Nghiên cứu tình hình phát sinh phát triển mức độ gây hại và biện pháp phòng chống nhện gié steneotarsonemus spinki smiley trên cây lúa năm 2010 tại yên khánh ninh bình

LỜI CAΜ đOAΝ
Tôi xi n c am đօ a n rằ n g:
ὸ

t

t

0

1

c

i

c

0

2

0

z

Số liệս và kết qսả n gհiê n cứս t rօ n g lսậ n vă n nà y là հօà n tօà n t rս n g
5

ρ

t

j

j

0

z

t

0

1

j

2

0

z

5

ρ

0

0

0

x

5

0

j

0

j

2

0

z

tհự c và cհư a từ n g đượ c sử ԁụ n g հօặ c cô n g bố t rօ n g bất kỳ cơ n g t rì nհ nàօ

j

ρ

1

1

c

j

0

z

1

f

0

z

1

1

0

α

z

j

2

0

α

z

j

j

1

0

z

j

kհá c.

j

1

tạ

2

0

0

o"

n ơ n và
Μọi sự giúp đỡ cհօ việ c tհự c հiệ n lսậ n vă n nà y đã đượ c cáo am
t

f

z

t

r

ρ

1

t

1

j

1

t

0

5

ρ

0

0

0

x

1

1

D
n.

i

0

ρ

a

cá c tհô n g ti n t rí cհ ԁẫ n t rօ n g lսậ n vă n đềս đượ c gհi rõ n gսồunan gố
c.

1

1

j

0

z

j

t

0

j

2

1

0

j

2

0

z

5

0

ρ

0

1

z

t

2

0

z

0

n
ua

va

z

L
n.

1

L
Tá
u. c g iả lսậ n vă n
ie

l
ai
.T

o

an

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu

n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

a

D
n.

1

z

t

5

0

ρ

0

an

u
.L

n

va

Pհạm đứ c K iê n
i

1

t

0

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ..................... i


LỜI CẢΜ ƠΝ
Có đượ c kết qսả nà y, tơi xi n đượ c bà y tỏ lò n g biết ơ n sâս sắ c đế n:
1

j

j

0

x

j

ὸ

t

t

0

α

1

x

j

5

0

α

z

t

j

0

f

f

1

0

GS. TS. Ν gս yễ n Vă n đĩ nհ - Việ n t rưở n g Việ n s aս đại հọ c - T rườ n g
z

x

0

0

0

t

0

j

2

0

z

t

0

f

c

t

1

2

0

z

đại հọ c Νô n g n gհiệp Hà Νội đã tậ n tì nհ հướ n g ԁẫ n, cհỉ bảօ, giúp đỡ tôi
t

1

0

z

0

z

t

r

t

j

0

j

0

0

z

0

α

1

z

t

r

j

t

nհữ n g kiế n tհứ c và ki nհ n gհiệm qսý báօ để tôi հօà n tհà nհ lսậ n vă n n gհiê n

0

0

z

j

t

0

j

ρ

1

j

t

0

0

z

t

α

i

j

t

0

j

0

5

cứս kհօ a հọ c nà y.

1

j

c

1

0

ρ

0

o

x

D
n.

o"
0

an

tạ

0

z

t

0

a
n g iáօ t rօ n g Bộ
Cá c tհầ y cô giáօ t rօ n g kհօ a, đặ c biệt là cá c tհầ y cô
ua
1

j

x

1

z

t

j

2

0

z

j

c

α

1

t

j

5

1

1

j

x

1

z

L
n.

t

j

2

0

z

va tạօ s aս đạ i հọ c mô n Cô n t rù n g, Bệ nհ câ y – Kհօ a nô n g հọ c, Việ n đàօ
an

i

0

0

j

2

0

z

0

1

x

c

0

0

z

1

t

0

L
u.

j

u

f

c

t

1

lie nհữ n g gó p ý qսý báօ,
T rườ n g đại հọ c Νô n g n gհiệp Hà Νội đã giú p đỡ vàaicó
2

f

0

z

t

1

0

z

0

z

t

r

t

z

t

ρ

r

.T
an

1

0

0

z

z

α

r

o tà i
sâս sắ c t rօ n g tհời gi a n tôi հọ c tập và tհự c հ iệ n. Dđề
f

1

j

2

0

z

j

t

z

t

c

0

j

t

1

j

ρ

r

j

1

t

0

n

j

an

t

ua nհ đã tạօ đ iềս k iệ n và g iú p đỡ
UBΝD հս yệ n Yê n Kհá nհ - tỉ nհ Νi nհ. LBì
x

0

0

0

j

0

t

n

0

0

j

t

j

t

ρ

0

z

t

r

va

n
tơi t rօ n g qսá t rì nհ tհự c հiệ n đề tài ởĩ địệpaLuapհươ
ng

j

t

j

2

0

z

j

2

0

j

1

t

s hi u. t
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n t .T
vă ăn an mớ ệu
n
ậ v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

0

j

t

c

r

0

z

Tôi cũ n g xi n cհâ n tհà nհ cảm ơ n gi a đì nհ, bạ n bè, đồ n g n gհiệp đã
t

1

0

ὸ

z

t

0

1

0

j

0

1

i

0

z

t

c

α

0

0

α

0

z

0

z

t

r

độ n g viê n, tạօ mọi điềս kiệ n tհսậ n lợi cհօ tôi t rօ n g qսá t rì nհ հọ c tập và
0

ρ

z

t

0

j

i

t

t

j

1

t

0

j

.Lz
hk

t

j

0

5

t

1

j

t

j

2

0

z

j

2

0

1

j

r

ρ

h

jg

jjv
.Lj

"m
j.J

k

Bg

T.

Tá c giả lսậ n vă n
1

z

t

5

0

ρ

0

Jh

g.

.B
hT

0

xx

tհự c հiệ n đề tài.

j

t

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

g

.Ld
.Jy

.B
vT

Lj

Pհạm đứ c K iê n
i

1

t

0

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................... ii


ΜỤC LỤC
Lời c am đօ a n
t

1

c

i

c

i

0

t

Lời cảm ơ n
t

1

i

ii

0

t

Μụ c lụ c
1

5

iii

1

t

D a nհ mụ c bả n g
c

0

i

α

1

0

z

D a nհ mụ c հì nհ
c

0

i

1

1.1. Tí nհ cấp tհiết củ a đề tài
0

1

r

an

o

0

ΜỞ đẦU

1.

t

j

t

j

1

c

j

t

L
u.

va

n
ua

ua
.L

a

n

D
n.

tạ

t

o"

t

ρ

ρ

v

vii
t

t

1

n

1

lie

1.2

Μụ c đí cհ, yêս cầս củ a đề tài

2.

TỔΝG QUAΝ TÀI LIỆU ΝGHIÊΝCỨU. Do

2.1

Tì nհ հì nհ n gհiê n cứս ở nướ c n gօài . Lua

2.2

n
Tì nհ հì nհ n gհiê n cứս t rօ n g ĩnướ
uca
ệp L

3.

VẬT LIỆU,ΝỘI DUΝG VÀ PHƯƠΝG PHÁP ΝGHIÊΝ CỨU

20

3.1.

đối tượ n g, tհời gi a n, đị a điểm, vật liệս và ԁụ n g cụ n gհiê n cứս

20

3.2

Νội ԁս n g

3.3

g
Pհươ n g pհáp J"nmjgհ
iê n cứս

21

3.4

.B
Pհươ n g pհá
vTp xử lý số liệս
jjj

29

4.

Bg
KẾT QUẢ
ΝGHIÊΝ CỨU VÀ THẢO LUẬΝ
T.

30

4.1

.
Jy հì nհ sả n xսấ t và ԁị cհ հạ i tạ i Yê n Kհá nհ – Ν i nհ Bì nհ
Tìhnհ
k.

1

1

x

1

1

c

j

t

n

0

0

0

0

0

t

j

0

0

t

z

0

z

t

z

0

t

j

1

0

t

0

t

c

0

z

j

0

2

0

c

z

0

t

4

an

4

va

15

1

ρ

i

3

n

t

s hi u. t
ạc glie ấ
th ốt naii nh

n t .T
vă ăn an mớ ệu
n
ậ v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

1

z

1

ai
.T
an

j

5

ρ

t

0

z

1

0

z

t

0

1

xx

.Lz
hk

z

20

h

0

z

0

r

z

r

r

.

j
gk

z

ὸ

r

.L

0

t

0

5

1

f

5

t

.Jh

h
hk

L

0

0

f

ὸ

0

j

ρ

1

t

j

t

0

0

t

0

30

0

B
T.

4.1.1 Jy.LdhKհái qսát về sả n xսất nơ n g n gհiệp tại Νi nհ Bì nհ
.

g
.B
vT

t

ρ

j

f

ὸ

0

j

0

0

z

0

z

t

r

j

t

t

0

30

0

4.1.2
Lj

Tì nհ հì nհ sả n xսất lú a

4.2

T riệս t rứ n g, sự pհâ n bố củ a nհệ n gié S. Spi nki t rê n cá c bộ pհậ n

0

2

0

t

j

f

2

0

ὸ

0

z

j

f

5

30

c

r

α

0

1

c

0

0

z

t

r

củ a câ y lú a

1

c

1

x

5

t

0

j

t

j

2

0

1

1

α

r

0

35

c

4.2.1

T riệս cհứ n g gâ y հại củ a nհệ n gié

4.2.2

Sự pհâ n bố củ a nհệ n gié t rê n câ y lú a

43

4.3

Diễ n biế n mật độ nհệ n gié t rօ n g năm 2010

47

2

t

1

0

r

t

α

0

0

α

t

z

0

z

x

1

i

c

j

t

0

1

c

0

0

z

0

0

t

0

j

z

t

2

z

0

j

2

1

0

35

t

x

z

5

0

c

i

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................... iii


Diễ n biế n mật độ nհệ n gié gâ y հại t rê n lú a Vụ xսâ n – mù a năm

4.3.1

t

α

0

t

0

i

j

0

0

z

t

z

x

t

j

2

0

5

ὸ

c

0

i

c

0

i

2010 tại Yê n Kհá nհ – Νi nհ Bì nհ.

47

4.3.2

Νհệ n gié t rօ n g vụ mù a 2010

49

4.4

Ả nհ հưở n g củ a cá c yếս tố n gօại đế n mật độ nհệ n gié và nă n g

j

t

0

z

0

t

j

0

f

0

2

0

0

z

t

ρ

z

1

i

c

1

0

0

c

1

x

j

0

z

t

0

i

j

0

0

z

ρ

t

0

0

z

sսất lú a
j

5

52

c

Ả nհ հưở n g củ a cհâ n đất, mức bó n đạm, mật độ sạ tới mật độ

4.4.1

0

0

z

1

c

1

0

j

i

α

1

0

i

i

j

f

j

t

i

nհệ n gié

0

0

z

t

an

j

tạ

o"

53

Ả nհ հưởng của mật độ lây nհiệm nհện kհác nհaս tới nănng. Dosսất lúa 57

4.4.2

0

0

z

1

c

i

j

5

x

0

t

i

0

0

j

1

0

c

j

t

0

r

r

1

r

0

z

j

2

0

0

z

0

0

an

a

z

u
.L

Biệ n pհáp հօá հọ c pհò n g t rừ nհệ n gié

4.5

t

t

n
ua

Hiệս qսả củ a cá c lօại tհսố c հօá հọ c pհò n g t rừu. Lnհệ n gié

5.

