hoàn thiện nội dung và thủ tục soát xét trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính do công ty trách nhiệm hữu hạn tư vấn kế toán-kiểm toán việt nam thực hiện

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 1 -
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế thị trường, hoạt động
kiểm toán đã hình thành và phát triển ở Việt Nam trong nhiều năm qua và trở
thành nhu cầu tất yếu đối với hoạt động kinh doanh, góp phần nâng cao chất
lượng quản lý doanh nghiệp. Những bước phát triển vượt bậc của hoạt động
kiểm toán đã thực sự chứng tỏ được vị trí và vai trò quan trọng của nghề kiểm
toán đối với sự phát triển của nền kinh tế.
Để các cuộc kiểm toán, đặc biệt là kiểm toán tài chính đạt hiệu quả cao
đồng thời nâng cao hiệu quả công tác quản lý của công ty kiểm toán thì các
thủ tục soát xét trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính là các thủ tục hết
sức quan trọng. Tuy nhiên, do vấn đề lý luận và kinh nghiệm thực tế của một
số công ty kiểm toán còn hạn chế nên không phải công ty kiểm toán nào cũng
thực hiện được một cách đầy đủ và hợp lý các thủ tục soát xét trong quy trình
kiểm toán. Do đó thủ tục soát xét trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính
cần phải được hoàn thiện để có thể đưa hoạt động kiểm toán theo hướng ngày
càng chuyên nghiệp, nâng cao chất lượng dịch vụ kiểm toán, đáp ứng tốt nhất
nhu cầu đa dạng của khách hàng. Chính vì thế, trong quá trình thực tập tại
Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tư vấn Kế toán-Kiểm toán Việt Nam (AVA),
Em đã chọn Đề tài: “Hoàn thiện nội dung và thủ tục soát xét trong quy
trình kiểm toán báo cáo tài chính do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tư
vấn Kế toán-Kiểm toán Việt Nam thực hiện” làm đề tài nghiên cứu cho
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở những kiến thức đã tiếp thu được qua quá trình học tập và
nghiên cứu tại Nhà trường, Em đã vận dụng vào thực tiễn Trong thời gian
thực tập tại Công ty AVA, so sánh thực tiễn với lý thuyết để đưa ra một số
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 2 -
nhận xét về quy trình soát xét công việc kiểm toán do Công ty thực hiện.

Đồng thời, trên cơ sở Lý luận đã trình bày và phân tích những điểm hạn chế
của thực tế kiểm toán, Em xin đề xuất một vài giải pháp và kiến nghị hoàn
thiện nội dung và thủ tục soát xét trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính
tại Công ty.
3. Nội dung Chuyên đề
Ngoài Lời mở đầu và Kết luận, nội dung Chuyên đề bao gồm 3 phần:
Phần 1: Tổng quan về Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tư vấn Kế toán-
Kiểm toán Việt Nam với nội dung và thủ tục soát xét trong quy trình kiểm
toán báo cáo tài chính;
Phần 2: Nội dung và thủ tục soát xét trong quy trình kiểm toán báo cáo
tài chính do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tư vấn Kế toán-Kiểm toán Việt
Nam thực hiện;
Phần 3: Nhận xét và giải pháp hoàn thiện nội dung và thủ tục soát xét
trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính do Công ty Trách nhiệm hữu hạn
Tư vấn Kế toán-Kiểm toán Việt Nam thực hiện.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của Chuyên đề
Gắn liền với đề tài nghiên cứu, Chuyên đề có đối tượng nghiên cứu là
nội dung và thủ tục soát xét trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính.
Phạm vi nghiên cứu
Chuyên đề này chỉ nghiên cứu nội dung và thủ tục soát xét trong phạm
vi quy trình kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tư
vấn Kế toán-Kiểm toán Việt Nam.
5. Phương pháp nghiên cứu
Dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử,
tư duy logic, dụng Chuyên đề sử các phương pháp nghiên cứu thực tiễn là
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 3 -
phỏng vấn, quan sát, đọc tài liệu và trực tiếp tham gia kiểm toán tại Công ty
AVA. Chuyên đề được trình bày theo phương pháp diễn giải kết hợp với việc

sử dụng các sơ đồ, bảng biểu. Đồng thời, Em cũng sử dụng phương pháp so
sánh để đưa ra nhận xét về thực trạng thực hiện nội dung và thủ tục soát xét
trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính và coi đó là một trong những cơ
sở để đề xuất giải pháp hoàn thiện nội dung và thủ tục này.
Do còn hạn chế về kiến thức, kinh nghiệm, cách diễn đạt ý nên Chuyên
đề này không tránh khỏi những thiếu sót, Em rất mong nhận được sự chỉ bảo,
góp ý của GS.TS Nguyễn Quang Quynh để Chuyên đề của Em ngày càng
hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình, chu đáo của GS.TS
Nguyễn Quang Quynh đã giúp Em hoàn thành Chuyên đề này.
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 4 -
PHẦN 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU
HẠN TƯ VẤN KẾ TOÁN-KIỂM TOÁN VIỆT NAM VỚI NỘI DUNG
VÀ THỦ TỤC SOÁT XÉT TRONG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN BÁO
CÁO TÀI CHÍNH
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty Trách nhiệm hữu
hạn Tư vấn Kế toán-Kiểm toán Việt Nam với nội dung và thủ tục soát xét
trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính
Những năm vừa qua, cùng với xu thế hội nhập, nền kinh tế Việt Nam
đã có những bước phát triển khá mạnh mẽ. Cùng với sự phát triển không
ngừng của các ngành, nghề về số lượng, hình thức và qui mô hoạt động, đồng
thời, trước đòi hỏi về sự minh bạch, lành mạnh tài chính của các doanh
nghiệp trong nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế thế giới thì sự trợ giúp
của ngành kiểm toán trong việc cung cấp những thông tin kinh tế đáng tin
cậy, nhằm phát triển doanh nghiệp là rất cần thiết. Nắm bắt được nhu cầu đó,
ngày 10 tháng 10 năm 2006, Công ty Trách nhiệm hữu hạn (TNHH) Tư vấn
Kế toán - Kiểm toán Việt Nam (AVA) với tên giao dịch tiếng anh là
VIETNAM AUDITING AND ACCOUTING CONSULTANCY COMPANY
LIMITED đã được thành lập theo Giấy phép Đăng ký kinh doanh Số

