hướng dẫn trả lời chi tiết lịch sử việt nam ôn thi tốt nghiệp cao đẳng, đại học

Lịch sử Việt Nam
Chơng I: Việt Nam sau chiến tranh TG lần thứ nhất
Bài 1: Những chuyển biến về kinh tế, chính trị, xã hội của Việt Nam từ 1919-1930
1, cuộc khai thác thuộc địa lần 2 của TDP ở đông dơng (1919-1929)
a. Nguyên nhân
-Sau ctr TG lần thứ nhất P là nớc thắng trận song kt, tài chính, bị kiệt khệ do ctr tàn
phá.
Những khoản đầu t vào nớc Nga đã bị mất trắng do thắng lợi của CM T10 đã lật đổ
CNĐQ Nga, điều đó cũng làm cho KT của P bị xa sút. Để bù đắp vào những thiệt hại
trên, TDP đã tăng cờng bóc lột NDLĐ ở trong nớc vừa ráo riết đẩy mạnh khai thác bốc
lột các thuộc địa. Việt Nam là thuộc địa quan trong nhất của P ở đông dơng cho nên
càng bị khai thác bóc lột nặng nề hơn. Đây là đợt khai thác lần 2 của P đợc tiến hành ở
ĐD (sau đợt 1 1897-1913)
b, nội dung cuộc khai thác bốc lột:
để khai thác tài nguyên và nguồn nhân công rẻ mạt, P đã tăng cờng đầu t vào Việt
Nam: chỉ tính trong 6 năm (1924-1929) tổng số vốn đầu t vào Đ D là 4 tỉ phăng,
gấp 6 lần 20 năm trớc ctr, với số vốn lớn P chú trọng đầu t vào 2 ngành đó là CN và
NN
-Trong NN: 1927 vốn đầu t là 400 triệu phăng gấp 20 lần trớc ctr, chúng tăng cờng cớp
ruộng đất lập đồn điền, trồng lúa, cao su, cà phê, (đặc biệt cao su) diện tích cao su
1918 là 15.000 ha đến 1930 pt 120.000 ha, việc khai thác mủ cao su 1929 tăng 3 lần so
với năm 1915.
Bên cạnh việc lập đồn điền, TDP còn tăng cờng khai thác NN = cách vơ vét thóc gạo
để xuất khẩu. Hàng năm P xuất khẩu 1.763.587 tấn thóc chiếm 60-70% tổng thu xuất
nhập khẩu trong thời gian này.
-Trong CN: chú trọng khai thác mỏ, chủ yếu ở bắc bộ diện tích khai thác 428.000ha
gấp 7 lần trớc ctr, nhiều nhất là khai thác than để xuất khẩu nhiều công ty than đã ra
đời (cty than Hạ Long, Đồng Đăng, Đông Triều, Tuyên quang) Ngoài ra t bản P còn
mở thêm 1 số cơ sở CN chế biến (nhà máy sợi Nam Định, Hải Phòng, rợu ở Hà Nội,
1
diêm Bến Thuỷ, gạo chợ lớn) tất cả những nhà máy xí nghiệp đợc xd nhằm tăng cờng

cho việc xuất khẩu thu lợi nhuận và phục vụ cho chính sách của TBP ở thuộc địa.
-thơng nghiệp:để lắm bắt thị trờng Việt Nam và ĐD nhằm độc chiếm thị trờng ĐD
trong thơng nghiệp P đã ban hành đạo luật đánh thuế nặng hàng hoá nớc ngoài nhập
vào (nhật Bản, TQ) làm cho hàng P nhập vào pt nhanh ( trớc ctr hàng của P chiếm 37%
tổng số hàng nhập, sau ctr đã lên tới 62% tổng số hàng nhập)
-GTVT: cũng đợc đầu t để phát triển phục vụ cho khai thác và chuyên chở nguyên vật
liệu và lu thông hàng hoá, tuyến đờng sắt xuyên Đ D đã đợc lối thêm đó là tuyến đờng
Đồng Đăng-La Sầm (1922), Vinh - Đông Hà (1927)
-Ngân hàng ĐD P đã có cổ phần trong hầu kết các cty, xí nghiệp lớn, nắm quyền chỉ
huy các ngành kt lớn ở Đ D
Ngoài ra P dùng mọi thủ đoạn bóc lột, vơ vét ND bằng cách đánh thuế nặng (thuế
ruộng đất, muối,, rợu đều tăng)
Nh vậy các vòi của con bạch tuộc TB P đã bám vào tất cả các ngành kt của thuộc địa:
NN, CN, thơng nghiệp, GTVT, tài chính, thuế Do vậy mà ngân sách Đ D chỉ trong 1
thời gian ngắn (1912-1920) tăng gấp 3 lần.
C, hậu quả của công cuộc khai thác: cũng nh cuộc khai thác trớc ctr, đợt khai thác sau
ctr không nhằm giải phóng sức xs khỏi sự ràng buộc của chế độ pkiến để đa nớc Việt
Nam trở thành 1 nớc CN mà chỉ du nhập quan hệ sx TBCN trong 1 chừng mực nhất
định dới những hình thức hỗn hợp
Xen kẽ với quan hệ sx pk để biến Việt nam thành 1 thuộc địa hoàn chỉnh, bảo đảm thu
lợi nhuận tối đa cho CNĐQ P, con đại bộ phận ND ngày càng bần cùng hoá.
Chính sách tăng cờng đầu t đã ảnh hởng đến tình hình kt Việt nam những năm sau ctr:
từ 1 nền kt pk NN lạc hậu, phiến diện, què quặt và lệ thuộc chặt chẽ vào nền kt của
TBP.
-Chính sách khai thác bóc lột của TDP làm cho xh Việt nam phân hoá ngày càng sâu
sắc, càng khơi dậy mâu thuẫn giữa toàn thể dt ta với TDP thống trị.
2, Sự phân hoá xh Việt nam sau ctr TG I TháI độ ctrị và khả năng cm của các g/c
trong xh.
2
dới tác động của cs thống trị và bóc lột của TDP, tính chất nền kt và t/chất của xh Việt

nam sau ctr TG lần 1 đã thay đổi.
-Về kt: đó là nền kt thuộc địa lấy NN là chính bên cạnh đã có bộ phận kt công nghiệp,
thơng nghiệp.
-Về xh: từ 1 xh pk với 2g/c cơ bản là pk và nông dân thì giờ đây trở thành xh thuộc
địa, nửa pk trong xh này gc cũ vẫn tồn tại và phân hóa, xuất hiện nhiều tầng lớp, nhiều
gc mới, do đk sống và thuộc địa khác nhau, nên mỗi gc có thái độ ctrị khác nhau.
*Gc địa chủ pk: có từ trớc khi TDP vào xl lần 1 đây là gc thống trị bóc lột, nhng khi P
tiến hành khai thác , bóc lột gc gc này đợc TDP dung dỡng là chỗ dựa của đế quốc ,
cấu kết chặt chẽ với ĐQ để tăng cờng chiếm đoạt ruộng đất, bóc lột về kt và tăng cờng
đàn áp về ctrị đối với ND
Tuy nhiên có 1 bộ phận nhỏ nhất là địa chủ vừa và nhỏ họ có tinh thần yêu nớc nên
sẵn sàng tham gia vào ptrào yêu nớc chống P khi có đk.
*Gc tsản: lúc đấy tầng lớp ts dần dần hình thành từ trong ptrào khai thác lần 1, đến
mấy năm sau khi ctr TG I kết thúc mới trở thành gc ts. Phần đông họ là những tiểu chủ
đứng trung gian làm thầu khoán, cung cấp nguyên vật liệu, hay đại lý hàng hoá cho
TDP, khi có vốn họ đứng ra kinh doanh riêng và trở thành TS ( 1 số nhà TS Việt nam :
Bạch TháI Bởi , Nguyễn Hiếu Thu) sau ctr TG I số lợng TS càng đông , họ bỏ vốn kinh
doanh ở 1 số công thơng: chế xà phòng, nấu rợu, khai thác mỏ , trồng cao su.
Khi vừa mới ra đời TS Việt nam bị TS P chèn ép, kìm hãm nên số lợng ít, thế lực kt
yếu , nặng về thơng nghiệp, không thể đơng đầu nổi với sự cạnh tranh của TBP.
Trong quá trình pt , TS Việt nam bị phân hoá thành 2 bộ phận : TS mại bản và TS DT.
TS mại bản có quyền lợi kt gắn liền với ĐQ nên cấu kết chặt chẽ về ctrị đối với ĐQ đI
với ĐQ phản bội lại DT, vì vậy họ là đối tợng của cm, còn TS DT có khuynh hớng
kinh doanh độc lập nên ít nhiều có tinh thần yêu nớc , chống ĐQ và PK , song địa vị kt
nhỏ yếu, tháI độ ctrị không kiên quyết , dễ giao động thoả hiệp , không thể lãnh đạo đ-
ợc cm song cũng là 1 lực lợng trong cm dt dân chủ.
*g/c tiểu TS : bao gồm tiểu thơng, tiểu chủ, viên chức, trí thức, sinh viên sau ctr TG
lần I do sự pt các nhành kt , đội ngũ tiểu TS pt nhanh và trên cơ sở đó gc tiểu TS đã ra
đời.
3

