Ứng dụng mạng xã hội facebook trong quảng bá chương trình thời sự phát thanh hệ vov1 của đài tiếng nói việt nam

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

PHẠM HỒNG DUY

ỨNG DỤNG MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK
TRONG QUẢNG BÁ CHƢƠNG TRÌNH THỜI SỰ
PHÁT THANH HỆ VOV1 CỦA ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM
Ngành: Quan hệ công chúng
Mã số : 60 32 01 08

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUAN HỆ CÔNG CHÚNG
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Đinh Thị Thu Hằng

HÀ NỘI – 2016


2

Luận văn đã đƣợc chỉnh sử theo Khuyến nghị của Hội đồng chấm
luận văn thạc sĩ
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

PGS, TS Lƣu Văn An

3

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Luận văn “ Ứng dụng mạng xã hội Facebook trong
quảng bá chương trình thời sự phát thanh hệ VOV1 của Đài Tiếng nói Việt
Nam" là cơng trình nghiên cứu của cá nhân tơi, được thực hiện trên cơ sở
nghiên cứu lí thuyết và khảo sát tình hình thực tiễn dưới sự hướng dẫn khoa
học của TS. Đinh Thị Thu Hằng.
Tôi cũng xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là
trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác.
Luận văn có sử dụng, phát triển và kế thừa những tư liệu, số liệu, kết quả
nghiên cứu từ các sách, giáo trình, tài liệu và những luận văn liên quan đến nội
dung đề tài, các thơng tin trích dẫn trong luận văn đều được ghi rõ nguồn.
Hà Nội, tháng 10, năm 2016
Tác giả luận văn

Phạm Hồng Duy


4

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo Khoa Quan hệ công
chúng và Quảng cáo, Học viện Báo chí và Tuyên truyền; cùng các thầy cô giáo đã
tham gia giảng dạy, giúp đỡ tơi trong q trình học tập, nghiên cứu.
Tơi xin chân thành cảm ơn TS Đinh Thị Thu Hằng, Phó trưởng khoa
Phát thanh - Truyền hình, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, người đã tận
tình định hướng, chỉ dẫn, giúp đỡ tơi hồn thành luận văn này.
Tơi cũng xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến Lãnh đạo Đài Tiếng nói Việt

Nam, Lãnh đạo hệ phát thanh thời sự VOV1, gia đình và các bạn đồng nghiệp đã
tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua.
Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng do hạn chế về thời gian và kiến thức nên
luận văn không tránh khỏi thiếu sót. Tơi rất mong nhận được ý kiến đóng góp
của các thầy cơ và các bạn để luận văn được hoàn thiện hơn.
Hà Nội, tháng 10, năm 2016
Tác giả luận văn

Phạm Hồng Duy


5

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ ỨNG DỤNG
MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK TRONG QUẢNG BÁ CHƢƠNG TRÌNH
THỜI SỰ PHÁT THANH ............................................................................ 10
1.1. Các khái niệm ....................................................................................... 10
1.2. Tổng quan về mạng xã hội và vai trò của Facebook trong quảng bá các
sản phẩm báo chí.......................................................................................... 15
1.3. Các phương thức và cơng cụ quảng bá chương trình thời sự phát thanh
trên Facebook ............................................................................................... 26
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VIỆC ỨNG DỤNG MẠNG XÃ HỘI
FACEBOOK TRONG QUẢNG BÁ CHƢƠNG TRÌNH THỜI SỰ PHÁT
THANH HỆ VOV1 CỦA ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM ......................... 32
2.1. Khái quát hệ thời sự phát thanh VOV1 ............................................... 32
2.2. Khảo sát việc quảng bá chương trình thời sự phát thanh hệ VOV1 của
Đài Tiếng nói Việt Nam trên Facebook....................................................... 36
2.3. Khảo sát cơng chúng nghe radio và truy cập Facebook hệ thời sự phát

thanh VOV1 của Đài Tiếng nói Việt Nam...................................................54
2.4. Đánh giá thành công, hạn chế và nguyên nhân việc ứng dụng mạng xã
hội Facebook trong quảng bá chương trình thời sự phát thanh hệ VOV1 .. 65
Chƣơng 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP, KHUYẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO
HIỆU QUẢ ỨNG DỤNG MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK TRONG
QUẢNG BÁ CHƢƠNG TRÌNH THỜI SỰ PHÁT THANH HỆ VOV1
CỦA ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM ............................................................ 73
3.1. Những thách thức đặt trong quảng bá chương trình thời sự phát thanh hệ
VOV1 của Đài Tiếng nói Việt Nam trên Facebook...................................... 73
3.2. Một số giải pháp để việc quảng bá chương trình thời sự phát thanh hệ
VOV1 trên Facebook đạt hiệu quả .............................................................. 80
3.3. Một số khuyến nghị trong quá trình quảng bá chương trình thời sự phát
thanh hệ VOV1 trên Facebook.....................................................................93
KẾT LUẬN .................................................................................................. 100
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 103
PHỤ LỤC .................................................................................................... 109
TÓM TẮT LUẬN VĂN .............................................................................. 131


6

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 1: Tình hình đối tượng bạn nghe đài ................................................ 37
Biểu đồ 2: Trình độ học vấn bạn nghe đài ...................................................... 38
Biểu đồ 3: Giới tính bạn nghe đài .................................................................. 38
Biểu đồ 4: Độ tuổi bạn nghe đài ..................................................................... 39
Biểu đồ 5: Tần suất bạn nghe đài .................................................................... 40
Sơ đồ1: lượng người thích trang này trong hai tuần liên tiếp ......................... 41
Bảng khảo sát mức độ đánh giá của công chúng ............................................ 59
Biểu đồ 6: Giới tính của nhóm cơng chúng .................................................... 60

