Hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản phải trả nhà cung cấp trong kiểm toán báo cáo tài chính do công ty dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán (AASC) thực hiện

CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
LỜI MỞ ĐẦU
Khoản phải trả nhà cung cấp là một trong những khoản mục trọng yếu
trong kiểm toán báo cáo tài chính. Đây là khoản mục có rủi ro tiềm tàng cao.
Do đó, khi thực hiện kiểm toán khoản mục này, kiểm toán viên phải thiết kế
và vận dụng các thủ tục kiểm toán sao cho rủi ro phát hiện là thấp nhất. Kiểm
toán khoản mục này đòi hỏi sự chuẩn bị công phu và sự thực hiện chu đáo,
cẩn thận. Để thực hiện kiểm toán khoản phải trả nhà cung cấp, kiểm toán viên
phải là người có kinh nghiệm và khả năng xét đoán nghề nghiệp cao.
Là một sinh viên chuyên ngành kiểm toán, sau một thời gian thực tập
tại Phòng Kiểm toán các ngành Thương mại - Dịch vụ Công ty Dịch vụ Tư
vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC), em đã có cơ hội tiếp xúc với
quy trình kiểm toán khoản phải trả nhà cung cấp do Công ty thực hiện. Nhằm
hệ thống lại những kiến thức đã thu nhận được, em đã viết bản Chuyên đề
thực tập chuyên ngành này. Chuyên đề có đề tài: “Hoàn thiện quy trình kiểm
toán khoản phải trả nhà cung cấp trong kiểm toán báo cáo tài chính do
Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) thực
hiện”.
Chuyên đề gồm có ba chương:
Chương I: Tổng quan về Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và
Kiểm toán (AASC)
Chương II: Thực trạng kiểm toán khoản phải trả nhà cung cấp trong kiểm
toán báo cáo tài chính tại Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và
Kiểm toán (AASC)
Chương III: Một số nhận xét và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kiểm
toán khoản phải trả nhà cung cấp trong kiểm toán báo cáo tài chính do
AASC thực hiện
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
1
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Để hoàn thành Chuyên đề này, em đã nhận được sự hướng dẫn tận tình

của cô giáo Th.S Bùi Thị Minh Hải và các anh chị nhân viên Phòng Kiểm
toán các ngành Thương mại – Dịch vụ cũng như toàn thể cán bộ nhân viên
Công ty AASC. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến cô giáo và các anh chị
trong Công ty.
Do hạn chế về thời gian cũng như trình độ, bản Chuyên đề không thể
tránh khỏi thiếu sót. Em rất mong sẽ nhận được sự góp ý của các thầy cô giáo,
các anh chị trong Công ty và các bạn để chuyên đề được hoàn thiện.
Em xin chân thành cảm ơn!
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
2
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
CHƯƠNG I
TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH
KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC)
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty
Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) là
một doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính hoạt động trong lĩnh vực
kiểm toán và tư vấn tài chính - kế toán. Cùng với Công ty Kiểm toán Việt
Nam (VACO), AASC là một trong hai tổ chức đầu tiên và lớn nhất của Việt
Nam hoạt động độc lập trong lĩnh vực dịch vụ về kế toán, kiểm toán và tư vấn
tài chính, thuế.
Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán có tên giao
dịch quốc tế là Auditing and Accounting Financial Consultancy Service
Company, gọi tắt là AASC. Trụ sở chính của Công ty đặt tại số 1 Lê Phụng
Hiểu, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) được
thành lập ngày 13 tháng 5 năm 1991 theo Quyết định số 164 TC/QĐ/TCCB
của Bộ trưởng Bộ Tài chính với tên gọi ban đầu là Công ty Dịch vụ Kế toán
(Accounting Service Company – ASC). Ngày 14 tháng 9 năm 1991, Công ty
chính thức đi vào hoạt động.

Tháng 3 năm 1992, Công ty thành lập chi nhánh tại thành phố Hồ Chí
Minh. Tháng 4 năm 1993, các chi nhánh công ty tại Vũng Tàu, Đà Nẵng lần
lượt ra đời.
Khi mới ra đời, Công ty hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực kế toán với
vai trò giúp các doanh nghiệp lập và ghi sổ kế toán, lập báo cáo tài chính. Sau
này, nhận thức rõ sự cần thiết của kiểm toán độc lập tại Việt Nam, cũng như
thấy được sự lớn mạnh về năng lực nghiệp vụ, ngày 14 tháng 9 năm 1993, Bộ
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
3
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 639/TC/QĐ/TCCB, giao cho
Công ty Dịch vụ Kế toán triển khai thêm dịch vụ kiểm toán và đổi tên Công
ty thành “Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán” – AASC.
Từ đó đến nay, Công ty không chỉ cung cấp dịch vụ kế toán mà còn cung cấp
các dịch vụ kiểm toán, tư vấn tài chính, tư vấn thuế, đào tạo và hỗ trợ tuyển
dụng, công nghệ thông tin.
Cùng với sự phát triển của hoạt động sản xuất kinh doanh, nhu cầu đối
với các dịch vụ tư vấn, kế toán, kiểm toán cũng ngày càng phát triển mạnh
mẽ. Để đáp ứng nhu cầu đó, AASC cũng không ngừng mở rộng. Tháng 3 năm
1995, chi nhánh Công ty tại Thành phố Hồ Chí Minh tách ra thành lập Công
ty Tư vấn Tài chính và Kiểm toán Sài Gòn (AFC Sài Gòn). Cũng trong thời
gian đó, chi nhánh AASC tại Đà Nẵng kết hợp với chi nhánh Công ty Kiểm
toán Việt Nam (VACO) tại Đà Nẵng thành lập Công ty Tư vấn và Kiểm toán
(A&C). Bên cạnh đó, Công ty tiếp tục mở rộng phạm vi hoạt động của mình
bằng việc thành lập thêm các chi nhánh và văn phòng đại diện ở một số tỉnh,
thành phố. Ngày 14 tháng 4 năm 1995, chi nhánh AASC tại Thanh Hóa được
thành lập và đi vào hoạt động. Và ngày 2 tháng 2 năm 1996, văn phòng đại
diện của Công ty tại Hải Phòng được thành lập. Ngày 13 tháng 3 năm 1997,
Công ty thành lập văn phòng đại diện ở Thành phố Hồ Chí Minh thay thế cho
chi nhánh cũ đã tách ra. Tháng 5 năm 1998, văn phòng đại diện này được

