xây dựng ebook học phần hóa vô cơ 2 hỗ trợ tự học cho sinh viên ngành hóa sinh – trường cđsp

1

























ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

TRẦN THỊ MAI

“XÂY DỰNG E-BOOK HỌC PHẦN HÓA VÔ CƠ 2 HỖ TRỢ TỰ HỌC CHO SINH VIÊN
NGÀNH HÓA SINH – TRƢỜNG CĐSP ”


LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC














HÀ NỘI-2011




2

LỜI

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC



TRẦN THỊ MAI



“XÂY DỰNG E-BOOK HỌC PHẦN HÓA VÔ CƠ 2 HỖ TRỢ TỰ HỌC CHO SINH VIÊN
NGÀNH HÓA SINH – TRƢỜNG CĐSP ”

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC
CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC
(BÔ
̣
MÔN HOA
́
HO
̣
C)
Mã số: 60 14 10





HÀ NỘI-2011

HÀ NỘI-2011



5
MỤC LỤC
NỘI DUNG LUẬN VĂN
TRANG
MỞ ĐẦU

1.

Lý do chọn đề tài
01
2.

Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
03
3.

Khách thể, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
04
4.

Mẫu khảo sát

04
5.

Câu hỏi nghiên cứu
04
6.

Giả thuyết khoa học
04
7.

Phƣơng pháp nghiên cứu
05
8.

Những đóng góp của đề tài
06
9.

Cấu trúc luận văn
06
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC XÂY
DỰNG VÀ SỬ DỤNG E-BOOK TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC
08
1.1. Lịch sử của vấn đề nghiên cứu
08
1.1.1. Trên thế giới
08
1.1.2. Ở Việt nam
08

1.2. Đổi mới phƣơng pháp dạy học
09
1.2.1. Xu hướng phát triển của nền giáo dục Đại học-Cao đẳng hiện đại
09
1.2.1.1. Các xu hướng phát triển chung của giáo dục ĐH-CĐ trên thế giới
09
1.2.1.2. Giáo dục ĐH-CĐ ở Việt Nam
10
1.2.2. Đổi mới phương pháp dạy học Đại học
10
1.2.2.1. Thực trạng sử dụng PPDH của các trường ĐH, CĐ hiện nay
10
1.2.2.2. Phương hướng đổi mới phương pháp dạy học đại học
11
1.2.2.3. Tổ chức dạy học đại học
12
1.2.2.4. Phương pháp dạy học đại học
12
1.2.2.5. Đặc điểm của phương pháp dạy học đại học
13
1.2.3. Cơ sở lý luận của dạy học tích cực
13
1.2.3.1. Các lí thuyết học tập
13


6
1.2.3.2. Quan niệm về dạy và học theo cách tiếp cận thông tin
17
1.2.5. Ứng dụng của CNTT&TT trong dạy học hóa học

20
1.2.5.1. Ứng dụng CNTT&TT trong dạy học Hóa học ở các nước trên thế
giới
20
1.2.5.2. Đổi mới PPDH Hóa học với sự trợ giúp CNTT&TT Phần mềm phục
vụ cho dạy học hóa học
22
1.2.5.3. Xây dựng giáo án điện tử
22
1.3. Cơ sở lí luận của phƣơng pháp tự học
27
1.3.1. Khái niệm tự học
27
1.3.2. Các hình thức của tự học
27
1.3. 3. Chu trình của tự học
28
1.3.4. Vai trò của tự học
29
1.3.5. Tự học trong môi trƣờng CNTT-TT. Tự học qua mạng
29
1.3.5.1. 1.3.5.1. Khái niệm
29
1.3.5.2. Lợi ích của tự học qua mạng
29
1.4. Cơ sở lí thuyết về E-book
30
1.4.1. Khái niệm về E-book
30
1.4.2. Ưu và nhược điểm của E-book

30
1.4.2.1. Ưu điểm của E-book
30
1.4.2.2. Nhược điểm của E-book
31
1.4.3. Các yêu cầu của việc thiết kế E-Book
31
1.4.3.1. Yêu cầu về nội dung
31
1.4.3.2. Yêu cầu về trình bày
32
1.4.3.3. Yêu cầu về bài tập
32
1.4.3.4. Yêu cầu về hướng dẫn sử dụng
32
1.4.4. Quy trình xây dựng E-book
32
1.5. Vấn đề sử dụng e-book trong việc dạy học Hóa học ở CĐSP
34
1.5.1. Thực trạng việc ứng dụng CNTT&TT trong dạy học Hóa học ở nƣớc ta
hiện nay
34
1.5.2. Thực trạng ứng dụng CNTT&TT trong dạy học hóa học ở trường
35