Biểu đồ 7: Độ tuổi của nhóm cơng chúng....................................................... 61
Biểu đồ 8: Nơi sinh sống của công chúng....................................................... 62
Biểu đồ 9: Nghề nghiệp của nhóm cơng chúng .............................................. 62
Biểu đồ 10: Ngun nhân tham gia Fanpage của nhóm cơng chúng ............. 63
Biểu đồ 11: Mục đích tham gia Fanpage của nhóm cơng chúng .................... 64
Biểu đồ 12: Tần suất vào Fanpage của nhóm cơng chúng.............................. 65
Biểu đồ 13: Mức độ đánh giá của công chúng về tầm quan trọng của .......... 66
Biểu đồ 14: Mức độ bình luận (comment) của cơng chúng ............................ 67
Bản đồ phủ sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam ............................................. 104


7

DANH MỤC TỪ TIẾNG ANH VÀ VIẾT TẮT
Admin: Quản trị viên
Avatar: Ảnh đại diện facebook
Attention: Thu hút sự chú ý
Cover Timeline: Hình nền facebook
Comment: Bình luận của bạn bè trên facebook
Logo: Hình ảnh nhận diện tên gọi của một thương hiệu, tổ chức
Messenger: Gửi tin nhắn
Status: Trạng thái
Link: Kết nối các liên kết
Social network: Mạng xã hội
Social Media: Truyền thông xã hội
Fanpage: Trang dành cho những người yêu thích
Post: Đưa thơng tin, hình ảnh lên facebook
Status: Cập nhật trạng thái
Note: Ghi chép
Sponsored Stories: Câu chuyện được tài trợ

Info/Profile: Thông tin/hồ sơ
Group: Nhóm quản trị trang
Insight: Câu hỏi sáng suốt
Survey: Khảo sát
Offline: Hoạt động ngoại tuyến
Online: Trực tuyến
Tag: Đánh dấu thành viên
Logo: Biểu trưng, biểu tượng
Slogan: Khẩu hiệu


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngày nay trước sự phát triển mạnh mẽ của Internet, đặc biệt là mạng xã
hội đã làm khuynh đảo giới truyền thông. Với phương thức truyền tải các dịch
vụ ứng dụng quảng bá nội dung, thương hiệu được thực hiện nhanh chóng,
nhấn mạnh vào sự kết nối và hợp tác đã tạo ra sức mạnh đặc biệt của truyền
thông xã hội. Mạng xã hội đã và đang thay đổi phương thức kết nối truyền
thông của cả thế giới rất mạnh mẽ.
Đồng hành với khoa học công nghệ, phát thanh trên thế giới không ngừng
phát triển để đáp ứng yêu cầu của đời sống xã hội hiện đại như bà Irina Bokova,
Tổng giám đốc UNESCO đã phát biểu nhân ngày phát thanh thế giới 13/2/2011:
“Phát thanh vẫn là phương tiện truyền thông đến được với đơng đảo cơng chúng,
hơn cả Internet và Truyền hình. Trong thời đại của nhiều phương tiện truyền
thông mới, phát thanh vẫn là phương tiện có thể truyền tải mọi thông điệp đến với
mọi người ở mọi nơi, vào mọi lúc. Phát thanh cũng tạo diễn đàn để thảo luận mọi
vấn đề của quốc tế, nước sở tại, địa phương; tạo tiếng nói cho người ít tiếng nói
trong xã hội, người nghèo, dân tộc thiếu số, phụ nữ. Phát thanh giúp cải thiện tình

trạng mù chữ, cứu người trong thiên tai. Phát thanh là kênh để học hỏi và chia sẻ.
Đó là lý do chúng ta cần khuyến khích phát thanh tạo những cầu nối mới cho sự
tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau giữa con người. Chúng ta đang sống trong thế kỷ
của kỹ thuật số, nhưng phát thanh vẫn là một sức mạnh để bảo vệ hịa bình và phát
triển bền vững trên thế giới”.
Tại Việt Nam, sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin được thể
hiện ở hầu hết các phương diện trong cuộc sống. Trước thực tế này, những người
làm truyền thông, nhất là những người làm báo đã sớm nhận thấy vai trị, vị trí
cũng như sức mạnh của các phương tiện truyền thơng mới, trong đó mạng xã hội
Facebook đóng vai trị tích cực và ngày càng được quan tâm, tận dụng.


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

2

Trong hoạt động báo chí nói chung, phát thanh nói riêng, việc quảng bá
nội dung các sản phẩm báo chí, nhất là những sản phẩm mang tính thời sự
nhằm giúp thính giả nắm bắt được thơng tin một cách rộng khắp, nhanh chóng,
kịp thời đúng với chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước là
một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Chính vì vậy, việc quảng bá
chương trình thời sự phát thanh lên mạng xã hội Facebook để công chúng tiếp
cận thông tin qua mạng xã hội là việc làm hết sức cần thiết và phù hợp với
thực tế hiện nay.
Chính vì thế chúng tôi đã lựa chọn đề tài: Ứng dụng mạng xã hội
Facebook trong quảng bá chương trình thời sự phát thanh hệ VOV1 của
Đài Tiếng nói Việt Nam với mong muốn thơng qua q trình nghiên cứu, có
thể đề xuất việc ứng dụng Facebook để quảng bá chương trình thời sự phát
thanh nói riêng, báo chí nói chung. Từ những đóng góp này, có thể đưa hoạt
động truyền thơng ngày một gắn bó và đồng hành cùng với báo chí, đồng thời

đóng góp vào q trình xây dựng các cơ quan báo chí, nhất là hệ thống
chương trình thời sự phát thanh ngày một phát triển bền vững.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, chúng tơi đã tìm hiểu và khai thác
những tài liệu, sách báo trong và ngồi nước có liên quan đến lĩnh vực truyền
thông, đặc biệt là các tài liệu có đề cập đến các phương tiện truyền thơng mới,
cụ thể là mạng xã hội Facebook. Qua đó, chúng tơi nhận thấy đề tài nghiên
cứu của mình vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề cần phải được tiếp tục tìm hiểu sâu
sắc hơn.
2.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
Cuốn“Nhà báo hiện đại - News Reporting and Writing” của The
Missouri Group, do Nxb Trẻ phát hành năm 2007 đề cập những dự báo của
mạng Internet trong tương lai, họ coi đó là một “siêu xa lộ thơng tin” mà

