Hoàn thiện chu trình kiểm toán bán hàng và thu tiền trong kiểm toán báo cáo tài chính do công ty dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán thực hiện

Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
LỜI MỞ ĐẦU
Trong những năm gần đây, lĩnh vực kiểm toán đang ngày càng phát triển, nhu
cầu đối với các dịch vụ kiểm toán luôn là vấn đề được các doanh nghiệp, công ty
hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh quan tâm.
Hiện nay, cùng với xu thế phát triển chung đó, tại Việt Nam một số công ty
kiểm toán đã thể hiện rõ sự phát triển vượt bậc của mình trong số đó phải kể đến sự
phát triển không ngừng của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm
toán (AASC).
Với bề dày lịch sử, hơn 15 năm qua Công ty AASC đã thực hiện nhiều hợp
đồng kiểm toán Báo cáo tài chính và kiểm toán trong các lĩnh vực khác. Công ty đã
ngày càng khẳng định vị thế và tạo lòng tin cho các khách hàng.
Qua thời gian thực tập tại Công ty em đã tìm hiểu, nghiên cứu lý luận và thực
tiễn tại các cuộc kiểm toán của Công ty. Em nhận thấy rằng chu trình kiểm toán
bán hàng và thu tiền là chu trình kiểm toán có ảnh hưởng trực tiếp đên các khoản
mục trên Báo cáo tài chính và có ảnh hưởng lớn đến cuộc kiểm toán nên em đã
chọn đề tài: “Hoàn thiện chu trình kiểm toán bán hàng và thu tiền trong kiểm
toán Báo cáo tài chính do Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm
toán thực hiện”
Mục đích nghiên cứu đề tài là nhằm tiếp cận lý luận về kiểm toán báo cáo tài
chính nói chung cũng như kiểm toán chu trình bán hàng và thu tiền nói riêng, mô tả
thực tế kiểm toán chu trình bán hàng và thu tiền do Công ty AASC thực hiện, từ đó
đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện chu trình kiểm toán bán hàng và thu tiền.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
Đối tượng nghiện cứu đề tài là lý luận về kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm
toán chu trình bán hàng và thu tiền trong kiểm toán báo caó tài chính và thực tiễn
hoạt động kiểm toán chu trình bán hàng và thu tiền tại Công ty AASC.
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
1
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
Phạm vi nghiên cứu: Em nghiên cứu đề tài này trong thời gian thực tập 4 tháng

tại Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán AASC và thực tiễn
hoạt động kiểm tóan chu trình bán hàng và thu tiền tại hai khách hàng A và B.
Chuyên đề thực tập của Em gồm 3 phần:
Phần I: Tổng quan về Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm
toán (AASC).
Phần II: Thực hiện kiểm toán chu trình bán hàng và thu tiền trong kiểm
toán BCTC tại Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán
(AASC).
Phần III: Bài học kinh nghiệm và phương hướng giải pháp nhằm hoàn
thiện quy trình kiểm tóan bán hàng và thu tiền tại Công ty Dịch vụ Tư vấn
Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC).
Do sự hiểu biết còn nhiều hạn chế nên bài viết của em không tránh khỏi những
thiếu sót. Em rất mong sự đóng góp của các thầy cô và các bạn để em hoàn thiện
tốt bài viết của mình.
Em xin chân thành cảm ơn!

Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
2
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
PHẦN I: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH
KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC)
1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty AASC.
Từ khi kinh tế Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường với chủ
trương đa dạng hoá các loại hình sở hữu, đa phương hoá đầu tư, mở rộng quan hệ
hợp tác quốc tế,Việt Nam đã ngày càng khẳng định vị thế của mình.Trong điều
kiện đó, các loại hình doanh nghiệp lần lượt ra đời và phát triển không ngừng…
cùng góp phần vào sự phát triển chung đó phải kể đến sự thay đổi và ngày càng đi
lên của lĩnh vực kiểm toán. Trước yêu cầu đó, ngày 13/05/1991, Bộ Tài Chính đã
ra Quyết định số 164/TC/QĐ/TCCB thành lập Công ty Dịch vụ kế toán với tên
giao dịch là ASC (Accounting Service Company). Trong thời gian đầu hoạt động

Công ty chỉ cung cấp các dịch vụ kế toán, cụ thể là giúp các doanh nghiệp về các
nghiệp vụ kế toán như mở sổ, ghi sổ kế toán, lập bảng cân đối kế toán, lập và phân
tích báo cáo quyết toán theo quy định mà Nhà nước đề ra, giúp các doanh nghiệp
xây dựng và thực hiện các mô hình tổ chức bộ máy kế toán, tổ chức công tác kế
toán, cung cấp các thông tin tài chính, các biểu mẫu in sẵn về tài chính… Công ty
đã không ngừng học hỏi, tìm tòi, nâng cao trình độc cũng như quy mô, đến tháng
03/1992 Công ty đã mở thêm một chi nhánh ở Thành phố Hồ Chí Minh. Với những
thành quả đẫ đạt được, ngày 29/04/1993 Công ty đã được trọng tài kinh tế Hà Nội
cấp giấp phép kinh doanh số 109157 và trở thành một trong hai tổ chức hợp pháp
đầu tiên và lớn nhất Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực kiểm toán và tư vấn tài
chính.
Sau hơn hai năm hoạt động, Công ty đã có những bước tiến vượt bậc trong lĩnh
vực tư vấn kế toán, thêm vào đó là xu thế phát triển chung cũng như yêu cầu hệ
thống quản lý kinh tế đòi hỏi phải đa dạng hoá các loại hình dịch vụ cung cấp, đặc
biệt là sự gắn kết mật thiết giữa hoạt động kế toán và hoạt động kiểm toán. Nắm
bắt được nhu cầu đó, Ban lãnh đạo của Công ty đã đề nghị Bộ Tài Chính cho phép
bổ sung thêm chức năng kiểm toán. Ngày 14/09/1993 Bộ trưởng Bộ Tài Chính ra
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
3
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
quyết định số 639 TC/QĐ/TCCB đổi tên Công ty thành Công ty Dịch vụ Tư vấn
Tài chính Kế toán và Kiểm toán (Auditing and Accounting Financial Consultancy
Service Company) và đó là tên giao dịch chính thức của Công ty cho đến nay.
Được sự cho phép của Bộ Tài Chính tháng 3/1995 chi nhánh của Công ty tại
Thành phố Hồ Chí Minh đã tách khỏi công ty thành lập ra Công ty kiểm toán Sài
Gòn (AFC). Cũng trong thời gian đó thì nhu cầu kiểm toán của các doanh nghiệp
ngày càng tăng và Công ty đã mở rộng quy mô bằng việc thành lập các chi nhánh
tại các tỉnh như sau:
Ngày 02/02/1995 thành lập văn phòng đại diện tại Thành phố Hải Phòng và đến
ngày 01/01/2003 nâng cấp thành chi nhánh.

