(SKKN mới NHẤT) PHÁT TRIỂN NĂNG lực tự học của học SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG dạy học vật lý ở TRƯỜNG TRUNG học PHỔ THÔNG MIỀN núi

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.88 MB, 69 trang )

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CỦA HỌC SINH
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG DẠY HỌC
VẬT LÝ Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG MIỀN NÚI

LĨNH VỰC: VẬT LÝ

TIEU LUAN MOI download :

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT TƯƠNG DƯƠNG 2
=====*=====

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CỦA HỌC SINH
THƠNG QUA HOẠT ĐỘNG NHĨM TRONG DẠY HỌC
VẬT LÝ Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG MIỀN NÚI

LĨNH VỰC: VẬT LÝ

Họ và tên giáo viên : Phan Thị Thu Hiền
Tổ bộ mơn

: Tổ Tốn, Lý, Tin, CN

Số điện thoại

: 0976 165 468

Năm thực hiện 2021 -2022

TIEU LUAN MOI download :

MỤC LỤC
Trang
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ................................................................................................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................................... 3
5. Thời gian nghiên cứu ............................................................................................ 3
6. Đóng góp mới của đề tài ..................................................................................... 3
7. Cấu trúc đề tài ....................................................................................................... 3
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU..................................................................... 4
1. Cơ sở lý luận ....................................................................................................... 4
1.1. Khái niệm tự học.............................................................................................. 4
1.2. Khái niệm năng lực tự học ............................................................................... 4
1.3. Biểu hiện của năng lực tự học của học sinh .................................................... 4
1.4. Khái niệm dạy học nhóm ................................................................................. 4
1.5. Biểu hiện năng lực tự học trong dạy học nhóm ............................................... 4
1.6. Quy trình thực hiện dạy học theo nhóm .......................................................... 5
2. Cơ sở thực tiễn của tổ chức dạy học mơn vật lý theo hoạt động nhóm ở một số
trường trung học phổ thông ....................................................................................... 6
2.1. Thực trạng tổ chức dạy học mơn vật lý theo hoạt động nhóm ở số trường
THPT trên địa bàn miền núi huyện Tương Dương ................................................... 6
2.2. Thực trạng và nguyên nhân về dạy học vật lý ở trường THPT thơng qua hoạt
động nhóm nhằm phát triển NLTH của học sinh .................................................... 10

2.2.1. Về phía học sinh ......................................................................................... 10
2.2.2. Về phía giáo viên ........................................................................................ 10
3. Biện pháp phát triển năng lực tự học thông qua dạy học theo nhóm mơn vật lý
THPT ....................................................................................................................... 11
3.1. Thiết kế hoạt động dạy - học phát huy năng lực tự học ................................ 11
3.1.1. Kỹ thuật tổ chức hoạt động tự học cho học sinh ........................................ 11
3.1.2. Một số ví dụ minh họa cho biện pháp ........................................................ 12
3.2. Sử dụng các hình thức tổ chức hoạt động nhóm ........................................... 21

TIEU LUAN MOI download :

3.2.2. Nhóm chuyên gia - mảnh ghép ................................................................... 22
3.2.3. Nhóm phản biện.......................................................................................... 24
3.2.4. Nhóm theo góc............................................................................................ 24
3.2.5. Nhóm ngồi lớp và báo cáo sản phẩm tại lớp ............................................ 26
3.3. Thiết kế phiếu học tập và phiếu giao việc phát triển kỹ năng tự học ............ 28
3.3.1. Loại phiếu phát triển kỹ năng phân tích, quan sát, so sánh và tổng hợp.... 28
3.3.2. Loại phiếu phát triển kỹ năng đọc sách, tìm kiếm thơng tin ...................... 32
3.3.3. Loại phiếu phát triển kỹ năng thực hành .................................................... 34
3.3.4. Phiếu giao việc, phiếu báo cáo ................................................................... 35
3.4. Thiết kế hình thức đánh giá nhóm phát triển năng lực tự học của HS .......... 36
3.4.1. Đánh giá thông qua hoạt động luyện tập, vận dụng ................................... 37
3.4.2. Đánh giá thông qua quan sát ...................................................................... 39
3.4.3. Đánh giá thông qua vấn đáp, thảo luận ...................................................... 39
3.4.4. Nhóm tự đánh giá và đánh giá kết quả làm việc của nhau ......................... 40
3.4.5. Đánh giá qua sản phẩm ............................................................................... 42
4. Kết quả thực hiện sáng kiến .............................................................................. 43
PHẦN III. KẾT LUẬN ........................................................................................... 46
1. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................. 46

2. Hướng mở của đề tài ......................................................................................... 46
3. Một số kiến nghị và đề xuất .............................................................................. 46
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 47
PHẦN PHỤ LỤC .................................................................................................... 48

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁNG KIẾN

Viết đầy đủ

TT

Viết tắt

1

Học sinh

HS

2

Giáo viên

GV

3

Năng lực tự học

NLTH

4

Trung học phổ thông

THPT

5

Giáo dục phổ thông

GDPT

6

Phương pháp dạy học

PPDH

7

Phiếu học tập

PHT

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Trường trung học phổ thơng Tương Dương 2 đóng trên địa bàn miền núi kinh
tế đặc biệt khó khăn, học sinh chủ yếu là dân tộc thiểu số và đầu vào rất thấp (chỉ
cần nộp hồ sơ là vào học) hổng kiến thức ở các lớp dưới dẫn đến khả năng học tập
của các em hạn chế. Hầu hết các em chưa có phương pháp học tập phù hợp, chưa
tích cực trong việc tìm tịi nghiên cứu bài học, chưa tự nghiên cứu, tự học nên chưa
phát triển các năng lực, đặc biệt là năng lực tự học (NLTH). Mà tự học có vai trị rất
quan trọng khơng chỉ trong giáo dục nhà trường mà cả trong đời sống thực tiễn của
mỗi cá nhân. Ngoài việc nâng cao kết quả học tập, tự học còn tạo cho người học cơ
hội phát triển và rèn luyện khả năng hoạt động độc lập, sáng tạo và học tập suốt đời.
Trong thời đại cách mạng 4.0 khoa học kĩ thuật phát triển nhanh chóng nhà
trường và giáo viên (GV) khơng cịn là nguồn cung cấp thông tin duy nhất để đáp
ứng hết nhu cầu của người học cũng như đòi hỏi ngày càng cao của xã hội. Phát triển
NLTH cho học sinh là cơng việc rất quan trọng.
Chương trình giáo dục 2018 đã xây dựng theo hướng phát triển phẩm chất và
năng lực của người học trong đó NLTH là một trong những năng lực chung thuộc
mục tiêu giáo dục hiện đại. Việc đổi mới giáo dục trong đó đổi mới phương pháp
dạy học (PPDH) theo định hướng nhận thức của học sinh và bồi dưỡng phương pháp
học tập mà trọng tâm là tự học để họ tự học tập suốt đời. Dạy học chủ yếu là dạy
cách học, dạy cách tư duy, dạy phương pháp tự học. Giúp học sinh thay đổi triệt để
quan niệm và phương pháp học tập phù hợp với yêu cầu mới từ đó phát triển NLTH
của bản thân.