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

3

người làm báo phải biết tận dụng cơ hội để tác nghiệp và đưa tin bài đến với
công chúng một cách nhanh nhất.
Cuốn “The language of New media” - tạm dịch là “Ngôn ngữ của
phương tiện truyền thông mới” (Lev Manovich, 2008, MIT Public) đã chỉ ra
đặc điểm của những loại hình phương tiện truyền thơng mới và sự vận hành
các phương tiện truyền thông mới.
Cuốn ebook của tác giả Antony Mayfield mang tên“What is Social
Media?” tạm dịch “Phương tiện truyền thơng mới là gì?” mang đến một cái
nhìn tổng quan của một người làm truyền thơng kỹ thuật số về các phương

tiện truyền thông xã hội, trong đó có Facebook, My Space, Blog…
Năm 2011, Nhà xuất bản Thế giới xuất bản cuốn sách“Hiệu ứng
Facebook và cuộc cách mạng toàn cầu của mạng xã hội” của tác giả David
KirkPatrick. Nội dung sách đã viết về lịch sử ra đời và phát triển của
Facebook một cách đầy lôi cuốn và có những phân tích sâu sắc về tác động
của mạng xã hội đối với cả nhân loại.
Cuốn “New new media”, tạm dịch là “Phương tiện truyền thông hiện
đại” (Paul Levinson, 2012, Penguin Academics) bàn đến các phương tiện
truyền thông hiện đại, cụ thể là các trang như Facebook, Twitter, YouTube,
Wikipedia, Foursquare, Blogging,… ngày càng phát triển lớn mạnh như thế
nào, ngoài ra cũng đề cập cụ thể các phương tiện truyền thông mới khác như
email, diễn đàn, trang web…
Cuốn sách “Likeable social Media - Bí quyết làm hài lịng khách hàng,
tạo dựng thương hiệu thông qua Facebook và các mạng xã hội khác” của tác giả
Dave Kerpen ra mắt độc giả vào năm 2013, khẳng định truyền thông mạng xã
hội đang trở thành một xu thế tất yếu trong ngành tiếp thị trực tuyến. Cuốn sách
cho độc giải thấy được những bí mật thú vị của Dave Kerpen trong việc xây
dựng một thương hiệu thông qua 18 chiến lược ngắn gọn, giúp tạo nên một
thương hiệu có sức hấp dẫn thông qua mạng truyền thông xã hội trực tuyến.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

4

“11 quy luật vàng trong xây dựng nhãn hiệu trên internet” của tác giả
Laura Ries là cuốn sách cập nhật những kiến thức và kinh nghiệm mới nhất
trong lĩnh vực tiếp thị, xây dựng nhãn hiệu trong một mơi trường mới và đầy

tiềm năng, đó là mơi trường Internet. Cuốn sách chỉ ra rằng muốn xây dựng
một thương hiệu nổi bật tầm cỡ quốc tế và có khả năng giữ vị trí thống trị,
người quản lý cần quan tâm đến xây dựng thương hiệu trên mọi lĩnh vực và
dự đoán những xu hướng mới trong tương lai.
Ở Canada, các radio đều sử dụng những người dẫn chương trình tích
cực trên truyền thơng xã hội để thu hút thính giả. Theo ông Scott Mills, phát
thanh viên kênh BBC Radio 1, người có 530.000 người theo dõi trên Twitter
và 408.000 bạn Facebook, “để xây dựng một chương trình thành cơng trong
bối cảnh truyền thơng cạnh tranh, người dẫn chương trình cần rất nhiều
người hâm mộ”. Truyền thông xã hội đã trở thành một phần quan trọng trong
chương trình phát thanh vào giờ cao điểm “Scott Mills The Musical” của ông.
Đây là một chương trình biểu diễn mà cơng chúng có thể tham gia thơng qua
Twitter và Facebook.
2.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
Ở Việt Nam, các tài liệu chuyên ngành nghiên cứu sâu và cụ thể về
quảng bá nội dung của báo chí trên mạng xã hội, nhất là Facebook còn rất hạn
chế. Đặc biệt là sách hoặc các cơng trình nghiên cứu về quảng bá nội dung
chương trình thời sự phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam trên Facebook là
chưa có. Hầu hết những đầu sách, tài liệu được tìm thấy hiện nay đều nói về
xu hướng phát triển của các phương tiện truyền thông mới và xem xét các
phương tiện truyền thông mới trong mối quan hệ với báo chí, trong mơi
trường truyền thơng tích hợp.
Cuốn “Phương tiện truyền thông mới và những thay đổi văn hóa xã
hội ở Việt Nam” (Bùi Hồi Sơn, 2008, NXB Khoa học xã hội) đã chỉ ra

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

5

những thay đổi về mặt văn hóa, xã hội tại Việt Nam dưới sự tác động của các
phương tiện truyền thơng mới.
Năm 2014, NXB Lý luận Chính trị đã xuất bản cuốn sách “Báo chí và
mạng xã hội” của TS. Đỗ Chí Nghĩa, TS. Đinh Thị Thu Hằng. Sách đã chỉ ra
mối quan hệ giữa báo chí và mạng xã hội trong thời đại hiện nay, nêu ra
những cơ sở lý luận căn bản về các khía cạnh của báo chí và mạng xã hội
trong đời sống. Cuốn sách này cũng nêu ra sự phát triển lớn mạnh của mạng
xã hội cũng như tác động của nó đối với truyền thông và với công chúng.
Sách “Tác nghiệp báo chí trong mơi trường truyền thơng hiện đại”
(TS. Nguyễn Thành Lợi, 2014, NXB Thông tin và truyền thông) đã nêu ra
những vấn đề cơ bản của môi trường truyền thông trong kỷ nguyên số hiện
nay, đánh giá việc truyền thông thông qua Internet và các học thuyết truyền
thông mới, đồng thời làm rõ các khái niệm về “hội tụ truyền thông” cũng
như đưa ra các giải pháp và kỹ năng viết báo đa phương tiện.
Trong cuốn Mạng xã hội với giới trẻ thành phố Hồ Chí Minh của tác
giả Nguyễn Thị Hậu đưa ra lý thuyết về mạng xã hội sát với thực tiễn hiện
nay, như khái niệm về mạng xã hội; sự ra đời, phát triển và vai trò của mạng
xã hội trong thời đại thông tin ngày nay; quá trình hình thành, phát triển và
đặc điểm của mạng xã hội ở Việt Nam nói chung và thành phố Hồ Chí Minh
nói riêng; một số quan niệm truyền thống về mạng xã hội, về xu hướng mới
của xã hội công nghệ thông tin và quản lý mạng xã hội ảo như thế nào? Làm
sao để mạng xã hội ảo phải phục vụ đời sống thực?...
Trên báo Doanh nhân Sài Gòn số 187 (4 – 10/4/2012), trang 17, tác giả
Minh Hào có bài viết: “Mạng xã hội thay đổi PR?” với những nhận định của
nhiều chuyên gia về sự phát triển của PR và truyền thông gắn liền với các
phương tiện truyền thông xã hội.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