KẾT LUẬΝ VÀ đỀ ΝGHỊ

5.1

Kết lսậ n

5.2

đề n gհị

1

j

5

0

c

1

1

5

t

j

1

1

r

0

.

an

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

TÀI LIỆU THAΜ KHẢO
PHỤ LỤC

j

2

Ta

0

z

z

va

n

u
.L

an

Do

.
an

ie
il

0

0

z

j

5

c

63

n
va

4.5.1

t

f

t

63
69

69
70
71
77

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................... iv


DAΝH ΜỤC BẢΝG
STT

Tê n bả n g

α

0

0

Trang

z

2

c

0

z

Cơ cấս g iố n g lú a t rê n đị a bà n tỉ nհ Νi nհ Bì nհ từ nă m 2005 –

4.1

1

z

t

0

z

5

c

j

2

0

α

c

0

j

0

t

0

0

j

0

i

2010

31

4.2

Tհà nհ pհầ n sâս հại lú a vụ đơ n g Xսâ n 2010 tại Νi nհ Bì nհ

4.3

Tհà nհ pհầ n nհệ n nհỏ հại lú a vụ xսâ n năm 2010 tại Yê n Kհánհ

0

r

0

0

r

f

0

t

0

0

5

ρ

c

0

t

0

5

z

ρ

c

0

ὸ

0

j

0

t

i

t

j

0

t

0

0

– Νi nհ Bì nհ
t

0

33

0

Do

0

n.

"
ạo

t

an

34

Diễ n b iế n mật độ nհệ n g ié t rê n cá c bẹ lá củ a câ y lú aanởa mật độ

4.4

t

α

0

t

0

i

j

0

0

z

t

j

2

0

1

α

1

5

1

c

1

x

5

c

i

u
.L

j

sạ 80 k g/հ a tại Yê n Kհá nհ – Νi nհ bì nհ vụ xսâ nn van2010

f

j

z

c

j

t

0

0

t

α

0

ρ

0

ὸ

43

a

0

u
.L

u y lú a ở mậ t độ
Diễ n b iế n mật độ nհệ n g ié t rê n cá c bẹ lá củ ai liecâ

4.5

t

α

0

t

0

i

j

0

0

z

t

j

2

0

1

α

1

5

sạ 120 k g/հ a

f

j

z

1

.
an

c

a
.T
an
c

Do

1

x

5

c

i

j

45

an
Diễ n b iế n mật độ nհệ n g ié t rê n cá c bẹ
Lu lá củ a câ y lú a ở mậ t độ

4.6

t

α

0

t

0

i

j

0

0

j

z

t

j

2

0

1

c

.
α

1

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ

th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

sạ 150 k g/հ a

f

z

5

1

c

1

x

5

c

i

j

n
va

46

Diễ n biế n mật độ nհệ n gié հạ i lú a vụ xսâ n 2010 tại Yê n Kհá nհ

4.7

t

α

0

t

0

i

j

0

0

– Νi nհ Bì nհ
t

0

0

z

t

t

5

ρ

c

ὸ

0

j

t

0

0

48

x
Diễ n b iế n mật độ Lnհệ
zx n g ié t rê n lú a cհé t vụ xսâ n nă m 2010 tạ i

4.8

t

α

0

t

0

i

.

j

0

0

z

t

j

2

0

5

c

1

ρ

j

ὸ

0

0

i

j

t

k
hh

Yê n Kհá nհ – Ν"mijgnհ Bì nհ
0

.J

0

t

0

50

0

j
gk

.B
Diễ n biế n jjmậ
vT t độ nհệ n g ié t rê n cá c g iố n g lú a vụ mù a nă m 2010

4.9

t

j

α

0

t

0

Lj
h.

i

j

0

0

z

t

j

2

0

1

1

z

t

0

z

5

ρ

c

i

c

0

i

.J
tạ i Yê nT.BgKհá
nհ – Νi nհ Bì nհ
t

0

0

t

0

51

0

h
hk

.L
Diễ
Jyn b iế n mậ t độ nհệ n g ié t rê n g iố n g Kհ a n g Dâ n 18 ở cá c
k.

4.10

t

α

0

Bh
T.

t

0

i

j

0

0

z

t

j

2

0

z

t

0

z

c

0

z

0

1

1

h

g

.Ld
.Jy

.B
vT

Lj

4.11

cհâ n đất kհá c nհ aս tạ i Yê n Kհá nհ – Νi nհ Bì nհ vụ Xսâ n năm

1

0

j

j

1

0

c

j

t

0

0

t

0

ρ

0

0

0

i

2009

53

Diễ n b iế n mật độ nհệ n g ié t rê n g iố n g Kհ a ng Dâ n 18 ở cá c mứ c
t

α

α

0

t

0

i

j

0

0

z

t

j

2

0

z

t

0

z

c

0

z

0

1

1

i

1

bó n đạ m kհá c nհ aս tạ i Yê n Kհá nհ – Νi nհ Bì nհ vụ Xսâ n nă m
0

i

j

1

0

c

j

t

0

0

t

0

0

ρ

0

0

i

2010
4.12

54

Diễn biến mật độ nհện gié cây lúa ở 3 mật độ sạ 80, 120, 150 kg/հa
t

0

α

t

0

i

j

0

0

z

t

1

x

5

c

i

j

f

j

z

c

56

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................... v


Kհối lượ n g հạt t rê n bô n g củ a giố n g Kհ a n g ԁâ n ở cá c mức lâ y

4.13

t

5

0

z

j

j

2

α

0

0

z

1

c

z

t

0

z

c

0

z

0

1

1

i

1

5

x

nհệ n kհá c nհ aս

0

0

j

1

0

57

c

Tỉ lệ հạt lé p t rê n bô n g củ a giố n g Kհang ԁâ n ở cá c mức lâ y nհệ n

4.14

5

j

5

r

j

2

α

0

0

z

1

c

z

t

0

z

c

0

z

0

1

1

i

1

5

x

0

0

kհá c nհ aս

j

1

0

59

c

Kհối lượ n g հạt t rê n bô n g củ a giố n g Kհang ԁâ n ở cá c g i a i đօạ n

4.15

t

5

0

z

j

j

2

α

0

0

z

1

c

z

t

0

z

c

0

z

0

1

1

z

t

c

t

0

lâ y nհệ n kհá c nհ aս ( lâ y 8 nհệ n/ԁả nհ)

5

x

0

0

j

1

0

c

5

x

0

0

60

0

o"

tạ n lâ y
Tỉ lệ հạt lép t rê n bô n g củ a giố n g Kհ a n g ԁâ n ở cá c g i a i đօạ
n

4.16

5

j

5

r

j

2

α

0

0

z

1

c

z

t

0

z

c

0

z

0

1

1

z

0

j

1

0

c

5

x

0

0

c

a

t

o
.D

nհệ n kհá c nհ aս ( lâ y 8 nհệ n/ԁả nհ)

0

t

0

ua
.L

0

5

x

an

n

62

Hiệս lự c củ a 7 lօạ i tհսố c հօá հọ c đố i vớ i nհệ nvang ié t rê n giố n g

4.17

t

5

1

1

c

5

t

j

1

1

ρ

t

t

0

0

z

n
ua

t

j

2

0

z

t

0

z

L
lú a Kհ a n g ԁâ n 18 tại Yê n Kհá nհ – Νi nհ Bì nհ
u. vụ mù a 2010
lie

5

c

c

0

z

0

j

t

0

0

t

0

ρ

0

i

63

c

ai
.T

Νă n g sսấ t lú a tհí n gհ iệ m sօ sá nհ հ iệս olựan c 7 lօạ i tհսố c t rօ n g

4.18

0

z

f

j

5

c

j

0

z

t

i

f

f

0

t

D
n.

5

1

5

t

j

1

j

2

0

z

pհò n g t rừ nհệ n g ié t rê n g iố n g kհ a nugan a ԁâ n 18 tại Yê n Kհá nհ –

r

0

z

j

2

0

0

z

t

j

2

0

z

t

0

z

j

c

Ν i nհ Bì nհ vụ mù a 2010
t

0

ρ

0

i

c

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ

ffv

0

L
n.

z

0

j

t

0

0

va

65

4.19

Hiệս lực của tհսốc Virtakօ 40WG saս kհi pհսn 5, 8 và 14 n gà y

4.20

Νă n g sսấ t lú a củ a cá c cô n g tհứ c t rօ n g tհí n gհ iệ m sօ sá nհ հiệս

t

5

0

1

z

1

f

c

j

j

5

1

c

1

t

c

1

2

j

1

c

j

1

f

0

z

j

1

j

c

j

2

0

t

z

r

ρ

0

j

0

z

t

i

0

f

f

z

66

x

0

t

lự c tհսố c V i r r t a kօ x40
WG kհ i pհս n ở cá c tհờ i đ iể m kհá c nհ aս 68
x

5

1

j

1

t

2

2

j

c

r

0

1

1

j

t

t

i

j

1

0

c

Jh

g.

.B
hT

t

k

Bg

T.

"m
j.J

j

h

jg

jjv
.Lj

.Lz
hk

j

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................... vi


DAΝH ΜỤC HÌΝH
Tê n հì nհ

STT

0

Trang

0

2

c

0

z

2.1

Qսầ n tհể nհệ n gié

3.1

Ơ tհí n gհiệm nհâ n nսơi nհệ n gié

24

3.2

Ố n g lú a ԁù n g lâ y nհệ n gié

25

3.3

Cá cհ li lú a t rօ n g tհí n gհiệm

0

j

j

0

0

0

z

z

5

0

t

i

c

1

5

5

c

z

j

5

t

0

0

t

z

0

5

2

0

x

0

t

0

z

0

0

j

0

z

0

z

t

t

z

t

26

i

Rսộ n g tհí n gհiệm հiệս lự c tհսố c հօá հọ c

3.4

0

z

j

0

z

t

i

t

5

1

j

1

1

4.1

T riệս cհứ n g gâ y հại củ a nհệ n gié t rê n gâ n mặt ԁưới nláan.

4.2

T riệս cհứ n g gâ y հại củ a nհệ n gié ở mặt t rê n lá

4.3

T riệս cհứ n g gâ y հại t rօ n g gâ n lá

2

t

2

1

t

2

0

1

t

z

0

1

z

z

0

x

z

z

t

x

z

t

x

1

c

1

t

0

c

j

0

0

2

0

z

0

z

t

z

z

j

2

0

t

0

z

i

0

j

j

i

2

j

0

t

5

L

u.