7
CĐSP
Tiểu kết chƣơng 1
36

CHƢƠNG 2: XÂY DỰNG E-BOOK HÓA HỌC VÔ CƠ 2
(ĐẠI CƢƠNG KIM LOẠI VÀ CÁC NGUYÊN TỐ KIM LOẠI KIỀM)
37
2.1. Giới thiệu về chƣơng trình SGT hóa học vô cơ 2
37
2.1.1. Cấu trúc chương trình
37
2.1.1.1. Quan điểm xây dựng chương trình hóa học vô cơ 2
37
2.1.1.2. Cấu trúc của chương trình Hóa học vô cơ 2
38
2.1.2. Chuẩn kiến thức và kĩ năng SGT hóa học vô cơ 2
39
2.1.2.1. Về kiến thức
39
2.1.2.2. Về kĩ năng
40
2.1.2.3. Về thái độ
40
2.2. Mục tiêu bài học và một số chú ý về PPDH
41
2.2.1. Chương 1: Đại cương kim loại
41
2.2.1.1. Mục tiêu của chương
41
2.2.1.2. Một số điểm cần lưu ý khi dạy học phần đại cương kim loại
43
2.2.2. Chương 2: Các nguyên tố kim loại kiềm
47
2.2.2.1. Mục tiêu của chương

2.2.2.2. Một số điểm cần lưu ý khi dạy học chương các nguyên tố kim loại
kiềm
47
49
2.3. Mục đích của việc thiết kế E-book
50
2.4. Lựa chọn phần mềm thiết kế e-book
50
2.4.1. Giới thiệu về EXE
51
2.4.2. Làm việc với EXE
51
2.4.2.1. Khởi động EXE
51
2.4.2.2. Giao diện của eXe
52
2.4.2.3. Thanh công cụ và các mục chọn Sidebar của eXe
52
2.4.2.4. Outline
52
2.4.2.5. iDevices
53
2.4.2.6. Authoring
53


8
2.4.3. Xây dựng nội dung cho khoá học
53
2.4.3.1. Xây dựng cấu trúc nội dung cho khoá học

53
2.4.3.2. Xây dựng nội dung cho các môđun thông qua các iDivice
54
2.4.4. Lưu, nạp và xuất bản nội dung
66
2.4.4.1. Lưu nội dung
67
2.4.4.2. Nạp nội dung
67
2.4.4.3. Xuất bản nội dung
67
2.4.5. Các tính năng khác của eXe
69
2.5. Thiết kế và sử dụng E-book hóa học vô cơ 2
69
2.5.1. Thiết kế E-book hóa học vô cơ 2
69
2.5.2. Khởi động đĩa CD
69
2.5.2.1. Khởi động đĩa CD tự động
69
2.5.2.2. Khởi động bằng tay
69
2.5.2.3. Khi trình duyệt block video
70
2.5.3. Sử dụng các tính năng cơ bản
70
2.5.4. Sử dụng E-book hóa học vô cơ 2
76
2.5.4.1. Sử dụng e-book theo hướng cao nhất của tự học là cho SV tự nghiên

cứu e-book mà không có GV hướng dẫn
77
2.5.4.2. Sử dụng E-book theo hướng GV dạy sẽ sử dụng phần mềm trình diễn
(có đường link đến E-Book) để dạy
78
2.5.4.3. Sử dụng E-book theo hướng có hướng dẫn của GV và có sự phản hồi
của SV
82
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2
84
CHƢƠNG 3 THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM
85
3.1. Mục đích thực nghiệm sƣ phạm
85
3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
85
3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm
85
3.2. Kế hoạch thực nghiệm sƣ phạm
86
3.2.1. Lựa chọn đối tượng thực nghiệm
86
3.2.2. Chuẩn bị cho thực nghiệm sư phạm
86


9
3.2.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
87
3.3. Kết quả thực nghiệm sƣ phạm

88
3.3.1. Kết quả đánh giá của GV và SV
88
3.3.2. Kết quả thực nghiệm sư phạm của các lớp TN và ĐC
91
3.4. Xử lí kết quả thực nghiệm
92
3.4.1. Xử lí theo thống kê toán học
92
3.4.2. Xử lí theo phần mềm
98
3.5. Phân tích kết quả thực nghiệm
99
3.5.1. Tỉ lệ SV yếu kém, trung bình, khá và giỏi
100
3.5.2. Đồ thị các đường luỹ tích
100
3.5.3. Giá trị các tham số đặc trưng
100
3.5.4. Giá trị tham số đặc trưng theo phần mềm
101
Tiểu kết chƣơng 3
102
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
103
1. Kết luận
103
2. Khuyến nghị
Tài liệu tham khảo
104