6

Bài viết PR trong xây dựng thương hiệu của Th.S Trần Quang Huy,
Khoa Quan hệ công chúng và Quảng cáo – Học viện Báo chí và Tuyên truyền
nhấn mạnh tầm quan trọng của thương hiệu đối với doanh nghiệp, đặc biệt
trong bối cảnh thị trường cạnh tranh khốc liệt như hiện nay.
Đề tài Nghiên cứu xu hướng phát triển mạng xã hội và đề xuất chính
sách định hướng phát triển mạng xã hội tại Việt Nam (2013), Viện chiến lược
Thông tin và Truyền thông, Bộ Thông tin và truyền thông của tác giả Đỗ
Công Anh và Tác động của truyền thơng xã hội đối với báo chí, đăng trên
Tạp chí Tuyên giáo số 6 (2014) của tác giả Nguyễn Thị Trường Giang bàn về
sự ảnh hưởng, tác động của truyền thơng đối với báo chí và đề xuất chính
sách định hướng cho sự phát triển của mạng xã hội ở Việt Nam.
Luận văn Thạc sĩ, Học viện Báo chí và Tuyên truyền của các tác giả
Đặng Thị Kim Chi (2012), Vai trị của PR trong kích hoạt thương hiệu của
doanh nghiệp; Phạm Phương Anh (2012), PR trực tuyến trong xây dựng và
phát triển thương hiệu của doanh nghiệp; Phan Thị Thu Ngân (2013), Ứng
dụng mạng xã hội Facebook trong việc quảng bá thương hiệu doanh nghiệp
công nghệ thông tin tại Việt Nam; Hà Thúy Hằng (2013), Hoạt động truyền
thông của các ban nhạc Rock Việt Nam trên Facebook; Nguyễn Thị Linh
(2013), Nghiên cứu công chúng mạng xã hội ở Việt Nam hiện nay; Lê Thị An
Sơn (2014), Sử dụng Facebook trong hoạt động truyền thông của các tổ chức
phi chính phủ ở Việt Nam; Phạm Thu Huyền (2015), Xây dựng bộ quy trình
truyền thơng quảng bá sản phẩm mới trên Facebook hiện nay... cũng bàn đến
các bộ quy trình trong quảng bá sản phẩm, truyền thơng nội bộ, xây dựng
thương hiệu qua mạng xã hội Facebook.

Tìm hiểu trên mạng Internet với các từ khóa “truyền thơng mạng xã
hội”, “ứng dụng Facebook” hay những cụm từ có liên quan, có thể nhận thấy
có hàng nghìn kết quả tìm kiếm và sau khi tham khảo nhiều bài viết trên

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

7

Internet, chúng tôi nhận thấy những vấn đề được bàn đến cũng xoay quanh
việc ứng dụng Facebook vào truyền thông một cách chung chung chứ không
đi vào cụ thể ứng dụng trong hoạt động quảng bá nội dung của báo chí…
Vì thế, chúng tơi đánh giá tình hình nghiên cứu của đề tài còn nhiều nội
dung cần và có thể khai thác sâu hơn. Thơng qua đó, sẽ đề xuất một số giải
pháp ứng dụng mạng xã hội Facebook để quảng bá nội dung chương trình
thời sự phát thanh hệ VOV1 của Đài Tiếng nói Việt Nam, nhằm giúp cho
công chúng tiếp nhận nội dung thông tin thêm nhanh, thêm hiệu quả hơn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở hệ thống hóa các khái niệm và xây dựng khung lý thuyết
cho vấn đề nghiên cứu, tác giả khảo sát việc ứng dụng mạng xã hội Facebook
trong quảng bá chương trình thời sự phát thanh hệ VOV1 của Đài Tiếng nói
Việt Nam. Từ đó, đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động
quảng bá nội dung chương trình thời sự phát thanh hệ VOV1 trên Facebook
nói riêng, các chương trình của Đài Tiếng nói Việt Nam nói chung.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên, luận văn giải quyết một số nhiệm vụ chủ
yếu sau:

- Hệ thống những vấn đề lý luận về truyền thông, mạng xã hội
- Phân tích thực trạng hoạt động ứng dụng mạng xã hội Facebook trong
quảng bá chương trình thời sự phát thanh hệ VOV1 của Đài Tiếng nói Việt
Nam, qua đó chỉ ra những thành công, hạn chế.
- Đề xuất các giải pháp và xây dựng kế hoạch nhằm góp phần nâng cao
hiệu quả ứng dụng mạng xã hội Facebook trong quảng bá chương trình thời
sự phát thanh hệ VOV1 của Đài Tiếng nói Việt Nam.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

