bài thuyết trình nhập môn lập trình mảng hai chiều và con trỏ

www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Nhập Môn Lập Trình
Mảng Hai Chiều – Con Trỏ
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Road Map

Mảng Đa Chiều

Khái Niệm Mảng Đa Chiều

Giải Thích Mảng 2 Chiều

Khai báo, duyệt, khởi tao, nhập/xuất mảng 2 chiều

Con Trỏ (Pointer)

Khái niệm về Con trỏ

Các toán tử

Con trỏ và mảng 1 chiều

Con trỏ và mảng 2 chiều

Con trỏ và chuỗi
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai


www.hoasen.edu.vn
3
Khái Niệm Mảng Đa Chiều
- Mảng đa (nhiều) chiều là mảng mà những phần tử
của nó được xác định bởi nhiều chỉ số.
- Mảng 2 chiều là mảng nhiều chiều đơn giản và sử
dụng nhiều nhất.
- Mảng 2 chiều giống như một bảng, gồm nhiều dòng
và nhiều cột
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

4
0 1 2 3 4
0 5 7 9 2 3
1 1 5 7 4 6
2 1 8 9 0 3
3 2 5 6 3 4
Chỉ số
cột
m[2][3]
i và j là số nguyên
chỉ số
dòng
Mảng 2 chiều:
Một nhóm các phần tử có
cùng kiểu, chung tên.
Các phần tử được xác
Định bằng chỉ số dòng

và chỉ số cột.
GIẢI THÍCH MẢNG 2 CHIỀU
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

GIẢI THÍCH MẢNG 2 CHIỀU
float rain[5][12];
float rain[5][12]; /* array of 5 arrays of 12 floats */
float rain[5] [12]; /* rain: array of 5 somethings */
float rain[5] [12]; /* somethings = an array of 12 floats */

rain[0], the first element of rain, is an array of 12 float values.

So are rain[1], rain[2], rain[3], and rain[4].

If rain[0] is an array, its first element is rain[0][0], its second
element is rain[0][1], and so on.

Rain is a five-element array of 12-element arrays of float, rain[0] is
an array of 12 floats, and rain[0][0] is a float.

To access, say, the value in row 2, column 3, use rain[2][3].
(Remember, array counting starts at 0, so row 2 is the third row.)
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

GIẢI THÍCH MẢNG 2 CHIỀU
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai


www.hoasen.edu.vn
7
DataType mt[ maxRow] [maxColumn] ;
int r, c ; // Số dòng và cột hiện thời
#define maxRow1 20
#define maxCol1 50
int m1 [maxRow1] [maxCol1];
int r1, c1;
const int maxRow2=30;
const int maxCol2=60;
long m2 [maxRow2] [maxCol2];
int r2, c2;
char m3 [20] [25];
int r3, c3;
Khai báo mảng 2 chiều
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

www.hoasen.edu.vn
8
m 0 1 2 3 4
0 5 7 9 2 3
1 2 5 7 4 6
2 1 8 9 0 3
3 2 5 6 3 4
col=5
row=4
for (int i=0;i<row; i++)
{ for (int j=0;j<col;j++) Xử lý m[i][j];
Những thao tác khác;

}
// Tổng phần tử mảng
S=0;
for (int i=0;i<row, i++)
{ for (int j=0;j<col;j++)
S+= m[i][j];
}
//Xuất mảng
for (int i=0;i<row, i++)
{ for (int j=0;j<col;j++) printf(“%3d”,m[i][j]);
printf(“\n”);
}
Duyệt mảng 2 chiều
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

www.hoasen.edu.vn
9
#include <conio.h>
#include <stdio.h>
void main()
{ int mt1[2][3] = {1,2,3,4,5,6};
int mt2[2][3] = {{2,1,4},{4,7,6}};
int i,j; clrscr();
printf("mang 1\n");
for (i=0;i<2;i++)
{ for(j=0; j<3; j++) printf("%4d",mt1[i][j]);
printf("\n");
}
printf("mang 2\n");