105











3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

Nghị quyết TW2 Khoá VIII, Chiến lược phát triển giáo dục 2001-2010 (Ban hành kèm
theo quyết định số 201/2001/QĐ-TTG ngày 28 tháng 12 năm 2001 của thủ tướng chính
phủ), Chỉ thị số 29/2001/CT-
ĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo BGD ngày
30/7/2001 về việc tăng
cường giảng dạy đào tạo và ứng dụng CNTT trong giáo dục,
một trong bốn mục tiêu đặt ra là: “Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong công tác giáo dục
và đào tạo ở các cấp học, bậc học, ngành học theo hướng sử dụng CNTT như là một
công cụ hỗ trợ
đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp giảng dạy, học tập ở các
môn học”
.
Điều 40 Luật GDĐH có ghi “Phương pháp đào tạo trình độ cao đẳng,

trình độ đại học phải coi trọng việc bồi dưỡng ý thức tự giác trong học tập, năng
lực tự học, tự nghiên cứu, phát triển tư duy sáng tạo, rèn luyện kỹ năng thực hành,
tạo điều kiện cho người học tham gia nghiên cứu, thực nghiệm, ứng dụng”

Từ những lí do trên chúng tôi chọn đề tài:
“Xây dựng e-book học phần Hóa Vô cơ 2 hỗ trợ tự học cho sinh viên ngành Hóa –
Sinh Trường Cao đẳng Sư phạm” với mong muốn hỗ trợ hoạt động dạy và học, góp
phần vào việc đổi mới phương pháp dạy và học hiện nay.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu, thiết kế, xây dựng sách điện tử e-book hỗ trợ hoạt động tự nghiên cứu học
phần hóa vô cơ 2, góp phần đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy và
học ở trường CĐSP, hỗ trợ tự học cho sinh viên.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về quá trình dạy- học. Nghiên cứu cấu trúc nội dung chương
trình Hóa học vô cơ 2, đặc biệt là chương 1 đại cương kim loại và chương 2 các nguyên
tố kim loại kiềm.
- Nghiên cứu quy trình thiết kế e-book.
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm: kiểm chứng sự đúng đắn của giả thuyết khoa học.


4
3. Khách thể, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình dạy học môn Hóa học ở Trường Cao Đẳng Sư Phạm Việt Nam.
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu
- Nội dung các chương 1, 2 học phần hóa học vô cơ 2.
- Các phần mềm thiết kế e-book và các phần mềm thiết kế bài học.
- Phương pháp sử dụng e-book kết hợp với dạy học truyền thống.
3.3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

Chương 1: Đại cương kim loại.
Chương 2: Các nguyên tố kim loại kiềm
4. Mẫu khảo sát
- SV lớp Hoá- sinh 09, hệ đào tạo CĐSP chính qui Trường CĐSP Hưng Yên.
- SV lớp Hoá- sinh 09, hệ đào tạo CĐSP chính qui Trường CĐ Hải Dương.
5. Câu hỏi nghiên cứu
- Việc sử dụng e-book trong hỗ trợ tự học cho sinh viên ngành Hóa-sinh sẽ đem lại
hiệu quả như thế nào đối với giáo viên và sinh viên?
- Bài giảng thiết kế dưới dạng e-book có được sử dụng làm tài liệu tham khảo không?
6. Giả thuyết khoa học
Việc sử dụng e-book kết hợp với hình thức dạy học truyền thống sẽ nâng cao năng lực
tự học, tự nghiên cứu, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học Hóa học ở trường
chuyên nghiệp trong giai đoạn hiện nay.
Bài giảng thiết kế dưới dạng e-book được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho GV và
SV giảng dạy và học tập.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý thuyết


5
- Nghiên cứu các văn bản và các chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Bộ giáo dục và Đào tạo,
cơ sở lí luận về xu hướng đổi mới PPDH hóa học, nội dung lí thuyết chủ đạo.
- Sử dụng phối hợp các PP phân tích, tổng hợp, phân loại, hệ thống hoá…
7.2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra, nghiên cứu.
7.3. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm và xử lí số liệu thực nghiệm
- Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm tra tính đúng đắn của giả thuyết khoa học.
- Xử lí kết quả thực nghiệm bằng phương pháp thống kê mới > kết luận của đề tài.
8. Những đóng góp của đề tài
- Xây dựng các bài học Hoá vô cơ 2 dưới dạng e-book.
- Nghiên cứu sử dụng e-book một cách hiệu quả.