Sự phát triển xã hội và đổi mới đất nước đang đòi hỏi cấp bách phải nâng cao
chất lượng giáo dục và đào tạo. Cùng với những thay đổi về nội dung cần có những
đổi mới căn bản về phương pháp dạy học. Một trong những trọng tâm của việc đổi
mới phương pháp dạy học hiện nay là hướng vào người học, phát huy tính tích cực,
chủ động và sáng tạo của họ. Dạy học theo nhóm là một phương pháp dạy học tích
cực đã được nghiên cứu và áp dụng có hiệu quả ở những nước phát triển. Phương
pháp này ở Việt Nam đang được ngành giáo dục quan tâm vì tác dụng đặc biệt của
nó trong việc hình thành nhân cách con người mới năng động sáng tạo, có khả năng
giao tiếp, năng lực hợp tác và năng lực thích ứng, trong đó chú trọng nhất là NLTH.
Theo công văn số 3699/BGDĐT-GDTrH ngày 27/8/2021 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 20212022 “Xây dựng kế hoạch bài dạy bảo đảm các yêu cầu về phương pháp dạy học, kĩ
thuật dạy học nhằm phát triển phẩm chất, năng lực của HS trong quá trình dạy học;
mỗi bài học được xây dựng thành các hoạt động học. Chú trọng việc hướng dẫn HS
tự học, rèn luyện cho HS tự học ở nhà, chủ yếu tổ chức cho HS thuyết trình, thảo
luận, báo cáo sản phẩm, kết quả học tập”
Theo công văn số 1749/SGD&ĐT- GDTrH về việc hướng dẫn thực hiện
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

1

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2021-2022 “Tăng cường sử dụng các phương
pháp, kĩ thuật dạy học tích cực. Tiến trình dạy học mỗi bài học được xây dựng thành
các hoạt động học … Tăng cường giao cho HS tự nghiên cứu SGK và tài liệu tham
khảo, thực hiện ở nhà hoặc qua mạng, để tiếp nhận và vận dụng kiến thức; dành
nhiều thời gian trên lớp để tổ chức cho HS báo cáo, thuyết trình, thảo luận, luyện

tập, thực hành, bảo vệ kết quả tự học của mình. Phát huy khả năng tự học cho HS,
đảm bảo sự tương tác trong quá trình dạy học”.
Vật lí với đặc thù là bộ mơn khoa học thực nghiệm có tính cơng nghệ và kỹ
thuật, có nhiều kiến thức liên quan đến thực tiễn, thực hành nên yêu cầu mới đối với
GV Vật lí và HS phải thay đổi phương pháp, hình thức dạy và học; trong đó, dạy
học hoạt động nhóm mơn Vật lí là một trong những hình thức dạy học hiệu quả góp
phần nâng cao chất lượng dạy học, phát triển năng lực HS và có khả năng thúc đẩy
HS học tập và tham gia vào các hoạt động học tập của nhóm tích cực và hình thành,
phát triển cho HS các kĩ năng và NLTH để có thể giải quyết những tình huống trong
cuộc sống. Do vậy, việc tổ chức dạy học Vật lí theo nhóm là cần thiết giúp phát triển
NLTH của HS trong quá trình học tập.
Thực tế hiện nay, phương pháp dạy học nhằm hướng dẫn học sinh tự học và
tổ chức hoạt động nhóm đã được giáo viên áp dụng rất nhiều trong nhà trường nhưng
do HS lười vận động lười tư duy và thiếu các kỹ năng thực hành, kỹ năng làm việc
nhóm, kỹ năng tự học. Đặc biệt với mơn Vật lí thì các em q chú trọng vào việc
biết công thức giải bài tập chứ không cần phải nắm lý thuyết. Chính vì điều này mà
kiến thức thực tiễn của các em khơng có, những hiện tượng vật lý gần gũi nhất mà
các em cũng không biết không hiểu.
Cùng với việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo hướng học sinh
tự học, tôi luôn kết hợp tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm tự học, tôi nhận thấy
các em rất hào hứng khi tham gia hoạt động, từ việc tự đọc sách giáo khoa đến việc
tự làm thí nghiệm với nhóm của mình, các em tự rút ra được nội dung chính của bài
học, tự liên hệ bài học và áp dụng ngay vào cuộc sống. Tôi nhận thấy với phương
pháp học tập này kết hợp với hoạt động nhóm mang lại hiệu quả học tập lớn và phát
triển năng lực của học sinh.
Trên tinh thần đó, bản thân tơi cùng với các GV trong nhóm vật lý, trường
THPT Tương Dương 2 đã tiến hành nghiên cứu và viết đề tài: “Phát triển năng lực
tuwh học của học sinh thơng qua hoạt động nhóm trong dạy học môn Vật lý ở trường
THPT Miền núi”.
2. Mục tiêu nghiên cứu

Đối với giáo viên: Nâng cao năng lực tổ chức dạy học hoạt động nhóm.
Đối với học sinh: Phát huy tính tích cực, tự lực, phát triển năng lực tự học.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: HS lớp 10, 11,12 trường THPT Tương Dương 2.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

2

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Phạm vi nghiên cứu: Đề tài được nghiên cứu trong quá trình dạy học tại trường
THPT Tương Dương 2.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Cơ sở lí luận và thực tiễn về việc tổ chức cho học sinh THPT miền núi tham gia học
tập theo nhóm.
Điều tra thực trạng về tổ chức các hoạt động dạy học theo theo nhóm trong các
trường THPT Miền núi theo hướng phát triển năng lực tự học.
Biện pháp phát triển năng lực tự học của HS thơng qua dạy học theo nhóm.
Quy trình, thiết kế, tổ chức dạy học theo nhóm cho học sinh THPT miền núi giúp
phát triển năng lực tự học.
Tổ chức thực nghiệm để kiểm chứng giả thuyết khoa học của đề tài nghiên cứu.
5. Thời gian nghiên cứu
Từ tháng 6/2019 đến tháng 10/2019 hình thành ý tưởng
Từ tháng 11/2019 đến tháng 1/2022 nghiên cứu và thử nghiệm.
Từ tháng 01/2022 đến tháng 3/2022 viết thành đề tài.
6. Đóng góp mới của đề tài
Điều tra, phân tích thực trạng về mơi trường, xã hội, gia đình của HS ở các trường