0102028384 do Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hà Nội cấp và sửa đổi bổ
sung ngày 22/02/2007, với số vốn ban đầu là 3.000.000.000 đồng (ba tỷ
đồng). Khi mới thành lập, Công ty chỉ có một trụ sở duy nhất tại Số 160
Phương Liệt, Thanh Xuân - Hà Nội. Đến năm 2008, Công ty có văn phòng
đại diện tại 43 Phan Chu Trinh, thành phố Vinh - Nghệ An và dự định trong
tương lai sẽ mở thêm chi nhánh ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Để đáp ứng một cách tốt nhất nhu cầu của khách hàng ngày càng trở
nên đa dạng cũng như tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường, Công ty
không ngừng mở rộng các lĩnh vực hoạt động của mình. Hiện nay, Công ty
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 5 -
cung cấp các dịch vụ chuyên ngành bao gồm kiểm toán, tư vấn và kế toán cho
nhiều loại hình khách hàng thuộc các thành phần kinh tế khác nhau từ các
doanh nghiệp nhà nước, các công ty Cổ phần, công ty TNHH cho đến cả các
doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Thực tế cho thấy, dịch vụ kiểm toán
là thế mạnh đem lại nguồn doanh thu lớn nhất cho Công ty. Hàng năm, doanh
thu từ hoạt động này chiếm khoảng 85,84% doanh thu cung cấp dịch vụ. Với
mục tiêu đặt chất lượng dịch vụ và uy tín của Công ty lên hàng đầu, AVA đã
và đang xây dựng được hình ảnh đáng tin cậy đối với nhiều khách hàng về
dịch vụ kiểm toán. Khách hàng chính của Công ty về dịch vụ kiểm toán là các
Tổng công ty nhà nước, các công ty Cổ phần và TNHH. Ngoài ra, Công ty
còn cung cấp dịch vụ kiểm toán vốn đầu tư và XDCB, góp phần giúp các chủ
đầu tư loại bỏ được các chi phí bất hợp lý, thúc đẩy công tác quyết toán và
phê duyệt quyết toán vốn đầu tư XDCB được kịp thời, hỗ trợ khách hàng
hoàn thiện hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ.
Hoạt động kiểm toán tại AVA phần lớn công việc tập trung vào sáu
tháng đầu năm. Khối lượng công việc lớn cộng thêm tất cả các khách hàng
đều mong muốn việc kiểm toán được thực hiện theo đúng tiến độ nhằm đáp
ứng yêu cầu quản lý của họ đã tạo sức ép đối với tất cả đội ngũ lãnh đạo cũng
như nhân viên trong Công ty. Chính vì thế, để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của

khách hàng, Công ty đã chú trọng xây dựng, thiết kế và thực hiện các thủ tục
soát xét sao cho phù hợp, đảm bảo chất lượng cho mọi cuộc kiểm toán.
Một loại hình dịch vụ của AVA cũng được coi là lợi thế là dịch vụ kế
toán. Trong những năm gần đây cùng với sự phát triển của nền kinh tế, hệ
thống chế độ, chuẩn mực kế toán Việt Nam đã có những thay đổi sâu sắc phù
hợp với thông lệ và Chuẩn mực quốc tế. Do đó, việc áp dụng hệ thống chế độ
kế toán mới tại các doanh nghiệp có không ít khó khăn do đội ngũ kế toán
viên chưa nắm bắt và vận dụng thành thạo các chuẩn mực kế toán cũng như
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 6 -
các quy định hiện hành khác. Nắm bắt được khó khăn này của các doanh
nghiệp, AVA đã xây dựng một đội ngũ chuyên gia kế toán có nhiều năm kinh
nghiệm, hiểu biết sâu về hệ thống chế độ, chuẩn mực kế toán Việt Nam, thực
hiện các dịch vụ về kế toán cho các doanh nghiệp thuộc mọi loại hình kinh tế.
AVA thực hiện dịch vụ kế toán thông qua các gói như: Hướng dẫn áp dụng
chế độ kế toán-tài chính; Xây dựng các mô hình tổ chức công tác kế toán;
Mở, ghi sổ kế toán và lập các Báo cáo tài chính; Lập hồ sơ đăng ký chế độ kế
toán; Giám định tài liệu kế toán, tài chính.
Thông qua việc cung cấp các dịch vụ tư vấn có hiệu quả và các khóa
học cập nhật các kiến thức mới nhất, AVA đã tham gia thành công vào việc
giúp các khách hàng của mình đạt được mục tiêu quản trị. Với đội ngũ chuyên
gia tư vấn trình độ cao, kiến thức sâu rộng, am hiểu về luật pháp cùng với
kinh nghiệm làm việc thực tiễn, đơn vị đã cung cấp cho khách hàng những
giải pháp tốt nhất, giúp cải tiến hệ thống kiểm soát nội bộ, nâng cao hiệu quả
kinh doanh và tuân thủ các quy định của pháp luật. Hoạt động tư vấn của
Công ty được thực hiện dưới nhiều hình thức trao đổi trực tiếp với từng khách
hàng, tổ chức sinh hoạt nghiệp vụ thường kỳ và tổ chức Hội thảo chuyên đề
hàng năm với khách hàng. Trong những trường hợp cần thiết, Công ty có khả
năng hợp tác tốt với các tổ chức nghề nghiệp nhằm đạt được yêu cầu về chất
lượng và hiệu quả phục vụ khách hàng.

Sau hơn 2 năm hoạt động với những nỗ lực không ngừng của Lãnh đạo
cũng như tập thể cán bộ công nhân viên, Công ty TNHH Tư vấn Kế toán-
Kiểm toán Việt Nam đã gặt hái được những thành tựu đáng tự hào, chiếm
được lòng tin của khách hàng thông qua việc cung cấp cho họ những dịch vụ
chuyên môn tốt nhất, đảm bảo chất lượng và uy tín nghề nghiệp. Kết quả hoạt
động trong 2 năm qua cũng cho thấy phần nào tình hình phát triển của Công
ty:
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 7 -
Bảng 1: Kết quả hoạt động của AVA trong 2 năm 2007 và 2008
Đơn vị tính: đồng
Từ Bảng trên cho thấy tình hình kinh doanh của đơn vị đang có những
bước tiến. Doanh thu của Công ty năm 2008 đạt 13.259.000.000 đồng tăng
6.592.000.000 đồng so với năm 2007 tương ứng với tốc độ tăng 98,88%. Mức
tăng trưởng như vậy đã giúp cho Công ty ngày càng chiếm lĩnh được thị
trường và trở thành một trong 10 Công ty kiểm toán có doanh thu cao nhất
Việt Nam trong năm 2008. Điều này cho thấy hoạt động của Công ty ngày
càng hiệu quả, uy tín ngày càng được củng cố, hình ảnh được quảng bá rộng
rãi. Song song với sự gia tăng vượt bậc của doanh thu, nghĩa vụ đối với ngân
sách Nhà nước cũng tăng lên đáng kể.
Số lượng khách hàng của Công ty cũng ngày càng gia tăng, so với quy
mô vừa và nhỏ của mình, con số 466 khách hàng trong đó các công ty Cổ
phần và TNHH chiếm thị phần chủ yếu, là một con số không nhỏ. Thực tế cho
thấy, dịch vụ kiểm toán Báo cáo tài chính là thế mạnh của AVA. Năm 2007,
doanh thu của dịch vụ này chiếm 61,9% doanh thu toàn đơn vị và hiện nay là
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chỉ tiêu Năm 2007 Năm 2008 Chênh lệch
Quy mô %
1. Doanh thu 6.667.000.000 13.259.000.000 6.592.000.000 98,88%
2. Lợi nhuận 53.216.493 120.505.432 67.288.939 126,44%