- Sinh viên được tiếp cận với PP học tập mới, GV sử dụng e-book, xây dựng và tổ chức
dạy học theo sách.
9. Cấu trúc của luận văn
Luận văn gồm 3 phần chính: - Phần: Mở đầu
- Phần: Nội dung gồm 3 chương:
+ Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc xây dựng và sử dụng e-book trong dạy
học hóa học.
+ Chương 2: Xây dựng và sử dụng e-book Hoá vô cơ 2, chương 1: đại cương kim loại
và chương 2: các nguyên tố kim loại kiềm.
+ Chương 3: Thực nghiệm sư phạm.
- Phần: Kết luận và khuyến nghị.
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG
E-BOOK TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC
1.1. Lịch sử của vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Trên thế giới


6
Ở các nước phát triển như Mỹ, Nhật, Anh, Pháp…việc dạy học sử dụng e-book đã trở
nên rất phổ biến, mang lại nhiều lợi ích cho xã hội.
1.1.2. Ở Việt nam
Nguyễn Thị Ánh Mai, Thiết kế e-book hóa học 10 (2006), Thành phố Hồ Chí Minh.
Cuốn e-book này có nhược điểm là sử dụng phần mềm thiết kế e-book không có tình
huống học tập dẫn dắt học sinh tới kiến thức mới.
Nguyễn Thị Minh Trang, Thiết kế e-book hóa học lớp 10 NC chương 5 nhóm halogen
(2010), khóa luận tốt nghiệp – ĐHSP Hà Nội.
Đinh Thị Hồng Nhung, Thiết kế E-book hóa học vô cơ 11 NC (2007), luận văn thạc sĩ
khoa học giáo dục, Hà Nội.
Nguyễn Thị Nhung, Thiết kế e-book hóa học 11 NC- chương 4 : đại cương về hóa học

hữu cơ, Khóa luận tốt nghiệp đại học.
Nguyễn Thúy Hằng , Thiết kế e-book hóa học 12 NC phần kim loại (2008), Luận văn
thạc sĩ – K16 – ĐHSP Hà nội .
Nguyễn Thị Dạ Thảo , Thiết kế e-book hóa học 11 NC phần hữu cơ (2008), Luận văn
thạc sĩ – K16 – ĐHSP Hà Nội .
Phạm Thị Kiều Hạnh, Thiết kế e-book hóa học 10 NC, nhóm Halogen và nhóm Oxi,
Luận văn thạc sĩ – K18-ĐHSP Hà Nội.
1.2. Đổi mới phƣơng pháp dạy học
1.2.1. Xu hướng phát triển của nền giáo dục Đại học-Cao đẳng hiện đại
1.2.1.1. Các xu hướng phát triển chung của giáo dục ĐH-CĐ trên thế giới
 Xu hướng đại chúng hóa: Chuyển từ giáo dục tinh hoa sang giáo dục đại chúng và
phổ cập.
 Xu hướng đa dạng hóa: Phát triển nhiều loại hình trường với cơ cấu đào tạo đa dạng
về trình độ và ngành nghề theo hướng hàn lâm.
 Tư nhân hóa
 Bảo đảm chất lượng và nâng cao khả năng cạnh tranh.


7
1.2.1.2. Giáo dục ĐH-CĐ ở Việt Nam
1.2.2. Đổi mới phương pháp dạy học Đại học
1.2.2.1. Thực trạng sử dụng PPDH của các trường ĐH, CĐ hiện nay
1.2.2.2. Phương hướng đổi mới phương pháp dạy học đại học
1.2.2.3. Tổ chức dạy học đại học-Phương pháp dạy học đại học
1.2.2.4. Đặc điểm của phương pháp dạy học đại học
1.2.3. Cơ sở lý luận của dạy học tích cực
1.2.3.1. Các lí thuyết học tập
 Thuyết hành vi: Học tập là sự thay đổi hành vi
 Thuyết nhận thức: Học tập là quá trình xử lý thông tin
 Thuyết kiến tạo: Học tập là tự kiến tạo tri thức

1.2.3.2. Quan niệm về dạy và học theo cách tiếp cận thông tin
1.2.5. Ứng dụng của CNTT&TT trong dạy học hóa học
1.2.5.1. Ứng dụng CNTT&TT trong dạy học Hóa học ở các nước trên thế giới
1.2.5.2. Đổi mới PPDH Hóa học với sự trợ giúp CNTT&TT Phần mềm phục vụ cho
dạy học hóa học
- Một số phần mềm quen thuộc để biên soạn bài giảng, thiết kế giáo án điện tử như:
MS.Word, MS.Powerpoint, MS.Frontpage.
- Một số phần mềm chuyên dụng để soạn thảo công thức Hóa học phức tạp như:
ACD/chem sketch,
- Một số phần mềm dùng để thiết kế trang web hóa học: Frontpage,
- Một số phần mềm về thí nghiệm ảo và thí nghiệm mô phỏng hóa học: Multimedia
Science School (MSS),
- Một số phần mềm vẽ minh họa các thí nghiệm: MS.Drawing, Paint, Corel Draw,
ScienceTeacherHelper
- Phần mềm xử lý ảnh và thiết kế các minh họa động về các thí nghiệm, qui trình sản


