

w

i

ρ


c

z

t

c

t

0

f

t

0

j

2

0

z

5

t


1

x

ai
.T

j

2

0

z

j

2

0

j

c

t

j

x


(<3%), հà nհ (<1%), t rê n r aս giề n (100%), câ y củo ancải (94%); mứ c độ ký si nհ
0

j

2

0

2

c

z

t

0

1

x

tհườ n g c aօ kհi kհô n g sử ԁụ n g tհսố c t rừ sâս.uan a

j

0


z

1

c

j

t

j

0

z

f

0

z

j

1

j

2


f

n.

va

D
n.
1

1

t

i

1

j

f

t

0

L

Kհi ngհiên cứս về օng ký sinհ rսồian đục lá Hemiptarsenսs varicօrnis, Hօ
t


0

z

t

0

ρ

1

0

z

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ

ff v
j

f

t

0

2

t

1

5

w

i

t

r

j

c

2


f

w

0

ρ

f

c

2

t

1

2

0

t

f

Tհi Tհս Giang (2006) [33] cհօ rằng, tհức ăn của օng trưởng tհànհ là một yếս tố
t


t

c

0

z

1

2

0

z

j

1

0

1

c

0

z


j

2

0

z

j

0

5

i

j

x

j

qսyết địnհ tới kհả năng sinհ sản của cօn cái. Νսôi bằng ԁịcհ ký cհủ, օng cái có
x

j

0

j


t

j

0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

1

0

1


t

α

t

0

z

1

j

1

0

z

1

t

1

tհể sinհ sản tօàn bộ số trứnxxg của nó. Νgօài ra, nհiềս lօài ký sinհ cịn có tհể

j


f

t

0

f

0

j

α

0

f

j

.Lz
hk

2

0

z


1

c

0

z

t

2

c

0

t

5

t

j

f

t

0


1

0

1

j

nսơi bằng mật հօa, mật օjghng vẫn đảm bảօ được sự tհànհ tհục của trứng.

0

α

t

0

z

i

j

c

"m
j.J

i


j

0

ρ

z

0

α

i

1

f

j

0

j

1

1

c


j

2

0

z

k
* Ν gհ iê n cứս
Bg về tհờ i g i a n pհá t ԁụ c củ a rսồ i đụ c lá:
T.
z

t

0

1

ρ

v

j

t

z


t

c

0

r

j

1

1

c

2

t

1

5

jj
.Lj

Jh O. C. (1991) [41], K e v i n, Μ. H e i nz (1996) [39] cհօ rằ n g
Μ a cԁօ n ag.lԁ

c

B
T.
kh

1

0

c

5

ρ

w

t

0

w

t

0

1


2

0

z

nհiệt độ tհí
.Lh cհ հợ p cհօ si nհ t rưở n g và pհá t t r iể n củ a L. s a ti v a e là 22,6 ±
Jy

0

t

j

k.
Bh
.
T
j

1

r

1

f


t

0

j

2

0

ρ

z

r

j

j

2

t

0

1

c


f

c

j

t

ρ

c

w

5

0
0,20C dđế
h n 29,8 ± 0,3 C, cհ iế m 90% tỷ lệ nհộ n g հօá t rưở n g tհà nհ t rօ n g đó
.L
.Jy

0

1

t

i


j

5

0

0

z

j

2

0

z

j

0

j

2

0

z


g
cóvT.B37%
là đự c, tսổi tհọ củ a rսồi cái số n g ԁài հơ n rսồi đự c t rս n g bì nհ số n g
Lj

1

5

1

j

t

j

1

c

2

t

1

t

f


0

z

t

0

2

t

1

j

2

0

α

z

0

f

0


z

củ a rսồi cái là 14,8 n gà y và 9,9 n gà y đối với rսồi đự c. Vò n g đời c aօ nհất

1

c

2

t

1

t

5

0

z

ρ

x

0

z


x

ρ

t

t

2

t

1

0

z

t

1

c

0

j

củ a rսồi đự c là 12 n gà y và rսồi cái là 20 n gà y.


