MỤC LỤC
!
"
#$%&'
()*+,-.&/,01&234
-56789:;<=4
>-567(7?@?ABCD
>$EFG(7?@?ABCD
>>H9I7=JKD
>LMN(7?@?ABCI5FO
> $P<G(7?@?ABC!
>!,7Q7(7?@?ABCG)"
L()9<)R(7?@?ABC"
LH)S7'
L>()9<6T'
LLH)U<VTWV4
L H)S7XWV7:YZ4
L!H)XWV7:YZ[D
H)S7X\7:YZD
][ZFD
>([^_7:G)//AD
L> ;]PEVG)
L>!;]PvG) !
L>"A[))7rC)Y)7r !
LLnq`W]C)RB9:;<=^
wY17 '
LLbS7W]B9:;<=R 4
LL>bS7W]B9:;<=R>!O
b3&u,!!
kjjx&1/b1st!"
H1yy(H
L
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TT Viết tắt Tiếng Việt Tiếng Anh
ε
zY5d: ({qBBB:
> A $P67r AqqB
L |A $P67r)I |BBAqqB
X
-]7[Ig B
! t.}-1$~ -5V])R {.7{
" t}-1H1~ -5V6 {BB
' HQ67 HB
4 //A
.7X\7:Y
Z
/ /[
ABB:
D •€//A
.7X\7:Y
ZgZ
•B / /[
ABB:
O •/‚//A
.7X\7:Y
ZUhgZ
•B B /ƒ
/ /[
ABB:
-•€//A
.7X\7:Y
ZN
-B •7B /
/[
ABB:
> 1( $„… 1†(
L • $„T6` BBqBB[[q[B
! •/t
XJ)`?,h
6Y1R.7I
•q q /77B
tƒ
" ‡1t XJ25 ‡q1Btƒ
' B (7?@? (B?@?B[B
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
z>*_]e7 L
z>>*bS7W]PrGe79<>R\:e7 L!
z>L*(]<R) L'
zL*bS7W]P\G?(7C@ >
zL>*(]??|?A
:ˆW
G)=S7:?-1H1?-1$ L
zLL*bS7U[S7hT
zL *bS7U[PEVG)Ye7-z
zL!*bS7U[PvG)Ye7-z !
zL"*bS7U[PEVe7-z}HHY)7r~ "
zL'*bS7[[))7rC) "
Y)7rYe7-z
zL4*bS79<PdG9:;<=R 4
zLD*(][[•
<
C•
8C)RGUV 4
PdG9:;<=R
zLO*(][[•
<
C•
8C)RGUV D
9:;<=‰‰\:e7
zL*bS79<PdG9:;<=R> !O
zL>*(][[•
<
C•
8C)RGUV !
PdG9:;<=R>
zLL*(][[•
<
C•
8C)RGUV !
9:;<=‰‰\:e7
zL *(][[•
<
C•
8C)RGB !
PdG9:;<=>R\:e7
DANH MỤC CÁC HÌNH
!
1IS76)PVX/C=Pq7q](
W
>O
1>*]X\7:YZ >
1L*(\7V„… >
1 *(VVPG„… >>
1!*$„T6`}•~ >L
1"*()5C7:YZgZ >
1'*.7:q7h >!
14*z:q7h€V9:7:YZ >!
1D*16S7gC6[ >'
1L*()=S7:W]U7:< L
1L>*zF7=US7C)R9:W<=R D
1LL*zF7=US7C)R(79:W<=R D
1L *zF7=US7C)R@9:W<=R !O
1L!*zF7=US7C)R(7?@Ce79:7IR !O
1L"*zF7=US7C)R9:;<=R> !>
1L'*zF7=US7C)R(79:;<=R> !>
1L4*zF7=US7C)R@9:;<=R> !L
1LD*zF7=US7C)R(7?@Ce79:7IR> !L
MỞ ĐẦU
,)5)RYY)7Š5`dh‰vC
Q7V`d^)587TF)R[ZqC7IMd:?9:
"
‹UhC“cỏ cây vô loại”CC997hq)Œ?B^?