Ngày 14/04/1995 thành lập chi nhánh Thanh Hoá đặt tại số nhà 25A, đường
Phan Chu Trinh, Thành phố Thanh Hoá.
Ngày 13/03/1997 Công ty tái lập văn phòng đại diện tại Thành phố Hồ Chi
Minh và tháng 05/1998, văn phòng đại diện này được nâng cấp lên thành chi nhánh
lớn nhất của Công ty.
Sau đó, cũng trong năm 1997 Công ty thành lập thêm chi nhánh đặt tại số 237
Lê Lợi, Phường 6, Thành phố Vũng Tàu.và chi nhánh Quảng Ninh đặt tại Cột 2,
Đường Nguyễn Văn Cừ, Phường Hồng Hải , Thành phố Hạ Long , Tỉnh Quảng
Ninh.
Qua hơn mười năm hoạt động, với những cố gắng không ngừng của ban lãnh
đạo và các cán bộ công nhân viên, Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và
Kiểm toán đã dần khẳng định mình và gặt hái được những thành quả đáng tự hào
và chiếm lòng tin của khách hàng. Bên cạnh đó, Công ty còn mở rộng quan hệ hợp
tác với nhiều Công ty kiểm toán của Việt Nam cũng như các Công ty kiểm toán
quốc tế: VACO,KPMG,PWC…. trên nhiều lĩnh vực chuyên ngành nhằm mục đích
chung là không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động và phát triển lĩnh vực kiểm
toán tại Việt Nam. Chính nhờ những giao lưu, hợp tác trong nước và quốc tế Công
ty AASC đã nhanh chóng tiếp thu được những kinh nghiệm quý báu, những
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
4
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
phương pháp tiếp cận khoa học hiện đại cũng như tiếp cận các kỹ năng kiểm toán
quốc tế , nâng cao trình độ chuyên môn và trình độ nghề nghiệp.
Đến tháng 04/2005, Công ty AASC đã chính thức trở thành Hội viên Hội Kiểm
toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA).
Ngày 29/07/2005, Công ty AASC đã làm việc với INPACT Thái Bình Dương
tại Hông Kông, AASC đã chính thức gia nhập INPACT Quốc tế và trở thành đại
diện của INPACT tại Việt Nam.
Với những thành tựu và những đóng góp to lớn đối với ngành Tài chính, Kế
toán và Kiểm toán tại Việt Nam Ngày 15/08/2001. Chủ tịch nước đã có Quyết định

số 586 KT/CT tặng thưởng Huân chương lao động Hạng Ba cho Công ty và ngày
27/07/2001- Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 922/QĐ/TT tặng thưởng
danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quốc cho Phó Giám Đốc Nguyễn Thanh Tùng,
tặng bằng khen cho tập thể ba phòng: Phòng Kiểm toán Dự án, phòng Công nghệ
thông tin và phòng Kiểm toán các ngành Thương mại dịch vụ và bằng khen cho
đồng chí trưởng phòng hành chính Hoàng San.
Đến tháng 05/2005, Chủ tịch nước lần thứ hai ký Quyết định tặng thưởng Huân
chương lao động Hạng Hai cho Công ty.
1.2. Thị trường hoạt động và các loại hình dịch vụ mà Công ty cung cấp.
1.2.1 Các loại hình dịch vụ mà Công ty cung cấp.
Với phương pháp hoạt động của Công ty đó là : Độc lập, trung thực khách quan
và bảo mật, Công ty luôn cố gắng cung cấp cho khách hàng những dịch vụ chuyên
môn, những thông tin đáng tin cậy để từ đó giúp cho khách hàng đưa ra được
những quyết định chính xác, kịp thời và có hiệu quả nhất. Công ty hiện giờ đang
cung cấp các dịch vụ chính sau:
Dịch vụ kiểm toán : Đây là loại hình dịch vụ chủ yếu của Công ty, chiếm tỷ
trọng lớn trong tổng doanh thu của Công ty, các dịch vụ kiểm toán của Công ty bao
gồm:
* Kiểm toán Báo cáo tài chính: đây là thế mạnh của Công ty, trong lĩnh vực này
Công ty có khoảng 300 chuyên gia với kinh nghiệm chuyên sâu vầ các lĩnh vực tài
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
5
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
chính. kiểm toán, kế toán, tín dụng ….Trong đó có 118 kiểm toán viên cấp Nhà
nước. Hiện nay, tại Công ty loại hình dịch vụ này đang phát triển không ngừng và
ngày càng chiếm vị thế lớn trên thị trường.
* Kiểm toán các hoạt động của các dự án.
* Kiểm toán xác định vốn và giá trị của doanh nghiệp.
* Kiểm toán Báo cáo quyết toán vốn đầu tư các công trình xây dựng cơ bản: Từ
năm 1993 thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc tiết kiệm, chống

lãng phí trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, Công ty đã tuyển chọn và đào tạo đội ngũ
cán bộ công nhân viên, các kiểm toán viên, các kỹ thuật viên có phẩm chất tốt và
trình độ chuyên môn cao.
* Kiểm toán các doanh nghiệp tham gia niêm yết trên thị trường chứng khoán.
* Kiểm toán nội địa hoá.
* Kiểm toán tuân thủ luật định.
* Kiểm toán doanh nghiệp Nhà nước phục vụ công tác cổ phần và giám định
các tài liệu tài chính kế toán.
Trong 5 năm trở lại đây, trung bình hàng năm Công ty thực hiện trên 700 hợp
đồng kiểm toán. Các hoạt động kiểm toán của Công ty đều tuân thủ đúng nguyên
tắc, chuẩn mực kiểm toán Việt Nam cũng như chuẩn mực kiểm toán quốc tế. Sau
tất cả các cuộc kiểm toán Công ty sẽ phát hành Báo cao kiểm toán, Thư quản lý và
đưa ra các ý kiến nhằm hỗ trợ và giúp đỡ khách hàng trong việc nhận biết những
hạn chế, những tồn đọng để từ đó giúp các đơn vị khách hàng khắc phục và hoàn
thiện để đạt hiệu quả cao nhất.
Dịch vụ kế toán
Công ty với một bề dày kinh nghiệm về lĩnh vực kế toán, ngày càng khằng định
vị thế trong việc nâng cao cả về số lượng và chất lượng kế toán. Công ty hiện nay
đang ngày càng cố gắng, phấn đấu xây dựng và nâng cao chất lượng các dịch vụ
cung cấp nhằm đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của thị trường. Các dịch vụ kế toán
mà Công ty cung cấp :
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
6
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
* Cung cấp các dịch vụ tư vấn các doanh nghiệp thực hiên đúng các quy định
về lập chứng từ và luân chuyển chứng từ, ghi chép sổ kế toán, điều chỉnh các số
liệu kế toán, lập Báo cáo tài chính theo quy định hiện hành.
* Lập hồ sơ đăng ký chế độ kế toán hiện hành.
* Cung cấp các dịch vụ rà soát, phân tích cải tổ, hợp lý hoá bộ máy kế toán tài
chính đã có sẵn.