nâng cấp thành chi nhánh Công ty tại Thành phố Hồ Chí Minh – chi nhánh
lớn nhất của AASC. Cũng trong năm 1998, Công ty mở thêm chi nhánh tại
Quảng Ninh. Năm 2003, văn phòng đại diện tại Hải Phòng được nâng cấp
thành chi nhánh Hải Phòng. Từ ngày 31 tháng 12 năm 2004, chi nhánh tại Hải
Phòng không tiếp tục hoạt động nữa. Hiện nay, Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài
chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) có trụ sở chính đặt tại Hà Nội và 4 chi
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
4
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Thanh Hóa và Quảng Ninh
trong đó chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh là chi nhánh lớn nhất.
Qua 15 năm phát triển, với những nỗ lực không ngừng của lãnh đạo
cũng như tập thể cán bộ công nhân viên, Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính
Kế toán và Kiểm toán đã gặt hái được những thành tựu đáng tự hào, chiếm
được lòng tin của khách hàng bằng việc cung cấp những dịch vụ chuyên môn
đảm bảo chất lượng. Đồng thời, với cương vị là công ty đầu ngành, AASC đã
có những đóng góp đáng kể trong việc cộng tác với các công ty và tổ chức
nước ngoài nhằm phát triển sự nghiệp kiểm toán ở Việt Nam.
Tháng 4 năm 2005, AASC chính thức trở thành Hội viên Hội kiểm toán
viên hành nghề Việt Nam (VACPA).
Tháng 7 năm 2005, AASC chính thức gia nhập Tổ chức Kế toán và
Kiểm toán quốc tế INPACT và trở thành đại diện của INPACT quốc tế tại
Việt Nam.
Do những thành tích đã đạt được và những đóng góp của AASC đối với
ngành tài chính, kế toán và kiểm toán Việt Nam, AASC đã được Chủ tịch
nước tặng thưởng Huân chương lao động Hạng Ba (năm 2001) và Huân
chương lao động Hạng Nhì (năm 2005).
Hiện nay, AASC là công ty kiểm toán được Ủy ban Chứng khoán Nhà
nước chấp thuận là tổ chức kiểm toán độc lập được phép tham gia kiểm toán
các tổ chức phát hành và kinh doanh chứng khoán; được Ngân hàng Nhà

nước Việt Nam chấp thuận là tổ chức kiểm toán độc lập được phép kiểm toán
các tổ chức tín dụng; là một trong 4 công ty kiểm toán Việt Nam cùng với 4
công ty kiểm toán quốc tế hoạt động tại Việt Nam được phép tham gia kiểm
toán các dự án tài trợ bởi các tổ chức quốc tế như Ngân hàng thế giới (WB),
Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) và các tổ chức khác.
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
5
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Đạt được những thành tựu đó là do AASC đã luôn chú trọng xây dựng
đội ngũ nhân lực lớn mạnh. Xem mục tiêu đào tạo và phát triển nhân viên là
mục tiêu chiến lược và là sự đầu tư đúng hướng, Công ty đã thành lập Phòng
đào tạo và hợp tác quốc tế với chức năng tổ chức đào tạo thường xuyên cho
nhân viên. Đội ngũ nhân viên của Công ty được đào tạo một cách có hệ
thống, thường xuyên được trang bị và tiếp cận với những kỹ năng và kiến
thức mới nhất qua các chương trình đào tạo và bồi dưỡng chuyên ngành nhằm
đáp ứng yêu cầu của công việc. Hàng năm, Công ty dành một khoản chi phí
tương đối lớn cho công tác đào tạo và bồi dưỡng nhân viên. Nhờ đó, đội ngũ
nhân lực của AASC lớn mạnh không ngừng cả về số lượng và chất lượng.
Nếu tại thời điểm thành lập, Công ty chỉ có 8 cán bộ nhân viên, thì đến nay
Công ty đã có hơn 300 cán bộ nhân viên và cộng tác viên, trong đó 118 kiểm
toán viên được cấp chứng chỉ kiểm toán viên nhà nước, 4 thẩm định viên về
giá, 26 tiến sĩ, thạc sĩ và nhiều cộng tác viên là các giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia
đầu ngành về tài chính - kế toán - kiểm toán.
Hiện nay, AASC đang chuẩn bị chuyển đổi từ mô hình doanh nghiệp
nhà nước sang mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn 2 thành viên trở lên.
1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh
Nói một cách khái quát, mục tiêu hoạt động của Công ty Dịch vụ Tư
vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) là cung cấp các dịch vụ tư vấn
tài chính, kế toán và kiểm toán cho các doanh nghiệp và tổ chức kinh tế - xã
hội. Cụ thể hơn, mục tiêu hoạt động của Công ty là kiểm tra, đưa ra ý kiến về

tính trung thực và hợp lý của số liệu kế toán, báo cáo tài chính và báo cáo
quyết toán của đơn vị được kiểm toán; tư vấn hướng dẫn khách hàng thực
hiện đúng các quy định của Nhà nước về tài chính, kế toán, thuế… cũng như
tư vấn điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp.
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
6
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Với mục tiêu nói trên, các dịch vụ mà Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài
chính Kế toán và Kiểm toán đã và đang cung cấp bao gồm:
 Kiểm toán;
 Kế toán;
 Công nghệ thông tin;
 Tư vấn tài chính, quản trị kinh doanh;
 Tư vấn thuế;
 Đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng;
 Giám định tài chính, kế toán.
1.2.1. Dịch vụ kiểm toán
Năm 1993, Công ty đã bổ sung thêm dịch vụ kiểm toán bên cạnh các
dịch vụ tư vấn tài chính và kế toán. Từ đó đến nay, kiểm toán được xem là
một trong những hoạt động truyền thống của AASC. Qua hơn 10 năm hoạt
động, dịch vụ này đã được hoàn thiện và phát triển về phạm vi cũng như chất
lượng, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của khách hàng. Các loại hình dịch vụ
kiểm toán do AASC cung cấp bao gồm:
 Kiểm toán Báo cáo tài chính thường niên;
 Kiểm toán hoạt động của các dự án;
 Kiểm toán Báo cáo quyết toán vốn đầu tư các công trình xây
dựng cơ bản;
 Kiểm toán xác định vốn, giá trị doanh nghiệp;
 Kiểm toán tuân thủ luật định;
 Kiểm toán các doanh nghiệp tham gia niêm yết trên thị trường