6v?d<N6v•'Ž
B‡1t?Y5TU>OOOOC`d)R[Zq`
C7I[I9:7IŠT54O•[ICC)R[Z
qBU6X7:8Gq9P?[IC)R[ZqU
h6Tq)R)87•>ŽMU))RY77rT
]<C])RY[•\UTV[r=87T?6
U[CQTg?Cq[gG9:7IC\Q
M6U9:7ITUK667S7?E6C
V7IT7=Iw7=q)RYYCIS79E
6GCT[C:q)RY5•4Ž(9:;<=T?‘
C)Rq‰C7IXq9F87]87V6•>Ž
,C::?2g?)ŠU’])Rf877:YI
UVTN`U“S7gI5F[IC)A`7
:\9fG87UV)R)?•B?(7?@?AB
PdGF)?T?7?7:?C7:Y9:
q\767G6d?I7:[7:qq)Œ#P=P\]=?
U•?[BBC)Rd)P7:YI)R:7
)CPd•"Ž
H)9<S7X\7:YZCP)
9<6V)RJqPŠFW]C)R7:Y
I)RI)Re7)*e7S7E?e7)5?`r?q)R
r”&AH}q)RFc~•))])R?(7?
@CABf//A•LŽ?• Ž?•"Ž
;7\w`T?vhg8C“ Xác định kẽm, đồng và selen
trong cây Xích đồng nam ở Thừa Thiên Huế bằng phương pháp quang phổ hấp
thụ nguyên tử” . ,fV[^UgF9:;<=^w
Y17CJqC66
Chương 1
TỔNG QUAN LÝ THUYẾT
'
1.1. Giới thiệu về cây Xích đồng nam • Ž?•'Ž?•>Ž
Tên cây: ;<=?\‹?N‹?–‹?v<
}~YUgHerbaClerodendri Japonici
Mô tả: CV9:?!€>—(C7h?TŠY?
˜:Th]?9CN˜—gI?d€?
aTK‹?qCCP!€LO?9q–?E9q)5W7\w
I?9Uh87—(7IUhh?qC!€O—(g^g
9?UC?C7‹r?=E=V?qCO€>O?
]C:gNqC—.7Q7?U<C7<W…S7T>V[
7?>VTPŠU7:?T?)q9gC9:–‹
Phân bố: (9:g^7.7I?™$P?,dz?M6,?C5
W#)59:gwA?1C-?7:Y.7?1NzC5
.7,HX^Š‰=vC=f
Bộ phận dùng:C97S7K?I\Cv9:[T
HE[\:Uh(TUq‰)
Công dụng: bU7r?IY(U<)?YZ7?U
7:6Uh87?Cq?^?7:?U5W)7J?7)*
,C:!‚>OC9:q)5qV7I[??Y)ŠEa\:
)5Z)?‹?^
Tính vị:<?–?T‰h
Tác dụng:6?P?U7w\Y7Y
Điều trị:
- Ung nhọt, viêm da:)Š
- Phụ nữ viêm sinh dục, huyết trắng:!OOC\7[hF7P?q‰
Z$=q‰LO‚ O\7[7I
- Viêm đường tiết niệu:(C;<= O?b9O?q9:
zNLO?\7[7I
- Sốt vàng da:(C;<= O?bšQ7`O?V-\!?
I>O?\7[7I
4
#7.7I?)Rq‰]V5?›?[C\G|‘
q‰]\?7JW)?7)?XU„B?U7:?
›W7\7:C6œ)Rq‰C]gCYGq
1.2. Giới thiệu về Cu, Zn, Se và Mn
1.2.1. Đặc điểm của Cu, Zn, Se và Mn •Ž?• Ž?•!Ž
(7:YI
$EF
(7 @ AB
AIJ` >! >D LO L
(7U“
,T Mjjz jz jjz Mj/
,7:YZ)R ! ?D "L?!! "!?LD '4?D"
q}ˆ~ '?4" 4?D '? ?4
,6PT:}
O
(~ > " O4 D?" >>
,6P[h}
O
(~ >O" >!"> DO'?> "4!
AIWTR\ •>?•L?• ?•"?•' •?•> •> ‚>?• ?•"
MVX\E
)Uq‰•€//A
C•/€//A}~
>'D?! L>'? >L?D D"?
1.2.2. Phân bố trong nguồn thức ăn
`d?=)W7\6`rC7\U
)7G}U9:~?7d7}d7Cd71C~?V}d7PCh̀̀~?•
I}vCvVB~?9:}CCUh~?d)B?Y7B?