8

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động ứng dụng mạng xã hội Facebook trong quảng bá chương
trình thời sự phát thanh hệ VOV1 của Đài Tiếng nói Việt Nam tại 6 trang
Facebook gồm: Thức cùng sự kiện; Hệ VOV1 Đài TNVN; Theo dòng thời sự;
Tuổi trẻ VOV1 Đài TNVN; Hệ Thời sự- Chính trị- Tổng hợp 41-43 Bà TriệuHà Nội; VOV Mạng xã hội thử nghiệm.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu các chương trình thời sự, các thơng tin, bài viết, hình ảnh,
audio, video clip đăng tải trên Facebook và giao diện 6 trang Facebook hệ
VOV1 của Đài Tiếng nói Việt Nam gồm: Thức cùng sự kiện; Hệ VOV1 Đài
TNVN; Theo dòng thời sự; Tuổi trẻ VOV1 Đài TNVN; Hệ Thời sự- Chính trịTổng hợp 41-43 Bà Triệu- Hà Nội; VOV Mạng xã hội thử nghiệm.
4.3. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 6/2015 đến hết tháng 8/2016.
5. Cở sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận về Báo chí, về Quan hệ

cơng chúng trong việc quảng bá các sản phẩm báo chí nói chung, phát thanh
nói riêng trên mạng xã hội Facebook.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn vận dụng phối hợp và linh hoạt các phương pháp nghiên cứu
khoa học sau:
- Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu văn bản và vận dụng
các quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử trong nghiên cứu một
vấn đề xã hội.
- Nghiên cứu dựa trên nền tảng các quan điểm của Chủ nghĩa MácLênin, đường lối của Đảng về hoạt động truyền thông
- Khảo sát bảng hỏi anket đối với các đối tượng có liên quan đến đề tài.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

9

- Phương pháp nghiên cứu tài liệu gồm: thống kê, so sánh, phân tích
tổng hợp... các tái liệu sẵn có nhằm tạo cơ sở nền cho hoạt động nghiên cứu.
Trên cơ sở dữ liệu đã có sẽ phân tích, tổng hợp, khái qt trong q trình
nghiên cứu để hình thành kết luận liên quan đến đề tài
- Phương pháp phỏng vấn sâu: Các nhà quản lý báo chí, nhà báo là
những người đang sử dụng Facebook để quảng bá chương trình thời sự phát
thanh trên Facebook
Ngồi các phương pháp kể trên, tác giả còn sử dụng đan xen với khảo
sát thực tế.
6. Đóng góp mới của luận văn
Từ việc nghiên cứu đề tài này, chúng tôi mong rằng đây sẽ là tài liệu có
giá trị trong việc ứng dụng các tính năng của mạng xã hội Facebook vào

quảng bá các chương trình thời sự phát thanh hệ VOV1 của Đài Tiếng nói
Việt Nam. Chúng tơi cũng hy vọng sẽ đóng góp được phần nào vào hệ thống
tài liệu chuyên ngành quan hệ công chúng, lĩnh vực phát thanh nói riêng, báo
chí nói chung, để cơng chúng được tiếp nhận thông tin ở mọi lúc, mọi nơi
trong thời đại công nghệ số hiện nay thông qua mạng xã hội Facebook.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 03 chương, 10 tiết.
Chương 1: Những vấn đề chung về ứng dụng mạng xã hội Facebook
trong quảng bá chương trình thời sự phát thanh.
Chương 2: Thực trạng ứng dụng mạng xã hội Facebook trong quảng bá
chương trình thời sự phát thanh hệ VOV1 của Đài Tiếng nói Việt Nam.
Chương 3: Một số giải pháp, khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả
ứng dụng Facebook để quảng bá chương trình thời sự phát thanh hệ VOV1
của Đài Tiếng nói Việt Nam.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

10

Chƣơng 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ ỨNG DỤNG MẠNG XÃ HỘI
FACEBOOK TRONG QUẢNG BÁ CHƢƠNG TRÌNH THỜI SỰ
PHÁT THANH
1.1. Các khái niệm
1.1.1. Ứng dụng
Từ điển Tiếng Việt xuất bản năm 2001 của Viện Ngôn ngữ học định
nghĩa: Ứng dụng là việc đem lý thuyết dùng vào thực tiễn.Ví dụ như: Ứng

dụng các thành tựu khoa học, ứng dụng kĩ thuật vào sản xuất.
Một số tài liệu khác lại giải thích như sau: Ứng dụng là đem lý thuyết
dùng vào thực tế (động từ), đồng nghĩa với việc áp dụng, vận dụng; là cái, là
điều được đem dùng vào thực tiễn (danh từ).
Theo quan điểm của tác giả luận văn, ứng dụng Facebook trong quảng
bá chương trình thời sự phát thanh được hiểu là việc sử dụng Facebook để
chuyển tải các chương trình thời sự với hình thức cuốn hút, hấp dẫn bao gồm
cả về lời nói, âm nhạc, tiếng động, chữ viết, hình ảnh để thu hút cơng chúng
tiếp nhận chương trình một cách rộng rãi nhất, đảm bảo các thông điệp đến
với công chúng theo đúng định hướng tuyên truyền của cơ quan báo chí và
chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
1.1.2. Mạng xã hội
“Mạng xã hội, hay còn gọi là “mạng xã hội ảo” (social network) là dịch
vụ kết nối các thành viên cùng sở thích trên Internet lại với nhau với nhiều mục
đích khác nhau khơng phân biệt khơng gian và thời gian” [3, tr 149]. Nói cách
khác, mạng xã hội cũng chính là một trang web hoặc một ứng dụng cho phép
những người sử dụng có thể giao tiếp trực tuyến với nhau bằng cách gửi
thông tin, bình luận, trao đổi tin nhắn, hình ảnh hay các đoạn phim,… Ngắn
gọn hơn, mạng xã hội có thể hiểu đơn giản là “một dịch vụ trực tuyến hoặc

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

11

trang web mà thơng qua đó con người tạo ra và duy trì các mối quan hệ giữa
các cá nhân” [The Economist, 6/3/2010].
Một số quan niệm về mạng xã hội dựa trên tính năng và mục đích sử

dụng có thể kể đến như: “Mạng xã hội là một cộng đồng trực tuyến của
những người có chung sở thích, sử dụng một trang web hoặc các công nghệ
khác để giao tiếp với nhau và chia sẻ thông tin, tài nguyên”
[ 2/2010].