3. Nộp ngân sách 682.600.618 1.361.127.751 378.527.133 55,4%
- Thuế Giá trị gia
tăng
666.700.000 1.325.886.230 659.186.230 98,87%
- Thuế Thu Nhập
doanh nghiệp
14.900.618 33.741.521 18.840.903 126,4%
- Thuế và các khoản
phải nộp khác
1.000.000 1.500.000 500.000 50%
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 8 -
67,62%, với các khách hàng lớn như: Văn phòng Tổng Công ty xây dựng số
1–Bộ Xây dựng, Tổng Công ty Hoá chất Việt Nam; Tổng Công ty Cao Su,…
Ngoài ra, Công ty còn thực hiện kiểm toán cho các dự án của các tổ chức lớn
như: Nhà máy xi măng Bỉm Sơn, Nhà máy xi măng Tam Điệp…Dịch vụ
Kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư cũng là một lợi thế của Công ty.
Doanh thu từ kiểm toán xây dựng cơ bản luôn chiếm tỉ trọng cao trong tổng
doanh thu hàng năm. Các công trình lớn và phức tạp mà Công ty tiến hành
kiểm toán gồm có: Công trình xây dựng Trụ sở làm việc Công ty Xuất nhập
khẩu Viglacera; Các công trình XDCB hoàn thành của Cục thuế Hà Tây; Các
công trình XDCB hoàn thành của Cục thuế Hoà Bình; Các công trình XDCB
hoàn thành của Bưu điện tỉnh Ninh Bình; Các công trình XDCB hoàn thành
của Bưu điện tỉnh Nghệ An;…Ngoài dịch vụ kiểm toán, Công ty còn chú
trọng mở rộng thị trường cho nhiều loại hình dịch vụ khác như: dịch vụ kế
toán, thuế, dịch vụ tư vấn…Mục tiêu chiến lược trong thời gian tới của AVA
là trở thành một trong những công ty cung cấp dịch vụ kiểm toán độc lập
hàng đầu về chất lượng và hiệu quả. Do vậy, Công ty đang tích cực mở rộng
các lĩnh vực dịch vụ nhằm nâng cao kết quả kinh doanh, cũng như tăng cường
sức cạnh tranh trên thị trường.
Để đạt được những kết quả trên, trước hết phải kể đến sự hiệu quả

trong công tác điều hành của đội ngũ Lãnh đạo và KTV có trình độ, giàu tâm
huyết. Ban Giám đốc và các KTV chính của Công ty đều là những người đã
có thời gian nhiều năm công tác tại các công ty kiểm toán lớn như: AASC,
KPMG, E&Y nên sự điều hành và quản lý của họ không chỉ tạo được niềm tin
cho đội ngũ nhân viên mà còn chiếm được lòng tin từ phía khách hàng. Thêm
vào đó, ngay từ khi bước vào hoạt động, Ban lãnh đạo Công ty đã luôn chú
trọng xây dựng đội ngũ nhân lực lớn mạnh. Đội ngũ nhân viên của Công ty
thường xuyên được trang bị và tiếp cận với những kỹ năng và kiến thức mới
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 9 -
nhất qua các chương trình đào tạo và bồi dưỡng chuyên ngành. Hàng năm,
Công ty còn dành một khoản chi phí tương đối lớn cho công tác đào tạo và
bồi dưỡng nhân viên. Nhờ đó, đội ngũ nhân lực của AVA lớn mạnh không
ngừng cả về số lượng và chất lượng: Nếu tại thời điểm thành lập, Công ty chỉ
có gần 20 cán bộ nhân viên, thì đến nay Công ty đã có 82 người, trong đó 12
KTV được cấp chứng chỉ KTV nhà nước, 01 KTV có chứng chỉ KTV quốc tế
ACCA, 03 Thẩm định viên về giá, 04 Thạc sỹ kinh tế. Ngoài ra, việc thiết lập
và thực hiện thủ tục soát xét trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính phù
hợp với đặc điểm và hoạt động của Công ty cũng góp phần nâng cao chất
lượng dịch vụ mà AVA cung cấp.
Chính nhờ những nỗ lực không ngừng đó, hoạt động dịch vụ kiểm toán
của AVA đã được thừa nhận bởi các tổ chức trong nước:
Ngày 26/11/2007 theo Công văn Số 302/VACPA của Hội kiểm toán
viên (KTV) hành nghề Việt Nam (VACPA) về việc công khai Lần 1, AVA
được công nhận là một trong những công ty kiểm toán có đủ điều kiện kiểm
toán năm 2007-2008.
Ngày 08/03/2007 theo Thông báo Số 178/TB – BTC của Bộ trưởng Bộ
Tài chính, AVA có tên trong danh sách thẩm định viên về giá hành nghề và
danh sách các tổ chức, doanh nghiệp thẩm định giá có đủ điều kiện hoạt động
thẩm định giá (Đợt 3).

Ngày 18/12/2007 theo Quyết định Số 701/QĐ - UBCK của Ủy ban
chứng khoán nhà nước về việc chấp nhận AVA được kiểm toán cho các tổ
chức phát hành, tổ chức niêm yết và tổ chức kinh doanh chứng khoán. Đặc
biệt năm 2008 vừa qua, AVA đã lọt vào "top10" công ty kiểm toán có doanh
thu cao nhất Việt Nam. Với những kết quả đã đạt được, có thể khẳng định
rằng Công ty TNHH Tư vấn Kế toán - Kiểm toán Việt Nam luôn là một đối
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 10 -
tác tin cậy không thể thiếu của tất cả các doanh nghiệp, tổ chức trong và ngoài
nước để hợp tác lâu dài.
1.2. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý, nhân sự của Công ty Trách
nhiệm hữu hạn Tư vấn Kế toán – Kiểm toán Việt Nam với nội dung và
thủ tục soát xét trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính
Hiểu rõ “chất lượng dịch vụ cung cấp cho khách hàng phụ thuộc vào
chất lượng đội ngũ chuyên gia - nhân viên” nên AVA luôn hướng tới chiến
lược “lấy con người là nhân tố trung tâm” trong hoạt động kinh doanh của
mình. Ban lãnh đạo của AVA đều có sự am hiểu sâu sắc về chính sách quản
lý vĩ mô của nhà nước. Điều này sẽ giúp cho khách hàng hiểu biết được
những định hướng phát triển sắp tới để đưa ra chiến lược phát triển, đầu tư
phù hợp nhất cho Công ty.
Đội ngũ nhân viên AVA đều là những người được đào tạo cơ bản trong
nước và nước ngoài. Họ thực sự là những nhân viên chuyên nghiệp năng
động, sáng tạo, nhiệt tình với công việc, và luôn chủ động chia sẻ các hiểu
biết nhằm giúp ích cho khách hàng phát triển các giải pháp đưa đến hiệu quả
cao nhất trong kinh doanh. Không những thế, hàng năm họ đều được huấn
luyện đào tạo theo một chương trình có hệ thống và bài bản, được kiểm soát
chặt chẽ cả về chất lượng cũng như nội dung. Do đó, có thể nói rằng đội ngũ
nhân viên của AVA có thể đáp ứng mọi đòi hỏi đa dạng của khách hàng.
Với tổng số nhân viên 82 người, tùy thuộc vào cấp độ, nhân sự của
Công ty được xếp theo thứ bậc khác nhau. Thực hiện điều hành Công ty là

