Tài liệu tổng hợp văn địa

TÀI LIỆU TỔNG HỢP

VĂN - ĐIA
.

by

Team Học Văn cô Sương Mai
&

Team Địa Lý thầy Tài


Chỉ riêng khóa 2k4, cơ Sương Mai đã có 2.477 học sinh theo học, 731 điểm 8+, 247 điểm 8,5+,
193 điểm 9+

HỌC VĂN CƠ SƯƠNG MAI TUYỂN SINH
KHỐ LIVE LUYỆN THI NGỮ VĂN TOÀN DIỆN 2024
Tháng 4.2023 - tháng 8.2023

GIAI ĐOẠN 1

Tháng 9.2023 - tháng 3.2024

GIAI ĐOẠN 2

Học nền tảng trên Website
Nền tảng kiến thức đọc hiểu
- NLXH - NLVH
Phân tích cơ bản các tác
phẩm trọng tâm

33 đề tự luyện - chữa đề
qua video

Học Livestream phụ đạo
hàng tháng
Luyện đề chấm chữa 1:1
hàng tuần (4 đề/tháng)

Tháng 4 - thi Đại học 2024

GIAI ĐOẠN 3

48 Livestream phân tích
chuyên sâu, nâng cao từng
tác phẩm
Củng cố kĩ năng: Đọc hiểu - NLXH
- NLVH
Bổ sung kiến thức lý luận văn học
Luyện đề chấm chữa 1:1 hàng tuần
(Đề biên soạn độc quyền theo
cấu trúc đề thi THPTQG)
5 bài thi thử theo chuyên đề
Hoạt động ngoại khóa hàng tháng
rèn luyện kĩ năng mềm

Luyện đề tăng cường chấm
chữa 1:1 (2 đề/tuần)
(Từ tháng 5) Thi thử thực
chiến hàng tuần
Củng cố kiến thức một số

tác phẩm lớp 11 để liên hệ
mở rộng
Rà sốt kiến thức trước
khi thi
Ơn tập tác phẩm trọng tâm
theo sơ đồ tư duy
Ôn tập đánh giá vấn đề nghị luận phụ
Ôn tập đánh giá nội dung nghệ thuật
đặc sắc
Ơn tập đánh giá liên hệ mở rộng

80+

Cơ Sương Mai là ai
9,9 điểm
tổng kết môn Văn - lớp chuyên trường
Chu Văn An

03 năm kinh nghiệm

Cô
Sương Mai

ôn thi Ngữ văn THPT

08 năm kinh nghiệm
hoạt động trong lĩnh vực MC/BTV/Diễn
giả/Voice Talent nên có khả năng
truyền tải nội dung tốt

Nổi tiếng với: Reviewer tại kênh
Phê Phim, chị SiSi trong chương trình
Lớp học cầu vồng.

88+
03

60+

livestream
video
bài giảng

12+

sách kĩ năng
+ tài liệu độc quyền

Phong cách giảng dạy
Học đến đâu - Luyện đề đến đó - Chấm
chữa tay chi tiết 100%
Học văn để chữa lành - Truyền cảm hứng
yêu văn
Học văn theo lối tư duy, kích thích
trí tưởng tượng

TEAM 2K6

Nhắn tin cho cơ để được tư vấn ngay:
Hoặc scan mã QR

FEEDBACK

đề luyện

thi thử
thực chiến


1|#hocvancosuongmai

PHẦN I. Mở bài, kết bài tham khảo tất cả các tác phẩm Ngữ văn 12
1) Tây Tiến
Mở bài:
Có một khơng gian nào,
Đo chiều dài nỗi nhớ?
Có khoảng mênh mơng nào
Sâu thẳm hơn tình thương?”
(Trần Đình Chính)
Thơ ca Việt Nam hiện đại có cả một khoảng trời dành cho nỗi nhớ. Đó là
nỗi nhớ thương mà Hồng Cầm đã gửi lại mảnh đất của mình trong bài thơ “Bên
kia sơng Đuống”, là nỗi nhớ thương của người con xa quê qua bài thơ “Bếp lửa”
của Bằng Việt. Đơi khi đó cịn là nỗi nhớ thương trong tình u mà người bên ấy
chỉ dám gửi cho người bên này trong bài thơ “Hương thầm” của Phan Thị Thanh
Nhàn. Và Quang Dũng – người nghệ sĩ đa tài cũng không phải là một ngoại lệ
khi đặt tình cảm của mình nơi những người đồng chí, đồng đội qua bài thơ “Tây
Tiến”.
Kết bài:
Quang Dũng đã viết về người lính tây tiến với tất cả nỗi nhớ, niềm thương,
sự ngưỡng mộ, sự tự hào xen lẫn niềm xót xa tiếc nuối. Nhà thơ viết bằng bút

pháp hiện thực và lãng mạn nhưng nghiêng nhiều về lãng mạn. Bài thơ độc đáo
trong việc xây dựng hình ảnh, gieo vần, phối thanh, ngắt nhịp. Tất cả đã làm sống
lại trong lòng người đọc một thời kỳ không thể nào quên của dân tộc. Đọc Tây
tiến ta sẽ thấu hiểu hơn vẻ đẹp của những người lính chống pháp, hiểu hơn về đất
nước ta một thời kỳ trận mạc, hiểu hơn giá trị của hịa bình của sự mất mát hi sinh
để ta trân trọng hơn những ngày tháng được sống trong độc lập, tự do hôm nay.
2) Việt Bắc:
Mở bài :
Cổ nhân có câu nói rất hay rằng “Thi trung hữu họa, thi trung hữu nhạc” –
có nghĩa là trong thơ có tranh và trong thơ có nhạc.. Một tác phẩm thơ ca giàu
chất nhạc sẽ làm tăng hàm nghĩa cho câu từ. Gợi ra những điều mà những từ ngữ
đơn giản không thể lột tả hết. Một tác phẩm thơ ca giàu chất họa sẽ giúp cho
người đọc cảm nhận rõ hơn về bức tranh mà người viết muốn hướng tới. Và bài
thơ “Việt Bắc” của Tố Hữu là một tác phẩm có hội tụ đầy đủ những điều đó. Bìa
thơ này có chất họa chất nhạc kết hợp một cách nhuần nhuyễn, hòa quyện làm
cho nỗi nhớ niềm thương mà tác giả muốn nói được bộc lộ một cách chân thực
và tự nhiên nhất. Đó cũng chính là sự tìm tịi, sáng tạo cơng phu của người nghệ
sĩ, làm cho tác phẩm của mình sống mãi trong lòng độc giả.
Kết bài :

Trang 1


2|#hocvancosuongmai

Như vậy, thông qua tác phẩm “Việt Bắc”, chúng ta có thể thấy được sự
thay đổi và chuyển hóa từ “cái tôi” của người thanh niên cộng sản sau khi bắt gặp
lí tưởng cách mạng ở tập thơ “Từ ấy” đến tiếng nói của cái ta chung đại diện cho
quần chúng cách mạng, nhân dân diễn ra trong hồn thơ Tố Hữu. Điều đó đã được
thể hiện rõ thơng qua việc khắc họa tình cảm “cá nước” giữa quân và dân ta trong

sự gắn bó tâm tình, tha thiết. Bởi vậy, khi gấp trang thơ lại, dư âm của khúc ca ân
tình thủy chung của tình quân dân trong những năm tháng kháng chiến gian khổ
vẫn còn vang vọng da diết trong tâm trí độc giả:
“Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ bồn chồn bước đi”
(Trích “Việt Bắc”)
3) Đất nước
Mở bài :
Đất Nước – hai từ thôi mà sao nó thân thương đến thế! Và đó cũng là nguồn
cảm hứng bất tận của thơ ca và nghệ thuật. Mỗi nhà thơ sẽ chọn cho mình một
góc nhìn riêng để nói về Đất Nước, nếu như các nhà thơ cùng thời thường chọn
điểm nhìn về Đất Nước bằng những hình ảnh kỳ vĩ hay cảm hứng về lịch sử qua
các triều đại thì Nguyễn Khoa Điềm lại chọn điểm nhìn gần gũi, bình dị để miêu
tả về Đất Nước. Bài thơ Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm đã gợi cho người đọc
những nét đẹp về văn hóa, truyền thống, phong tục đẹp vô ngần, sinh động lạ
thường, mang đậm dấu ấn con người Việt.
Kết bài:
Đất Nước là một đoạn trích hay nhất trong trường ca “Mặt đường khát vọng”
của Nguyễn Khoa Điềm. Thi phẩm ấy không chỉ khẳng định tài năng thơ phú của
nhà thơ mà cịn qua đó nói lên được tiếng nói của người cơng dân u nước với
tình yêu sâu nặng, mãnh liệt “như máu xương của mình”. Cuộc chiến tranh chống
Mỹ gian khổ đã làm con người xích lại gần nhau, tất cả đều hướng đến nhiệm vụ
chung cao cả để bảo vệ Tổ Quốc. Tình yêu và trách nhiệm cao cả ấy trong thơ
Nguyễn Khoa Điềm cũng chính là quyết tâm của cả một thời đại: “Thời đại của
chúng tôi là thời đại của những thanh niên xuống đường chiếm lĩnh từng tầng cao
của mái nhà, của ngọn đồi, của nhịp cầu để bắn toả lương tâm lên bầu trời đầy
giặc giã” (Chu Lai).
4) Sóng
Mở bài :
Trong "Bài thơ tuổi nhỏ" Xuân Diệu có viết:

Làm sao sống được mà không yêu
Không nhớ không thương một kẻ nào
Phải chăng vì lí do đó mà tình yêu là chủ đề, nguồn cảm hứng bất tận với nhiều
thi nhân từ trước đến nay. Trong số nhiều nhà thơ từng viết về tình yêu thì Xuân
Trang 2


3|#hocvancosuongmai

Diệu và Xuân Quỳnh là hai cái tên nổi bật nhất. Nếu như Xuân Diệu từng làm
mưa làm gió với tình yêu mãnh liệt với "Biển" thì Xuân Quỳnh lại chọn cách thể
hiện tình cảm của người con gái qua "Sóng". "Sóng" là một trong những tác phẩm
xuất sắc nhất của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh, bài thơ nằm trong tập "Hoa dọc chiến
hào" và được viết nhân một chuyến đi thực tế ở biển Diêm Điền năm 1967, tác
phẩm cho ta cái nhìn rõ ràng hơn về tiếng nói nhân hậu, thủy chung, giàu trực
cảm và tha thiết, mong mỏi có được một hạnh phúc đời thường.
Kết bài:
Như vậy, bài thơ “Sóng” là một sáng tác đặc sắc, độc đáo viết về đề tài tình
yêu, đồng thời là thi phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ của nữ sĩ Xuân Quỳnh.
Thông qua việc sử dụng thể thơ năm chữ cùng cách ngắt nhịp linh hoạt tạo nên
nhịp điệu độc đáo cùng việc sử dụng hình tượng “sóng”, nhà thơ đã bộc lộ chân
thành khát vọng tình yêu mãnh liệt, sơi nổi của trái tim người phụ nữ. Qua đó,
chúng ta có thể khẳng định “Xuân Quỳnh là nhà thơ của khát vọng hạnh phúc đời
thường” với một tình yêu nồng nhiệt, vừa táo bạo say đắm vừa thiết tha dịu dàng,
đồng thời thấy được khát vọng vươn tới một tình u đích thực và vượt qua mọi
sự hữu hạn của kiếp người luôn thường trực trong trái tim người phụ nữ.
5) Người lái đị sơng đà
Mở bài :
Tuổi hai mươi khi hướng đời đã thấy
Thì xa xơi gấp mấy vẫn lên đường.

Sống ở thủ đô mà dạ để mười phương.
Nghìn khát vọng chất chồng mơ ước lớn.”
(Tiếng hát con tàu – Chế Lan Viên)
Hịa chung với khơng khí sơi nổi của cả nước khi Miền Bắc tiên lên xây
dựng Chủ nghĩa xã hội với xu hướng đi đến những vùng cao để phục hồi kinh tế
với tiếng hát đầy sơng, đầy cầu thì Nguyễn Tn đã lựa chọn Tây Bắc làm miền
đất hứa để viết lên tuyệt tác của đời mình. Ơng khơng đi theo lối mịn khi viết về
những “cái tơi” cịn buồn như Huy Cận, Chế Lan Viên – Những “cái tôi” luôn cô
đơn trước vũ trụ, cơ đơn giữa dịng đời. Nguyễn Tn đã khéo léo để “cái tơi” cá
nhân của mình hịa chung với “cái ta” của cộng đồng và mở ra một trào lưu văn
học mới để rồi tất cả được kết tinh trong tập “Tùy bút Sơng Đà” mà linh hồn của
nó chính là “Tùy bút Người lái đị Sơng Đà”.
Kết bài:
Với ngịi bút tài hoa và sự uyên bác, am hiểu về mọi lĩnh vực như thể thao,
võ thuật, quân sự… của mình, Nguyễn Tuân đã biến câu chuyện bình thường
thành bản trường ca hào hùng, biến ơng lái đị bình thường thành một anh hùng,
một nghệ sỹ lái đò trong nghệ thuật leo ghềnh vượt thác. Ông vừa là dũng sĩ, vừa
là nghệ sĩ – tay lái ra hoa, ông tiêu biểu cho hình ảnh con người lao động trong
cơng cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa. Không chỉ là cô Đào trong truyện ngắn

Trang 3


4|#hocvancosuongmai

“Mùa lạc” của Nguyễn Khải, tình nguyện lên Điện Biên xây dựng nông thôn mới,
không chỉ là tầng lớp thanh niên “Tuổi hai mươi khi hướng đời đã thấy/ Là xa xôi
biết mấy cũng lên đường”, mà cùng với họ, ơng lái đị sơng Đà đã góp phần làm
nổi bật, tôn lên vẻ đẹp, phẩm chất của người lao động trong giai đoạn xây dựng
chủ nghĩa xã hội những năm 55 – 60.

6) Ai đã đặt tên cho dịng sơng
Mở bài :
“Đường vô xứ Nghệ quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ”.
Đã ai tới Huế mà chưa một lần thử nghe hát trên dịng sơng Hương chưa? Sơng
Hương chính là biểu tượng của xứ Huế mộng mơ, dưới ngịi bút của Hồng Phủ
Ngọc Tường, sơng Hương lại mang một vẻ đẹp nữ tính, dịu dàng. Nhà văn đã
dựng lên một bức tranh thiên nhiên với phong cảnh hữu tình đó là dịng sơng q
hương qua bài kí “Ai đã đặt tên cho dịng sơng?”
Kết bài:
Bài bút kí Ai đã đặt tên cho dịng sơng? giúp chúng ta cảm nhận được vẻ
đẹp nên thơ, nên họa, nên nhạc của cảnh sắc thiên nhiên xứ Huế, đặc biệt là sông
Hương; thấy được bề dày lịch sử, văn hóa của Huế và những nét duyên dáng riêng
của tâm hồn con người vùng đất cố đô này. Với một tâm hồn nghệ sĩ đa tình đa
cảm, một vốn văn hóa phong phú về Huế và trước hết với một tình cảm gắn bó
thiết tha đối với Huế, tác giả đã huy động triệt để mọi tiềm năng văn hóa cùng
với vốn ngơn ngữ giàu có của mình để diễn tả vẻ đẹp và chất thơ của Huế, thể
hiện tập trung nhất ở dịng sơng Hương - một biểu tượng sinh động của xứ Huế
ngàn năm văn hiến
7) Vợ chồng A Phủ - Tơ Hồi
Mở bài
Bàn về sự sâu sắc của văn chương, nhà thơ Bằng Việt từng viết :
“Những trang sách suốt đời đi vẫn nhớ
Như đám mây ngũ sắc ngủ trong đầu”
Có những tác phẩm vừa ra đời đã bị chìm khuất trong sự ồn ào, náo nhiệt
của “phiên chợ văn chương”, nhưng cũng có những tác phẩm lại trở thành những
“bản trường ca” của thời đại. Đó phải chăng là những tác phẩm nằm ngoài quy
luật “băng hoại” của thời gian. Một trong số đó phải kể đến “Vợ chồng A Phủ”

Trang 4

5|#hocvancosuongmai

của nhà văn Tơ Hồi – một thiên truyện xuất sắc về người nông dân nghèo miền
núi cùng cuộc sống tăm tối của họ nơi đây. Đoạn trích….
Kết bài
“Nhà văn tồn tại ở trên đời trước hết để làm công việc giống như kẻ nâng giấc
cho những con người bị cùng đường, tuyệt lộ, bị cái ác hoặc số phận đen đủi dồn
đến chân tường. Những con người cả tâm hồn và thể xác bị hắt hủi và đọa đày
đến ê chề, hồn tồn mất hết lịng tin vào con người và cuộc đời. Nhà văn tồn tại
ở trên đời để bênh vực cho những con người khơng có ai để bênh vực.” (Nguyễn
Minh Châu). Với hình tượng nhân vật Mị trong tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”, nhà
văn Tô Hoài đã thực hiện trọn vẹn sứ mệnh ấy khi mang đến cho người đọc một
hình tượng nghệ thuật với biết bao vẻ đẹp – nhất là sức sống tiềm tàng mãnh liệt
mà khơng thế lực nào có thể dập tắt được.

8) Vợ nhặt - Kim Lân
Mở bài
Kim Lân là một nhà văn hiện thực, cây bút chuyên viết truyện ngắn của
nền văn học hiện đại Việt Nam. Ông viết không nhiều, là một kiểu nhà văn “quý
hồ tinh, bất quý hồ đa”, nhưng những tác phẩm của ông đều đọng lại nhiều giá trị
trong lòng người đọc. Đề tài Kim Lân lựa chọn chủ yếu là nông thôn và người
nông dân ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, bao gồm những khám phá về số phận và vẻ
đẹp của họ, được thể hiện sinh động qua lối viết giản dị, chân thực và xúc động.
“Vợ Nhặt” trích trong tập truyện “Con chó xấu xí” là truyện ngắn xuất sắc của
Kim Lân được lấy cảm hứng từ cốt truyện cũ của tiểu thuyết xóm ngụ cư. Truyện
ngắn là một thước phim chân thực, sống động về bối cảnh nạn đói khốc liệt năm
Ất Dậu đã hủy hoại thể xác và tinh thần của con người. Đồng thời thơng qua đó
thể hiện sự trân trọng và tin tưởng vào khát vọng sống của họ.

Kết bài
“Hành trình của văn chương chỉ thật sự bắt đầu khi trang sách khép lại,
đó là lúc nó thật sự đã sống trong lòng người đọc”. Nhà văn tồn tại với sứ mệnh
“nâng giấc cho những người không ai nâng giấc”, đứng về phía con người để cất
Trang 5


6|#hocvancosuongmai

lên tiếng nói tự do, hạnh phúc. Kim Lân là một nhà văn như thế khi ơng đã “tự
giết mình” để thâm nhập, sống trọn vẹn cuộc đời của cả ba nhân vật, phát hiện
trong họ những vẻ đẹp đáng q của tình người. “Vợ Nhặt” sẽ ln là một chiếc
lá chảy trơi giữa dịng thời gian miên viễn của thời gian, trở thành thứ nghệ thuật
“chỉ mình nó khơng thừa nhận cái chết”.

9) Rừng xà nu - Nguyễn Trung Thành
Mở bài
Mỗi nhà thơ, nhà văn đều có cho riêng mình một vùng đất gắn bó thiết
tha. Đó là Tơ Hoài yêu mến và trân trọng những vẻ đẹp của rừng núi và con người
Tây Bắc hay Nguyễn Quang Sáng sống trọn đời mình với vùng đất Nam Bộ bình
dị mà thân thương. Đến với Nguyễn Trung Thành, ta bắt gặp một tâm hồn gắn bó
máu thịt với vùng đất Tây Nguyên, nơi có những đồi xà nu đại ngàn và những
con người anh dũng, kiên trung. “Rừng xà nu” là truyện ngắn xuất sắc của Nguyễn
Trung Thành con người và mảnh đất anh hùng ấy. Bằng ngòi bút tài hoa và thấm
đẫm yêu thương của mình, tác giả đã xây dựng hệ thống nhân vật vô cùng phong
phú, đại điện cho lớp lớp những con người Tây Nguyên kiên cường, bất khuất
trong cuộc chiến chống giặc ngoại xâm, trong đó Tnú là hình tượng tiêu biểu nhất.
Kết bài
Sự khát vọng hịa bình, sự bình n cho cả nước, những ước mong mà
người dân luôn khao khát từng ngày, bằng tình yêu bao la của mình đối với Tây

Nguyên, câu văn miêu tác giả dùng những tả qua hình ảnh cây xà nu, làm tăng
thêm giá trị nghệ thuật, sự kiên cường của từng con người Xô Man, và sự quan
sát một cách tinh tế, Nguyễn Trung Thành đã khiến cho người đọc cảm nhận được
sự mất mát và đau thương mà người dân nơi đây phải chịu thông qua hình ảnh
cây xà nu, có một trái tim đồng cảm và chua xót cho con người Tây Ngun.