Qua nghiên cứu tài liệu, tác giả luận văn đưa ra khái niệm về mạng xã
hội như sau: Mạng xã hội, hay gọi là mạng xã hội ảo là dịch vụ nối kết các
thành viên cùng sở thích trên Internet lại với nhau với nhiều mục đích, khơng
phân biệt không gian, thời gian. Những người tham gia vào mạng xã hội còn
được gọi là cư dân mạng.
Mạng xã hội nào cũng có một số tính năng cơ bản như chat (trò chuyện
trực tuyến giữa các thành viên), e-mail (gửi thư điện tử), phim ảnh (chia sẻ
video), voice chat (tin nhắn thoại), chia sẻ tài liệu, blog và xã luận. Mạng xã
hội thay đổi hoàn toàn cách thức mà cư dân mạng liên kết với nhau. Có thể
nói, mạng xã hội ra đời gần như cùng lúc với việc ra đời và phát triển của hệ
thống web 2.0, khi nó cho phép các thành viên trong một diễn đàn hay một
trang web có thể gửi bình luận, phản hồi các bài viết hay tạo ra các chủ đề
cùng tranh luận trực tuyến, điều mà các ứng dụng web trước đó chưa làm
được. Mạng xã hội góp phần “nâng cao vai trò của mỗi thành viên trong việc
tạo lập quan hệ và tự tổ chức xoay quanh những mối quan tâm chung trong
những cộng đồng thúc đẩy sự liên kết các tổ chức xã hội” [39, t57].
Về cơ bản, mạng xã hội cũng giống như một trang web mở với nhiều
ứng dụng khác nhau như đăng tải thông tin, chia sẻ các liên kết từ các trang
web khác, tích hợp trị chơi,… Mạng xã hội khác với trang web thông thường
ở cách thức truyền tải thơng tin và tích hợp các ứng dụng. Cụ thể, trang web

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

12

thông thường phải do một hoặc nhiều người được cấp quyền quản lý, cung
cấp thơng tin, trong đó thơng tin càng hấp dẫn thì càng thu hút được nhiều
công chúng. Mạng xã hội tự tạo ra các ứng dụng mở, các công cụ tương tác để
người sử dụng có thể tương tác với nhau và tự tạo ra dịng tin tức rồi cùng lan
truyền dịng tin tức đó.
Trên thế giới hiện nay tồn tại hàng trăm mạng xã hội khác nhau, các
mạng xã hội phổ biến có thể kể đến như Wordpress, Facebook, Twitter,
Youtube, Google Plus, Linkedin, Tumblr,… “Thời điểm hiện nay có thể được
xem là thời kỳ vàng của các trang mạng xã hội. Hàng loạt các trang mạng
xuất hiện với số lượng thành viên không ngừng tăng nhanh. Thế giới đúng
thật là đã “phẳng” ra, khoảng cách địa lý được thu hẹp tối đa. Mọi tin tức
lan tỏa nhanh hơn cả tên bay” [61, tr. 7].
Tại Việt Nam, các mạng xã hội rất đa dạng và có đến hàng trăm mạng
xã hội để người dùng Internet có thể lựa chọn tham gia. Một người có thể
tham gia nhiều mạng xã hội cùng lúc, cũng như không tham gia mạng xã hội
nào nhưng vẫn có thể theo dõi tin tức hay tham khảo ý kiến từ các thành viên
bằng cách đọc thông tin trên các mạng xã hội đó.
Nhắc đến mạng xã hội, khơng thể khơng nhắc đến với vai trị là mơi
trường, nền tảng về mặt công nghệ thông tin để phát triển xu hướng truyền
thông xã hội. Về mặt khái niệm, truyền thông xã hội có thể được hiểu là
“phương tiện truyền thơng xã hội - một cách thức truyền thông kiểu mới dựa
trên nền tảng các dịch vụ web 2.0” [39, tr11]. Nói cách khác, “truyền thông
xã hội trao cho bạn một cách mới để tiếp cận thêm nhiều đối tượng, giúp bạn
có những hiểu biết chuẩn xác và chia sẻ nó với mọi người theo phương thức
mới”[61, tr13]. Sở dĩ mạng xã hội có thể giúp người sử dụng kết nối với
nhiều người như vậy vì nó khơng chỉ dành cho giới trẻ mà nó cịn thu hút
được sự tham gia của đơng đảo người có cùng mối quan tâm, hay đơn giản là

có nhu cầu chia sẻ thơng tin. Nói cách khác, “truyền thông trên mạng xã hội

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

13

cũng giống như bữa tiệc cocktail lớn nhất thế giới, nơi ai cũng có thể lắng
nghe người khác nói và tham gia vào cuộc chuyện trị với bất cứ người nào về
mọi chủ đề mà họ lựa chọn”[12, tr20] Như vậy, truyền thông xã hội gắn liền
với mạng xã hội, coi mạng xã hội là cơ sở để thực hiện các hoạt động truyền
thông. Mặc dù mục tiêu chính của những người sử dụng mạng xã hội là phát
triển một mạng lưới thơng tin có phạm vi và quy mơ rộng lớn, chủ động và có
tính tương tác cao hơn bất cứ một phương tiện truyền thông nào trước đây,
song mạng xã hội trực tuyến có thể cho phép người dùng làm được nhiều điều
hơn thế.
Trong thời đại công nghệ thông tin phát triển, cùng với sự lớn mạnh
của hệ thống mạng xã hội thì các cơ quan, tổ chức cần ý thức đầy đủ tầm quan
trọng của truyền thông xã hội trong môi trường mạng xã hội.“Truyền thông
xã hội, nếu được sử dụng và khai thác tốt, khơng chỉ trong marketing mà cịn
trong quan hệ cơng chúng, bán hàng, dịch vụ khách hàng - sẽ có tiềm năng
phá vỡ những rào cản tiêu cực trong nội bộ công ty, giúp kết nối tốt hơn cả
trong nội bộ lẫn bên ngồi cơng ty”[12, tr19].
1.1.3. Quảng bá
Từ điển Tiếng Việt xuất bản năm 2001 của Viện Ngôn ngữ học định
nghĩa: Quảng bá là việc phổ biến rộng rãi bằng các phương tiện thông tin.
Theo nghĩa Hán - Việt: Quảng là rộng lớn, Bá là làm bung ra, vung ra.
Như vậy, quảng bá có nghĩa khuếch tán, làm lan rộng ra một việc gì đó hay ý

tưởng nào đó.
Quan điểm của nhóm tác giả Al Ries và Laura Ries: Quảng bá là
những thông tin tuyên truyền về một công ty, một sản phẩm của công ty,
thông tin quảng bá do chính các cơng ty truyền thơng đại chúng đưa tin tốt
đẹp về công ty và sản phẩm như những mẫu thơng tin thơng thường. Theo đó
thì hoạt động quảng cáo, kích thích tiêu thụ… sẽ khơng là cơng cụ quảng bá.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