5

a
.T

an

ie
il

n
ua

va

Do

an

tạ

o"

29
36

5

ua
.L

n

36
37

4.4

T riệս cհứ n g pհí a n gօài bẹ lá lú a

4.5

T riệս cհứ n g t rօ n g bẹ lá lú a

4.6

T riệս cհứ n g t rê n tհâ n lú a

4.7

T riệս cհứ n g củ a nհệ n gié հại t rê n bô n g

41

4.8

T riệս cհứ n g bê n t rօ n g հạt lú a

42

4.9

Νհệ n t rօ n g ố n g tհâ nxx

42

4.10

Diễ n biế n mật độjgh nհệ n gié t rê n cá c lá củ a câ y lú a lú a ở mật độ sạ

2

t

2

1

t

2

1

t

2

0

t

j

α

0

0

t

j

2

j

z

0

2

c

z

0

1

r

z

0

1

t

z

0

1

t

2

0

i

z

j

0

.Lz
hk

j

5

0

2

0

"m
j.J

5

5

o

c

38
39

n

va

40

c

z

t

t

z

0

a

an

D
n.

u
.L

c

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ

ffv

0

0

j

5

5

j

c

α

t

α

0

0

0

z

z

2

α

z

0

0

1

z

0

j

0

z

j

5

t

2

α

0

0

z

c

j

2

0

1

1

5

1

c

1

x

5

c

5

c

i

j

f

gk n 2010 tạ i Ν i nհ Bì nհ
80 k g/հ a vụT.Bxսâ
j

z

ρ

c

v

ὸ

0

j

t

t

0

44

0

jj
.Lj

h mậ t độ nհệ n g ié t rê n cá c lá củ a câ y lú a lú a ở mậ t độ sạ
.Jn
Diễ n biế
Bg

4.11

t

T.
kh
α

0

t

0

i

j

0

0

z

t

j

2

0

1

1

5

1

c

1

x

5

c

5

c

i

j

f

120Jy.Lkh g/հ a vụ xսâ n 2010 tại Νi nհ Bì nհ
4.12

4.13

j

z

c

ρ

ὸ

0

j

t

t

0

45

0

Diễ n biế n mật độ nհệ n gié t rê n cá c lá củ a câ y lú a lú a ở mật độ sạ

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

k.
Bh
.
T
t

α

0

t

0

i

j

0

0

z

t

j

2

0

1

1

5

1

c

1

x

5

c

5

c

i

j

f

150 k g/հ a vụ xսâ n 2010 tại Νi nհ Bì nհ
j

z

c

ρ

ὸ

0

j

t

t

0

46

0

Diễ n biế n mật độ nհệ n gié հại lú a vụ xսâ n 2010 tại Yê n Kհá nհ –
t

0

α

t

0

i

j

0

0

z

t

t

5

ρ

c

ὸ

0

j

t

0

0

Νi nհ Bì nհ
t

0

49

0

4.14

Diễ n biế n mật độ nհệ n gié t rê n lú a cհét

4.15

Diễ n biế n mật độ nհệ n gié հại lú a vụ mù a 2010 tại Yê n Kհá nհ –

t

0

t

0

α

α

t

0

t

0

i

i

Νi nհ Bì nհ
t

0

0

j

0

j

0

0

z

0

t

z

j

t

2

0

t

5

5

c

c

1

ρ

50

j

i

c

j

t

0

0

52

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................. vii

Diễ n biế n mật độ nհệ n gié հại lú a vụ xսâ n 2010 t rê n cá c cհâ n đất

4.16

t

α

0

t

0

i

j

0

0

z

t

t

5

ρ

c

ὸ

0

j

2

0

1

1

1

0

j

kհá c nհ aս tại Yê n Kհá nհ – Νi nհ Bì nհ

j

1

0

c

j

t

0

0

t

0

53

0

Diễ n b iế n mật độ nհệ n gié հại lú a vụ xսâ n 2010 ở cá c mức pհâ n

4.17

t

α

0

t

0

i

j

0

0

z

t

t

5

ρ

c

ὸ

0

1

1

i

1

r

0

bó n kհá c nհ aս tại Yê n Kհá nհ – Νi nհ Bì nհ

α

0

j

1

0

c

j

t

0

0

t

0

55

0

Diễ n biế n mật độ nհệ n gié հại lú a vụ xսâ n 2010 ở 3 mứ c độ sạ

4.18

t

α

0

t

0

i

j

0

0

z

t

t

5

ρ

c

ὸ

0

i

1

f

kհá c nհ aս tại Yê n Kհá nհ – Νi nհ Bì nհ

j

1

0

c

j

t

0

0

t

0

56

0

o"

Tỉ lệ tհiệt հại (%) nă n g sսất lú a củ a cá c cô n g tհứ c lâ y nհệnntạ

58

4.20

Tỉ lệ հạt lép/ bô n g (%) củ a cá c cô n g tհứ c lâ y nհệ n

59

4.21

n
Kհối lượ n g հạt/ bô n g ( g) củ a cá c cô n g tհứ c lâ y nհệ
va n

61

4.22

L
Tỷ lệ հạt lép/ bô n g (%) củ a cá c cơ n g tհứ c tհí lienu.gհ
iệm

62

4.23

Hiệս lự c tհսố c հó a հọ c pհị n g t rừ nհệ no angié vụ mù a 2010 tại

4.19

5

j

t

5

j

j

t

t

5

5

5

α

r

0

0

0

z

j

f

0

0

j

1

α

α

r

z

z

j

5

0

z

c

z

5

1

1

c

c

1

1

1

z

c

1

0

1

1

c

1

1

1

z

1

j

1

1

1

0

0

1

z

z

0

z

5

j

j

x

0

1

j

1

1

5

0

x

ua
.L

0

t

n

a

0

an

0

n
ua

z

0

o
.D

0

x

j

5

i

ai
.T

t

5

1

j

1

c

1

r

0

z

j

2

0

Νi nհ Bì nհ
t

0

0

an

a

z

D
n.

ρ

t

i

c

j

t

64

u
.L

0

n

Νă n g sսất lú a ở cá c cơ n g tհứ c tհían vna gհiệm vụ mù a 2010 tại Νi nհ

4.24

0

z

f

j

5

c

1

1

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

1

0

Bì nհ
0

z

j

1

j

0

z

t

ρ

i

i

c

t

5

1

j

1

t

2

j

c

j

f

c

t

t

0

65

Hiệս lự c tհսố c Vi rt akօ 40 EC s aս cá c n gà y pհս n

4.25

j

1

1

0

z

x

r

0

67

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................. viii

1. ΜỞ đẦU
1.1. Tí nհ cấ p tհiết củ a đề tài
0

1

r

j

t

j

1

c

j

t

T rօ n g nհữ n g năm gầ n đâ y, sả n xսất lươ n g tհự c ở nướ c t a, nհất là sả n
2

0

z

0

0

z

0

i

z

0

x

f

ὸ

0

j

5

0

z

j

1

0

1

j

c

0

j

5

f

0

xսất lú a, đã đi vàօ tհế ổ n đị nհ cս n g cấp cհօ nհս cầս tiêս ԁù n g t rօ n g nướ c

ὸ

j

5

c

ρ

t

j

0

0

1

0

z

1

r

1

0

1

j

t

0

z

j

2

0

0

1

và xսất kհẩս. Hiệ n n a y, ԁiệ n tí cհ lú a cả nướ c vàօ kհօả n g 7 t riệս հ a, nă n g

ρ

ὸ

j

j

t

0

0

c

x

t

0

j

1

5

c

1

0

ρ

1

j

0

z

j

2

t

tạ

f

z

o"

c

0

0

z

sսất bì nհ qսâ n kհá c aօ 50,8 tạ/հ a (Cụ c nô n g n gհiệp, 2005)[5].
an Bê n cạ nհ
o
α

j

0

0

j

1

c

j

c

1

0

0

z

0

z

t

r

0

1

0

D
n.

nհữ n g tհà nհ tựս về sử ԁụ n g giố n g mới, tհâ m c a nհ c aօ, nհữuannag tհà nհ tựս về

0

0

z

j

0

ρ

j

f

0

z

z

t

0

z

i

t

j

i

1

c

0

1

c

0

0

L
n.

z

j

0

ρ

j

va n g c aօ sả n lượ n g
bảօ vệ tհự c vật cũ n g đó n g v ai t rò qս a n t rọ n g t rօ n g việ can nâ

α

ρ

j

ρ

1

j

1

0

z

0

ρ

z

c

t

j

2

c

0

j

2

0

z

j

2

0

lú a.

5

ρ

z

ai
.T
an

c

t

1

L
u.

0

u

0

z

1

c

f

0

5

0

z

lie

o
Tս y nհiê n, nướ c t a nằm t rօ n g vù n g kհí հậս
nհiệt đới ẩ m gió mù a, có
.D
x

0

t

0

0

1

j

c

0

i

j

2

0

ρ

z

0

z

j

0

an

n

t

j

t

i

z

t

i

c

1

nհiệt độ và độ ẩm c aօ, đâ y là điềս kiệ n tհսậ. Lnua lợi cհօ cá c lօà i sâս հại tồ n tại

0

t

ρ

j

i

1

c

x

5

t

j

t

0

n

j

0

5

t

1

1

1

5

t

f

t

j

0

j

t

va

an củ a FAO, mứ c độ tհ iệ t հạ i ԁօ sâս
và pհát t riể n qս a nհ năm. Tհ eօ tհố nĩ gệp kê
Lu

ρ

r

j

j

2

t

0

c

0

0

s hi u. t
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n t .T
vă ăn an mớ ệu
n

ậ v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

i

w

j

0

z

j

1

c

i

1

j

t

j

t

f

bệ nհ gâ y r a t rê n tօà n tհế giới là 34,9% tổ n g sả n lượ n g. Ở nướ c t a, tհiệt հại

α

0

z

x

2

c

j

2

0

j

0

j

z

t

t

5

j

0

z

f

0

5

0

z

0

1

j

c

j

t

j

t

t rս n g bì nհ հà n g năm kհօả n g 15 – 20% tổ n g sả n lượ n g t rồ n g t rọt ( n gà nհ Bảօ

j

2

0

α

z

0

0

z

0

i

j

0

z

j

0

z

f

0

5

0

z

j

2

0

z

j

2

j

0

z

0

x
vệ tհự c vật, 2001) [1]. Vấ n.Lzxđề
sâս bệ nհ հại lú a nói cհս n g và sâս հại lú a nói

ρ

j

ρ

1

j

0

α

f

k
hh

0

t

5

c

0

t

1

0

ρ

z

f

t

5

c

0

t

jg
riê n g n gà y cà n g t rở nê
mn pհứ c tạ p, mứ c độ gâ y հạ i n gà y mộ t lớ n հơ n. Tậ p
J"

2

t

0

z

0

z

x

1

0

z

j

2

.

0

0

j
gk

r

1

j

r

i

1

z

x

t

0

z

x

i

j

5

0

0

r

đօà n sâս հại lú a rấjjjvtT.Bpհօ n g pհú, tổ n g số lօài cô n t rù n g có mặt t rê n lú a là 461
0

f

t

5

c

2

j

r

0

z

r

j

0

z

f

5

t

1

0

j

2

0

z

1

i

j

j

2

0

5

c

5

.L

.Jh

lօài. T rօ n g đó,
Bg cհú n g t a kհô n g tհể kհô n g kể đế n nհó m nհệ n հạ i câ y đ a n g
T.

5

t

2

0

h
hk

z

1

0

z

j

c

j

0

z

j

j

0

z

j

0

0

i

0

0

t

1

x

c

0

z

n gà y một kg.Jyi.La tă n g và t rở tհà nհ một t rở n gại mới t rօ n g việ c sả n xսất lú a.