THPT trên huyện miền núi Tương Dương.
Làm rõ cơ sở lí luận và thực tiễn về việc tổ chức cho học sinh THPT Miền núi tham
gia học tập theo nhóm.
Đề xuất biện pháp phát triển năng lực tự học của HS thông qua dạy học theo nhóm.
Đề xuất phương pháp thiết kế, tổ chức dạy học theo nhóm cho học sinh THPT Miền
núi theo hướng phát triển năng lực tự học.
7. Cấu trúc đề tài
Phần I: Đặt vấn đề (3 trang); Phần II: Nội dung nghiên cứu (42 trang), bao gồm: 1. Cơ
sở lí luận 21 trang); 2. Cơ sở thực tiễn của tổ chức dạy học môn vật lý theo hoạt động
nhóm ở một số trường trung học phổ thơng (5 trang); 3. Biện pháp phát triển năng lực
tự học thông qua dạy học theo nhóm mơn vật lý THPT (34 trang); 5. Kết quả thực hiện
sáng kiến (3 trang); Phần III. Kết luận (2 trang); Tài liệu tham khảo (1 trang). Phụ
lục (14 trang).

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

3

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1. Cơ sở lý luận
1.1.

Khái niệm tự học

Tự học là quá trình người học tự thực hiện các nhiệm vụ học tập để chiếm lĩnh

tri thức khoa học, rèn luyện các kĩ năng, kĩ xảo. Tự học có thể diễn ra cả ở trên lớp
và ngồi lớp học, theo hoặc khơng theo chương trình và sách giáo khoa đã được ban
hành. Đó là một hoạt động mang tính tích cực, chủ động, tự giác nhằm đạt được mục
tiêu học tập của người học.
1.2.

Khái niệm năng lực tự học

Năng lực tự học là khả năng xác định được nhiệm vụ học tập một cách tự giác,
chủ động; tự đặt được mục tiêu học tập để đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu thực hiện;
thực hiện các phương pháp học tập hiệu quả; điều chỉnh những sai sót, hạn chế của
bản thân khi thực hiện các nhiệm vụ học tập thông qua tự đánh giá hoặc lời góp ý
của giáo viên, bạn bè; chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ khi gặp khó khăn trong học tập.
1.3.

Biểu hiện năng lực tự học của học sinh

Khi nghiên cứu về vấn đề tự học của học sinh trong trường phổ thông đã xác
định năng lực tự học có những biểu hiện:
Thái độ khi tự học: Chịu trách nhiệm với việc học tập của bản thân. Dám đối
mặt với những thách thức, muốn được thay đổi và mong muốn được học.
Tính cách khi tự học: Có động cơ học tập, chủ động thể hiện kết quả học tập. Tự
nhận ra và điều chỉnh các sai sót, hạn chế của bản thân. Ln hoạt động có mục đích,
thích học và kiên trì.
Kỉ năng khi tự học: Hình thành cách học riêng của bản thân, đánh giá và điều
chỉnh được kế hoạch học tập. Đánh giá và lựa chọn được nguồn tài liệu phù hợp với
mục đích và nhiệm vụ học tập khác nhau. Ghi chép thông tin bằng các hình thức phù
hợp, thuận lợi cho việc ghi nhớ, sử dụng, bổ sung khi cần thiết.
1.4. Khái niệm dạy học nhóm
Dạy học nhóm là q trình tổ chức dạy học trong đó giáo viên sắp xếp học

sinh trong lớp thành những nhóm nhỏ theo hướng tạo ra sự tương tác trực tiếp giữa
các thành viên, mà theo đó học sinh trong nhóm tích cực tự học và chủ động trao
đổi, cùng phối hợp làm việc để hoàn thành nhiệm vụ học tập chung của nhóm.
1.5. Biểu hiện năng lực tự học trong dạy học nhóm
Học sinh là chủ thể của hoạt động học, phải tự tìm ra tri thức bằng chính hoạt
động của mình và qua sự hợp tác với bạn và GV.
Giáo viên là người hướng dẫn, tổ chức, điều khiển hoạt động tự học của HS,
giúp HS tìm ra tri thức.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

4

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

HS sẵn sàng nhận nhiệm vụ và giải quyết nhiệm vụ học tập, có trách nhiệm
với nhiệm vụ và kết quả làm việc của mình.
HS chủ động chia sẻ và tự học tập lẫn nhau.
Trong khi làm việc nhóm, HS tự học được cách tổ chức, quản lý, phân cơng
cơng việc trong nhóm từ đó phát triển kĩ năng làm việc nhóm.
Thơng qua hợp tác làm việc nhóm, giúp HS phát triển năng lực giao tiếp như:
Biết lắng nghe, chấp nhận, phê phán ý kiến của người khác; biết trình bày bảo vệ ý
kiến của mình trong nhóm, biết thuyết phục, thương lượng, trong việc giải quyết vấn
đề.
Dạy học theo nhóm tạo cơ hội bình đẳng cho mỗi cá nhân HS được khẳng
định mình và được phát triển; sẵn sàng giúp đỡ trên cơ sở cố gắng hết sức và trách
nhiệm cao của mỗi cá nhân HS có cơ hội được tham gia tích cực vào hoạt động nhóm
Qua dạy học theo nhóm HS có thể hình thành năng lực đánh giá về bản thân

mình, về nhóm làm việc của mình và về các nhóm khác nhưng phải dưới sự hướng
dẫn của GV. Từ đó hình thành được cách học riêng.
1.6. Quy trình thực hiện dạy học theo nhóm
1.6.1. Xác định mục tiêu bài học
Mục tiêu bài học là những gì mà HS cần phải hiểu rõ và đạt được sau khi học
xong bài học đó. Việc xác định mục tiêu của bài học dựa vào chuẩn kiến thức, kỹ
năng được quy định trong chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo. GV cần tìm
hiểu kỹ nội dung kiến thức trong SGK và các yêu cầu về mục tiêu cần đạt được khi
dạy một bài học nào đó để xác định các mục tiêu cho phù hợp, mục tiêu phải thật cụ
thể, tránh đặt mục tiêu quá rộng, quá xa không thể đạt được khi dạy bài học đó. Khi
đánh giá mức độ đạt mục tiêu, GV có thể kiểm tra ngay sau khi học xong bài học
thơng qua hình thức củng cố hoặc đề kiểm tra.
1.6.2. Lựa chọn kiến thức phù hợp với đối tượng học sinh và phương pháp dạy
học nhóm
Khi tiến hành dạy học, GV cần phải chọn lọc nội dung phù hợp với tình hình
thực tế và đối tượng HS. Khơng chỉ vậy, việc xác định nội dung kiến thức áp dụng
dạy học nhóm cần phải được cân nhắc, khơng phải nội dung kiến thức nào cũng có
thể tổ chức dạy học nhóm cho HS. Do đó, GV nên tiến hành lựa chọn những đơn vị
kiến thức phù hợp với trình độ HS, phương pháp dạy học nhóm và các phương tiện
hỗ trợ cho dạy học.
1.6.3. Xác định hình thức tổ chức dạy học nhóm
GV có thể sử dụng các hình thức tổ chức dạy học nhóm khác nhau dựa trên
các ưu và nhược điểm của từng loại, khối lượng kiến thức, điều kiện cơ sở vật chất,
phương tiện dạy học và trình độ của HS.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