Hội đồng Thành viên gồm 13 chuyên gia dày dạn kinh nghiệm và am hiểu
thị trường Việt Nam, trong đó chủ tịch là Ths.Nguyễn Minh Hải. Hội đồng
Thành viên có quyền nhân danh AVA để quyết định mọi vấn đề liên quan đến
việc xác định và thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ và quyền lợi của AVA như:
Chiến lược phát triển và kế hoạch kinh doanh hàng năm của Công ty, quyết
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 11 -
định bổ nhiệm miễn nhiệm, ký hoặc chấm dứt hợp đồng với Tổng Giám Đốc;
quyết định cơ cấu tổ chức quản lý của Công ty;…
Sơ đồ 1: Tổ chức bộ máy quản lý của AVA
Ban Giám đốc gồm có 6 thành viên, đứng đầu là Giám đốc kiêm Chủ
tịch Hội đồng Thành viên có nhiệm vụ bao quát toàn bộ hoạt động của Công
ty. Giám đốc là người đại diện theo pháp luật điều hành hoạt động hàng ngày
của đơn vị, tổ chức thực hiện kế hoạch kinh doanh và kế hoạch đầu tư đồng
thời phải chịu trách nhiệm về việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ được giao.
Trợ giúp cho Giám đốc trong quá trình điều hành Công ty là 5 phó giám đốc
cũng chính là 5 thành viên góp vốn. Các phó giám đốc đồng thời cũng đảm
nhiệm việc trực tiếp quản lý các phòng ban, điều hành một số lĩnh vực công
tác. Các thành viên Ban Giám đốc đều đại diện cho Công ty chịu trách nhiệm
trực tiếp về chất lượng các cuộc kiểm toán do đơn vị mình tiến hành. Họ là
người trực tiếp đánh giá rủi ro kiểm toán, quyết định ký kết các hợp đồng
kiểm toán, là người thực hiện soát xét cuối cùng đối với mọi hồ sơ kiểm toán.
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
BAN GIÁM ĐỐC
KHỐI NGHIỆP VỤ
KHỐI HÀNH CHÍNH
Các phòng nghiệp vụ
1,2,3,4,5,6,7
Phòng Hành chính Phòng kế toán
HỘI ĐỒNG THÀNH VIÊN

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 12 -
Với cơ cấu tổ chức bộ máy hiện nay, Công ty Bao gồm 9 phòng trong
đó có 2 phòng thuộc khối hành chính và 7 phòng thuộc khối nghiệp vụ. Các
phòng được chia theo mặt quản lý hành chính, tạo điều kiện cho công tác
quản lý và phân công trách nhiệm. Mỗi phòng ban đều có chức năng, nhiệm
vụ riêng nhưng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, tương hỗ nhau và chịu sự
lãnh đạo thống nhất của Ban Giám đốc.
Khối nghiệp vụ: được coi là bộ phận nòng cốt của AVA, chịu trách
nhiệm trực tiếp thực hiện các cuộc kiểm toán. Bộ phận này gồm hệ thống các
phòng nghiệp vụ từ 2-7 kết hợp với Phòng Kiểm toán Xây dựng cơ
bản(XDCB) (Phòng Nghiệp vụ 1) có chức năng chủ yếu là tiến hành hoạt
động tư vấn và những hoạt động khác trong phạm vi kiểm toán cho phép
(theo quy định của pháp luật). Đứng đầu các phòng Nghiệp vụ là các trưởng
phòng, dưới họ là các kiểm toán viên và trợ lý kiểm toán. Nhân viên trong
mỗi phòng nghiệp vụ đều là những người có năng lực, trình độ chuyên môn
và đạo đức nghề nghiệp, đáp ứng được điều kiện của một hợp đồng kiểm toán
cũng như yêu cầu đa dạng của khách hàng. Bên cạnh đó, tất cả nhân viên
trong mỗi phòng nghiệp vụ đều xây dựng được một mối quan hệ tốt đẹp với
nhau và với các phòng ban khác. Điều này tạo được rất nhiều thuận lợi trong
việc phát huy cao nhất mọi nguồn lực nội bộ để hoàn thành công việc, đảm
bảo tiến độ, khối lượng và chất lượng cho một cuộc kiểm toán.
Các trưởng phòng Nghiệp vụ là những chuyên gia về từng lĩnh vực:
kiểm toán, tư vấn thuế, kế toán, Tùy thuộc vào đặc điểm, yêu cầu, tính chất
phức tạp của mỗi cuộc kiểm toán cụ thể, các trưởng phòng sẽ thực hiện soát
xét các nội dung công việc liên quan đến lĩnh vực chuyên môn của mình trong
cuộc kiểm toán đó. Trong mỗi cuộc kiểm toán sẽ có một kiểm toán viên được
cử làm trưởng nhóm kiểm toán. Trưởng nhóm kiểm toán là người trực tiếp
liên hệ với khách hàng để tìm hiểu hoạt động kinh doanh, chính sách kế toán
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 13 -

và các vấn đề liên quan đến việc lập kế hoạch và chương trình kiểm toán chi
tiết, trực tiếp lập kế hoạch kiểm toán, chịu trách nhiệm chính trong cuộc kiểm
toán của khách hàng, phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm,
soát xét công việc cụ thể của từng thành viên. Cuối cùng là tổng hợp kết quả
kiểm toán, lập báo cáo kiểm toán và thư quản lý. Trong một cuộc kiểm toán
cụ thể, các thành viên có liên quan đều phải chịu trách nhiệm thực hiện các
thủ tục soát xét. Với mỗi giai đoạn của quy trình kiểm toán, các thủ tục soát
xét được thực hiện bởi các cấp bậc khác nhau trong đó thời gian và nội dung
soát xét là khác nhau.
Khối hành chính bao gồm Phòng Hành chính và Phòng Kế toán.
Phòng Hành chính là bộ phận chịu trách nhiệm giúp Giám đốc trong
công tác tổ chức cán bộ, công tác lao động tiền lương, công tác bảo hộ lao
động và công tác hành chính đời sống. Phòng có nhiệm vụ tham gia tuyển
chọn, đào tạo nguồn nhân lực; tham mưu cho Giám đốc trong công tác quản
lý, điều động nhân sự, đảm bảo các chính sách cho người lao động; giúp giám
đốc quản lý vật tư, tài sản trong cơ quan, mua sắm trang thiết bị văn phòng,
cấp phát cho các phòng ban theo nhu cầu của công tác chuyên môn.
Phòng Kế toán có chức năng tham mưu cho Giám đốc trong công tác
quản lý tài chính, kế toán. Nhiệm vụ của phòng Kế toán là: Thu thập, xử lý
thông tin, số liệu kế toán theo đối tượng và nội dung công việc theo chuẩn
mực và chế độ kế toán. Kiểm tra và giám sát các khoản thu, chi tài chính, các
nghĩa vụ thu, nộp, thanh toán nợ, kiểm tra việc quản lý và sử dụng tài sản. Tổ
chức bảo quản lưu trữ tài liệu kế toán, đảm bảo bí mật các thông tin tài chính
của Công ty.
Do quy mô Công ty còn hạn chế, các nghiệp vụ kinh tế phát sinh ít chủ
yếu xoay quanh các khoản thanh toán với công nhân viên, các khoản thu, chi
nên công tác kế toán khá là đơn giản, chỉ có 2 nhân viên một kế toán trưởng
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 14 -
và một thủ quỹ. Để tiện cho việc quản lý và hạch toán kế toán kịp thời, Công