14

Trong cuốn Likeable social Media - Bí quyết làm hài lịng khách hàng,
tạo dựng thương hiệu thơng qua Facebook và các mạng xã hội khác, Philip
Kotler đưa ra quan điểm: Quảng bá là một phần của giao tiếp bao gồm những
thông điệp mà công ty đưa ra nhằm khuyến khích nhận thức, quan tâm và
mua những mặt hàng và dịch vụ đa dạng của mình.
Theo quan điểm của tác giả luận văn, Quảng bá chương trình thời sự
phát thanh là việc ứng dụng các phương tiện truyền thông cả truyền thống và
hiện đại nhằm phổ biến rộng rãi hơn nữa những chương trình thời sự của đài
đã thực hiện để đưa đến với công chúng, giúp tăng lượng công chúng tiếp
nhận không chỉ nghe qua hệ thống radio, loa công cộng, mà bằng cả phương
tiện Internet, nhất là các trang mạng xã hội. Đây là phương thức, cách thức
phổ biến rộng rãi những nội dung thơng tin, hình ảnh, thương hiệu, nhãn hiệu
sản phẩm mà không phải trả tiền.
1.1.4. Chương trình thời sự phát thanh
Từ điển Tiếng Việt xuất bản năm 2001 của Viện Ngôn ngữ học định
nghĩa về Thời sự: Là những sự việc ít nhiều quan trọng trong một lĩnh vực

nào đó, thường là xã hội - chính trị, xảy ra trong thời gian gần nhất và đang
được nhiều người quan tâm.
Trong hoạt động báo chí nói chung, phát thanh nói riêng, chương trình
thời sự là các thơng tin mới về những gì đã, đang hoặc sẽ diễn ra trong xã hội,
có tác động đến nhiều người. Một bản tin, một chương trình thời sự thường
tập hợp theo công thức 5W và 1H. Công thức này có thể được diễn giải như
sau: When: khi nào? What: cái gì? Where: ở đâu? Who: ai? Why: tại sao?
How: như thế nào?
Như vậy, Chương trình thời sự phát thanh là sự liên kết, sắp xếp hợp lý
tin, bài, bảng tư liệu âm nhạc trong một thời lượng nhất định được mở đầu
bằng nhạc hiệu, kết thúc với lời chào tạm biệt nhằm đáp ứng yêu cầu tuyên

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

15

truyền của cơ quan báo phát thanh, đồng thời mang lại hiệu quả cao nhất đối
với người nghe. Các tác phẩm được sắp xếp, bố trí hợp lý giúp thính giả tiếp
nhận chương trình một cách đầy đủ, hệ thống, có chiều sâu. [5, t216]
1.2. Tổng quan về mạng xã hội và vai trò Facebook trong quảng bá
nội dung các tác phẩm báo chí
1.2.1. Khái quát về mạng xã hội Facebook
Thành lập vào tháng 2/2004, Facebook ban đầu có tên gọi là Facemash,
là phiên bản web dành cho các sinh viên của đại học Harvard nhằm mục đích
giúp các sinh viên kết nối, giao lưu với nhau phục vụ cho mục đích học tập và
giải trí. Nhìn thấy tiềm năng phát triển to lớn của trang web này, với những
thành cơng ban đầu như việc có đến hơn nửa số sinh viên sử dụng chỉ trong

vòng một tháng, Mark Zuckerberg thành lập mạng xã hội “The Facebook” đặt
trên tên miền là “thefacebook.com”. Tháng 9/2004, Mark Zuckerberg bỏ chữ
“the” trong tên miền “thefacebook.com”, chuyển thành “facebook.com” và
giữ cho đến hiện tại.
Về định nghĩa, “Facebook là một website mạng xã hội giúp cho bạn dễ
dàng kết nối và chia sẻ với gia đình và bạn bè trực tuyến” [Learnfree.org,
Facebook 101, 2012].
Facebook hiện tích hợp 37 ngơn ngữ giúp cho việc sử dụng của các
thành viên được dễ dàng hơn và tăng cường mức độ phủ sóng trên tồn thế
giới. Facebook cho phép người dùng chủ động đăng tải tin tức, hình ảnh,… và
điều chỉnh chế độ người xem cơng khai nên bất cứ ai cũng có thể nhìn thấy
bài đăng mà không nhất thiết phải kết bạn như các ứng dụng khác.
Bên cạnh các tính năng phục vụ cá nhân như các tính năng về thiết lập hồ
sơ, chỉnh sửa các cài đặt riêng tư,… thì Facebook cịn có những tính năng ưu việt:
- Tính năng thị trường: cho phép người dùng tạo và gửi các quảng cáo
đến với công chúng cũng như đọc, tiếp cận các quảng cáo được tài trợ.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

16

- Tính năng nhóm: cho phép những người cùng chung sở thích sinh hoạt
trong một nhóm cụ thể, dễ dàng tìm kiếm các nhóm dựa vào thanh cơng cụ
tìm kiếm thơng minh của Facebook.
- Tính năng sự kiện: cho phép người dùng tạo lập, công bố và công khai
một sự kiện, mời khách tham gia cũng như theo dõi tình hình những người có
kế hoạch tham dự.

