i
P OÀN N LC VIT NAM
VIN NNG LNG
CHIN LC
PHÁT TRIN CÔNG NGHN LC
A TP OÀN N LC VIT NAM
n nm 2015 nh hng n nm 2025)
P 1: BÁO CÁO CHUNG
N V T VN: VIN NNG LNG
Hà Ni - 12/2008
ii
C LC
Trang
Chng I. GII THIU CHUNG V XÂY DNG CHIN LC PHÁT TRIN CÔNG
NGHN LC CA TP OÀN N LC VIT NAM
1
1. p oàn n lc Vit Nam vi nn kinh t và xã hi Vit Nam
1
1.1. nh hng phát trin sn xut và kinh doanh ca EVN 2
1.2. Mc tiêu hot ng 2
2. cn thit xây dng chin lc phát trin công ngh ngành sn xut và kinh
doanh n nng ca EVN
3
2.1. C s pháp lý 3
2.2. S cn thit 3
3. Yêu cu ca chin lc
3
4. Nhim v ca chin lc
4
Chng II. ÁNH GIÁ HIN TRNG CÔNG NGH NGÀNH SN XUT VÀ KINH
DOANH N NNG CA TP OÀN N LC VIT NAM
5
1. Hin trng c s h tng v công ngh trong ngành sn xut và kinh doanh
n nng ca EVN
5
1.1. Công ngh phát n 5
1.1.1. Tng quan v ngun nng lng s cp 5
1.1.2. Nhit n 9
1.1.3. Thy n 13
1.1.4. Nng lng tái to 19
1.2. Công ngh truyn ti n nng 20
1.2.1. Tiêu chí ánh giá phát trin li n và công ngh truyn ti n 20
1.2.2. ánh giá qui mô phát trin li n và mc n khí hóa tng ng vi yêu
u kinh t - xã hi
20
1.2.3. ánh giá các gii pháp công ngh bo m an toàn liên tc cung cp n,
gim thiu s c trên li bo m tin cy và cht lng n nng
21
1.2.4. Các gii pháp công ngh nhm gim tn tht n nng,gim giá thành xây
ng, gim giá thành truyn ti
25
1.2.5. Gim thiu tác ng môi trng, bo v cnh quan, sinh thái 28
1.3. Công ngh phân phi n nng 28
1.3.1. Hin trng li n phân phi 28
1.3.2. ánh giá hin trng li n h áp 33
1.4. Công ngh trong kinh doanh n nng và dch v khách hàng 34
1.4.1. Công ngho m n nng 34
1.4.2. Công ngh truyn dn s liu o m 37
1.4.3. Công ngh trong qun lý và x lý d liu phc v công tác qun lý vn hành và
kinh doanh n nng và dch v khách hàng
40
1.4.4. Phân tích ánh giá chng trình Qun lý nhu cu n (DSM) 42
2. Phân tích môi trng ni ti v phát trin công nghn lc ca EVN
43
iii
Trang
Chng III. TNG QUAN V PHÁT TRIN CA CÔNG NGH NGÀNH SN XUT VÀ
KINH DOANH N NNG TH GII VÀ KHU VC
45
1. ng quan v các xu hng phát trin công ngh th gii th k 21
45
1.1. Tng quan v tim nng nng lc công ngh các nc trên th gii và v trí ca
Vit Nam trên bn công ngh th gii trong th k 21
45
1.2. Tng quan v các xu hng phát trin công ngh th gii th k 21 có liên
quan ti ngành nng lng và sn xut kinh doanh n
46
1.2.1. Xu th phát trin và ng dng công ngh vt liu n 46
1.2.2. Xu th phát trin và ng dng công ngh nanô 47
1.2.3. Xu th phát trin và ng dng công ngh thông tin 47
1.2.4. Xu thng dng trí tu nhân to 48
2. ng quan v công nghn lc th gii
48
2.1. Mt s nhn nh tng quan v ngun nng lng s cp cho ngành công
nghip n nng trên th gii
48
2.1.1. Than á - ngun nng lng có kh nng k tha du m trong th k 21 49
2.1.2. Nng lng nguyên t 50
2.2. Nhng xu hng chính trong công nghang và sc áp dng trong công
nghip n th gii
51
2.2.1. Nhng xu hng chính v phát trin nhng công ngh mi 51
2.2.2. Nhng xu hng chính v ci tin, phát trin, hoàn thin các công ngh sn xut
phân phi n nng hin ang s dng
54
3. trình công nghn lc mt s nc trên th gii
72
3.1. L trình công nghn lc ca n lc Malaysia (TNB) 72
3.2. L trình công nghn lc ca n lc Hàn Quc (KEPCO) 73
4. Nhng c hi và thách thc cho s phát trin v công nghn lc ca Tp
oàn n lc Vit Nam trong bi cnh thc ti và tng lai th gii
74
Chng IV. CHIN LC PHÁT TRIN CÔNG NGHN LC CA TP OÀN
N LC VIT NAM
75
1. m nhìn và quan m phát trin
75
1.1. Tm nhìn 75
1.2. Quan m phát trin 75
2. c tiêu chin lc
75
3. Chin lc phát trin công nghn lc ca Tp oàn n lc Vit Nam
76
3.1. Xác lp các tiêu chí la chn các nhóm công nghn lc 76
3.2. ích n nm 2015 76
3.2.1. Mc tiêu chung cn t vào nm 2015 76
3.2.2. Công ngh phát n 77
3.2.3. Công ngh truyn ti n nng 82
3.2.4. Công ngh phân phi n nng 84
3.2.5. Công ngh trong kinh doanh n nng và dch v khách hàng 85
iv
Trang
3.2.6. Các nh hng chin lc v phát trin ngun nhân lc, t chc và thông tin
làm ch và phát trin công nghn lc
87
3.2.7. Lc ánh giá kh nng tim nng u t các công nghn lc 89
3.3. ích n nm 2025 89
3.3.1. Mc tiêu chung cn t vào nm 2025 89
3.3.2. Công ngh phát n 90
3.3.3. Công ngh truyn ti n nng 93
3.3.4. Công ngh phân phi n nng 94
3.3.5. Công ngh trong kinh doanh n nng và dch v khách hàng 95
3.3.6. Các nh hng chin lc v phát trin ngun nhân lc, t chc và thông tin
làm ch và phát trin công nghn lc
96
3.3.7. Lc ánh giá kh nng tim nng u t các công nghn lc 99
Chng V. L TRÌNH VÀ CÁC GII PHÁP C TH THC HIN CHIN LC PHÁT
TRIN CÔNG NGHN LC CA TP OÀN N LC VIT NAM
100
1. trình
100
1.1. Công ngh sn xut n nng 100
1.1.1. Giai n t nay n nm 2015 100
1.1.2. Giai n t 2016 n 2025 103
1.2. Công ngh truyn ti n nng 104
1.2.1.Giai n t nay n nm 2015 104
1.2.2. Giai n t 2016 n 2025 105
1.3. Công ngh phân phi n nng 106
1.3.1. Giai n t nay n nm 2015 106
1.3.2. Giai n t 2016 n 2025 107
1.4. Công ngh trong kinh doanh n nng và dch v khách hàng 108
1.4.1. Giai n t nay n nm 2015 108
1.4.2. Giai n t 2016 n 2025 110
2. Gii pháp thc hin
110
2.1. Gii pháp v t chc và c ch 110
2.2. Gii pháp vu t phát trin và tài chính 110
2.3. Các án, d án cn thit phi trin khai trong quá trình thc hin chin lc 111
Tài liu tham kho
112
Chng I
GII THIU CHUNG V XÂY DNG CHIN LC PHÁT TRIN
CÔNG NGHN LC CA TP OÀN N LC VIT NAM
1. TP OÀN N LC VIT NAM VI NN KINH T VÀ XÃ HI VIT NAM
Sau hn hai mi nm thc hin chính sách i mi, nc ta ã t c nhng
thành tu quan trng, làm nn tng cho giai n phát trin mi: nn kinh t t nc
có mc tng trng cao và liên tc vi GDP bình quân khong 7%/nm trong giai
on 2001-2007; tình hình chính tr - xã hi n nh; i sng nhân dân c nâng
cao; quan h hp tác quc t trên mi mt c ci thin.
i hi ng ln th X tip tc khng nh con ng i mi theo hng y
mnh công nghip hóa, hin i hóa a nc ta c bn tr thành mt nc công
nghip vào nm 2020; chng hi nhp kinh t quc t, cam kt thc hin các tha
thun trong khuôn kh AFTA, Hip nh thng mi Vit Nam-Hoa K và ca T
chc thng mi th gii (WTO); tng cng i mi khu vc kinh t quc doanh,
phát trin kinh t tp th, khuyn khích khu vc dân doanh, h tr mnh m khu vc
doanh nghip va và nh; y mnh ci cách hành chính.