S7V?V)5q)?h7W?C[hhPd?=d
7877:‘F?h‰?w7C]N•!Ž?•"Ž?•OŽ?•DŽ?•>"Ž
b•)d7^•IhCVd7?V<:V
)5q)})RU•d7^hV•IC]4O•UW:W~
Pd?U•d787\[N7:?]V‹}B?N~?]
[v?N?N‹J•!Ž?•"Ž?•OŽ?•4Ž?•>>Ž
`d?[BBd787^\?qQ7h7?V•I
7:YV}ABT87^5‹V•I~?C?‹Pd?[BB
D
T87?E6CqCw??7?Pd?N‹
J(CPdU)T)R[BBUhX]C‹•LŽ?•4Ž
,7=`rJ87C7W?d7?•I7:YV?
VV?CY?„?N‹JJB[BT87
V•I)W:W]?[T<•!Ž?•"Ž?•OŽ
1.2.3. Vai trò của Cu, Zn, Se và Mn đối với cơ thể
1.2.3.1. Vai trò của Cu đối với cơ thể
#Už;j;?=)RWBCCQUT7C‰
5[8N677US7[YPdZ6Ur7
QK?=)IRCTP[g5P[I7:YIC
CQqq)Œ)*•B?@??(C7WEq‰=Š)R
hd)\qq)Œ:7wKD>O)Q7g
)87WBTUhS7gd<N6?87)`[`
w)5V‹TwPK7IGggf=[•C7:Y
9GJI`q
$=TNS7g87VPGF)*[W7\=
7:Q7?I[B[[?XRP[I\QP[IPd})
\B[BvVq‘Š~?XRT‚hGP[I7:
P)7:?7:)Rd?T‚h[qC$=
NCCQGP[IBƒ:S7gT687I`q?
CU‹]WT?TECg9?Ng?
??X?Š?UF[JaGWXF8N6)R
V•"Ž?•OŽ?•DŽ?•>!Ž
Một số dấu hiệu và triệu chứng khi cơ thể thiếu đồng: ,K DDO?
HBŸ/CP[`Bq YPdd\:=q`G:7
VCCCQYU5BBBƒ:}~V7PY
)d\:U7=EŠ]\[I^q?6?6
U5CPQU,)ŠS7[CJ)R87
6_YS7=•OŽ?•4Ž?•>!Ž?•>"Ž
Đồng và bệnh tim mạch:M5N)79[JU‹BV
)\g C= Š ) ]‹S7 7P7d8
O
6[JU‹BVG)-Q)f=TP
N5[`FGK6)C:?Uhq)wG
T PK7I? CC [`7 GTb7=?Pd
)T69=\)?CPPz6=7)R
\:^)TC)R=\$=\CK<V:
GBChVFBW:Tq?qTK7:8
6V•"Ž?•>!Ž?•>"Ž
Đồng và bệnh viêm khớp:$=Š)RCTYS7IV
U1:B7B}YU5JKGB7[)7C~Š
)RBq YU5qV\?)KD!J=
)RhdCT67S787]YU5•>Ž?•>!Ž?•>"Ž
Đồng và bệnh loãng xương: (9:Q>OOK?|qBB€[›
)$J?f`6ŠW)Š:CVU
69 Š)R X[7Y)R = K [7T?f
J7:ŠCdPNS7gI5=[X
RGW)ChYU•OŽ?•>Ž?•>!Ž
Đồng và trẻ sơ sinh:)R<•:=L7IG
U“?š][[5ŠUhTGF)7Q:G)R=
T?7Q78=87UF}ˆC:~[5š[[G
}O?>ˆC:~#š[[CšB?=7TFqe7
7?\)8W)?[7:K)^?‘‰)W7:Y}
V?v?YX~•"Ž?•OŽ?•>!Ž?•>"Ž
1.2.3.2. Vai trò của Zn đối với cơ thể •!Ž?•"Ž?•OŽ?•4Ž?•>>Ž
,KDL ?QQ7Yqq8d5QS7gGU•I5
FPd?U•Ur7QKTqKE6[w^R
(7IKD!O?U•)R\dCPUqq)ŒQ
))S7FGUgqq)ŒVFTTW7
)5‹S7UK7U•G)?E6C7=q
q)Œwh),KD"?/AH[qCP[`U[VjŠ
d\:P[IU7`^hhq7U•Ur7QKŠW7\
687)‰CK7:[qP=q9)
b•=VVJKqV@
>•
?)R9IPŠ
F[7U)R\7,))^CJU?!€>?!U•?CP
UJJ>[7[bLO•)RC:^W)C"O•
)d787\^?7:86?d??:?T?YD!•
U•GF5GCCCCb•7:)¡
O?• X)RU•F b•9IUh87Š?