8
xuất hoặc mô hình hóa những khái niệm trừu tượng: Adobe Photoshop; Macromedia
Flash MX, 3D Studio Max, Ulead VideoStudio
- Xây dựng các phần mềm kiểm tra trắc nghiệm bằng: MS Access, Visual Basic,
1.2.5.3. Xây dựng giáo án điện tử
 Dạy học với phương tiện điện tử (e-learning)
 Giáo án điện tử và Bài giảng điện tử
 Học liệu điện tử
 Quy trình xây dựng giáo án điện tử
1.3. Cơ sở lí luận của phƣơng pháp tự học
1.3.1. Khái niệm tự học
Tự học là một bộ phận của học, nó cũng được hình thành bởi những thao tác, cử chỉ,
ngôn ngữ, hành động của người học trong hệ thống tương tác của hoạt động dạy học.

1.3.2. Các hình thức của tự học
Tự học có ba hình thức chính:
 Tự học không có hướng dẫn
 Tự học có hướng dẫn
 Tự học có hướng dẫn trực tiếp
1.3. 3. Chu trình của tự học

Chu trình tự học
1.3.4. Vai trò của tự học
- Tự học có ý nghĩa quyết định quan trọng đối với sự thành đạt của mỗi người.


9
- Tự học là con đường tự khẳng định của mỗi người
- Tự học khắc phục nghịch lí: học vấn thì vô hạn mà tuổi học đường thì có hạn.
- Tự học là con đường tạo ra tri thức bền vững cho mỗi người.
1.3.5. Tự học trong môi trường CNTT-TT. Tự học qua mạng
1.3.5.1. Khái niệm:
1.3.5.2. Lợi ích của tự học qua mạng
1.4. Cơ sở lí thuyết về E-book
1.4.1. Khái niệm về E-book
1.4.2. Ưu và nhược điểm của E-book
1.4.2.1. Ưu điểm của E-book
1.4.2.2. Nhược điểm của E-book
1.4.3. Các yêu cầu của việc thiết kế E-Book
1.4.3.1. Yêu cầu về nội dung
1.4.3.2. Yêu cầu về trình bày
1.4.3.3. Yêu cầu về bài tập
1.4.3.4. Yêu cầu về hướng dẫn sử dụng
1.4.4. Quy trình xây dựng E-book

1.5. Vấn đề sử dụng e-book trong việc dạy học Hóa học ở CĐSP
1.5.1. Thực trạng việc ứng dụng CNTT&TT trong dạy học Hóa học ở nước ta hiện nay
Nguyễn Thúy Hằng [21], qua điều tra 138 giáo viên Hóa học, thấy rằng hầu hết GV
đều cho rằng ứng dụng CNTT&TT trong dạy học hoá học là cần thiết (90%) và việc
ứng dụng CNTT góp phần làm cho giờ học sinh động hơn, SV tiếp thu bài nhanh hơn,
nhờ thế chất lượng bài dạy được nâng cao hơn. Cũng theo kết qủa của các phiếu điều
tra đó thì trình độ tin học của GV nói chung còn hạn chế, số GV sử dụng máy tính và
các thiết bị dạy học hiện đại trong giờ dạy của mình chỉ chiếm: 14,5% sử dụng thường
xuyên; 63,77% hiếm khi sử dụng, còn 21,8% chưa sử dụng bao giờ.


10
Kết qủa điều tra là cơ sở thực tiễn cho việc nghiên cứu đề tài và đồng thời cũng là cơ
sở cho yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học Hóa học trong giai đoạn hiện nay.
1.5.2. Thực trạng ứng dụng CNTT&TT trong dạy học hóa học ở trường CĐSP
Trong dạy học nói chung và dạy học hóa học nói riêng ở CĐSP Hưng Yên, việc ứng
dụng CNTT-TT là một nhu cầu cấp thiết. Tuy nhiên việc ứng dụng CNTT-TT chưa
đảm bảo nguyên tắc tích hợp với phương pháp dạy học bộ môn hóa học. CNTT-TT là
phương tiện hỗ trợ mạnh mẽ dạy học hiệu qủa. Vẫn lạm dụng công nghệ và kỹ thuật,
làm phiền người học bằng những màu sắc loè loẹt, hiệu ứng rắc rối. Khi sử dụng mạng
Internet chưa lưu ý SV tính mục đích, hiệu qủa, tránh sa đà mất nhiều thời gian lướt
Web, chat, game online…
Chưa có GV nào xây dựng và sử dụng e-book trong giảng dạy Hóa học cũng như các
bộ môn khác.