5

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Các hình thức tổ chức hoạt động nhóm:
Nhóm đơi bạn
Nhóm chun gia - mảnh ghép
Nhóm phản biện
Nhóm theo góc
Nhóm ngồi lớp và báo cáo sản phẩm tại lớp
1.6.4. Xác định các hình thức củng cố, vận dụng kiến thức và đánh giá
Việc xác định các hình thức củng cố và vận dụng kiến thức sẽ góp phần làm
tăng hiệu quả cho quá trình dạy học để đạt mục tiêu bài học. HS sẽ ghi nhớ và khắc
sâu bài học hơn nếu được ơn tập và củng cố có hệ thống với các câu hỏi và bài tập
phù hợp.
Cần xác định cách thức tổ chức đánh giá có thể đánh giá kết quả hoạt động
của nhóm qua việc đại diện các nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung,
sản phẩm của các nhóm... Ngồi ra giáo viên có thể thiết kế bài tập củng cố bằng bài
tập trắc nghiệm để kiểm tra kiến thức, kỹ năng sau bài học hoặc dưới trị chơi học
tập theo nhóm, ...
1.6.5.Thiết kế tiến trình tố chức hoạt động nhóm
Tiến trình tổ chức hoạt động học được thiết kế theo các phương pháp, kĩ thuật dạy học
tích cực với 4 bước và 5 hoạt động học. Mỗi hoạt động được thiết kế rõ ràng về mục
đích, nội dung và sản phẩm học tập mà HS phải hoàn thành. Các hoạt động này có thể
được tổ chức cả trong và ngồi lớp học (ở trường, ở nhà và cộng đồng).
Các bước tiến hành dạy học theo nhóm:
Bước 1: Làm việc chung cả lớp:
Nêu mục tiêu và nhiệm vụ của hoạt động nhóm; chia nhóm, cử nhóm trưởng; giao
nhiệm vụ cho các nhóm; hướng dẫn hoạt động nhóm.
Bước 2: Làm việc theo nhóm:
Nhóm trưởng phân cơng nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm; cử thư kí để ghi

kết quả của nhóm; cử đại diện thay mặt nhóm trình bày kết quả trước lớp; tổ chức
cho nhóm hoạt động thực hiện nhiệm vụ được giao.
GV theo dõi hoạt động các nhóm để hướng dẫn giúp đỡ khi cần thiết.
Bước 3: Trình bày kết quả và đánh giá: đại diện các nhóm trình bày kết quả; các
nhóm tranh luận với nhau nhưng chưa thống nhất. GV làm trọng tài và đưa ra kết
luận.
2. Cơ sở thực tiễn của tổ chức dạy học môn vật lý theo hoạt động nhóm ở một
số trường trung học phổ thông
2.1. Thực trạng tổ chức dạy học môn vật lý theo hoạt động nhóm ở số trường
THPT trên địa bàn miền núi huyện Tương Dương
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

6

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Tại các huyện miền núi việc tổ chức dạy học môn vật lý theo phương pháp
hướng dẫn HS tự học và hoạt động nhóm đã được áp dụng từ nhiều năm nay. Tuy
nhiên, theo điều tra ở một số trường phổ thông trên địa bàn, thực tế trong q trình
áp dụng vẫn cịn những khó khăn và hạn chế.
Để tiến hành tìm hiểu về thực trạng tổ chức dạy học theo phương pháp hướng
dẫn học sinh tự học và hoạt động nhóm trong dạy học Vật lý ở trường THPT tôi đã
tiến hành khảo sát bằng phiếu điều tra kết hợp với phỏng vấn đối với GV và HS với
mục đích thu thập thơng tin, phân tích khó khăn, thuận lợi của thực trạng dạy học
hoạt động nhóm môn Vật lý ở trường phổ thông.
Nội dung khảo sát: Tìm hiểu nhận thức, hiểu biết, quá trình tổ chức dạy học
theo phương pháp hướng dẫn học sinh tự học và hoạt động nhóm trong mơn Vật lý

để phát triển năng lực tự học của học sinh của các GV ở các trường THPT.
Đối tượng khảo sát: 18 GV dạy môn vật lý trường THPT: Tương Dương 1,
Tương Dương 2, Kỳ Sơn và 200 HS trường THPT Tương Dương 2.
Thời gian khảo sát: Từ tháng 9/2020 đến tháng 12/2021.
Phiếu khảo sát GV và HS (có trong Phụ lục 01 kèm theo).
Sau khi thu thập, phân tích, tổng hợp qua các phiếu điều tra, kết quả cho thấy
như sau:
1. Tầm quan trọng của tổ chức dạy học hướng dẫn học sinh tự học và hoạt động
nhóm mơn Vật lý đối với học sinh
Biểu đồ nhận thức của GV

Rất
quan
trọng
55%

Quan
trọng
30%
Bình
thường
15%

Biểu đồ nhận thức của HS

Khơng
quan
trọng
0%
Bình

thường
13%

Rất
quan
trọng
54%
Quan
trọng
33%

Khơng
quan
trọng
0%

Hình 1: Thống kê nhận thức của GV về Hình 2: Thống kê nhận thức của HS về
tầm quan trọng dạy học hướng dẫn học tầm quan trọng dạy học hướng dẫn HS
sinh tự học và hoạt động nhóm mơn
tự học và hoạt động nhóm mơn Vật lý
Vật lý đối với HS
đối với HS