10)

Chiếc thuyền ngồi xa - Nguyễn Minh Châu

Mở bài

Trang 6


7|#hocvancosuongmai

Nam Cao đã để lại một câu nói vơ cùng sâu sắc và đúng đắn: “Nghệ thuật
không phải là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật không nên là ánh trăng lừa dối. Nghệ
thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than...”. Quan
niệm ấy của nhà văn Nam Cao cho chúng ta cảm nhận sâu sắc về mối quan hệ
giữa nghệ thuật và cuộc đời. Và để tiếp nối sự nghiệp “nghệ thuật vị nhân sinh”
của tiền bối đi trước, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện vô cùng xuất sắc quan niệm
ấy qua tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa”. Những tưởng người nghệ sĩ ấy tìm
kiếm là vẻ đẹp tồn bích, hào nhống, rời xa thực tại nhưng không. Điều mà ông
luôn trăn trở là làm sao để phản ánh được hiện thực tàn khốc qua lăng kính của
nghệ thuật. Qua đoạn trích….
Kết bài
“Người tiền trạm đổi mới” Nguyễn Minh Châu đã thực sự hồn thành sứ
mệnh cao cả của mình trong cuộc hành trình khám phá những ẩn khuất trong cuộc

đời phức tạp. Những sự thật được hé lộ ở đấy là những câu chuyện trần thuật, đau
thương, bi đát nhưng người nghệ sĩ không được phép né tránh đi sự thật ấy, mà
cịn phải nhìn sâu, nhìn sâu để thấy được những vẻ đẹp khuất lấp của những con
người bé nhỏ, cam phận. Đây mới đích thực là vẻ đẹp hồn mỹ nhất mà người
nghệ sĩ ln muốn kiếm tìm - một vẻ đẹp mặc cho hồn cảnh có vùi dập, bao năm
tháng có qua đi, chúng vẫn ln tỏa sáng như những ánh sao trên bầu trời màn
đêm u tối.

11)

Hồn Trương Ba, da hàng thịt - Lưu Quang Vũ

Mở bài
Lưu Quang Vũ là một tài năng xuất sắc của văn học nghệ thuật hiện đại
Việt Nam với thành công nhiều lĩnh vực: viết văn, làm thơ, soạn kịch. Ông được
mệnh danh là hiện tượng kịch trường của sân khấu kịch lúc bấy giờ với các kịch
bản sáng tạo, vẫn còn mang giá trị cho đến tận bây giờ. Kịch của Lưu Quang Vũ
dữ dội, gay gắt, đanh thép, phản ánh nhịp sống mới của đất nước và quá trình con
người khám phá chính mình để vươn đến cuộc sống tồn vẹn, tốt đẹp. “Hồn
Trương Ba da hàng thịt” là một trong những vở kịch xuất sắc nhất của Lưu Quang
Vũ, được sáng tác năm 1981 và công diễn lần đầu năm 1984. Lấy cảm hứng từ
cốt truyện dân gian, Lưu Quang Vũ đã phát triển, gửi gắm nhiều thông điệp mang

Trang 7


8|#hocvancosuongmai

tính triết học, giáo dục cao đến cho bạn đọc, phù hợp với nhu cầu đổi mới của xã
hội bấy giờ. Đoạn kịch thuộc chương VII và đoạn kết của vở kịch, nổi bật hơn

hết chính là bi kịch của Trương Ba trong cuộc sống khơng phải là của mình qua
màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác hàng thịt.
Kết bài
Nghệ thuật tạo vẻ đẹp cho những dòng nước mắt và biến nỗi thống khổ của
nhân loại trở thành tiếng hát vô biên” (Diệp Tiến). Nỗi thống khổ của Trương Ba
cứ thế đi sâu vào tâm trí người đọc, âm ỉ như một khúc trường ca. Để rồi từ mảnh
đất cằn cỗi nhất của đau thương, những hạt nhân q giá nở rộ, tơ điểm và hồn
thiện cho cuộc sống của con người. “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” sẽ luôn là một
vở kịch để đời của Lưu Quang Vũ, không chỉ bây giờ mà là mãi về sau”.
Phần II. Các bài phân tích 9+ tác phẩm Ngữ văn 12 trọng tâm thi
1. Bài NLXH điểm cao - Trần Huỳnh Gia Linh - K23157 - 1.75/2
Vấn đề nghị luận “Chưa từng có trái tim nào phải chịu đau khổ khi tìm
cách thực hiện giấc mơ”.
Tiểu thuyết gia Paulo Coelho từng viết trong quyển sách kinh điển “Nhà
giả kim”: “Chưa từng có trái tim nào phải chịu đau khổ khi tìm cách thực hiện
giấc mơ”. Thật vậy, “trái tim” ẩn dụ cho cá nhân mỗi con người, như vậy qua câu
nói trên ta thấy được tác giả muốn gửi gắm đến bạn đọc rằng chỉ khi có hồi bão
và kiên trì theo đuổi nó mới khiến cuộc đời vốn vơ thường của con người trở nên
ý nghĩa, mới làm cho mỗi ngày trơi qua đều chan hịa niềm vui. Tìm ra ước mơ
của mình chưa bao giờ là dễ, và để thực hiện ước mơ ấy lại càng khó hơn. Thế
nhưng khi ta có ước mơ và chuẩn bị hành trang để chinh phục nó, ta sẽ tìm thấy
giá trị của bản thân. Bên cạnh đó, ta sẽ nhìn thấy ý nghĩa của cuộc sống, xác định
rõ đích muốn đến giúp ta không bị lạc lối hay lâm vào khoảng khơng vơ định vì
khơng rõ bản thân mình muốn gì. Bắt tay vào thực hiện ước mơ còn giúp ta thoát
khỏi những suy nghĩ tiêu cực lúc thảnh thơi nhàn rỗi, nâng cao tầm hiểu biết của
bản thân, trở thành phiên bản tốt nhất mà chính mình khao khát, chỉ khi nào trái
tim cịn được hâm nóng bởi đam mê, khát vọng, nó sẽ khơng bao giờ đau khổ. Và
tiền đề để đạt được những điều trên là ta phải đứng lên và biến những suy nghĩ
trong đầu thành hành động . Tựa như Albert Einstein - một nhà tâm lí lí thuyết
người Đức, ơng đã có một cuộc đời thật trọn vẹn và viên mãn khi sống hết mình

với đam mê của bản thân, đó là theo đuổi những hằng số vũ trụ. Niềm đam mê ấy
đã giúp ông khơng nản lịng trước những vĩ đại của tạo hóa, những bí ẩn của vũ
trụ. Tuy nhiên ngày nay vẫn cịn nhiều người lười biếng và thiếu ý chí, họ “rụt cổ

Trang 8


9|#hocvancosuongmai

vào mai rùa” của mình để trốn tránh hiện thực, họ từ bỏ ước mơ q sớm vì nghĩ
điều đó thật vơ bổ. Để tránh rơi vào tình trạng đó, mỗi người nên tự ý thức, không
ngừng nỗ lực để tìm ra lý tưởng của mình và đi theo nó. Từ trích dẫn của tác giả
Paulo Coelho, tơi nhận thấy mình cần phấn đấu tìm hiểu về bản thân để tìm ra
hồi bão của mình, từ đó sống hết mình với ước mơ ấy. Nhà diễn thuyết nổi tiếng
toàn nước Mỹ Les Brown khẳng định “Bạn có trách nhiệm biến giấc mơ của mình
thành hiện thực”. Và tơi tin câu nói ấy đúng với tất cả mọi người!
2. NLXH đạt điểm cao - Ý nghĩa của mục đích sống - 1.75/2.00
Có bao giờ bạn tự hỏi tại sao thế giới này loại bỏ kẻ giàu người nghèo?
Chúng ta sinh ra đều có xuất phát điểm như nhau thế nên cuộc đời của chúng ta
giàu sang hay vất vả, cơ cực đều do chính ta quyết định. Có cho mình mục đích
sống rõ ràng là nền tảng vững vàng để cuộc sống của ta trở nên tốt đẹp hơn. Mỗi
người chúng ta cần có cho mình mục đích sống rõ ràng, đó chính là đi tìm lý
tưởng sống ý nghĩa của cuộc đời. Cuộc sống là một hành trình dài, đương nhiên
sẽ có khơng ít khó khăn, trở ngại khiến cho ta đơi lúc muốn bỏ cuộc, bng xi
nhưng chính những mục tiêu mà ta đã vạch ra từ trước là động lực thúc đẩy ta
tiếp tục bước trên hành trình ấy. Cuộc sống của ta không phải những chuỗi ngày
vội vã hoạt động như một cái máy tự động, mọi thứ diễn ra đều đặn và thành một
vịng tuần hồn. Cuộc sống sẽ ý nghĩa hơn vạn lần nếu chúng ta có cho mình mục
đích sống để những ngày làm việc là bước đệm đạt được mong muốn từ trước
chứ khơng phải làm việc vì bản năng. Như Jack đã từng khẳng định: “Con người

sinh ra là để sống chứ không phải để tồn tại”. Giá trị của mỗi người đều nằm trong
chính lý tưởng sống. Chủ tịch Hồ Chí Minh một minh chứng rõ nét cho việc cần
có lý tưởng sống. Với hai bàn tay trắng, cùng với ý chí mạnh mẽ, quyết tâm giải
phóng dân tộc, thống nhất đất nước, Bác đã khơng ngại khó mấy chục năm bôn
ba nơi đất khách quê người, làm đủ mọi công việc để tìm ra con đường cứu nước.
Bác chính là tấm gương sáng để thế hệ trẻ Việt Nam nói theo. Để bắt kịp nhịp
sống năng động hiện đại ngày nay, thế hệ trẻ đang ngày càng ý thức được cần có
mục đích sống từ sớm và hồn thành mục tiêu đề ra. Tôi thật sự cảm thấy may
mắn khi được sống trong xã hội phát triển như ngày nay, tơi ý thức được rằng tìm
được lý tưởng sống từ sớm để có thể cống hiến giá trị của bản thân. Mỗi chúng
ta hãy có mục đích sống rõ ràng để việc mình tồn tại trên thế giới này trở nên có
ý nghĩa.
3. NLXH - K23008 - Lê khánh Linh
Lối sống có trách nhiệm với thế hệ đi trước
Để có được cuộc sống hịa bình, n ổn như hiện nay là do sự hy sinh cao cả
của thế hệ đi trước. Chính vì thế ai trong chúng ta cần cũng phải có trách nhiệm
trong việc tiếp bước các thế hệ đi trước, đặc biệt là thế hệ trẻ - thế hệ có sức khỏe
và tinh thần dồi dào nhất. Họ phải ý thức được trách nhiệm giữ gìn, tích cực xây