Tiểu kết chƣơng 1
Trong chương 1 chúng tôi đã trình bày những nội dung sau :
 Khái quát lịch sử của vấn đề nghiên cứu, những xu hướng đổi mới PPDH ở Việt nam
cũng như trên TG, đây là xu hướng chung của toàn thể nhân loại nhằm đáp ứng được

yêu cầu về con người trong thời kì mới. Đặc trưng và xu hướng phát triển của nền giáo
dục Đại học-Cao đẳng hiện đại. Các tiếp cận làm cơ sở cho sự đổi mới phương pháp
dạy học Hóa học bao gồm: Thuyết hành vi, thuyết nhận thức, thuyết kiến tạo, dạy học
phát huy tính tích cực chủ động của người học. Đổi mới phương pháp dạy học Đại học:
Thực trạng sử dụng PPDH của các trường ĐH, CĐ hiện nay, phương hướng đổi mới -
tổ chức dạy học đại học, phương pháp - đặc điểm của phương pháp dạy học đại học.
2. Tầm quan trọng và tính tất yếu của việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền
thông trong dạy học Hóa học. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học
Hóa học ở nước ta hiện nay; Đổi mới phương pháp dạy học Hóa học với sự trợ giúp của
công nghệ thông tin và truyền thông; Lịch sử vấn đề nghiên cứu ứng dụng CNTT&TT


11
trong dạy học Hóa học.
3. Hệ thống hóa quy trình xây dựng và thiết kế giáo án điện tử, e-book: Ưu - nhược
điểm và cách sử dụng hiệu quả. Việc ứng dụng CNTT&TT trong dạy học nếu không
hợp lý có thể làm phân tán chú ý, mất thời gian của người học, không nâng cao chất
lượng dạy học.
4. Vấn đề sử dụng e-book trong việc dạy học hóa học ở CĐSP: nắm bắt thực trạng ứng
dụng bài giảng e-book của giảng viên và sử dụng e-book trong tự học, tự nghiên cứu
của sinh viên Hóa sinh CĐSP Hưng yên.





CHƢƠNG 2
XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG E-BOOK HÓA HỌC VÔ CƠ 2
(ĐẠI CƢƠNG KIM LOẠI VÀ CÁC NGUYÊN TỐ KIM LOẠI KIỀM)
2.1. Giới thiệu về chƣơng trình SGT hóa học vô cơ 2

2.1.1. Cấu trúc chương trình
2.1.1.1. Quan điểm xây dựng chương trình hóa học vô cơ 2
 Đảm bảo thực hiện mục tiêu môn Hoá học trường chuyên nghiệp.
 Đảm bảo tính nâng cao, tính khoa học, tính thực tiễn, tính hiện đại, tính khả thi.
 Đảm bảo tính đặc thù của môn Hoá học:
 Đảm bảo tính định hướng đổi mới PPDH hoá học theo hướng tích cực hoá :
 Đảm bảo việc thực hiện đổi mới đánh giá kết quả học tập của SV :
 Đảm bảo được tính kế thừa những thành tựu dạy học Hoá học trong nước và thế giới
 Đảm bảo tính phân hoá của chương trình hoá học


12
2.1.1.2. Cấu trúc của chương trình Hóa học vô cơ 2
 Hệ thống kiến thức đại cương kim loại
- Các phương pháp điều chế
- Cấu trúc tinh thể phổ biến của kim loại
- Cấu trúc tinh thể ion
- Cấu trúc tinh thể hợp kim
- Thuyết vùng-giải thích tính chất vật lí
- Tính chất hóa học chung của kim loại
 Các nhóm nguyên tố hóa học
- Các nguyên tố kim loại kiềm, nhóm IIA, IIIA, IVA, VA.
- Các nguyên tố nhóm B.
- Các nguyên tố họ Actini và họ Lantan.
2.1.2. Chuẩn kiến thức và kĩ năng SGT hóa học vô cơ 2
2.1.2.1. Về kiến thức
2.1.2.2. Về kĩ năng
2.1.2.3. Về thái độ
2.2. Mục tiêu bài học và một số chú ý về PPDH
2.2.1. Chương 1: Đại cương kim loại

