Bài tập tình huống môn Luật thương mại 2

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
LTM:
CTCP:
HKD:

LUẬT THƯƠNG MẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN
HỘ KINH DOANH


ĐỀ BÀI
TM2-N11 (Tác giả: Ths. Lê Ngọc Anh)
Công ty cổ phần sữa AH (bên A) ký hợp đồng giao đại lý số 01/HĐĐL cho Hộ
kinh doanh Tiến Linh (bên B) mặt hàng sữa tươi với một số điều khoản sau:
- Bên B sẽ bán các sản phẩm sữa tươi do bên A sản xuất (danh mục sản phẩm
đính kèm hợp đồng);
- Bên B sẽ bán các sản phẩm sữa tươi theo giá do bên A ấn định;
- Bên B sẽ được hưởng 20% trên giá bán mỗi sản phẩm.
Hỏi:
1. Xác định hình thức đại lý theo hợp đồng số 01/HĐĐL?
2. Để xúc tiến việc bán hàng, Công ty cổ phần sữa AH đã thực hiện một số hoạt
động sau đây:
- Công ty cổ phần sữa AH thực hiện quảng cáo trên website của công ty;
- Công ty cổ phần sữa AH thực hiện chương trình khuyến mại trên phạm vi cả
nước: mỗi lốc sữa (gồm 4 hộp) tặng kèm 1 hộp sữa cùng loại. Đồng thời khách hàng
mua 6 lốc sữa trở lên sẽ được bốc thăm trúng thưởng, với giá trị giải thưởng gồm: giải
nhất: 1 chiếc xe máy Honda SH 125i (giá 89 triệu đồng); giải nhì: 1 tivi Sony 55 inch
(giá 41 triệu đồng), giải ba: 1 bộ bàn học thông minh chống gù chống cận iSmart (giá
6,5 triệu đồng).
Hỏi:
a. Cơng ty cổ phần sữa AH có được thực hiện hoạt động quảng cáo không?

b. Tư vấn thủ tục thực hiện chương trình khuyến mại nêu trên?
3. Hộ kinh doanh Tiến Linh muốn làm đại lý bán các sản phẩm sữa tươi của
Công ty cổ phần MTV, biết rằng Công ty cổ phần MTV và Công ty cổ phần sữa AH
đều là những tên tuổi có tiếng trên thị trường và có sự cạnh tranh với nhau. Hỏi dự
định của Hộ kinh doanh Tiến Linh có thể thực hiện được không?


4. Trong một lần kiểm tra đột xuất, Công ty cổ phần sữa AH phát hiện Hộ kinh
doanh Tiến Linh khơng thực hiện đúng chương trình khuyến mại của cơng ty đến
khách hàng mà bóc hết các hộp sữa tặng kèm để bán. Do đó, Cơng ty cổ phần sữa AH
tuyên bố đơn phương chấm dứt hợp đồng đại lý với Hộ kinh doanh Tiến Linh, đồng
thời yêu cầu Hộ kinh doanh Tiến Linh thanh tốn tồn bộ các hộp sữa đã bóc ra để
bán và bồi thường 50 triệu đồng do khơng thực hiện đúng chương trình khuyến mại,
khiến khách hàng nghĩ rằng Công ty cổ phần sữa AH quảng cáo gian dối, ảnh hưởng
đến uy tín của cơng ty. Phía hộ kinh doanh Tiến Linh u cầu Cơng ty cổ phần sữa
AH phải bồi thường thiệt hại vì đã đơn phương chấm dứt hợp đồng. Nhận xét về yêu
cầu của các bên?
5. Hết thời hạn trao thưởng, chương trình bốc thăm trúng thưởng chỉ có giải nhì
và giải ba có người trúng thưởng, giải nhất khơng xác định được người trúng thưởng.
Hãy tư vấn cho Công ty cổ phần sữa AH thủ tục phải thực hiện trong trường hợp này?