for (i=0;i<2;i++)
{ for(j=0; j<3; j++) printf("%4d",mt2[i][j]);
printf("\n");
}
getch();
}
Khởi tạo
mảng
Khởi tạo mảng 2 chiều
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

www.hoasen.edu.vn
10
Nhập/xuất mảng 2 chiều
Nhập mảng 2 chiều: sử dụng 2 vòng lặp for
Ví dụ nhập mảng số nguyên 2 chiều có N hàng và M cột
for (int i=0; i<N; i++)
{
for (j=0; j<M; j++)
{
printf(“A[%d][%d]:”,i,j);
scanf(“%d”,&A[i][j]);
}
}
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

www.hoasen.edu.vn
11

Nhập/xuất mảng 2 chiều
Xuất mảng 2 chiều: sử dụng 2 vòng lặp for
Ví dụ xuất mảng số nguyên 2 chiều có N hàng và M cột
for (int i=0; i<N; i++)
{
for (j=0; j<M; j++)
{
printf(“%3d”,A[i][j]);
}
printf(“\n”);
}
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

www.hoasen.edu.vn
12
Viết chương trình nhập 1 mảng số nguyên 2 chiều với N hàng và
M cột. Thực hiện các công việc sau:
- In mảng 2 chiều ra màn hình
-
Tìm tổng các phần tử trong mảng.
- Liệt kê các phần tử chia hết cho 7.
- Tìm tổng các phần tử nằm trên đường viền của mảng
- Tìm cột có tích Max.
- Tìm dòng có nhiều số chính phương nhất
-
Hoán vị thành mảng MxN
-
Chuyển thành mảng 1 chiều rồi sắp xếp tăng dần
BÀI TẬP

www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Road Map

Mảng Đa Chiều

Khái Niệm Mảng Đa Chiều

Giải Thích Mảng 2 Chiều

Khai báo, duyệt, khởi tao, nhập/xuất mảng 2 chiều

Con Trỏ (Pointer)

Khái niệm về Con trỏ

Các toán tử

Con trỏ và mảng 1 chiều

Con trỏ và mảng 2 chiều

Con trỏ và chuỗi
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Khái niệm về Con trỏ

Con trỏ là một biến chứa địa chỉ vùng nhớ của một biến khác


Con trỏ được sử dụng trong chương trình để truy cập bộ nhớ
và vận dụng các bộ nhớ

Chúng ta đã sử dụng các địa chỉ bộ nhớ như là tham số cho
hàm scanf()

scanf(“%d”, &value): lưu 1 giá trị (được nhập) vào 1 địa chỉ cụ thể
trong bộ nhớ

value là biến và &value là địa chỉ
14
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Biến con trỏ

Khai báo: type *name;
type: một kiểu dữ liệu hợp lệ bất kỳ (int, long, char …)
name: tên của biến con trỏ

Ví dụ: int i, *p;

Gán giá trị:
p = &i; /* “referring” chỉ đến địa chỉ I */
p = 0;
P = NULL; /* tương đương với p = 0; */
15
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai


Các toán tử con trỏ

Hai toán tử đặc biệt được dùng với con trỏ: * và &

Toán tử &: trả về "địa chỉ của"
var2 = &var1; /* lấy địa chỉ vùng nhớ của biến var1 gán cho var2 */
/*VD: var1 có giá trị 100 và dùng vùng nhớ 302 */
/* để lưu giá trị này. Vậy var2 sẽ có giá trị 302 */

Toán tử *:

Dùng bổ xung với toán tử &

trả về giá trị chứa trong vùng nhớ mà vùng nhớ này được trỏ bởi giá
trị của biến con trỏ (tại địa chỉ)
tmp = *var2; /* tmp có giá tri 100 */
16
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Addressing and Dereferencing
int a, b, *p; → Complier to allocate space in memory for 2 int and
a pointer to int
a b p
a = b = 7;
p = &a;
a b p
17
? ?