2.2.1.1. Mục tiêu của chương
 Về kiến thức
 Về kĩ năng
 Về thái độ
2.2.1.2. Một số điểm cần lưu ý khi dạy học phần đại cương kim loại
 Cấu tạo kim loại
 Tính chất vật lý của kim loại


13
 Tính chất hóa học chung của kim loại
 Nghiên cứu các nhóm nguyên tố kim loại
2.2.2. Chương 2: Các nguyên tố kim loại kiềm
2.2.2.1. Mục tiêu của chương
 Về kiến thức
2.2.2.2. Một số điểm cần lưu ý khi dạy học chương các nguyên tố kim loại kiềm
 Nội dung
 Phương pháp dạy học
2.3. Mục đích của việc thiết kế E-book
E-book được thiết kế với mục đích cung cấp một công cụ hỗ trợ đắc lực cho hoạt
động tự học môn Hoá học của SV ở các trường ĐH-CĐ.
2.4. Lựa chọn phần mềm thiết kế e-book
Chúng tôi đi đến việc lựa chọn phầm mềm eXe làm công cụ để thiết kế bởi đây là
phần mềm miễn phí, có mã nguồn mở, có thể đóng gói theo tiêu chuẩn SCORM 1.2 sử
dụng cho các LMS hoặc LCMS hoặc xuất thành Web site dạng online hoặc offline đáp
ứng được đầy đủ các yêu cầu của một phần mềm xây dựng giáo trình điện tử.
2.4.1. Giới thiệu về eXe
Elearning XHTML editor (eXe) là một công cụ xây dựng nội dung đào tạo được
thiết kế chạy trên môi trường web để giúp đỡ các giáo viên và các học viên trong việc
thiết kế, phát triến và xuất bản các tài liệu dạy và học trên web mà không cần phải

thành thạo về HTML, XML hay các ứng dụng xuất bản web rắc rối khác.
2.4.2. Làm việc với eXe
2.4.2.1. Khởi động eXe
2.4.2.2. Giao diện của eXe


14

2.4.2.3. Thanh công cụ và các mục chọn Sidebar của eXe
2.4.2.4. Outline
Mục chọn Outline cho phép người dùng thiết kế một đề cương phản chiếu cấu trúc
theo thứ tự và phân loại ưu tiên, ví dụ: Phần- chương- bài. Tuỳ theo cấu trúc của từng
giáo trình mà ta có thể tự thiết lập chúng.
2.4.2.5. iDevices
2.4.2.6. Authoring
2.4.3. Xây dựng nội dung cho khoá học
2.4.3.1. Xây dựng cấu trúc nội dung cho khoá học.
2.4.3.2. Xây dựng nội dung cho các môđun thông qua các iDivice
 Cấu trúc của một trang tài liệu trong eXe
Một trang tài liệu trong eXe được cấu thành bởi một hoặc nhiều thành phần riêng biệt
gọi là các iDevices nằm xen kẽ nhau.
 Sử dụng các iDevice để xây dựng nội dung học tập
 Mục tiêu của bài học



15
 Hƣớng dẫn tự học
Hoạt động thảo luận

Hoạt động đọc hiểu: Đây là dạng thu gọn của Case Study với một Activity

Kiến thức cần biết trước
 Bài tập

2.4.4. Lưu, nạp và xuất bản nội dung
Hiện tại eXe sử dụng 3 loại định dạng file chính như sau: .elp, SCORM export, IMS
export, HTML export.
2.4.4.1. Lƣu nội dung


16
Chọn File -> Save
2.4.4.2. Nạp nội dung
Chọn File \ Merging \ Insert package, Chọn gói muốn nạp, Nhấn nút Open
2.4.4.3. Xuất bản nội dung
 Xuất bản gói nội dung dƣới dạng web
 Xuất bản gói nội dung dƣới dạng các gói nội dung SCORM/IMS
2.4.5. Các tính năng khác của eXe
- Xây dựng một iDevice mới với iDevice Editor.
- Tạo một iDevice, thay đổi ngôn ngữ sử dụng, thay đổi giao diện tài liệu.
2.5. Thiết kế và sử dụng E-book hóa học vô cơ 2
2.5.1. Thiết kế E-book hóa học vô cơ 2
2.5.2. Khởi động đĩa CD
2.5.2.1. Khởi động đĩa CD tự động
Đưa CD- ROM vào ổ đĩa CD, chương trình sẽ tự động chạy.
2.5.2.2. Khởi động bằng tay
Nếu vì lí do nào đó mà CD không tự động khởi động, tìm và nhắp chuột trái vào
index.html trong đĩa CD.
2.5.2.3. Khi trình duyệt block video