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU.......................................................................................................................1
NỘI DUNG...................................................................................................................1
Câu hỏi 1: Xác định hình thức đại lý theo hợp đồng số 01/HĐĐL?....................1
Câu hỏi 2:..................................................................................................................2
a. Công ty cổ phần sữa AH có được thực hiện hoạt động quảng cáo không? 2
b. Tư vấn thủ tục thực hiện chương trình khuyến mại nêu trên?...................3
Câu hỏi 3: Hỏi dự định của Hộ kinh doanh Tiến Linh có thể thực hiện được

không?.......................................................................................................................8
Câu hỏi 4: Nhận xét về yêu cầu của các bên?........................................................9
Câu hỏi 5: Hãy tư vấn cho Công ty cổ phần sữa AH thủ tục phải thực hiện
trong trường hợp này.............................................................................................13
KẾT LUẬN.................................................................................................................15
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................16
CHÚ THÍCH CĂN CỨ PHÁP LÍ.............................................................................18



MỞ ĐẦU
Trong nền kinh tế thị trường đang tồn tại rất nhiều phương thức kinh doanh. Trong
đó, phương thức kinh doanh thông qua người trung gian, nhất là qua người đại lý thương
mại đang rất phát triển. Thực tế đã cho thấy, có nhiều tranh chấp phát sinh trong hoạt động
đại lý thương mại. Các tranh chấp này khá phong phú, đa dạng về chủ thể cũng như nội
dung. Chúng có thể là những tranh chấp giữa bên giao đại lý và bên đại lý phát sinh từ việc
đại lý khơng trung thực làm ảnh hưởng đến lợi ích của bên giao đại lý; hoặc khi bên giao
đại lý không thực hiện nghĩa vụ trả thù lao hay đã đơn phương chấm dứt hợp đồng,... Để
làm rõ hơn vấn đề này, nhóm 04 chúng em xin lựa chọn đề số 11 để nghiên cứu và phân
tích.
NỘI DUNG
Câu hỏi 1: Xác định hình thức đại lý theo hợp đồng số 01/HĐĐL?
 Căn cứ pháp lý: Khoản 4 Điều 169 LTM 2005 Các hình thức đại lý
 Hình thức đại lý của hợp đồng số 01/HĐĐL là đại lý hoa hồng
Căn cứ theo Điều 169 LTM 2005 quy định về các hình thức đại lý bao gồm: Đại lý
bao tiêu; Đại lý độc quyền; Tổng đại lý mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ; và các hình
thức đại lý khác mà các bên thỏa thuận. Các hình thức đại lý khác mà các bên thỏa thuận
có thể kể đến như Đại lý hoa hồng, Đại lý bảo đảm thanh toán,…
Đại lý hoa hồng không được quy định một cách cụ thể tại Luật Thương mại 2005,
tuy nhiên trên thực tế hình thức đại lý này vẫn tồn tại, ta có thể đưa ra những tiêu chí cơ

bản cho hình thức Đại lý hoa hồng như: Bên đại lý thực hiện việc mua, bán hàng theo giá
mua, giá bán do bên giao đại lý ấn định để được hưởng hoa hồng; mức hoa hồng được tính
theo tỷ lệ phần trăm do các bên thỏa thuận trên giá mua, giá bán hàng hóa. Cụ thể trong
tình huống nêu trên:

1




Hộ kinh doanh Tiến Linh thực hiện việc mua, bán các sản phẩm sữa do Công ty cổ
phần sữa AH giao.



Hộ kinh doanh Tiến Linh mua, bán các sản phẩm sữa theo giá do Công ty cổ phần
sữa AH ấn định.



Hộ kinh doanh Tiến Linh được hưởng 20% trên giá bán mỗi sản phẩm sữa.
Ta thấy, các điều khoản trong hợp đồng giao đại lý số 01/HĐĐL là phù hợp với

những đặc điểm của hình thức đại lý hoa hồng. Như vậy, hình thức hợp đồng số 01/HĐĐL
là đại lý hoa hồng.
Câu hỏi 2:
a. Công ty cổ phần sữa AH có được thực hiện hoạt động quảng cáo khơng?
Để có thể thực hiện hoạt động quảng cáo thì trước hết, Công ty cổ phần sữa AH phải
đáp ứng được hai điều kiện quảng cáo được quy định tại khoản 1 và 2 Điều 20 Luật Quảng
cáo 20121, đó là: (1) Quảng cáo về hoạt động kinh doanh hàng hoá, dịch vụ phải có giấy