Chin lc phát trin kinh t - xã hi 2001-2010 ã xác nh mc tiêu phát trin
tng quát là a nc ta ra khi tình trng kém phát trin, nâng cao rõ rt i sng vt
cht và tinh thn ca nhân dân, to nn tng n nm 2020 Vit Nam c bn tr
thành mt nc công nghip theo hng hin i; ngun lc con ngi, nng lc khoa
hc và công ngh, kt cu h tng, tim lc kinh t, quc phòng, an ninh c tng
ng; th ch kinh t th trng nh hng xã hi ch ngha c hình thành v c
bn; v th ca nc ta trên trng quc tc nâng cao.
Trong bi cnh ó, ng và Nhà nc ta ã khng nh phát trin khoa hc và
công ngh là quc sách hàng u, là nn tng và ng lc y mnh công nghip hóa,
hin i hóa t nc. T tng ca chin lc phát trin khoa hc và công ngh nc
ta n nm 2020 là tp trung xây dng nn khoa hc và công ngh nc ta theo hng
hin i và hi nhp, phn u t trình trung bình tiên tin trong khu vc, a
khoa hc và công ngh thc s tr thành nn tng và ng lc y mnh công nghip
hóa, hin i hóa t nc.
Tp oàn in lc Vit Nam (gi tt là Tp oàn - EVN) là mt trong rt ít các
s thuc ngành công nghip mi nhn ca Vit Nam góp phn to c s h tng và
ng lc phát trin cho nhiu ngành kinh t khác, nâng cao i sng xã hi, góp phn
m bo an ninh quc phòng. Trong s các doanh nghip ca nc ta, Tp oàn in
lc Vit Nam hin nay ang qun lý mt khi lng tài sn ln nht, tng s vn u
xây dng trung bình hàng nm cao nht. Nm 2007 tng tài sn ca EVN là
185.180 tng. Tri qua lch s phát trin, n nay Tpoàn in lc Vit Nam ã
và ang phát trin mnh m trong u t, s dng các thit b công ngh mi song
song vi các thit b, công ngh th h trc ang tn ti trong sn xut, truyn ti
phân phi và kinh doanh in nng; tng trng tiêu thn nng áp ng nhu cu
ngày càng cao, phc v các mc tiêu phát trin kinh t - xã hi ca t nc.
Sc mnh ca ngành in lc Vit Nam mà i din chính là Tp oàn in lc
Vit Nam s tu thuc phn ln vào nng lc công ngh Tp oàn. thích ng vi
bi cnh trên và thc hin các chin lc, chính sách phát trin trong lnh vc nng
ng nói riêng và phát trin kinh t - xã hi nói chung, vic phát trin công nghn
lc cho Tp oàn in lc Vit Nam là yêu cu càng tr nên cp thit.
V t chc, Tp oàn in lc Vit Nam là công ty nhà nc, do Nhà nc u
và thành lp, t chc và hot ng theo quy nh ca pháp lut i vi công ty nhà
c và iu l ca EVN.
Các chc nng ch yu ca EVN
- Tin hành các hot ng u t, ký kt các hp ng vi các t chc, cá nhân
trong nc và nc ngoài nhm bo m cung cp n cho phát trin kinh t - xã hi
ca t nc.
- Trc tip kinh doanh vì mc tiêu li nhun theo quy nh ca pháp lut. Các
quan h kinh t gia EVN vi các n v trc thuc và thành viên c thc hin
thông qua hp ng.
- u t vào các công ty con, các công ty liên kt; chi phi các công ty con trên
s t l chim gi vn u l ca các công ty ó theo quy nh ca pháp lut và
iu l ca EVN.
- Thc hin quyn và ngha v cai din ch s hu i vi phn vn nhà
c ti các công ty con, công ty liên kt.
- Thc hin nhng công vic khác mà Nhà nc trc tip giao cho EVN t chc
thc hin.
- Xây dng và t chc thc hin nh hng, k hoch phi hp trong Tp oàn
in lc Quc gia Vit Nam.
1.1. nh hng phát trin sn xut và kinh doanh ca EVN
m bo c các mc tiêu trên, Tp oàn in lc Vit Nam ã xác nh
các lnh vc sn xut, kinh doanh sau:
- Sn xut, kinh doanh n nng.
- Kinh doanh vin thông công cng.
- Sn xut ch to thit bn, thit b c khí in lc và thit b vin thông.
1.2. Mc tiêu hot ng
- Kinh doanh có lãi; bo toàn và phát trin vn ch s hu nhà nc u t ti
EVN và vn ca EVN u t vào các doanh nghip khác; hoàn thành các nhim v
khác do ch s hu giao.
- Gi vai trò trung tâm phát trin mt Tp oàn in lc Quc gia Vit Nam
a s hu, trong ó s hu nhà nc là chi phi; có trình công ngh, qun lý hin
i và chuyên môn hoá cao; kinh doanh a ngành, trong ó sn xut, kinh doanh in
ng, vin thông công cng và c khí in lc là ngành ngh kinh doanh chính; gn
kt cht ch gia sn xut, kinh doanh vi khoa hc, công ngh, nghiên cu trin khai,
ào to; làm nòng ct ngành in lc Vit Nam phát trin nhanh, bn vng, cnh
tranh và hi nhp kinh t quc t có hiu qu.
- Ti a hoá hiu qu hot ng ca Tp oàn in lc Quc gia Vit Nam.
2. S CN THIT XÂY DNG CHIN LC PHÁT TRIN CÔNG NGHN
C CA TP OÀN N LC VIT NAM
2.1. C s pháp lý
- Ngh quyt ca i hi ng IX, X v phát trin kinh t - xã hi và phát trin
khoa hc công ngh.
- Quyt nh ca Th tng Chính ph s 176/2004/-TTg ngày 05/10/2004
phê duyt Chin lc phát trin ngành in giai n 2004-2010 nh hng n 2020.
- Các quytnh ca Th tng Chính ph s 147 và 148/2006/Q-TTg ngày
22/06/2006 v thành lp Tp oàn in lc Vit Nam.
- Quyt nh ca Th tng Chính ph s 163/2007/Q-TTg ngày 22/10/2007
v ban hành iu l t chc và hot ng ca Tp oàn in lc Vit Nam.
- Quyt nh ca Th tng Chính ph s 110/2007/Q-TTg ngày 18/07/2007
phê duyt Quy hoch phát trin n lc quc gia giai n 2006-2015 có xét n nm
2025 (gi tt là QH VI).
- Quyt nh ca Tp oàn in lc Vit Nam s 890/Q-EVN-QT ngày
30/10/2007 phê duyt Chin lc phát trin giai on 2007-2015, nh ng n nm
2025 ca Tp oàn in lc Vit Nam.
2.2. S cn thit
Tp oàn in lc Vit Nam c thành lp theo các quyt nh ca Th tng
Chính ph s 147, 148/2006/Q-TTg ngày 22/06/2006 và 163/2007/Q-TTg ngày
22/10/2007 vi nhng chc nng và các hình thc kinh doanh a dng nhm phù hp
và áp ng vi nhng yêu cu ca giai on mi.
Hin ti, c m hot ng ca EVN là a s hu vi hình thc kinh doanh a
ngành ngh. Tuy vy, chin lc phát trin công nghn lc trc tiên phi phc v
cho phát trin h thng n và kinh doanh in nng. Ngoài ra, vic phát trin và áp
dng các công nghn lc cn có tính m có th áp dng ng b trong các lnh
vc hot ng khác nhau (in, vin thông và công ngh thông tin, ngân hàng, tài
chính, bo him, ) m bo cho s phát trin bn vng ca Tp oàn. có th thc
hin c nhim v này, xây dng mt chin lc phát trin công nghn lc cho
Tp oàn trong giai on mi t nay ti 2025 là mt công vic cn thit.
3. YÊU CU CA CHIN LC
- Chin lc phát trin công nghn lc c xây dng nhm nh hng phát
trin cho Công ty m và các n v trc thuc và thành viên ca Tp oàn in lc
Vit Nam (EVN) l trình phát trin, ng dng công ngh trong sn xut và kinh doanh
in nng gm các khâu phát in, truyn ti và phân phi n nng, kinh doanh n
ng và dch v khách hàng; m bo cung cp n n nh, an toàn h thng n
trong giai on t nay ti 2015,nh hngn 2025.
- L trình phát trin, ng dng công ngh trong sn xut và kinh doanh in nng
theo hng m, có kh nng tích hp vi các hot ng kinh doanh khác ca Tp oàn
nh vin thông, công ngh thông tin, c khí in lc, tài chính, ngân hàng… t nay
n 2015 và nh hng n 2025.
4. NHIM V CA CHIN LC
- Xác nh các i tng ch yu xem xét, nghiên cu v công ngh sn xut
và kinh doanh in nng ca EVN.
- Xác nh các tiêu chí cho la chn, xây dng l trình phát trin công ngh trên
s phân tích, ánh giá hin trng công ngh ngành in lc ca EVN và kh nng
tip nhn, làm ch công ngh tiên tin ca EVN có tim nng phát trin trong tng
lai.
- Xác nh các cp công ngh (c s, tiên tin, cao cp) cn thit phi trin
khai ti các khâu sn xut và kinh doanh in nng. Xây dng l trình tip nhn, ng
dng, làm ch và phát trin các nhóm công nghn lc ã xác nh.