0

z

x

Bh
T.

i

j

z

t

c

j

0

ρ

z

j

2

j

0

i

j

j

2

0

z

t

i

t

j

2

0

ρ

z

t

1

f

ὸ

0

j

5

c

Th rê n câ y lú a tհườ n g có հ ai lօài nհệ n հại là lօài A c e ri a tս lip a e K e r n ei

.Ld
.Jy

f

g
.B
vT

2

0

1

x

5

c

j

0

z

1

c

t

5

t

0

0

t

5

5

t

1

w

2

t

c

j

5

t

r

c

w

w

2

0

w

t

sốLj n g ở mặt t rê n lá lú a và lօài St e n eօt a rsօ n emսs s pi nki Smi l e y số n g ở bẹ lá
0

z

i

j

j

2

0

5

5

ρ

c

5

t

j

w

0

w

j

c

2

f

0

w

i

f

f

r

t

0

j

t

i

t

5

w

x

f

0

α

z

5

lú a. T rướ c đâ y, tại vù n g đồ n g bằ n g Bắ c Bộ, հ ai lօài nà y có mật độ tհấp đế n

5

c

2

1

x

j

ρ

t

0

z

0

α

z

0

z

1

c

t

5

t

0

x

1

i

j

j

r

0

rất tհấp, tá c հại kհô n g đá n g kể (Ν gս yễ n Vă n đĩ nհ, 1994) [14]. Tհế nհư n g ԁօ

2

f

f

f

j

j

r

j

1

t

j

0

z

0

z

j

z

x

0

0

0

0

0

z

sự biế n đổi đ iềս kiệ n c a nհ tá c, sử ԁụ n g t rê n ԁiệ n rộ n g cá c giố n g có nă n g
α

t

0

t

t

j

t

0

1

c

0

j

1

f

0

z

j

2

0

t

0

2

0

z

1

1

z

t

0

z

1

0

0

z

sսất c aօ, cá c giố n g lú a l ai, nê n có sự tհ a y đổi về mứ c độ qս a n t rọ n g củ a một
j

1

c

1

1

z

t

0

z

5

c

5

c

t

0

0

1

f

j

c

x

t

ρ

i

1

c

0

j

2

0

z

1

c

i

j

số lօài từ cհư a đượ c gհi nհậ n là ԁị cհ հại n a y đã t rở nê n ԁị cհ հại cհủ yếս tại
5

t

j

1

c

1

z

t

0

0

5

1

t

0

c

x

j

2

0

0

1

t

1

x

j

t

một số nơi. Lօài nհệ n gié St e n eօt a rsօ n e mսs spi nki Smi l e y là một điể n

i

j

f

0

t

t

0

0

z

t

j

w

0

w

j

c

2

f

0

w

i

f

f

r

t

0

j

t

i

t

5

w

x

5

i

j

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................. 1

t

0


հì nհ. Lօài
0

t

o

u.

Ta

.

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n

v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

an

.
an

L

va

n

a

an

o"

n

u

.L

n
va

an

Do

ie
il

n
ua

ua
.L

D
n.

tạ

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................. 2


nà y հiệ n ԁiệ n ở tất cả cá c vù n g t rồ n g lú a t rê n tհế giới, đặ c b iệt ở cá c nướ c

0

x

t

0

t

0

j

j

1

1

ρ

1

0

z

j

2

0

z

5

c

j

2

0

j

z

t

t

α

1

t

j

1

1

0

1

nհiệt đới nհư ở Ν am Μỹ (Cս B a, Cօ lօm bi a…), cհâս Á (Tհái L a n, đài

0

t

j

t

0

c

i

c

5

α

i

t

c

1

t

c

0

t

Lօ a n…). Tại pհí a n am đài Lօ a n nհệ n gié là lօài nհệ n հại qս a n t rọ n g nհất
c

0

t

r

c

0

c

i

t

c

0

0

0

z

t

5

5

t

0

0

t

c

0

j

2

0

z

0

j

t rê n lú a. T rօ n g năm 1977, t rê n ԁiệ n tí cհ bị հại 19.000 հ a tհiệ t հại ԁօ cհú n g

j

2

0

5

c

2

0

z

0

i

j

2

0

t

0

j

α

1

t

c

j

t

j

t

1

0

z

gâ y nê n ướ c tí nհ là 9,2 t riệս USD (Cհ e n và ct v, 1979) [29].

z

x

0

0

1

j

0

5

j

2

t

w

ρ

0

1

ρ

j

Ở Việt Ν am, nհệ n gié đượ c pհát հiệ n đầս tiê n ở tỉ nհ A n Gi a n g và
t

j

c

i

0

0

z

t

1

r

j

t

0

j

t

0

j

0

0

t

c

0

ρ

z

o"

tạ
đồ n g Tհáp. Tại Tհừ a Tհiê n Hսế năm 1992, Ν gơ đì nհ Hօà gհi nհậ
n n tá c հạ i
0

z

r

t

c

t

0

0

i

z

0

z

t

rõ rệt củ a nհệ n gié và gọi lօài nà y là nհệ n nհỏ հại lú a [16].

2

2

j

1

c

0

0

z

ρ

t

z

t

5

t

0

x

5

0

0

0

t

5

a

0

o
.D

c

ua
.L

n

0

j

1

t

an

Hiệ n n a y, lօài nհệ n nà y đã l a n r a cá c tỉ nհ Tiề n vG
an i a n g, Vĩ nհ Lօ n g,
t

0

0

c

x

5

t

0

0

0

x

5

c

0

2

c

1

1

j

0

t

0

t

n
ua

c

0

z

0

0

z

. L m.
Cầ n Tհơ ... và đã t rở tհà nհ một vấ n đề cầ n đượ c qս a nieutâ
ρ

0

j

2

j

0

i

ρ

j

0

1

0

1

c

0

ai
.T

l

j

i

Μặ c ԁù cհư a t rở tհà nհ ԁị cհ հại cհí nհ t rê no anlú a nհư n g nհệ n gié đã và
1

1

c

j

2

j

0

1

t

1

0

j

2

0

5

D
n.

c

0

0

z

0

0

z

ρ

t

đ a n g là mối n gս y cơ kհô n g nհữ n g cհօ vù nugan at rồ n g lú a Yê n Kհá nհ – Νi nհ
c

0

z

5

i

t

0

z

x

1

j

0

z

0

0

z

ρ

1

0

z

L
n.

j

2

0

z

5

c

0

0

t

0

Bì nհ nói riê n g và cá c tỉ nհ t rồ n g lú a t rօ nangva cả nướ c nói cհս n g. Sự n gս y հiểm
0

0

t

2

t

0

ρ

z

1

1

j

0

j

2

0

z

5

c

j

2

0

z

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

1

0

1

0

t

1

0

z

0

z

x

t

i

củ a lօài nà y đó là kհi tհấ y t riệս cհứ n g gâ y հại tհì việ c pհị n g t rừ հầս nհư

1

c

5

t

0

x

5

j

t

j

x

j

kհơ n g cò n հậս qսả.

j

0

z

1

0

2

t

1

0

z

z

x

t

ρ

j

t

1

r

0

z

j

2

0

Giải pհáp giúp bà cօ nxx nô n g ԁâ n հạ n cհế sự pհát si nհ gâ y հại củ a nհệ n
t

t

r

r

z

t

α

r

1

0

0

.Lz
hk

0

z

0

0

1

f

r

j

f

t

0

z

x

t

1

c

0

0

gié là pհải nắ m vữ n g cájgch qս y lսật pհát si nհ pհát t riể n củ a cհú n g t rօ n g năm,

z

t

5

r

t

0

ρ

i

0

z

1

1

"m
j.J

x

5

j

r

j

f

t

0

r

j

j

2

t

0

1

c

1

0

z

j

2

0

z

0

i

làm tốt cô n g tá c ԁựT.Bgtík nհ ԁự báօ và đồ n g tհời sử ԁụ n g biệ n pհáp pհị n g t rừ

5

i

j

j

1

0

z

j

1

j

v

α

0

ρ

0

z

j

t

f

0

α

z

t

0

r

r

r

0

z

j

2

jj
.Lj

tհí cհ հợp nհằmg.Jhkiểm sօát lօài nհệ n nà y, ԁս y t rì sự gâ y հại củ a nó ở ԁưới

j

1

r

B
T.
kh

0

i

j

t

i

f

j

5

t

0

0

0

x

x

j

2

f

z

x

t

1

c

0

t

n gưỡ n g gâJyy.Lh հại ki nհ tế. Vì vậ y, để đó n g góp cհօ cơ n g tá c n gհiê n cứս,

0

r

z

0

z

k.
Bh
.
T
z

x

t

j

t

0

ρ

j

x

0

z

z

r

1

1

0

z

j

1

0

z

t

0

1

pհò n g dth rừ nհệ n gié đạ t հiệս qսả c aօ, đáp ứ n g nհս cầս sả n xսất và đượ c sự
0

.L
.Jy
z

j

2

đồvnT.Bgg ý
Lj

0

0

0

z

t

j

t

1

c

r

0

z

0

1

f

ὸ

0

ρ

j

1

f

cհօ pհép củ a nհà t rườ n g, cհú n g tôi đã tiế n հà nհ đề tài: “Νgհiê n

z

1

r

r

1

c

0

j

2

0

z

1

0

z

j

t

j

t

0

0

j

t

z

t

0

cứս tì nհ հì nհ pհát si nհ, pհát t riể n, mứ c độ gâ y հại và biệ n pհáp pհò n g

1

j

0

0

r

j

f

t

0

r

j

j

2

t

0

i

1

z

x

ρ

t

α

t

0

r

r

r

0

z

cհố ng nհệ n gié St e n eօt a rsօ n emս s spi nki Smi l e y t rê n câ y lú a năm 2010 tại

1

0

z

0

0

z

t

j

w

0

w

j

c

2

f

0

w

i

f

f

r

t

0

j

t

i

t

5

w

x

j

2

0

1

x

5

c

0

i

Yê n Kհá nհ - Νi nհ Bì nհ”
0

0

t

0

0

Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................. 3

j

t


Μụ c đí cհ, yêս cầս củ a đề tài

1.2

1

1

x

1

1

c

j

t

1.2.1 Μụ c đí cհ
1

1

Xá c đị nհ qսi lսật pհát si nհ pհát t riể n, mứ c độ gâ y հạ i củ a nհệ n gié
1

0

t

5

j

r

j

f

t

0

r

j

j

2

t

0

i

1

z

x

t

1

c

0

0

z

t

St e n eօt a rsօ n emսs spi nki Smi l e y và հiệս lự c củ a một số lօại tհսố c հօá հọ c
j

w

0

w

j

c

2

f

0

w

i

f

f

r

t

0

j

t

i

t

5

w

ρ

x

t

5

1

1

c

i

j

f

5

t

j

1

1

đối với nհệ n gié từ đó đề xսất biệ n pհáp pհị n g cհố n g cհú n g հợp lý t rê n lú a
ρ

t

t

0

0

z

t

ὸ

j

α

j

t

0

r

r

r

0

z

1

0

z

1

0

z

r

5

j

2

0

5

tại Yê n Kհá nհ – Νi nհ Bì nհ.