chứng nhận đăng ký kinh doanh và (2) quảng cáo cho các loại sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ
phải có các tài liệu chứng minh về sự hợp chuẩn, hợp quy của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ
theo quy định của pháp luật.2 Hơn nữa, hoạt động quảng cáo của Công ty cổ phần sữa AH
không được thuộc những hành vi bị cấm trong hoạt động quảng cáo được quy định cụ thể
tại Điều 8 Luật Quảng cáo 2012. Nếu Cơng ty cổ phần sữa AH có thể đáp ứng được những
điều kiện trên thì cơng ty hoàn toàn được phép quảng cáo về sản phẩm của mình vì:
Thứ nhất, căn cứ vào khoản 1 Điều 103 Luật Thương mại 2005 thì: “Thương nhân
Việt Nam, Chi nhánh của thương nhân Việt Nam, Chi nhánh của thương nhân nước ngoài
được phép hoạt động thương mại tại Việt Nam có quyền quảng cáo về hoạt động kinh
doanh hàng hố, dịch vụ của mình hoặc thuê thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo
thực hiện việc quảng cáo thương mại cho mình.” Theo đó, với tư cách là một thương nhân
1
2

Văn bản hợp nhất Luật Quảng cáo số 47/VBHN –VPCP năm 2018.
Khoản 1 Điều 20 Luật Quảng cáo 2012.

2


Việt Nam, Cơng ty cổ phần sữa AH có quyền quảng cáo về hoạt động kinh doanh hàng hố
của mình.
Thứ hai, sữa tươi khơng thuộc những sản phẩm, hàng hóa bị cấm quảng cáo. Căn cứ
theo Điều 7 Luật Quảng cáo 20123 thì có thể thấy, sữa tươi khơng thuộc những sản phẩm,
hàng hóa bị cấm quảng cáo nên Cơng ty cổ phần sữa AH được phép quảng cáo về sữa tươi.

b. Tư vấn thủ tục thực hiện chương trình khuyến mại nêu trên?
Trong chương trình khuyến mại của Cơng ty cổ phần sữa AH có bao gồm hai hình
thức khuyến mại, trong đó: khuyến mại mỗi lốc sữa (gồm 4 hộp) tặng kèm 1 hộp sữa cùng
loại là hình thức khuyến mại (1) tặng hàng hóa, cung ứng dịch vụ khơng thu tiền có kèm

theo việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ 4 và khuyến mại mua 6 lốc sữa trở lên sẽ
được bốc thăm trúng thưởng là hình thức khuyến mại (2) bán hàng, cung ứng dịch vụ kèm
theo việc tham dự các chương trình mang tính may rủi mà việc tham gia chương trình gắn
liền với việc mua hàng hóa, dịch vụ và việc trúng thưởng dựa trên sự may mắn của người
tham gia theo thể lệ và giải thưởng đã cơng bố (chương trình khuyến mại mang tính may
rủi). 5
(1) Thủ tục đối với hình thức khuyến mại thứ nhất:
Đối với hình thức khuyến mại tặng hàng hóa, cung ứng dịch vụ khơng thu tiền có
kèm theo việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, Công ty cổ phần sữa AH chỉ cần thực
hiện thủ tục thông báo hoạt động khuyến mại.
Căn cứ vào Điều 17 Nghị định 81/2018/NĐ-CP, công ty sẽ phải thực hiện thủ tục
hành chính thơng báo hoạt động khuyến mại đến tất cả các Sở Công Thương nơi tổ chức
khuyến mại (tại địa bàn thực hiện khuyến mại) trước khi thực hiện chương trình khuyến
mại. Hồ sơ thơng báo của công ty phải được gửi đến Sở Công Thương tối thiểu trước 3
3

Văn bản hợp nhất Luật Quảng cáo số 47/VBHN –VPCP năm 2018.
Khoản 1 Điều 9 Nghị định 81/2018/NĐ-CP
5
Điều 13 Nghị định 81/2018/NĐ-CP
4

3


ngày làm việc trước khi thực hiện khuyến mại (căn cứ theo ngày nhận ghi trên vận đơn bưu
điện hoặc các hình thức có giá trị tương đương trong trường hợp gửi qua đường bưu điện,
căn cứ theo ngày ghi trên giấy tiếp nhận hồ sơ trong trường hợp nộp trực tiếp, căn cứ theo
thời gian ghi nhận trên hệ thống thư điện tử hoặc căn cứ theo ngày ghi nhận trên hệ thống
trong trường hợp nộp qua hệ thống dịch vụ cơng trực tuyến).