chứng khoán;
 Kiểm toán tỷ lệ nội địa hoá;
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
7
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
 Kiểm toán doanh nghiệp Nhà nước phục vụ công tác cổ phần và
giám định các tài liệu tài chính kế toán.
Dịch vụ kiểm toán là dịch vụ đem lại doanh thu cao nhất cho Công ty.
Trong đó, kiểm toán Báo cáo quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản được coi
là thế mạnh hàng đầu của Công ty.
1.2.2. Dịch vụ kế toán
Là tổ chức chuyên cung cấp dịch vụ kế toán từ những ngày đầu mới
thành lập, AASC có một đội ngũ các chuyên gia kế toán với nhiều năm kinh
nghiệm. AASC đã và đang cung cấp cho các khách hàng nhiều dịch vụ kế
toán như mở và ghi sổ kế toán, lập các báo cáo tài chính định kỳ; xây dựng
các mô hình tổ chức bộ máy kế toán; trợ giúp chuyển đổi hệ thống kế toán và
báo cáo tài chính, phù hợp với yêu cầu của khách hàng và bảo đảm tính tuân
thủ các quy định của nhà nước Việt Nam hoặc các nguyên tắc kế toán quốc tế
được chấp nhận. Đặc biệt AASC thường xuyên hướng dẫn cho khách hàng
trong việc áp dụng các chế độ kế toán tài chính và tư vấn, trợ giúp trong việc
lựa chọn đăng ký chế độ kế toán phù hợp với yêu cầu quản lý của doanh
nghiệp.
1.2.3. Dịch vụ tư vấn tài chính và quản trị kinh doanh
Dịch vụ tư vấn tài chính và quản trị kinh doanh được cung cấp nhằm
mục đích giúp các nhà đầu tư và nhà quản lý các doanh nghiệp tìm ra những
giải pháp hữu hiệu cho vấn đề kinh doanh hiệu quả, thu được lợi nhuận cao
mà vẫn đảm bảo tuân thủ đầy đủ những quy định pháp luật hiện hành của Nhà
nước Việt Nam và các nguyên tắc quốc tế được chấp nhận.
Các dịch vụ này rất đa dạng, bao gồm: tư vấn soạn thảo phương án đầu
tư, đăng kí kinh doanh và thành lập doanh nghiệp mới; tư vấn kiểm kê thẩm

Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
8
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
định giá trị tài sản; tư vấn quyết toán vốn đầu tư; tư vấn tiến hành cổ phần
hoá, niêm yết chứng khoán, sát nhập hay giải thể; tư vấn tuân thủ các quy
định pháp luật, chính sách tài chính
1.2.4. Dịch vụ công nghệ thông tin
AASC đã xây dựng và cung cấp một số phần mềm kế toán cho các
doanh nghiệp, các đơn vị hành chính sự nghiệp và một số phần mềm quản lý
như phần mềm quản lý nhân sự, phần mềm quản lý tài sản cố định, phần mềm
quản lý công văn, quản lý doanh nghiệp. Các sản phẩm phần mềm của AASC
hiện đang được khách hàng tín nhiệm và sử dụng nhiều.
1.2.5. Dịch vụ tư vấn thuế
Bên cạnh các dịch vụ tư vấn tài chính và quản trị kinh doanh, Công ty
Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán còn cung cấp dịch vụ tư vấn
thuế, bao gồm: lập kế hoạch thuế; đăng kí, tính toán và kê khai thuế phải nộp
với cơ quan thuế; rà soát đánh giá việc vận hành các sắc lệnh, chính sách thuế
hiện hành của Việt Nam
1.2.6. Dịch vụ đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng
Đào tạo nhân viên là một chiến lược nhằm nâng cao kỹ năng và chuyên
môn cho nguồn nhân lực của doanh nghiệp. AASC cung cấp các chương trình
đào tạo cho khách hàng nhằm trang bị cho nhân viên của khách hàng những
kiến thức, kinh nghiệm và thông tin hữu ích về kế toán, kiểm toán, thuế, quản
trị kinh doanh và công nghệ thông tin kế toán, đặc biệt là các chế độ, quy
định, chuẩn mực của Việt Nam hay các thông lệ quốc tế được vận hành cho
từng doanh nghiệp, từng ngành và từng lĩnh vực hoạt động cụ thể.
Cùng với đào tạo nhân viên, AASC còn cung cấp dịch vụ hỗ trợ tuyển
dụng. Dịch vụ này của AASC sẽ hỗ trợ khách hàng trong việc tìm kiếm và
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
9

CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
tuyển dụng các ứng viên có năng lực và thích hợp nhất, dựa trên những hiểu
biết cụ thể về vị trí cần tuyển dụng, cũng như các yêu cầu về hoạt động, quản
lý của khách hàng. Tuỳ theo yêu cầu của công việc, trình độ kiến thức hay
kinh nghiệm cần thiết, AASC sẽ lựa chọn phương pháp tuyển dụng hợp lý với
chi phí thấp nhất.
1.3. Thị trường và khách hàng của Công ty
Hiện nay, có khoảng 130 công ty kiểm toán đang hoạt động ở Việt
Nam, trong đó có cả các công ty kiểm toán nước ngoài danh tiếng. Song,
AASC được đánh giá là một trong những công ty kiểm toán hàng đầu ở Việt
Nam. Các đối thủ cạnh tranh chính của AASC là KPMG, Ernst & Young,
Price Waterhouse & Coopers, VACO…
Với chiến lược tiếp cận và nắm bắt nhanh chóng nhu cầu của khách
hàng, tư vấn và cung cấp tài liệu miễn phí, chủ động liên hệ xây dựng quan hệ
với khách hàng, quy mô hoạt động của Công ty ngày càng được mở rộng,
khách hàng của Công ty ngày càng đông đảo.
Trải qua 15 năm hoạt động, Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán
và Kiểm toán đã có khoảng 1500 khách hàng trong đó có khoảng 500 khách
hàng thường xuyên trong nhiều lĩnh vực trên khắp cả nước. Các khách hàng
tín nhiệm cao của AASC bao gồm: 1. Ngân hàng, bảo hiểm, dịch vụ tài chính;
2. Năng lượng, dầu khí; 3. Viễn thông, điện lực; 4. Công nghiệp, nông
nghiệp; 5. Giao thông, thủy lợi; 6. Hàng không, hàng hải; 7. Khách sạn, du
lịch, thương mại; 8. Than, thép, xi măng…
Lĩnh vực lợi thế của AASC là kiểm toán xây dựng cơ bản. Doanh thu
từ kiểm toán xây dựng cơ bản luôn chiếm tỉ trọng cao nhất trong tổng doanh
thu hàng năm của AASC. Đồng thời, so với các công ty kiểm toán khác,
AASC thực hiện nhiều hợp đồng kiểm toán xây dựng cơ bản hơn cả.
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
10
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN

Ngoài ra, với sự nỗ lực không ngừng của toàn thể cán bộ nhân viên
trong Công ty, AASC còn được phép kiểm toán các doanh nghiệp có vốn đầu
tư nước ngoài, các dự án tài trợ bởi các tổ chức quốc tế như Ngân hàng thế
giới (WB), Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) và các tổ chức khác.
Công ty có một số khách hàng lớn và thường xuyên như: Công ty xi
măng Nghi Sơn, Công ty liên doanh Vietsopetro, Công ty liên doanh
VINAPIPE, Tổng công ty bưu điện, Tổng công ty xi măng Việt Nam, Công ty
xây lắp điện I, Công ty cổ phần thiết bị bưu điện…
Sự am hiểu sâu sắc và bề dày kinh nghiệm thực tiễn trong các lĩnh vực
tài chính, kế toán, kiểm toán, thuế giúp AASC phục vụ với chất lượng tốt
nhất bất kỳ dịch vụ chuyên ngành nào mà khách hàng yêu cầu.
1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh
Qua 15 năm xây dựng và phát triển, Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính
Kế toán và Kiểm toán đã cung cấp các dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán, kiểm
toán, tư vấn thuế… cho các khách hàng trên cả nước với doanh thu tăng
trưởng không ngừng. Trong các loại hình dịch vụ, dịch vụ kiểm toán luôn là
dịch vụ đem lại doanh thu cao nhất cho Công ty. Lợi nhuận của Công ty cũng
tăng tương đối ổn định qua các năm.
Trên chặng đường phát triển của mình, AASC cũng gặp phải nhiều khó
khăn, đó là sự xuất hiện của các công ty kiểm toán trong và ngoài nước trong
môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Để tồn tại và phát triển, AASC đã
có những nỗ lực rất lớn trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ của mình, tìm
kiếm khách hàng, gây dựng uy tín cho Công ty. Nhờ đó, doanh thu của Công
ty vẫn tăng dần qua các năm. Công ty cũng luôn thực hiện tốt nghĩa vụ của
mình với Ngân sách Nhà nước. Đời sống của cán bộ công nhân viên cũng
ngày càng được cải thiện.
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
11
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Dưới đây là một số chỉ tiêu phản ánh kết quả kinh doanh của Công ty

Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) trong giai đoạn
2001-2005:
Bảng 1.1: Kết quả kinh doanh của AASC trong giai đoạn 2001-2005
Đơn vị tính: triệu đồng
STT Chỉ tiêu
Năm
2001
Năm
2002
Năm
2003
Năm
2004
Năm
2005
1 Doanh thu 19.352 21.174 25.972 32.274 41.005
2 Lợi nhuận 2.871 2.033 1.920 1.977 2.756
3 Nộp Ngân sách nhà nước 2.741 2.904 3.039 3.309 3.700
4 Thu nhập bình quân/tháng 2,1 2,5 2,7 3,3 4,2
(Nguồn: Báo cáo của Giám đốc Công ty trong Hội nghị tổng kết công tác
năm 2005 và tổng kết 5 năm 2001-2005)
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
12
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Dựa vào bảng trên ta có thể thấy doanh thu của Công ty tăng đều đặn
trong các năm 2001-2005 và tăng nhanh trong hai năm 2004 và 2005. Năm
2004, doanh thu tăng thêm 6.302 triệu đồng hay tăng thêm 24,26% so với
năm 2003. Năm 2005, doanh thu tăng thêm 8.731 triệu đồng hay tăng thêm
27,05% so với năm 2004. Tuy nhiên, lợi nhuận của Công ty lại không tăng
mà có xu hướng giảm trong các năm 2002 và 2003. Đến năm 2005, lợi nhuận