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

7

TIEU LUAN MOI download :

trọng trọng
50%
41%
9%

Hình 3: Thống kê nhận thức của GV về
sự cần thiết phát triển NLTH

Hình 4: Thống kê nhận thức của HS về
vấn đề tự học
Qua kết quả thống kê ta thấy được, cả GV và HS đa số đều thấy được mức
độ rất cần thiết và cần thiết để phát triển NLTH thông qua hoạt động nhóm.
3. Hứng thú của học sinh khi tham gia hoạt động nhóm
Biểu đồ đánh giá của GV về
mức độ hứng thú của HS

Rất
hứng
thú
70%
Khơng
hứng
thú
5%

Bình
thường
10%

Hứng

thú
15%

Biểu đồ đánh giá của HS về
mức độ hứng thú khi học
Rất
hứng
thú
62%
Khơng
hứng
thú
2%

Hứng
thú
28%

Bình
thường

Hình 5: Thống kê đánh giá của GV về Hình 6: Thống kê tự đánh giá của HS
mức độ hứng thú của học sinh khi tham về mức độ hứng thú khi tham gia hoạt
hoạt động nhóm
động nhóm

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

8

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Từ biểu đồ ta đã đánh giá được: hầu hết HS rất hứng thú và hứng thú khi tham
gia tham gia hoạt động nhóm vật lý.
4. Đánh giá của GV về mức độ NLTH của HS
Đánh giá của GV về mức độ NLTH
Thấp
65%
Trung bình
20% Cao Rât cao
10% 5%

Hình 7: Thống kê đánh giá chung của GV về mức độ NLTH của HS
Kết quả cho thấy, NLTH của HS đang ở mức trung bình và thấp, nên cần có
biện pháp để phát triển năng lực tự học của HS.
Qua việc phỏng vấn trực tiếp GV và HS, tôi thấy GV và HS có những quan
điểm khác nhau khi nhận định về NLTH:
GV cho rằng: HS chỉ tự học khi yêu cầu và bị bắt buộc. GV mong muốn HS chủ
động hơn trong các hoạt động học tập.
HS cho rằng: các em vẫn tự học trong quá trình học tập khi có nhu cầu. Tuy nhiên
vẫn cịn nhiều bạn chưa có ý thức về việc tự học của bản thân .
5. Mức độ hướng dẫn HS tự học
Bảng 1. Kết quả mức độ hướng dẫn HS tự học
Thường xuyên

Thỉnh thoảng

Chưa bao giờ

GV

60%

30%

10%

HS

50%

39%

11%

6. Mức độ tổ chức học tập theo nhóm trong giờ học vật lý
Bảng 2. Kết quả mức độ tổ chức học tập theo nhóm trong giờ học vật lý
Thường xuyên

Thỉnh thoảng

Chưa bao giờ

GV

33%

64%

3%

HS

35%

61%

4%

Từ bảng thống kê 1 và 2, cả GV và HS đều đã tổ chức dạy học theo nhóm và
hướng dẫn HS tự học nhưng số HS và GV thấy rằng: thỉnh thoảng và chưa bao giờ
khi tổ chức dạy học theo nhóm và hướng dẫn học sinh tự học với tỉ lệ tương đối lớn.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

9

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

2.2. Thực trạng và nguyên nhân về dạy học vật lý ở trường THPT thơng qua
hoạt động nhóm nhằm phát triển NLTH của học sinh
2.2.1. Về phía học sinh
HS ở đây chủ yếu là HS vùng sâu, vùng xa, HS dân tộc thiểu số chiếm 70%
nên việc tiếp cận tìm tịi thơng tin phục vụ cho việc học cịn hạn chế. Hầu hết các
em chưa có phương pháp học tập phù hợp, chưa tích cực trong việc tìm tòi nghiên

cứu bài học nên chưa phát triển các năng lực.
Trình độ HS khơng đồng đều, HS chưa hứng thú với mơn học, năng lực của
học sinh cịn hạn chế nên GV dạy gì thì các em học cái ấy.
Một số HS mất kiến thức gốc nên việc học của các em bị hạn chế, đặc biệt
là khả năng tự học.
Tính thụ động ở học sinh, học sinh lười suy nghĩ, đọc sách, ôn bài ở nhà, chỉ
đợi đến giờ lên lớp là vào học.
Một số HS thuộc gia đình khó khăn nên phải dành thời gian làm việc phụ
giúp gia đình nên khơng có thời gian tự học.
2.2.2. Về phía giáo viên
Việc đổi mới phương pháp dạy học khơng được thực hiện một cách triệt để,
vẫn còn nặng về phương pháp truyền thống, có đổi mới nhưng chỉ dừng lại ở hình
thức, chưa đi vào thực chất nhằm giúp khai thác kiến thức có chiều sâu. Việc vận
dụng phương pháp dạy học để phát triển năng lực cho HS trong mơn học cịn hạn
chế.
GV chỉ dành một phần thời gian cho hoạt động nhóm, giáo viên đánh giá
nhận xét và kết luận. Chỉ đổi mới phương pháp trong các tiết học có dự giờ, thao
giảng, dạy chuyên đề là chủ yếu.
GV chưa dành nhiều thời gian để cho HS tự học, tự nghiên cứu, hướng dẫn
học sinh tự học, học sinh báo cáo, thuyết trình, thảo luận, luyện tập, thực hành, bảo
vệ kết quả tự học của mình.
Lớp học đơng khó tổ chức và quản lý hoạt động nhóm, dẫn đến giảm hiệu
quả của làm việc nhóm.
GV thiếu kỹ năng tổ chức hoạt động nhóm dẫn đến có một số HS ỷ lại khơng
làm việc, có thể đi chệch hướng thảo luận do tác động của một vài cá nhân, có hiện
tượng HS khá giỏi quyết định q trình kết quả thảo luận nên chưa đề cao sự tương
tác bình đẳng và tầm quan trọng của các thành viên trong nhóm. HS chỉ quan tâm
đến nội dung được giao mà không quan tâm đến những nội dung của các nhóm khác
khiến kiến thức khơng trọn vẹn. Lấy kết quả chung của cả nhóm làm kết quả học tập
của từng cá nhân thì chua đánh giá được sự nỗ lực của từng cá nhân. Nếu áp dụng

cứng nhắc các hình thức tổ chức và sử dụng quá thường xuyên thì sẽ gây sự nhàm
chán và kém hiệu quả của hoạt động nhóm.
GV chưa nắm rõ các hình thức đánh giá nhóm để vận dụng vào việc đánh
giá từng thành viên trong nhóm và cũng chưa đưa ra được các tiêu chí đánh giá cụ
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

10

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

thể. Nên việc đánh giá chỉ mang tính định tính à chưa đánh giá định lượng.
3. Biện pháp phát triển năng lực tự học thông qua dạy học theo nhóm mơn vật
lý THPT
Q trình tìm hiểu thực trạng dạy học tổ chức hoạt động nhóm HS trong các
trường THPT trên địa bàn, tôi đề xuất các biện pháp tối ưu để phát triển năng lực tự
học của HS thơng qua hoạt động nhóm như sau:
3.1.