Về hồ sơ thơng báo thì phải bao gồm 1 Thông báo thực hiện khuyến mại theo Mẫu
số 01 Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 81/2018/NĐ-CP. Trong thơng báo thực hiện
khuyến mại đó, Cơng ty cổ phần sữa AH phải đảm bảo có được những nội dung sau: Tên
thương nhân thực hiện khuyến mại; Tên chương trình khuyến mại; Địa bàn thực hiện
khuyến mại (các tỉnh, thành phố nơi thương nhân thực hiện

khuyến mại); Hình thức

khuyến mại; Hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại; Hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại
(giải thưởng, quà tặng); Thời gian thực hiện khuyến mại; Khách hàng của chương trình
khuyến mại (đối tượng hưởng khuyến mại);.... 6 Sau khi đã chuẩn bị xong hồ sơ, cơng ty có
thể lựa chọn một trong các cách thức thông báo sau:


Nộp 1 hồ sơ thông báo qua đường bưu điện đến các Sở Công Thương nơi tổ chức
khuyến mại;



Nộp 1 hồ sơ thông báo trực tiếp tại trụ sở các Sở Công Thương nơi tổ chức khuyến
mại;



Nộp 1 hồ sơ thông báo qua thư điện tử kèm chữ ký điện tử hoặc kèm bản scan
Thơng báo thực hiện khuyến mại có chữ ký và đóng dấu của thương nhân đến địa
chỉ thư điện tử đã được các Sở Công Thương công bố;



Sử dụng hệ thống dịch vụ công trực tuyến do Sở Công Thương cung cấp.7
Cuối cùng, thông tin về chương trình khuyến mại mà Cơng ty cổ phần sữa AH đã

thông báo phải được cơ quan quản lý nhà nước cơng khai bằng các hình thức phù hợp (văn
6
7

Khoản 5 Điều 17 Nghị định 81/2018/NĐ-CP.
Khoản 3 Điều 17 Nghị định 81/2018/NĐ-CP.

4


bản, trang tin điện tử hoặc các hình thức khác có tác dụng tương đương) và khơng sớm hơn
thời gian bắt đầu của chương trình khuyến mại. Nội dung thơng tin phải công khai bao
gồm: Tên thương nhân thực hiện; Nội dung chi tiết chương trình; Thời gian thực hiện
khuyến mại; Địa bàn thực hiện khuyến mại.8
(2) Thủ tục đối với hình thức khuyến mại thứ hai:
Đối với hình thức chương trình khuyến mại mang tính may rủi, trước khi thực hiện
chương trình khuyến mại, Cơng ty cổ phần sữa AH sẽ phải thực hiện thủ tục đăng ký hoạt
động khuyến mại và sau khi kết thúc chương trình khuyến mại thì phải cơng bố kết quả,
trao thưởng và báo cáo kết quả thực hiện chương trình khuyến mại.

 Đăng ký hoạt động khuyến mại:
Trước hết, Công ty cổ phần sữa AH cần phải chuẩn bị hồ sơ đăng ký thực hiện
chương trình khuyến mại, bao gồm:


1 Đăng ký thực hiện chương trình khuyến mại theo Mẫu số 02 Phụ lục ban hành
kèm theo Nghị định 81/2018/NĐ-CP;



1 Thể lệ chương trình khuyến mại theo Mẫu số 03 Phụ lục ban hành kèm theo Nghị
định 81/2018/NĐ-CP;



Mẫu bằng chứng xác định trúng thưởng hoặc mô tả chi tiết về bằng chứng xác định
trúng thưởng;



1 Bản sao không cần chứng thực giấy tờ về chất lượng của hàng hóa khuyến mại
theo quy định của pháp luật.9
Trong đó, Đăng ký thực hiện khuyến mại của cơng ty phải có đầy đủ những nội dung

sau: Tên thương nhân thực hiện khuyến mại; Tên chương trình khuyến mại; Địa bàn thực
hiện khuyến mại (các tỉnh, thành phố nơi thương nhân thực hiện khuyến mại); Hình thức
8
9

Khoản 6 Điều 17 Nghị định 81/2018/NĐ-CP.
Khoản 4 Điều 19 Nghị định 81/2018/NĐ-CP.