* Xây dựng mô hình tổ chức bộ máy kế toán và tổ chức công tác kế toán cho
các doanh nghiệp mới thành lập, cập nhật cho các đơn vị khách hàng chế độ kế
toán mới, xây dựng hệ thông tin kinh tế nội bộ phục vụ cho công tác quản trị kinh
doanh.
Dịch vụ công nghệ thông tin: Công ty xây dựng và phát triển hệ thống thông tin
nhằm phục vụ công tác quản lý và hỗ trợ khách hàng trong quá trình lựa chọn , ứng
dụng hệ thống công nghệ thông tin mới, Trên thực tế, Công ty đã xây dựng được
một số phần mềm quản lý có chất lượng cao, tạo lòng tin cho khách hàng:
Một số phần mềm kế toán:
E – ASPlus 3.0 - Kế toán các doanh nghiệp.
P – ASPlus 2.0 - Kế toán các dự án và đơn vị chủ đầu tư.
ASPLus 3.0 - Kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp.
Phần mềm quản lý:
* Phần mềm quản lý nhân sự.
* Phần mềm quản lý tài sản cố định.
* Phần mềm quản lý công văn, quản lý doanh nghiệp.
Dịch vụ đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng.
Hàng năm, Công ty thường mở các khoá học về chuyên ngành kế toán, kiểm
toán, các lớp học bồi dưỡng nghiệp vụ cho các kiểm toán viên …Bên cạnh đó,
Công ty còn có các dịch vụ hỗ trợ tuyển dụng cho các khách hàng có nhu cầu tìm
kiếm và tuyển dụng các nhân viên có trình độ chuyên môn phù hợp với yêu cầu mà
công ty khách hàng đè ra và phù hợp hoạt động của công ty.
Dịch vụ tư vấn.
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
7
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
* Dịch vụ tư vấn thực hiện các quy định của pháp luật.
* Tư vấn thực hiện các quy định tài chính, huy động và sử dụng vốn, phân tích
tình hình tài chính.
* Tư vấn tài chính và quyết toán vốn đầu tư.

* Thẩm định giá trị tài sản.
* Soạn thảo các phương án đầu tư.
* Soạn thảo hồ sơ và thực hiện các thủ tục xin cấp giấy phép đầu tư, thành lập
các doanh nghiệp mới.
* Môi giới thương mại.
*Tư vấn thuế : đây là lĩnh vực đem lại hiệu quả cao cho Công ty, dịch vụ này
đã giúp các doanh nghiệp thực hiện đúng nghĩa vụ với Nhà nứơc, thực hiện đúng
các chính sách về thuế mà Nhà nước đưa ra….
* Tư vấn xây dựng phương án kinh doanh khi chuyển sang công ty cổ phần.
* Tư vấn xây dựng điều lệ công ty cổ phần.
…………………………
Có thể nói, với xu thế ngày càng phát triển của nền kinh tế, yêu cầu của thị
trường đặt ra ngày càng phức tạp nên việc đổi mới và mở rộng hơn nữa các loại
hình dịch vụ là rất cần thiết, để từ đó Công ty có thể phát triển rộng thị trường của
mình và cạnh tranh với các công ty kiểm toán khác.
1.2.2.Thị trường và khách hàng của Công ty.
Với bề dày hơn 15 năm hoạt động, Công ty đã có một đội ngũ khách hàng đông
đảo trong nhiều lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân, và thuộc nhiều thành phần kinh
tế. Hiện nay, Công ty có một số lượng khách hàng tương đối lớn, trên 1500 khách
hàng. Với chiến lược tiếp cận và nắm bắt nhanh chóng yêu cầu của khách hàng , tư
vấn và cung cấp miễn phí tài liệu, chủ động xây dựng mối quan hệ với khách hàng,
gửi tài liệu đề xuất của kiểm toán để giới thiệu cho khách hàng biết đến Công ty
cũng như thông qua dịch vụ mạng đã giúp cho Công ty có thêm nhiều đơn đặt
hàng.
Khách hàng của Công ty thường hoạt động trong các lĩnh vực :
* Ngân hàng, Bảo hiểm, dịch vụ tài chính.
* Năng lượng, Dầu khí.
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
8
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD

* Viễn thông, điện lực.
* Công nghiệp, nông nghiệp.
* Giao thông, thuỷ lợi.
* Hàng không, hàng hải.
* Khách sạn, du lịch, thương mại.
* Than thép xi măng
Với lượng khách hàng đầy đủ trong các lĩnh vực trên, khách hàng của Công ty
còn hoạt động trong các thành phần kinh tế sau:
- Tại các doanh nghiệp Nhà nước: Tổng Công ty xi măng Việt Nam, Tổng
Công ty Bưu chính Viễn thông VNPT, Tổng Công ty than Việt Nam, Công ty xây
lắp điện 1….
- Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài: Công ty thép VINAPIPE, Công
ty liên doanh xây dựng VIC, Faifilm Việt Nam – Hoa Kỳ…
- Các doanh nghiệp cổ phần, TNHH và Công ty tư nhân: Công ty cổ phần đại lý
Ford, Ngân hàng thương mại cổ phần, Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á….
-Các dự án được tài trợ bởi các tổ chức tài chính tiền tệ quốc tế như WB, ADB,
IMF, SIDA…như dự án nâng cấp và khôi phục quốc lộ 1(WB), Dự án cải tạo và
cấp thoát nước TPHCM (ADB)….
- Các dự án, công trình đầu tư xây dựng cơ bản.
1.2.3 Phương hướng phát triển của Công ty.
Với phương pháp hoạt động “ Độc lập, Trung thực, Khách quan, Bảo mật.” nên
Ban giám đốc của Công ty luôn quán triệt tính tuân thủ quy định có liên quan đến
hoạt động nghề nghiệp, cũng như quy định chung về chuẩn mực kiểm toán, đặc
biệt là chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp. Dựa trên những phương hướng đó
Công ty đã đưa ra định hướng phát triển cho Công ty trong tương lai:
* Đa dạng hoá các loại hình doanh nghiệp, trong đó chú trọng phát triển các
dịch vụ tư vấn.
* Nâng cao chất lượng dịch vụ kiểm toán tương xứng với trình độ khu vực và
quốc tế.
* Mở rộng hợp tác và xây dựng các mối quan hệ thành viên với các hãng kiểm