Thiết kế hoạt động dạy - học phát huy năng lực tự học

3.1.1. Kỹ thuật tổ chức hoạt động tự học cho học sinh
Theo quan điểm dạy học định hướng phát triển năng lực học sinh, quá trình dạy
học bao gồm một hệ thống các hành động có mục đích của giáo viên tổ chức hoạt
động trí óc và tay chân của học sinh, đảm bảo cho học sinh chiếm lĩnh được nội dung
dạy học, đạt được mục tiêu xác định. Như vậy, chúng ta có thể hình dung diễn biến
của hoạt động dạy học như sau:
- Giáo viên tổ chức tình huống, giao nhiệm vụ cho học sinh. Học sinh hăng hái

đảm nhận nhiệm vụ, gặp khó khăn, nảy sinh vấn đề cần tìm tịi giải quyết. Dưới sự
chỉ đạo của giáo viên, vấn đề được diễn đạt chính xác hóa, phù hợp với mục tiêu dạy
học và các nội dung cụ thể đã xác định.
- Học sinh tự chủ tìm tịi giải quyết vấn đề đặt ra. Với sự theo dõi, định hướng,
giúp đỡ của giáo viên.
- Giáo viên chỉ đạo sự trao đổi, tranh luận của học sinh, bổ sung, tổng kết kiểm
tra kết quả học phù hợp với mục tiêu dạy học các nội dung cụ thể đã xác định.
Mỗi bài học bao gồm các hoạt động học theo tiến trình sư phạm của phương
pháp dạy học tích cực được sử dụng. Mỗi hoạt động học có thể sử dụng một kĩ thuật
dạy học tích cực nào đó để tổ chức nhưng đều được thực hiện theo các bước như sau:
(1) Chuyển giao nhiệm vụ học tập: nhiệm vụ học tập rõ ràng và phù hợp với
khả năng của học sinh, thể hiện ở yêu cầu về sản phẩm mà HS phải hồn thành khi
thực hiện nhiệm vụ; hình thức giao nhiệm vụ sinh động, hấp dẫn, kích thích được
hứng thú nhận thức của học sinh; đảm bảo cho tất cả HS tiếp nhận và sẵn sàng thực
hiện nhiệm vụ.
(2) Thực hiện nhiệm vụ học tập: khuyến khích HS hợp tác với nhau khi thực
hiện nhiệm vụ học tập; phát hiện kịp thời những khó khăn của HS và có biện pháp
hỗ trợ phù hợp, hiệu quả; khơng có HS bị "bỏ quên".
(3) Báo cáo kết quả và thảo luận: hình thức báo cáo phù hợp với nội dung
học tập và kĩ thuật dạy học tích cực được sử dụng; khuyến khích cho HS trao đổi,
thảo luận với nhau về nội dung học tập; xử lí những tình huống sư phạm nảy sinh
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

11

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

một cách hợp lí.
(4) Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập: nhận xét về quá trình thực
hiện nhiệm vụ học tập của HS; phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ và những ý kiến thảo luận của HS; chính xác hóa các kiến thức mà học
sinh đã học được thông qua hoạt động.
3.1.2. Một số ví dụ minh họa cho biện pháp
Thiết kế hoạt động dạy học theo chuỗi hoạt động học giúp tôi dễ dàng thực
hiện việc dạy học theo nhóm, các bước rõ ràng đúng với các bước tự học trên lớp.
Câu hỏi, câu trả lời hoặc sản phẩm HS đạt được thì cịn tùy thuộc vào điều kiện từng
lớp và khả năng hồn thành của mỗi nhóm. Những bước tôi thiết kế cũng rất đơn
giản, dễ thực hiện và giảm được rất nhiều thời gian để chuẩn bị kế hoạch dạy học.
Dưới đây là một số hoạt động tôi thiết kế ở các bài học đã thực hiện giảng dạy
tại đơn vị:
Ví dụ 1: Bài Chất rắn kết tinh và chất rắn vơ định hình – Vật lý 10
Hoạt động của GV và HS

Hình ảnh thực tế dạy học

Hoạt động 1: Khởi động
GV cho HS xem clip thú vui />nuôi tinh thể của giới trẻ

GV cho HS xem mẫu tinh
thể phèn

Hoạt động 2: Tìm hiểu chất rắn kết tinh - chất rắn vơ định hình
1. Chuyển giao nhiệm vụ

GV giao nhiệm vụ

- Chia lớp thành 4 nhóm, phát phiếu học tập và

đồ dùng cho 4 nhóm; yêu cầu thảo luận và trả lời
vào PHT trong 5 phút (PHT ở trang 32, 33, 34)
- GV bốc thăm mỗi nhóm trả lời 1 câu, mỗi câu
có 4 ý. Trả lời đúng mỗi ý được 1 điểm, trả lời
sai thì nhóm khác giành quyền trả lời và ghi
điểm. Yêu cầu thư kí ghi điểm
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

12

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

2. Học sinh thực hiện nhiệm vụ
Cá nhân cùng với nhóm đọc
và phân tích nhiệm vụ trong
phiếu học tập và đọc SGK
xem lại

Thảo luận nhóm (5 phút)
Hồn thành phiếu học tập,
các nhóm chuẩn bị báo cáo
từng nội dung theo yêu cầu
của GV
3. Báo cáo thực hiện nhiệm vụ

GV quan sát hỗ trợ
HS báo cáo

- Mỗi câu GV bốc thăm bất kì thành viên trong
nhóm trả lời, đúng mỗi ý được 1đ cho nhóm, trả
lời sai nhóm khác giành quyền trả lời và ghi
điểm; thư kí ghi điểm
4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ:
GV đánh giá hoạt động tổng thể và chi tiết của
từng nhóm, kiến thức và cho điểm
HS đúc rút kiến thức cần nắm.
Hoạt động 3: Hệ thống kiến thức
HS gắn thẻ kiến thức
1. Chuyển giao nhiệm vụ
Giao thẻ, giao khung sơ đồ yêu cầu thực hiện
trong 120s hệ thống lại đúng kiến thức bài học
trên sơ đồ
Chiếu bảng kết quả lên tivi
2. Thục hiện nhiệm vụ
GV quan sát và hỗ trợ
HS thảo luận nhóm nhanh chóng thực hiện
3. Báo cáo kết quả và thảo luận
Đại diện các nhóm dán thẻ trên bảng vào khung sơ
đồ của nhóm.
4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
Các nhóm tự nhận xét; GV cho đáp án sơ đồ trên
tivi; GV nhận xét các nhóm thực hiện cho điểm.
Hoạt động 4: Luyện tập – vận dụng