- Tính năng về công nghệ hiện diện: cho phép những thành viên có thể
nhận biết những người dùng nào đang trực tuyến và trị chuyện online.
Ngồi hình thức là tài khoản dành cho cá nhân, Facebook cũng cung
cấp hình thức “trang” (page). “Trang là hình thức dành cho các doanh nghiệp,
thương hiệu và tổ chức nhằm chia sẻ thông tin cũng như kết nối với đông đảo
công chúng. Giống như trang cá nhân, trang doanh nghiệp cũng có thể được
thiết lập tùy chỉnh bằng cách đăng tin, tổ chức sự kiện, thêm ứng dụng và
nhiều hoạt động khác” [Trung tâm trợ giúp Facebook, Trang Facebook là gì?
Trang Facebook phải
được đăng ký với tư cách là đại diện của một lĩnh vực nhất định. Như vậy, có
thể hiểu Facebook là một mạng xã hội miễn phí (trừ những dịch vụ quảng cáo
phải trả tiền kích hoạt và chi phí duy trì) cung cấp các công cụ gắn với các
chức năng cụ thể để giúp cho người dùng dễ dàng kết nối, giao lưu, chia sẻ
thông tin, tương tác với người dùng khác thông qua mạng Internet.
Trên thế giới
Trên thế giới, Facebook đã đạt được thành công lớn. Theo số liệu thống
kê của Facebook tháng 8/2013 về người dùng và xu hướng người dùng, thì đã
có 115 tỷ tài khoản Facebook và 699 triệu người sử dụng hàng ngày, trong đó:
- Trung bình 1 người tham gia và u thích 89 nhóm/ trang.
- Thời gian trung bình của một người sử dụng Facebook cho 1 ngày là
20 phút.
- Trung bình mỗi người có 141,5 người bạn.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

17

- Có tất cả 50 triệu fanpage.
- 48% những người từ 18-34 tuổi nghĩ đến việc vào Facebook đầu tiên
khi họ thức dậy vào mỗi buổi sáng [54 tr 13].
Ở Việt Nam
Theo số liệu thống kê năm 2013, Việt Nam đã có tới 31 triệu người sử
dụng Internet, 66% truy cập Internet mỗi ngày, trong đó có đến 86% người
dùng Internet có thói quen truy cập mạng xã hội. Đến tháng 8/2013, tại Việt
Nam đã có 19,6 triệu người sử dụng Facebook, chiếm 21,42% dân số và
71,4% người sử dụng Internet. Việt Nam đang là quốc gia đứng thứ 16 trên
thế giới về tỷ lệ tăng trưởng lượng người sử dụng Facebook tính đến tháng
7/2013 (Kết quả nghiên cứu của Socialbankers & Social Times.me).
Tháng 5/2014, công ty Ylinkee đã thực hiện một cuộc khảo sát và điều
tra số liệu thực tế về tình hình phát triển của Facebook tại Việt Nam (thực
hiện trên 24 triệu người dùng). Theo kết quả khảo sát, tỉ lệ giới tính của người
sử dụng Facebook tại Việt Nam có sự chênh lệch tương đối nhiều khi tỷ lệ
nam hơn nữ 10%. Đó cũng là điều dễ hiểu vì tỷ lệ mất cân bằng giới tính ở
Việt Nam ngày càng gia tăng.
Độ tuổi sử dụng Facebook nhiều nhất là từ 18-23 tuổi, tiếp theo là độ tuổi
24-30 tuổi. Tuy nhiên, việc độ tuổi từ 31-44 tuổi chiếm 12.5% cũng là một con
số khá ấn tượng, vì nó cho thấy Facebook thực sự đã mở rộng được tầm ảnh
hưởng tới nhiều nhóm cơng chúng. Nhóm đối tượng từ 13-17 tuổi có xu hướng
sử dụng Facebook ngày càng nhiều do sự phát triển Internet mạnh mẽ và do xu
hướng tiếp cận, sử dụng Internet ngày càng sớm của người dân Việt Nam.
Các thành phố lớn như Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phịng,
Cần Thơ, Buôn Ma Thuột, Nha Trang với điều kiện kinh tế và đời sống vật
chất cũng như tinh thần của người dân cao hơn các khu vực khác nên lượng
người sử dụng Facebook nhiều hơn. Thành phố trọng điểm, đông dân cư, sầm
uất thì có tỷ lệ người dùng Facebook lớn hơn.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

18

Về sở thích của người dùng, tại Việt Nam đa số người dùng Facebook
yêu thích các trang, nội dung về giải trí (bao gồm âm nhạc, phim ảnh, nhân
vật của cơng chúng, trang giải trí,…). Dựa vào số liệu thống kê, có thể thấy sở
thích của người dùng Faebook tại Việt Nam vô cùng đa dạng, trải rộng trên
nhiều lĩnh vực.
1.2.2. Đặc điểm của mạng xã hội Facebook
Điểm nổi bật của Social Network mà ai cũng nhận thấy đó là tính kết
nối và chia sẻ rất mạnh mẽ. Nó phá vỡ những ngăn cách về địa lý, ngơn ngữ,
giới tính lẫn quốc gia. Social Network site hay mạng xã hội là mạng được tạo
ra để tự thân nó lan rộng trong cộng đồng thông qua tương tác của các thành
viên trong chính cộng đồng đó. Mọi thành viên trong mạng xã hội cùng kết
nối và mỗi người là một mắt xích để tạo nên một mạng lưới rộng lớn truyền
tải thông tin. Về cơ bản, mạng xã hội giống như một trang web mở với nhiều
ứng dụng khác nhau.
- Tính liên kết cộng đồng
Mạng xã hội mở ra một thay đổi lớn khi mở rộng phạm vi và kết nối
giữa mọi người cả về không gian và thời gian. Không cần phải gặp gỡ trực
tiếp để kết bạn, nhưng có thể mở rộng mối quan hệ bạn bè chỉ cần thơng qua
việc gửi một đường link đến hịm thư để kết bạn. Facebook được xem là một
gương mặt điển hình mang trong mình đặc điểm về tính liên kết cộng đồng.
Đặc biệt ở Facebook cịn có sự liên kết theo nhóm. Một cá nhân có thể kết
bạn với nhiều người chỉ cần click vào nút “kết bạn” hoặc “Become fan” của
những nhóm có chung sở thích, một lĩnh vực mà họ quan tâm.
- Tính đa phương tiện

Mạng xã hội được xây dựng trên nền tảng Internet, bởi vậy tính đa
phương tiện cũng là một đặc điểm nổi trội. Mạng xã hội có sự kết hợp chặt chẽ,
hài hịa giữa các yếu tố chữ viết, âm thanh, hình ảnh, màu sắc, đồ họa... Mạng xã
hội hoạt động dựa trên nguyên lý hoạt động của web 2.0 với rất nhiều ứng dụng

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn