Cảm nhận về bài thơ Đồng chí của Chính Hữu.

văn học hiện đại việt nam

Bi vn hay lp 9

đề bài

Cảm nhận về bài thơ Đồng chí của Chính Hữu.
Bài làm
Anh vẫn hành quân
Trên đờng ra chiến dịch
Đà từ lâu, hình t từ lâu, hình tợng ngời chiến sĩ quân đội đà từ lâu, hình t đi vào lòng dân và văn ch ơng với
những t thế, tình cảm, phẩm chÊt ®Đp ®Ï. Danh tõ "bé ®éi cơ Hå" ® à từ lâu, hình t trở thành cái tên
thân thơng nhất của nhân dân dành cho ngời chiến sĩ. Viết về đề tài quân đội có khá
nhiều tác giả, nhng để thành công thì không dễ mấy ai. Riêng nhà thơ - ngời chiến sĩ
Chính Hữu bằng cảm xúc của ngời trong cuộc đà từ lâu, hình t thành công xuất sắc với bài thơ Đồng
chí. Tác phẩm đà từ lâu, hình t diễn tả thật cảm động mối tình đồng chí thiêng liêng và xứng đáng là
một bài thơ trữ tình hay trong nền văn học Việt Nam.
Anh với tôi đôi ngời xa lạ
Tự phơng trời chẳng hẹn quen nhau...
Xuyên suốt bài thơ, ngời đọc cảm nhận đợc một giọng thơ mộc mạc, chân thành tựa
nh lời tự sự thđ thØ vỊ cc sèng, vỊ nh÷ng ngêi chiÕn sÜ từ áo vải quần nâu đà từ lâu, hình t một lòng
đứng dậy chiến đấu giành tự do cho quê hơng. Họ là những ngời dân bình thờng chân
chất, cùng chung một cái nghèo, vì lý tởng đà từ lâu, hình t không quản gian lao ra đi và gặp nhau.
Trong tâm t của họ có những cái chung và cái riêng. Cái riêng của họ là những ngời xa lạ,
khác quê hơng, khác tính tình. Song họ lại có cùng một cái chung: đó là nỗi nhớ quê hơng,
nhớ mẹ già, vợ trẻ, con thơ, nỗi day dứt về những việc còn dang dở, về gian nhà trống trải
không ngời sửa mái để tránh những cơn gió mùa, về ruộng vờn, làng xóm thân thơng. Từ
những cái chung, từ những năm tháng khó khăn vất vả ấy họ đà từ lâu, hình t xích lại gần nhau và trở
thành đồng chí. Đồng chí, dù Chính Hữu cha một lần giải thích nhng ngời đọc qua
những vần thơ mộc mạc, giọng thơ gần gũi đà từ lâu, hình t hiểu thông suốt, rõ ràng giá trị đích thực
của nó.

Cũng nh giọng thơ, ngôn ngữ trong bài là ngôn ngữ đời sống dân dà từ lâu, hình t, mộc mạc thôn
quê.
Anh với tôi đôi ngời xa lạ, tác giả không sử dụng từ hai mà lại nói đôi. Thông thờng
từ đôi thờng gắn với những danh từ nh đũa, chim. ĐÃ từ lâu, hình t là đôi tức là bao giỡ cũng phải
gắn bó chặt chẽ với nhau, keo sơn, thắm thiết. Chính Hữu dùng từ này để khẳng định tình
thân giữa hai ngời, đồng thời làm lời thơ thêm giản dị gần với đờng đời. Tuy nhiên đời thờng
nhng không phải tầm thờng, thô thiển bởi tác giả đà từ lâu, hình t khéo léo chọn đ a ngôn ngữ bình dị
thành ngôn ngữ văn chơng.
Trong bài thơ, hai lần tác giả dùng cụm từ anh với tôi. Anh với tôi là để soi vào nhau,
nhận diện nhau và để nhận ra chính mình. Cũng có những lúc, anh và tôi đợc tách riêng
ra. Trong những lúc ấy, anh và tôi cũng vẫn giống nhau, vẫn dễ hoà làm một.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá...
Quả đúng nh vậy, trong anh còn có cả tôi nữa. Anh với tôi đều giống nhau, đều là
những ngời chiến sĩ dầm ma dà từ lâu, hình ti nắng, gai cào bùn dây, khuôn mặt cùng ám khói súng,
sạm màu trận mạc, nào có gì khác nhau! Cái nét nghệ thuật tài tình của Chính Hữu có lẽ
là ở đây.
Kết cấu cũng là một nghệ thuật tinh tế của Đồng chí. Bài thơ không tuân theo những
quy luật về âm vận mà tự do, phóng khoáng để bộc lộ hết cảm xúc của tác giả:
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!