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

13

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

GV: Yêu cầu tìm đồ vật, phân loại các đồ vật
riêng theo hai loại chất rắn kết tinh và chất rắn
vơ định hình. u cầu thực hiện trong 30s
HS: Mỗi nhóm cử 2 bạn đại diện thực hiện nhiệm
vụ
GV: Chấm trước lớp và cho điểm
Ví dụ 2: Bài Từ trương – Vật lý 11
Hoạt động của GV và HS

Hình ảnh thực tế dạy học

Hoạt động 1: Khởi động – Hình thành vấn đề bài học
GV: Tổ chức cho HS trị chơi giải ơ chữ,
Chia lớp thành 2 đội chơi, nêu luật chơi,
cử 1 hs làm thư kí..
HS: Thảo luận để tham gia giải ô chữ
GV: Nêu các câu hỏi yêu cầu HS trả lời
C1: Từ trường được ứng dụng trong thực
tế để làm gì?
C2: Em hãy kể các ứng dụng của từ
trường?
HS: Thực hiện trả lời câu hỏi của GV
Hoạt động 2: Tìm hiểu kiến thức nền về từ trường – đường sức từ.
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Chia nhóm, phát PHT số 1, chuẩn bị
các góc làm việc và yêu cầu mỗi nhóm
chọn một góc thực hiện theo hướng dẫn
trong PHT số 1 và hoàn thành PHT số 1.
HS: Bầu nhóm trưởng và chọn góc.
Nhận nhiệm vụ và phân công nhiệm vụ
cho các thành viên.
Nhận góc và chịu trách nhiệm giữ gìn các
tài liệu, dụng cụ,….của góc được giao
2. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS: Thảo luận theo nhóm, theo góc đã
chọn.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

14

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

GV: Quan sát và hỗ trợ, động viên hợp
tác.
Theo dõi và đánh giá thành viên trên cơ sở
của phiếu đánh giá.

3. Báo cáo kết quả và thảo luận
GV: Tổ chức cho mỗi nhóm cử đại điện
lên báo cáo kết quả trước lớp (PHT số 1).
HS: cử đại diện báo cáo theo nhóm.

4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm
vụ
GV: nhận xét, khái quát hóa kiến thức
và cho điểm
HS: Lắng nghe, ghi chép
Hoạt động 3: Đề xuất và bảo vệ phương án chế tạo một mơ hình động cơ điện
1. Nhận nhiệm vụ và vẽ bản thiết kế
GV: Phát dụng cụ chế tạo và PHT số 2
Nêu mục tiêu sản phẩm: Chế tạo ra một mơ
hình động cơ điện thỏa mãn các tiêu chí đã
nêu đầu giờ.
HS: Nhận nhiệm vụ, phân cơng tìm hiểu và
đưa ra phương án (vẽ bản thiết kế) chế tạo
ra một mơ hình động cơ điện.
GV: Quan sát và hỗ trợ, đánh giá sự hợp tác
trong q trình làm việc nhóm và đánh giá
thành viên.
HS: Thảo luận nhóm, hợp tác thực hiện
nhiệm vụ.
2. Trình bày bản vẽ thiết kế và bảo vệ phương án chế tạo một mơ hình động cơ
điện đơn giản
GV: Tổ chức cho các nhóm trình bày bản vẽ thiết kế và đưa ra những nhận xét, đánh
giá, phản biện về bản vẽ thiết kế.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

15

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

HS: Các nhóm trình bày bản vẽ thiết kế
GV: Nhận xét chung về quá trình tham gia của các thành viên, tinh thần hợp tác,
đánh giá thiết kế của cá nhân và của nhóm.
HS: Lắng nghe và ghi nhớ, bảo vệ hoặc sửa chữa thiết kế nếu có
3. Tiến hành chế tạo động cơ điện đơn giản theo bản thiết kế đã trình bày
HS: Nhóm tiến hành chế tạo mơ hình với các dụng cụ đã được phát theo bản vẽ thiết
kế đã trình bày.
GV: Quan sát, hỗ trợ, động viên hợp tác và đánh giá thành viên trên cơ sở của phiếu
đánh giá.
4. Trình bày sản phẩm và đánh giá
GV: Cho các nhóm đem các sản phẩm lên và tiến hành vận hành thử nghiệm.
Tiến hành đánh giá và cho điểm trên tiêu chí đã ra
HS: Theo dõi, quan sát và phản biện.
Ví dụ 3: Bài Tính chất và cấu tạo hạt nhân - Vật lý 12
Hoạt động của GV và HS

Hình ảnh thực tế dạy học

Hoạt động 1: Khởi động – Đặt vấn đề bài học
GV: Cho HS xem mơ hình ngun tử tự
chế, u cầu học sinh quan sát và nêu
những gì các em nhìn thấy, đốn đây là mơ
hình của ngun tử gì, nếu học sinh nào
đốn đúng sẽ được nhận một món q,
nhưng muốn lấy được quà thì phải lột vỏ
tìm quà (lột vỏ tìm nhân), nhân bên trong
là một viên kẹo.
HS: Quan sát và nhận xét; lên trên bục để

lột vỏ tìm quà
GV: Các em muốn biết trong hạt nhân
như thế nào thì chúng ta cùng tìm hiểu bài
học hơm nay.
Hoạt động 2: Tìm hiểu tính chất và cấu tạo hạt nhân
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Giao phiếu học tập và sơ đồ

Nêu mục tiêu bài học

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

16

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Chia nhóm học tập: chia 4 nhóm theo tổ,
cho 4 tổ thi đua và tích lũy điểm (GV tích
lũy điểm cho các em để đánh giá cho
điểm thường xuyên)
Giao phiếu học tập và sơ đồ khái niệm.
Yêu cầu thực hiện trong thời gian 7 phút.
Yêu cầu sau thời gian quy định 4 nhóm
treo chéo sản phẩm trên tường tại vị trí của
nhóm bên cạnh, các nhóm nhận xét tìm
chỗ sai hoặc thiếu của nhóm bạn, nếu phát

hiện ra một lỗi sai thì được cộng 1 điểm,
nhóm sai bị trừ 1 điểm, thang điểm sản
phẩm ban đầu mỗi nhóm có là 10đ
HS: Lắng nghe và nhận nhiệm vụ học tập
2.Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS: Thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm Học sinh thảo luận nhóm
vụ trên sơ đồ theo phiếu học tập
GV: Quan sát và hỗ trợ, động viên hợp
tác
3.Báo cáo kết quả và thảo luận
GV: Yêu cầu mỗi nhóm báo cáo sản phẩm
và nhóm khác nhận xét, phản biện
HS: Cử đại diện nhóm nhận xét nhóm
bạn; Các nhóm phản biện dưới sự giám
sát của GV.