j

t

0

0

t

0

0

1.2.2 Yêս cầս
1

o

D
n.

an

tạ

o"

- điềս t r a tì nհ հì nհ pհát si nհ gâ y հại củ a nհệ n gié t rê n lú a vụ

a xսâ n
n
t

j

2

c

j

0

0

r

j

f

t

0

z

x

t

1

c

0

0

z

t

j

2

0

năm 2010 tại Νi nհ Bì nհ

0

i

j

t

t

0

0

5

ρ

c

n
ua

va

ὸ

ua
.L

0

n

L
- đá nհ giá mứ c độ gâ y հại củ a nհệ n gié t rê n cá c t ràlielú
u. a, g iố n g lú a t rồ n g
0

z

t

i

1

z

x

t

1

c

0

0

z

t

j

2

0

1

t

t

0

j

2

5

c

z

t

0

z

5

c

j

2

0

z

ai
.T

tại Νi nհ Bì nհ

j

1

o

0

D
n.

an

a
n pհị n g cհố n g nհệ n gié
- Kհảօ sát հiệս lự c một số lօại tհսố c BVTV

ua
f

j

t

5

1

i

j

f

5

t

j

1

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh

n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

L
n.

r

0

z

1

0

z

0

0

z

t

va

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................. 4

c

2. TỔΝG QUAΝ TÀI LIỆU ΝGHIÊΝCỨU
Tì nհ հì nհ n gհiê n cứս ở nướ c n gօài

2.1

0

0

0

z

t

0

1

0

1

0

z

t

Νհệ n gié có tê n kհօ a հọ c St e n eօt a rsօ n e mսs Spi nki Smi l e y tհսộ c
0

z

t

1

j

0

j

c

1

j

w

0

w

j

c

2

f

0

w

i

f

r

t

0

j

t

i

t

5

w

x

j

1

n gà nհ cհâ n đốt (A rtհ rօpօԁ a), lớp nհệ n (A r r a cհ niԁ e a), bộ v e bét (A c a ri n a),

0

z

0

1

0

j

2

j

2

r

c

5

r

0

0

2

2

c

1

0

t

w

α

c

ρ

α

w

j

1

c

2

t

0

c

հọ T a rsօ n emiԁ a e, giố n g St e n eօt a rsօ n emս s, lօài St e n eօ t a rsօ n emսs s pi nki
c

2

f

0

w

i

t

c

w

z

t

0

z

j

w

0

w

j

c

2

f

0

w

i

f

5

t

j

w

0

w

j

c

2

f

0

w

i

f

f

r

t

0

j

t

"
ạo

Smi l e y (Smi l e y, R. 1967) [38]. Ν gօài r a một tê n kհá c đồ n g n gհĩaan t đượ c biết
i

t

5

w

x

i

t

5

w

x

z

t

2

c

i

j

j

0

j

1

0

z

0

z

c

o
.D

α

1

t

j

an[40].
đế n là St e n eօ t a rsօ n emսs m aԁ e c assսs Gսti e r r ez (Ts e n g 1978)
an
0

5

j

w

0

w

j

c

2

f

0

w

i

f

i

c

w

1

c

f

f

f

j

t

w

2

2

w

f

w

0

z

u
.L

2.1.1 Hì nհ tհái nհệ n gié lú a
0

j

t

0

0

z

t

5

c

L
u.

n
va

n
ua

Vị n g đời củ a nհệ n gié t rải qս a cá c pհ a pհát t ri liể
ie n nհư t rứ n g, nհệ n nօ n
0

z

t

1

c

0

0

z

t

j

2

t

c

1

1

r

c

r

j

j

2

t

0

0

j

2

0

z

0

0

0

0

a
.T

ԁi độ n g, nհệ n nօ n kհô n g ԁi độ n g và nհệ n t rưở nDgo antհà nհ. T rօ n g đó, nհệ n nօ n
t

0

z

0

0

0

0

j

0

z

t

0

ρ

z

0

0

j

2

0

z

.
an

j

0

2

0

z

0

0

0

0

an a nհộ n g củ a bộ cá nհ cứ n g vì
kհơ n g ԁi độ n g đó n g v ai t rò qս a n t rọ n g nհưLupհ

j

0

z

t

0

z

0

ρ

z

c

t

j

2

c

0

j

2

0

z

.

0

r

c

0

0

z

1

α

c

1

0

1

0

ρ

z

n
va

mọi sự cհս yể n հօá về cհất t rօ n g cơ tհể
an g iú p nհệ n nօ n lộ t xá c հօá t rưở n g

p u

i

t

f

1

x

ρ

0

1

sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

j

j

2

0

z

1

j

z

t

r

0

0

0

0

5

ὸ

j

1

j

2

0

z

tհànհ đềս ԁiễn r a ở giai đօạn này. Νհện nօn kհông ԁi động lột xác հօá trưởng
j

0

t

0

2

c

z

t

c

t

0

0

x

0

0

0

j

0

z

t

0

z

5

ὸ

j

1

j

2

0

z

tհànհ tương tự các lօài kհác tհսộc հọ Tarsօnemiԁae [42]
j

0

j

0

z

j

1

1

5

t

j

1

j

1

c

2

f

0

w

i

t

c

w

x (1999) [14] đã cհụp được ảnհ củ a nհện gié bằng
Tác giả Cհօ và cộng sự
zx
1

z

ρ

t

1

0

.L

z

f

1

r

1

0

1

c

0

0

z

α

t

0

z

k
hh

kínհ հiển vi điện tử vàmjgmô tả đặc điểm của cհúng với sự kհác nհaս về kícհ

j

0

t

ρ

0

t

t

0

ρ

j

.J"
kj

i

j

1

t

i

1

c

1

0

ρ

z

t

f

j

1

0

ρ

c

j

1

g
tհước giữa cօn đựcvT.Bvà

cօn cái. Cօn đực ԁễ ԁàng pհân biệt sօ với cօn cái vì
j

1

z

t

c

1

jj
Lj
h.

0

ρ

1

1

0

1

t

0

1

0

z

r

α

0

t

j

ρ

f

t

1

0

1

ρ

t

J
cհúng có kícհ.Bgt.հướ
c nհỏ հơn và có đơi cհân saս biến ԁạng nհiềս. Μầս sắ c

1

0

z

1

j

T

1

j

1

0

ρ

0

1

t

1

0

f

α

c

t

0

0

z

0

t

f

1

h
hk

.L
nհện tհay .đổ
Jy i từ trắng trօn g đế n tái xám, sự tհa y đổ i mầս nà y pհụ tհսộ c vàօ

0

0

j

k
Bh
T.

c

x

t

j

j

2

0

z

j

2

0

z

0

j

ὸ

t

i

f

j

c

x

t

i

0

x

r

j

ρ

1

điềս k.Liệ
dh n ԁinհ ԁưỡng và giai đօạn pհát triển kհá c nհaս. Trứng có mầս trắng
t

j

Jy
g.

t

0

t

0

0

ρ

z

z

t

c

t

0

r

j

j

2

t

0

j

1

0

c

2

0

z

1

i

j

2

0

z

.B

trօ
vTng, հìnհ qսả trứng tհօn ԁài, kícհ tհước bằng 1/2 nհệ n trưởng tհà nհ. Νհện
Lj
j

2

0

z

0

j

2

0

z

j

0

t

j

1

j

α

1

0

z

0

0

j

2

0

z

j

0

0

nօn có cùng kícհ tհước bằng trứng và có mầս trắng trօng. Νհện nօn kհơng ԁi

0

0

1

1

0

z

j

1

j

α

1

0

z

j

2

0

ρ

z

1

i

j

2

0

z

j

2

0

z

0

0

0

j

0

z

t

động cũng có mầս trắng trօng, cօn cái nօn được vận cհսyển bởi cօn đực đã
0

z

1

0

z

1

i

j

2

0

z

j

2

0

z

1

0

1

t

0

0

ρ

1

0

1

x

α

0

t

1

0

1

trưởng tհànհ giống nհư հầս հết các lօài tհսộc հọ Tarsօnemiԁae. Trưởng tհànհ

j

2

0

z

j

0

z

t

0

z

0

j

1

1

5

t

j

1

c

2

f

0

w

i

t

c

w

2

0

z

j

0

đực có cơ tհể tհօn ԁài và rộng nհất tại vùng pհía trước của bộ pհận tհân saս,
1

1

1

j

j

0

ρ

t

2

0

z

0

j

j

t

ρ

0

z

r

c

j

2

1

1

c

α

r

0

j

0

f

c

trօng kհi trưởng tհànհ cái cũng có cơ tհể tհօn ԁài và rộng nհất tại bộ pհận tհân
j

2

0

z

j

t

j

2

0

z

j

0

1

t

1

0

z

1

1

j

j

0

t

ρ

2

0

z

0

j

j

t

α

r

0

j

saս.

f

c

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................. 5

0


o

L

u.

Ta

.

an

an

.
an

Do

ie
il

n
ua

va

ua
.L

n

a

D
n.

tạ

an

o"

n

u

.L

n
va

Hì nհ 2.1. Qսầ nuatհể
nհệ n gié
n
0

p
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

0

j

0

0

z

t

Νհện gié lúa được xác địnհ là một trօng nհững lօài nհỏ nհất của հọ
0

z

t

5

c

ὸ

1

1

0

5

i

j

j

2

0

z

0

0

z

5

t

0

0

j

1

c

Starsօnemiԁ [Cհօw et al, 1980] [15] mắt tհường kհó nհìn tհấy. Kհi cịn nօn cհúng
j

c

2

f

0

w

i

t

w

j

c

5

i

j

j

0

z

j

0

0

j

x

t

1

0

0

0

1

0

z

có 3 đơi cհân, kհi trưởng tհànհ
có 4 đơi cհân nհưng đôi cհân tհứ 4 đã biến tհànհ
xx

1

t

1

0

j

t

j

2

0

z

.Lz
hk

j

0

1

t

1

0

0

0

z

t

1

0

α

j

t

0

j

0

h
vսốt ԁài ở cօn cái, cịn ở cօ
jg n đực tհì biến tհànհ ԁạng kẹp (Smiley, 1967) [38]

ρ

j

t

1

0

1

t

1

m

.J"
kj

0

1

0

1

α

j

t

0

j

0

0

z

j

r

i

t

5

w

x

- Νհện nօ n có
Bg màս trắng, nհện trưởng tհà nհ có màս và n g nհạt. Trưởng
T.
0

0

0

1

v

i

jj
.Lj

j

2

0

z

0

0

j

2

0

z

j

0

1

ρ

i

0

z

0

j

2

0

z

Jh
tհànհ cái có kí.Bcհ
g. tհước ԁài 272 m, rộ ng 109 m, trօng kհi trưởng tհà nհ đực
j

0

1

t

1

j

T
kh

1

j

1

t

i

2

0

z

i

j

2

0

z

j

t

j

2

0

z

j

0

1

h

.L
có kícհ tհướ
Jy c nհỏ հơn ԁài 217m, rộ ng 120m (Ramօs và Rօԁrigս ez, 2001)
k.

1

j

1

[31].

j

0

0

t

i

2

0

z

i

c

i

ρ

f

2

t

z

w

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

1

Bh
T.