- Xác nh nguyên tc trin khai chin lc phát trin công nghn lc trong
hot ng sn xut kinh doanh ca EVN.
- Xác nh c ch t chc trin khai thc hin chin lc.
- Xác nh danh sách các án, d án cn c u t trin khai trong giai n
t nay n 2015, nh hng ti 2025.
Chng II
ÁNH GIÁ HIN TRNG CÔNG NGH NGÀNH SN XUT VÀ
KINH DOANH N NNG CA TP OÀN N LC VIT NAM
1. HIN TRNG C S H TNG V CÔNG NGH TRONG NGÀNH SN XUT
VÀ KINH DOANH N NNG CA EVN
1.1. Công ngh phát n
n tháng 12/2007, tng công sut thit k các nhà máy in toàn h thng n
(tính c trong và ngoài EVN) là 13.512 MW, công sut kh dng 12.948 MW. Tng
công sut lp t ca EVN là 9.844 MW chim 72,85% toàn h thng (trong ó thu
in khong 33,79%, nhit n than 11,43%, tua bin khí 24,04%, nhit n du
1,48%, diesel 2,11%); Công sut t ca nhà máy in ngoài EVN là 3.688 MW
chim 27,15%. Tng sn lng n sn xut và mua ngoài t 68,699 t kWh, trong
ó ca EVN là hn 50 t kWh chim t l 72,78%.
1.1.1. Tng quan v ngun nng lng s cp
1.1.1.1. ánh giá chung v ngun nng lng s cp th gii
Nhu cu vn nng trên th gii ang tng trng mt cách mnh m cùng vi
s phát trin ca các nn kinh t và s tng dân s trên phm vi toàn cu. Nhng s
bùng n v nhu cu n này li din ra úng vào lúc ngun nng lng t du và khí -
vn hin ti cung cp mt na nng lng cho toàn th gii - lâm vào tình th rt khó
khn. Các s liu cho thy vào nm 2050, dân s th gii s tng 50% ti 9 t ngi.
ng ng vi tng dân s, trong vòng 20 nm ti s có khong 36.000 chic máy
bay, gn 2 t xe hi c s dng - gp ôi con s hin ti. Nh vy, theo nhn nh
ca T chc nng lng quc t (IEA - International Energy Association), trong vòng
20 nm ti, nhu cu tiêu th du m s tng khong 35% và nhu cu nng lng v
tng th s tng ti 65% (tính c du, khí, than á, nng lng ht nhân, ng lng tái
to ).
IEA cng ánh giá du m tip tc s là ngun cung cp nng lng chính trong
th k này vi khong 1/3 tng nng lng cn thit cho th gii. Tuy nhiên, theo c
tính ca các nhà a cht hc thì lng du m ch cung cp cho th gii trong 60
m ti, lng khí thiên nhiên ch cho 70 n 90 nm ti. Vi s tng vt v nhu
cu du m, nht là ti các nc ang phát trin và ông dân nh Trung Quc và n
, hu qu tt yu là giá du và khí u tng mnh. V mt a chính tr, tình hình
cng báo hiu là s không hn nh hn bi hn 70% ngun ti nguyên du m và
66% lng khí thiên nhiên u tp trung nhng khu vc ít nhiu bt n nht th gii:
Trung ông, Nga và Trung Á.
V than á, trong 6 nm qua (tính ti m 2008), lng tiêu th than trên th gii
cng ã tng lên 30%, gp ôi so vi bt k loi nhiên liu nào khác. Giá than cng
ng mnh. Ch tính trong vòng 5 tháng t 10/2007 ti 3/2008 giá than th gii ã tng
ít nht 50%.
Nh vy, có th nhn nh rng trong tng lai 20 nm ti ây, giá các ngun
nguyên nhiên liu s cp cho nhu cu nng lng th gii s tng mnh, nht là du
m, ri n khí và than. Cùng vi s cn kit ngun du m trong tng lai rt gn,
mt kch bn ã c vch ra cho tng lai nng lng ca th gii, theo ó các
ngun nng lng sch tái to nh nng ng gió, nng lng mt tri mc dù phát
trin nhanh nhng vn s ch chim mt phn khiêm tn; du m và khí thiên nhiên s
ngày càng gim do khan him và cn kit, ngc li hai ngun nng lng c a
chung và quan tâm nht s là than á và nng lng nguyên t.
1.1.1.2. ánh giá tng quan ngun nng lng s cp ti Vit Nam
a. Kh nng khai thác ngun khí
Theo Chin lc Phát trin ngành Du khí Vit Nam n nm 2015, nh hng
n 2025, tng ngun khí (gm khí ng hành và khí t nhiên) t khong 5 t m
3
hin
nay s tng lên khong 11,1 t m
3
vào m 2010; 14,6 t m
3
vào m 2015; t 14n
15,6 t m
3
vào m 2020; 16,5 t m
3
vào nm 2025, trong ó khong 63-68% lng
khí nm thm lc a phía ông (các b Nam Côn Sn, Cu Long), còn li là thm
lc a Tây Nam (khu vc Malai-Th Chu: PM3-CAA, Cái Nc, Block B, 52/97,
46/02 ).
Nhu cu khí cho các ngành khác gm khí làm nguyên liu sn xut phân m
(Nhà máy m Phú M, Cà Mau) và các h công nghip thép, gm s, xi mng,
c d báo s tng t 0,5 triu m
3
hin nay lên n 1,75 t m
3
nm 2010 và tng lên
khong 1,8-2 t m
3
vào các nm sau ó. Theo ó, tng lng khí có th cp cho n
s khó vt qua 14 t m
3
/nm vào sau nm 2010.
Tóm li, mc dù vi kh nng cung cp khí không c di dào nh d báo, vic
xây dng các nhà máy nhit n khí vn là kh thi trong vòng 20 nm ti, lu ý vic
s dng nhà máy tua bin khí chu trình hn hp do có hiu sut cao hn nhiu (khong
55%) so vi chu trình hi nc thông thng ngay c khi áp dng thông s trên ti
hn (ch khong 42%). iu này cng sáp ng vn s dng nhiên liu mt cách
hiu qu hn, ng thi gim phát thi gây hiu ng nhà kính, phù hp vi xu
ng chung th gii v bo v môi trng. Mt khác, cng cn lu ý ti công ngh
s dng khí t nhiên hoá lng (LNG - Liquid Natural Gas) phát n theo cho
ca Chính ph v nghiên cu phng án nhp khu khí t nhiên hoá lng cho Vit
Nam.
b. Kh nng khai thác ngun than
Theo Chin lc Phát trin ngành Than nh hng ti 2025 ã c Th tng
Chính ph phê duyt (quyt nh s 89/2008/Q-TTg ngày 14/07/2008) v khai thác
than, b than ông Bc và các m than khác (ngoài b than ng bng Sông Hng)
phn u t sn lng than sch khong 60-65 triu tn vào nm 2015, 70-75 triu
tn vào nm 2020 và trên 80 triu tn vào nm 2025. B than ng bng Sông Hng
giai on n nm 2010 su t th nghim mt s d án vi công ngh khai thác
bng phng pháp hm lò và công ngh khí hoá than, than hoá lng làm cn c cho
vic phát trin sau 2010.
V tr lng than, tng Neogen vùng trng Hà Ni có 14 va than nâu. Các va
than tp trung ch yu ti di Khoái Châu - Tin Hi có din tích khong 1.100 km
2
.
Tr lng than d báo vùng này lên ti khong 37 t tn nhng iu áng quan tâm là
phn tài nguyên n sâu 500 m có tr lng d báo khong 3-5 t tn. Riêng khu
vc b than Sông Hng - vùng Khoái Châu - Bình Minh tr lng thm dò ti mc
450 m là 166 triu tn.
Trong Tng s Than iu chnh, d kin khong nm 2016 tri s khai thác
than nâu b Sông Hng (vùng Khoái Châu - Bình Minh) vi sn lng tng t 1 triu
n 12,8 triu tn vào giai on 2020-2025. Lng than này có th cho phát trin
4.800 MW công sut nhit n. Tuy nhiên chi phí cho khai thác sâu ti hàng
ngàn mét hin c ánh giá là cao (80-85 USD/tn). Nu không có nhng ci tin v
công ngh, gim giá thành thì trin vng khai thác than thng mi ti ây s khó kh
thi.
Theo tính toán, nhu cu than cho sn xut in s khong 26 triu tn vào nm
2018, nhng s lên n gn 40 triu tn nm 2020 và gn 75 triu tn nm 2025.
Theo tính toán s b, n giaion 2016-2017 c bn hu ht các công trình
thy n tim nng ã c a vào khai thác (vi tng công sut 16.000 MW). Min
Bc cha có du hiu tìm thy ngun khí t cho n. Khí t cho sn xut n
phía Nam st 14 t m
3
/nm vào nm 2017-2018. Vì vy, t nay cho ti 2025, nhit
in than và in ht nhân s là nhng xu hng chính cho phát trin ngun n ti
Vit Nam. u này cng phù hp vi xu hng phát trin công ngh chung ca th
gii (xem Cng III).
Nu theo phng án cp than, khí cho sn xut in nh Bng 1 di ây thì
khong t nm 2016 Vit Nam s phi nhp than cho nhit n.
Bng 1: Cân i nhiên liu trong nc cho sn xut n n 2020
m 2015 2020
Khai thác
n lng
n
(t kWh)
- PA thp /
s / cao
Khai thác
n lng
n
(t kWh)
- PA thp /
s / cao
n lng than (triu tn) 55,8 64,3
- Cho sn xut n (triu tn) 23,1 55,2 33,1 82,2
- Cho ngành khác (triu tn) 32,7 31,2
n lng khí t (t m
3
) 15,1 18,3
- Cho sn xut n (t m
3
) 13,1 77,6 16 80
- Cho ngành khác (t m
3
) 2,0 2,3
Thun 16.300 MW 58,7 19.400 MW 62,6
ng lng mi 1.420 MW 4,9 2.770 MW 7,7
ng sn xut n trong nc
(TWh)
184,3 232,5
ng nhu cu n (TWh)
216 / 257 /
330
334 / 461 /
657
Tha (+), thiu (-)
-21,2 /
- 62,2 /
-135,2
- 101,5 /
- 228,5 /
- 424,5
(Trích dn: Tài liu quy hoch các ngành n, Than, Khí ti nm 2025)
c. Ngun nhiên liu tim nng cho n ht nhân
Theo Báo cáo u t D án xây dng nhà máy in ht nhân, các kt qu tm
dò qung Uranium có trin vng tp trung nhiu Trung B, Tây Nguyên, Tây Bc và
Vit Bc. Tim nng Uranium ti Vit Nam d báo khong 218.000 tn U
3
O
8
, vùng
Nông Sn có trin vng là m Uranium công nghip vi tài nguyên d báo trên
100.000 tn U
3
O
8
.
Theo ánh giá ca các chuyên gia, n cui 2010, d kin Vit Nam s có
khong 8.000 tn cp tr lng C1+C2 vi giá thành sn xut thp hn (hoc bng)
130 USD/kg Uranium (thi m 2003).
d. Thy n và ng lng tái to
Thun
Tim nng k thut thun nc ta khong 123 t kWh, tng ng công
sut lp t khong 31.000 MW. Nu xem xét các yu t kinh t - xã hi và tác ng
ti môi trng thì tim nng kinh t - k thut gim xung còn khong 70-80 t kWh
vi công sut tng ng 18.000-20.000 MW.
Tim nng công sut và in nng ca thun nhc ánh giá khong trên
1.000 MW và 4,2 t kWh. Tng tim nng thun tích nng s b c tính khong
trên 10.000 MW.
Ngun nng lng tái to
D báo tim nng nng lng a nhit Vit Nam trong tng lai có th khai
thác vi công sut khong 340 MW vào nm 2025
V nng lng gió và mt tri, i vi Vit Nam khó có th phát trin qui mô
ln a vào cân i ngun trong tng lai. Tng cng tim nng phát trin c hai
loi hình in gió và in mt tri d báo có tht ti 400-600 MW vào nm 2025.
D báo tim nng phát trin các nhà máy in dùng nng lng sinh khi có th
t ti tng công sut 250- 400 MW.
1.1.1.3. V th trng ng lng s cp khu vc và kh nng nhp
a. Khí t
Gn ây Hip hi du m các nc ASEAN (ESCOP) ang nghiên cu mt d
án có tên gi là ng ng khí truyn ti kt ni vùng ASEAN (TAGP), nhm tìm
kim kh nng hình thành mt h thng các ng ng khí liên kt các m khí trong
khu vc. H thng này to iu kin trao i mua bán khí t và h tr d phòng ln
nhau, tng an ninh nhiên liu gia các nc Indonesia, Malaysia, Singapore, Vit Nam
và Thái Lan. Tuy nhiên cho n nay, nhng nghiên cu cho thy mt s khó khn:
- Th nht, tr lng ngun khí trong khu vc cha ln, Indonesia có m khí
Natunna tr lng khá ln nhng quc gia ông dân này cng s sm i mt vi
thiu ht nhiên liu. Ngun khí ca các nc còn li cng không thc s di dào.
- Th hai, khong cách truyn ti gia các vùng bin khá ln, ti hàng ngàn cây
s, dn n chi phí u t và vn hành ng ng kt ni này cao và thiu kh thi.
Cha k cht lng và thành phn khí ti các m khác nhau, khi hoà li cng không
thun tin khi s dng gii pháp dùng tàu chuyên ch LNG mua bán khí t ra có li
n. D án TAGP này hin cha kt thúc. Trong Quy hoch phát trin n lc quc
gia (QH) giai on 2001-2005 có xét n nm 2020 (QH V) ã cp n kh
ng có ng ng khí liên ASEAN vào khong nm 2020, nng n nay kh nng
này rt m. Vì vy, trong QH VI cha k vng vào tim nng nhp khu khí t h
thng ng ng này, có chng ch là trao i, chia s d phòng mc không ln.
b. Th trng than khu vc và kh nng nhp khu than
Mc dù là ngun nhiên liu tng i nhiu và r nhng hin nay than bng tr
nên khan him, to ra cn "ói than" trên phm vi toàn th gii và y giá than tng
lên ít nht là 50% trong thi gian qua (tính t 10/2007), vt quá mc tng ca giá
du.
Theo các nhà phân tích nng lng th gii, nhng yu t chính tác ng y giá
than tng cao là chính sách nng lng ca các nc thiu ng b, giá nhiên liu nói
chung tng cao, ng d tr than không , s tng trng kinh t mnh m châu Á
và iu kin thi tit không thun li nh hng n công vic khai thác than, tt cã
làm cho "cung" không "cu".
Trong 6 nm qua, lng tiêu th than trên th gii ã tng lên 30%, gp ôi so
vi bt k loi nhiên liu nào khác. Khó khn do iu kin khai thác Australiaã
làm giá than Châu Á giao mn thuyn (giao nhn ngay) i vi than cc (s dng
trong sn xut st thép) thi m tháng 3/2008 tng gp 3 ln so vi mc ký hp
ng là 98 USD/tn. Trung Quc - nc tiêu th than ln nht th gii - hin ang tiêu
dùng lng than tng ng vi tng lng than mà M, Liên minh Châu Âu và
Nht Bn cng li.
Hin nay, Indonesia và Australia là hai trong nhng nc ng u v sn xut
và xut khu than trên th trng than th gii và là i tng cnh tranh ch yu ca
các nc xut khu than trên th trung th gii.
Vi d báo Vit Nam s phi nhp than cho sn xut n nng vào khong nm
2016, mc dù thi gian gn ây, Indonesia bt u hn ch xut khu và giá than bin
ng theo chiu hng tng nhng trong tng lai hai nc Indonesia và Australia s
là nhng nhà cung cp tim nng áng quan tâm cho EVN.
1.1.2. Nhit n
1.1.2.1. ánh giá hin trng công ngh các nhà máy nhit n
Các nhà máy nhit n hin có và ang xây dng ca EVN u là ngng hi
thun túy, s dng lò hi tun hoàn t nhiên (có bao hi). Các nhà máy nhit n và
tua bin khí do EVN qun lý bao gm:
- Nhà máy nhit n Ph Li (1 và 2): 1.040 MW
- Nhà máy nhit n Ninh Bình: 100 MW
- Nhà máy nhit n Uông Bí: 110 MW
- Nhà máy nhit n Uông Bí m rng: 300 MW
- Nhà máy nhit n Phú M (1; 2.1; 2.1 m rng và 4): 2.485 MW
- Nhà máy nhit n Bà Ra: 399 MW
- Nhà máy nhit n Thc: 276 MW
- Nhà máy nhit n Cn Th: 185 MW
a. Tng quan v các nhà máy nhit n phía Bc
Nhà máy nhit n (NMN) Ph Li
NMN Ph Li 1 có công sut t 440 MW gm 4 t máy (4 x 110 MW) s
dng lò hi BKZ-220-110, tua bin hi K-100-90-7 thit b công ngh nhp ca Liên
Xô c. NMN Ph Li 1 c khi công xây dng ngày 17/5/1980. T máy 1 hòa
i ln u vi 1 lò hi ngày 28/10/1983, t máy 4 hòa li vi 1 lò vào m 1986, lò
cui cùng hòa hi nm 1987.
m 2001 khi 5 ca NMN Ph Li 2 bt u tham gia vn hành, mu cho
mt thi k mi vi các t máy công sut 300 MW có thông s cn gii hn (áp sut
khong 170 kg/cm
2
, nhit khong 540
o
C), có quá nhit trung gian. (n nay, ngoài
2 t máy ca NMN Ph Li 2 ã vn hành tng i n nh, còn có 1 t ca NMN
Uông Bí m rng ang chy hiu chnh tin ti nghim thu và bàn giao chính thc,
các t máy ca NMN Hi Phòng và Qung Ninh ang c xây dng).