lại tăng cao, đạt 2.756 triệu đồng, tăng thêm 779 triệu đồng, hay tăng thêm
39,4% so với năm 2004.
Cùng với sự tăng lên về doanh thu, Công ty đã đóng góp một phần
đáng kể vào Ngân sách Nhà nước cũng như cải thiện mức thu nhập bình quân
cho cán bộ công nhân viên trong Công ty.
1.5. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty
Về cơ bản, bộ máy quản lý của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế
toán và Kiểm toán bao gồm:
Ban Giám đốc: gồm Giám đốc và 5 Phó Giám đốc
Các phòng chức năng: gồm Phòng Hành chính tổng hợp và Phòng Tài
chính - Kế toán
Các phòng nghiệp vụ: gồm Phòng Kiểm toán Thương mại - Dịch vụ,
Phòng Kiểm toán Sản xuất vật chất, Phòng Kiểm toán Dự án, Phòng Tư vấn
và Kiểm toán, Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản, Phòng Đào tạo và Hợp tác
quốc tế, Phòng Công nghệ thông tin.
Sơ đồ 1 là mô hình tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Dịch vụ Tư
vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC).
.
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
13
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Sơ đồ 1.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty AASC
Ban Giám đốc:
Ban giám đốc là bộ phận quản lý cao nhất trong Công ty. Giám đốc do
Bộ trưởng Bộ Tài chính bổ nhiệm, chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ Tài
chính về toàn bộ hoạt động của Công ty. Phó Giám đốc là người thực hiện
hoạt động chỉ đạo chuyên môn, nghiệp vụ, đưa ra ý kiến và các giải pháp hỗ
trợ, tư vấn cho Giám đốc trong điều hành, quản lý. 4 Phó Giám đốc phụ trách
tại Hà Nội, 1 Phó Giám đốc phụ trách Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh
kiêm Giám đốc Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh

Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
BAN GIÁM ĐỐC
Chi
nhánh
TP. Hồ
Chí
Minh
Chi
nhánh
Vũng
Tàu
Trụ sở
chính
tại Hà
Nội
Phòng
Tài chính
– Kế toán
Chi
nhánh
Thanh
Hóa
Chi
nhánh
Quảng
Ninh
Phòng
Kiểm
toán
Thương

mại -
Dịch vụ
Phòng
Kiểm
toán
Sản
xuất
vật chất
Phòng
Hành chính
tổng hợp
Phòng
Công
nghệ
thông
tin
Phòng
Tư vấn
và Kiểm
toán
Phòng
Đào tạo
và
Hợp tác
quốc tế
Phòng
Kiểm
toán
Xây
dựng

cơ bản
Phòng
Kiểm
toán
Dự án
14
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Phòng Hành chính tổng hợp:
Phòng Hành chính tổng hợp có chức năng quản lý hành chính và nhân
sự trong Công ty, đảm nhận việc lên kế hoạch hàng tháng về lao động, bảo vệ
tài sản, cung cấp hậu cần cho Công ty, quản lý công văn đến và đi, sắp xếp và
đề bạt cán bộ…
Phòng Tài chính - Kế toán:
Phòng này có nhiệm vụ theo dõi và hạch toán các nghiệp vụ kinh tế
phát sinh, cung cấp các báo cáo kế toán, thanh toán lương, thưởng, cho cán bộ
công nhân viên…
Phòng Kiểm toán Thương mại - Dịch vụ:
Đây là một trong các phòng nghiệp vụ của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài
chính Kế toán và Kiểm toán (AASC). Phòng này cung cấp các dịch vụ tư vấn
tài chính, kế toán, kiểm toán liên quan đến các hoạt động thương mại và dịch
vụ như kiểm toán bưu điện, ngân hàng, bảo hiểm… Ngoài ra, Phòng Kiểm
toán Thương mại - Dịch vụ còn cung cấp các dịch vụ khác để hỗ trợ cho các
phòng khác trong Công ty.
Phòng Kiểm toán Sản xuất vật chất:
Chức năng của Phòng liên quan trực tiếp tới hoạt động của các doanh
nghiệp trong lĩnh vực sản xuất vật chất, đó là kiểm toán báo cáo tài chính các
doanh nghiệp sản xuất, cung cấp dịch vụ tư vấn, xác định giá trị doanh nghiệp
cổ phần hóa…
Phòng Kiểm toán Dự án:
Phòng Kiểm toán Dự án cung cấp các dịch vụ liên quan tới các dự án

của các tổ chức Chính phủ và phi Chính phủ. Hiện nay, kiểm toán các dự án
đang phát triển mạnh mẽ, đóng góp đáng kể vào tổng doanh thu của Công ty.
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
15
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Phòng Tư vấn và Kiểm toán:
Phòng thực hiện tư vấn cho khách hàng về các vấn đề tài chính, kế
toán, kiểm toán, thẩm định giá trị tài sản doanh nghiệp… Phòng Tư vấn và
Kiểm toán cũng hỗ trợ các phòng khác trong việc cung cấp dịch vụ kiểm toán
báo cáo tài chính.
Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ bản:
Đây là phòng chuyên thực hiện kiểm toán các báo cáo quyết toán vốn
đầu tư xây dựng cơ bản hoặc các hạng mục công trình hoàn thành, được thực
hiện bởi đội ngũ kiểm toán viên và kỹ thuật viên có trình độ cao và giàu kinh
nghiệm.
Phòng Đào tạo và Hợp tác quốc tế:
Phòng Đào tạo và Hợp tác quốc tế thực hiện nhiệm vụ đào tạo nhân
viên hàng năm, tổ chức sát hạch định kỳ để đánh giá trình độ chuyên môn
nghiệp vụ của nhân viên, cập nhật các thông tin mới về tài chính, kế toán,
kiểm toán… và hướng dẫn cho các phòng nghiệp vụ. Đồng thời, Phòng còn
thực hiện nhiệm vụ kiểm soát chất lượng các cuộc kiểm toán hàng năm theo
yêu cầu của Ban Giám đốc. Một chức năng mới được bổ sung cho Phòng Đào
tạo và Hợp tác quốc tế là kiểm toán các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước
ngoài.
Phòng Công nghệ thông tin:
Phòng có nhiệm vụ xây dựng và cung cấp các phần mềm về kế toán và
quản lý theo nhu cầu của khách hàng. Bên cạnh đó, Phòng cũng thực hiện lắp
đặt, bảo trì mạng máy tính của chính Công ty, góp phần hỗ trợ hoạt động cho
các phòng chức năng cũng như các phòng nghiệp vụ khác.
Cơ cấu tổ chức khoa học, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban

giúp cho hoạt động của Công ty được thực hiện một cách liên tục với hiệu quả
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
16
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
cao, cùng hướng tới mục tiêu chung của toàn Công ty. Tại các chi nhánh của
AASC, việc thực hiện các chức năng cũng tương tự như ở Trụ sở chính, và
cũng hết sức thuận lợi vì hoạt động ngay tại địa bàn chi nhánh, hạn chế các
chi phí đi lại, ăn ở.
1.6. Tổ chức công tác kế toán tại AASC
Tổ chức bộ máy kế toán:
Tại Trụ sở chính của Công ty, bộ phận Kế toán thuộc Phòng Tài chính -
Kế toán, gồm có 3 thành viên:
 Kế toán trưởng: phụ trách chung, giúp Giám đốc chỉ đạo, tổ chức
thực hiện công tác kế toán
 Kế toán tổng hợp: chịu trách nhiệm lập báo cáo tổng hợp, có
chức năng hạch toán các nghiệp vụ phát sinh
 Thủ quỹ: quản lý tiền mặt về mặt hiện vật, quản lý thu chi tiền
mặt, vào sổ quỹ.
Tại các chi nhánh, bộ phận kế toán gồm 1 hoặc 2 nhân viên kế toán làm
nhiệm vụ hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại các chi nhánh. Các chi
nhánh hạch toán độc lập. Cuối kỳ, kế toán tại các chi nhánh nộp báo cáo tài
chính về trụ sở chính Công ty để lập báo cáo tài chính hợp nhất.
Nhìn chung, AASC có bộ máy kế toán gọn nhẹ, công tác kế toán được
tổ chức phù hợp với tình hình, đặc điểm của Công ty. Công tác kế toán của
Công ty được thực hiện tốt vì nhân viên trong Công ty đều là những người am
hiểu về kế toán - tài chính. Việc Công ty cho phép các chi nhánh hạch toán
độc lập đã phát huy được tính tự chủ trong hạch toán, và điều đó cũng giúp
cho công tác kế toán của Công ty được thực hiện tốt hơn.
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
17

CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Đặc điểm vận dụng chế độ kế toán:
Công ty áp dụng chế độ kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC
của Bộ trưởng Bộ Tài chính ngày 20/3/2006 ban hành chế độ kế toán doanh
nghiệp.
Niên độ kế toán: bắt đầu từ ngày 01 tháng 01 và kết thúc vào ngày 31
tháng 12 năm dương lịch.
Kỳ lập báo cáo tài chính: Các báo cáo tài chính được lập khi niên độ kế
toán kết thúc, tức là vào ngày 31 tháng 12 năm dương lịch.
Hình thức sổ kế toán: Nhật ký chung.
Công ty áp dụng phần mềm kế toán máy.
Đơn vị tiền tệ sử dụng trong ghi chép kế toán: đồng Việt Nam (VND).
Phương pháp khấu hao tài sản cố định: Công ty áp dụng phương pháp
khấu hao đường thẳng theo Quyết định số 206/2003/QĐ-BTC ngày
12/12/2003 về ban hành chế độ quản lý, sử dụng và trích khấu hao tài sản cố
định.
Nguyên tắc ghi nhận doanh thu:
Doanh thu cung cấp dịch vụ được ghi nhận khi kết quả của giao dịch đó
được xác định một cách đáng tin cậy. Nếu các dịch vụ cung cấp liên quan đến
nhiều kỳ thì doanh thu được ghi nhận trong kỳ theo kết quả phần công việc
hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối kế toán của kỳ đó.
Phân phối lợi nhuận:
Lợi nhuận sau thuế được phân phối theo quy định tại Nghị định số
199/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ ban hành quy chế quản lý
tài chính của công ty nhà nước và quản lý vốn nhà nước đầu tư vào doanh
nghiệp khác.
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
18
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
CHƯƠNG II

THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN KHOẢN PHẢI TRẢ NHÀ CUNG CẤP
TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY DỊCH
VỤ
TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC)
2.1. Quy trình chung kiểm toán báo cáo tài chính do AASC thực
hiện
Tại AASC, chương trình kiểm toán được xây dựng dựa trên kinh
nghiệm của các kiểm toán viên lâu năm và sự học hỏi các công ty kiểm toán,
đặc biệt là các công ty kiểm toán nước ngoài. Chương trình được thường
xuyên cập nhật và hoàn thiện cho phù hợp với chế độ kế toán và tình hình thị
trường trong từng giai đoạn.
Hệ thống chương trình kiểm toán gồm có: hệ thống hồ sơ kiểm toán, hệ
thống câu hỏi đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ, các mẫu quy định chung về
lập kế hoạch kiểm toán, chương trình kiểm toán cụ thể cho từng khoản mục
trên các báo cáo tài chính của các doanh nghiệp.
Việc kiểm toán các khách hàng cụ thể với những đặc thù về loại hình
doanh nghiệp, ngành nghề kinh doanh, quy mô hoạt động… có những nét
khác nhau. Song, mọi cuộc kiểm toán đều tuân theo quy trình chung gồm 3
giai đoạn: chuẩn bị kiểm toán, thực hiện kiểm toán và kết thúc kiểm toán. Sơ
đồ dưới đây mô tả quy trình chung kiểm toán báo cáo tài chính (BCTC) tại
Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC):
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
19
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Sơ đồ 2.1: Quy trình chung kiểm toán báo cáo tài chính tại AASC
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
CHUẨN
BỊ
KIỂM
TOÁN

Tiếp cận khách hàng và ký hợp đồng:
- Đánh giá, kiểm soát và xử lý các rủi ro kiểm toán
- Lựa chọn nhóm kiểm toán
- Lập hợp đồng kiểm toán
Lập kế hoạch kiểm toán chiến lược (đối với khách hàng có quy mô lớn,
tính chất phức tạp, địa bàn rộng hoặc kiểm toán BCTC nhiều năm)
Lập
kế hoạch
kiểm toán
tổng thể
- Thu thập thông tin cơ sở
- Thu thập thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng
- Nghiên cứu hệ thống KSNB và đánh giá rủi ro kiểm soát
- Thực hiện các thủ tục phân tích tổng quát
- Đánh giá tính trọng yếu và rủi ro
Lập chương trình kiểm toán chi tiết
THỰC HIỆN KIỂM TOÁN
- Thử nghiệm kiểm soát
- Thử nghiệm cơ bản (thủ tục phân tích và kiểm tra
chi tiết)
- Đánh giá kết quả
- Soát xét các báo cáo tài chính
KẾT
THÚC
KIỂM
TOÁN
Kết luận về
cuộc kiểm toán
và lập Báo cáo
kiểm toán