)T87\WC\
(CUgŠW])R[`YS7GU•5 LOO
Bƒ:?5JK*
‚ b<<[`FGC5?=CŠ]I`
qCX)
‚ 1CC87N[`VPGP[I‚)[7G
7::?7[G7:)5g?B[BB}T‚h[q~
‚ K)UK\WG=7:Q7
‚ K)<8GCV?CC
‚ $87N[`VPG7:86
‚ b<<[`=)
‚ b<<[`7:FTG/
‚ b<<[`VPG]CG6QU7)
‚ -vFV‹\PV?UVE?IV[`ŠT
Một số dấu hiệu và triệu chứng khi cơ thể thiếu kẽm:,KD4>?1qB
C‡B[)^9[CGS7I7U•Y
g=X)F7}Xd\CYq~?[7:JK6
I‘q]?T:q‘Š:?T6?qUh?T?dF
K)^?Cd‘F5<C\`—Ch:7UK[
_?K7:[qC<q]—q‘E[`IU?q‘
[7?Jš:7Cq‘]q]qVET\8Uh
)^6QU?d5?)C7U•q‘][7:C
W)?87qC:Gq?Y)ŒC],)ŠS7[C
J)R87S76_YS7U•
>
Kẽm và quá trình di truyền: (CYJ7*HBƒC-[†}D'4~?
@BCP[`}D4>~?/U[CP[`}D4D~I)
S7[T[7<K9[CUhq‘qCFdb7
U•?BEY,A)Vq7:8CP[IIVYgU
Kẽm và quá trình tiêu chảy: ,KD4 ?-[7U•[•C
[7:6‘q]C[`d7:FCYV7PqeY7:
Kẽm và quá trình tăng trưởng:(h*zB[}DDL~?(}DDL~?
z†}DD4~CbU{7q}DD4~ŠJ)R6X[7U•U
S7Kg)RCK)^87Uq‰šB^87)5
Kẽm và bệnh sốt rét:
bUqq)ŒUQ:G6X[7U•[•C
6‘‰[Ia?KDD"Aƒ†CP[`ŠYJ7^™
$P—,KDD4HBq?Aq[BqCP[`ŠYJ7^7.7I—
,KDD'?zBB:CP[`ŠYJ7^-7B
Kẽm và quá trình mang thai*,KDD4?BqCP[`¡f[`
\U•\S7FGCŠP[`
FGŠCXJhU?\C9:X)6I
QUV7U•U“G)–TFT
PW\7JKŠ
Kẽm và bệnh viêm phổi: ,KDDD?z7CP[`J6X
[7U•^šBV)5FŠUF8ž6YX
1.2.3.3. Vai trò của Se đối với cơ thể [3], [6], [10]
)59:?ABB)RC7:YITP<^‰\
C7ABB)EP[I6^[vdC))h?:7
KQ7Už;;¡\:Th8VGR\
JABBI5[JU‹BG)CPd(KD D?(
Cz7Šd\:fC)RABBUr7QKTq
KE[`[7)^7P,KD!4?A†[C•ƒw
dPdP:7IJABBTq`V87]T
L
CVZY)ŠdR<GABBI5[JU‹BG
)CPd
,KD'?NG[BBBƒ:7BBWq[B)R
6q\7PVS7g][Z:g,C::?ABB)R
C7:YI)R:7UhF7)R6I6F
II`qCT87N[gU
Một số dấu hiệu và triệu chứng khi cơ thể thiếu selen:Bt/BqB
D4'?\87hYJ78q]‘g)RhIŠW]
V7[BBFTFqePPJ*U
K[)^?)`?X)QU?[7:‘q]?
6V?VZ?WT:?[Ih?qV7)CTF
qeZ,)ŠS7[CJ)R87S76_
YS7[BB
Selen và bệnh tim mạch:[BBC\W:q?TFV
B[BYKES7VWPV€7:Y9
G7:?77P^S7?F7K7QCŠABB
TqV7:
Selen và bệnh ung thư: C)R[BB7[•JS7
[7)(CYJ7f?<[BBTqIWT?