?
7 7
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Addressing and Dereferencing

Bây giờ, chúng ta có thể dùng con trỏ p truy cập giá trị chứa trong
biến a

Điều này được thực hiện qua “dereference” của toán tử *

p là con trỏ, *p có giá trị của biến con trỏ “chỉ” đến
printf("*p = %d\n", *p); // 7 sẽ được in ra
( p points to a, and a has value 7, the dereferenced value of p is 7,
and that is what gets printed)
18
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Addressing and Dereferencing
*p = 3; → The object pointed to by p is assigned the value of 3
printf(“a = %d\n", a); /* 3 sẽ được in ra */
a b p
19
3 7
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Sử dụng con trỏ


Để trả về nhiều hơn một giá trị từ một hàm

Thuận tiện hơn trong việc truyền các mảng và chuỗi từ một hàm
đến một hàm khác

Sử dụng con trỏ để làm việc với các phần tử của mảng thay vì truy
xuất trực tiếp vào các phần tử này

Để cấp phát bộ nhớ động và truy xuất vào vùng nhớ được cấp phát
này (dynamic memory allocation)
20
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

int i = 3, j = 5, *p = &i, *q = &j, *r;
double x;
Expression Equivalent exp Value
p == &i p == (&i) 1
p = i + 7 p = (i + 7) /* Không cho phép */
* * & p *(*(&p)) 3
r = & x r = (&x) /* Không cho phép */
7 * * p / * q + 7 (((7 * (*p))) / (*q)) + 7 11
* (r = &j) *= * p (* (r = (&j))) *= (*p) 15
Phép tính số trên con trỏ
21
Chỉ có thể thực hiện phép cộng trừ trên con trỏ
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai


Con trỏ và mảng 1 chiều

An array name by itself is an address or pointer value

Pointers and arrays are almost identical in term of how they are
used to assess memory

Differences:

A pointer is a variable that takes addresses as value

An array name is a particular fixed address that can be thought of as a
constant pointer

When an array is declared, the complier must allocate a base address and a
sufficient amount of storage to contain all elements of the array.

The base address of the array is the initial location in memory where the
array is stored
22
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Con trỏ và mảng 1 chiều
int a[100], *p; → memory bytes numbered 300, 304, 308, …,
696 to be the addresses of a[0], a[1], a[2], …, a[99]
p = a; and p = &a[0]; → are equivalent and would assign 300 to p
a = p; ++a; a += 2; → Không cho phép (illegal)
23
www.hoasen.edu.vn

Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Con trỏ và mảng 1 chiều

Truy cập địa chỉ các phần tử mảng:
array[100] ; // array mảng 1 chiều có 100 phần tử

địa chỉ của phần tử đầu tiên trong mảng: &array[0] hay array

địa chỉ của phần tử thứ hai trong mảng: &array[1] hay array + 1

Tổng quát, địa chỉ của phần tử thứ i trong mảng: &array[i+1]
hay array + i
→ array[i] và *(array +i) đều biểu diễn nội dung của địa chỉ
đó, nghĩa là, giá trị của phần tử thứ i trong mảng array
24
www.hoasen.edu.vn
Cùng Đại học Hoa Sen xây dựng tương lai

Con trỏ và mảng 1 chiều

Chương trình sau đây biểu diễn mối quan hệ giữa các phần tử
mảng và địa chỉ của chúng
#include<stdio.h>
void main()
{
static int array[10] = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10};
int i;
for (i = 0; i < 10; i ++)
{

printf(“i=%d , array[i]=%d , *(array+i)= %d “, i, array[i], *(array+i));
printf(“&array[i] = %X , array + i = %X”, &array[i], array + i);
// %X gives unsigned hexadecimal
}
}
25