Đây là gc đông đảo, phức tạp về thành phần , xu hớng bị TB P chèn ép, bạc đãI, khinh
rẻ, đời sống kt bấp bênh, dễ hoang mang giao động không thể lãnh đạo cm.
Tuy vậy họ là những ngời có học thức, có đk tiếp xúc với các trào lu, t tởng, văn hoá
tiến bộ bên ngoàI nên có tinh thần hăng háI cm và là 1 lực lợng quan hệ trong
cmdtdchủ.
*g/c nông dân: chiếm tỉ lệ đông nhất trong xh (>90%) từ xa tới nay đây là lực lợng
chính trong LĐ sx để nuôI sống xh và trong đ/tr chống ngoại xâm bảo vệ tổ quốc, có
vai trò quan trọng trong xd đất nớc hoặc lập đổ các triều đại pk suy tàn để mở đờng
cho xh pt.
Nông dân bị đế quốc và pk áp bức bóc lột nặng nề = các thủ đoạn su cao thuế nặng, bị
cớp đoạt ruộng đất, phần lớn nông dân không có hoặc có rất ít ruộng đất để cày cấy,
họ bị bần cùng hoá và phá sản trên qui mô lớn. 1 bộ phận nhỏ nông dân đã phảI dời
làng vào làm việc tại các xí nghiệp, nhà máy hầm mỏ của TBP và TS Việt nam, còn
phần đông họ vẫn phảI sống với chính sách tá đIền cực nhọc, họ căm thù ĐQ và PK,
giầu lòng yêu nớc, song không có tổ chức vững mạnh, với số lợng đông nhất xh nên
nông dân là lực lợng hăng háI, đông đảo nhất của cm Việt nam.
*g/c công nhân.
Ra đời ngay từ khi khai thác thuộc địa lần I của TDP ở ĐD, tiếp tục pt trong 4 năm ctr
và đến thời kỹ khai thác lần II, sau ctr I, gc công nhân có bớc pt về số lợng và chất l-
ợng (trớc ctr chỉ có 10 vạn đến 1929 tăng 22 vạn) phần lớn tập trung ở các trung tâm kt
quan trọng của ĐQP: vùng mỏ, đồn đIền cao su, thành phố , công nghiệp (hà Nội, SàI
Gòn).
Ngoài những đặc đIểm chung của công nhân quốc tế (đại diện cho lực lợng sx tiến bộ
nhất, xh, đk LĐ, sinh sống tập trung có tinh thần cm triệt để nhất gc công nhân Việt
nam còn có những đặc đIểm riêng
-Chịu 3 tầng áp bức bóc lột của ĐQ, PK, TS Việt nam
-Có quan hệ tự nhiên, gắn bó máu thịt với gc, ND
-Có tinh thần cm cao nhất, biết kế thừa truyền thống yêu nớc bất khuất của DT.
Gc công nhân sớm tiếp thu ảnh hởng mạnh mẽ của ptrào cm ts sau ctr TG lần I đặc
biệt là ảnh hởng của cm T10 nga và chủ nghĩa Mác lê nin.

4
Với hoàn cảnh và đặc điểm trên làm cho gc công nhân Việt nam sớm trở thành 1 lực l-
ợng ctrị độc lập, thống nhất, tự giác trong cả nớc. Vì vậy họ có đầy đủ khả năng lãnh
đạo cm Việt nam
KLuận: Nh sự phân hoá gc trong chế độ thực dân pk xh Việt nam nổi lên 2 mâu thuẫn
cơ bản: toàn thể DT ta mâu thuẫn với TDP nói chung (mâu thuẫn DT), mâu thuẫn địa
chủ pk mâu thuẫn gc nông dân (mâu thuẫn gc). 2 mâu thuẫn ấy vừa là nguồn gốc, vừa là
động lực làm nảy sinh và thúc đẩy các ptrào yêu nớc chống thực dân-Pk ở nớc ta. Do
quá trình đẩy mạnh khai thác bóc lột của TDP dẫn đến xh Việt nam phân hoá sâu sắc,
sự phân hoá xh Việt nam đã có tác động lớn đến cm Việt nam làm cho lực lợng cm
đông đảo hơn mạnh mẽ hơn, phức tạp hơn vì nó có nhiều gc tham gia với những lợi ích
kt, ctrị khác nhau. Đó chính là tiền đề, là đk thuận lợi cho ptrào GPDT ở nớc ta pt mạnh
mẽ hơn từ sau ctr TG I.
Bài 2: ptrào cm Việt nam từ sau ctr TG lần I
I ảnh hởng của tình hình TG đến Việt nam sau ctr.
Trong lúc xh Việt nam đang phân hoá gc sâu sắc do chính sách khai thác lần 2 của P
thì ảnh hởng của CMTG tác động thuận lợi thúc đẩy cm Việt nam
-CM T 10 nga thắng lợi (1917)
+đã lập đổ ách áp bức bóc lột của CNTB và chế độ PK tồn tại lâu dàI ở Nga lần đầu
tiên trong lịch sử gc công nhân và nông dân lên nắm chính quyền bắt tay xd chế độ
mới, chế độ XHCN
+do ảnh hởng của cm T10 cho nên ptrào GPDT ở các nớc phơng đông và ptrào công
nhân phơng tây có sự gắn bó mật thiết với nhau trong cuộc đtr chống kẻ thù chung là
CN ĐQ.
-Từ sau ctr TG lần I làn sang cm lan rộng từ Âu -á, từ Mĩ -phi, từ cao trào đó gc VS b-
ớc lên vũ đàI ctrị , các ĐCS ở các nớc TB và thuộc địa đã ra đời.
5
-2-1919 QTế CS đợc t.lập ở Matxcova, đây là t/chức Qtế duy nhất quan tâm tới các vần
đề DT và thuộc địa. Tiếp đó 1920 ĐCS Pháp ra đời 1921 Đảng cộng sản Trung quốc ra
đời càng tạo đk thuận lợi cho việc truyền bá CN mác lênin vào Việt nam

nhờ những ảnh hởng Qtế thuận lợi đã thúc đẩy ptrào việt nam pt.
II. Ptrào yêu n ớc theo khuynh h ớng DCTS ở n ớc ta (1919-1930)
1.ĐK ra đời và PT của ptrào.
Sau ctr Tg lần I ptrào DTDC ở Việt nam lên cao, gc dchủ TS DT và tiểu TS ra đời ngày
càng đông trong đó tiểu TS trở thành lực lợng quan trọng nhất. Lúc này CN Mác lên
nin cha đợc truyền bá rộng rãI vào Việt nam cho nên t tởng DCTS đặc biệt là CN tam
dân của Tôn Trung Sơn đã tràn vào Việt nam làm nảy sinh ptrào dtdc theo khuynh h-
ớng dcts (1919-1930)
2.nội dung (diễn biến)
*Ptrào ở nớc ngoàI: ngoài hoạt động của lãnh tụ NAQ thì còn nhiều hoạt động của
những nhà yêu nớc nh phan Chu Trinh, Phan Văn Tờng đã làm cho ptrào yêu nớc của
đồng bào trong nớc và kiều bào nớc ngoài (tại P) dâng lên mạnh mẽ, tiêu biểu là ptrào
đòi hồi hơng cho binh lính Việt nam ở Pháp sau ctr, đòi các quyền tự do DC. ở trung
quốc trớc khi bị bắt 1925 P.B.Châu vẫn ra sức hoạt động , tuyên truyền chủ nghĩa yêu
nớc cho ngời việt.
đặc biệt tổ chức tâm tâm xã của những thanh niên tiểu TS tiêu biểu là Hồ Tùng Mậu và
Phạm Hồng TháI là 1 t/chức yêu nớc tiến bộ cha gặp đợc chủ nghĩa mác lênin cho nên
cha thoát khỏi ảnh hởng của t tởng TS song với lòng yêu nớc các thành viên tâm tâm
xã hoạt động sôI nổi tiêu biểu là vụ ám sát toàn quyền Đ D Méc Lanh do P.H.TháI
thực hiện vào ngày 16/6/24, tuy vụ ám sát không thành nhng tiếng vang của P.H.TháI
đã báo hiệu thời kỳ mới của cm Việt nam, có tác dụng cổ vũ, thúc đẩy ptrào yêu nớc
pt. Hoạt động của các nhà cm ở nớc ngoàI ảnh hởng tới cuộc đtr ở trong nớc
*Ptrào đ/tr trong nớc
-Chủ yếu là ptrào đ/tr của gc TSDT và tiểu TS, đó là ptrào yêu nớc DC công khai.
Sau ctr TG lần I ptrào DTDC ở Việt nam pt mạnh lôi cuốn mọi tầng lớp nd tham gia d-
ới nhiều hình thức phong phú tiêu biểu là ở thành thị
6
-gc TSDT trong kinh doanh sx họ bị TB P chèn ép vì vậy luôn luôn đtr dới nhiều hình
thức.
+1919: ptrào chấn hng nội hoá, bàI trừ mại hoá

+1923 họ đ/tr chống độc quyền thơng cảnh sàI gòn
+gc TS còn dùng báo trí để bênh vực quyền lợi cho mình
+1923 1 số TS địa chủ ở Nam kỳ đã t/chức Đ lập hiến để tập hợp lực lợng đa khẩu hiệu
đòi tự do DC, gây áp lực đối với TDP
Nh vậy TSDT đtr nhằm mục tiêu chống sự chèn ép, của TB P về kt và đòi 1 số quyền
tự do DC. Mặt tích cực của họ là thể hiện tinh thần yêu nớc chống P song hạn chế của
họ là ở chỗ dễ thoả hiệp khi P nhợng cho 1 số quyền lợi và bị ptrào quần chúng vợt
qua.
-Tầng lớp tiểu TS trí thức gồm sviên, nhà giáo, nhà văn, nhà báo họ đã lập các t/chức
ctrị nh hội hng nam ngoàI ra họ t/chức nhiều hoạt động sôI nổi, biểu tình bãi khoá,
họ xuất bản báo trí tiến bộ An Nam trẻ, họ còn t.gia vào 1 số hoạt động 1925 đ/tr
đòi nhà cầm quyền P phảI thả P.B.Châu, 1926 họ đ/tr đòi P cho cả nớc để tang Phan
Châu Minh.
Nhận xét: ptrào đ/tr của gc TSDT thể hiện lòng yêu nớc, lôi kéo đông đảo quần chúng
nd t.gia. Mang tính chất quần chúng rõ nét song những cuộc đtr mang tính chất bồng
bột, tự phát, thoả hiệp cảI lơng. Mặc dù hoạt động của tầng lớp tiểu TS chứa đựng
nhiều yếu tố tiến bộ và đợc quần chúng nd ủng hộ song cũng không đa cuộc đ/tr đến
thắng lợi do thiếu đờng lối ctrị đúng đắn.
*Việt nam quốc dân đảng và khởi nghĩa yên bái
+Việt nam quốc dân Đ:
-sự t.lập: trong các ptrào đ/tr mang tính chất DTDC công khai ở nớc ta từ 1925-1928
đã làm xhiện 1 t/chức cm mới lấy tên là Việt nam quốc dân Đ ra đời 25/12/27 lãnh tụ
là Nguyễn TháI Học.
-tôn chỉ mục đích: lấy chủ nghĩa tam dân của Tôn Trung Sơn làm tôn chỉ mục đích (dt,
độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc) trớc làm cm dt sau làm cm TG
-chủ trơng:
+ khôi phục độc lập DT, đa đất nớc đi theo con đờng TBCN
7
+lực lợng cm bao gồm các tầng lớp hữu sản ở thành thị , nông thôn và viên chức nhà
nớc

+cơng lĩnh đề ra 1 cách khái quát là : đẩy mạnh CM dt, xd nền dân chủ trực tiếp, giúp
đỡ các dt bị áp bức nhng không chủ trơng đtr g/c
+chơng trình hành động là đánh đuổi TDP , đánh đổ ngôi vua thiết lập dân quyền
+Thành phần Đ viên rất phức tạp bao bồm nhiều sviên, hsinh, TSdtộc, tiểu chủ, phú
nông, binh lính, hạ sĩ quan ngời việt trong quân đội P.
+địa bàn hoạt động chỉ bó hẹp ở 1 số địa phơng ở Bắc kì, hoạt động thiên về quân sự,
chủ yếu dùng phơng pháp ám sát manh động, coi nhẹ công tác lí luận tuyên truyền,
huấn luyện.
+về tổ chức : đây là 1 Đảng hoạt động bí mật nhng tổ chức lỏng lẻo, kỉ luật thiếu
nghiêm minh, kết nạp đảng viên bừa bãi , thiếu điều tra nghiên cứu . Vì vậy TDP đã lợi
dụng sơ hở này đa tay chân vào đảng, chúng đã theo dõi nắm hết mọi kế hoạch và hoạt
động chờ khi đảng hành động là chúng tìm cách phá hoại.
*đánh giá: đây là tổ chức yêu nớc có chủ trơng rõ ràng có tổ chức qui củ, hoạt động có
kế hoạch song còn nhiều hạn chế đó là : tôn chỉ mục đích chung chung , không chủ tr-
ơng đ/tr gc , thành phần phức tạp, tổ chức lỏng lẻo, địa bàn bó hẹp ở 1 số tỉnh bắc kỳ.
chính những hạn chế trên là nguyên nhân làm cho Việt nam quốc dân đảng nhanh
chóng tan rã.
* Khởi nghĩa yên bái: (9/2/30)
-Nguyên nhân: 2/9/1930 tại Hà Nội sảy ra vụ ám sát tên trùm mộ phu Ba Danh, TDP
tiến hành khủng bố, săn bắt những ngời yêu nớc, Việt nam quốc dân đảng bị tổn thất
nặng nề: 1000 đảng viên bị bắt . Trớc tình hình đó một số đảng viên còn lại là Nguyễn
Thái Học, Nguyễn Khắc Phu, Phó Đức Chính chủ trơng dốc lực lợng còn lại thành
cuộc khởi nghĩa với mong muốn không thành công thì cũng thành nhân
-Diễn biến: theo kế hoạch của những ngời lãnh đạo thì khởi nghĩa sẽ nổ ra cùng 1 lúc ở
nhiều nơi làm cho quân pháp không kịp trở tay, song do chuẩn bị vội vàng, sơ sở đảng
bị phá vỡ, mệnh lệnh không thống nhất nên các nơi nổ ra không đều, tuy vậy k/n nổ ra
vào đêm 9/2/30 tại Yên Bái tiếp theo đó là phú thọ, Hải Dơng, Thái Bình, ở Hà Nội có
vụ ném bom để phối hợp với các địa phơng.
8
Tại Yên Bái

k/n đã chiếm đợc trại lính, giết và làm bị thơng 1 số quân lính, sĩ quan song không làm
chủ đợc tỉnh lị, hôm sau quân pháp phản công, k/n bị đàn áp .
Sau khi bị dập tắt k/n thực dân pháp trả thù rất dã man, chúng giết hại hàng nghìn ng-
ời, bắt hàng nghìn ngời khác. 17/3/30 Nguyễn Thái Học và 12 đồng chí đã bị thực dân
Pháp hành hình tại Yên Bái
-Kết quả và ý nghĩa: k/n Yên Bái thất bại, song đây là 1 trang oanh liệt trong LS chống
pháp của ND ta. Tinh thần các chiến sĩ Yên Bái vẫn sống mãi trong lòng ND. Thất bại
của k/n Yên bái đánh dấu sự tan rã hoàn toàn của Việt nam quốc dân đảng.
3, Nguyên nhân thất bại và ý nghĩa LS của các phong trào yêu nớc theo khuynh h-
ớng dân chủ, TS.
a.nguyên nhân thất bại:
*về khách quan:
-hệ t tởng dân chủ t sản trên TG lúc bấy giờ đã suy tàn , không còn hấp dẫn .
-TDP còn đủ mạnh, đủ sức đàn áp những cuộc đ/tr vừa yếu về lực lợng, vừa non kém
về tổ chức nh ptrào đ/tr của TS và tiểu TS lúc bấy giờ
*về chủ quan:
-bản thân g/c TS việt nam quá non yếu về kinh tế cho nên yếu kém về ctrị , con g/c
tiểu TS do đời sống kinh tế bấp bênh cho nên t tởng của họ dễ hoang mang dao động ,
thiếu cơ sở trong quần chúng .
-tổ chức kỉ luật thiếu nghiêm minh , thành phần đảng viên phức tạp .
-k/n Yên Bái nổ ra trong điều kiện chuẩn bị vội vàng , cơ sở đảng bị phá vỡ do đó sự
thất bại trong ptrào này là điều không tráng khỏi.
k/n Yên Bái thất bại giống nh 1 ngọn đèn tàn trong phong trào đ/tr của TS DT , trớc
khi tắt nó bùng nên 1 lần cuối để rồi không bao giờ cháy nữa. Đây là sự kiện đánh dấu
sự chấm dứt các ptrào yêu nớc đi theo khuynh hớng dân chủ TS để nhờng chỗ cho
ptrào yêu nớc đi theo con đờng CMVS ở nớc ta.
b, ý nghĩa: Mặc dù bị thất bại , các ptrào yêu nớc theo khuynh hớng dân chủ TS có 1
vị trí quan trọng trong cuộc vận động dân chủ nói riêng và trong ptrào đ/tr nói chung ở
chỗ:
9

-góp phần bồi dỡng lòng yêu nớc , tuyên truyền đ/tr chống ngoại xâm của ND ta và
truyền bá những t tởng dân tộc dân chủ vào nớc ta.
-góp phần thúc đẩy và hỗ trợ cho các hoạt động của ptrào công nhân
-làm nảy sinh hàng loạt các tổ chức ctrị của nhiều thế hệ thanh niên kế tiếp bớc ra làm
CM bằng nhiều con đờng khác nhau , các thế hệ thanh niên ấy sẽ dẫn tìm đến với
ĐCS.
Ptrào yêu nớc chính là 1 nhân tố góp phần tạo nên ĐCS sau này.
III. Ptrào đ/tr của gc Cnhân.
1. sự hình thành của gc cnhân Việt Nam;
-sau khi đàn áp song ptrào kháng chiến chống pháp của ND ta cuối TK 19 TDP bắt
đầu khai thác, bóc lột Việt nam trên qui mô lớn . Cuộc khai thác của TDP làm cho XH
Việt nam phân hoá sâu sắc, ngoài 2 gc cũ là gc phong kiến và nhân dân, xh Việt nam
xhiện thêm những gc mới, trong đó có gc công nhân .
-Nh vậy gc công nhân ra đời và pt trong quá trình khai thác thực dân của TDP và trởng
thành trong những năm 20 của TK 20. Trớc c/tranh TG lần thứ nhất gc công nhân Việt
nam đã hình thành số lợng có khoảng 10 vạn ngời, sau c/tranh TDP đẩy mạnh chính
sách khai thác thuộc địa cho nên gc công nhân pt nhanh chóng, 1929 số lợng công
nhân lên tới 22 vạn, sống tập trung ở Hà Nội, Hải Phòng, Hòn Gai, Nam Định, Vinh,
Sài Gòn, Chợ Lớn.
-Đặc điểm: gc công nhân Việt nam đại diện cho lực lợng sx tiến bộ, sống tập trung
nằm trong các ngành kinh tế chủ yếu của TB pháp ở Việt nam , ngoài những đặc điểm
chung của gc công nhân TG họ còn có những đặc điểm riêng đó là :
+Bị 3 tầng áp bức bóc lột: đế quốc, phong kiến, TS bản xứ.
+phần lớn họ từ nông dân mà ra nên có mqhệ tự nhiên gắn bó với nhân dân.
+ kế thừa truyền thống yêu nớc bất khuất của dt ta , ra đời và lớn lên giữa lúc CM T10
Nga thành công. nên họ sớm chịu ảnh hởng của chủ nghĩa mác lên nin.
Tóm lại: Do đk, kinh tế, ctrị và LS cụ thể của Việt nam nên gc công nhân là gc duy
nhất đại diện cho sự tiến hoá của XH Việt nam, là ngời duy nhất có khả năng nắm
ngọn cờ giải phóng dt ở nớc ta.
10

Ngay sau khi mới ra đời công nhân đã đ/tr dới nhiều hình thức: bỏ việc hoặc bãi công.
Từ sau chiến tranh TG lần I các cuộc đ/tr nổ ra nhiều hơn.
2. ptrào công nhân 1919-1925: giai đoạn tự phát.
cùng với cuộc vận động yêu nớc đòi quyền tự do dân chủ ptrào đ/tr của công nhân Việt
nam , từ sau chiến tranh TG lần I có những bớc pt mới , đ/tr dới nhiều hình thức khác
nhau:
-1920 công nhân Sài Gòn, chợ lớn đã thành lập công hội do Tôn Đức Thắng lãnh đạo
-1922 công nhân viên chức các sở công thơng của t nhân và Bắc Kỳ đòi chủ cho nghỉ
ngày chủ nhật nhng phải trả lơng.
-11/1922 bãi công của thợ nhuộm ở chợ lớn
-1924 bãi công của công nhân nhà máy dệt, rợu, xay gạo ở Nam Định, Hà Nội, Hải D-
ơng công nhân thợ máy xởng Ba son ở cảng Sài gòn đã ngăn cản tàu chiến Pháp chở
lính sang tham gia đàn áp ptrào đ/tr của nhân dân và thuỷ thủ QTế. Thắng lợi của cuộc
bãi công Ba son đánh dấu bớc pt mới của ptrào công nhân đông thời cho thấy t tởng
CM T10 đã thấm sâu vào ptrào công nhân và đợc biến thành hành động.
: mục đích của ptrào đ/tr từ chỗ đ/tr đòi quyền lợi kinh tế, đòi tăng lơng, giảm
giờ làm , đòi nghỉ ngày chủ nhật dần dần tiến lên đ/tr có tổ chức đòi các quyền lợi về
ctrị , song cơ bản vẫn là đ/tr tự phát .
hình thức chủ yếu là đ/tr bãi công song còn lẻ tẻ , thiếu sự liên kết , đã xhiện tổ chức
riêng nh công hội.
ý thức gc công nhân đã trởng thành rõ rệt, sự liên kết các ptrào và đặc biệt là ý thức
đoàn kết qtế qua cuộc đ/tr của công nhân Ba son.
Mặc dù ở giai đoạn này, gc công nhân cha trở thành ngời lãnh đạo CM song ptrào
công nhân đã giữ 1 vị trí quan trọng trong ptrào yêu nớc ở Việt nam.
3, ptrào công nhân 1926-1930: giai đoạn tự giác.
Từ 1925 trở đi ptrào công nhân Việt nam có những đk mới tác động: sau khi gặp chủ
nghĩa Mác lê nin (7/20) đến 11/1924 NAQ đã về Quảng Châu (TQ) tập hợp những
thanh niên Việt nam yêu nớc, thành lập tổ chức Việt nam CM thanh niên.
Trên TG: CMDTDchủ Trung Quốc pt mạnh mẽ, những bài học kinh nghiệm về sự thất
bại của công xã Quảng Châu 1927 cho thấy tính 2 mặt của gc TS và về vai trò của

11
công nhân trong CMDC ở các nớc thuộc địa và phụ thuộc. Đại hội Qtế chính sách lần
V (1924) đã đề ra nghị quyết quan trọng về ptrào CM ở các nớc thuộc địa và phụ
thuộc.
ở trong nớc: Hội Việt nam CM thanh niên và Tân Việt CM Đảng đã đẩy mạnh hoạt
động trong ptrào công nhân dới nhiều hình thức .
Nhờ những đk thuận lợi trên từ 1926-1930 ptrào công nhân pt hơn cả về số lợng và
chất lợng.
-1926: bãi công của 1000 công nhân sợi Nam Định, 500 công nhân đồn điền cao su
Cam Tiên.
-1927 có gần chục cuộc bãi công tiêu biểu là của công nhân cao su phú Riềng.
-1928-1929: số cán bộ đợc NAQ đào tạo ở Quảng Châu đã về nớc tham gia lãnh đạo
đ/tr , họ tham gia ptrào vô sản hoá để truyền bá chủ nghĩa mác lê nin cho công nhân ,
nhân dân, và những ngời yêu nớc . Từ đó làm cho ptrào công nhân lớn mạnh về số l-
ợng và chất lợng. Chỉ trong 2 năm đã có 40 cuộc bãi công của công nhân từ Bắc tới
Nam số ngời tham gia đ/tr nhiều gấp 2 lần thời kỳ 1919-1925.
Tiêu biểu là cuộc bãi công của công nhân nhà máy xi măng Hải Phòng, sợi Nam định,
diêm của Bến Thuỷ, xe lửa Vinh, than Hòn Gai. Tại nhiều nhà máy, xí nghiệp sự lãnh
đạo của Việt nam CM thanh niên và Tân Việt CM đảng đợc mở rộng và củng cố, công
hội nam kỳ đã liên lạc với Tổng liên đoàn Lao động Pháp để tranh thủ sự ủng hộ của
Qtế đối với ptrào công nhân Việt nam.
Nhận xét: Đảng của ptrào công nhân thời kỳ này là chuyển về chất, các cuộc bãi công
nổ ra liên tục, rộng khắp, số ngời đông, có sự phối hợp giữa các địa phơng, có sự lãnh
đạo chặt chẽ của tổ chức công hội hay Việt nam CM thanh niên.
-mục đích đ/tr: không chỉ giới hạn đòi quyền lợi kinh tế mà đã mang tính chất ctrị,
ptrào công nhân đang chuyển dần từ tự phát sang tự giác trình độ giác ngộ của gc công
nhân đợc nâng cao rõ rệt mặc dù cha đều khắp trong cả nớc.
4. vị trí của ptrào công nhân đối với sự ra đời của ĐCS Việt nam .
Tìm hiểu vị trí của ptrào công nhân Việt nam đối với sự ra đời của ĐCS Việt nam. Tr-
ớc hết ta thấy họ là những ngời dân mất nớc, họ vừa bị áp bức gc vừa bị áp bức DT,