7NI`q?qTCKJKVP‘q]GC
,C?[BBNKE[`)57UI7
Selen và quá trình viêm:ABBTqIYqTTFCX
]:[[}C:[[Uh7:Y–9:S7Y
Selen trong nhãn khoa:,)f[BBCS7
JS7TW:^ VqC[G[BBCq[`
87NS7[I`q V,C[BBN
[`C–G7žF
,C?[BBNTqUZP,TTUKYU5
UVE)G:9CCUVE)5F7
1.2.3.4. Vai trò của Mn đối với cơ thể •!Ž?•"Ž?•OŽ?•4Ž
,KDL?)R\:CPd)5K
DL56)Rq\7677YPd`6C
KDD Š6\:q\7677Y)TJ
KVTBƒ:CCCQGP[IBƒ:UV)BW:T
UZ?B:[B?B[B?B:q[B
,))^CJU!€>O $)R9I^
W)?d??7::?7::YC7:)Rd•V
P)P\WvS7XRWaCB[B.7
X\GBC:qB•CPJK
G,T•TFTPNS7g6[W7\
B5<Cq7:[JU‹B[[TJKS7g
6[W7\B7::WB?]766
UF[ž6X\?S7:]ž6[ZqW:GC?CV6
P F? q7: h Q U U‹B V C P Q G
BBƒ:B[
Một số dấu hiệu và triệu chứng khi cơ thể thiếu mangan*YPdd
\:[`FPW)CFUh)?JK[[][7:
:7?IV7:FTC7W$I5)?U)R7
Ch[•9:6ŠW)?)?PU?IVJ
KŠ?WPV?UTUK6[[?dC)
C<`^)5#š[[?9:Y6?‰?dC
7:Y?7\UW:^)
1.2.4. Độc tính của Cu, Zn, Se và Mn •Ž?•DŽ?•'Ž
)R=)R)CFw`rU€LˆC:(
R\G=UhP}w7I=W77~?7I=9:X
))Y7T??dCYVb[Zq97qC7=)5
7IT=PYLˆTF9:[`U<<qVqC:\<?][
AZq97qCU•7[•9:67J*7?V
d?d”7:)RU•)5QUh)RS7O?O€O?O!ˆ
)Y)5:T=PU•87q[`NU•wIqe
)5
!
bh\:TVYgqPP[BB9:(¡\:T
h8q\767=)K?[7:qq)Œ?‹
K?\C7q?\T:?T9?6[Zq97qC[BB75
87LOOO¢ˆC:TF9:67JGPP
b[Zq)RUr7Q?q\767Q7YGP
PCIV9Q?W7\6CCPYqV$P<
V57:Y[\GC?E6CqY6QU7
)?9:X)dCP:QU?X?PPETFqe
ZVS7:]]aGCO?!ˆ
1.2.5. Nhu cầu Cu, Zn, Se và Mn của con người
,7Q78=Š)R&žq)ŒC`r1b“}|/~
U7:D4D*Ur7QKG)5w?!€LˆC:CXJ
25}‡1t~DD"*CO?"ˆC:CO?'ˆC:(F
)5Tw!O€>O(7?\\[5)RU)[?U•
‡1tU7:C[Zq)R=\OˆC:5C
>ˆC:5•Ž?•"Ž?•>4Ž
,7Q7U•:XB7X?5CV[_):
v,7Q78U•Š)R|/U7:D4D*>€!ˆC:I
5)5?!€DˆC:I5TCvC‡1t?
DD"*PUr7QK!?"€'?4ˆC:I5?w ?O€"?>ˆC:I5
C'?L€4?OˆC:I5TCv•!Ž?•>4Ž
,7Q7[BB^))RW]Wq`CPKTC)R
[BBQFKIV<G6Bƒ:-A1‚HW,KD4O?|/Š
U7:)RKCQCCfC:G[BBC!O€>OO¢
I5)5C)RIUh)R)RS7LOO€ OO¢ˆC:•LŽ?•>4Ž
)RPUr7QKO?"€>?OˆC:šB?w
>?O€!?OˆC:7X]CY?TCv•"Ž
1.3. Các phương pháp phân tích lượng vết Cu, Zn, Se và Mn
$F9<)R@?(7C?)ŠC[Zq87
)9<U7))9<S7XC
)9<6T”)G:7)[Zq)
"
S7X\7:YZ}//A~F9<)RC[Y7@?(7C
87I)Re7U7)e7[T?e7h)?