ty đã áp dụng hình thức kế toán tập trung.
Kế toán trưởng phụ trách công việc kế toán chung của toàn Công ty,
giúp Giám đốc giám sát tài chính tại Công ty theo pháp luật về tài chính, kế
toán. Ngoài ra, Kế toán trưởng còn tham gia soạn thảo các quy chế có liên
quan đến tài chính, lập kế hoạch tài chính để phục vụ kịp thời các nhu cầu
kinh doanh của công ty và chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Công ty và trước
pháp luật tất cả các mặt của Phòng Kế toán.
Thủ quỹ có nhiệm vụ duy trì số tiền mặt tại quỹ của Công ty nhằm đảm
bảo việc chi tiêu thường xuyên cũng như thực hiện việc thu chi đối với các
nghiệp vụ phát sinh tại đơn vị. Do bộ máy kế toán của AVA còn nhỏ gọn chỉ
có hai người nên thủ quỹ cũng kiêm trách nhiệm cập nhật các nghiệp vụ phát
sinh hàng ngày vào sổ kế toán.
Như vậy có thể thấy bộ máy kế toán tại Công ty AVA khá đơn giản
chưa đáp ứng được yêu cầu về quản lý tài chính. Một người kiêm nhiệm khá
nhiều chức vụ, do vậy khả năng xảy ra gian lận là rất cao. Chính vì thế, Công
ty cần tổ chức sắp xếp lại bộ máy kế toán.
Nhìn chung bộ máy quản lý điều hành của Công ty được tổ chức gọn
nhẹ nhưng khoa học hiệu quả, luôn đáp ứng được nhu cầu của công việc. Việc
tổ chức bộ máy quản lý theo cơ chế tập trung đã phát huy được tối ưu tính
năng, tác dụng của từng bộ phận cũng như hiệu quả quản lý của Ban lãnh đạo.
1.3. Đặc điểm tổ chức kiểm toán của Công ty Trách nhiệm hữu hạn
Tư vấn Kế toán – Kiểm toán Việt Nam với nội dung và thủ tục soát xét
trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính
1.3.1. Đặc điểm quy trình kiểm toán
Công tác kiểm toán tại AVA được thực hiện theo một chương trình cụ
thể (xem phụ lục 1.1) đã được xây dựng dựa trên kinh nghiệm của các KTV
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 15 -
lâu năm và sự học hỏi các công ty kiểm toán trên cả nước, được thường xuyên
cập nhật và hoàn thiện cho phù hợp với chế độ kế toán và tình hình thị trường

trong từng giai đoạn. Hệ thống chương trình bao gồm những hướng dẫn một
cách chi tiết và cụ thể những bước công việc cần thực hiện trong quy trình
kiểm toán đến cách trình bày các Giấy tờ làm việc của KTV, giúp đảm bảo
các cuộc kiểm toán do AVA thực hiện được theo đúng trình tự chung, tạo cơ
sở cho việc kiểm tra chất lượng các cuộc kiểm toán. Đối với mỗi cuộc kiểm
toán, tùy thuộc vào từng khách thể với những đặc thù về loại hình doanh
nghiệp, ngành nghề kinh doanh, quy mô hoạt động,…mà các KTV thiết lập
một trình tự kiểm toán riêng, đem lại hiệu quả kiểm toán cao nhất. Nhìn
chung trình tự kiểm toán vấn đảm bảo tuân thủ quy trình chung gồm 3 giai
đoạn: chuẩn bị kiểm toán, thực hiện kiểm toán và kết thúc kiểm toán.
Giai đoạn 1 Chuẩn bị kiểm toán: Trong giai đoạn này, các KTV
thường thực hiện các bước công sau đây:
Một là, Khảo sát khách hàng: Hàng năm AVA đều gửi thư mời kiểm
toán tới khách hàng có nhu cầu, bao gồm cả khách hàng thường xuyên và
khách hàng mới. Qua thư mời kiểm toán Công ty sẽ cung cấp cho khách hàng
những thông tin về các dịch vụ mà đơn vị có thể cung cấp cũng như các
quyền lợi mà khách hàng được hưởng từ các dịch vụ đó.
Sau khi nhận được thư mời kiểm toán của khách hàng, đại diện Công ty
AVA sẽ tiến hành khảo sát, đánh giá để chấp nhận khách hàng. Công ty sẽ
không nhận lời kiểm toán khi tính độc lập không được đảm bảo hoặc xét thấy
không đủ năng lực phục vụ họ…Khác với công ty kiểm toán khác, AVA
thường tiến hành gặp gỡ trực tiếp Ban lãnh đạo đơn vị để tìm hiểu thông tin
sơ bộ về khách hàng. Đối với các khách hàng mới, KTV sẽ tiến hành thu thập
thông tin về các khía cạnh như: lĩnh vực kinh doanh, tình trạng tài chính, hệ
thống kiểm soát, tính liêm chính của Ban Giám đốc…đồng thời thu thập các
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 16 -
thông tin hữu ích từ phía KTV tiền nhiệm để đi đến kết luận có chấp nhận
kiểm toán hay không. Đối với khách hàng truyền thống, Công ty luôn có sự
cập nhật thông tin về họ hàng năm và đánh giá xem liệu có rủi ro nào khiến

phải ngừng cung cấp các dịch vụ kiểm toán. Tiếp theo đó, Công ty sẽ nhận
diện lý do kiểm toán của khách hàng để ước lượng được quy mô phức tạp của
công việc kiểm toán cần thực hiện từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc lựa
chọn đội ngũ nhân viên thích hợp để tiến hành kiểm toán. Thông thường nhân
sự cho một cuộc kiểm toán thường từ 3 đến 5 người, trong đó có một người
chủ nhiệm kiểm toán, là người có trình độ chuyên môn cao và nhiều năm kinh
nghiệm. Chủ nhiệm kiểm toán là người trực tiếp đánh giá và xác định mức độ
rủi ro của các chiến lược kinh doanh cũng như rủi ro của các sai phạm trọng
yếu, phỏng vấn khách hàng để từ đó lựa chọn ra các phần hành chính cần
phân tích và thực hiện kiểm toán.
Khi đã quyết định chấp nhận kiểm toán cho khách hàng cũng như xem
xét các vấn đề trên, Công ty sẽ tiến hành ký kết hợp đồng kiểm toán trong đó
ghi rõ quyền và nghĩa vụ của mỗi bên.
Hai là Lập kế hoạch kiểm toán: Để lập kế hoạch kiểm toán, công việc
trước tiên mà các KTV của AVA tiến hành là thu thập các thông tin về ngành
nghề, hoạt động kinh doanh của khách hàng, nhận diện các bên có liên quan,
xem xét lại hồ sơ kiểm toán của các năm trước (nếu có), thu thập thông tin về
nghĩa vụ pháp lý của khách hàng: giấy phép thành lập, điều lệ công ty, các
báo cáo tài chính năm hiện hành, báo cáo kiểm toán, quyết toán thuế năm
trước, biên bản họp hội đồng quản trị, Ban giám đốc,… Từ đó xác định điểm
mạnh, điểm yếu của khách hàng và những vấn đề quan trọng mà KTV cần
chú ý trong quá trình kiểm toán. Trên cơ sở các thông tin có được, KTV thực
hiện các thủ tục phân tích phù hợp nhằm thu thập hiểu biết về nội dung báo
cáo tài chính, các biến động quan trọng, tăng cường sự hiểu biết về hoạt động
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 17 -
kinh doanh của khách hàng, đánh giá khả năng hoạt động liên tục của họ, khả
năng sai sót trên báo cáo,…
Bước tiếp theo, KTV đánh giá tính trọng yếu và rủi ro. Công việc này
rất quan trọng trong kế hoạch kiểm toán. Tại Công ty kiểm toán AVA công