toán quốc tế.
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
9
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
Hiện nay, theo lộ trình chuyển đổi sở hữu các doanh nghiệp kiểm tóan của Nhà
nước, AASC đang trong giai đoạn chuyển đổi sang mô hình Công ty TNHH 2
thành viên trở lên vào năm 2007.
1.3. Kết quả kinh doanh và tình hình tài chính của Công ty.
Trong hơn 15 năm hoạt động, với những hoạt động chủ yếu trên lĩnh vực tư vấn
kế toán và kiểm toán, Công ty đã đạt được những thành quả to lớn. Thông qua việc
“ Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán trong
giai đoạn 2001-2005 “ của Công ty cho thấy hoạt động kiểm toán Báo cáo tài chính
là hoạt động chính của Công ty. Từ 317 hợp đồng kiểm toán vào năm 2001 , năm
2003 số lượng hợp đồng tăng là 476 hợp đồng, năm 2004 là 528 hợp đồng, cho đến
năm 2005 số hợp đồng kiểm toán tăng lên đáng kể là trên 700 hợp đồng.
Đối với dịch vụ kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư cơ bản đã được Công
ty thực hiện bởi đội ngũ kiểm toán viên, kỹ sư xây dựng có trình độ cao, nhiều kinh
nghiệm và đã đem lại những thành quả đáng kể cho Công ty trong 5 năm trở lại
đây, giúp cho việc thực hiện chủ trương tiết kiệm, chống tham nhũng, lãng phí của
Đảng và Nhà nước.Trung bình hàng năm Công ty thực hiện gần 700 hợp đồng
trong đó có nhiều công trình lớn và phức tạp như: Công trình đường dây tải điện
500KV Bắc- Nam, Công trình xây dựng nhà máy thuỷ điện Hoà Bình, các công
trình của văn phòng Chính phủ, Bộ Quốc phòng….Năm 2003 dịch vụ kiểm tóan
Báo cáo quyết toán vốn đầu tư cơ bản của Công ty đã tiết kiệm cho Nhà nước
46.910.030.000 đồng, năm 2004 tiết kiệm 69.398.976.000 đồng, năm 2005 tiết
kiệm được 50.656.000.000 đồng.
Ngay sau khi Nghị định số 64/2002/NĐ-CP ngày 19/06/2002 của Chính phủ
được ban hành và Nghị định 18/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 của Chính phủ về
việc chuyển đổi Công tyNhà nước sang Công ty Cổ phần có hiệu lực, Ban lãnh đạo
đã nắm bắt được tình hình đó nên đã phát triển dịch vụ này và đã đem lại một kết

quả tốt cho Công ty. Năm 2003 Công ty đã thực hiên với 38 doanh nghiệp, năm
2004 Công ty đã thực hiện với 67 doanh nghiệp, cho đến năm 2005 số doanh
nghiệp lên đến gần 100 doanh nghiệp.
Bên cạnh các dịch vụ kiểm toán, Ban lãnh đạo của Công ty còn rất chú trọng
đến các dịch vụ tư vấn tài chính kế toán để nhằm hoàn thịên hệ thống kế toán, hệ
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
10
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
thống kiểm soát nội bộ và tăng cường công tác quản lý tài chính cho các đơn vị.
Công ty đã tư vấn cho Nhà nước, Bộ tài chính các quy định về chế độ kế toán,
kiểm toán, các chuẩn mực kế toán, kiểm toán tai Việt Nam….
Dưới đây là bảng đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty trong giai
đoạn từ 2001-2005:
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
11
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
Bảng 1.1: Kết quả kinh doanh của Công ty trong 5 năm 2001-2005
Đơn vị : triệu đồng
St
t Chỉ tiêu 2001 2002
200
3
200
4
200
5
1 Doanh thu 19.352
21.1
74
25.9

72
32.2
74
41.0
05
2 Lợi nhuận
2.87
1
2.03
3
1.09
2
1.97
7
275
6
3 Nộp ngân sách
2.74
1
2.90
4
3.03
9
3.30
9
3.70
0
4 Thu nhập bq tháng 2,1 2,5 2,7 3,3 4,2
Thông qua bảng báo cáo kết quả kinh doanh trên của Công ty có thể thấy rằng
doanh thu của Công ty tăng dần qua các năm, trong giai đoạn từ năm 2004- 2005

doanh thu của Công ty tăng cao nhất: gần 9.000 triệu đồng. Năm 2002 doanh thu
đạt 21.174 triệu đồng tăng thêm 1.822 triệu đồng so với năm 2001 tức là tăng thêm
khoảng 9,415 % so với năm 2001.Năm 2003 doanh thu đạt 25.972 triệu đồng, năm
2004 doanh thu là 32.274 triệu đồng, năm 2004 tăng thêm 6.302 triệu đồng, tức là
tăng 26,26% so voéi năm 2003. Đến năm 2005 doanh thu đạt 41.005 triệu đồng, so
với năm 2003 tăng thêm 57,88% so với năm 2003.
Tuy nhiên lợi nhuận của Công ty có xu hướng giảm trong 2 năm : năm 2003 là
1.920 triệu đồng và năm 2004 là 1.977 triệu đồng. Đến năm 2005 lợi nhuận của
Công ty tăng cao và đạt 2.756 triệu đồng. Cùng với mức tăng lên về doanh thu
Công ty đã đóng góp một phần đáng kể trong các khoản thu Ngân sách Nhà nước
cũng như cải thiện được mức thu nhập bình quân cho cán bộ công nhân viên trong
Công ty.
1.4.Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý tại Công ty.
Hiện nay, Công ty có trụ sở chính đặt tại số 1 Lê Phụng Hiểu, Quận Hoàn
Kiếm, Hà Nội.Với số lượng là trên 300 cán bộ, trong đó có 118 cán bộ đã có chứng
chỉ hành nghề, bộ máy quản lý của Công ty được tổ chức rất khoa học và hợp lý.
Bộ máy quản lý của Công ty được tổ chức theo mô hình chức năng, phân chia
theo các phòng ban chức năng, mỗi phòng ban chịu trách nhiệm đối với từng lĩnh
vực riêng biệt độc lập nhưng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, hỗ trợ cho nhau
nhằm đạt được mục tiêu chung của toàn Công ty.
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
12
Chuyên đề thực tập Đ H KTQD
Mô hình tổ chức bộ máy quản lý của Công ty được thể hiện như sau:
Sơ đồ 1: Tổ chức Bộ máy Quản lý
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
Giám đốc Công ty
Ngô Đức Đoàn
Phó Giám đốc
Bùi Văn Thảo

Phó Giám đốc
Lê Quang Đức
Phó Giám đốc
Lê Đăng Khoa
Phó Giám đốc
Nguyễn Thanh
Tùng
Phó Giám đốc
Tạ Quang Tạo
Phòng
Kiểm
toán
dự án
Phòng
Kiểm
toán các
ngành
SXVC
Phòng
Kiểm
toán các
ngành
TMDV
Phòng
Tư vấn
và
Kiểm
toán
Phòng
Kiểm

toán
XDCB
Phòng
Công
nghệ
thông
tin
Phòng
Kế
toán
Phòng
Hành
chính
tổng
hợp
Phòng
Đào tạo
và hợp
tác
quốc
tế
Chi nhánh TP HCM
Ngô Đức Đoàn
Chi nhánh Thanh Hóa
Chi nhánh Vũng Tàu
Chi nhánh Quảng Ninh
13
Ban Giám đốc: Có nhiệm vụ chỉ đạo, xây dựng chiến lược , xây dựng kế
hoạch, phương án kinh doanh, lựa chọn cơ cấu tổ chức của Công ty. Ban giám đốc
của Công ty gồm có 6 thành viên: 1 Giám đốc và 5 Phó Giám đốc.