- Soát xét các sự kiện xảy ra sau ngày phát hành BCTC
- Thu thập thư giải trình của Ban Giám đốc khách hàng
- Lập bảng tổng hợp kết quả kiểm toán
- Lập báo cáo kiểm toán
- Hoàn thiện hồ sơ kiểm toán
Các hoạt động
sau kiểm toán
- Đánh giá kết quả và chất lượng cuộc kiểm toán
- Giải quyết các sự kiện phát sinh sau ngày ký Báo cáo
kiểm toán
20
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
2.1.1. Chuẩn bị kiểm toán
2.1.1.1. Khảo sát và chấp nhận khách hàng
Hàng năm, AASC đều gửi thư chào hàng kiểm toán cho khách hàng có
nhu cầu kiểm toán bao gồm cả khách hàng thường xuyên và khách hàng mới.
Thư chào hàng kiểm toán cung cấp cho khách hàng thông tin về các loại hình
dịch vụ mà AASC có thể cung cấp cũng như quyền lợi mà khách hàng được
hưởng từ các dịch vụ đó.
Sau khi gửi thư chào hàng và nhận được thư mời kiểm toán của khách
hàng, đại diện Công ty AASC sẽ tiến hành khảo sát, đánh giá để chấp nhận
khách hàng. Đại diện AASC sẽ gặp ban lãnh đạo đơn vị khách hàng để tìm
hiểu các thông tin sơ bộ về khách hàng như: nhu cầu về dịch vụ kiểm toán
(mục đích mời kiểm toán, yêu cầu về dịch vụ cung cấp, báo cáo…), các thông
tin chung (loại hình doanh nghiệp, địa chỉ, ngành nghề sản xuất kinh doanh
chính, cơ cấu tổ chức, …) Từ đó, tiến hành đánh giá rủi ro kiểm toán để xác
định mức rủi ro kiểm toán gặp phải nếu tiến hành kiểm toán cho khách hàng
này. Nếu mức rủi ro là chấp nhận được và thỏa thuận được giá phí kiểm toán
thì AASC sẽ ký hợp đồng kiểm toán. Hợp đồng kiểm toán nêu rõ quyền và
nghĩa vụ của các bên, giá phí kiểm toán…

Trước khi tiến hành kiểm toán, Công ty lựa chọn nhóm kiểm toán tùy
thuộc vào khối lượng công việc cần thực hiện và thời gian tiến hành kiểm
toán BCTC của khách hàng.
2.1.1.2. Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể
Để lập kế hoạch kiểm toán tổng thể, công việc cần làm trước tiên là thu
thập các thông tin về hoạt động của khách hàng như: lĩnh vực hoạt động, địa
bàn hoạt động, thời gian hoạt động, đặc điểm của sản phẩm, quy trình sản
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
21
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
xuất, cơ cấu nhân sự, các bên có liên quan, thông tin về Ban Giám đốc, hệ
thống kế toán, tổng số vốn kinh doanh, số vốn vay… Bên cạnh đó, kiểm toán
viên cũng cần tìm hiểu về các quy định và việc thực hiện các quy định của
Nhà nước, của khách hàng đối với các hoạt động. Từ đó xác định điểm mạnh,
điểm yếu của khách hàng và những vấn đề quan trọng mà kiểm toán viên cần
chú ý trong quá trình kiểm toán.
Sau đó, kiểm toán viên sử dụng Bảng câu hỏi tìm hiểu hệ thống kiểm
soát nội bộ để đánh giá kết cấu và sự vận hành của hệ thống kiểm soát nội bộ
thông qua các yếu tố: môi trường kiểm soát, hệ thống kế toán, các thủ tục
kiểm soát và kiểm toán nội bộ.
Từ những thông tin thu thập được về hoạt động của khách hàng và hệ
thống KSNB, kiểm toán viên thực hiện đánh giá mức trọng yếu và rủi ro đối
với mỗi khoản mục trên báo cáo tài chính để có kế hoạch kiểm toán phù hợp.
Sau đó, trưởng nhóm kiểm toán xác định nhu cầu nhân sự và phân công
công việc cho từng kiểm toán viên và trợ lý kiểm toán.
2.1.1.3. Lập chương trình kiểm toán chi tiết
Lập chương trình kiểm toán chi tiết đối với từng khoản mục được xem
là một bước hết sức quan trọng trong mỗi cuộc kiểm toán. Đó là cơ sở để
kiểm toán viên thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính của khách hàng.
Chương trình kiểm toán nếu được thiết kế phù hợp và hiệu quả sẽ giúp kiểm

