Hiền tài là nguyên khí quốc gia

BÀI GIẢNG NGỮ VĂN LỚP 10
Hiền tài là nguyên khí
quốc gia.
(Trích: “ Bài kí đề danh tiến sĩ khoa
Nhâm Tuất, niên hiệu đại Bảo thứ ba)
- Thân Nhân Trung -
I/ TÌM HIỂU CHUNG
1/ TÁC GIẢ: THÂN NHÂN TRUNG
(1418 – 1499)
-
Tự là HẬU PHỦ, người làng Yên Ninh,
huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.
-
1469: Ông đỗ tiến sĩ.
2/ Vài nét về tác phẩm:
a/ Hoàn cảnh sáng tác:
-
Từ năm 1439, triều Lê đặt ra lệ xướng danh, yết
bảng, ban áo mũ, cấp ngựa, ăn yến, vinh quy bái tổ
cho những người đỗ đạt cao nhằm khuyến khích
nhân tài, phát triển giáo dục.
-
Năm 1484, thời Hồng Đức, Thân Nhân Trung đã
soạn bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên
hiệu đại Bảo thứ ba, khắc trên bia tiến sĩ ở Văn
Miếu. Qua đó nhấn mạnh tầm quan trọng của người
trí thức trong xã hội và có ý nghĩa lớn lao của việc
tôn vinh người đỗ đạt cao qua bia đá Văn Miếu.
b/ Bố cục:2 phần
-
Phần 1: Từ đầu…vẫn cho là chưa đủ:

Vai trò của hiền tài đối với quốc gia.
-
Phần 2: Phần còn lại: Ý nghĩa của
việc khắc bia.
c/ Chủ đề: Bài kí nhấn mạnh tầm quan
trọng của tri thức và người trí thức
trong xã hội và có ý nghĩa lớn lao của
việc tôn vinh người đỗ đạt qua việc
khắc bia.
II/ ĐỌC - HIỂU TÁC PHẨM
1/ Đọc và giải thích từ khó:
-
Đọc: Đọc rành rọt các luận điểm, luận cứ, các ý mà bài văn bia đã nêu ra.
-
Giải thích từ khó:
+ Hiền tài: Là người cĩ tài đức.
+ Nguyên khí: Khí chất làm nên sự sống ban đầu.
Bia đá
Văn miếu Quốc tử giám
2/ Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật văn bản.
a/ Vai trò của hiền tài đối với quốc gia.
Hiền tài là nguyên khí của quốc gia.
Nguyên khí thịnh
Thế nước mạnh
Nguyên khí suy
Nguyên khí yếu
Đề cao, khẳng định vai trò của người có tài có đức. Họ chính là rường
cột của nước nhà, có quan hệ lớn đến sự thịnh suy của đất nước ø.
b/ Ý nghĩa của việc khắc bia.
Đối với người đương

thời
Đề cao người tài
khiến cho họ
đem tài năng ra
cống hiến và
giúp sức cho
nước nhà
Khuyến khích
mọi người
noi gương
hiền tài.
Ngăn ngừa
điều ác.
Đối với người đời sau
•
Tôn vinh quá
khứ làm
gương cho thế
hệ tương lai.
•
Tạo dựng
truyền
thống hiếu
học.
III/ TỔNG KẾT
Qua bài kí, tác giả đã khẳng định vai trò quan trọng của tri thức và người trí thức trong xã hội. Đồng thời cho thấy được sự quan tâm đến giáo dục và trọng dụng nhân tài của nhà nước phong kiến
đương thời.
ẳ