Giám đốc công ty : Là người đứng đầu công ty có toàn quyền quyết định các
vấn đề của công ty đồng thời giám đốc là người đại diện cho Công ty, chịu trách
nhiệm trước Pháp luật và Bộ tài chính.
Phó Giám đốc công ty: Là người thực hiện chỉ đạo chuyên môn, nghiệp vụ đối
với các chi nhánh và các phòng ban. Ngoài ra, phó giám đốc còn có nhiệm vụ đưa
ra các ý kiến, giải pháp nhằm hỗ trợ, tư vấn cho Giám đốc. Hiện nay, tại trụ sở
chính ở Hà Nội có 4 Phó Giám đốc phụ trách lĩnh vực tài chính, tư vấn, thuế…và
một Phó giám đốc phụ trách chi nhánh ở Thành phố Hồ Chí Minh kiêm Giám đốc
chi nhánh TP HCM.
Phòng Hành chính tổng hợp: Công ty có 3 phòng hành chính tổng hợp, có
nhiệm vụ quyết định về công tác tổ chức của Công ty, tổ chức nhân sự, bảo vệ tài
sản và cung cấp hậu cần cho Công ty, quản lý công văn đến và đi….
Phòng Kế toán tài chính : Có nhiệm vụ trợ giúp ban Giám đốc trong việc điều
hành, quản lý Công ty, theo dõi và hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, cung
cấp các báo cáo kế toán, thanh toán lương, tạm ứng cho các cán bộ công nhân
viên….
Hiện tại, Công ty có 7 phòng nghiệp vụ, với chức năng cung cấp các dịch vụ về
chuyên môn, đảm bảo thực hiện theo kế hoạch và những mục tiêu chung của toàn
Công ty.Cụ thể:
Phòng Kiểm toán XDCB: là phòng duy nhất cung cấp các dịch vụ kiểm toán
Báo cáo quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản, các hạng mục công trình hoàn
thành…được thực hiện bởi đội ngũ kiểm toán viên giàu kinh nghiệm và có trình độ
cao.
Phòng Tư vấn và Kiểm toán : Trong phòng có 1 Trưởng phòng và 2 Phó
phòng, có nhiệm vụ tư vấn cho khách hàng về các vấn đề tài chính, kế toán, kiểm
toán….Bên cạnh đó, phòng Tư vấn và Kiểm toán còn hỗ trợ cho các phòng ban
khác trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ về kiểm toán báo cáo tài chính…
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
Phòng Kiểm toán các ngành sản xuất vật chất: Trong phòng hiện nay có 26
cán bộ, nhân viên trong đó có 1 Trưởng phòng và 3 Phó phòng. Chức năng chính

của phòng là thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính đối với các ngành sản xuất vật
chất, cung cấp các dịch vụ tư vấn, xác định giá trị tại các doanh nghiệp cổ phần
hoá….
Phòng Kiểm toán dự án: gồm 26 nhân viên trong đó có 1 Trưởng phòng và 3
Phó phòng. Phòng Kiểm toán dự án cung cấp các dịch vụ liên quan tới các dự án
của các tổ chức Chính phủ và phi Chính phủ… Hiện nay, lĩnh vực kiểm toán các
dự án tại Công ty đang rất phát triển và đóng góp 1 phần đáng kể cho doanh thu
của toàn Công ty.
Phòng Đào tạo và hợp tác quốc tế : gồm có 10 cán bộ, công nhân viên, trong
đó có 1 Trưởng phòng và 3 Phó phòng . Phòng có nhiệm vụ đào tạo nhân viên hàng
năm, phòng thường tổ chức sát hạch định kỳ để đánh giá trình độ chuyên môn
nghiệp vụ của tất cả nhân viên trong Công ty….ban hành công văn hướng dẫn cho
các phòng nghiệp vụ. Bên cạnh đó, phòng đào tạo và hợp tác quốc tế còn có nhiệm
vụ là kiểm soát chất lượng các cuộc kiểm toán hàng năm theo yêu cầu của Ban
Giám đốc. Thời gian vừa qua phòng mới bổ sung thêm chức năng thực hiện kiểm
toán các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Phòng Công nghệ thông tin : có nhiệm vụ lắp đặt, bảo dưỡng máy tính tại
Công ty, góp phần hỗ trợ các phòng ban trong Công ty thực hiện nhiệm vụ kiểm
toán. Đồng thời, phòng còn có nhiệm vụ thiết kế, sản xuất ra các phần mềm kế toán
nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng của thị trường.
Phòng Kiểm toán các ngành thương mại, dịch vụ: gồm có 25 nhân viên, trong
đó có 1 Trưởng phòng và 2 Phó phòng. Phòng có nhiệm vụ thực hiện cung cấp các
dịch vụ tư vấn tài chính kế toán, kiểm toán có liên quan đến hoạt động thương mại
dịch vụ ví dụ như kiểm toán tại các Ngân hàng, kiểm toán Bưu điện, các doanh
nghiệp sản xuất…
Có thể nói, với việc tổ chức bộ máy quản lý của Công ty theo chức năng đã tạo
điều kiện thuận lợi cho Công ty trong việc cung cấp các dịch vụ kiểm toán, giúp
các phòng ban trong Công ty có thể hỗ trợ và liên kết với nhau, đem lại kết quả cao
cho Công ty.
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A

1.5. Hệ thống kế toán của Công ty.
1.5.1.Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty.
Hiện nay, bộ phận kế toán của Công ty tại trụ sở chính số 1 Lê Phụng Hiểu -
Quận Hoàn Kiếm – Hà Nội được thể hiện dưới sơ đồ sau:


Sơ đồ 2: Sơ đồ Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty
Bộ phận kế toán của Công ty gồm 4 nhân viên trong đó đứng đầu là Kế toán
trưởng, Kế toán trưởng có trách nhiệm giúp Giám đốc Công ty chỉ đạo thực hiện
công tác kế toán, lập kế hoạch, thống kê tài chính nhằm đảm bảo cho hệ thống kế
toán hoạt động theo đúng các nguyên tắc kế toán, chuẩn mực kế toán.
Kế toán tổng hợp : Căn cứ vào sổ cái, sổ chi tiết của các phần hành kế toán để
tập hợp chứng từ, tập hợp chi phí định kỳ lập các Báo cáo kế toán và các Báo cáo
tài chính.
Kế toán viên : Một số kế toán viên phụ trách hạch toán các phần hành khác
như: Hạch toán tài sản cố định, bảo hiểm xã hội…
Thủ quỹ : đảm nhận chức năng quản lý quỹ, sổ quỹ, theo dõi các chi nhánh và
vấn đề tiếp thị.
Bộ máy kế toán của Công ty hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ, hoạt
động thống nhất theo sự lãnh đạo từ cấp trên xuống cấp dưới. Đối với các chi
nhánh thuộc các tỉnh, thành phố thì bộ máy kế toán được tổ chức theo quy mô,
thông thường chỉ có một nhân viên kế toán làm nhiệm vụ hạch toán các nghiệp vụ
phát sinh. Cuối kỳ kế toán tại các chi nhánh nộp các Báo cáo về Công ty, sau đó
Công ty hợp nhất các Báo cáo lập thành Báo cáo hợp nhất.
1.5.2.Tổ chức công tác kế toán của Công ty.
Về hệ thống kế toán:
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
Kế toán trưởng
Kế toán tổng
hợp