Trang 9


10 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

dựng nước nhà ngày càng vững mạnh trên những nền tảng được thừa hưởng từ
thành quả tốt đẹp mà thế hệ cha ông đi trước đã để lại. Ngoài ra trách nhiệm của
thế trẻ trong việc tiếp bước thế hệ đi trước cịn thể hiện ở việc ta tích cực học tập,
biết sống vì tập thể, đồn kết với mọi người. Hơn thế nữa chúng ta cần sống và
biết ơn các thế hệ đi trước, trân trọng những công ơn to lớn của cha ơng. Mới
nhất đây Đội đồn Việt Nam tham gia Olympic Tốn quốc tế 2022 xuất sắc hồn

thành tốt kỳ thi và tất cả các em đều đạt giải đặc biệt là em Ngô Quý Đăng đạt
điểm tuyệt đối và giành được giải thưởng cao nhất. Chính sự nỗ lực của các bạn
trẻ đã làm rạng danh đất nước và con người Việt Nam với bạn bè quốc tế khơng
phụ lịng các thế hệ đi trước. Tuy nhiên ta cũng cần phải phê phán một số bạn trẻ
chưa có nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của mình. Họ cần phải xem xét lại
thái độ sống của bản thân và thay đổi để cuộc sống trở nên có ích hơn. Là thế hệ
trẻ tương lai của đất nước, tôi và các bạn cần phải học tập thật tốt, nghe lời ơng
bà, cha mẹ đặc biệt là phải có nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của mình. Cuộc
đời là hữu hạn, sau lớp bụi thời gian đọng lại những giá trị đích thực, nên hãy tạo
ra thật nhiều giá trị tốt đẹp để cuộc sống thêm giàu đẹp, văn minh hơn.
4. NLXH 4 K23006- Đoàn Thị Vân - 1.75/2
Tầm quan trọng của việc ni dưỡng tâm hồn
Một câu nói mà tơi vơ cùng tâm đắc đó là “Vẻ đẹp bên ngồi có thể bị mài
mịn theo thời gian nhưng vẻ đẹp tâm hồn sẽ luôn là cái đẹp vĩnh cửu”. Có lẽ bởi
nó đã nói lên tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng tâm hồn đối với mỗi chúng ta,
đặc biệt là thế hệ trẻ ngày nay. Vẻ đẹp tâm hồn là sự tổng hòa của những giá trị
nội tại bên trong con người là những thái độ suy nghĩ tình cảm tốt đẹp hướng
thiện của mỗi người để tạo nên cái đẹp chân chính cho bản thân. Chúng ta vẫn
thường chăm chút nhiều cho vẻ bề ngoài mà quên đi rằng tâm hồn cũng cần được
nuôi dưỡng. Vẻ đẹp tâm hồn khơng có hình hài, sắc thái nhất định, chúng ta cũng
khơng thể cầm nắm được nhưng nó mang ý nghĩa sâu xa, bền vững. Nuôi dưỡng
một tâm hồn đẹp đẽ giúp ta biết lắng nghe, biết quan sát, khơng ngừng học hỏi để
ta trưởng thành, chín chắn hơn trên bước đường đời. Q trình dài để có được
một tâm hồn trong sáng ấy khiến bản thân ta dường như cũng biết đồng cảm, thấu
hiểu, sẻ chia, yêu thương mọi người hơn, đặc biệt là những hoàn cảnh thiếu thốn,
bất hạnh. Tôi như nhận ra rằng thế giới xung quanh cũng có bao điều thật tốt đẹp,
đáng quý và cần trân trọng. Nguyễn Bỉnh Khiêm - tấm gương sáng cho việc ni
dưỡng tâm hồn. Ơng đã từ quan về ở ẩn khi nhận ra sự thối nát của triều đình, để
giữ cho mình một tâm hồn trong sạch, thanh thản. Thật đáng buồn khi nhiều bạn
trẻ ngày nay chỉ quan tâm tới vẻ đẹp bên ngoài mà lãng quên đi sự tồn tại của vẻ

đẹp bên trong, hay sống ích kỷ, giả tạo, vơ cảm trước những số phận. Bản thân
tôi đã từng bị ham muốn làm đẹp mình qua lăng kính của người khác mà để tâm
hồn bị khô cằn. Thế nhưng tôi đã dần thay đổi bản thân, học cách lắng nghe, quan

Trang 10


11 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

sát, yêu thương và trân trọng những thứ tốt đẹp để vun đắp cho tâm hồn mình
thêm vẹn tồn. Bởi tơi nhận ra con người ta chỉ hồn thiện khi có sự hài hịa giữa
vẻ đẹp hình thức và vẻ đẹp tâm hồn.
5. NLXH - Hoàng Minh Anh - K23043 - 2.0
Tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng tâm hồn
Không ai sinh ra đã hoàn hảo cả bởi vậy nên mỗi chúng ta ai cũng phải ni
dưỡng cho mình một tâm hồn đẹp. Ni dưỡng tâm hồn chính là việc tự mình
nhìn nhận những thái độ, hành vi và khả năng của bản thân, biết đâu là điểm mạnh
để phát triển thêm, đâu là điểm yếu để khắc phục và sửa đổi. Khi bạn trở thành
người có đạo đức, phẩm chất tốt thì bạn sẽ được mọi người xung quanh tơn trọng
hơn. Ông cha ta cũng có câu “Cái nết đánh chết cái đẹp”, khi bạn chỉ xinh đẹp
thôi mà tâm hồn bạn khơng tốt đẹp thì những giá trị bản thân của bạn cũng bị
giảm xuống. Vậy nên việc nuôi dưỡng một tâm hồn vơ cùng quan trọng. Đó là
việc bạn lan tỏa nhiều giá trị yêu thương, tốt đẹp đến với mọi người xung quanh,
đặc biệt là đối với gia đình, thầy cơ, bạn bè. Khi bạn làm được điều đó thì cuộc
sống của mình càng trở nên hạnh phúc và thanh thản hơn. Chẳng hạn như chàng
trai trẻ Quang Linh, anh đã giúp đỡ cho người nghèo và trẻ em tại Châu Phi. Anh
bỏ tiền của mình để khoan giếng nước ngọt cho họ, hành động của anh đã cho ta
thấy được vẻ đẹp từ tâm hồn con người. Đó là một tấm gương sáng để thế hệ trẻ
ngày nay học hỏi và noi theo. Nhưng bên cạnh đó các bạn trẻ cần phải tránh xa
những suy nghĩ, lối sống ích kỉ, vơ cảm, chắt lọc những điều phải, trái, đúng, sai

để không bị dụ dỗ, sa ngã vào tệ nạn xã hội. Ta có thể thấy việc ni dưỡng tâm
hồn khơng hề khó nhưng cần thực hiện một cách nghiêm túc và lâu dài. Bản thân
tôi cũng học hỏi và chất lọc những thông tin để nuôi dưỡng tâm hồn từ sách và
bài học thực tế xung quanh mình, tơi nhận ra rằng việc ni dưỡng tâm hồn cũng
khơng kém gì việc ni dưỡng thể xác!
6. NLXH - K23060- Lý Đoàn Tuyết Ngân - 1.75/2
Tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng tâm hồn
“Cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời sự mất mát lớn
nhất là bạn để tâm héo tàn ngay khi còn sống” ( Norman Kusin). Con người chúng
ta thường chú trọng việc ni dưỡng thể xác - vẻ bề ngồi nhiều hơn việc nuôi
dưỡng tâm hồn thanh khiết, thanh cao. Nhưng đã bao giờ ta tự hỏi tại sao việc
nuôi dưỡng tâm hồn của thế hệ trẻ ngày nay lại quan trọng đến vậy? Nuôi dưỡng
tâm hồn là vun đắp, xây dựng nên vẻ đẹp phẩm chất bên trong của mỗi người. Đó
chính là điều rất quan trọng và cần được rèn luyện, tạo dựng ngay từ khi còn nhỏ.
Mỗi chúng ta sẽ có nhiều cách khác nhau để ni dưỡng tâm hồn từ những hành
động nhỏ nhặt trong cuộc sống như biết lắng nghe, chia sẻ, đồng cảm với người
xung quanh, khơng ngừng tìm tịi, nâng cao hiểu biết về vốn kiến thức, lạc quan