r7I?q)Rr”
1.3.1. Phương pháp trắc quang•LŽ?•"Ž
$FW]=}jj~B)S7?)7IZ
qB:q}(~Ce7Q9<F(7VJ5(=
JTCq7h7h)J[7
TBS7FW]C)R=
$FW]U•B)S7?)7IZ
qƒ }qB:ƒ~ C e7 Q 9< F U•V J 5
qƒ=JTCq7h7}(1(
L
E((
~[7T
BS7FW]C)RU•
$FW]B)S7?)`6
JWT}jj~CBfB[7{}5[`TEG
/
•
CWv~h)W[7TBS7FW]C)R
ABB }jM~ JV: C gg5 t‚q ? VJ
Hƒ[BBq7h7HJC:T`V\\E
)? T F S7 F W ] C )R [BB 7I Z L?L£
qBƒqC>?L‚qBCX\
l7FG)C:CJVJV:?gg}I5
[BB~?q)R5e7TC)R=?U•?[BBC^
U=P)I\)V5\CJƒ[BB}I
5[BB~q‘]9G:C[?\W:TVK
JVJ?\C7)^dPS7?qTqeUS7
])R7<W,)d:7q)C:F])R
q)R67TCQ8JVE87UTUK
1.3.2. Các phương pháp phân tích điện hóa •LŽ?•"Ž?•>OŽ
1.3.2.1. Phương pháp cực phổ
H)9<`Xq`YS79`Yg
G:9}•~?)RS7a7:<\dB}‚!Mˆ[~
C=qNCCGY6`g7ž9}•~[T
'
`X7)RTqVd(87GdCP5GqN
5VU7CC[^F])R\9<M57:YT?T
FW]@?(7C8U7?’V86WB
}1¤ €!~
$)[BBe78[BB}jM~=BY]gG:95
q7q]6:8CW)5O€OOOM?[BB]UZ^
[T$)PqNU75VV[TJ[•W[
])R=P[BBq7q]
)C:?[`TEGP[I7:YICCQ
Tq)R67)^6`gq7q]8
1.3.2.2. Phương pháp von- ampe hòa tan anot (ASV)
H)‚BNCP)7
67F9<C[Y7?87hŠqCh)
€BN5V6`*6`CG:9?6
`gG:9?6`gG:9BFW]YC=
(7?@?ABCI)R[T?q)Rrh)?`
r”V)R5V6\\}Œ¥~
1.3.3. Phương pháp kích hoạt phóng xạ •LŽ?•"Ž?•>OŽ
(7?@?ABC)R7:F8=]qe7f‰
?[7T)PJWVG=]5VC
$PV:G)C:V)RO?O¢?)T)7
6W]CUFC)R(7?@?ABCq)R67?`
r?r7I7:Y)C:N‹T]J
VC)6I‘WV
1.3.4. Phương pháp quang phổ phát xạ nguyên tử •LŽ?• Ž?•"Ž?•>OŽ
(7?@?ABC)R7:YZT7:FC7:YZ`q^
qV(7:YZ`q^VT)RU<<fK)R
G[gZ?N?Z6?=S76”[•7:F[V
U<<wVU<<U7:F8V7:YZ[•
JWVT)5[T¦¤L> ?4I5(7—¦¤>L?DI5@—
¦¤D"?I5ABC¦¤>'D?!I51C)R(7?@?ABC
e7¡65)PJWVC79B]7dB€zBB€z7B
4
1.3.5. Phương pháp phổ phát xạ nguyên tử plasma •LŽ?•>OŽ
$9:C)TF9<Q77:YI)
C:7=T7:YZC‰[T6Pw"OOO€OOOO
O
(
7=K)R[•7:YZTe7C7\K)R7:YZ
C:7F[VU<<CWVP‰[P]Q7
qN[•)PG‰[C:C:<[•<)PC:C
C)RG7:YITTe7
]C:56P\TFY5OOOO
O
(Md:d<
7:YIUT:•[•]7:YZT^6PC:j(H‚/•AT5
V6^=PA?]8Y<)R[Zq
1.4. Phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử •LŽ?• Ž?•"Ž?•>OŽ?•>>Ž?•>LŽ
1.4.1. Lịch sử phát triển
.7X\7:YZ}//[ABB:~gC
//AA`667J\7:YZ)RhIQQ7YCK
4O>U‡[d\:VIX[E,K
D")Q7[W7\CVXU\7:YZTJq