việc này trải qua hai bước: ước lượng ban đầu về tính trọng yếu và phân bổ
ước lượng ban đầu đó cho các khoản mục. Công ty không có hướng dẫn cụ
thể về việc xác định các chỉ số tương đối này, việc xác định dựa vào kinh
nghiệm của các KTV. Tuy nhiên KTV có thể tham khảo mức trọng yếu dựa
trên các chỉ tiêu sau:
• Từ 0,4% đến 0.8% với doanh thu.
• Từ 1.5% đến 2% đối với tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn.
• Từ 0.8% đến 1% đối với tổng tài sản.
• Từ 1.5% đến 2% đối với nợ ngắn hạn.
• Từ 4% đến 8% đối với lợi nhuận trước thuế…
Trong giai đoạn này kiểm toán cũng cần tìm hiểu về hệ thống kiểm
soát nội bộ của đơn vị được kiểm toán để lập kế hoạch kiểm toán và chương
trình kiểm toán có hiệu quả. Thực tế tại AVA công việc này ít được thực hiện.
Kế hoạch kiểm toán được xây dựng trên cơ sở không tin tưởng vào hệ thống
kiểm soát nội bộ và do vậy các thử nghiệm được sử dụng chủ yếu là thử
nghiệm cơ bản.
Sau khi thực hiện các công việc trên KTV xây dựng một chương trình
Kiểm toán cụ thể cho cuộc kiểm toán. Công ty AVA đã thiết kế sẵn chương
trình kiểm toán chi tiết cho từng khoản mục trên báo cáo tài chính. Tuy nhiên,
đối với mỗi khách hàng, dựa trên những thông tin, tài liệu đã thu thập được,
nhóm kiểm toán sẽ lập kế hoạch kiểm toán chi tiết hơn cho từng khoản mục,
công việc cụ thể. Trong chương trình kiểm toán mỗi khoản mục đều xác định
rõ các mục tiêu và nội dung tiến hành kiểm toán đối với khoản mục đó (xác
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 18 -
định rõ các thủ tục phân tích, các thử nghiệm cơ bản, quy mô chọn mẫu,…áp
dụng cho từng khoản mục). Mỗi khoản mục trên báo cáo tài chính đều được
đánh giá rủi ro, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp để phát hiện và phòng
ngừa các rủi ro còn chứa đựng trong báo cáo tài chính.
Giai đoạn 2, Thực hiện kiểm toán: Giai đoạn này KTV thực hiện kiểm

toán theo kế hoạch và chương trình kiểm toán. Tuy nhiên KTV cũng cần vận
dụng linh hoạt thông qua sự xét đoán nghề nghiệp của mình trong những tình
huống cụ thể nằm ngoài kế hoạch đã dự tính. Trong quá trình thực hiện kiểm
toán, mọi vấn đề phát sinh đều được thường xuyên trao đổi giữa các thành
viên trong nhóm kiểm toán. Công việc được thực hiện bởi các KTV và trợ lý
kiểm toán phải được thể hiện đầy đủ trên giấy tờ làm việc. Đây là bằng chứng
Kiểm toán chứng minh cho các công việc đã thực hiện theo đúng Chuẩn mực
kiểm toán Việt Nam và các quy định của Công ty, đồng thời là cơ sở cho việc
đưa ra các kết luận kiểm toán cũng như các ý kiến kiểm toán.
Giai đoạn 3, Kết thúc kiểm toán và lập báo cáo: Khi giai đoạn thực
hiện kiểm toán hoàn thành, KTV tiến hành các công việc để kết thúc kiểm
toán. Các công việc này được xây dựng theo trình tự chung như sau:
Một là, Trưởng nhóm kiểm toán kiểm tra lại nội dung các công việc,
hoàn thiện tài liệu kiểm toán và lập các bảng tổng hợp kết quả kiểm toán (đã
bao gồm các bút toán điều chỉnh)
Hai là, Hoàn chỉnh báo cáo và phát hành báo cáo kiểm toán: Báo cáo
kiểm toán do trưởng nhóm lập. Báo cáo kiểm toán chỉ được phát hành khi tất
cả các bước công việc trên đã được hoàn thành và Giám đốc phê duyệt đồng ý
phát hành báo cáo.
Ba là, Xem xét sau kiểm toán: Thực tế, Công ty luôn chú trọng theo
dõi, tiếp nhận các ý kiến phản hổi từ phía lãnh đạo của các công ty được kiểm
toán. Đây là một công đoạn cần thiết nhằm đánh giá sự phù hợp của kết quả
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 19 -
cuộc kiểm toán cũng như tạo cơ sở cho các cuộc kiểm toán sau được thực
hiện tốt hơn.
1.3.2. Đặc điểm tổ chức hệ thống hồ sơ kiểm toán với nội dung và
thủ tục soát xét trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính
Hồ sơ kiểm toán là các tài liệu do KTV lập, thu thập, phân loại, sử
dụng và lưu trữ. Do vậy để tiện cho việc tìm kiếm và theo dõi, trong công tác

kiểm toán, các KTV AVA đã tiến hành sắp xếp tài liệu, hồ sơ kiểm toán theo
trình tự thích hợp, thuận tiện cho Công tác kiểm soát chất lượng cuộc kiểm
toán ví dụ như: các bằng chứng kiểm toán thu thập được sẽ sắp xếp theo
trình tự tham chiếu do Công ty quy định, các giấy tờ làm việc chung, khái
quát sẽ được đưa vào ngay trong phần đầu của bộ hồ sơ. Mẫu ký hiệu tham
chiếu được trình bày trong phụ lục 1.2.
Hệ thống hồ sơ kiểm toán của Công ty được xây dựng theo mô hình
chuẩn, phù hợp với các Chuẩn mực Kiểm toán Quốc tế và Chuẩn mực Kiểm
toán Việt Nam. Mỗi một khách hàng kiểm toán có một file (hồ sơ) kiểm toán
riêng, bao gồm hai loại hồ sơ thường trực và hồ sơ kiểm toán năm. Trong hồ
sơ kiểm toán năm có lưu giữ những bằng chứng của cuộc kiểm toán được
thực hiện trong năm, và kết luận kiểm toán cho năm kiểm toán. Hồ sơ kiểm
toán chung theo dõi toàn bộ thông tin chung về khách hàng, kế hoạch kiểm
toán khách hàng trong nhiều năm.
Trong cách đánh tham chiếu, mỗi một phần hành kiểm toán bao gồm:
Kết luận kiểm toán cho phần hành kiểm toán và tiếp sau đó là các giấy tờ
làm việc và bằng chứng kiểm toán mà KTV thu thập được.
Tuy nhiên việc lưu trữ các hồ sơ tại Công ty chưa được hợp lý, việc cất
trữ các file (hồ sơ) còn lộn xộn, chưa sắp xếp theo từng đối tượng khách hàng.
Điều này sẽ gây khó khăn cho người tìm kiếm tài liệu. Công ty cần xây dựng
được phương pháp tổ chức và lưu trữ hồ sơ thực sự khoa học hơn.
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 20 -
1.3.3. Đặc điểm tổ chức hệ thống kiểm soát chất lượng kiểm toán
Kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán đảm bảo cho các cuộc kiểm
toán và kiểm toán viên thực hiện đúng đầy đủ các quy trình, thủ tục kiểm toán
cần thiết nhằm hướng đến đạt các mục tiêu một cách hiệu quả nhất. Vì vậy,
đối với toàn bộ hoạt động kiểm toán của Công ty, AVA luôn chú trọng đến
kiểm soát chất lượng. Công việc này được Công ty tập trung không chỉ vào
việc xây dựng quy trình kỹ thuật kiểm toán mà còn nhấn mạnh cả khâu công