Trang 11


12 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

và hướng đến những điều tích cực. Từ việc ni giống tâm hồn trong sáng, khỏe
mạnh sẽ giúp ta có được cuộc sống hạnh phúc, vui vẻ, để đối mặt với những điều
xảy đến bất ngờ. Đến đây tôi chợt nhớ về một tấm gương thực hiện tốt về việc
nuôi dưỡng tâm hồn nó cơ Nguyễn Khánh Thương - giảng viên khoa Báo chí
Truyền thơng - người đã cống hiến nhiều cho cơng tác từ thiện khi cịn là sinh
viên tới lúc qua đời. Thậm chí khi đang chống chọi với căn bệnh ung thư quái ác
cô vẫn thành lập và hoạt động mạng lưới ung thư vú Việt Nam giúp đỡ và động

viên các bệnh nhân ung thư vú trên cả nước. Nhưng bên cạnh đó, vẫn có những
người trẻ mải mê chạy theo nhiều xu hướng, bỏ quên giá trị tâm hồn, chỉ biết
chăm chút vẻ bề ngoài mà để tâm hồn trống rỗng, buông thả, thiếu hiểu biết rồi
bị cuốn xoay trong xã hội tấp nập. Đối với tôi, để cuộc sống không trôi qua một
cách vô nghĩa, tôi đã bắt đầu biết lắng nghe hơi thở cuộc sống, bộc lộ cảm xúc ra
ngồi và mở lịng hơn. Tơi khơng né tránh những gì mình thấy, khơng biện minh
cho những gì mình sai và cũng khơng kìm hãm q mức cảm xúc trong tâm hồn
mình. Ni dưỡng tâm hồn với tôi cốt yếu là lựa chọn hạnh phúc, lạc quan, trân
trọng những phút giây hồn nhiên, vui để tạo nên vẻ đẹp chân chính.
7. NLXH Trịnh Lâm Huy - K23016- 1.75/2
Giá trị của những điều đã qua….
Nữ hoàng truyền thông Mỹ Martha Stewart đã phát biểu trong một cuộc phỏng
vấn rằng “Khi bạn bước qua một giai đoạn thay đổi, chính bản thân bạn cũng đã
thay đổi rồi”. Quả đúng như vậy khi ta trưởng thành hơn thì giá trị của những
điều đã qua thật đáng trân trọng và tự hào. Những điều đã qua là trang sách hồi
ức đã trải qua trong cuộc sống, có buồn, vui, hạnh phúc hay cả vấp ngã đã ăn sâu
ở lại trong tâm trí chúng ta. Mỗi khi cảm thấy mệt mỏi, chán nản bạn chỉ cần
ngồi xuống suy nghĩ về những điều đã qua thì bản thân như được tiếp thêm nguồn
động lực to lớn để vượt qua hoàn cảnh lúc bấy giờ. Ngồi ra nó cịn giúp chúng
ta hiểu được giá trị của chính mình, từ đó tránh xa được những suy nghĩ tiêu cực,
học được cách biết ơn với người đã ln ở bên mình trong những lúc khó khăn,
hoạn nạn. Khi nhìn lại những điều đã qua giúp ta nhìn nhận lại những thiếu sót,
điểm yếu của bản thân trong khoảng thời gian vừa qua để khắc phục và ngày càng
trở nên hồn hảo hơn. Cùng nhìn lại đại dịch COVID 19 diễn ra hết sức phức tạp
vừa qua, những mạnh thường quân đã không quản ngại đi đến vùng tâm dịch, tiếp
tế nhu yếu phẩm cho người lao động nghèo bị mắc kẹt lại bùng dịch. Giá trị của
những điều đã qua thật đẹp khi ta biết yêu thương sẻ chia để cùng nhau vượt qua
giông bão. Trớ trêu thay xã hội ngày nay phát triển lại kéo theo một số người
chạy theo nó mà quên mất đi giá trị của những điều mà mình đã đạt được trong
thời gian qua đã đủ hay chưa. Tôi cũng là một trong số nạn nhân bị cuốn vào

vòng xuyến thời đại ấy, chưa bao giờ hài lòng với thứ mà mình đang sở hữu. Nếu
cứ như vậy thì bản thân thật ích kỷ chỉ vì lợi ích trước mắt nên tôi cần thay đổi
ngay từ bây giờ, sống chậm lại một chút để thấy giá trị của những điều đã đi qua
khơng bị vùi lấp trong tâm hồn mình một cách lãng phí.

Trang 12


13 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

8. NLXH - K23159- 1.75/2.0
Giá trị của sự lắng nghe
Có người đã từng nói: “ Sự thành cơng khơng đến từ việt nói nó đến từ việc
lắng nghe”. Câu nói ấy đã nâng tầm giá trị của việc lắng nghe trong cuộc
sống. Lắng nghe là sự chân thành với câu chuyện của người khác khi họ giãi bày
tâm sự, sẻ chia để từ đó thấu hiểu, đồng cảm cho những tâm sự ấy và ta có thể
đưa cho họ những lời khuyên, lời động viên chúc họ vượt qua biến cố lúc đó. Giá
trị của việc lắng nghe chính là tình cảm ấm áp của hơi ấm tình người tạo nên, đó
là sự quan tâm đến những lúc họ cần ta nhất, là sự yêu thương, sẵn sàng lắng nghe
câu chuyện của họ. Bên cạnh đó việc lắng nghe sẽ giúp chúng ta nhận ra được
nhiều điều và có được nhiều bài học sâu sắc. Có thể nói lắng nghe với lịng cảm
thơng là chìa khóa hạnh phúc dẫn đến sự thành công. Thời nhà Trần trước sự tấn
công khủng khiếp của đế quốc Mông Cổ và nhà Nguyên, nhà vua đã tổ chức hội
nghị Diên Hồng, Bình Than để lắng nghe ý kiến của các bô lão về kế sách đánh
lại giặc mông Nguyên. Nhờ vào sự lắng nghe và tiếp thu quân dân ta dưới sự chỉ
đạo của vua và tướng quân nhà Trần đã đánh đuổi bọn xâm lược. Việc lắng nghe
có giá trị vơ cùng quan trọng trong mọi tình huống biết lắng nghe thì ta sẽ được
yêu quý và trân trọng. Tuy nhiên trong cuộc sống xô bồ và hối hả hiện nay, một
số người sống nhanh, sống bận rộn mà chưa biết quan tâm và lắng nghe người
khác hoặc là họ luôn bảo thủ với lý lẽ của mình tạo cho bản thân lớp vỏ bọc.

Những người đó cần phải chấn chỉnh lại thái độ sống của bản thân. Thật may mắn
khi bản thân tôi hiểu được rõ giá trị quý báu của việc lắng nghe, để từ đó tự ý
thức được bản thân phải sống chậm lại, lắng nghe thật trọn vẹn xúc cảm của mọi
người cũng như của chính mình. Khi mọi người dành ra một chút thời gian để
lắng nghe thì cuộc đời sẽ trở nên tốt đẹp và đáng sống hơn!
9. NLXH - K23013- 1.75/2.0
Cách chạm đến hạnh phúc…
Bàn với hai chữ hạnh phúc tác giả Giản Tư Trung từng chia sẻ: “Con người
có thể chạm đến hạnh phúc bằng hai cách đó là làm những việc lớn hoặc làm
những việc nhỏ với tình u cực lớn”. Ai cũng có cách chạm đến hạnh phúc của
riêng mình, với tơi hạnh phúc đến từ những điều nhỏ bé tôi làm hằng ngày, như
ngắm nhìn thế giới xung quanh, cảm nhận âm thanh và màu sắc của sự sống, đón
nhận đường khí trong lành từ cây xanh, là cùng ngồi chung với gia đình ăn bữa
cơm nhà hay hoàn thành mục tiêu đã đề ra trong một ngày. Hạnh phúc đến với ta
chỉ đơn giản là những việc nhỏ nhưng vô cùng ý nghĩa mà tao làm mỗi ngày, chỉ
cần bản thân cảm thấy thực sự thoải mái và biết đủ. Một số người cho rằng những
việc nhỏ bé sẽ không mang lại hạnh phúc nhưng họ quên mất rằng những điều
lớn lao được tạo ra từ nhiều điều nhỏ bé mà tao làm mỗi ngày. Trong nước tuy
nhỏ nhưng nó ln cảm thấy hạnh phúc khi là một phần của đại dương bao la, ta

Trang 13


14 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

hạnh phúc khi ta được sống trên trái đất này. Vậy nên dù là việc lớn hay nhỏ chỉ
cần làm bằng cả trái tim nhiệt thành mở mắt thì bản thân sẽ cảm thấy hạnh phúc
rất nhiều. Là một học sinh đã và đang thực hiện nhiều điều nhỏ bé bằng cả tâm
sức và lịng nhiệt huyết mỗi ngày bây giờ tơi tin rằng từ những điều nhỏ bé ấy sẽ
tạo nên điều phi thường!

10. NLXH - K2326- 1.75/2.0
Cách chạm vào hạnh phúc
Trong cuộc đời mỗi người hạnh phúc là một thứ gì đó ln gắn liền khơng
thể thiếu. Ai cũng có một lối đi riêng không ai giống ai và hạnh phúc cũng vậy
mỗi người đều chọn cho mình những cách mà họ cảm thấy hạnh phúc bằng việc
“Làm những việc lớn” hay “Làm những việc nhỏ với một tình yêu cực lớn. Tơi
cũng đã chọn cho riêng mình cách chạm vào hạnh phúc bằng việc làm những việc
nhỏ với một tình yêu cực lớn. Hạnh phúc là một loại cảm xúc khiến cho bản thân
cảm thấy thoải mái, hài lòng khi đã thỏa mãn được nhu cầu nào đó ở bản thân.
Khi bạn cảm thấy hạnh phúc thì mọi thứ xung quanh đều gắn liền với niềm vui.
Tại sao tôi lại chọn chạm vào hạnh phúc bằng việc trên ư, bởi tơi cảm thấy đồng
tình với câu “Hạnh phúc cũng giống như chiếc đồng hồ loại ít phức tạp nhất là
loại ít hỏng nhất”. Cũng có thể do thời điểm hiện tại tôi chưa thể làm những việc
lớn nhưng tôi lại có một tình u với mọi thứ tơi cảm thấy hạnh phúc cực lớn.
Tôi chỉ cần làm những việc nhỏ nhặt cùng với một lòng cháy bỏng cũng đã thấy
hạnh phúc vì tơi làm hết mình. Hạnh phúc khơng phân biệt là việc lớn hay nhỏ
miễn là bản thân chúng ta thỏa mãn với những gì mình làm ra với tất cả sự tâm
huyết. Không chỉ vậy mà hạnh phúc ln đến hằng ngày vì mỗi ngày được sống
trên đời thì là ngày tơi cịn được là chính mình, tận hưởng những điều mới lạ,
sống hết mình với tình yêu xung quanh. Nhưng có một số người chỉ biết cuộn
tròn trên chiếc giường với những thất bại của bản thân mà khơng đứng dậy tìm
niềm vui mang lại hạnh phúc cho mình. Nếu đang trong giai đoạn khó khăn ấy
xin hãy cố gắng vươn lên bằng những sự tích cực mọi điều sẽ tốt đẹp và mang lại
hạnh phúc. Trước đây tôi từng nghĩ hạnh phúc là một thứ xa xỉ, hiếm hoi, khó
chạm đến nhưng từ khi tơi tìm ra được lý lẽ sống, hết mình với tình u và đam
mê thì đó là lúc tơi từng bước chạm vào hạnh phúc!
Phần III. Các bài phân tích 9+ tác phẩm Ngữ văn 12 trọng tâm thi
1) Việt Bắc – Tố Hữu
Đề bài: Đọc đoạn trích sau:
- Mình về mình có nhớ ta?

Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.
Mình về mình có nhớ khơng

Trang 14


15 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

Nhìn cây nhớ núi, nhìn sơng nhớ nguồn?
- Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi
Áo chàm đưa buổi phân ly
Cầm tay nhau biết nói gì hơm nay...
(“Việt Bắc” – Tố Hữu)
Phân tích đoạn thơ trên, từ đó nhận xét ngịi bút trữ tình chính trị của nhà
thơ.
Họ và tên: Hoàng Bảo Ngọc
Lớp: Cấp tốc 2k4
Điểm: 4.75/5

BÀI LÀM
Trong bài thơ “Tạm biệt”, Tố Hữu viết:
“Xin tạm biệt đời yêu quý nhất
Còn mấy vần thơ một nắm tro
Thơ gửi bạn đường tro gửi đất
Sống là cho, chết cũng là cho”
Phải chăng, đó là tâm nguyện của những nhà thơ, nhà văn, người trọn đời
đã hiến dâng tài năng cho Tổ quốc, cho Đảng và nhân dân? Văn chương, thơ ca
chính là sự kết tinh vẻ đẹp của thời đại. Âm vang của lịch sử dường như đọng lại
đẹp nhất, rực rỡ nhất qua những trang văn, trang thơ. Chiến tranh đã qua đi, bụi

thời gian phủ dày lên chiến trường, lên bia mộ những anh hùng. Nhưng văn học
nghệ thuật bằng sứ mệnh thiêng liêng của mình đã tái hiện và khắc sâu những
hình ảnh oanh liệt thời khói lửa ấy. Mỗi thời kỳ lịch sử, mỗi sự kiện cách mạng
qua đu lại để lại vơ số hồi niệm, lưu luyến cho các tác phẩm văn chương. Và khi
nhắc đến nhà thơ của thời đại, của cách mạng ta phải nhắc đến tên tuổi của Tố
Hữu. Hầu hết các tác phẩm của ông luôn song hành cùng cách mạng. Một trong
những tác phẩm tiêu biểu nhất của ông là bài thơ “Việt Bắc”. Bài thơ đã tái hiện
chân thực kỷ niệm cách mạng và nỗi nhớ da diết của kẻ ở người đi qua những
lượt lời hỏi đáp giữa cán bộ về xuôi và nhân dân Việt Bắc. Nỗi nhớ ấy đặc biệt
được thể hiện qua đoạn thơ như một lời nhắc nhở ở đầu tác phẩm, qua đó ta thấy
được ngịi bút trữ tình chính trị sâu sắc của nhà thơ:
“- Mình về mình có nhớ ta?
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng
……
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hơm nay…?”
Thơ Tố Hữu là dịng thơ trữ tình chính trị. Cái tơi trữ tình trong thơ ơng
ngay từ đầu đã là cái tôi chiến sĩ (Từ ấy), càng về sau càng xác định là cái tôi

Trang 15


16 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

nhân danh đảng, nhân danh dân tộc (Ta đi tới). Việt Bắc là quê hương cách mạng,
là căn cứ vững chắc của bộ đội ta trong kháng chiến chống Pháp. Tại nơi
đây,người dân Việt Bắc đã che chở. đùm bọc cho Đảng, kề vai sát cánh cùng bộ
đội ta. Sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (1954), hiệp định Giơnevơ được ký
kết, một trang sử mới của đất nước được mở ra. Tháng 10/1954, các cơ quan của
trung ương Đảng và chính phủ rời chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội. Cuộc sống

thay đổi có tính bước ngoặt: từ chiến tranh sang hịa bình, từ núi rừng về thành
thị. Biết bao băn khoăn, trăn trở về tấm lòng son sắt, thủy chung nơi những người
từng được đùm bọc, che chở, bao lưu luyến với những tấm lòng “đồng cam cộng
khổ”, “chia ngọt sẻ bùi”, những bâng khuâng thương nhớ của kẻ ở người đi đã
tuôn trào ra.
Khổ thơ đầu tiên của Việt Bắc là một bằng chứng trong thơ ca có họa (thi
trung hữu họa). Bốn câu thơ trong khổ thơ chính là lời nhắn nhủ của người ở lại,
khơi gợi những kỉ niệm nghĩa tình. Trong đó, ở hai câu thơ đầu tiên ta bắt gặp
những nỗi nhớ về thời gian:
“- Mình về mình có nhớ ta?
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng”
Dấu “-” ở đầu đoạn trích như đánh dấu lượt lời mới, mở đầu cho cuộc đối
thoại của kẻ ở người đi. Nó khiến lời thơ như có chất văn xi, như một câu
chuyện kể tuần tự từng lượt thoại của các nhân vật. Trước khoảnh khắc chia tay
đầu lưu luyến ấy, đồng bào đã không thể kiềm nổi mà kết thành một câu hỏi. Đó
là một câu hỏi tu từ, một câu hỏi như sự trăn trở không biết rằng cán bộ khi về tới
thủ đơ rồi liệu có nhớ đến họ hay khơng. Câu hỏi này vốn dĩ đã khơng cần câu trả
louwf. Nó như một cách để nhân dân Việt Bắc bày tỏ nỗi nhớ nhưng, quyến luyến
một đoạn tình cảm sắp rời xa. Tác giả tiếp tục đề cập đến nỗi nhớ qua cụm từ chỉ
thời gian “Mười lăm năm ấy”, vừa là một danh từ chỉ thời gian vừa là một cụm
danh từ để ấp êm những hoài niệm. Mười lăm năm là một con số cụ thể, ấy vậy
mà Tố Hữu lại dùng nó với từ ngữ mang tính phiếm chỉ “ấy”. Đó là khoảng thời
gian gắn bó với biết bao ân tình của nhân dân Việt Bắc và cán bộ cách mạng (từ
19401954). Từ “ấy” như mở ra một miền cảm xúc dạt dào khiến con người trở
nên mơ hồ và xúc động trước sự chảy trơi vơ tình của thời gian, khiến cho khoảng
thời gian vốn đã gắn bó nay càng trở nên lãng mạn. Và dường như con số “mười
lăm năm” khơng khó để chúng ta có thể bắt gặp trong văn chương:
“Những là rày ước mai ao
Mười lăm năm ấy biết bao nhiêu tình”
Con số ấy đã từng được nhắc đến trong “Truyện Kiều”. Cũng là mười lăm

năm, cũng biết bao tình nghĩa, các tác giả đều muốn nhắn nhủ rằng: càng gắn bó
lâu, con người ta càng day dứt khi phải nói lời tạm biệt
Ở hai câu tiếp theo, nhân dân dường như muốn nhắc đến cảm xúc gắn bó
và nỗi nhớ trong khơng gian thiên nhiên Việt Bắc:
“Mình về mình có nhớ khơng
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sơng nhớ nguồn”

Trang 16


17 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

Tác giả sử dụng điệp từ “nhìn”, “nhớ” thể hiện nỗi nhớ bao trùm cả không
gian luôn tha thiết, thường trực trong lòng người ở lại. Vẫn là câu hỏi tu từ nhắc
nhở người đi về tình cảm của người ở lại. Liệu về với Hà Nội của đèn đường, của
phố thị, những cảnh sắc thiên nhiên của Việt Bắc nơi đây liệu có khiến người
qn đi khơng? Với những hình ảnh được liệt kê “cây”, “núi”, “sông”, “nguồn”,..
Tố Hữu như lồng vào đó ý tứ của câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn” bên cạnh
việc khắc họa hình ảnh núi rừng thân thương nơi Việt Bắc.
Qua bốn câu thơ đầu tiên, người đọc thấy được cách sử dụng linh hoạt,
nhuần nhuyễn lối xưng hơ mình ta của tác giả. Trong ca dao Việt Nam, “mình
ta” như kucs hát ví dặm của người ở người về, tuy hai mà một, tuy một mà hai.
Ta có thể bắt gặp lối xưng joo này trong rất nhiều ca dao Việt Nam:
“Mình nhớ ta như cà nhớ muối
Ta nhớ mình như cuội nhớ trăng”
Hay:
“Mình về ta chẳng cho về
Ta níu vạt áo ta đề câu thơ”
Sáng tạo của Tố Hữu đã diễn tả tình cảm cách mạng cho mối quan hệ trở
nên gần gũi thân thiết. Cũng bởi quá thân thiết nên những người ở lại nơi núi rừng

ai cũng bồi hồi, lo lắng mình sẽ bị lãng quên giữa muôn vàn niềm vui nơi thủ đơ
hoa lệ kia. Đó có lẽ cũng là câu trả lời cho câu hỏi vì sao “Việt Bác” bắt đầu bằng
lời của người ở lại chứ không phải của người ra đi? Phải chăng là người ra đi sẽ
ít day dứt hơn khi bước về phía trước với bao điều mới mẻ đang chờ đón, cịn
người ở lại sẽ khắc khoải nơi chốn cũ, sẽ mãi ơm bóng hình của những khung
cảnh cũ, đau đớn khôn nguôi. Hay người ở mở lời trước vì họ sợ bị lãng quên,
khi thời gian qua đi, người vì niềm vui chốn xa kia mà bỏ lại ta ở ngày xưa cũ.
Ta từng bắt gặp sự lãng quên ấy trong thơ của Nguyễn Duy:
“Từ hồi về thành phố
Quen ánh điện cửa gương
Vầng trăng đi qua ngõ
Như người dưng qua đường”
Khi con người trở về với phố thị, ánh trăng thủy chung, cái ánh trăng “hồn
nhiên như cây cỏ” cũng hóa “người dưng qua đường”. Nỗi lo lắng của người ở
khơng phải khơng có căn cứ; thậm chí nó cịn là một biểu hiện tâm lí thường gặp:
nỗi lo âu bị quên lãng khi ly biệt.
Tố Hữu từng nói: “Thơ chỉ bật ra khi trong tim anh mọi thứ đã thật ứ đầy”.
Tác giả là người mang tâm trạng của người ra đi, chính từ những niềm thương,
những lưu luyến với đồng bào Việt Bắc đã trào ra trong tim mà thi nhân đã viết
nên những lời đáp của cán bộ về xuôi ở khổ thơ thứ hai:
“Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ bồn chồn bước đi”
“Đi” chính là người ở lại. Với đại từ phiếm chỉ “ai”, tác giả như xóa mờ
đơi chút bóng hình người ở lại. Dụng ý nghệ thuật ấy đã tô đậm thêm nỗi nhớ