NMN Uông Bí
Có công sut 110 MW gm 2 t máy (2 x 55 MW) c a vào vn hành t
m 1975-1977, thit b công ngh nhp ca Liên Xô c. Công sut t máy 5 lúc mi
lp t là 50 MW, nm 1997 thay rotor và nâng công sut lên 55 MW. Máy 5 hòa li
ln u nm 1975, máy 6 hòa li nm 1976, lò 8 (lò cui cùng) hòa hi nm 1977.
NMN Ninh Bình
Có công sut 100 MW gm 4 t máy (4 x 25 MW) a vào vn hành t nm
1974, thit b công ngh nhp ca Trung Quc.
Lò hi ca Ninh Bình là trung áp, còn s dng liên h ngang (Ti NMN Uông
Bí và Ph Li 1 ã nâng thông s hi sau lò lên cao áp (p = 100 kg/cm
2
; t = 540
o
C) và
áp dng s khi kép (2 lò cp hi cho 1 tua bin) phù hp vi h thng n min
Bc còn nh bé lúc by gi).
Các t máy này có công sut nh, thông s thp nên hiu sut chu trình nhit
không cao. Mt khác, thit bc sn xut bng công ngh ca nhng nm 70 nên
còn nhiu hn ch v các tính nng và hiu sut.
Các NMN nói trên ã và ang n lc trong vic áp ng các yêu cu v bo v
môi trng, c th:
- V x lý khói thi: NMN Ph Li 1 c trang b các b kh bi tnh n
ngay t lúc mi lp t. Thi gian u, các b kh bi này hot ng rt tt, nhng sau
ó do qun lý yu kém và không có ph tùng thay th kp thi nên ã có lúc không áp
ng c yêu cu v môi trng. n nay, NMN Ph Li 1 ã khc phc c tình
trng trên. Các NMN Ninh Bình và Uông Bí cng ã lp t kh bi tnh in thay
th cho kh bi nc kiu c (Ninh Bình thay nm 2000, Uông Bí thay nm 2006).
- Các thit b kh SO
2
ch mi c lp t các t máy 300 MW ca NMN
Ph Li 2.
- các nhà máy c, không có thit b x lý nc thi công nghip và x lý nc
thi sinh hot, hoc có nhng không hot ng hoc hot ng kém hiu qu, gây nh
ng ti môi trng. Các bãi x không c thit k bo v môi trng nc
ngm. Không có ng nc lng trong tái tun hoàn nc vn chuyn tro x v
nhà máy s dng li (Ph Li 1 có c trang b nhng ã d b t nm 1990).
b. Tng quan v các NMN phía Nam
NMN Thc gm nhit n du và tua bin khí:
Nhit n du (nhiên liu s dng là du FO) có công sut 165 MW bao gm 3
t máy: T máy s 1 (33 MW) thit b tua bin ca GE (General Electric) lò hi ca
Babcock Wilcox - vn hành nm 1966; T máy s 2 và 3 (2 x 66 MW) thit b ca GE,
lò hi ca Foster Wheeler - vn hành nm 1972.
Tua bin khí (TBK) s dng nhiên liu du DO, có 4 t máy gm TBK s 1 (F5)
công sut là 22,5 MW; TBK s 3 (GT-35): 14,5 MW; TBK s 4 và TBK s 5 (F6): 2 x
37,5 MW.
NMN Cn Th
Nhit n du (nhiên liu du FO) công sut 33 MW, lò hi PFE-2B công sut
170 T/h - vn hành nm 1975.
Tua bin khí (TBK) nhiên liu du DO, có tng công sut 154,6 MW, trong ó 2 t
máy GT 1 và 2: 2 x 39,1 MW =78,2 MW; GT 3 và 4: 2 x 38,2 MW = 76,4 MW.
NMN Bà Ra
Qun lý vn hành 10 t máy phát n vi tng công sut lp t là 388,9 MW
bao gm: 2 t máy phát n tua bin khí F5 công sut thit k là 23,4 MW/máy; 6 t
máy phát in tua bin khí F6 công sut thit k là 37,5 MW/máy; uôi hi 306-1 có
công sut thit k 58 MW; uôi hi 306-2 có công sut thit k là 59,1 MW. Nhiên
liu s dng chính ca nhà máy là khí ng hành, t nhà máy khí Dinh C, nhiên liu
d phòng là du FO.
NMN Phú M
NMN Phú M ca EVN có tng công sut 2.485 MW bao gm các cm t máy
tua bin khí chu trình hn hp sau:
Phú M 1: cu hình 3 tua bin khí + 3 lò thu hi nhit + 1 tua bin hi, tng công
sut t 1.090 MW vào vn hành nm 2001.
Phú M 2.1 và Phú M 2.1 m rng: cu hình 2 tua bin khí + 2 lò thu hi nhit +
1 tua bin hi, tng công sut t (475 + 465) MW.
Phú M 4: cu hình 2 tua bin khí + 2 lò thu hi nhit + 1 tua bin hi, tng công
sut t 450 MW.
Ngoài các nhà máy do EVN u t xây dng trên, trong khu công nghip n
lc Phú M còn có 2 nhà máy in tua bin khí chu trình hn hp do nhà u t nc
ngoàiu t xây dng theo hình thc Xây dng - Vn hành - Chuyn giao (BOT –
Build – Opertion – Transfer) gm Phú M 2.2 và Phú M 3. C hai nhà máy tua bin
khí chu trình hn hp này u có cu hình 2 tua bin khí + 2 lò thu hi nhit + 1 tua bin
i, vi công sut t là 733 MW.
Các cm DIESEL
Các t máy diesel ch yu là các t máy c vi nhiên liu s dng là du DO.
My nm gn ây có lp mt s máy dùng du FO phát n vi công sut t máy
khong 6.000 kW. Các cm diesel nm ri rác khp min Trung và min Nam vi
tng công sut min Trung là 230 MW, min Nam là 204 MW.
1.1.2.2. ánh giá chung công ngh nhit n ca EVN
a. V k thut
Xét tim nng nhiên liu cho sn xut n có th thy Vit Nam có nhiu than
vi tr lng ln, ch yu là than antraxít, ngoài ra có than xu hn và nhit tr thp,
thành phn nhiu lu hunh. Tr lng v du và khí không nhiu, mc dù hin nay
Vit Nam vn khai thác du và khí cho xut khu, cho sn xut n và các nhu cu
khác.
Hai loi công ngh nhit n ang ph bin ti Vit Nam là công nght than
phun (PC) và công ngh tua bin khí (TBK). Các công nght du, diesel hin nay
vn s dng nhng không ph bin và không phi là xu th la chn ti Vit Nam.
Công nght than ca EVN nm trong dng công ngh truyn thng, nhiu nhà
máy c và hiu sut thp. Các công ngh c trc ây vn ang vn hành, tuy nhiên
hiu sut thp, bo dng sa cha nhiu. Các thit bu khin tng theo công
ngh cã lc hu, không áp ng yêu cu tiêu chun hin nay hoc không còn c
sn xut na, ang c thay th dn.
Các t máy tua bin khí a su mi c trang b hin i, các thit bu
khin tng hot ng tt.
Công ngh thit b x lý môi trng cha c quan tâm y trong các nhà
máy t than c. Ti các d án mi ang xây dng ã c xem xét a các thit b
x lý môi trng vào nhm m bo các tiêu chun và yêu cu v môi trng. Thit b
môi trng s làm chi phí u tng cao hn.
b. V trình nhân lc
Xét tng th, trình v khoa hc công ngh ca Vit Nam hin nay cha áp
ng c yêu cu phát trin, cha to c c s h tng v nhân lc và trình khoa
hc công ngh cho vic tip thu công ngh mi, hin i, hiu qu vào Vit Nam.
Trình hc vn ca i ng công nhân ca các n va phn mc thp, ch
có 20% là mc trung bình, không có n v nào có trình hc vn ca i ng
công nhân mc tt và khá tt. i ng k thut viên có khá hn vi trình mc
trung bình và khá. iu này phn ánh thc t là a phn các công nhân ch có trình s
cp.
Trong khi Tp oàn in lc Vit Nam (EVN) là mt trong nhng t chc có
trình phn k thut thuc vào loi cao nht ca nn kinh t, thì trình hc vn
thp ca i ng công nhân cng là mt cn tri vi vic khai thác mt cách hiu
qu phn k thut, tng nng sut lao ng và a vào áp dng nhng k thut tiên
tin.
a phn i ng k thut viên và công nhân trong các n v ca EVNu có
kh nng sa cha thng xuyên và sa cha ln. ây có thc coi nh mt u
im ca i ng công nhân trong các n v c s, nó góp phn làm tng tính ch
ng ca các n v trong hot ng sn xut-kinh doanh ca mình
Nhìn chung i ng cán b qun lý ca các n v ca EVN u có trình hc
vn t mc trung bình tr lên, kinh nghim qun lý phn ln c ánh giá mc tt
và khá tt, không có n v nào có i ng cán b qun lý bánh giá mc thp v
kinh nghim qun lý. Tuy nhiên có mt m áng lu ý là phn ln các cán b qun
lý hu nh cha c ào to mt cách có h thng v lnh vc qun lý mà mi ch
qua nhng khoá ào to ngn hn v qun lý. ây cng có th coi là mt m yu ca
i ng cán b qun lý trong ngành in mà s bc l rõ hn khi mc th trng
hoá và c phn hoá ca ngành in ngày càng gia tng.
Nhân lc cho qun lý d án, cho tip thu chuyn giao công ngh, cho vn hành
bo dng và sa cha, cng nh cho các yêu cu v sn xut ch to thit b, tng
c nm công ngh và t ch v công ngh, cung cp thit b ca EVN hin nay ang
thiu rt nhiu.
iu kin kinh t cha cho phép tp trung u tiên phát trin công ngh. Các d
án u t vn c thc hin u nhm tip thu thit b, xây dng nhà máy m
bo áp ng nhu cu vn nng. Vic chng nghiên cu, tp trung phát trin mt
vài hng công ngh hu nh cha c quan tâm.
Công nghip c khí Vit Nam ang phát trin mc thp, t l ni a hóa thit
b nói chung và thit b nhit n nói riêng rt thp. Ngành c khí Vit Nam có thit
b khá lc hu, qui mô nh và hu nh không có tính chuyên môn hóa và cha c
u tnh hng phát trin.
c. V trình t chc
Do c thù ca ngành in là giá c bu tit bi nhà nc, nên chúng ta không
th ly thc o li nhun ánh giá hiu qu sn xut kinh doanh ca các n v.
Hu ht các n vu hoàn thành k hoch mc tt và khá hiu qu hot ng sn
xut kinh doanh.
Ngoài ra trình ca thành phn t chc còn th hin ch nó có to ra c
ng lc mnh m thúc y các nhân viên làm vic tích cc hay không. Các n v
ch to ra c ng lc làm vic mc trung bình i vi các nhân viên ca mình.
d. V trình thông tin
Thành phn thông tin ây c ánh giá da trên c hai mt gm phn d kin
và phn phng tin. Trong ó, phn d kin nói ti vic s hu và s dng các thông
tin phc v cho các hot ng sn xut và kinh doanh nh: các thông tin v tình trng
máy móc thit b, các s tay k thut, thông tin v nhng tin b công ngh trên th
gii, thông tin v th trng và khách hàng, chính sách và lut pháp liên quan n hot
ng ca công ty; Phn phng tin nói n nhng trang b vt cht phc v cho phn
thông tin nh: máy tính, các chng trình phn mm, Internet Có th thy im ni
bt i vi thành phn thông tin là tt c các n v ca EVN u có mc s hu và
s dng các thông tin phc v cho hot ng sn xut kinh doanh mc thp n
trung bình. ây là mt yu m chính ca phn thông tin mà các n v cn khc
phc, vic thiu thông tin tt yu s dn n nhng khó khn trong vic qun lý hot
ng sn xut kinh doanh.
1.1.3. Thy n
1.1.3.1. ánh giá hin trng ngun phát thy n
a. ánh giá hin trng ngun phát thy n thông thng
V h cha
Các nhà máy thun ln Vit Nam u có h cha u tit dòng chy. Hin
ti có 12 h cha ang vn hành y và rt nhiu h cha ang xây dng cho n
m 2015. H cha ln nht ang vn hành là h cha Hoà Bình vi dung tích toàn b
9,45 t m
3
và dung tích phòng l là 5,6 t m
3
.
Các h cha u tham gia chng l cho công trình; các h cha khu vc min
Bc và min Trung u tham gia chng l cho h du.
Các h cha c xây dng t nm 1992 tr li ây u c ánh giá tác ng
môi trng mt cáchy . H cha ti khu vc phía Bc u có vn v bi lng.
Các h cha ln u là hu tit nm hoc nhiu nm; các hu tit nhiu
m hoc h trên h thng bc thang thng s dng ngun nc hiu qu hn.
Các thit bo c theo dõi trên h thng là thiu hoc kh nng tng hoá
không cao. Quy trình vn hành ti u cho h thng các h cha cha hoàn thin.
Hin nay vic u tit ti u cho c mng h cha trong h thng n và iu
tit ti u mi h cha trong khong thi gian nht nh cha thc hin c. u
này làm gim áng k hiu qu ca h cha trong lnh vc phát n (5-10%in
ng).
Vp dâng
Vi các công trình ã xây dng thì 100% p dâng u là p vt liu a
phng nh: p t ng cht, p á lõi sét, pt á hn hp lõi sét. Các loi
p này thng là r và yêu cu thi công không òi hi công ngh cao nên rt phù hp
vi u kin nc ta thi gian qua và cho n nay các p này vn ang vn hành an
toàn và ngày càng n nh hn.
Vi các công trình ang thi công, ã xut hin nhiu p bê tông trng lc,
chim 40% trong tng s 30 p thng kê c (c các p ã xây dng). Nu ch xét
các p ang xây dng thng kê c (18 p) thì t l này là 67%. Trong sp bê
tông trng lc thì p bê tông m ln (RCC) chim t l rt cao 10/12 p bê tông
trng lc (83%) và chim 56% s lng p ang xây dng. p bê tông m ln là
công nghp rt tiên tin vi các u im ni bt mà nc ta bt u tip cn. Trc
ó ã có p thu li Tân Giang cao 60 m ng dng công ngh này. Ngoài ra p á
vi bê tông bn mt cng bt u c xây dng hai p Qung Tr và Tuyên
Quang chim 17% trong tng s 18 p ang xây dng. ây cng là loi p ang
c thnh hành mt s nc có u kin a hình a cht và các iu kin khác
ng t nh Trung Quc.
Do s lng p ã và ang c xây dng nc ta không nhiu nên vic phân
tích ánh giá gp khó khn, nhng theo phân tích vu kin thi công thì thy rng,
vi u kin a cht min Nam và min Trung thng phù hp vi loi p t
ng cht hoc t á hn hp nhng nu nn p là á thì vic xây dng p bê tông
trng lc bng phng pháp m ln cn c xem xét. Vi loi p á có bê tông
bn mt cn thit phi có kim nghim ánh giá sâu hn mi cho phép áp dng rng
rãi.
Công ngh thi công p RCC và á bê tông bn mt va xây dng va ang
hoàn thin nhng hin ti vic thi công loi p này ang gp nhiu khó khn v vt
liu tro bay.
Các thit b quan trc an toàn p (ca Liên Xô c) còn thiu và lc hu. Vic
qun lý an toàn p cha ng b và thng nht. Công trình x phù sa ti các p cha
c quan tâm y .
V công trình x l
Theo thng kê thì tt c các công trình tràn x lã xây dng u có mt ct
dng Ôfixêrôp. ây là loi mt ct dng không chân không có h s lu lng tng
i ln. Cng do không có chân không nên b mt tràn, hin tng xâm thc hu nh
không xy ra nên không yêu cu quá cao v vt liu cng nh nhn mà iu kin và
kh nng thi công ca Vit Nam trong thi gian trc ây không cho phép. Các tràn
này u có ca van mà hu ht là van cung (riêng ti Vnh Sn tràn t do).
Xét theo lu lng n v ca tràn mt thì q ln nht t 162 m
2
/s công trình
Sê San 3 sau ó n Sông Ba H là 161 m
2
/s, Tr An 156 m
2
/s; Ialy 153 m
2
/s. Vi 2
công trình có lu lng x ln là Sn La và Hoà Bình lu lng n v cng khá ln
nhng vn nh hn các công trình k trên vì có thêm các l x sâu. Lu lng x l
ca công trình Sông Ba H là khá ln nhng do không b tríc các ca x sâu nên
qui mô công trình tràn ln; tng chiu rng tràn nc ca tràn công trình Sông Ba H
lên ti 180 m (12 khoang x 15 m) ln nht trong các công trình ã và ang xây dng.
Do quy phm quy nh vic tính toán l có s thay i trong my nm gn ây
(tính thêm l cc hn) nên lu lng tràn ca các công trình tràn mi xây dng thng
ln. Mt s công trình ã xây dng ang phi xem xét thêm phn gia tng này bng
cách xây dng thêm tràn s c hoc nâng cao kh nng x ca tràn c bng cách dâng
mc nc
Vi mt ct tràn dng WES ch có công trình tràn Sn La ang c thit k.
Dng mt ct này có kh nng x cao hn, tit kim bê tông hn nhng d xy ra áp
sut âm trên mt tràn bi vy yêu cu vt liu cng nh trình thi công cao.
V thit b thun
Thit b ca các nhà máy thun có ngun gc nh sau:
- Vnh Sn: thit b ca Pháp.
- Thác M: thit b ca Ucraina.
- a Nhim: thit b ca Nht.
- Sông Hinh: Thit b tua bin ca Na Uy, máy phát ca Thun.
- Hàm Thun: Thit b ca M (Hãng GE).
- a Mi: Thit b ca Italia (Hãng Asaldor).
- Các nhà máy: Hoà Bình, Tr An, Thác Bà, Ialy do Liên Xô c cung cp thit b.
Nói chung, các thit b t máy phát, tua bin ti thit b ph tr do Nht Bn và
Tây Âu cung cp vn hành tt. i vi các thit b nhp ca Liên Xô c phn máy
phát và tua bin vn hành tng i tt; nhng thit b le bo v và h thng tng
iu khin u là công ngh c.
Nhà máy thun Sông Hinh: Nhiu nm qua h thng thit b vn hành an
toàn, tin cy, t yêu cu k thut c bn. Tuy nhà máy có thit b ca các nc có nn
công nghip phát trin cao nhng vn có mt s tn ti nh ch chy bù ng b
thiu tin cy và n nh. Thit k h thng nc k thut ít nhiu còn khim khuyt,
kh nng s dng thc t không t n mc cao nh tính toán.
Nhà máy thun a Nhim: mc dù vào vn hành t nm 1964 nhng ã c
i tu t vn h tr chính thc (ODA) ca Nht nên hin nay làm vic tt.
Xét theo s gi s dng công sut lp máy: thun a Nhim t cao nht là
6.915 gi; sau ó là Thác M 5.340 gi; Tr An 4.390 gi.
V các thit b quan trc an toàn và cnh báo l
Nhìn chung các thit b này các nhà máy thu n u thiu và lc hu,
phng pháp o c thu thp s liu th công, không có h thng tng phân tích và
cnh báo. Các trm thu thp s liu thu vn khí tng ch có a Nhim và Hàm
Thun - a Mi nhng không . H thng báo ng ã có Sông Hinh nhng còn s
sài. Cng do thiu s liu khí tng thu vn mà kh nng d báo dòng chy dài hn
và ngn hn phc vu tit ti u h cha không thc hin c.
b. ánh giá hin trng ngun phát thy n nh
ánh giá chung
Các trm thy n có công sut nh hn 100 kW/trm
Theo thng kê hin nay ch còn khong 20-30% các trm thy n nh dng này
ang hot ng nhng hot ng không liên tc, ch phát huy c di 50% công
sut lp t. Nguyên nhân do thit b quá c, hoc c xây dng t lâu, các thit b
ch to không ng b, hiu sut thp. Mt s trm do khu vc có in li i qua nên
không sa cha thay th, vic qun lý vn hành các a phng gp nhiu khó khn
vì không bán c n, do ó không có kinh phí tr lng, bo dng, sa cha
hoc thay th thit b nên hiu qu vn hành kém. Mt s trm còn tn ti hot ng
c là do c thay th mi các thit b tiên tin hn hoc nâng cp các công trình
thu công, lp t thêm t máy
Các trm thun có công sut ln hn 100 kW/trm
Hin nay, còn khong 40% s lng trm này ang hot ng và phát huy c
gn 47% công sut lp t. Các trm này ch yu do ngành in qun lý và hin ang
là ngun n chính phc v sn xut và sinh hot. Thit b ca các trm này là nhp
ngoi hoc trong nc sn xut ng b và c qun lý khai thác tng i tt; hàng
m c sa cha bo dng kp thi nên phát huy c hiu qu cao. Mt s trm
vì lý do nào ó n nay cha c khôi phc hoc do ã có li n quc gia t khu
vc, hoc do thiu vn sa cha
ánh giá các công ngh thun nh
Công ngh v công trình
a s các trm thun nh không hot ng trc tiên là do hng thit b kéo
theo các h hng khác ca công trình. S h hng v công trình là nguyên nhân chính
dn n s gim công sut hoc hot ng không hiu qu ca trm.
V công ngh xây dng p và các công trình u mi khác: Do kinh phí u t
thp nên a su là p tm, xây dng bng vt liu ti ch nhp t, p á ,
p rá và hu ht là p cho l tràn trên mt, tn sut thit k và kim tra không
cao, trình thi công tn dng nhân công a phng nên thng không m bo cht
ng. Tt c nhng nguyên nhân trên ây dn n khi có l tng i, ln p thng
b trôi, kéo theo thng là c ca ly nc và mt n kênh sau ó. Sau l, các công
trình này có th sc khôi phc nhng thng ch là các công trình tm dn n
gim kh nng phát n ca trm. Mt nguyên nhân na dn n gim kh nng phát
in ca trm là dòng chy kit thng nh hn thit k và nh dn i trong quá trình
hot ng nhng dòng chy l li tng lên do hin tng phá rng u ngun. Vic st
l b kênh, h hng b áp lc, tuyn ng ng hoc h hng công trình trm cng
thng xy ra nhng không phi nguyên nhân chính gây ngng hot ng ca trm.
Công ngh v thit b
Thit b là nguyên nhân chính dn n vic trm ngng hot ng và gim hiu
qu phát n. Công ngh ch to thit b thun ca Vit Nam hin nay còn nhiu
hn ch. Bi vy, các thit b thun nhã c lp t t trc nm 1980 u
nhp ngoi t các nc Trung Quc, Bungari, Liên Xô, Tip Khc, Nht, Pháp (tr
mt s loi t máy thy luân ca Trung Quc do công ngh ch to quá c, thng
xuyên vn hành vi các thông s thp hn thit k nên hiu qu kém, cho n nay còn
rt ít trm có th hot ng), các thit b này c sn xut ng b nên hiu qu vn
hành khá cao. Nguyên nhân h hng ca các trm này ngoài trình qun lý vn hành
kém, là do không có thit b thay th hoc không có kinh phí sa cha bo dng.
Sau nm 1980, do vic nhp khu tua bin ca Trung Quc r hn rt nhiu so vi
các nc khác, và do công ngh ch to thit b phát trin kéo theo s phát trin ca
thun nh trong nc.
Công ngh v qun lý vn hành
Qun lý vn hành cha tt là mt trong nhng nguyên nhân chính gây h hng
thit b. Vic nhp khu thit b không ng ngha vi vic nhp công ngh vn hành,
bo dng, sa cha, thay th. Các công nhân qun lý vn hành thng không c
ào to bài bn nên vn hành tu tin, x lý s c không úng gây h hng thit b.
Công ngh v kho sát thit k
Do không có quy nh chung, nhiu ngành tham gia xây dng và u t nên vic
kho sát, thit k xây dng thng tu tin không theo mt quy hoch thng nht dn
n trm không phát huy c hiu qu phát n nh thit k.
V c ch chính sách
Cha có c ch chính sách rõ ràng phù hp vi các c thù ca thun nh.
Vic u t nhiu, xây dng nhiu nhng hiu qu rt thp là do quá chú trng n
yu t xã hi, cha có chính sách gn quyn li và ngha v ca ngi hng li t
thun nh dn n s ít quan tâm ca dân chúng và các nhà u t kinh doanh.
Vic không thu c li nhun t thun nh nên kinh phí qun lý vn hành sa
cha thay th không có m bo duy trì hot ng.
1.1.3.2. ánh giá chung công ngh thun ca EVN
a. V k thut
Các thit b chính trong các nhà máy thuna s là công ngh mi, iu này
phn ánh thc t trong nhng nm qua s lng các nhà máy thun mi c a
vào nhiu. Tuy nhiên, các thit b thuc công ngh c vn chim t trng áng k nh
21%i vi các tua bin thu lc, 23%i vi các máy phát và 19%i vi các máy
bin áp chính.
Nhìn chung trong nhng nm qua, công ngh thun không có nhng thay i
áng k v mt hiu sut. Hiu sut ca các nhà máy thun ph thuc nhiu vào
iu kin t nhiên.
S phát trin công ngh thun ch yu gn lin vi vic áp dng các công
nghu khin tng tiên tin và các k thut d báo khí tng thu vn phc
v cho vic u hành và khai thác h cha. Phn ln các thit b chính trong các nhà
máy thun nc ta vn s dng công nghu khin c. T trng các tua bin thu
lc s dng u khin tng t là 56%; t trng này i vi máy phát là 72% vài
vi các máy bin áp chính là 66%. T trng các thit b s dng công nghu khin
tiên tin DCS (Distribution Control System - H thng u khin phân tán) là 28%
i vi các tua bin thu lc, 28%i vi các máy phát và 34%i vi các máy bin
áp chính.
Mc m bo ca các bn tin d báo khí tng thu vn phc v cho vic
iu hành khai thác h cha ca hu ht tt c các nhà máy ch mc m bo c
ch cha mc m bo tt
b. V trình nhân lc
Trình hc vn ca i ng công nhân ca các n va phn mc thp, ch
có 20% là mc trung bình, không có n v nào có trình hc vn ca i ng
công nhân mc tt và khá tt. i ng k thut viên có khá hn vi trình mc
trung bình và khá. iu này phn ánh thc t là a phn các công nhân ch có trình s
cp. Trong khi Tp oàn in lc Vit Nam là mt trong nhng t chc có trình
thành phn k thut thuc vào loi cao nht ca nn kinh t, thì trình hc vn thp
ca i ng công nhân cng là mt cn tri vi vic khai thác mt cách hiu qu
phn k thut, tng nng sut lao ng và a vào áp dng nhng k thut tiên tin.
a phn i ng k thut viên và công nhân trong các n v c su có kh
ng sa cha thng xuyên và sa cha ln. ây có thc coi nh mt u im
ca i ng công nhân trong các n v c s, nó góp phn làm tng tính chng ca
các n v trong hot ng sn xut-kinh doanh ca mình.