tác tuyển dụng và đào tạo nhân viên, lựa chọn khách hàng cũng như hoạt
động kiểm tra tính tuân thủ Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam.
Với công tác tuyển dụng và đào tạo nhân viên: AVA luôn có một đội
ngũ nhân viên chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm, vững vàng về chuyên môn
và am hiểu sâu sắc về các lĩnh vực dịch vụ mà Công ty cung cấp.
Công ty AVA luôn có một chiến lược xác định và lựa chọn khách hàng
cho phù hợp với đặc điểm kinh doanh của mình. Việc chấp nhận cung cấp
dịch vụ cho một khách hàng nào đó của Công ty phải được thực hiện theo một
quy trình bao gồm các bước công việc như sau:
Một là, Phòng Hành chính gửi thư chào hàng đến tất cả các khách hàng.
Hai là, Khảo sát sơ bộ về khách hàng tiềm năng với các nội dung khảo
sát gồm: nhu cầu thực hiện kiểm toán, quy mô, hoạt động sản xuất kinh doanh
chính, cơ cấu tổ chức quản lý, hệ thống kế toán áp dụng… nhằm có những
đánh giá sơ bộ về rủi ro kiểm toán, khả năng thực hiện kiểm toán.
Ba là, Trình Ban Giám đốc xem xét, đánh giá kết quả khảo sát khách
hàng. Trên cơ sở đánh giá sơ bộ về rủi ro kiểm toán, khả năng thực hiện kiểm
toán, mức phí kiểm toán hợp lý… Ban Giám đốc sẽ quyết định việc chấp
hành khách hàng mới hoặc tiếp tục thực hiện kiểm toán khách hàng cũ.
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 21 -
Trong việc kiểm soát chất lượng kiểm toán, Công ty đã xây dựng được
một quy trình kiểm soát chất lượng khá chặt chẽ từ giai đoạn chuẩn bị kiểm
toán cho đến giai đoạn kết thúc kiểm toán. Cụ thể:
Kiểm soát trong giai đoạn chuẩn bị kiểm toán: Trước khi tiến hành
kiểm toán, KTV được thông báo lịch kiểm toán, danh sách nhóm kiểm toán,
nhóm trưởng nhóm kiểm toán tại các khách hàng cụ thể. Nhóm trưởng là
người trực tiếp giám sát các KTV trong việc sử dụng các kỹ thuật để thu thập
thông tin về đơn vị được kiểm toán, đặc biệt là thông tin về hệ thống kiểm
soát nội bộ của khách hàng. Các giấy tờ làm việc của KTV được nhóm trưởng
soát xét nhằm đảm bảo các kỹ thuật thu thập đúng quy định, thông tin thu

được là đầy đủ, công việc tiến hành đúng chuẩn mực, đúng quy trình kiểm
toán.
Kiểm soát trong giai đoạn thực hiện kiểm toán: Căn cứ vào kế hoạch
kiểm toán đã được thiết lập, trình độ năng lực trợ lý kiểm toán, nhóm trưởng
sẽ tiến hành phân công công việc cụ thể: Trong giai đoạn này nhóm trưởng
giám sát rất chặt chẽ tiến độ thực hiện công việc, các thủ tục kiểm toán, các
phương pháp kiểm toán đã áp dụng, cách ghi chép giấy làm việc cũng như
việc tuân thủ Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam
Kiểm soát trong giai đoạn kết thúc kiểm toán. Liên quan đến Công
việc lập báo cáo kiểm toán, nhóm trưởng thực hiện xem xét các Biên bản
kiểm toán, đồng thời nhóm trưởng cũng xem xét lại tất cả các bằng chứng
kiểm toán, các nhận xét đánh giá của các thành viên khác tham gia cuộc kiểm
Sau đó các giấy tờ của KTV được soát xét bởi lãnh đạo phòng trước khi
chuyển cho thành viên Ban Giám đốc soát xét cũng như trình lên Giám đốc để
phê duyệt. Có thể nói, hoạt động kiểm soát ở tất cả các cấp và tất cả các giai
đoạn của quy trình kiểm toán đã hỗ trợ rất nhiều cho công tác kiểm toán, góp
phần nâng cao chất lượng của từng cuộc kiểm toán.
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 22 -
PHẦN 2: NỘI DUNG VÀ THỦ TỤC SOÁT XÉT TRONG QUY
TRÌNH KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO CÔNG TY TRÁCH
NHIỆM HỮU HẠN TƯ VẤN KẾ TOÁN-KIỂM TOÁN VIỆT NAM
THỰC HIỆN
2.1. Thủ tục soát xét trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính
được xây dựng tại Công ty AVA
Các công ty kiểm toán đều thiết lập và thực hiện thủ tục soát xét trong
quy trình kiểm toán báo cáo tài chính. Trước khi báo cáo kiểm toán được phát
hành chính thức, các cấp quản lý của công ty đều tiến hành các công việc soát
sét các công việc kiểm toán và bảo đảm rằng, các yêu cầu của công việc kiểm
toán đều đã được thực hiện một cách đầy đủ, đúng theo quy trình kiểm toán

đã đề ra nhằm khẳng định rằng mọi bằng chứng kiểm toán cần thiết đã được
thu thập đầy đủ và đảm bảo cho ý kiến kiểm toán.
Việc thực hiện các thủ tục soát xét trong toàn bộ quy trình kiểm toán
báo cáo tài chính không thuộc trách nhiệm của bộ phận riêng biệt nào mà nó
được tất cả các thành viên có trách nhiệm thực hiện. Ở Công ty AVA việc
thực hiện các thủ tục soát xét được tiến hành đối với mọi cuộc kiểm toán và ở
các cấp độ khác nhau. Thủ tục soát xét được thực hiện ở cả ba giai đoạn của
cuộc kiểm toán là giai đoạn chuẩn bị kiểm toán, giai đoạn thực hiện kiểm toán
và giai đoạn lập báo cáo kiểm toán.
Trong giai đoạn chuẩn bị kiểm toán, tùy theo mỗi khách hàng cụ thể
việc khảo sát khách hàng được các thành viên Ban Giám đốc thực hiện trực
tiếp hoặc do các chủ nhiệm kiểm toán, các KTV khác thực hiện. Theo quy
định của Công ty, nếu các thành viên Ban Giám đốc không trực tiếp thực
hiện, công việc khảo sát cần phải được soát xét và thể hiện thông qua việc
thành viên Ban Giám đốc ký duyệt trên Bản tổng hợp kết quả khảo sát sơ bộ.
Sau đó, thư chào hàng được lập và được các thành viên Ban Giám đốc liên
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 23 -
quan soát xét, ký trước khi chuyển cho khách hàng. Tiếp theo, tùy theo các
yêu cầu cụ thể của khách hàng về nội dung kiểm toán, thời gian, mức phí
kiểm toán có thể chấp nhận được cùng với việc đánh giá sơ bộ về rủi ro kiểm
toán, khả năng thực hiện kiểm toán thành viên Ban Giám đốc sẽ quyết định
tiếp tục thực hiện kiểm toán cho khách hàng (đối với khách hàng đã được
Công ty kiểm toán năm trước) hoặc chấp nhận khách hàng (đối với khách
hàng mới). Do tầm quan trọng của việc chấp nhận và duy trì khách hàng, các
hợp đồng kiểm toán được ký kết đều do các thành viên Ban Giám đốc trực
tiếp thực hiện. Việc đánh giá rủi ro cuộc kiểm toán là do chủ nhiệm kiểm toán
thực hiện và được thành viên của Ban Giám đốc phê duyệt dựa trên các tiêu
chuẩn mà Công ty đã đề ra. Đối với các cuộc kiểm toán được đánh giá là có
mức rủi ro cao hơn bình thường thì cần có sự phê duyệt chấp nhận kiểm toán