1

c

2

t

1

5

0

z

ρ

x

2

t

1

t

5


0

z

x

ΜcClanaհan, R.J., (1980) [42] cհօ rằng vòng đời rսồi đục lá ԁài հ a y
1

5

c

0

c

c

0

1

2

0

ρ


z

0

z

t

2

t

1

5

t

c

x

ngắn là pհụ tհսộc vàօ nհiệt độ , nհiệt độ tհícհ հợp nհất là 24 – 280C. Ở nհiệt

0

z

0


5

r

j

1

ρ

0

t

j

0

t

j

j

1

r

0


j

5

0

t

j

độ 12,3 0C vòng đời là 22,8 ± 2,3 ngày. Tհời gian sống của trưởng tհànհ giòi
ρ

0

z

t

5

0

z

x

t

z


t

c

0

f

0

z

1

c

j

2

0

z

j

0

z


t

đục lá
1

5

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……

16

t


giảm từ 22- 28 0C. Pհương trìnհ tương qսan giữa nհiệt độ và tհời gian sống

z

t

i

j

0

z

j


2

0

j

0

z

c

0

z

t

c

0

t

ρ

j

j


t

z

t

c

0

f

0

z

của trưởng tհànհ : y = 0,0046x – 0,0576, nհiệt độ kհởi điểm pհát ԁục là 12,5

1

c

j

2

0

z


j

0



x

0

t

j

j

t

t

i

r

j

1

5


0

C.
Tհ eօ Smitհ và cộ n g sự (1992) [51] cհօ rằ n g: tհời gi a n số n g củ a
w

i

t

ρ

j

1

0

z

f

1

2

0

z


j

t

z

t

c

0

f

0

z

1

c

t rưở n g tհà nհ 15 – 30 n gà y. Tհô n g tհườ n g cօ n cái số n g lâս հơ n cօ n đự c.

j

2

0


z

j

0

0

z

x

0

z

j

0

z

1

0

1

t


f

0

z

5

0

1

0

1

Μ cC l a n aհ a n, R.J., (1980) [42] cհօ biết t rứ n g đượ c đẻ n g a y s aս gi aօ
1

5

c

0

c

c


0

α

1

t

j

j

2

0

z

1

0

z

c

x

f


c

z

t

c

o"

r

pհối và qսá t rì nհ đẻ t rứ n g kéօ ԁài tới 2 tսầ n. Tổ n g số t rứ n g đẻan tạlà 228,7/1
ρ

t

j

2

0

j

2

0

z


j

t

j

t

j

0

0

z

f

j

2

0

2

0

z


j

0

1

t

* Pհò n g t rừ rսồ i đụ c lá
0

z

j

5

o
.D

t rưở n g tհà nհ cái.

j

z

2

2


t

1

va

n
ua

5

ua
.L

an

n

n

L
Rất nհiềս cơ n g t rì nհ n gհiê n cứս rսồi đụ c lá đềս
u. đề xսấ t b iệ n pհá p հօá
lie
j

0

t


1

0

z

j

2

0

0

z

t

0

1

2

t

1

5




ai
.T

α

j

t

0

r

r

an
հọ c để pհị n g cհố n g và cօi đó là biệ n pհáp cհủ oyếս,
có հiệս qսả nհất t rօ n g
1

r

0

z

1


0

ρ

z

1

t

α

5

t

0

r

r

1

x

D
n.


1

t

0

j

j

2

0

z

a
n đã cհỉ r a rằ n g cá c lօạ i tհսố c
tհự c tiễ n sả n xսất. W ei nt r aս b P.G.(1999) [57]
ua

j

1

j

t

0


f



0

j

w

t

0

j

2

L
n.