cho nên công nhân Việt nam ra đời đã nhìn ngay thấy kẻ thù của mình và họ bớc ngay
12
vào đ/tr chống bọn chủ TB ấy. Từ đặc điểm này mà ptrào công nhân Việt nam và ptrào
yêu nớc gắn bó với nhau ngay từ đầu, trong đó sự pt của ptrào công nhân đã từng bớc
tác động tích cực làm chuyển hoá ptrào yêu nớc. ptrào DT mang đã từng bớc mang nội
dung gc tạo cơ sở để tiếp thu chủ nghĩa mác lê nin khiến cho ptrào công nhân pt cao
hơn . đến lợt ptrào công nhân đòi hỏi tổ chức lao động cao hơn để đáp ứng đợc yêu cầu
CM, vì vậy 3 tổ chức CM ra đời (Đông Dơng CSĐ 6/29) An Nam CSĐ 7/29, Đông d-
ơng CS liên đoàn9/29) rồi hợp nhất thành ĐCS Việt nam (2/30)
Tóm lại: ptrào công nhân là 1 trong 3 nhân tố hoàn thành nên Đảng cộng sản Việt
Nam. Đảng cộng sản Việt Nam là sự kết hợp của 3 nhân tố ấy.
IV. Nguyễn ái Quốc và sự chuẩn bị tiến tới thành lập Đảng cộng sản Việt Nam.
1. Hoàn cảnh LS: NAQ sinh ngày 19/5/1890 tại làng Kim Liên - Nam Đàn-Nghệ An,
sinh ra trong 1 gia đình nhà nho nghèo yêu nớc, lớn lên trong cảnh nớc mất nhà tan, lại
đợc chứng kiến sự thất bại của hàng loạt ptrào yêu nớc thất bại (P.B.Châu, P.C.trinh).
Ngời sinh ra trên quê hơng có truyền thống đ/tr bất khuất. Hoàn cảnh gia đình, quê h-
ơng, đất nớc tất cả đã sớm vun đúc ở Nguyễn Tất Thành có lòng yêu nớc và ngời đã
quyết chí ra đi tìm đờng cứu nớc.
2. quá trình tìm đờng cứu nớc, đến với chủ nghĩa mác lê nin
-5/6/1911 tại bến cảng Nhà Rồng (Sài Gòn), ngời bắt đầu ra đi tìm đờng cứu nớc.
-1911-1917 ngời đã qua nhiều nớc TB, đế quốc, thuộc địa và làm nhiều nghề để kiếm
sống. ở tại các nớc này ngời đã tiếp súc, gần gũi với ngời lao động, hiểu rõ hoàn cảnh
và nguyện vọng của họ trong cuộc đ/tr giành độc lập. Đó chính là cơ sở trực tiếp giúp
ngời nhận biết đợc sự đoàn kết Qtế của nhân dân lao động bị áp bức trên TG và tiếp
thu quan điểm về gc và đ/tr gc của chủ nghĩa Mác Lê nin sau này.
-1917: CM T10 Nga thắng lợi đã ảnh hởng đến t tởng và hoạt động của ngời, Ngời rời
Luân Đôn đến Pari đế sống, ngời tham gia vào hoạt động CM trong ptrào công nhân
Pháp và tìm hiểu về CM T10, về chủ nghĩa Mác Lê nin. Tại đây ngời đã gia nhập đảng
XH pháp vì đây là đảng duy nhất có chính sách tiến bộ ủng hộ ptrào đ/tr của thuộc địa.
-1919; Sau khi c/tranh TG lần I kết thúc, bọn đế quốc thắng trận họp ở véc xai để phân

chia quyền lợi, NAQ đã thay mặt những ngời Việt nam yêu nớc sống ở pháp đa tới hội
13
nghị bản yêu sách gồm 8 điểm đòi chính phủ phải công nhận quyền tự do, bình đẳng
và quyền tự quyết cho DT Việt nam, Những yêu sách đó không đợc chấp nhận song là
đòn tấn công trực diện đầu tiên vào bọn trùm đế quốc, sự kiện này đã gây tiếng vang
lớn đối với nhân dân pháp,, và nhân dân thuộc địa Pháp, ngời rút ra bài học chỉ có
giải phóng gc VS mới giải phóng đợc DT, cả 2 cuộc giải phóng này chỉ có thể là sự
nghiệp của chủ nghĩa cộng sản và CMTG.
-7/20: ngời đọc bản luận cơng về vấn đề DT và thuộc địa của Lê nin từ đây ngời
khẳng định lập trờng kiên quyết ủng hộ ptrào giải phóng DT ở các nớc Phơng Đông
của Qtế CS và hoàn toàn tin theo Lê nin và đứng về Qtế thứ 3.
-12/20: tại đại hội của đảng XH pháp ở Tua, ngời bỏ phiếu tán thành gia nhập Qtế 3 và
là 1 trong những ngời sáng lập ra đảng cộng sản pháp. Sự kiện này đánh dấu bớc ngoặt
trong cuộc đời hoạt động của ngời, từ 1 ngời yêu nớc chân chính NAQ đã trở thành
ngời cộng sản Việt nam đầu tiên. Từ đó ngời chọn con đờng CMVS trong đ/tr giải
phóng DT. Ngời khẳng định rằng: Trên TG bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa
nhiều, nhng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa
Mác Lê nin ngời rút ra kết luận muốn cứu nớc và giải phóng DT không có con đờng
nào khác là con đờng CMVS.
Nh vậy NAQ là ngời đầu tiên tiếp nhận chủ nghĩa Mác Lê nin, tìm thấy con đờng đúng
đắn nhất để cứu DT, công lao to lớn đầu tiên cảu ngời là xác định con đờng cứu nớc
đúng đắn cho nhân dân Việt nam, giải phóng sự khủng hoảng về đờng lối giải phóng
DT.
Sau khi tiếp nhận chủ nghĩa Mác Lê nin và trở thành ngời cộng sản, NAQ vừa hăng
hái hoạt động CM, vừa học tập, nghiên cứu ở nớc ngoài, vừa tìm cách truyền bá chủ
nghĩa Mác Lê nin vào Việt Nam để chuẩn bị cho sự thành lập Đảng cộng sản Việt
Nam .
3, Quá trình chuẩn bị cho việc thành lập Đảng:
-Từ 1920-1930 thời gian này NAQ ở Pháp, sau khi tiếp thu chủ nghĩa Mác Lê nin và
ngời tích cực hoạt động trong ptrào công nhân Pháp, tranh thủ sự ủng hộ của Đảng

cộng sản Pháp và gc VS Pháp đối với CM Việt Nam từ đó ngời tích cực chuẩn bị về
mọi mặt: ctrị, t tởng và tổ chức cho việc thành lập Đảng cộng sản Việt Nam.
14
a. chuẩn bị về t tởng ctrị (1920-1924)
-1921 cùng với 1 số ngời Việt Nam yêu nớc đang hoạt động ở Pháp, ngời sáng lập hội
liên hiệp các DT và thuộc địa để xây dựng tình đoàn kết chiến đấu giữa nhân dân Việt
Nam với nhân dân thuộc địa TG.
-1922: ngời đã ra tờ báo ngời cùng khổ viết bản án chế độ TDPháp nhằm tố cáo
tội ác của bọn đế quốc pháp ở Đông Dơng, mặt khác khích lệ tinh thần yêu nớc cho
đồng bào , truyền bá chủ nghĩa Mác Lê nin và vận động quần chúng đ/tr , những sách
báo ấy mặc dù bị nhà cầm quyền Pháp ngăn cấm song vẫn đợc bí mật chuyển về nớc
làm thức tỉnh đông bào trong nớc, giúp họ hiểu rõ đợc bản chất của bọn đế quốc , hiểu
rõ về CM T10v về chủ nghĩa Mác Lê nin .
-1923-1924: NAQ ở Liên Xô.
+Giữa 1923 ngời rời Pháp sang Liên Xô. tháng 10/1923 dự Hội nghị Qtế nông dân và
đợc bầu vào Ban chấp hành Qtế nông dân , và ngời tích cực hoạt động trong Qtế cộng
sản, học tập thêm lí luận của chủ nghĩa Mác Lê nin và thực tiễn của đất nớc Xô Viết
sau CM T10.
Ngời viết bài cho báo sự thật cho th tín Qtế cộng sản, ngời dự Đại hội V của Qtế
cộng sản, dự đại hội Qtế thanh niên, Qtế phụ nữ.
+ 7/1924 dự đại hội Qtế cộng sản lần V ngời, ngời trình bày lập trờng quan điểm của
mình về vị trí chiến lợc CM của các nớc thuộc địa, mqhệ giữa cuộc đ/tr giải phóng DT
ở các nớc thuộc địa với CM VS ở chính quốc.
Nh vậy NAQ có công lớn trong việc xây dựng mối liên hệ chặt chẽ giữa CM Việt Nam
và CMTG.
*Những hoạt động của NAQ chủ yếu trên mặt trận ctrị, t tởng nhằm truyền bá
chủ nghĩa Mác Lê nin vào Việt Nam, chuẩn bị nền tảng ctrị, t tởng cho việc thành
lập Đảng cộng sản Việt Nam với quan điểm cơ bản về giải phóng DT là:
-CM giải phóng dân tộc ở các thuộc địa phải gắn với gc, độc lập dân tộc phải gắn với
CMXH.

-CM giải phóng dân tộc ở các thuộc địa phải là 1 bộ phận khăng khít của CMVSTG có
quan hệ với CM chính quốc. Vì chủ nghĩa đế quốc và chủ nghĩa thực dân là kẻ thù
15
chung của gc VS và nông dân thuộc địa, chỉ có làm CM đánh đổ chủ nghĩa đế quốc và
chủ nghĩa thực dân mới giải phóng gc công nhân và dân tộc thuộc địa.
-CM thuộc địa là dân tộc cách mệnh nhiệm vụ là chống đế quốc và tay sai, thực hiện
độc lập dân tộc và từng bớc thực hiện ruộng đất cho dân cày.
-nông dân là lực lợng CM to lớn nhất, là động lực của CM, họ là đồng minh tự nhiên
của gc công nhân phải giải phóng nông dân , song phải đặt dới sự lãnh đạo của công
nhân .
-công-nông phải liên kết với TS DâN TẫC, tiểu TS
-Phải tiến hành đoàn kết Qtế
-CM là sự nghiệp của quần chúng chứ không phải là sự nghiệp của 1 vài ngời, phải
lãnh đạo quần chúng đ/tr để lên lật đổ ách thống trị .
-Sự lãnh đạo cảu Đảng là nhân tố cốt tử đầu tiên của CM. Đảng phải lấy chủ nghĩa
Mác Lê nin làm kim chỉ nam.
Tóm lại: Những quan điểm trên của NAQ đã truyền bá vào công nhân đã góp phần
chuẩn bị về ctrị, t tởng cho việc thành lập Đảng cộng sản Việt Nam.
b. chuẩn bị về tổ chức cho việc thành lập Đảng:
Vào cuối 1924 NAQ từ Liên Xô trở về Quảng Châu-Trung Quốc, ngời tập hợp những
ngời Việt Nam yêu nớc, truyền bá, giáo dục cho họ chủ nghĩa Mác Lê nin bằng việc
cải tổ Tâm Tâm xã(1 tổ chức yêu nớc hoạt động thiếu tôn chỉ, mục đích) sáng lập ra
Việt Nam CM thanh niên (6/1925) để hớng tổ chức này đi theo con đờng CMVS, ngời
sáng lập báo Thanh niên, cùng với những nhà CM yêu nớc ngời tham gia sáng lập
Hội liên hiệp các dân tộc bị áp bức á Đông để xây dựng tình đoàn kết giữa CM các
nớc trong khu vực.
Từ 1925-1927 Tại Quảng Châu ngời mở lớp huấn luyện đào tạo 75 cán bộ cho CM
Việt Nam. Những bài giảng của ngời sau này tập hợp trong cuốn đờng kách mệnh
(xuất bản 1927 tại Trung Quốc),tác phẩm có tác dụng bồi dỡng lí luận CM cho cán bộ
vì theo quan điểm của ngời không có lí luận cách mệnh thì không có cách mệnh vận