Nhìn chung i ng cán b qun lý ca các n vu có trình hc vn t
mc trung bình tr lên, kinh nghim qun lý phn ln c ánh giá mc tt và khá
tt, không có n v nào có i ng cán b qun lý bánh giá mc thp v kinh
nghim qun lý. Tuy nhiên có mt m áng lu ý là phn ln các cán b qun lý hu
nh cha c ào to mt cách có h thng v lnh vc qun lý, khong mt na các
cán b qun lý mi ch qua nhng khoáào to ngn hn dui 1 nm v qun lý. ây
cng có th coi là mt m yu ca i ng cán b qun lý trong ngành in mà s
bc l rõ hn khi mc th trng hoá và c phn hoá ca ngành in ngày càng gia
ng.
Nhân lc cho qun lý d án, cho tip thu chuyn giao công ngh, cho vn hành
bo dng và sa cha, cng nh cho các yêu cu v sn xut ch to thit b, tng
c nm công ngh và t ch v công ngh, cung cp thit b hin nay cngang
thiu.
c. V trình t chc
Hu ht các n vu hoàn thành k hoch mc tt và khá hiu qu hot ng
sn xut kinh doanh. Nhìn chung, các n v ch to ra c ng lc làm vic mc
trung bình i vi các nhân viên ca mình.
d. V trình thông tin
Các n v thun ca EVNu có mc s hu và s dng các thông tin
phc v cho hot ng sn xut kinh doanh mc thp n trung bình. ây là mt yu
im chính ca thành phn thông tin mà các n v cn khc phc. Viêc thiu thông
tin tt yu s dn n nhng khó khn trong vic qun lý hot ng sn xut kinh
doanh.
1.1.4. Nng lng tái to
1.1.4.1. Nng lng mt tri
Mng pin mt tri: ch yu nhp khu t nc ngoài. Bu khin: ch yu do
trong nc t ch to. B bin i n DC/AC: Cht lng bi n trong nc
ch to cha thích hp vi khí hu bin, hiu sut thp cht khong 70%.
1.1.4.2. Nng lng gió
Lnh vc nng lng gió nc ta hinang giai n nghiên cu ng dng
ti các vùng có tim nng. Cht lng thit b cha n nh.
1.1.4.3. Nng lng thu triu
Mi dng li mc nghiên cu, nm 2003 Vin Nng lng ã tin hành thc
hin án "Qui hoch tng th các nhà máy in thu triu trên c nc".
1.1.4.4. Khí sinh hc (KSH) Vit Nam
Vin Nng lng ã nghiên cu thành công mô hình phát in bng KSH qui mô
nh cho tng h gia ình hoc mt trang tri Vit Nam. ng c phát in 4 k chy
ng c ci to chuyn sang s dng KSH cp n cho nhng vùng không có
kh nng a in li quc gia n c.
1.1.4.5. Công nghng phát nng lng s dng sinh khi Vit Nam
Hin nay, nhng kt qung dng v công ngh này vn còn rt hn ch do
nhng tr ngi v ngun vn, nng lc k thut và thiu nhng chính sách u tiên
thích áng.
1.1.4.6. Nng lng a nhit Vit Nam
Cho n nay cha có nhà máy in a nhit nào c xây dng và vn hành
Vit Nam.
1.2. Công ngh truyn ti n nng
1.2.1. Tiêu chí ánh giá phát trin li n và công ngh truyn ti n
Phát trin li n luôn phi cân i ng b vi ngun n và ph ti, bo
m a ht công sut phát ca h thng n các h dùng in theo các ch tiêu kinh t
k thut v s lng và cht lng. ánh giá mc phát trin ca li n truyn ti
theo 4 tiêu chí c bn di ây:
- Qui mô phát trin li n và mc n khí hóa tng ng vi yêu cu kinh
t - xã hi.
- An toàn liên tc cung cp n, gim thiu s c trên li, bo m tin cy
và cht ng in cho s dng.
- Gim tn tht trên li, gim giá thành xây dng và giá thành truyn ti n
ng.
- Gim thiu tác ng ca li n vi môi trng, gi gìn và bo v cnh quan,
sinh thái.
1.2.2. ánh giá qui mô phát trin li n và mc n khí hoá tng ng
i yêu cu kinh t - xã hi
1.2.2.1. Qui mô phát trin li n
Bng 2: Khi lng ng dây truyn ti n toàn quc
m
ng dây
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
500 kV 1.530 1.530 1.530 2.168 3.249 3.259 3.286
220 kV 3.695 4.362 4.593 5.208 5.272 5.278 6.765
Truyn
i (km)
Σ
5.225 5.892 6.123 7.376 8.521 8.537 10.051
Tính n tháng 12/2007, toàn quc có 11 trm bin áp 500 kV vi 18 máy có
tng dung lng lp t 7.050 MVA và có 47 trm 220 kV vi 86 máy có tng dung
ng lp t 13.804 MVA.
Cho n nay li n ã c phân b khp toàn quc và ang c gng i trc
ón u nhu cu ph ti và u ni ngun n vào h thng. Phân b li 220 kV
ti các khu vc Thành ph (TP.) H Chí Minh, Bình Dng, ng Nai, Bà Ra - Vng
Tàu ( min Nam) và TP. Hà Ni, Hi Phòng, Qung Ninh ( min Bc) cng rt
tp trung nhm cung cp n nng cho các cm ph ti công nghip và dch v ln.
i 220 kV vi các trm nút 220 kVang ph kín TP. Hà Ni, Hi Phòng, TP. H
Chí Minh và các thành ph ln.
T nm 1994 khi ng dây 500 kV Bc - Nam vào vn hành, to s liên kt
i n ba min nên tin cy li n ã tng lên áng k: tng cng h tr cho
các li n khu vc, duy trì mc công sut d phòng, cung cp lng công sut vô
công khá ln h tr các li khu vc, nâng cao c cht lng n áp
Mc dù EVNã tp trung u t phát trin, song li n Vit Nam vn còn tn
ti khá nhiu vn phi gii quyt nh:
- Ti mt s khu vc, li truyn ti cha bo m c yêu cu v tin cy an
toàn cp n v mt cu trúc li, dây dn có tit din nh, mt bng xây dng các
công trình in ngày càng khó khn, nht là trong các khu vc ni thành.
- Nhiu thit b, vt liu còn lc hu - nht là v t ng u khin.
- Tin a công trình li còn chm nên cha kp thi phát huy hiu qu cung
cpin.
Các tn ti này cn c gii quyt bng nhiu gii pháp công ngh hp lý.
1.2.2.2. Mc n khí hóa
Mt tiêu chun quan trng ánh giá mc bo m cp n cho kinh t,
dân sinh là mc n khí hóa, trong ó n khí hóa nông thôn min núi li là mt
c thù phát trin ca Vit Nam do yêu cu v kinh t, chính tr, xã hi òi hi. Ni
dung này sc phân tích và ánh giá c th ti phn hin trng li phân phi, tuy
nhiên có th nhn nh mt cách tng quan nh sau:
ng bng Nam bn nay hu ht li trung th ch có cp n áp 15/0,4 kV
và s dng gii pháp 3 pha 4 dây vi các máy bin áp 1 pha gn nh, hp b hoc treo
trên ct cùng vi u kin a lý hp, bng phng nên vic a in v nông thôn là
thun li.
Nhìn chung so vi các nc ang phát trin mc thp, t ln khí hóa nông
thôn Vit Nam là khá cao. B mt nông thôn (và k c mt phn min núi) ã thay i
áng k, nht là t vài nm tr li ây mt phn quan trng là do tác ng ca n khí
hóa.
i n nông thôn tuy ã ph kín ng bng trung du Bc b, song do các gii
pháp nh hình hóa v thit k, ch to kt cu, vt liu còn cha c tp trung
nghiên cu nên còn tn ti nhiu bt hp lý, nh xây dng ng dây phân phi không
an toàn (kt cu ct không bo m); quá nhiu trm cùng u ni vào mt ng dây,
cách in dây dn không úng k thut, cht lng n áp xu, phng tin o m
không c trang b, thit b tóng li các trm trung th còn thiu rt nhiu
1.2.3. ánh giá các gii pháp công ngh bo m an toàn liên tc cung cp
n, gim s c trên li bo m tin cy và cht lng n nng
tin cy, an toàn cung cp n là mt tiêu chí quan trng hàng u ánh giá
cht lng phc v ca li n. Mc tin cy an toàn ca li n c th hin
qua nhiu yu t: cu trúc li, tin cy ca thit b, s c trên li n, các gii
pháp công ngh k thut u khin, vn hành
1.2.3.1. Cu trúc li
m bo tin cy, cu trúc li truyn ti c ánh giá theo tiêu chí n-1
nh sau: Kt cu li phi bo m khi mt phn t b s c, các phn t còn li vn
bo m cung cp n trong gii hn n áp, dòng in cho phép hoc ph ti không
b sa thi t ngt. Mun vy, tt c các trm bin áp u phi có 2 ngun cp vi
ng dây mch kép vn hành kín và yêu cu cao hn các trm phi vn hành vi 2
máy bin áp.