Kế toán viên Thủ quỹ
Hiện nay Công ty áp dụng chế độ Kế toán Việt Nam ban hành theo Quyết định
1141/TC/QĐ/CĐKT ngày 01/11/1995, Quyết định số 197/2000/QĐ-BTC ngày
25/10/2000, các chuẩn mực kế toán Việt Nam do Bộ Tài chính ban hành theo
Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001, Quyết định số 165/2002/QĐ-
BTC ngày 30/12/2002 và sửa đổi bổ sung, hướng dẫn thực hiện kèm theo.
Niên độ kế toán:
Niên độ kế toán bắt đầu từ ngày 01/01 và kết thúc ngày 31/12 hàng năm, riêng
đối với năm bắt đầu thành lập thì niên độ kế toán bắt đầu từ ngày 14/05/1991 đến
ngày 31/12/1991.
Cơ sở lập báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính của Công ty được lập bằng Việt Nam đồng theo nguyên tắc
giá gốc và phù hợp với quy định hiện hành của chế độ kế toán Việt Nam.
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
Hạch toán quy đổi ngoại tệ
Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng ngoại tệ Công ty thường quy đổi sang
Đồng Việt Nam theo tỷ giá thực tế tại ngày phát sinh nghiệp vụ. Cuối năm, các
khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ được quy đổi theo giá bình quân liên ngân hàng
do Ngân hàng Việt Nam công bố vào ngày lập Báo cáo tài chính. Riêng đối với
phần chênh lệch tỷ giá phát sinh trong kỳ, hoặc việc đánh giá lại số dư các khoản
mục tại thời điểm cuối năm được kết chuyển vào doanh thu hoạt động tài chính và
chi phí hoạt động tài chính trong kỳ kế toán.
Tài sản cố định: Trong quá trình sử dụng, TSCĐ được phản ánh theo
nguyên giá, hao mòn luỹ luỹ kế và giá trị còn lại. Công ty hạch toán TSCĐ theo giá
gốc. Công ty áp dụng phương pháp đường thẳng để tính khấu hao TSCĐ.
Nguyên tắc ghi nhận doanh thu: Đối với Công ty doanh thu chỉ được ghi nhận
khi kết quả của việc giao dịch được xác định một cách đáng tin cậy. Trong một số
trường hợp việc cung cấp dịch vụ liên quan đến nhiều kỳ thì doanh thu được ghi
nhận trong kỳ theo phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối kế
toán của kỳ đó.

Phân phối lợi nhuận: Công ty đã áp dụng theo Nghị định số 199/2004/
ND-CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ ban hành về Quy chế quản lý tài chính đối
với Công ty Nhà nước và quản lý vốn Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp để tính
lợi nhuận sau thuế.
Hình thức sổ kế toán áp dụng: Công ty áp dụng hình thức Nhật ký chung. Công
ty thống nhất việc ghi chép, hạch toán các chứng từ và các sổ sách nhằm đảm bảo
nguyên tắc hạch toán trong kế toán, bảo đảm chế độ kế toán hiện hành.
Các kiểm toán viên trong Công ty thường tiến hành thực hiện kiểm toán theo
các khoản mục cho nên trong quá trình kiểm toán có nhiều khoản mục cần được
kiểm toán, chính vì vậy mà hình thức Nhật ký chung là hình thức phù hợp, hiệu
quả nhất.
Một số thay đổi trong chính sách kế toán: Từ ngày 01/01/2004 , việc hạch
toán chênh lệch tỷ giá hối đoái, nguyên tắc lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ được
thực hiện theo quy định mới, theo Thông tư số 105/2003/TT-BTC ngày 04/11/2003
do Bộ tài chính ban hành và hướng dẫn thực hiện 6 chuẩn mực kế toán mới.
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
1.6.Quy trình kiểm toán chung của Công ty AASC.
Quy trình kiểm toán chung tại Công ty được thực hiện qua các bước sau:
Sơ đồ 3: Quy trình kiểm toán chung của Công ty.
1.6.1. Khảo sát và đánh giá khách hàng.
Theo quy trình chung của Công ty, trước khi quyết định ký một hợp đồng
Công ty cần tiến hành một cuộc khảo sát, đánh giá để chấp nhận khách hàng. Đối
với những khách hàng tiềm năng thì việc thu thập thông tin càng cần phải chi tiết
hơn, nhiều hơn. Các thông tin cần thu thập trong giai đoạn này thường là các thông
tin chung khách hàng như loại hình doanh nhiệp, ngành nghề sản xuất kinh doanh
chính của công ty khách hàng…, cơ cấu tổ chức hoạt động, tình hình kinh doanh,
hay nhu cầu của khách hàng về các dịch vụ kiểm toán….
1.6.2.Ký hợp đồng cung cấp dịch vụ.
Sau giai đoạn khảo sát, đánh giá về khách hàng để đưa đến quyết định
chấp nhận khách hàng, Công ty cần tiến hành ký kết hợp đồng cung cấp dịch vụ

cho khách hàng. Trong bản ký kết hợp đồng phải nêu rõ trách nhiệm pháp lý của
các bên, quyền và nghĩa vụ, giá phí dịch vụ cung cấp…
1.6.3. Lập kế hoạch và chương trình kiểm toán
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
Khảo sát, đánh giá khách hàng
Ký hợp đồng cung cấp dịch vụ
Lập kế hoạch kiểm toán và chương trình kiểm toán
Thực hiện kiểm toán
Soát xét chất lượng và phát hành Báo cáo kiểm toán
Dựa trên những tài liệu, thông tin đã thu thập được kiểm toán viên sẽ tiến
hành lập kế hoạch kiểm toán chi tiết đối với từng khoản mục, từng công việc cụ
thể.:
- Xác định mục tiêu và nội dung tiến hành đối với từng khoản mục như
xác định rõ thử nghiệm cơ bản, quy chế chọn mẫu, thủ tục phân tích…
- Đánh giá những rủi ro đối với từng khoản mục trên Báo cáo tài chính để
từ đó có những giải pháp cụ thể nhằm hạn chế những rủi ro đó.
- Xác định quy mô kiểm toán: Đưa ra những phương thức, biện pháp cũng
như thời gian và phạm vi chọn mẫu.
1.6.4. Giai đoạn thực hiện kiểm toán.
Theo những chương trình kiểm toán mà kiểm toán viên đã lập cho từng
khách hàng, trong giai đoạn này kiểm toán viên sẽ tiến hành những công việc sau:
* Rà soát thực hiện các thử nghiệm kiểm soát nội bộ.
Kiểm toán viên có nhiệm vụ phân tích môi trường kiểm soát chung, xem xét hệ
thống kế toán, thủ tục kiểm soát tại công ty khách hàng. Việc rà soát này đã giúp
cho kiểm toán viên đạt được những mục tiêu:
- Đảm bảo rằng hệ thống kiểm soát và các quy trình áp dụng tại đơn vị hoạt
động hiệu quả.
- Nắm vững quy trình kiểm soát nội bộ tại đơn vị được kiểm toán.
- Đánh gía chất lượng kiểm soát nội bộ của các cán bộ quản lý.
- Đánh giá việc tuân thủ các quy định của Nhà nước trong việc thực hiện chế độ