động chỉ trong 1 thời gian ngắn ngời đã đào tạo đợc đội ngũ cán bộ đông đảo, đào tạo
song ngời đa họ về nớc hoạt động để đi vào ptrào VS hoá , Ptrào này phát triển mạnh
nhất vào 1928-1929, 1 mặt cải tiến những thanh niên yêu nớc thành ngời VS, mặt khác
16
họ lại truyền bá chủ nghĩa Mác Lê nin cho công nhân , nông dân và những ngời yêu n-
ớc khác ở Việt Nam .
chủ nghĩa Mác Lê nin đợc truyền bá vào nớc ta giữa lúc ptrào yêu nớc và ptrào công
nhân đang phát triển nhng thiếu đờng lối cho nên họ tiếp nhận ngay, từ đây ptrào yêu
nớc phát triển sôi nổi , đặc biệt là ptrào công nhân có sự chuyển biến về chất:
+số lợng các cuộc bãi công tăng
+ý thức gc công nhân phát triển rõ rệt.
+các cuộc bãi công ở các địa phơng đã có mối liên kết , hỗ trợ lẫn nhau yêu cầu đòi
hỏi phải thành lập Đảng cộng sản đủ sức lãnh đạo cuộc đ/tr , đáp ứng yêu cầu trên vào
cuối 1929, 3 tổ chức cộng sản đã nối tiếp ra đời đó là: Đông Dơng cộng sản đảng
(7/29), An Nam cộng sản Đảng (7/29) và Đông Dơng cộng sản liên đoàn (9/29)
Nh vậy NAQ có công lớn trong việc chuẩn bị về tổ chức cho việc thành lập Đảng với
sự ra đời của các tổ chức tiền thân.
4. Sáng lập ra Đảng cộng sản Việt Nam
a. Hoàn cảnh: Cuối năm 1929 ptrào công nhân và ptrào yêu nớc của Việt Nam phát
triển mạnh do sự truyền bá của chủ nghĩa Mác Lê nin trong khi đó vào 1929 ở nớc ta
có 3 tổ chức cộng sản thành lập, hoạt động riêng lẻ gây ảnh hởng không tốt đối với
ptrào. Yêu cầu cách bách đặt ra là phải hợp nhất 3 tổ chức cộng sản thì mới đủ sức
lãnh đạo ptrào trớc tình hình mới.
Đợc sự uỷ nhiệm của Qtế cộng sản , NAQ về Hơng Cảng -Trung Quốc triệu tập hội
nghị gồm đại biểu các tổ chức cộng sản vào ngày 3 đến ngày 7/1930.
b.Nội dung hội nghị:
NAQ đã phân tích tình hình TG và trong nớc, phê phán những hoạt động riêng rẽ vừa
qua và yêu cầu các tổ chức bỏ mọi thành kiến, thống nhất các tổ chức cộng sản thành
Đảng cộng sản Việt Nam . NAQ thảo ra những văn kiện quan trọng đợc đại hội thông
qua đó là: chính cơng vắn tắt, sách lợc vắn tắt. Đây là những văn kiện vạch ra những

nét cơ bản nhất về đờng lối chiến lợc, sách lợc cho CM Việt Nam , coi là cơng lĩnh ctrị
đầu tiên của Đảng .
17
Nh vậy công lao lớn nhất của NAQ là tìm đợc con đờng cứu nớc đúng đắn cho công
cuộc đ/tr giải phóng dân tộc Việt Nam. Đó là con đờng kết hợp độc lập dân tộc với
CNXH, tinh thần yêu nớc với tinh thần Qtế VS.
Nhờ tìm đợc con đờng cứu nớc đúng đắn cho nên ngời đã sáng lập ra Đảng cộng sản
Việt Nam dới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản đứng đầu là NAQ, CM Việt Nam đã
giành đợc nhiều thắng lợi trong tổng k/n T8-1945, thắng lợi trong kháng chiến chống
pháp 1954 và chống Mĩ.
Bài 3: Ptrào CM Việt Nam (1925-1930)
I. Hội Việt Nam CM thanh niên -tiền thân của chính Đảng cộng sản.
Khái niệm tổ chức CM: là tổ chức có chủ trơng tiêu diệt chế độ này để xây dựng chế
độ khác
1.Hoàn cảnh ra đời:
-1924 tiếng bom của Phạm Hồng Thái mu sát tên toàn quyền Pháp MecLanh sự việc
tuy không thành nhng nó là bản án cảnh cáo sự thông trị của Pháp ở Đông Dơng sự
việc tuy nhỏ nhng nó báo hiệu bắt đầu thời kỳ đ/tr dân tộc nh chim én nhỏ báo tin mùa
xuân Tiếng bom sa diện ấy đã đông đảo thanh niên Việt Nam sang Quảng Châu tìm
đờng cứu nớc nhng họ cha biết đi theo con đờng nào.
-12/1924 NAQ về Quảng Châu Trung Quốc với tu cách là đại biểu Qtế, ngời đã tiếp
súc với các nhà CM và những thanh niên yêu nớc tại đây, ngời thấy rằng họ thừa nhiệt
tình CM nhng cha trở thành lực lợng ctrị độc lập , yêu cầu phải có 1 tổ chức quá độ để
truyền bá chủ nghĩa Mác Lê nin vào Việt Nam vì vậy NAQ tập hợp họ thành lập ra
Việt Nam CM thanh niên (6/1925)
Nh vậy NAQ đã nhận thấy vai trò cấp bách của CM Việt Nam là phải có tổ chức chuẩn
bị cho việc thành lập Đảng nên ngời trực tiếp lựa chọn thanh niên Việt Nam yêu nớc đ-
a họ vào tổ chức ctrị, đào tạo họ để trở thành cán bộ để chuẩn bị cho việc thành lập
Đảng.
2. Chủ trơng ctrị: Hội Việt Nam CM thanh niên nêu rõ chủ chơng ctrị của mình là:

đánh đổ đế quốc, phong kiến, thành lập ra chính phủ nông dân. Qua chủ trơng này ta
18
thấy rõ đây là 1 tổ chức CM có ảnh hởng trực tiếp bởi chủ nghĩa Mác Lê nin, tổ chức
này đã gắn liền đ/tr dân tộc với đ/tr gc.
3. Hoạt động:
-Vừa thành lập có nòng cốt là cộng sản Đoàn, hoạt động sôi nổi của tổ chức này là đẩy
mạnh trang bị lí luận cụ thể là:
+21/6/25 ra tờ báo thanh niên là cơ quan tuyên truyền của tổ chức, những hội viên
thanh niên đều tham gia các lớp huấn luyện, giảng viên là NAQ
+1927 ra cuốn đờng kách mệnh do NAQ viết và minh hoạ, nội dung của nó bao gồm
3 t tởng lớn:
1 là: CM là sự nghiệp quần chúng dông đảo nên phải động viên, tổ chức và lãnh đạo
quần chúng vùng dậy đánh đổ các gc áp bức, bóc lột.
2 là: CM phải có Đảng của chủ nghĩa Mác Lê nin lãnh đạo
3 là: CM trong nớc phải đoàn kết với gc VS TG và là 1 bộ phận của CMTG.
Mục đích của cuốn đờng cách mệnh là làm cho những ngời Việt Nam yêu nớc hiểu
rõ những vấn đề cần thiết đảm bảo thắng lợi cuối cùng cho CM.
-Đi vào thực tế sx và chiến đấu của công nông. Cụ thể là sau khi huấn luyện những hội
viên thanh niên, thanh niên đợc đa về nớc để hoạt động trong ptrào công nhân tức là
VS hoá để truyền bá chủ nghĩa Mác Lê nin thúc đẩy ptrào công nhân phát triển lên
và cũng chính qua ptrào công nhân mà những ngời hội viên thanh niên nhanh chóng
trở thành những ngời CM chân chính.
-đẩy mạnh xây dựng tổ chức trong nớc, kết quả là 1926 tổ chức Việt Nam CM thanh
niên thành lập ở hầu hết trung tâm kinh tế -ctrị. 1928 mới có 300 hội viên thì 1929 lên
tới 1.700 hội viên.
Kết luận: sự ra đời của Việt Nam CM thanh niên xét về mặt tổ chức chủ trơng ctrị ch-
ơng trình huấn luyện và hoạt động thực tế -thực chất đây là 1 tổ chức tiền thân của
chính Đảng cộng sản nớc ta.
4. Vai trò của NAQ với Hội Việt Nam CM thanh niên
Khi về tới Quảng Châu-Trung Quốc với t cách là đại biểu Qtế, là lãnh tụ của ptrào CM

Việt Nam. NAQ không chủ trơng thành lập Đảng mà chủ trơng thành lập Hội vì đây là
1 chủ trơng CM rất khoa học, cho nên sau khi thành lập Hội Việt Nam CM thanh
19
niên đã tập hợp nhanh những thanh niên yêu nớc, làm choHội Việt Nam CM thanh
niên nhanh chóng phát triển ở trong nớc và là nòng cốt, là cộng sản Đoàn.
Nh vậy là: Hội Việt Nam CM thanh niên là vừa tầm hiểu biết cảu thanh niên Việt
Nam lúc này.
NAQ đã dày công giáo dục, rèn luyện lí luận chủ nghĩa Mác Lê nin và những quan
điểm cơ bản về chiến lợc CM giải phóng dân tộc cho hội viên thanh niên, làm cho họ
mau chóng trởng thành, đồng thời đa họ về hoạt động trong thực tế xs-chiến đấu của
công nông, từ đó họ giác ngộ lí luận và trở thành cán bộ CM chân chính.
NAQ luôn coi Hội Việt Nam CM thanh niên là 1 tổ chức tiền thân để họ tự trởng
thành.
II. Việt Nam Quốc dân Đảng và Khởi nghĩa Yên Bái
(đã trình bày ở phần tr ớc)
III. Tân Việt CM đảng và sự phân hoá của 3 tổ chức này:
1, Hoàn cảnh: giữa những năm 20 của TK ptrào yêu nớc và dchủ nớc ta phát triển sôi
nổi, thì lúc này Tân Việt CM Đảng đợc thành lập và có cơ sở tập trung chính là ở Nghệ
An.
2, Sự phân hoá:
-Họ là những ngời thanh niên TS yêu nớc nh: Trần Phú, Tôn Quang Phiệt và tuyên bốt
thành lập 1 tổ chức lấy tên là Việt Nam nghĩa đoàn sau đổi là phục việt. Bị lộ sau
khi rải truyền đơn đòi nhà cầm quyền Pháp thả nhà yêu nớc P.B.Châu (1925) hội
Phục Việt đổi tên thành Hng Nam.
-Tổ chức của hội Hng Nam cử ngời sang dự lớp huấn luyện của hội thanh niên ở
Trung Quốc. Do ảnh hởng của Việt Nam CM thanh niên nên tổ chức này nhanh
chóng bị phân hoá. Nhiều Đảng viên của Tân việt sau khi học tập ở Trung quốc họ trở
thành Đảng viên của Việt Nam CM thanh niên một số không gia nhập thì chuẩn bị
tiến tới thành lập 1 chính Đảng kiểu mới theo chủ nghĩa Mác Lê nin.
IV. 3 tổ chức cộng sản nối tiếp ra đời năm 1929.

1. (Trình bày rõ sự ra đời của 3 tổ chức cộng sản nớc ta (1929) và giải thích vì sao
có sự đ/tr giữa 2 khuynh hớng khác nhau xung quanh vấn đề thành lập Đảng.
20
a, Sự ra đời của 3 tổ chức cộng sản:
-1928 ptrào đ/tr CM của các tầng lớp nhân dân ta diễn ra sôi nổi từ bên ngoài ptrào
CMTG dội vào, đặc biệt là hoạt động của hội Việt Nam CM Thanh niên đẩy mạnh
tuyên truyền chủ nghĩa Mác Lê nin vào ptrào công nhân ở trong nớc thúc đẩy ptrào
công nhân phát triển vợt bậc.
-Giữa lúc này TDP đẩy mạnh thực hiện chính sách khai thác bóc lột thuộc địa lần thứ 2
đẩy Nhân dân Việt Nam vào cuộc sống đói khổ, đồng thời với chế độ ctrị hà khắc
khiến môi trờng XH nớc ta ngày càng trở lên gay gắt, ý thức dân tộc, ý thức gc đã tạo
thành làn sóng đ/tr rất quyết liệt. Trong tình hình này TDP đã tiến hành các biện pháp
tàn bạo khiến cho ptrào phi vô sản dần dần tan rã. Đ/tr XH lúc này chỉ còn có ptrào
đ/tr của gc công nhân. Bọn pháp càng đàn áp thì ptrào đ/tr của nhân dân ta càng lên
cao. Thực tế này làm cho những ngời CM Việt Nam chân chính thấy muốn lãnh đạo
ptrào công nhân không những ptrào CM quốc gia không còn phù hợp, khuynh hớng
CM VS càng trở lên vững chắc, nh vậy ptrào công nhân đòi hỏi phải có tổ chức phù
hợp để lãnh đạo tổ chức đó phải là tổ chức VS, ngay cả hội Việt Nam CM thanh niên
cũng không đáp ứng đợc yêu cầu lãnh đạo.
Từ trong hoàn cảnh đó T3/1929 1 số phần tử tiên tiến trong Việt Nam CM thanh
niên ở Bắc Kỳ đã quyết định thành lập chi bộ đầu tiên gồm 7 ngời tại số nhà 50 phố
Hàm Long -Hà Nội.
-T5/29 Tại đại hội của Việt Nam CM Thanh niên, đoàn đại biểu Bắc kỳ đa ra để nghị
thành lập Đảng cộng sản nhng không đợc chấp thuận, đại biểu Bắc kỳ liền rút khỏi đại
hội trở về nớc tuyên bố thành lập Đông Dơng cộng sản Đảng (17/6/29)
-25/7/29 Những phần tử tiên tiến trong hội Việt Nam CM Thanh niên ở Nam kỳ và 1
bộ phận ngoài nớc tuyên bố thành lập An Nam cộng sản Đảng (7/29)
-Còn lại những phần tử tiến tiến trong tân Việt CM đảng tuyên bố thành lập Đông D-
ơng cộng sản Liên Đoàn (9/29).
Đến đây ta thấy rõ quá trình dẫn tới sự ra đời của các tổ chức cộng sản. ở nớc ta 1929

là quá trình đ/tr giữa 2 khuynh hớng CM quốc gia và CM VS. Cuối cùng khuynh hớng
CMVS đã chiến thắng.
21
b, Tại sao nói sự đ/tr giữa 2 khuynh hớng, đ/tr giữa 2 vần đề thành lập Đảng ở nớc
ta năm 1929?
-Quá trình đi lên của ptrào yêu nớc CM của nớc ta trong những năm 20 của TK 20 là
quá trình đ/tr giữa t tởng quốc gia và t tởng CMVS, dần dần t tởng CM quốc gia bị thất
bại cùng với hoạt động của ptrào TS và Tiểu TS, cuối cùng chỉ còn t tởng CMVS và
ptrào công nhân ngày càng phát triển.
-1929 bản thân tổ chức Việt Nam CM Thanh niên cũng bị phân hoá dới những phần tử
tiên tiến có lập trờng CM của gc công nhân với những phần tử tiểu TS còn mang nặng
t tởng CM quốc gia. Đó chính là lí do có các cuộc đ/tr gay gắt giữa 2 khuynh hớng
khác nhau xung quanh vấn đề thành lập Đảng ngay trong nội bộ hội Việt Nam CM
Thanh niên.
-Việc đoàn đại biểu Bắc kì rút khỏi Đại hội của hội Việt Nam CM Thanh niên trở về
thành lập Đông Dơng cộng sản Đảng 6/29 nói lên cuộc đ/tr dẫn tới thành lập Đảng
ngay trong nội bộ hội Việt Nam CM Thanh niên đã diễn ra gay gắt nhng cuối cùng
yêu cầu thành lập Đảng cộng sản đã thắng thế, việc đại biểu Nam kì thành lập An Nam
cộng sản Đảng (7/29) và Việt Nam CM Thanh niên đổi thành Đông Dơng cộng sản
Liên Đoàn đã chứng minh thực tế đó.
c, ý nghĩa về sự ra đời của 3 tổ chức cộng sản ở nớc ta 1929.
-Sự xuất hiện của 3 tổ chức cộng sản năm 1929 chứng tỏ sự phát triển vợt bậc của
ptrào công nhân ở nớc ta.
-Sự xuất hiện của 3 tổ chức cộng sản năm 1929 là kết quả tất yếu của sự kết hợp 3 yếu
tố : chủ nghĩa Mác Lê nin, ptrào công nhân và ptrào yêu nớc Việt Nam.
-đây cũng là kết quả tất yếu của cuộc đ/tr giữa 2 khuynh hớng hoạt động CM quốc gia
và CMVS. Cuối cùng khuynh hớng CMVS thắng lợi
Ch ơng II. Cuộc giải phóng dân tộc Việt Nam (1930-1945)
Bài 4: Sự thành lập Đảng cộng sản Việt Nam (hay sự hợp nhất 3 tổ chức cộng sản
thành Đảng cộng sản Việt Nam)