Đại diện nhóm báo cáo

4.Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm
vụ
GV: nhận xét các nhóm thực hiện, đánh
giá cho điểm sản phẩm hoạt động của các
em và chốt kiến thức trên bảng, thông
báo hệ thức Anhxtanh.
HS: ghi và nhớ
Hoạt động 3: Luyện tập – vận dụng
1. Chuyển giao nhiệm vụ
GV: Nêu mục tiêu hoạt động;
Tổ chức trị chơi rung chng kiến thức:
Chiếu 10 câu hỏi trắc nghiệm, các

nhóm suy nghĩ và ghi kết quả vào bảng
phụ trong 10s, sau đó giơ cao.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

17

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

GV cho đáp án và ghi điểm. Mỗi câu
đúng được 1 điểm.
HS: Các nhóm nhận nhiệm vụ và chuẩn
bị thực hiện.
2. Thực hiện nhiệm vụ học tập
GV: Chiếu câu hỏi có gắn thời gian
HS: Thảo luận nhóm, ghi đáp án vào
bảng
3. Báo cáo kết quả và thảo luận
HS giơ cao đáp án
Mỗi nhóm giơ cao đáp án sau khi đồng hồ
báo hết giờ
4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm
vụ
GV: Nhận xét và cho điểm

Hoạt động 4: Tìm tịi mở rộng
GV: u cầu HS tìm kiếm ở nhà tư liệu phim về hạt nhân để hiểu biết thêm về tầm
quan trọng của hạt nhân cũng như sự ảnh hưởng của hạt nhân đến sức khỏe con người

HS: Thực hiện nhiệm vụ được giao và thuyết trình về ứng dụng của hạt nhân trong y
học và một số lĩnh vực khác
Ví dụ 4: Bài Lực đàn hồi – Vật lý 10
Hoạt động 1: Khởi động – Đặt vấn đề bài học
Khởi động 1: Cho học sinh xem clip hài của Mr.Bean (พากษ์อสี าน) - Bing video
Mr Bean nhảy trên nệm lị xo.
Hình ảnh nhóm HS khăn trải bàn
Khởi động 2: Cho một trò chơi nhỏ dùng kỹ
thuật khăn trải bàn để tìm các ứng dụng của
lị xo trong đời sống mà các em biết.
Nhóm nào viết được nhiều ứng dụng nhất sẽ
ghi được điểm cao nhất.
Hết thời gian, GV thu lại phiếu và gọi nhóm
nêu được nhiều ứng dụng nhất.
HS: Mỗi HS tự viết ứng dụng mà mình biết
lên tờ giấy sticker nhỏ. Sau đó cả nhóm hội ý
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

18

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

và một bạn đại diện viết vào phiếu học tập
chung, không viết lặp lại ý của nhau.
Hoạt động 2: Tìm hiểu hướng và độ lớn của lực đàn hồi
1. Chuyển giao nhiệm vụ
GV: Nêu tóm tắt nhiệm vụ trên tivi: 4 nhóm thực hiện 2 thí nghiệm (10 phút) theo

phiếu học tập để xác định đặc điểm của lực đàn hồi. Sau đó hồn thiện phiếu học
tập (2 phút )
TN 1: Xác định hướng của lực đàn hồi
TN 2: Xác định độ lớn của lực đàn hồi
2. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS: Thực hiện nhiệm vụ
GV: Quan sát và hỗ trợ, động viên hợp tác
3. Báo cáo kết quả và thảo luận
Sau khi các nhóm nộp hết sản phẩm, lúc này
mỗi học sinh khi thực hiện thí nghiệm đã tự
rút cho mình kết luận.
GV: Chiếu câu hỏi lên ti vi, yêu cầu HS trả
lời
Các cá nhân tự xung phong trả lời các câu hỏi
trên mà không cần nhìn vào SGK hoặc phiếu
học tập.
HS: Nộp kết quả hoạt động nhóm và trả lời
câu hỏi của giáo viên

4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
GV: chuẩn hóa kiến thức, nhận xét câu trả lời của học sinh; chốt lại kiến thức về
mục tiêu từ đầu bài đặt ra
HS: ghi và nhớ
Hoạt động 3: Luyện tập – Vận dụng
Nêu một số câu hỏi trắc nghiệm kiểm tra mức
độ nắm bài học
Yêu cầu cá nhân trả lời và cho điểm
Cá nhân trả lời
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

19

TIEU LUAN MOI download :

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Hoạt động 4: Tìm tịi mở rộng
GV: Cho HS tìm các ứng dụng của lực đàn
hồi
HS: Hoạt động nhóm thực hiện nhiệm vụ
Ví dụ 5: Bài Lực ma sát – Vật lý 10
Hoạt động 1: Khởi động
Cho HS xem clip về lực ma sát. GV đặt câu />xay-ra-neu-ma-sat-bien-matCâu 1: Nếu khơng có lực ma sát thì hiện trong-1-phut-post1028954.html
tượng gì sẽ xảy ra?
Câu 2: Nếu chỉ có lực ma sát thì hiện tượng gì
xảy ra?
HS: Trả lời 2 câu hỏi của giáo viên
Hoạt động 2: Tìm hiểu lực ma sát trượt
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Nêu mục tiêu của hoạt động: Tìm đặc điểm
của lực ma sát
GV giao nhiệm vụ cho 4 nhóm thực hiện 4
góc
Giao phiếu học tập và dụng cụ thí nghiệm

GV chiếu nhiệm vụ lên màn hình

u cầu chọn góc xuất phát
Giới hạn thời gian phải hoàn thành nhiệm vụ

HS: Lắng nghe và nhận nhiệm vụ
2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

Hình ảnh hoạt động góc

GV: Quan sát và hỗ trợ
HS: Các nhóm thực hiện nhiệm vụ luân
phiên theo 4 góc

3. Báo cáo kết quả và thảo luận
GV: u cầu các nhóm hồn thành nhiệm vụ và báo cáo trước lớp:
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

20

TIEU LUAN MOI download :

(SKKN mới NHẤT) PHÁT TRIỂN NĂNG lực tự học của học SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG dạy học vật lý ở TRƯỜNG TRUNG học PHỔ THÔNG MIỀN núi

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về