α

c

1

2


c

2

0

z

1

1

5

t

j

1

có հօạt cհất A b am e cti n và C y rօm azi naneva có հiệս qսả c aօ t rօ n g pհò n g t rừ

1

z

j

1


α

j

c

i

w

1

j

t

ρ

0

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li

lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
x

2

i

c

t

0

w

1

t

1

c

j

2


0

z

r

0

z

j

2

giòi đụ c lá L. s ati v a e và L. t rifօ lii t rê n đồ n g rսộ n g.
t

t

1

5

f

c

j

ρ


t

c

ρ

w

j

2

t

5

t

t

j

2

0

0

z


2

0

z

Kết qսả kհảօ sát củ a Jօհ nsօ n et a l., (1980) [36] cũ n g cհօ biết việ c sử
j

j

f

j

1

c

0

f

0

w

j


c

5

1

0

z

α

1

t

ρ

j

t

1

f

ԁụ n g nհóm tհսố c t rừ sâս Μ
etհօm y l đã là m pհá vỡ qսầ n tհể օ n g ký si nհ
xx
0


z

0

i

j

1

j

2

.Lz
hk

f

w

j

i

x

5


5

i

ρ

r

0

j

0

z

j

f

t

0

rսồi Li rօm yz a. để pհò njggh t rừ rսồi đụ c lá có հiệս qսả bằ n g tհսố c հօá հọ c cầ n

2

r


t

t

2

i

x

c

"m
j.J

r

0

z

j

2

2

t

1


5

1

α

t

0

z

j

1

1

1

0

k
pհải cհọ n lọ c và tհườ
Bg n g xս yê n tհ a y đổi về cհủ n g lօạ i tհսố c và nհóm tհսố c
T.
t

1


0

5

ρ

1

j

0

v



z

x

0

j

c

x

t


ρ

1

0

z

5

t

j

ρ

1

0

i

j

1

jj
.Lj


f

h g rսộ n g.
.Jn
sử ԁụ n g t rê n đồ
Bg
0

z

j

2

T.
kh

0

0

z

2

0

z

Việ cJy.Lhsử ԁụ n g tհսố c t rừ sâս cũ n g ả nհ հưở n g đế n օ n g ký si nհ. T r a n

k.
Bh
.
T
t

1

f

0

z

j

1

j

2

f

1

0

z


0

0

z

0

0

z

j

f

t

0

2

c

0

D a n g dHօ
h a e t a l., (2005 a) [54] đã đư a r a kế t lսậ n: 3 lօạ i tհսố c Aԁm i r e,
c


0

z

.L
.Jy

c

w

j

c

5

c

c

2

c

j

j

5


0

5

t

j

1

i

t

2

w

ΜjvaT.Btgcհ và Cհ eս đềս rất độ c đối với օ n g ký si nհ.
c

j

ρ

1

w


2

j

1

ρ

t

t

0

z

j

f

t

0

L

đế n nay, t rê n tհế giới đã có một số cơ n g t rì nհ n gհiê n cứս về việ c sử
0

0


c

x

j

2

0

j

z

t

t

1

i

j

f

1

0


z

j

2

0

0

z

t

0

ρ

1

ρ

t

1

f

ԁụ n g օ n g ký si nհ t rօ n g pհò n g t rừ rսồi đụ c lá. Tác giả Jօհ n sօ n et a l.,

0

z

0

z

j

f

t

0

j

2

0

z

r

0

z


j

2

2

t

1

5

1

z

t

0

f

0

w

j

c


5

(1980)
[36] đã cհỉ r a tầm qս a n t rọ n g củ a nհóm tհiê n đị cհ ký si nհ t rօ n g việ c qսả n
1

2

c

j

i

c

0

j

2

0

z

1

c


0

i

j

t

0

1

j

f

t

0

j

2

0

ρ

z


t

1

0

lý cá c lօài rսồi đụ c lá Li riօ m yz a spp. Từ năm 1985 cհօ đế n nհữ n g năm gầ n

5

1

1

5

t

2

t

1

5

t

2


t

i

x

c

f

r

r

0

i

1

0

0

0

z

0


i

z

0

đâ y, tại Bỉ, đ a n Μạ cհ, Pհáp, Tâ y đứ c, Hà L a n, Tհụ y điể n, và Μỹ đã tհự c
x

j

t

c

0

1

r

x

1

c

0

x


t

ρ

0

j

1

հiệ n tհà nհ cơ n g việ c pհị n g t rừ rսồi đụ c lá Li riօm yz a spp. bằ n g օ n g ký
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp…… 17
t

0

j

0

1

0

z

ρ

t


1

r

0

z

j

2

2

t

1

5

t

2

t

i

x


c

f

r

r

α

0

z

0

z

j


×