toán viên thu thập được các bằng chứng đầy đủ và thích hợp cho việc đưa ra ý
kiến của mình.
Thực tế Công ty AASC đã thiết kế sẵn chương trình kiểm toán chi tiết
cho từng khoản mục trên báo cáo tài chính. Tuy nhiên, đối với mỗi khách
hàng, dựa trên những thông tin, tài liệu đã thu thập được, nhóm kiểm toán sẽ
lập kế hoạch kiểm toán chi tiết hơn cho từng khoản mục, công việc cụ thể.
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
22
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Trong chương trình kiểm toán mỗi khoản mục đều xác định rõ các mục
tiêu và nội dung tiến hành kiểm toán đối với khoản mục đó (xác định rõ các
thủ tục phân tích, các thử nghiệm cơ bản, quy mô chọn mẫu,… áp dụng cho
từng khoản mục). Mỗi khoản mục trên BCTC đều được đánh giá rủi ro, từ đó
đưa ra các giải pháp phù hợp để phát hiện và phòng ngừa các rủi ro còn chứa
đựng trong BCTC.
Chương trình kiểm toán chi tiết này được lập phù hợp với chương trình
kiểm toán tiên tiến nhất đang được áp dụng thống nhất trong Công ty nhằm
đảm bảo cho việc thực hiện kiểm toán có hiệu quả nhất.
2.1.2. Thực hiện kiểm toán
Sau khi lập chương trình kiểm toán chi tiết, các kiểm toán viên được
phân công thực hiện sẽ đến đơn vị khách hàng tiến hành thực hiện kiểm toán
theo chương trình đã lập. Kiểm toán viên tiến hành theo các bước đã được mô
tả cụ thể trong chương trình kiểm toán của Công ty nhằm thu thập các bằng
chứng kiểm toán.
Trước hết, kiểm toán viên sử dụng các thử nghiệm kiểm soát (trong đó
chủ yếu thông qua Bảng câu hỏi tìm hiểu hệ thống KSNB) để phân tích môi
trường kiểm soát chung, xem xét hệ thống kế toán và thủ tục kiểm soát hiện
có tại khách hàng. Việc phân tích này giúp kiểm toán viên có những đánh giá
ban đầu về mức độ tin cậy của hệ thống kiểm soát nội bộ, việc tuân thủ các
chế độ, chuẩn mực kế toán cũng như các quy định của Luật kế toán… để có

thể xác định được các thủ tục kiểm toán cần thiết.
Tiếp đến, các kiểm toán viên sẽ thực hiện các thủ tục phân tích. Các thủ
tục này giúp kiểm toán viên xác định nội dung, phạm vi của các thủ tục kiểm
toán khác cần thực hiện. Thủ tục này bổ sung cho kiểm tra chi tiết, kiểm tra
tính hợp lý của số liệu và kiểm tra toàn bộ báo cáo tài chính trong khâu soát
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
23
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
xét cuối cùng của kiểm toán viên. Các thủ tục phân tích được sử dụng trong
giai đoạn này bao gồm: phân tích sự biến động giữa năm nay với năm trước,
giữa thực hiện với kế hoạch, giữa đơn vị với trung bình ngành, phân tích tỉ
suất.
Để có những bằng chứng đầy đủ và đáng tin cậy, kiểm toán viên còn
phải áp dụng các thủ tục kiểm tra chi tiết đối với các nghiệp vụ phát sinh và
số dư các khoản mục. Việc kiểm tra chi tiết các nghiệp vụ phát sinh được thực
hiện trên cơ sở áp dụng phương pháp chọn mẫu. Kiểm toán viên chọn mẫu
phải đảm bảo rằng mẫu được chọn phải mang tính đại diện. Thông thường,
mẫu chọn thường bao gồm các nghiệp vụ có nội dung kinh tế bất thường và
các nghiệp vụ có số tiền phát sinh lớn. Việc kiểm tra chi tiết số dư được thực
hiện đối với tất cả các khoản mục có số dư trên Bảng cân đối kế toán (cần
thiết phải được theo dõi chi tiết theo đối tượng hoặc theo nội dung kinh tế của
nghiệp vụ).
Khi công việc kiểm toán ở tất cả các khoản mục được hoàn thành,
trưởng nhóm kiểm toán chịu trách nhiệm tổng hợp các bằng chứng thu thập
được và đánh giá tính đầy đủ và thích hợp của chúng.
2.1.3. Kết thúc kiểm toán
Khi giai đoạn thực hiện kiểm toán hoàn thành, trưởng nhóm kiểm toán
tóm tắt các công việc đã thực hiện và kết quả thu được. Sau đó, lập tài liệu
soát xét 3 cấp, tổng hợp các sai sót để đề nghị điều chỉnh, dự thảo phục vụ
cho mục đích soát xét chất lượng.

Sau khi kiểm soát thông qua thì trưởng nhóm kiểm toán sẽ gửi cho
khách hàng bản dự thảo các bút toán điều chỉnh và tổ chức họp với Ban lãnh
đạo đơn vị khách hàng để thông báo kết quả kiểm toán và thảo luận để thống
nhất về kết quả cuối cùng của cuộc kiểm toán.
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
24
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP KHOA KẾ TOÁN
Sau đó, trưởng nhóm lập và ký Báo cáo dự thảo Báo cáo kiểm toán có
đính kèm các BCTC đã được kiểm toán của khách hàng, trình Giám đốc ký
duyệt và đóng dấu, sau đó công bố chính thức.
AASC cũng ban hành thư quản lý để tư vấn cho khách hàng trong việc
hoàn thiện hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ.
2.2. Kiểm toán khoản phải trả nhà cung cấp tại khách hàng ABC và
khách hàng XYZ
2.2.1. Chuẩn bị kiểm toán
Trước khi trình bày các bước công việc cụ thể do kiểm toán viên thực
hiện trong giai đoạn Chuẩn bị kiểm toán, phần dưới đây giới thiệu sơ bộ về
các khách hàng ABC và XYZ.
* Nhà máy ABC:
Nhà máy ABC là chi nhánh của Công ty cổ phần E chuyên kinh doanh
trong lĩnh vực thiết bị bưu điện. Nhà máy ABC là đơn vị hạch toán phụ thuộc.
Bước thu thập thông tin cơ sở sẽ đem lại thông tin cụ thể hơn về mối quan hệ
giữa Nhà máy ABC và Công ty E.
ABC là một nhà máy chuyên sản xuất thiết bị chuyên ngành bưu chính,
viễn thông; xây lắp, lắp đặt, bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa thiết bị bưu chính,
viễn thông.
Nhà máy ABC cũng như Công ty cổ phần E là khách hàng lâu năm của
Công ty AASC, được AASC tiến hành kiểm toán từ năm 2000. Do vậy, tháng
1 năm 2010, AASC đã chủ động liên hệ với Công ty E và được Công ty này
mời kiểm toán qua Thư mời kiểm toán cho niên độ kế toán kết thúc ngày

31/12/2009.
Sau khi hợp đồng kiểm toán được ký kết, AASC cử kiểm toán viên phụ
trách công việc. Đối với phần hành khoản phải trả nhà cung cấp, AASC giao
Lê Thị Thảo Kiểm toán 45A
25