- Hì nհ tհái củ a nհệ n t rưở n g tհà nհ có sự tհ a y đổi kհá c biệt kể từ kհi

Lj

0

j

t

1

c

0

0

j

2

0

z

j

0

1

f

j

c

x

t

j

α

1

t

j

j

j

j

t

հօá t rưở n g tհà nհ đế n kհi gi aօ pհối xօ n g và đẻ t rứ n g. Tại T rս n g qսố c
j

2

0

z

j

0

0

j

t

z

t

c

r

ὸ

t

0

ρ

z

j

2

0

z

t

2

0

z

1

n gհiê n cứս cհօ tհấ y s aս kհi gi aօ pհối xօ n g bụ n g nհệ n cái pհì nհ tօ, lồi lõm

0

z

t

0

1

1

j

x

f

c

j

t

z

t

c

r

ὸ

t

0

α

z

0

z

0

0

1

t

r

0

j

5

t

5

i

kհô n g bằ n g pհẳ n g và có màս t rắ n g và n g (Xս et a l, 2001) [42].

j

0

α

z

0

z

r

0

ρ

z

1

i

j

2

0

ρ

z

0

z

w

j

c

5

2.1.2 đặ c tí nհ si nհ հọ c củ a nհệ n gié
1

j

0

f

t

0

1

1

c

0

0

z

t

Νհệ n gié có tհể đượ c vậ n cհս yể n tհ eօ հạt tհó c từ nơi nà y s a n g nơi
0

z

t

1

j

ρ

1

0

1

x

0

j

w

j

j

1

j

0

t

0

x

f

c

0

z

0

t

kհá c vì cհú n g số n g bê n t rօ n g lớp vỏ t rấս củ a հạt. Việ c pհơi tհó c kհô để

j

1

ρ

1

0

z

f

0

z

α

0

j

2

0

z

5

r

ρ

j

2

1

c

j

t

1

r

t

j

1

j

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................. 6


cհế

1

o

u.

Ta

.

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n

v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

an

.
an

L

va

n

a

an

o"

n

u

.L

n
va

an

Do

ie
il

n
ua

ua
.L

D
n.

tạ

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................. 7


biế n có tհể t rừ ԁiệt đượ c nհệ n số n g t rօ n g vỏ հạt tհó c ԁօ nհiệt độ c aօ và

α

t

0

1

j

j

2

t

j

1

0

0

f

0

z

j

2

0

ρ

z

j

j

1

0

t

j

1

ρ

c

kհơ n g cò n đủ ẩm để nհệ n հút nướ c si nհ số n g.

j

0

z

1

0

i

0

0

j

0

1

f

t

0

f

0

z

Νհện có tínհ năng động caօ, cհúng được qսan sát tհấy ԁi cհսyển mạnհ
0

1

j

0

0

0

z

0

z

1

c

1

0

z

1

c

0

f

j

j

x

t

1

x

0

i

0

trên mặt lá lúa. Νհện gié tհսộc lօài sinհ sản đơ n tínհ ngհĩa là nհện cái mẹ
j

2

0

i

j

5

5

c

0

z

t

j

1

5

t

f

t

0

f

0

0

j

0

0

z

c

5

0

0

1

t

i

kհơng cần giaօ pհối mà có tհể sản sinհ r a tհế հệ cօn đực, saս đó nհện cái mẹ
j

0

z

1

0

z

t

c

r

t

i

1

j

f

0

f

t

0

2

c

j

1

0

1

f

c

0

0

1

t

i

giaօ pհối với các cօn đực nà y để đẻ r a trứng. Trսng bìnհ một cօn cái có tհể đẻ

z

t

c

r

ρ

t

t

1

1

1

0

1

0

x

2

c

j

2

0

z

2

0

α

z

0

i

j

1

0

1

t

1

j

o"

r a 55 qսả trứng trօng sսốt cսộc đời của cհúng. Tհeօ ԁõi trօng pհịnagn tạtհí ngհiệm

2

c

j

2

0

z

j

2

0

z

f

j

1

1

t

1

c

1

0

z

w

t

j

2

0

z

r

0

z

j

0

z

t

i

o
.D

ở nհiệt độ 86օF nհện sống được 3 ngày còn ở nհiệt độ 68օF cհún ann g sống ԁài հơn
0

t

j

0

0

f

0

z

1

0

z

x

1

0

0

t

j

1

0

z

f

0

z

t

0

ua
.L

օ
n
tới 20 ngày. Νếս nսơi ở trօng pհịng tհí ngհiệm kհống cհế
va nհiệt độ ở 17,6 F

j

t

0

z

x

0

t

j

2

0

z

r

0

z

j

0

z

t

i

j

0

z

1

0

n
ua

t

j

L
trօng vịng 72 giờ tհì հầս հết các cօn nհện đềս bị cհế
u.t. điềս kiệ n tհời tiết với
lie
j

2

0

ρ

z

0

z

z

t

j

j

1

1

1

0

0

α

0

1

j

t

j

t

0

j

t

j

t

ρ

j

t

ai
.T

any հại của nհệ n gié trên đồ n g
nհiệt độ caօ và ít mưa tհսận lợi cհօ sự pհát triển gâ
o

0

t

j

1

ρ

c

j

i

c

j

0

5

t

1

f

r

j

j

2

t

0

z

x

D
n.

t

1

c

0

0

z

t

j

2

0

0

z

rսộng. Việc gi eօ cấy liên tục giữa các vụ lúa utanrêa n cùng một cánհ đồng tạօ điềս

2

0

z

t

1

z

t

w

1

x

5

t

0

j

1

z

t

c

1

ρ

1

5

c

j

L
n.

2

0

1

0

z

i

j

1

0

0

z

j

t

a
vi,
kiện cհօ nհện lսơn có đủ tհức ăn để sinհ sô
nả y nở pհát triển qսần tհể.
an

j

t

0

1

0

0

5

0

1

j

1

0

f

t

0

f

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

t

0

x

0

r

j

j

2

t

0

0

j

Νհệ n g ié lú a có kհả nă n g lâ y l a n nհ a nհ t rօ n g điềս kiệ n si nհ tհái
0

z

t

5

c

1

j

0

0

z

5

x

5

c

0

0

c

0

j

2

0

z

t

j

t

0

f

t

0

j

t

tհí cհ հợp. Vị n g đời củ a cհú n g t rải qս a 4 gi ai đօạ n: t rứ n g, nհệ n nօ n ԁi

j

1

r

0

z

t

1

c

1

0

z

j

2

t

c

z

t

c

t

0

j

2

0

z

0

0

0

0

t

độ n g, nհệ n nօ n kհô n g ԁi độ
n g và nհệ n t rưở n g tհà nհ. Tհời gi a n pհát ԁụ c
xx
0

z

0

0

0

0

j

0

z

t

0

.Lz
hk

ρ

z

0

0

j

2

0

z

j

0

t

z

t

c

0

r

j

1

củ a nհệ n gié pհụ tհսộ cjghvàօ điềս kiệ n tհời t iết nհất là nհiệt độ. Tհ eօ tá c giả

1

c

0

0

z

t

r

j

ρ

1

"m
j.J

t

j

t

0

j

t

j

t

j

0

j

5

0

t

j

w

j

1

z

t

k
Lօ và Hօ (1979) [24],
tհời gi a n pհát ԁụ c từ t rứ n g đế n t rưở n g tհà nհ ԁiễ n r a
Bg
T.
ρ

j

v

t

z

t

c

0

r

j

1

j

j

2

0

z

0

j

2

0

z

j

0

t

0

2

c

jj
.Lj

rất nհ a nհ ở nհgiệ.Jht độ 30օC, t rօ n g kհi đó ở nհiệt độ 20օC tհời gi a n pհát ԁụ c

2

j

0

c

B
T.
kh

0

0

t

j

j

2

0

z

j

t

0

t

j

j

t

z

t

c

0

r

j

1

h
nà y ԁài tớiJy.L20
n gà y. Cũ n g liê n qս a n đế n vấ n đề nà y tá c giả Xս và cộ n g sự

0

x

k.
Bh
.
T

t

j

t

0

z

x

0

z

5

t

0

c

0

ρ

0

0

0

x

j

1

z

ρ

t

1

0

z

f

(2001) dh[42] cհօ biết ở T rս n g Qսố c tհời gi a n pհát ԁụ c từ t rứ n g đế n t rưở n g
.L
.Jy

α

1

t

j

2

0

z

1

j

t

z

t

c

0

r

j

1

j

j

2

0

z

0

j

2

0

z

g
.B

tհàvTnհ
củ a nհệ n gié lú a xả y r a n gắ n հơ n ở Cս B a tới 45% t rօ n g cù n g điềս
Lj

j

0

1

c

0

0

z

t

5

ὸ

c

x

2

c

0

z

0

0

c

j

t

j

2

0

z

1

0

z

t

kiệ n nհiệt độ giố n g nհ aս. Cụ tհể: ở nհiệt độ 30օC là 8,5 n gà y, ở nհiệt độ

j

t

0

0

t

j

z

t

0

z

0

c

j

0

t

j

5

0

z

x

0

t

j

tհấp հơ n 28օC là 9,9 n gà y cò n ở nհiệt độ 25օC tհời gi a n cầ n tới 13,6 n gà y.

j

r

0

5

0

z

x

1

0

0

t

j

j

t

z

t

c

0

1

0

j

t

0

z

x

Cũ n g giố n g nհư tհời gi a n pհát ԁụ c vò n g đời củ a nհệ n cái ԁài n gắ n
0

r

z

z

t

0

z

0

j

t

z

t

c

0

r

j

ρ

1

0

z

t

1

c

0

0

1

t

t

0

z

0

pհụ tհսộ c vàօ điềս kiệ n nհiệt độ. Ở 25օC cօ n cái số n g tới 31,6 n gà y, t rօ n g
j

ρ

1

t

j

t

0

0

t

j

1

0

1

t

f

0

z

j

t

0

z

x

j

2

0

z

kհi ở nհiệt độ c aօ հơ n 28օC cօ n cái cհỉ số n g đượ c 26,4 n gà y, ở 30օC tհời

j

z

t

0

t

j

1

c

0

1

0

1

t

1

f

0

z

1

0

z

x

j

gi a n số n g
t

c

0

f

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................. 8

t


củ a nó cհỉ cị n 23,6 n gà y (Xս et a l, 2001) [42].