văn học hiện đại việt nam

Bi vn hay lp 9
Đột nhiên giữa bài thơ, từ đồng chí đứng độc lập tạo thành một câu thơ có tác dụng
nh một lời nói thiết tha, chân thành, khẳng định cái giá trị chân thực của tình đồng chí.
Tứ thơ đột nhiên chuyển mạch nhng không rời rạc, ngắn gọn nhng không khô khan mà

trái lại nó thắm đợm ân tình, thiết tha, nồng hậu nh nhắc, nh bảo, nh khẳng định rằng:
Tình đồng chí chỉ có đợc qua khó khăn gian khổ. Ví nh những con ngời chiến sĩ này, nh
anh và tôi, những ngời lính đà từ lâu, hình t nếm mùi đói rét, khó khăn, đ ơng đầu với khói lửa trận
mạc, chấp nhận hy sinh, biết từng cơn ớn lạnh, sốt run ngời vầng trán ớt mồ hôi của
những trận sốt rét khốc liệt đánh gục đợc cả những ngời khoẻ mạnh nhất.
Mở đầu bài thơ là hình ảnh Anh với tôi đôi ngời xa lạ nhng kết thúc lại là: Thơng
nhau tay nắm lấy bàn tay. Thật là một hình ảnh giàu cảm xúc. Giữa hai ng ời lính trận
mạc chẳng có gì cả, chỉ có hai bàn tay trắng nắm lấy nhau nh động viên, an ủi, tiếp thêm
sức mạnh, ý chí cho nhau. Đó cũng là một biểu tợng đẹp đẽ của tình đồng chí đích thực,
của sức mạnh đoàn kết. Hai bàn tay ấy tách riêng ra thì lẻ loi, yếu ớt nhng nắm lại thì
không có một sức mạnh nào địch nổi. Hơi ấm từ hai bàn tay nh lan toả, nh truyền ấm cả
bài thơ. Nếu dừng bài thơ ở đây cũng là đợc nhng không, Chính Hữu không dừng lại ở đó
mà đi xa hơn một khổ thơ ngắn mà chứa chan tình cảm:
Đêm nay rừng hoang sơng muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Chỉ có ba câu thơ ngắn nhng có thể tóm tắt lại toàn bài, khẳng định rõ ràng nhất giá
trị của bài thơ. Giữa rừng đêm lạnh giá, có hai ngọn súng, hai con ngời dựa sát vào nhau
chờ giặc. ánh trăng lên toả sáng rừng núi và chếch dần, chếch dần nh treo lơ lửng trên
ngọn súng ngời lính. Hình ảnh mang tính là từ lâu, hình tng mạn và hiện thực. Nó rất giàu chất thơ và
thể hiện rõ ràng cuộc sống, tính cách, tâm hồn của những ngời lính, đọc câu thơ ấy, ta
chợt liên tởng đến câu thơ:
Anh vẫn hành quân...
Nẻo đờng xa anh bớc
Trăng non ló đỉnh rừng
Hai hình ảnh đều cảm động và chứa chan tình ngời lính, chứa chan chất thơ.
Đồng chí là một bài thơ hay vì bằng một ngôn ngữ nghệ thuật hàm súc, chắt lọc, với
những chi tiết thơ đầy gợi cảm, tác giả đà từ lâu, hình t khắc hoạ đ ợc gơng mặt những chiến sĩ vệ quốc
một thời, và quan trọng hơn đó là gơng mặt tinh thần, tình cảm đồng chí mới mẻ, thiêng
liêng, là sức mạnh để những con ngời áo rách, chân không giày chiến thắng giặc Pháp.