tài chính kế toán.
* Thực hiện các thủ tục phân tích.
Việc sử dụng các thủ tục phân tích là rất quan trọng trong mỗi cuộc kiểm toán,
giúp kiểm toán viên xác định được nội dung, phạm vi của các thủ tục kiểm toán
cần thiết.
* Kiểm tra chi tiết các nghiệp vụ phát sinh, kiểm tra chi tiết số dư.
Việc kiểm tra chi tiết các nghiệp vụ phát sinh được thực hiện trên cơ sở áp
dụng phương pháp chọn mẫu. Kiểm toán viên chọn mẫu phải đảm bảo rằng mẫu
được chọn phải đại diện cho cả một tổng thể, thông qua đó kiểm toán viên có thể
thu thập được những bằng chứng một cách đầy đủ, chính xác và dự vào đó kiểm
toán viên đưa ra những ý kiến.
Việc kiểm tra chi tiết được thực hiện đối với tất cả các khoản mục trên Bảng
cân đối kế toán.
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
1.6.5. Soát xét chất lượng và phát hành Báo cáo kiểm toán.
* Soát xét hồ sơ kiểm toán trước khi rời khỏi văn phong khách hàng.
* Tổng kết công việc đã thực hiện.
* Lập tài liệu soát xét 3 cấp, tổng hợp các sai sót để đề nghị điều chỉnh, dự thảo
phục vụ cho mục đích kiểm soát chất lượng.
* Gửi các bản thảo cho khách hàng và họp thông báo kết quả kiểm toán.
* Thông báo các bản dự thảo , ban hành báo cáo , thư quản lý.
1.7.Quy trình kiểm soát chất lượng kiểm toán của Công ty.
Ngay từ khi mới thành lập cho đến nay khi mà vị thế của Công ty ngày càng
được khẳng định thì mục đích nâng cao chất lượng của cuộc kiểm toán luôn được
đề cao.
Công ty đã thực hiện kiểm soát hồ sơ kiểm toán đối với tất cả các phòng, ban,
chi nhánh theo kế hoạch đã xắp sẵn, để có được hồ sơ kiểm toán có chất lượng
,công tác rà soát hồ sơ kiểm toán cần phải được tiến hành nghiêm túc ngay từ đầu.
Thông thường công việc kiểm soát chất lượng kiểm toán được soát xét theo ba cấp:
Cấp kiểm toán viên, Ban soát xét ( Trưởng phòng hoặc Phó phòng) , Ban giám đốc.

Cấp kiểm toán viên có nhiệm vụ thực hiện cuộc kiểm toán để từ đó thu thập
được những thông tin về khách hàng, nhằm đánh giá và hình thành những nhận xét
và kiến nghị về các khoản mục mà mình kiểm toán.Sau đó kiểm toán viên có
nhiệm vụ đưa những kiến nghị, hồ sơ kiểm toán lên cho Trưởng phòng hoặc Phó
phòng tại phòng của kiểm toán viên đó.
Trưởng phòng hoặc Phó phòng có nhiệm vụ soát xét lại các hồ sơ kiểm toán,
hình thành kiến nghị và đưa ra ý kiến ‘có’ hay ‘ không’ đồng ý. Trước khi, Báo cáo
kiểm toán được phát hành thì toàn bộ hồ sơ kiểm toán sẽ được trình lên và soát xét
ở cấp cao hơn đó chính là Ban giám đốc. Ban giám đốc mà đồng ý tức là Báo cáo
kiểm toán sẽ được phát hành.
Bảng 1.2: Mẫu giấy soát xét
Mẫu giấy soát xét
ASSC soát xét của Trưởng phòng/ Ban Giám đốc.
Khách hàng Ref:
Niên độ kế toán KTV:
Ngày:
STT Các vấn đề Ý kiến của KTV
Ý kiến của Trưởng
phòng/P.phòng
Ý kiến của Ban
Giám đốc
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
I Kết quả kiểm
toán năm trước
II Các sai sót phát
hiện năm nay.
Lập Báo cáo tài
chính
Tiền
Khoản phải thu

Hàng tồn kho

III Kết luận chung
PHẦN II
THỰC HIỆN KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG VÀ THU TIỀN
TRONG KIỂM TOÁN BCTC TẠI CÔNG TY DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI
CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC)
2.1. Quy trình kiểm toán chu trình Bán hàng thu tiền tại Công ty AASC.
2.1.1 Vai trò của kiểm toán chu trình bán hàng và thu tiền trong kiểm toán
BCTC.
Chu trình kiểm tóan bán hàng và thu tiền là một trong những chu trình
kiểm toán trong kiểm toán Báo cáo tài chính, có ảnh hưởng trực tiếp đến các khoản
mục trên Báo cáo tài chính.
Theo như lý luận, bán hàng và thu tiền là quá trình chuyển quyến sở hữu
của hàng hóa qua quá trình trao đổi hàng- tiền. Chính vì vậy, bán hàng và thu tiền
là quá trình rất quan trọng đối với bất kể doanh nghiệp nào. Trong doanh nghiệp,
quá trình bán hàng và thu tiền có diễn ra tốt thí doanh nghiệp mới kinh doanh tốt,
đem lại kết quả tốt về mặt doanh thu, nhằm duy trì hoạt động của doanh nghiệp.
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
Trong kiểm toán cũng vây, kiểm toán Báo cáo tài chính là công việc mà
kiểm toán viên và công ty kiểm toán thực hiện nhằm kiểm toán công ty khách hàng
để từ đó có những kết luận kiểm toán giũp cho khách hàng phát hiện được các sai
sót trọng yếu và chứng minh rằng Báo cáo tài chính của công ty thực sự đã phản
ánh đúng, trung thực và hợp lý.
Bên cạnh đó, trong kiểm toán Báo cáo tài chính có rất nhiều khoản mục,
bán hàng và thu tiền cũng là một khoản mục trên Báo cáo tài chính và có ảnh
hưởng lớn đến việc kiểm toán.
Nói tóm lại, kiểm toán chu trình bán hàng và thu tiền có vai trò quan
trọng trong Báo cáo tài chính, giúp cho kiểm toán viên nắm bắt được tình hình hoạt
động của doanh nghiệp và từ đó đưa ra các kết luận kiểm toán, đem lại hiệu quả