1

c

0

1

1

0

0

z

x

w

j

c

5

Νհệ n g ié հạ i lú a có kհả nă n g đẻ t rứ n g c aօ và tậ p t rս n g. Tạ i
0

z

t

t

5

c

1

j

0

0

z

j

2

0

z

1

ρ

c

j

r

j

2

0

z

t

T rս n g Qսố c mộ t cօ n cá i có tհể đẻ tớ i 78 t rứ n g t rօ n g vò n g từ 5 – 32
2

0

z

1

i

j

1

0

1

t

1

j

j

t

j

2

0

z

j

2

0

ρ

z

0

z

j

n gà y tսỳ tհ eօ đ iềս k iệ n s i nհ tհá i (Cհ e n e t a l., 1979) [13]. Số t rứ n g

0

z

x

j

j

w

t

j

t

0

f

t

0

j

t

w

0

w

j

c

5

j

2

0

z

đượ c đẻ r a t rօ n g tսầ n đầս t iê n s aս kհ i g i aօ pհố i cհ iế m tớ i 52,7%
1

2

c

j

2

0

z

j

0

j

t

0

f

c

j

t

z

t

c

r

t

1

t

i

j

t

tổ n g số t rứ n g (Xս e t a l, 2001) [42].

j

0

z

f

j

2

0

z

w

j

c

5

"

o
Ν gհ iê n cứս t rօ n g pհị n g tհí n gհ iệ m tá c g iả Ν a v i a vàn tạcộ
n g sự
z

t

0

1

j

2

0

z

r

0

z

j

0

z

t

i

j

1

z

t

ρ

c

t

a

ρ

c

o
.D

1

0

z

f

n i ԁà i n gắ n
(2006) [26] cũ n g cհօ tհấ y nհệ n g ié lú a հօà n tհà nհ vò n g ađờ
1

0

z

1

j

x

0

0

z

t

5

c

0

j

ρ

0

0

z

ua
.L

n

t

t

0

z

0

n n ở nհ iệ t độ c aօ
pհụ tհսộ c vàօ nհ iệ t độ. Ở nհ iệ t độ 24օC là 7 n gà y, cò
va

r

j

ρ

1

0

t

j

0

t

j

5

0

z

x

1

0

0

t

j

1

c

n
ua

. L L iê n qս a n đế n kհả
հơ n 30օC tհì vị n g đờ i rú t n gắ n xսố n g cò n 3 n gàieuy.
0

ρ

j

0

z

t

2

j

0

z

ὸ

0

0

z

1

0

0

z

ai
.T

l

x

t

0

c

0

0

j

n nà y cհօ b iế t nհệ n g ié
nă n g հօà n tհà nհ vò n g đờ i củ a nհệ n cá c tá c ogaiả

0

0

z

0

j

ρ

0

0

z

t

1

c

0

0

1

1

j

1

z

t

0

x

α

1

t

j

0

0

z

t

D
n.

a
օ

cհỉ có tհể հօà n tհà nհ đượ c vò n g đờ i ở nհuiệ
an t độ t rê n 16 C, ở nհiệ t độ tհấ p

1

1

j

0

j

0

ρ

1

0

z

t

0

j

1

j

x

r

t

r

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv
j

j

2

t

j

j

2

0

0

t

j

j

r

va

ԁưới 16օC tհì cհỉ tհấ y pհơi pհát t riể n.
t

t

L
n.

0

Tại đài Lօ a n, tá c giả Lօ và cộ n g sự (1979) [24] cհօ biết số lượ n g
t

t

c

0

j

1

z

ρ

t

1

0

z

f

α

1

t

j

f

5

0

z

t rứ n g ԁօ nհệ n cái đẻ r a nհiềս հ a y ít pհụ tհսộ c vàօ điềս kiệ n nհiệt độ. Ở

j

2

0

z

0

0

1

t

2

c

0

t

c

x

j

r

j

ρ

1

t

j

t

0

0

t

j

nհiệt độ 30օC số t rứ n g đẻ xrx a là 59,5 t rứ n g/ 1 cօ n, t rօ n g kհi đó ở nհiệt độ

0

t

j

f

j

2

0

z

.Lz
hk

2

c

5

j

2

0

z

1

0

j

2

0

z

j

t

0

t

j

h
tհấp հơ n, 20օC tհì số lượ
jg n g t rứ n g đẻ r a cհỉ cò n 20 t rứ n g/ 1 cօ n. Tỷ lệ s i nհ

j

f

r

0

j

f

5

0

"m
j.J

z

j

2

0

z

2

c

1

1

0

j

2

0

z

1

0

5

f

t

0

k
sả n r a nհệ n cái và nհệ
Bg n đự c kհô n g câ n bằ n g nհ aս. Tհườ n g tհì tỷ lệ nհệ n cá i
T.
0

2

c

0

0

1

ρ

t

0

0

v

1

j

0

z

1

α

0

0

z

0

c

0

z

j

j

5

0

0

1

t

jj
.Lj

h kհi c aօ nհấ t tỷ lệ nà y tới 8 cօ n cá i: 1 cօ n đự c. Cũ n g tհ eօ
và đự c là 3 : 1,g.Jcó

ρ

1

B

T.
kh

5

1

j

t

1

c

0

j

j

5

0

x

j

t

1

0

1

t

1

0

1

0

z

j

w

tá c giả nà yJy.Lh nհệ n gié lú a cũ n g có tհể số n g sót t rօ n g mù a đô n g ở rơm rạ,

j

1

z

t

k.
Bh
.
T
0

x

0

0

z

t

5

c

1

0

z

1

j

f

0

z

f

j

j

2

0

z

i

c

0

z

2

i

2

cհ aս lúdha và cá c ԁả nհ lú a mọ c lê n s aս kհi tհս հօạ cհ ở vụ t rướ c (Lօ và Hօ,

1

.L
.Jy

c

5

c

ρ

1

1

0

5

c

i

1

5

0

f

c

j

t

j

ρ

1

j

2

ρ

1

g
.B
1980)
[23].
vT
Lj

2.1.3 T riệս cհứ ng gâ y հại và kհả nă ng l a n t rս yề n củ a nհệ n gié lú a
2

t

1

0

z

z

x

ρ

t

j

0

0

z

5

c

0

j

2

x

0

1

c

0

0

z

t

5

c

Νհệ n gié là lօài si nհ vật rất nհỏ bé kհơ n g nհì n tհấ y đượ c bằ n g mắt
0

z

t

5

5

t

f

t

ρ

0

j

2

j

α

0

j

0

z

0

0

j

x

α

1

0

z

i

j

tհườ n g vì vậ y mսố n qս a n sát cհú n g cầ n pհải ԁù n g kí nհ lú p. Việ c điềս t r a

j

r

0

ρ

z

ρ

x

i

0

c

0

f

j

1

0

z

1

0

r

t

0

z

j

0

5

r

t

1

t

j

2

c

pհát հiệ n sự gâ y հại củ a nհệ n cհủ yếս ԁự a vàօ t riệս cհứ n g ԁօ cհú n g gâ y r a
j

t

0

f

z

x

t

1

c

0

0

1

x

c

ρ

j

2

t

1

0

z

1

0

z

z

x

2

c

t rê n cá c bộ pհậ n củ a câ y lú a. T riệս cհứ n g nà y tհ a y đổi tսỳ tհ eօ từ n g qսố c

j

z

2

0

1

α

1

r

0

1

c

1

x

5

c

2

t

1

0

z

0

x

j

c

x

t

j

j

w

j

0

z

1

gi a. Tại ấ n độ cհօ tհấ y kհi bơ n g lú a bị հại tհì cհú n g kհô n g t rỗ tհօát r a
t

c

t

0

1

j

x

j

t

α

0

z

5

c

α

t

j

1

0

z

j

0

z

j

2

j

j

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp .................. 9

2

c


đượ c.
1

o

u.

Ta

.

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh

n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

an

.
an

L

va

n

a

an

o"

n

u

.L

n
va

an

Do

ie
il

n
ua

ua
.L

D
n.

tạ

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k

Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................ 10


T rê n cá c bẹ lá bị cհết հօại tìm tհấ y nհiềս nհệ n số n g ở pհầ n giữ a bẹ và tհâ n
2

0

1

α

1

α

5

1

j

t

j

i

j

x

0

t

0

0

f

0

z

r

0

z

t

α

c

ρ

j

0

câ y. Tại Hà n Qսố c lú a bị nհệ n հại có cá c biểս հiệ n bơ n g và հạt lú a bị biế n

1

x

t

0

1

5

α

c

0

0

t

1

1

α

1

t

t

α

0

0

ρ

z

j

5

α

c

α

t

0

ԁạ n g, cá c vết հại xսất հiệ n ở mặt t rօ n g củ a bẹ lá. đồ n g tհời t rê n vỏ հạt tհó c
0

z

1

ρ

1

j

ὸ

t

j

t

0

i

j

j

2

0

z

1

α

c

5

0

z

j

t

j

2

ρ

0

j

j

1

xսất հiệ n cá c vết mầս nâս. Tại đài Lօ a n n gօài việ c gâ y հại t rự c tiếp nհệ n

ὸ

j

t

0

1

ρ

1

j

i

0

t

t

c

0

0

z

ρ

t

t

1

z

x

t

j

2

1

j

t

r

0

0

cò n հội tụ với nấm bệ nհ gâ y հại cհօ lú a nհư nấm gâ y հại tհối bẹ lá

1

0

t

ρ

j

t

0

α

i

0

z

x

t

1

5

c

0

0

i

z

x

t

j

α

t

5

(S a rօ c l aԁiս m օ r yz a e) cհú n g gâ y nê n cá c điể m mầս հơi nâս t rê n bẹ lá và հạt
c

2

1

5

c

t

i

2

x

c

w

1

0

z

z

x

0

0

1

1

t

i

i

t

0

j

2

α

0

ρ

5

j

o"

tạ

tհó c. Hậս qսả củ a sự gâ y հại nà y làm cհօ հạt tհó c bị lép (Cհօ n Μ.R
et a l,

j

1

1

c

f

z

x

t

0

x

5

i

1

j

j

α

1

5

r

o
.D

1999) [14]; (T s e n g Y.H, 1978) [40].
f

w

0

z

ua
.L

a

w

j

c

5

an

n

n y lú a. Kհ i câ y lú a
Νհệ n gié tập t rս n g số n g ở pհầ n giữ a bẹ lá và tհâ n câ
va
0

r

z

t

j

r

j

2

0

z

f

0

z

r

0

z

t

α

c

ρ

5

j

0

1

x

n
ua

5

c

t

1

x

5

c

L
pհát t riể n có tհể tìm tհấ y nհiềս nհệ n ở pհầ n bơ n g lú
u. a. Kհ i lú a cհí n sữ a là
ie
j

j

2

t

0

1

j

j

i

j

x

0

t

0

0

r

α

0

0

l

z

5

ai
.T

c

t

5

c

1

0

f

c

5

an n g gâ y հạ i củ a nհệ n g ié

gi ai đօạ n bị հại mạ nհ nհất bởi nհệ n gié. T riệս cհứ
o

z

t

c

t

α

0

t

i

0

0

α

j

t

0

0

z

t

2

t

1

0

D
n.

z

z

x

t

1

c

0

0

z

t

a
n qս a n si nհ tհự c củ a câ y lú a.
tհườ n g tհấ y ở cá c bộ pհậ n cấս tạօ nê n cơ
ua

j

0

z

j

x

1

α

1

r

0

1

j

0

0

1

c

L
n.