1, Hoàn cảnh:
22
Vào cuối năm 1929 ptrào công nhân ở Việt Nam có bớc phát triển vợt bậc, ý thức gc
và ý thức ctrị ngày càng đợc thể hiện rõ rệt. Bên cạnh đó ptrào yêu nớc của nhiều tầng
lớp trong XH rất sôi nổi kết thành làn sóng dân tộc dchủ mạnh mẽ trong đó gc công
nhân thực sự là 1 lực lợng tiên phong.
Trong khi đó ở Việt Nam xhiện 3 tổ chức cộng sản hoạt động riêng rẽ công khích,
tranh giành ảnh hởng lẫn nhau, điều này sẽ ảnh hởng không tốt tới ptrào. Thực tiễn lúc
này đòi hỏi phải có sự lãnh đạo thống nhất của 1 chính Đảng của gc công nhân.
Trớc tình hình đó, đợc sự uỷ nhiệm của Qtế cộng sản, NAQ đã về Hơng Cảng-Trung
Quốc triệu tập đại biểu của 3 tổ chức cộng sản từ 3-7/2/1930 tham dự hội nghị gồm 2
đại biểu của Đông Dơng cộng sản Đảng, 2 đại biểu của An Nam cộng sản Đảng còn
Đông Dơng cộng sản Liên Đoàn không kịp cử ngời tới dự.
2, Nội dung của Hội nghị thành lập Đảng.
-Dới sự chủ trì của NAQ, ngời đã phân tích tình hình TG và trong nớc phê phán những
hoạt động thiếu thống nhất của 3 tổ chức trong thời gian qua, ngời đề nghị thống nhất
3 tổ chức cộng sản thành 1 Đảng cộng sản duy nhất, au 5 ngày làm việc, hội nghị đã
nhất trí 1 số vấn đề sau:
+bỏ mọi thành kiến, thành thật hợp tác
+Định tên Đảng là Đảng cộng sản Việt Nam
+thông qua chính cơng vắn tắt , sách lợc vắn tắt , điều lệ vắn tắt và lời kêu gọi của
NAQ nhân dịp thành lập Đảng.
+ Định kế hoạch thống nhất các tổ chức cộng sản ở trong nớc theo nguyên tắc từ trên
xuống.
+ Cử ban chấp hành Trung ơng lâm thời.
Đến 24/2/1930 với sự gia nhập của Đông Dơng cộng sản Liên Đoàn thì trên thực tế hội
nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản mới thực sự thành công.
-Hội nghị thành lập Đảng có ý nghĩa quan trọng, có giá trị nh 1 đại hội đã thông qua
đợc đờng lối cho CM Việt Nam ( tuy còn sơ lợc)
-Hội nghị thành lập Đảng đã thành công rất nhanh chóng là do

+Giữa đại biểu các tổ chức cộng sản không có mâu thuẫn về ý thức hệ đều có su hớng
VS và đều tuân theo điều lệ của Qtế cộng sản .
23
+Việc thành lập Đảng cộng sản đáp ứng đúng yêu cầu của thực tiễn CM khi đó cho
nên đợc các đại biểu chấp nhận ngay.
+ D0o sự quan tâm của Qtế cộng sản và uy tín cao của lãnh tụ NAQ.
3. ý nghĩa của thành lập Đảng:
Đảng cộng sản Việt Nam ra đời (10/1930) lấy tên là Đảng cộng sản Đông Dơng là kết
quả tất yếu của ptrào đ/tr dân tộc , đ/tr gc của Việt Nam trong thời đại mớ.
-Đảng ra đời là sự kết hợp giữa 3 yếu tố : Sự Kết hợp chủ nghĩa Mác Lê nin với ptrào
công nhân và ptrào yêu nớc ở Việt Nam trong những năm 20 của TK20.
-Đảng cộng sản Việt Nam ra đời là 1 bớc ngoặt vĩ đại trong LS của gc công nhân và
CM Việt Nam
+đối với LS gc công nhân: Việc Đảng cộng sản ra đời chứng tỏ gc công nhân Việt
Nam đã trởng thành và đủ sức lãnh đạo CM.
+Đối với LS dân tộc: Đảng cộng sản Việt Nam ra đời từ đây chấm. dứt thời kì khủng
hoảng về đờng lối, về gc lãnh đạo, khẳng định quyền lãnh đạo tuyệt đối của gc công
nhân mà đội tiên phong của nó là Đảng cộng sản Việt Nam.
-Từ đây CM Việt Nam trở thành 1 bộ phận của CMTG.
-Đảng cộng sản Việt Nam ra đời là sự chuẩn bị tất yếu đầu tiên có tính quyết định cho
những bớc phát triển nhảy vọt về sau của dân tộc Việt Nam đi từ thắng lợi này đến
thắng lợi khác.
* Cuộc CM giải phóng dân tộc Việt Nam (30-45), sự ra đời của Đảng cộng sản là sự
kết hợp chủ nghĩa Mác Lê nin với ptrào công nhân và ptrào yêu n ớc trong những năm
20 của TK20 hãy giải thích hiện t ợng trên.
Theo qui luật phát triển chung của sự hình thành Đảng cộng sản là sự kết hợp giữa
chủ nghĩa Mác Lê nin với ptrào công nhân, nhng ở nớc ta việc thành lập Đảng cộng
sản lại là sự kết hợp của 3 yếu tố: sự kết hợp chủ nghĩa Mác Lê nin với ptrào công
nhân và ptrào yêu nớc. Quá trình này gắn với công lao to lớn của NAQ và những nhà
CM tiền bối của Việt Nam. Quá trình này diễn ra trong những năm 20 cảu TK20, bắt

đầu từ những năm 1920 NAQ trở thành ngời cộng sản Việt Nam đầu tiên đến khi
Đảng cộng sản Việt Nam chính thức thành lập 3/2/30.
a, Việc chuẩn bị về t tởng, ctrị và tổ chức để thành lập Đảng:
24
Sự kết hợp 3 yếu tố, đầu tiên ở 1 ngời đảng viên mà NAQ với tấm lòng yêu nớc thiết
tha, sau 1 thời gian lao động gian khổ (trong cuộc sống của ngời, lao động để tìm đờng
cứu nớc), NAQ đã sớm đến với chủ nghĩa Mác Lê nin và ngời tìm thấy ở chủ nghĩa
Mác Lê nin con đờng CM là giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng gc.
-12/1920 tại đại hội của Đảng XH Pháp, trong cuộc đ/tr lựa chọn đờng đi theo Qtế thứ
2 hoặc thứ 3, NAQ đã bỏ phiếu tán thành Qtế 3, Ngời tham gia sáng lập Đảng cộng
sản Pháp. Nh vậy NAQ đã trở thành ngời cộng sản đầu tiên ở Việt Nam, sự kiện này
đã đánh dấu bớc ngoặt.
-CM Việt Nam bớc sang 1 thời kì mới và từ đây NAQ với vai trò lãnh tụ của CM Việt
Nam ngời cho rằng: Muốn có ptrào CM của nhân dân Việt Nam trớc hết ở Việt Nam
phải có 1 Đảng CM. NAQ đã hoạt động không mệt mỏi để truyền bá chủ nghĩa Mác
Lê nin vào Việt Nam để chuẩn bị về t tởng, ctrị, tổ chức cho việc thành lập Đảng.
-Tại Pháp NAQ ra tờ báo Ngời cùng khổ NAQ đã viết nhiều bài báo, Ngời cùng
khổ và báo đời sống của công nhân của Tổng liên đoàn lao động Pháp. Tất cả các
tờ báo này đều toát lên tinh thần yêu nớc, bênh vực cho ngời lao động. đặc biệt là tác
phẩm Bản án chế độ TDP do NAQ viết và xuất bản tại Pari, 11 chơng đầu NAQ
vạch trần, lên án chế độ thống trị của TDP đối với nhân dân lao động Đông Dơng, ch-
ơng 12 ngời nêu rõ quá trình đ/tr để lập đổ chế độ đó.
Tất cả những tài liệu này đợc chuyển về Việt Nam bằng nhiều con đờng khác nhau đã
gây ảnh hởng to lớn dẫn tới ptrào đ/tr của tầng lớp nhân dân ta. đây là tác phẩm đầu
tiên viết theo quan niệm chủ nghĩa Mác Lê nin .
-Tại Xô Viết cuối 1923 NAQ hoạt động trong ptrào cộng sản Qtế, ngời tham gia hội
nghị Qtế nông dân, Qtế cộng sản thứ 3, các tham luận của NAQ trong hội nghị này đã
khẳng định rõ vị trí của quá trình đ/tr giải phóng dân tộc và thuộc địa nhng hoạt động
này của NAQ đã khẳng định những phơng hớng CMQTế của CM Việt Nam.
-Tại Trung Quốc 1924 ngời tập hợp những thanh niên yêu nớc trong tổ chức Tâm tâm

xã và nhiều thanh niên Việt Nam từ trong nớc cha có đờng lối ctrị rõ ràng . Thành lập
1 tổ chức lấy tên Việt Nam CM Thanh niên có hạt nhân là cộng sản Đoàn coi đó là 1
tổ chức tiền thân chuẩn bị cho việc thành lập Đảng cộng sản Việt Nam. Sau này ngời
thành lập ra tờ báo Thanh niên là cơ quan tuyên truyền cho Việt Nam CM Thanh
25