cao cho cuộc kiểm toán.
2.1.2. Đặc điểm kiểm toán chu trình bán hàng thu tiền tại Công ty AASC.
2.1.2.1. Mục tiêu kiểm toán chu trình bán hàng thu tiền của Công ty AASC.
Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 200 đã nêu: “ Mục tiêu của kiểm toán tài
chính là giúp cho kiểm toán viên và công ty kiểm toán đưa ra ý kiến xác nhận rằng
Báo cáo tài chính có được lập trên cơ sở chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành,
có tuân thủ pháp luật liên quan và có phản ánh trung thực và hợp lý trên khía cạnh
trọng yếu hay không?”
Trên thực tế, kiểm toán chu trình bán hàng thu tiền cũng như kiểm toán các chu
trình khác, kiểm toán viên cần xác định được mục tiêu kiểm toán và phạm vị công
việc phải thực hiện để từ đó thu thập các bằng chứng kiểm toán và đưa ra ý kiến
của mình về Báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán.
Bên cạnh đó, trong bất kỳ cuộc kiểm toán nào cũng vậy, để cuộc kiểm toán đạt
hiệu quả cao kiểm toán viên cần hiểu rõ mối quan hệ giữa mục tiêu kiểm toán và
các xác nhận của Ban quản trị.Trong chu trình kiểm toán bán hàng và thu tiền gồm
các xác nhận:
- Xác nhận về sự hiện hữu: Doanh thu ghi nhận trên Báo cáo tài chínhphản ánh
quá trình trao đổi hàng hoá, dịch vụ thực tế đã xảy ra, các khoản phải thu phải có
thực vào ngày lập các cân đối kế toán trên Bảng cân đối kế toán.
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
- Xác nhận về tính trọn vẹn: Doanh thu về hàng hoá, dịch vụ, các khoản phải
thu đều được ghi sổ và phản ánh trên Báo cáo tài chính.
- Xác nhận về phân loại và trình bày: Doanh thu và các khoản phải thu được
trình bày trung thực và đúng đắn trên Báo cáo tài chính theo đúng chế độ kế toán
của doanh nghiệp và theo quy định của chuẩn mực kế toán hiện hành.
- Xác nhận về tính giá: Doanh thu và các khoản phải thu đều được tính đúng
đắn.
- Xác nhận về quyền sở hữu: Tất cả hàng hoá và các khoản phải thu của doanh
nghiệp vào ngày lập Báo cáo tài chính đều thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp.
Ngoài các xác nhận của Ban quản trị trong doanh nghiệp thì các mục tiêu

chung và mục tiêu đặc thù của kiểm toán viên cũng cần phải xem xét.
* Mục tiêu chung bao gồm:
- Mục tiêu hợp lý chung: Mục tiêu này giúp kiểm toán viên đánh giá được số
liệu về các số dư trên tài khoản phải thu của khách hàng có hợp lý hay không dựa
trên những thông tin mà kiểm toán viên thu thập được qua công việc kinh doanh
của khách hàng.
- Mục tiêu chung khác:
+ Tính hiệu lực: Số tiền ghi trên sổ kế toán và trên Báo cáo tài chính phải thực
sự phát sinh trong quá trình xảy ra nghiệp vụ bán hàng và các nghiệp vụ khác có
liên quan.
+ Tính đầy đủ, trọn vẹn: Mọi nghiệp bán hàng, thu tiền đều được ghi sổ.
+ Phân loại và trình bày: Số tiền được ghi trên sổ phải phản ánh đúng nội dung
tài khoản và các tài khoản phải được trình bày đúng trên Báo cáo tài chính.
+ Tính giá và định giá: Tiền và tài sản của doanh nghiệp phải được định giá
đúng với giá trị hiện tại trên thị trường, được ghi sổ chính xác và hợp lý.
+ Quyển sở hữu: Số tiền và tài sản thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp tại
ngày lập Báo cáo tài chính.
+ Tính đúng kỳ: Tất cả các nghiệp vụ phát sinh trong kỳ kế toán phải được ghi
chép đúng thời gian phát sinh nghiệp vụ.
* Mục tiêu đặc thù của chu trình bán hàng và thu tiền:
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A
- Tính hiệu lực: Tất cả hàng hoá, dịch vụ đưa đến cho khách hàng và các khoản
phải thu khách hàng là có thật.
- Tính trọn vẹn: Mọi nghiệp vụ bán hàng và phải thu của khách hàng đều được
ghi sổ.
- Phân loại và trình bày: Các nghiệp vụ bán hàng được phân loại thích hợp theo
từng loại doanh thu như doanh thu bán ra, doanh thu nội bộ, doanh thu hàng bán bị
trả lại… Các khoản phải thu của khách hàng được ghi nhận theo đúng các đối
tượng theo dõi chi tiết.
- Quyền và nghĩa vụ: Các hàng hoá đã bán thuộc quyền sở hữu của đơn vị và

các khoản phải thu phải có người đứng tên theo dõi chi tiết.
- Tính giá và đính giá: Các hàng hoá có giá trị trên hoá đơn phải phù hợp với
các thoả thuận trong hợp đồng, đơn đặt hàng… Các khoản phải thu được định giá
đúng.
- Chính xác số học: Các nghiệp vụ bán hang, các khoản phải thu khách hàng
được tính toán đúng và chính xác, các con số, cộng sổ, chuyển sổ sang trang đều
trùng khớp.
- Tính cho phép: Các nghiệp vụ bán hàng và thu tiền đều cho phép đúng đắn.
Các khoản ghi giảm doanh thu, giảm khoản phải thu được phê duyệt đúng đắn.
- Tính kịp thời: Các nghiệp vụ bán hàng và thu tiền được ghi sổ đúng thời gian.
2.1.2.2.Trình tự kiểm toán chu trình bán hàng và thu tiền của Công ty
AASC.
Quy trình kiểm toán bán hàng - thu tiền tại Công ty cũng được tiến hành như
quy trình kiểm toán chung của Công ty, bao gồm 5 bước:
a) Khảo sát và đánh giá khách hàng.
Trên thực tế cũng giống như quy trình kiểm toán chung, hàng năm ngoài những
khách hàng lâu năm thì Công ty vẫn thường tiến hành gửi thư chào hàng tới những
khách hàng mới có nhu cầu kiểm toán.Tại Công ty đối với các khách hàng truyền
thống và các khách hàng mới thì cách tiếp cận khác nhau ví dụ như tại một công ty
A, là khách hàng truyền thống của Công ty đã được kiểm toán bởi AASC năm
2004 . Hàng năm, sau khi kết thúc cuộc kiểm toán, Công ty lập Báo cáo kiểm toán
Trần Tố Loan Kiểm toán 45A