của thành viên Ban Giám đốc thứ hai trước khi thực hiện ký kết hợp đồng
kiểm toán. Sau khi đã ký hợp đồng kiểm toán, một nhóm kiểm toán phù hợp
được lựa chọn. Thành viên Ban Giám đốc sẽ lựa chọn chủ nhiệm kiểm toán
phụ trách hợp đồng. Trên cơ sở hợp đồng kiểm toán đã ký, xác định mục tiêu,
phạm vi kiểm toán, khối lượng công việc kiểm toán, chủ nhiệm kiểm toán sẽ
lựa chọn trưởng nhóm kiểm toán và phối hợp với trưởng nhóm để lựa chọn
các thành viên trong nhóm. Nhân sự cho một cuộc kiểm toán báo cáo tài
chính của AVA có cơ cấu như sau:
Tùy thuộc vào quy mô hoạt động và tiến độ thời gian yêu cầu của một
cuộc kiểm toán cụ thể mà số lượng kiểm toán viên được bố trí cho phù hợp,
đảm bảo cho công việc thực hiện một cách hiệu quả nhất, giữ vững và nâng
cao uy tín cho Công ty. Thông thường một nhóm kiểm toán có từ 3 đến 5
người, nhưng tối thiểu phải có 1 KTV người có đủ năng lực và kinh nghiệm
thực hiện cuộc kiểm toán với chất lượng và hiệu quả, được phân công làm
trưởng nhóm. Trưởng nhóm có nhiệm vụ: trực tiếp liên hệ với khách hàng để
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 24 -
tìm hiểu hoạt động kinh doanh, chính sách kế toán và các vấn đề liên quan
đến việc lập kế hoạch và chương trình kiểm toán chi tiết, trực tiếp lập kế
hoạch kiểm toán, chịu trách nhiệm chính trong cuộc kiểm toán của khách
hàng, phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm, soát xét công việc
cụ thể của từng thành viên. Cuối cùng là tổng hợp kết quả kiểm toán, lập báo
cáo kiểm toán và thư quản lý. Các thành viên khác trong nhóm là KTV và trợ
lý kiểm toán sẽ làm việc theo sự phân công của trưởng nhóm. Trong tiến trình
thực hiện kiểm toán, có thể sẽ cần đến các chuyên gia hỗ trợ. Họ là các trưởng
ban chuyên môn trong các lĩnh vực (thuế, kiểm toán, tư vấn… hoặc các Chủ
nhiệm kiểm toán, tư vấn có kiến thức và kinh nghiệm chuyên sâu về từng lĩnh
vực). Nhiệm vụ của nhóm chuyên gia hỗ trợ là tham gia giải quyết các quy
trình kiểm toán phức tạp, soát xét các vấn đề phức tạp trong hồ sơ kiểm toán
liên quan đến lĩnh vực cần có kiến thức và kinh nghiệm chuyên sâu như: thuế,

công nghệ thông tin, các tranh chấp pháp lý…Trong trường hợp cần thiết
nhóm hỗ trợ có thể trực tiếp tham gia vào cuộc kiểm toán cụ thể.
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu nhân sự cho một cuộc kiểm toán
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A
Thành viên Ban Giám
đốc phụ trách trực tiếp
Nhóm Chuyên gia hỗ trợ:
Thuế, pháp lý, công nghệ
thông tin…
Thành viên Ban Giám
đốc soát xét chất lượng
và quản lý rủi ro
Chủ nhiệm kiểm toán
phụ trách trực tiếp
Nhóm kiểm toán 2:
Kiểm toán viên chính 2
Các kiểm toán viên khác
Nhóm kiểm toán 3…:
Kiểm toán viên chính 3
Các kiểm toán viên khác
Nhóm kiểm toán 1:
Kiểm toán viên chính 1
Các kiểm toán viên khác
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp - 25 -
Ngoài ra, để đảm bảo chất lượng hoạt động kiểm toán, tuân thủ các
chuẩn mực nghề nghiệp, thủ tục soát xét trong quy trình kiểm toán báo cáo tài
chính đã được quy định phải thực hiện. Bên cạnh các thành viên trong nhóm
kiểm toán, các thành viên chịu trách nhiệm soát xét gồm:
Một là, chủ nhiệm kiểm toán: Là Trưởng các phòng nghiệp vụ chuyên
môn, có nhiệm vụ trực tiếp chỉ đạo cuộc kiểm toán thuộc phòng mình, soát

xét, phê duyệt kế hoạch kiểm toán, nhân sự và thời gian (trước khi trình thành
viên Ban Giám đốc phê duyệt), soát xét, phê duyệt kế hoạch và chương trình
kiểm toán chi tiết, soát xét hồ sơ và báo cáo kiểm toán, trực tiếp giao dịch và
xử lý các vấn đề có liên quan đến cuộc kiểm toán tại khách hàng.
Hai là, Thành viên Ban Giám đốc soát xét chất lượng và kiểm soát rủi
ro: Là Phó Giám đốc không trực tiếp phụ trách nhóm kiểm toán, có nhiệm vụ
soát xét hồ sơ kiểm toán, soát xét báo cáo kiểm toán và soát xét toàn bộ quy
trình thực hiện cung cấp dịch vụ, đảm bảo yêu cầu về chất lượng đã đề ra.
Cuối cùng Giám đốc sẽ là người soát xét kế hoạch kiểm toán và soát
xét cuối cùng đối với hồ sơ và báo cáo kiểm toán trước khi phát hành.
Công việc tiếp theo, Công ty tiến hành soát xét việc lập kế hoạch kiểm
toán. Kế hoạch kiểm toán được trực tiếp lập bởi trưởng nhóm kiểm toán. Kế
hoạch này sẽ được chủ nhiệm kiểm toán hoặc thành viên Ban Giám đốc soát
xét và phê duyệt trước khi gửi cho khách hàng và thực hiện công việc kiểm
toán tại đơn vị khách hàng. Nội dung soát xét kế hoạch kiểm toán của chủ
nhiệm kiểm toán là đánh giá xem thành viên Ban Giám đốc đã phê duyệt chấp
nhận thực hiện dịch vụ kiểm toán, hợp đồng kiểm toán đã được ký kết; Các
công việc tìm hiểu hoạt động kinh doanh, phân tích sơ bộ báo cáo tài chính,
tìm hiểu chu trình kế toán của khách hàng đã được thực hiện đầy đủ; Sự phù
hợp của mức độ trọng yếu trong quá trình lập kế hoạch và sai sót có thể chấp
Nguyễn Thị Phương Hoa Kiểm toán 47A