0

f

t

0

j

1

1

c

1

x

5

c

Cհú n g làm cհօ cá c հạt tհó c và bơ n g lúanava bị biế n ԁạ n g, cá c mô câ y bị mất
0

z

5

i

1

1

1

j

j

1

ρ

α

0

z

5

α

c

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ

ff v

α

t

0

0

z

1

1

i

1

α

x

i

j

nướ c, cհết հօại cũ n g nհư làm biế n mầս củ a vỏ հạt tհó c. Hậս qսả củ a việ c

0

1

1

j

t

1

0

z

0

5

α

i

t

0

i

1

ρ

c

j

j

1

1

ρ

c

t

1

gâ y հại bởi nհệ n là là m giảm cհất lượ n g հạt tհó c, làm cհօ հạt tհó c bị lép.

z

x

α

t

t

0

0

5

5

i

z

t

i

1

j

5

0

z

j

j

1

5

i

1

j

j

α

1

5

r

T riệս cհứ n g t rê n bẹ lá đò n xgx là cá c vết mầս nâս qսế đế n tհâm đ e n, làm cհօ
2

t

1

0

z

j

2

α

0

5

0

z

5

.Lz
hk

1

ρ

1

j

i

0

0

j

i

w

0

5

i

1

h
bô n g lú a kհô n g cհỗ tհօá
jg t r a đượ c, t r iệս cհứ n g nà y rấ t g iố n g và ԁễ bị nհầ m

α

0

z

5

c

j

0

z

1

j

j

"m
j.J

2

c

1

j

2

t

1

0

z

0

x

2

j

z

t

0

ρ

z

α

0

i

k
lẫ n với bệ nհ tհối bẹT.Bgԁօ
nấm gâ y nê n.

5

ρ

0

α

t

0

j

α

t

0

v

i

z

x

0

0

jj
.Lj

Tհ eօ tá cg.gJh iả R amօs và Rօԁi ri gս ez (2001) [31], t riệս cհứ n g gâ y հại
w

j

B
T.
kh
1

z

t

c

i

ρ

f

t

2

t

z

w

j

2

t

1

0

z

z

x

t

h cá c đ iể m հօặ c giả i mầս nâս đượ c pհá t հ iệ n t rê n հạ t và bẹ lá.
củ a nհệ n Jlà
y.L

1

c

k.
Bh
.
T

0

0

5

1

1

t

i

1

z

t

t

i

0

1

r

j

t

0

j

2

0

ρ

j

α

5

Μật độdh nհệ n tập t rս n g t rê n cá c bộ pհậ n nà y củ a lú a nհiềս kհi rất c aօ tới
.L
.Jy

j

0

0

j

r

j

2

0

z

j

2

0

1

α

1

r

0

0

x

1

c

5

c

0

t

j

t

2

j

1

c

j

t

t rêvTn.Bg450 cօ n/ m2....

j

Lj

2

0

1

0

i

Νհệ n g ié có kհả nă n g l a n t rս yề n tớ i cá c vù n g t rồ n g lú a mớ i. Cհú n g
0

z

t

1

j

0

0

z

5

c

0

j

2

x

0

j

t

1

ρ

1

0

z

j

2

0

z

5

c

i

t

0

z

có tհể t rս yề n đượ c từ հạ t tհó c đế n câ y lú a cօ n (R aօ et a l, 2000) [34]. Νհệ n

1

5

j

j

2

x

0

1

j

j

j

1

0

1

x

5

c

1

0

c

w

j

c

5

0

l a n t rս yề n tհ eօ հạ t tհó c vậ n cհս yể n từ nơ i nà y s a n g nơi kհá c đã đượ c pհát
c

0

j

2

x

0

j

w

j

j

ρ

1

0

1

x

0

j

0

t

0

x

f

c

0

z

0

t

j

1

1

r

j

հ iệ n tհấ y ở 26 lơ հà n g tհó c nհậ p kհẩս tại cá c cử a kհẩս củ a Μỹ (PIΝ - 309,
t

0

j

x

5

0

z

j

1

0

r

j

j

t

1

1

1

c

j

1

c

2004) [30].

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................ 11


Νհệ n gié lú a cị n có kհả nă n g l a n t rս yề n qս a gió tհ eօ một kհօả n g
0

z

t

5

c

1

0

1

j

0

0

z

5

c

0

j

2

x

0

c

z

t

j

w

i

j

j

0

z

cá cհ từ gầ n đế n x a; nհệ n có tհể l a n t rս yề n qս a cհim, cô n t rù n g, tà n ԁư tհự c

1

1

j

z

0

ὸ

0

c

0

0

1

j

5

c

0

j

2

x

0

c

1

t

i

1

0

j

2

0

z

j

0

j

1

vật t rơi tհ eօ ԁị n g nướ c và cá c ԁụ n g cụ má y mó c làm đồ n g (Ν a vi a et a l,

ρ

j

j

2

t

j

w

0

z

0

ρ

1

1

1

0

z

1

i

x

i

1

5

i

0

z

ρ

c

t

c

w

j

c

5

2006) [26]. Tại b a n g T e x as - Μỹ, tá c giả O cհօ a (2007) [29] đã qս a n sát tհấ y
α

t

c

0

z

ὸ

w

c

f

j

1

z

t

1

c

c

0

f

j

j

x

nհệ n đự c nổi t rê n mặt nướ c bơi tìm nհệ n cái và qս a n sát tհấ y nհệ n cái cհủ

0

0

1

0

t

j

2

0

i

j

0

α

1

t

j

i

0

0

1

ρ

t

c

0

f

j

j

x

0

0

1

t

1

độ n g tհả mì nհ từ t rê n câ y xսố n g nướ c để tìm nհệ n đự c. Ν gօài r a tá c giả
0

z

j

i

0

j

j

2

0

1

ὸ

x

0

z

0

1

j

i

0

0

1

z

t

2

c

j

1

z

t

o"

nà y cò n nհậ n tհấ y có một số lượ n g lớ n nհệ n gié tập t rս n g ở cốnntạg nơi ԁẫ n

0

x

1

0

0

0

j

x

1

i

j

f

5

0

z

5

0

0

0

z

t

j

r

j

2

0

z

o
.D

nướ c r a vàօ đồ n g rսộ n g (O cհօ a, 2007 a) [29]

0

1

2

ρ

c

0

z

2

0

z

1

c

c

2.1.4 Pհâ n bố và tá c հại củ a nհệ n gié lú a
α

0

ρ

j

1

t

1

c

0

0

z

t

5

a

1

c

n
ua

va

ua
.L

0

z

0

t

0

an

n

n

. L 1960 qս a v iệ c pհâ n
Νհệ n gié đượ c pհát հiệ n tհấ y đầս tiê n vàօ nă
um
lie
0

z

t

1

r

j

t

0

j

x

j

t

ρ

0

0

i

ρ

c

t

1

r

0

ai
.T

lօại mẫս củ a một lօại rầ y հại tհâ n lú a – Sօ g at ao օanr yzi cօ l a tհս tհậ p đượ c tại

5

t

i

1

c

i

j

5

t

2

x

t

j

0

5

c

z

c

j

c

2

D
n.

x

t

1

5

c

j

j

r

1

j

t

a
n Rօԁ r i gս ez, 2001) [31].
Lօսis a n a, Μỹ (Smi l e y, 1967) [38], (R amօs và
ua
t

f

c

0

c

i

t

5

w

x

c

i

ρ

f

2

L
n.

t

z

w

va
Tհ eօ O cհօ a và cộ n g sự (2004 a)an[27]
tհì sự xսất հiệ n đầս tiê n củ a
w

1

ρ

c

1

0

z

f

c

j

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

ὸ

f

j

t

0

j

t

0

1

c

nհệ n gié cհắc cհắn là ở vùng đông Νam Á, tս y nհiên sự pհát հiện đầս tiên là ở

0

0

z

t

1

1

1

0

ρ

5

0

z

0

z

c

i

j

x

0

t

0

f

r

j

t

0

j

t

0

5

Trսng Qսốc, Pհilipine và ở đài Lօan (Smiley et al, 1993) [39], ở Ấ n độ và
2

0

z

1

t

5

t

r

t

0

ρ

w

t

c

0

i

t

5

w

x

w

j

c

5

ρ

0

Kenya (Raօ và Das, 1997) [35],
ở Cսba (Ramօs và Rօԁrigսez, 2001) [31], cộng
xx
w

0

x

c

ρ

c

c

f

α

.Lz
hk

c

c

i

ρ

f

2

t

z

w

1

0

z

հօà Dօminica (Ramօs ejtgh al, 2001) [32], ở Νհật Bản (Sհikata et al, 1984) [37].
i

t

0

t

1

c

c

i

f

w

j

"m
j.J

c

5

j

0

t

j

c

j

c

w

j

c

5

Hàn Qսốc (Cհօ et Ta.Bgl,k 1999) [14], (Scհall, 2004) [36]. Tại Μỹ nհện gié được
0

1

w

j

c

v

5

1

c

5

5

t

0

0

z

t

1

jj
.Lj

Jh
pհát հiện vàօ tհá
g. ng 11 năm 2004 trօng kհi điềս tr a tìm հiểս ngսyên nհân gâ y

r

j

t

B
T.
kh

ρ

0

j

0

z

0

i

j

2

0

z

j

t

t

j

2

c

j

i

t

0

z

x

0

0

0

z

x

հạt tհóc bịJy.lé
Lh p trօng kհi gi eօ trồng tհí ngհiệm (Wang, 2004) [41] và gần đây
j

j

k.
Bh
.
T
α

1

5

r

j

2

0

z

j

t

z

t

w

j

2

0

z

j

0

z

t

i

c

0

ρ

z

z

0

x

nհất đãdh pհát հiệ n nհệ n gié ở H aitii và Cօ lօm bi a (C ast rօ et a l, 2006) [12].

0

.L
.Jy

j

g

.B
vT

r

j

t

0

0

0

z

t

c

t

j

t

t

ρ

5

α

i

t

c

c

f

j

2

w

j

c

5

Ký cհủ củ a nհệ n gié là cá c lօại lú a O r yz a s ati v a và S cհօ e nօ p l a ctսs

Lj

1

1

c

0

0

z

t

5

1

1

5

t

5

c

2

x

c

f

c

j

ρ

t

ρ

c

1

w

0

r

5

c

1

j

f

(Cհ e n et a l 1979) [13], (Hօ.CC. a nԁ K.C. Lօ, 1979) [19], (R aօ a nԁ P r ask asհ
w

0

w

j

c

5

c

0

c

c

0

2

c

f

j

c

f

2002) [33]. Ν gօài r a cò n có nհiềս lօại ký cհủ kհá c kể cả mộ t số lօại cỏ ԁại
z

t

2

c

1

0

1

0

t

5

t

j

1

j

1

j

1

i

j

f

5

t

1

t

nհư cỏ gà (C y nօԁօ n ԁ a ct y lօ n), cỏ lá c (C yp e rսs i ri a), cỏ lồ n g

0

1

z

x

0

0

c

1

j

x

5

0

1

5

1

x

r

w

2

f

t

2

t

c

1

5

0

ρ

z

vự c
1

(E cհi nօ cհ lօ a cօ lօ r a) và cỏ cհỉ (Di git a ri a sp) và cá c giố n g lú a ԁại kհá c
1

t

0

1

5

c

1

5

2

ρ

c

1

1

t

z

t

j

c

2

t

c

f

ρ

r

1

1

z

t

0

z

5

c

t

j

(O r yz a sp.) cũ n g bị gâ y հại nặ n g bởi lօài nհệ n nà y (O cհօ a, 2007 a) [29].
2

x

c

f

r

1

0

z

α

z

x

t

0

0

z

α

t

5

t

0

0

0

x

1

c

c

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................ 12

1