- Nhắp chuột phải vào dòng thông báo trên trình duyệt
- Chọn Allow Blocked Content
2.5.3. Sử dụng các tính năng cơ bản
Giao diện ban đầu :


17

Vào tiếp theo là mục tiêu của học phần Hóa vô cơ 2 để SV phải xác định được những
nội dung SV sẽ được tiếp cận và cần phải nắm được:

Sau nữa là tổng hợp những tài liệu phục vụ cho việc họa và dạy học phần Hóa học vô
cơ 2 của GV và SV:

Bên trái nội dung là các chương, bài, mục được trình bày ở dạng cây thư mục, thuận
tiện cho việc sử dụng:


18

Ở đầu mỗi chương đều có mục tiêu của chương để SV nắm được yêu cầu về kiến thức,
kĩ năng của GV trước khi học.

Nội dung của mỗi chương được chia thành 4 phần :
Phần 1: Hƣớng dẫn tự học phần lí
thuyết


Phần 2: Hƣớng dẫn tự học phần bài tập
Bài tập tự luận:

 Bài tập tự luận cơ bản trong SGT

Phần 3 Tổng kết chương
Phần 4: Đọc thêm


19


2.5.4. Sử dụng E-book hóa học vô cơ 2
2.5.4.1. Sử dụng e-book theo hướng cao nhất của tự học là cho SV tự nghiên cứu e-
book mà không có GV hướng dẫn
2.5.4.2. Sử dụng E-book theo hướng GV dạy sẽ sử dụng phần mềm trình diễn (có
đường link đến E-Book) để dạy.
2.5.4.3. Sử dụng E-book theo hướng có hướng dẫn của GV và có sự phản hồi của SV.
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2
Chương 2 đã hoàn thành một số nội dung chính sau đây:
 Phân tích cấu trúc, nội dung chương trình hóa học vô cơ 2, chuẩn kiến thức, kĩ năng
và mục tiêu qua mỗi bài học, nhất là những điểm mới và khó cần chú ý trong chương.
 Phân tích và lựa chọn phần mềm thiết kế exe cho e-book, qui trình thiết kế e-book
bằng exe.
 Thiết kế E-book hóa học vô cơ 2, đại cương kim loại và các kim loại kiềm bằng phần
mềm eXe. Trên cơ sở những lí luận về tổ chức dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt
động nhận thức của SV, kết hợp với việc nghiên cứu khai thác nhiều nguồn tư liệu
tham khảo: sách, vở, báo chí, mạng internet.
 Đã đề xuất ba hướng sử dụng E-book trong dạy học chương 1: đại cương kim loại và
chương 2: các kim loại kiềm của SGT Hóa học vô cơ 2.


CHƢƠNG 3

THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM


20
3.1. Mục đích thực nghiệm sƣ phạm
3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm định tính đúng đắn của giả thuyết khoa học
của đề tài
3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm
- Thực nghiệm sư phạm phải đảm bảo kết quả về mặt định lượng…
- So sánh kết quả của GĐTTĐ với GĐSTĐ, từ đó đánh giá sơ bộ hiệu quả của quá trình
dạy học theo hướng tích cực có sử dụng e-book.
- Xử lí và phân tích kết quả để đánh giá khả năng sử dụng e-book Hóa học vô cơ 2.
- Khảo sát sơ bộ về điều kiện cơ sở vật chất và khả năng ứng dụng e-book của GV và
SV trong việc đổi mới PPDH.
3.2. Kế hoạch thực nghiệm sƣ phạm
3.2.1. Lựa chọn đối tượng thực nghiệm
Lựa chọn địa bàn: Trường CĐSP Hưng Yên và Trường CĐ Hải Dương.
Lựa chọn sinh viên: đối tượng được chọn là sinh viên lớp hóa sinh.
3.2.2. Chuẩn bị cho thực nghiệm sư phạm
- Xây dựng phiếu điều tra về tình hình ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông
(CNTT) của GV trong dạy học hoá học ở trường cao đẳng.
- Xây dựng phiếu điều tra về việc sử dụng e – book trong việc hỗ trợ, góp phần đổi
mới PPDH của GV trong dạy học hóa học ở trường cao đẳng.
3.2.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Giai đoạn 1(GĐTTĐ): hay còn gọi là giai đoạn trước tác động, giáo viên tiến hành
dạy theo phương pháp thông thường.
Giai đoạn 2(GĐSTĐ): hay còn gọi là giai đoạn sau tác động, giáo viên tiến hành dạy
theo phương pháp tích cực hóa( dùng e-book và hệ thống bài tập trong ebook).
Số lần kiểm tra: 1 bài kiểm tra trình số 1, thời gian là 60 phút.