BÀI HỌC :SỰ NỔI MÔN VẬT LÝ 9

A
F

P

TL: Một vật nằm trong lòng chất lỏng chịu tác dụng của
trọng lực P và lực đẩy Ác-si-mét F
A
.
Hai lực này cùng phương thẳng đứng, ngược chiều. Trọng
lực P hướng từ trên xuống, lực F
A
hướng từ dưới lên.
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm
C1/ Một vật ở trong lòng chất lỏng chịu tác dụng của những
lực nào?
phương và chiều của chúng có giống nhau không?
-Hãy vẽ các véctơ lực tương ứng với 3 trường hợp a,b,c
-Chọn cụm từ thích hợp trong số các cụm từ sau đây cho các
chỗ trống ở các câu phía dưới:
(1) Chuyển động lên trên ( nổi lên mặt thoáng )
(2) Chuyển động xuống dưới ( chìm xuống đáy bình)
(3) Đứng yên ( lơ lửng trong chất lỏng )
Vật sẽ . . . .

Vật sẽ . . . . .
Vật sẽ . . .
C2/ Có thể xảy ra 3 trường hợp với trọng lượng P của vật và

độ lớn F
A
của lực đẩy Ác-si-mét:
a) F
A
< P
b) F
A
= P c) F
A
>P
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm
P
PP
A
F
A
F
A
F

Vật sẽ . . . . .
Vật sẽ . . .
Vật sẽ . . . .
chuyển động
xuống dưới (chìm
xuống đáy bình) (2)

đứng yên
(lơ lửng trong
chất lỏng) (3)
chuyển động
lên trên (nổi lên mặt
thoáng) (1)
a) F
A
< P
b) F
A
= P c) F
A
> P
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm
Nhúng một vật vào trong chất lỏng thì:
+ Vật chìm xuống khi: P > F
A
+ Vật lơ lửng trong chất lỏng khi: P = F
A
+ Vật nổi lên khi: P < F
A
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm
P = d

V
.V
=> d
V
.V < d
l
.V => d
V
< d
l
•
Vật nổi lên mặt chất lỏng khi: P < F
A
=> d
V
.V = d
l
.V => d
V
= d
l
•
Vật sẽ lơ lửng trong chất lỏng khi: P = F
A
=> d
V
.V > d
l
.V => d
V

> d
l
•
Vật sẽ chìm xuống khi: P > F
A
F
A
= d
l
.V d
l
là trọng lượng riêng của chất lỏng
d
v
là trọng lượng riêng của chất làm vật
Vật là một khối đặc nhúng vào trong chất lỏng
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
C6: Biết P = d
v
.V (d
v
là trọng lượng riêng của chất
làm vật, V là thể tích của vật) và F
A
= d
l
.V( d
l

là
trọng lượng riêng của chất lỏng),hãy chứng minh
rằng nếu vật là một khối đặc nhúng ngập vào
trong chất lỏng thì:
-
Vật sẽ chìm xuống khi: d
v
> d
l
-
Vật sẽ lơ lửng trong chất lỏng khi: d
v
= d
l
- Vật sẽ nổi lên mặt chất lỏng khi: d
v
< d
l


Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
Nhúng một vật vào trong chất lỏng thì:
+ Vật chìm xuống khi: P > F
A
+ Vật lơ lửng trong chất lỏng khi: P = F
A
+ Vật nổi lên khi: P < F
A

(d
V
> d
l
)
(d
V
= d
l
)
(d
V
< d
l
)
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm
d
nước
= 10 000 N/m
3
d
gỗ
= 8 000 N/m
3

d
sắt

= 78 000 N/m
3
Nhúng một vật vào trong chất lỏng thì:
+ Vật chìm xuống khi: P > F
A
+ Vật lơ lửng trong chất lỏng khi: P = F
A
+ Vật nổi lên khi: P < F
A
(d
V
> d
l
)
(d
V
= d
l
)
(d
V
< d
l
)
II. Độ lớn lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng chất
lỏng:
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm

II. Độ lớn lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng chất
lỏng:
C4: Khi miếng gỗ nổi trên mặt nước, trọng lượng P của nó
và lực đẩy Ác-Si-Mét có bằng nhau không ? Tại sao ?
Khi miếng gỗ nổi trên mặt nước, trọng lượng P và lực đẩy Ác-
Si-Mét bằng nhau ( P = F
A
). Vì vật đứng yên thì hai lực này là
hai lực cân bằng.
C3: Tại sao miếng gỗ thả vào nước lại nổi ?
Miếng gỗ thả vào nước lại nổi do trọng lượng riêng của gỗ
nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm
II. Độ lớn lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng chất
lỏng:
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm
P
A
F
C5: Độ lớn của lực đẩy Ác si mét
được tính bằng biểu thức: F
A
= d.V,
trong đó d là trọng lượng riêng của

chất lỏng, còn V là gì? Trong các
câu trả lời sau đây câu nào là không
đúng?
B. V là thể tích của
cả miếng gỗ.
A. V là thể tích của
phần nước bị miếng
gỗ chiếm chổ.
C. V là thể tích của phần
miếng gỗ chìm trong
nước.
D. V là thể tích được gạch
chéo trong hình 12.2.
Hình 12.2
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
II. Độ lớn lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng chất
lỏng:
Khi vật nổi trên mặt chất lỏng thì :
F
A
= d .V
+V là thể tích của phần vật chìm trong chất lỏng,(không phải
là thể tích của vật).
+ d là trọng lượng riêng của chất lỏng.
III. Vận dụng:
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI

I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm
Bài tập :Một khối gỗ hình hộp chữ nhật có thể tích
0,4 m
3
được thả vào nước thì thấy ¼ khối gỗ bị chìm
dưới nước.Tính lực đẩy Ác-si-mét của nước tác dụng
lên khối gỗ.(Biết trọng lượng riêng của nước là
10000 N/m
3
)
Bài giải :
Lực đẩy Ác – si – mét của nước
tác dụng lên khối gỗ
F
A
= d
n
.V
n

= 10 000.0,1 = 1000 (N)


Tóm tắt :
V
v
=0,4 m
3
V
n

= ¼.V
v
d
n
= 10 000N/m
3
F
A
= ? (N)

Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
= 0,1m
3
III. Vận dụng:
C8. Thả một hòn bi thép vào thủy ngân thì bi nổi
hay chìm? Tại sao? Biết d
Hg
= 136 000 N/m
3
d
thép
= 78 000 N/m
3
Trả lời:
Hòn bi thép sẽ nổi vì d
Hòn bi thép sẽ nổi vì d
Hg
Hg

> d
> d
thép
thép
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
N
A
F
M
A
F
N
A
F
M
P
N
P
M
P
N
P
M
A
F
=
<
=

>
III. Vận dụng:
C9.Hai vật M và N có cùng thể
tích được nhúng ngập trong nước.
Vật M chìm xuống đáy bình còn N
lơ lửng trong chất lỏng. Gọi

P
M
là trọng lượng của M.
P
N
là trọng lượng của N.
Fa
M
là lực Acsimet lên M.
Fa
N
là lực Acsimet lên N.
Hãy c
Hãy chọn dấu “=’’, “ > ”, “<’’
thích hợp điền vào ô trống:
M
N
Bài 12:
SỰ NỔI
SỰ NỔI
Tàu nổi
Bi thép chìm
Thế tại sao con tàu bằng thép

nặng hơn hòn bi thép lại nổi còn
bi thép lại chìm? Biết rằng tàu
không phải là một khối thép đặc
mà có nhiều khoảng rỗng.
* Con tàu nổi được là do nó không phải là một khối thép
đặc, bên trong tàu có nhiều khoảng trống nên trọng
lượng riêng của cả con tàu nhỏ hơn trọng lượng riêng
của nước.
* Hòn bi thép đặc chìm là do trọng lượng riêng của thép
lớn hơn trọng lượng riêng của nước.
C7
C7
- Các hoạt động khai thác và vận chuyển dầu có thể làm rò
rỉ dầu lửa. Vì dầu có trọng lượng riêng nhỏ hơn trọng
lượng riêng của nước nên nổi trên mặt nước.
 Lớp dầu này ngăn cản việc hoà tan ôxi vào nước. Vì vậy,
sinh vật không lấy được ôxi sẽ bị chết
Đây là thảm hoạ “ thuỷ triều đen”sau sự cố
nổ giàn khoan trên vịnh Mê-Hi-Cô vào cuối
tháng 4năm 2010.
Dầu thô tràn lên bờ gây ô nhiễm môi trường.
Sinh hoạt của con người và các hoạt động sản xuất thải
ra môi trường lượng khí thải lớn (NO, CO
2
, SO
2
…) đều
nặng hơn không khí nên có xu hướng chuyển xuống lớp
không khí sát mặt đất. Các chất khí này ảnh hưởng trầm
trọng đến môi trường và sức khỏe con người.

Hậu quả với môi trường
Nước biển dâng lên
Băng tan ở 2 đầu cực Trái Đất
Ngập lụt do triều cường
Đất đai khô cằn
+Trong các nhà máy công
nghiệp cần có biện pháp
lưu thông không khí (sử
dụng các quạt gió,xây dựng
các ống khói, lắp đặt hệ
thống hút bụi, …)
+Hạn chế thải khí độc hại
ra môi trường.
+ Sử lý các chất thải độc
hại trước khi xả ra môt
trường.
Hệ thống hút bụi nhà máy
Biện pháp khắc phục:
Bể sử lý chất thải nhà máy
Sử dụng năng lượng sạch
Trồng rừng
Có biện pháp an toàn
trong khai thác và vận
chuyển dầu lửa, đồng
thời có biện pháp ứng
cứu kịp thời khi gặp sự
cố tràn dầu.
Hình ảnh tàu ngầm đang nổi trên mặt nước.
Hình ảnh tàu ngầm đang nổi trên mặt nước.
Tàu ngầm là loại tàu có

thể chạy ngầm dưới
mặt nước
Có thể em chưa biết:
Phần đáy tàu có nhiều
ngăn, có thể dùng máy
bơm để bơm nước vào
hoặc đẩy nước ra.
Nhờ đó, người ta có
thể làm thay đổi trọng
lượng riêng của tàu để
cho tàu lặn xuống, lơ
lửng trong nước hoặc
nổi lên trên mặt nước.