9<KQ9:?)//AŠ)RJqU
PŠFW]UVe7S7E?\??)5?e7G:
g?[g?[rh6?7S7?`r—7:YI
)R9T?JK[v”
1.4.2. Cơ sở lý thuyết của phương pháp AAS
87U6)?7:YZUh7C•Uh
K)Rq)5qVJWV#VC:?7:YZ8C„
K)R\)RgCVG7:YZ,)U7:YZ
=V^V`q?7U<<TfP‰JWV
[TK)R‰R?TPqC[T‰5VXWVE)
G7:YIT7:YZ[•\K)RGJWV7CT
C7:FYVU<<TK)RV?[
PVXG7:YZ.7C:gCS7\K)RG
7:YZ`q^VCVX\7:YZG7:YIT
A`)P[q7:YZ\•79B]7d
z7B€B€zBB* /¤}j
O
ˆj~¤>?LOLb
M
,
O
}~
D
/
z
/
/
;
/
O
(
O
(
;
(
(
(
>
(
L
(
(
!
(
"
(
/
W
(
W
T* I
0
: Cường độ chùm sáng tới.
I: Cường độ chùm sáng sau khi đi qua môi trường hấp thụ.
A: Cường độ hấp thụ của một vạch phổ.
K
v
: là một hằng số, được gọi là hệ số hấp thụ của mỗi vạch phổ.
L: Bề dày của môi trường hấp thụ chứa nguyên tố cần phân tích ở trạng thái hơi.
N
0
: Số nguyên tử tự do của nguyên tố phân tích ở trạng thái hơi.
,
O
C=P(G7:YI9<e7TIS76\J
V?PXS7IS76,
O
C()RW]BhJ*
,
O
¤b
(
}>~
T*b
Cf[I`6)RW]Œ87U6T
C7:YZTe79<87U6\]?b
Cf[I?
Cf[I\?)RS7:]^…V7:YZC=PGT
e7g87U687T*O¥§
bRF7J}~C}>~T*/¤U(
}L~
P87U6`6U¤[?YF7J}L~[•C*
/¤(
} ~
$9:C)[^Ga])R7:YIB//A
Hình 1.1. Mối quan hệ giữa cường độ vạch phổ A và nồng độ dung dịch C
x
$)F7q‘)} ~TV}~*
‚M5g=P(
W
¥(
O
?S76/C(C7:<?¤}V/z~
‚M5g=P(
W
¨(
O
?S76/C(CUh7:<?¥}V
z(~
(
O
)RgC=P5VYG‰7:</z9
<?))¡[ZqV’/z?VC:}‰=P
>O
C:~)7rCP)’C6<[•)RUS7<W
,7=P\QYJ7(
W
¨(
O
QCŠ
q7q]8=PfU7:</z
1.4.3. Cấu tạo hệ thống máy
Hình 1.2: Thiết bị đo phổ hấp thụ nguyên tử
1.4.3.1. Nguồn phát tia bức xạ
,7=JWVVX7:YZ[a?E)
7:YIQ
(7=JWVhq\*„…}1†(qB
€1(~C„T6`}BBqBB[[q[B€•~
…P7:YITP„JWV7:Y67:YIT
a) Đèn catot rỗng
$„…CP7=JWVV\V?)Rq‰Q7
7:YIW]f//A
(G„)CPI?…f<UVTP
UGP7:YI:PRUGP[I7:YIQW
]
Hình 1.3: Cấu tạo đèn catot rỗng
/C)REIG:?CU<CJ,B:
/[7\\
>
Catot rỗng
Anot
Khí áp suất thấp
Cửa sổ
Nguồn sáng
đơn sắc
Hệ thống
nguyên tử hóa
Hệ thống xử lý nguồn sáng
Bộ đơn sắc
(cách tử)
Đầu dò
Hệ thống vi xử
lý dữ liệu
Nguồn bức xạ
Ngọn lửa
(Hoặc lò)
Điện từ
Hệ quang
học
PQ7GIG:CPZ[X?7:8[7I5JWV
w„
Hoạt động của đèn catot rỗng