Trang 17


18 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

nhung, luyến tiếc trong lịng người cán bộ về xi. Ta cịn bắt gặp được điểm
sáng nghệ thuật qua từ láy “tha thiết”. Ơng đảo lại từ
“Áo anh rách vai
Quần tơi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay”
Họ cầm tay nhau trong khơng khí bịn rịn, nghẹn ngào mà “khơng nói nên
lời”. “Biết nói gì hơm nay” khơng phải là khơng có gì để nói mà là có quá nhiều
điều nhưng lại như nghẹn lại, như bất hữu trước tình cảm trào dâng mãnh liệt.
Dấu ba chấm cuối khổ thơ xuất hiện như một nốt nhạc ngân dài sự lưu luyến, tình
cảm cứ nối tiếp tình cảm…
“Các anh đi ngày ấy đã lâu rồi
Xóm làng tơi cịn nhớ mãi
Các anh đi bao giờ trở lại
Xóm làng tơi trai gái vẫn chờ mong”
(“Bao giờ trở lại “- Hồng Trung Thơng)
Trong những bài thơ về kháng chiến, chúng ta bắt gặp khơng ít những dịng
thơ thấm đẫm tình quân dân. Tố Hữu một chiến sĩ cách mạng ln lồng ghép vào
thơ ơng khơng khí cách mạng và những sự kiện lịch sử. Song chúng không khô
khan mà lại vô cùng tha thiết, dịu dàng. Tố Hữu với ngịi bút trữ tình chính trị đã
biến sự kiện lịch sử năm 1954 ấy thành một thời khắc sâu sắc và quyến luyến
giữa quân và dân. Thơ ca chính là nơi ni dưỡng tình cảm, giáo dục ln lí và
truyền tụng đạo đức. “Việt bắc” bằng ngòi bút trữ tình chính trị của nhà văn đã
thành cơng mang đến cho người đọc kiến thức lịch sử, chính trị thời cuộc mà
thắm tình, đẫm lệ vơ cùng.
Bài thơ “Việt Bắc” để lại ấn tượng bởi bức tranh thiên nhiên con người
Việt Bắc. Bằng cách sử dụng thể thơ lục bát mang âm hưởng sâu lắng, giọng điệu
thủ thỉ tâm tình cùng các biện pháp tu từ hoán dụ, điệp ngữ,... Tố Hữu đã mang
đến cho người đọc sự khâm phục tinh thần bất khuất, đồn kết giữa một thời khói

lửa hào hùng đã qua. Quả thật không sai “Thái độ tồn tâm tồn ý với Cách mạng
là ngun nhân chính làm nên thành công của nhà thơ Tố Hữu”.
Chế Lan Viên từng nhận xét thơ Tố Hữu: “Thơ anh mà ru người trong nhạc,
vừa thức người bằng ý”. Những trang thơ “Việt Bắc” không chỉ thu hút chúng ta
bởi sắc điệu trữ tình mà cịn chín bằng tình cảm con người trong chiến tranh bom
đạn. Tố Hữu vừa làm cách mạng, vừa làm thư. Làm thơ để phục vụ cách mạng,
làm cách mạng để làm giàu nguồn cảm hứng cho thơ. Trong thời kì kháng chiến
chống Pháp, Tố Hữu đã tạo nên một thế giới trong kiệt tác của mình. Những vần
thơ ấy biết bao gian khổ, nhưng rất đời, rất tình ở Việt Bắc. Mà nói như Hồi
Thanh “văn chương gây cho ta những tình cảm ta khơng có và luyện những tình
cảm ta sẵn có”

Trang 18


19 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

2) Tây Tiến – Quang Dũng
Đề bài
“Nếu như Chính Hữu viết về những chàng vệ quốc bằng bút pháp hiện thực
thì Quang Dũng đã tái hiện vẻ đẹp người lính bằng đơi cánh lãng mạn đem
đến men say cho thi tứ, sự bay bổng của hình tượng... Nếu thiếu đi cái chất
lãng mạn, “Tây Tiến” cơ hồ sẽ mất đi vẻ đẹp tồn bích của nó.” (Nguyễn Đăng
Điệp)
Hãy phân tích khổ thơ sau để làm rõ bút pháp hiện thực và “đôi cánh lãng
mạn” trong hình tượng người lính của Quang Dũng.
“Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc
Qn xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sơng Mã gầm lên khúc độc hành”
(Trích “Tây Tiến”)
Họ và tên: Văn Thị Thu Hà
MHV: MV081
Điểm 4.5/5.0
BÀI LÀM
Từng nhớ Hàn Mặc Tử năm xưa đã từng tâm niệm “Máu đã khơ rồi, thơ
cũng khơ-Tình ta chết yểu tự bao giờ”. Nếu với thi sĩ đau thương, máu là sự sống
của thơ ca, của văn chương thì tơi tin những trang viết của Quang Dũng trong
“Tây Tiến” sẽ mãi bất tử với thời gian. Bởi đó là những trang viết với những vần
thơ được thể hiện tài tình qua bút pháp hiện thực và “đơi cánh lãng mạn” trong
hình tượng người lính của Quang Dũng. Nói như Nguyễn Đăng Điệp: “Nếu như
Chính Hữu viết về những chàng vệ quốc bằng bút pháp hiện thực thì Quang Dũng
đã tái hiện vẻ đẹp người lính bằng đơi cánh lãng mạn đem đến men say cho thi
tứ, sự bay bổng của hình tượng... Nếu thiếu đi cái chất lãng mạn, “Tây Tiến” cơ
hồ sẽ mất đi vẻ đẹp tồn bích của nó”. Những điều đó được minh chứng rõ nét
qua những vần thơ sau:
“Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc
Qn xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất

Trang 19

20 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

Sông Mã gầm lên khúc độc hành”
(Trích “Tây Tiến”)
Platon đã nói: “Thơ là thần hứng” – thơ chỉ ra đời trong những giây phút
thăng hoa của người nghệ sĩ. Quang Dũng đã có được giây phút ấy khi viết Tây
Tiến. Từ xa xưa đến nay, thơ phải là tiếng hát thật sự của tâm hồn, khi tâm hồn
lên tiếng, thì nhà thơ khơng cần lý luận. Có lẽ vì thế mà Nguyễn Đăng Điệp mới
đưa ra lời nhận xét như vậy. Cái chất lãng mạn trong bài thơ được thể hiện thông
qua nỗi nhớ da diết của tác giả, của khung cảnh thiên nhiên Tây Bắc nên thơ,
hùng vỹ và cảnh sinh hoạt của nguời dân qua con mắt nghệ sĩ của người lính. Hay
trong bút pháp hiện thực, cái khó khăn, cái khắc nghiệt, chông gai luôn hiện hữu
thế nhưng trong cái khó khăn, gian khổ, khắc nghiệt, những người lính Tây Tiến
vẫn hướng đến những điều tốt đẹp. Và ta bắt gặp hình tượng người chiến sĩ bất
khuất, oai phong, lẫm liệt, những điều trên không hề bi lụy mà lại mang tinh thần
bi tráng vơ cùng
Có lẽ khi nhắc đến một nhà thơ trẻ ở miền Bắc, trưởng thành trong kháng
chiến chống Pháp mang hồn thơ phóng khống, lãng mạn, tài hoa và “đứng riêng
một cõi” thì chắc chắn ai cũng sẽ nghĩ đến Quang Dũng. Quả thực đúng như vậy,
Quang Dũng một nghệ sĩ rất đa tài, ngoài là một nhà thơ, nhà văn xuất sắc ơng
cịn là một họa sĩ, nhạc sĩ rất nổi tiếng. Từ xưa đến nay, vạn vật trong kí ức vốn
chỉ như những tĩnh vật trong bảo tàng, dù là kí ức của một thời chưa xa. Nếu
khơng có thần sắc của cảm xúc thổi vào, vạn vật dù có mĩ lệ trữ tình đến mấy
cũng chỉ là hóa thạch. Và kí ức "Tây Tiến" trong Quang Dũng cũng thế, nó được
xây đắp nên từ sự chân thành trong xúc cảm của tác giả vào năm 1948 khi nhà
thơ rời xa đơn vị Tây Tiến, nhớ về một thời chiến đấu gian khổ trong đồn qn.
Trong lúc ấy, ơng đã “ xuất thần trên đầu ngọn bút”, một mạch viết nên bài thơ
này từ những nỗi nhớ cuộn trào như thác lũ trong tâm trí. Đó là “thần hứng”, một
niềm cảm hứng sâu sắc và dồn dập, cho ra đời những vần thơ bồi hồi trở thành

bất tử. Thế mới biết, dù là một bài thơ chỉ được làm vỏn vẹn trong vài mươi phút,
nhưng nó đủ sức gợi, đủ sức ngân vang trong suốt vài mươi năm, hay thậm chí
vài mươi thế kỉ. Đó là sự bất diệt của thi hứng, của thơ ca, những “nguyên liệu”
góp vào sự vĩnh cửu của Tây Tiến khơng gì khác
Đồn qn Tây Tiến được thành lập vào đầu năm 1947, có nhiệm vụ phối
hợp với bộ đội Lào tiêu hao sinh lực địch và bảo vệ biên giới Tây Bắc của tổ
quốc. Các anh chủ yếu là thanh niên Hà Nội , những chàng trai hào hoa phong
nhã, vừa gác bút nghiên đi theo tiếng gọi của kháng chiến. Họ ra đi với một quyết
tâm cao độ: “Tây Tiến người đi không hẹn ước". Nếu như ở các đoạn thơ trước
đó, nhà thơ tập trung bút lực khắc hoạ lại chặng đường hành quân đầy kỉ niệm
vừa thơ mộng, lại vừa thấm đẫm vết hằn tháng năm. Thì ở đoạn thơ này, Quang
Dũng đưa ta trở lại với lăng kính hiện thực nhằm tơn vinh vẻ đẹp của người lính
kiêu hùng. Đoạn thơ đã trở thành một bức tượng đài về hình ảnh người chiến sĩ
với vẻ đẹp hào hùng của lí tưởng cao cả, của ý chí kiên cường, của sự gan góc,
hy sinh dũng cảm cùng với vẻ đẹp hào hoa lãng mạn của tâm hồn đằm thắm mộng
mơ:

Trang 20


21 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc
Qn xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.
Những tháng năm “hoa lửa", những cuộc chiến khắc nghiệt, những thiếu
thốn vất vả đều là những sự thật không thể chối bỏ. Quang DŨng không những
không trốn tránh những vất vả, những gian lao ấy, ngược lại ông đã tái hiện cuộc
sống chiến đấu gian khổ, hào hùng của chiến sĩ Tây Tiến bằng bút pháp hiện thực

đậm nét qua bốn câu đầu của khổ ba. Thế nhưng khơng vì vậy mà ơng khiến cho
bài thơ ảm đạm một màu đau đớn, chính chất lãng mạn của những chàng trai Hà
Thành năm ấy đã thực khiến cho sức mạnh niềm tin trở nên mãnh liệt đến phi
thường, vượt qua cả những gian khó chồng chất trước mặt, để lý tưởng một thời
hoa lửa cứ rực cháy trên bầu trời mong mỏi màu xanh hồ bình. Quả thực, nó
khơng khiến cho bài thơ ủy mị hay khiến con người ta nản chí, nhụt lịng mà trái
lại, nó trở thành đơi cánh nâng đỡ người lính vững bước bảo vệ Tổ quốc.
Ngay từ những dòng đầu, người đọc đã ấn tượng với hình ảnh “đồn binh
khơng mọc tóc” Hình ảnh đó phản ánh trận sốt rét rừng trong hồn cảnh chiến
đấu gian khổ, thiếu thốn. Những cơn sốt rét đã làm tóc các anh rụng nhiều, nên
có người gọi người lính thời kì này là những anh vệ trọc. Khơng chỉ vậy, nhà thơ
cịn sử dụng phép đảo ngữ, đảo “Tây Tiến đồn binh” lên đầu đã góp phần tơ đậm
chân dung hình ảnh những người chiến sĩ. Tiếp đến câu thơ sau với ý đối lập
nhau: hình ảnh “quân xanh màu lá” vừa gợi lại trang phục người lính, đó là màu
xanh của lá ngụy trang. Nhưng có lẽ ấn tượng sâu sắc hơn vẫn là màu da xanh
xao vì bệnh tật, mặc dù vậy người lính vẫn tràn đầy dũng khí, vẫn “dữ oai hùm”.
Với hình ảnh đối lập đó, tác giả đã tạo sự tương phản giữa ngoại hình và tính chất,
giữa hình thức bên ngồi có phân xanh xao với phẩm chất kiên cường đầy dũng
khí của người lính Tây Tiến.
Nỗi nhớ của nhà thơ Quang Dũng mỗi lúc một cao vút lên, nhớ một dáng hình,
một ánh mắt kiên quyết, căm thù. Đồng thờ nhớ lại cả tâm tư, tình cảm của người
lính. Có lẽ đặc điểm của người lính Tây Tiến được tập trung thể hiện rõ nhất ở
hai câu thơ:
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.
Hình ảnh mắt trừng gửi mộng biểu hiện ý chí quyết tâm, một lịng căm thù
cao độ, một hồi bão lớn sẵn sàng tiêu diệt kẻ thù, bảo vệ biên cương tổ quốc.
Nhưng nếu như viết về một người lính mà chỉ có được cái hào hùng dũng cảm,
cái quyết tâm chiến đấu thì dường như chúng ta vẫn chưa hiểu rõ về tâm hồn họ.
Bởi ở họ cịn có tình cảm nhớ thương , biểu hiện một nét đẹp trong trái tim người

lính. Điều đó cũng được nhiều nhà thơ khắc họa , trong thi ca kháng chiến chống
Pháp , người lính trong bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu ra đi từ những miền
q nghèo khó thì nỗi nhớ của họ cũng thật chân thực, mộc mạc. Đó là nhớ quê
nhà, nhớ về những miền quê "nước mặn đồng chua" hay đất cày lên sỏi đá, hoặc
có lãng mạn hơn một chút là nhớ về giếng nước gốc đa- nơi đã từng hẹn hò, tâm

Trang 21


22 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

sự. Còn người lính trong bài "nhớ" của Hồng Nguyên là những người tứ xứ: "gặp
nhau hồi chưa biết chữ, quen nhau từ thuở một hai". Nỗi nhớ của họ vẫn là nhớ
q nhà:
Ít nhiều người vợ trẻ
Mịn chân bên cối gạo canh khuya"
Cịn người lính Tây Tiến ra đi từ Hà Nội, dĩ nhiên nỗi nhớ của họ là nhớ
về Hà Nội thân yêu. Nhưng nỗi nhớ của họ đâu chỉ là "hương cốm mới", hay
"những phố dài xao xác hơi may" mà rất lãng mạn trong giấc mơ về những cô gái
hà thành: 'đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm" Quang Dũng đã thật sự khái quát lên
được chất lính của người lính Tây Tiến: đó là người lính thật hào hùng, dũng cảm
nhưng rất hào hoa lãng mạn, cái lãng mạn đó khơng hề hạn chế hay làm giảm đi
nhiệt tình của tuổi trẻ mà trái lại đó là biểu hiện của tâm hồn mang nặng tình
nghĩa tình cảm. Đó sẽ là động lực để người lính Tây Tiến nói riêng và người lính
thời kì kháng chiến chống Pháp nói chung vượt lên trên mọi thử thách để chiến
thắng kẻ thù.
Quang Dũng như dõi theo từng bước chân của người lính tây tiến, nhớ lại
những cảnh rùng rợn, những tâm sự, những nỗi niềm xót xa của đồng đội trước
những nấm mồ viễn xứ. Nhưng cảm hứng chung của bài thơ nhưng vẫn là cảm
hứng chung mạnh mẽ, bi tráng. Họ sẵn sàng hi sinh tuổi trẻ cho sự nghiệp đấu

tranh của đất nước: 'chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh". Câu thơ nổi lên một
phương châm, một triết lí sống đẹp của tuổi trẻ. Đã nhiều lần Quang Dũng khơng
dấu diếm sự thật, thậm chí là sự mất mát hi sinh. Chính vì vậy, khi nhắc đến điều
này nhà thơ đã thể hiện được sự bi tráng, thiêng liêng:
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành
Hình ảnh “áo bào thay chiếu” một lần nữa gợi lên sự thiếu thốn của người
lính, nhưng nhà thơ đã dùng từ “áo bào” đầy trân trọng để nâng cao giá trị, nâng
cao ý nghĩa của sự hi sinh. Người lính nằm xuống: "anh về đất" là về với đất mẹ,
về với non sông tổ quốc, về với sự trường tồn. Sự mất mát của người lính nơi
biên cương, chẳng những làm xúc động đồng đội mà dường như còn làm động
đến cả đất trời , tiếng thác dữ gầm lên như tiếng kèn bi tráng, tiễn đưa người lính
về nơi vĩnh cửu với bao tiếc thương.
Có thể thấy, cảm hứng lãng mạn và bi tráng luôn đi liền với nhau trong
suốt tác phẩm. Nhờ có hai nguồn cảm hứng như vậy mà Quang Dũng đã có thể
tạc nên bức tượng đài bất tử về người lính trên nền thiên nhiên với nhiều màu sắc
đẹp đẽ. Cả nội dung và nghệ thuật của bài thơ một lần nữa lại được in đậm.
Quả thật bài thơ “Tây Tiến” đã ghi lại một cách chân thực và cảm động về
hình ảnh người lính Tây Tiến. Với “Tây Tiến”, Quang Dũng đã thật sự gửi vào
thơ ca kháng chiến chống Pháp một bức tranh chung về người lính trong những
năm đầu kháng chiến chống Pháp. Gương mặt người lính thủ đơ dũng cảm, hào
hoa thật sự chiếm được cảm tình người đọc. Hình ảnh đó sẽ mãi mãi đẹp trong
lịng mọi người để nhớ mãi quân Tây Tiến, khúc độc hành ca của một thời. Quả
thật, nhận xét trên của Nguyễn Đăng Điệp là vô cùng xác đáng nếu như “Tây

Trang 22


23 | # h o c v a n c o s u o n g m a i

Tiến"- Quang Dũng thiếu đi cái chất lãng mạn thì nó thật sự đánh mất đi vẻ đẹp
tồn bích và những giá trị nhân văn, nhân bản mà nó đã và ln đem lại, khích lệ
tinh thần người chiến sĩ.
3) Đất nước – Nguyễn Khoa Điềm
Đề bài:
“Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần Đất Nước
Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng ta hài hòa, nồng thắm
Khi chúng ta cầm tay mọi người
Đất Nước vẹn tròn, to lớn
Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang Đất Nước đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng
Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước mn đời...”
(Trích “Đất Nước” – Nguyễn Khoa Điềm)
Phân tích đoạn trích trên, qua đó thấy được tư tưởng Đất Nước Nhân Dân
của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.
Họ và tên: Trần Thanh Tâm
Mã học viên: MV037
Điểm: 4.5/5.0
BÀI LÀM SỐ 1
“Yêu nước” là một khái niệm thật bao la, vĩ đại nhưng đồng thời cũng gần
gũi, mộc mạc, rất đỗi nhỏ bé và riêng tư. Dường như tinh thần ấy luôn sẵn có
trong trái tim của mỗi chúng ta, chỉ là nhịp chảy chậm rãi của cuộc sống đời
thường đã ru cho tình u đó say ngủ trong đáy sâu tâm hồn, hoặc giả, ta chưa
từng có dịp nhận ra tình u ấy dạt dào ra sao. Đọc và tìm hiểu các tác phẩm văn

học ra đời giữa chiến trường khói lửa, ta có cơ hội thấy được tình u đất nước
mạnh mẽ, sôi nổi trong mỗi người, ngay cả ở thời hiện tại. Với tơi, đoạn trích
“Đất nước” thuộc trường ca Mặt đường khát vọng của Nguyễn Khoa Điềm là một
tác phẩm có sức lay động lớn lao như thế. Qua tác phẩm, tác giả đã gửi gắm tư
tưởng Đất Nước Nhân Dân vơ cùng tinh tế, khéo léo. Chính tư tưởng giản dị

Trang 23