Tổn Thương (Trauma)

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
---***---

TỔN THƯƠNG (TRAUMA)

1


NỘI DUNG

Khái niệm về tổn thương

Tổn thương kín tổ chức mềm

Tổn thương hở tổ chức mềm

2


Khái niệm về tổn thương

I

Định nghĩa

II

Nguyên nhân

III

Phân loại

3


I. Định nghĩa

Những biến đổi bệnh lý ở
cục bộ và toàn thân trên
cơ thể gia súc, bởi bất kỳ
các nhân tố nào; được gọi
là tổn thương

4


II. Nguyên nhân

Đánh đập gia súc
quá mức

Làm việc quá sức

Gia súc đánh nhau

Tổn thương

5

III. Phân loại
Tổn thương

Tổ
nt
hư
ơn
g

ở

Chấn
thương

Tổ chức cứng

gh
ơn
thư
Tổn

kín

Tổ chức mềm

Vết
thương

Cơ

giới

Vật lý

Hóa
học

Sinh
vật

6


Tổn thương kín tổ chức mềm

I

Định nghĩa

II

Nguyên nhân

III

Triệu chứng

IV

Điều trị

7


I. Định nghĩa
 Tổn thương kín tổ chức mềm (chấn thương tổ chức mềm) là tổn
thương tổ chức mềm dưới da nhưng da của gia súc vẫn giữ ở trạng
thái hồn chỉnh, khơng rách nát
Cơ

Mạch lâm ba

Màng cơ

Mạch máu

Thần kinh

Dây chằng

Gân

8


II. Nguyên nhân
 Thường là tổn thương cơ giới

Gạch, đá
Sừng trâu, bị đầu tù

Gậy gộc

Vật gây
tổn thương

Móng ngựa

9


III. Triệu chứng
1. Triệu chứng cục bộ
Tổn thương nhẹ

Vật gây chấn thương tác động đến mao
mạch dưới da, tạo vết bầm tím

Vết bầm nhanh chóng tiêu tan,
khơng để lại vết tích đáng kể

10


1. Triệu chứng cục bộ
Tổn thương nặng

Tác động mạnh làm vỡ các mạch máu lớn,
máu chảy ra tràn vào tổ chức liên kết dưới da
hình thành bọc máu

 Bọc máu hình thành tại nơi bị tổn thương
 Hình bán cầu
 Khơng có triệu chứng viêm cấp tính cục bộ
 Sờ nắn khơng có hiện tương ba động
 Dùng tay ấn nghe tiếng lạo xạo lép bép do cục
máu đông vỡ ra tạo nên

11


1. Triệu chứng cục bộ
Tổn thương nặng

 Hình thành sau 7-10 ngày
tại cục bộ tổn thương
 Hình bán cầu
 Khơng có triệu chứng viêm
cấp tính ở cục bộ

Bọc lâm ba

 Sờ nắn có hiện tượng ba
động rất rõ

12


2. Triệu chứng tồn thân

Chống là hiện tượng bệnh lý nghiêm trọng

Hai loại
 Choáng
nguyên
phát
 Choáng
thứ phát

Thuyết phát sinh choáng

Biểu hiện

 Trước kia, chống là do lượng
nước trong hệ tuần hồn mất quá
nhiều, và đột ngột
 Ngày nay, choáng là do tác động
của các loại kích thích lên trung khu
thần kinh trung ương, làm cho nó
biến đổi về cơ năng

 Tồn thân mệt mỏi
 Da lạnh toát
 Mắt nhắm nghiền
 Niêm mạc mắt nhợt
nhạt, đồng tử dãn to
 Mạch đập nhanh,
yếu
 Hô hấp nhanh, nông
 Nhiệt độ cơ thể giảm

1,5 -2oC

13


IV. Điều trị

1. Điều trị cục bộ

2. Điều trị toàn thân

14


1. Điều trị cục bộ

a

b

Vỡ mạch máu

Vỡ mạch lâm ba

15


a. Vỡ mạch máu

Cắt, cạo sạch lông vùng bệnh

Mổ bọc máu
Sulfamid

Lấy hết cục máu đông,
cầm máu triệt để
Rửa sạch bên trong xoang bọc máu
bằng thuốc tím 0,1%
Thuốc tím 0,1%

Thấm khơ,
rắc bột Sulfamid, Furazolidon

Furazolidone

16


a. Vỡ mạch máu

 Dao mổ phải tiêu độc kĩ trước khi mổ
 Sát trùng ngón tay bằng cồn Iod 5%
 Mổ da ở vị trí thấp nhất của bọc máu;
mổ từ trên xuống dưới
 Vết mổ dài đủ đưa 1,2 ngón tay vào
 Xoang bọc máu quá rộng, nhét vải
gạc, băng cuộn vô trùng tẩm huyễn
dịch vào xoang làm dẫn lưu
 Huyễn dịch:
 Dầu cá hoặc dầu thực vật

 100ml Sulfamid
 10g Furazolidon

17


b. Vỡ mạch lâm ba

Khi mạch lâm ba bị vỡ hình thành bọc lâm ba

Chưa bị nhiễm trùng
 Khơng có triệu chứng viêm cấp tính
 Chọc dị khơng có mủ lẫn dịch lâm ba
chảy ra
Tuyệt đối không được mổ bọc lâm ba ra

Điều trị bằng phương pháp bảo tồn

18


b. Vỡ mạch lâm ba
Lý do
 Mổ không làm mạch lâm ba liền lại, hình thành bọc lâm
ba như trước
 Trong khi mổ rất dễ gây nhiễm trùng kế phát
 Nhiễm trùng kế phát dễ dẫn đến gia súc trúng độc tồn
thân
Phương
pháp

bảo tồn

Phương pháp
Cắt, cạo sạch lơng
vùng bệnh
Sát trùng kỹ bằng cồn
Iod 5%
Chọc dò bọc lâm ba,
nặn dịch lâm ba chảy
ra hết
Bơm vào bọc lâm ba
hỗn hợp dung dịch

8 giọt

2 ml

100ml

Hỗn hợp dung dịch

19


2. Điều trị tồn thân

300ml

2-3g

Gia súc bị thương có
hiện tượng choáng

Đưa gia súc về nơi
yên tĩnh, thoáng mát

20