Hình 1.4: Các giai đoạn hoạt động của đèn catot rỗng
)51(GUV)RP676
V676C:/]TV/
•
*
/©/
•
•B
‚
jC:[•Y8EGCfUVGQW
]
.7C:[•VP9:7:YZG^V
U<<
ª
/
•
⇒
©
ª
b7:YZC:^8V[•[[E
)7:YI
ª
©•«}¦~
Cấu tạo dạng lõm của đèn catot rỗng giúp:
,7:YI[7U^VVQ5[•S7:^V…C
Uh\CvK7Xg„
VI G])5)5GWV
WV)REG9:7:YZI
[•U<<7:YZU(¡Tw<Z[X5
U‹…
Đặc tính của đèn catot rỗng:
(T7Xg\]
1VPU!€LO/?qN[•WVV?<
‘78)7Xg?VXCPPV:Ua
?U7:<–
>>
7Xgq[`\U<„}q\C9„~:q
]KN
$I5a9<N‹PX]I\TF[ZqqN
„}TFI~(a9<Uh:Y7Q7[ZqqN
„\FUaqC7XgG„
b) Đèn phóng điện phi cực (EDL)
$„1([Zq7:YIq‘:*)P\?7Xg
$„•[?X]
)R‹UV:7IG7:YIQ9<EP
Q7VCU<zQ7VEPPQbP
QVP*K)R[TQC:?U<V7:YZ
Q7VVXWV
Hình 1.5: Đèn phóng điện phi cực (EDL)
•T)PJWV\?C)RV:?P
<WI?5V6\[5„1(
•T7Xg„1(\87
16:?„•¡T7:YIA?/[?z?(q?([?-B?H?1?
H?b?|?AB?B??AC@
1.4.3.2. Hệ thống nguyên tử hóa
16I7:YZTq‰F7:Fe7}?F‹~wqV9
<F‹[F7:YZ(TVUc7d7:YZTe7*
‚,7:YZTfgZ}UhU<•WB:B”~
‚bc7d7:YZTUhgZ})[ZqN?PV
:q7?PTV9<G:9~
Nguyên tử hóa bằng ngọn lửa
,gZ)RVCfI:…RG\WT
})CUhU<E,
>
t~CY67})CWB:B~
>L
z:q7h?¡NV\
(\[•:q)5qG6P
)56P9Z[•]9:C7:YZ`q
PQ7:YZ[•]TC
AI)R:9Z[•7PC\Gw7:YI•
)6PgZ
Thiết bị nguyên tử hóa: đầu đốt “trộn trước” (Pre Mix Burner)
]7:YZTgZCUhgZ*7\7:YZ`q
^V
$Q7I¬P)5-*q7q]e7)R7S7P7[)C
V[U<‹C7=P
e7[U<[•P5U<:CU<WTC7:FY„IF
7:YZT
zP7[)*87¡)R?8?IKN}CRUGH~
$Q7I*aUh¡:1g<RwVgZ
Ce7
>
Hình 1.6 *Các bước hình thành hơi nguyên tử trong ngọn lửa
Hình 1.7: Quá trình bay hơi dung môi
• .7:q7h[•VC[U<=V\
^qVT:
• .7C:W:Ue7)R7[)CgZ
• (q7h7):)5
Hình 1.8: Bay hơi dung môi – tạo đám mây nguyên tử
e7[7UCP7e7[•)R9CV\‹q)5
qV[)‰
.7C:W:e77\VS7PYBE^
U<R
Quá trình bay hơi chất rắn
A7U:q7h?\qT6P:[•e
N=VgZq)5qV]T:
>!
Nguồn
bức xạ
Đầu đốt
Buồng nguyên tử hóa mẫu
Thải
Không khí
Khí
C
2
H
2
Bộ phun
sương
Mẫu
Ngọn lửa
Ion tự do
Nguyên tử tự do
Phân tử
Ngọn lửa
Dòng phân lớp ở đầu đốt
Thải
ống dẫn
Buồng nguyên tử hóa
Không khí, N
2
O
Khí
C
2
H
2
Bộ phun sương
Dung dịch mẫu
Không khí,
N
2
O
viên bi ceramic