5


khuyến mại; Hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại; Hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại
(giải thưởng, quà tặng); Thời gian thực hiện khuyến mại; Khách hàng của chương trình

khuyến mại (đối tượng hưởng khuyến mại);…10
Vì Cơng ty cổ phần sữa AH sẽ thực hiện chương trình khuyến mại này trên phạm vi
cả nước nên cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xác nhận đăng ký thực hiện chương
trình khuyến mại của cơng ty sẽ là Bộ Công Thương. Như vậy, sau khi đã chuẩn bị xong
hồ sơ đăng ký thực hiện chương trình khuyến mại, cơng ty được lựa chọn một trong các
cách thức đăng ký sau:


Nộp 1 hồ sơ đăng ký qua đường bưu điện đến Bộ Công Thương;



Nộp 1 hồ sơ đăng ký trực tiếp tại trụ sở của Bộ Công Thương;



Sử dụng hệ thống dịch vụ công trực tuyến do Bộ Công Thương cung cấp.
Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ, Bộ Công Thương xem

xét, trả lời xác nhận hoặc không xác nhận việc đăng ký thực hiện chương trình khuyến mại
của cơng ty. Theo đó, Bộ Cơng Thương sẽ cung cấp nội dung chương trình đã được xác
nhận cho các Sở Công Thương nơi Công ty sữa AH tổ chức khuyến mại để phối hợp quản
lý.
Ngồi ra, thơng tin về chương trình khuyến mại mà công ty đã đăng ký và được xác
nhận phải được cơ quan quản lý nhà nước công khai bằng các hình thức phù hợp (văn bản,
trang tin điện tử hoặc các hình thức khác có tác dụng tương đương) và khơng sớm hơn thời
gian bắt đầu của chương trình khuyến mại. Nội dung thông tin phải công khai bao gồm:
Tên thương nhân thực hiện; Nội dung chi tiết chương trình khuyến mại; Thời gian thực
hiện khuyến mại; Địa bàn thực hiện khuyến mại.11

 Công bố kết quả, trao thưởng và báo cáo kết quả thực hiện chương trình khuyến
mại:
10
11

Khoản 5 Điều 19 Nghị định 81/2018/NĐ-CP.
Khoản 8 Điều 19 Nghị định 81/2018/NĐ-CP.

6


Kể từ ngày kết thúc thời gian thực hiện khuyến mại, Cơng ty cổ phần sữa AH có tối
đa là 45 ngày để công bố kết quả trúng thưởng và trao giải thưởng của chương trình. Trong
thời hạn 45 ngày kể từ ngày hết thời hạn trao giải thưởng của chương trình khuyến mại,
Cơng ty cổ phần sữa AH phải có văn bản báo cáo Bộ Cơng Thương về kết quả thực hiện
chương trình khuyến mại theo Mẫu số 07 Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định
81/2018/NĐ-CP. Trong trường hợp phải trích nộp 50% giá trị giải thưởng khơng có người
trúng thưởng vào ngân sách nhà nước, trong thời hạn 7 ngày làm việc kể từ khi nhận được
báo cáo của công ty, cơ quan quản lý nhà nước ra quyết định thu nộp 50% giá trị đã công
bố của giải thưởng khơng có người trúng thưởng của chương trình khuyến mại theo Mẫu
số 08 Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 81/2018/NĐ-CP. Trong thời hạn 15 ngày làm
việc kể từ khi nhận được quyết định thu nộp của cơ quan quản lý nhà nước, cơng ty có
trách nhiệm nộp Khoản tiền 50% giá trị đã công bố của giải thưởng khơng có người trúng
thưởng của chương trình khuyến mại theo quyết định.
Trong vòng 10 ngày kể từ ngày nộp ngân sách nhà nước, cơng ty có trách nhiệm gửi
văn bản báo cáo theo Mẫu số 09 Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 81/2018/NĐ-CP
cho cơ quan quản lý nhà nước ra quyết định thu nộp. Các chứng từ, tài liệu liên quan đến
báo cáo kết quả thực hiện khuyến mại phải được công ty lưu trữ và chịu trách nhiệm theo
đúng quy định của pháp luật để phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát.
Cuối cùng, Cơng ty cổ phần sữa AH có trách nhiệm thông báo công khai thông tin về

kết quả thực hiện khuyến mại tại địa điểm khuyến mại hoặc trên phương tiện thông tin
hoặc trên website của công ty. Nội dung thông tin phải thông báo công khai gồm: Tên
chương trình khuyến mại; Địa bàn thực hiện khuyến mại; Hình thức khuyến mại; Hàng
hóa, dịch vụ được khuyến mại; Hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại (giải thưởng, quà
tặng); Thời gian thực hiện khuyến mại; Khách hàng của chương trình khuyến mại (đối
tượng hưởng khuyến mại); Cơ cấu giải thưởng và tổng giá trị giải thưởng đã trao của
chương trình khuyến mại.12
12

Khoản 3 Điều 21 Nghị định 81/2018/NĐ-CP.

7


Câu hỏi 3: Hỏi dự định của Hộ kinh doanh Tiến Linh có thể thực hiện được
khơng?
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 174 Luật Thương mại 2005 về quyền của bên đại lý
thì: trừ trường hợp có thỏa thuận khác, bên đại lý có quyền “Giao kết hợp đồng đại lý với
một hoặc nhiều bên giao đại lý, trừ trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 175 của Luật
này”. Cũng theo khoản 7 Điều 175 Luật Thương mại 2005 về nghĩa vụ của bên đại lý thì
“Trường hợp pháp luật có quy định cụ thể về việc bên đại lý chỉ được giao kết hợp đồng
đại lý với một bên giao đại lý đối với một loại hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định thì phải
tn thủ quy định của pháp luật đó”.
Thơng thường, bên đại lý được quyền ký kết hợp đồng đại lý với nhiều bên giao đại
trừ trường hợp pháp luật có quy định khác hoặc các bên khơng có thỏa thuận. Nếu các bên
có thỏa thuận: trong quá trình thực hiện hợp đồng đại lý hoặc sau một thời gian sau khi
chấm dứt quan hệ hợp đồng đại lý, bên đại lý không được ký hợp đồng đại lý với các đối
thủ cạnh tranh của bên giao đại lý để bảo vệ quyền lợi của bên giao đại lý thì bên đại lý sẽ
chỉ được ký kết với một bên giao đại lý đã thỏa thuận. Mục đích của thỏa thuận này là để
ngăn chặn bên đại lý không được quyền ký kết với các đối thủ cạnh tranh của bên giao đại

lý từ đó đảm bảo lợi ích nhất định cho bên giao đại lý.
Trong tình huống trên, các sản phẩm sữa tươi khơng thuộc loại hàng hóa mà pháp
luật hiện hành quy định về việc bên đại lý chỉ được làm đại lý bán các sản phẩm sữa tươi
cho một hãng sản xuất sữa tươi nên việc Hộ kinh doanh Tiến Linh có thể đồng thời là đại
lý của CTCP MTV và CTCP AH hay không phụ thuộc vào thỏa thuận trong hợp đồng của
các bên. Do đề bài không nêu rõ chi tiết về nội dung thỏa thuận giữa 2 bên nên có thể chia
thành 2 Trường hợp như sau:
TH1: Hộ Kinh Doanh Tiến Linh và CTCP AH có thỏa thuận với nhau về điều khoản
hạn chế giao kết Hợp đồng đại lý mua bán hàng hóa như: trong thời gian làm đại lý cho
CTCP AH, HKD Tiến Linh không được làm đại diện cho bất kì 1 thương nhân nào khác.
8


Trong trường hợp như vậy thì Hộ Kinh Doanh Tiến Linh có nghĩa vụ phải thực hiện đúng
thỏa thuận như trong hợp đồng đã ghi. Điều này đồng nghĩa với việc Hộ Kinh Doanh Tiến
Linh không thể đồng thời làm đại lý bán các sản phẩm sữa tươi cho CTCP MTV và CTCP
AH.
TH2: Hộ Kinh Doanh Tiến Linh và CTCP AH khơng có thỏa thuận về việc HKD
Tiến Linh có được giao kết hợp đồng đại lý với bên giao đại lý khác khơng thì HKD TL
đương nhiên có quyền giao kết hợp đồng đại lý với cả hai CTCP MTV và CTCP AH.

Câu hỏi 4: Nhận xét về yêu cầu của các bên?
 Nhận xét yêu cầu của bên Công ty cổ phần sữa AH:


Hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng đại lý với Hộ kinh doanh Tiến Linh:
Dựa theo dữ liệu đề bài, nhóm em cho rằng hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng

đại lý của Công ty cổ phần sữa AH đối với Hộ kinh doanh Tiến Linh là có thể thực hiện
được. Khoản 1 Điều 177 Luật Thương mại 2005 quy định “Trừ trường hợp có thoả thuận

khác, thời hạn đại lý chỉ chấm dứt sau một thời gian hợp lý nhưng không sớm hơn sáu
mươi ngày, kể từ ngày một trong hai bên thông báo bằng văn bản cho bên kia về việc
chấm dứt hợp đồng đại lý”. Theo đó, hành vi đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng
đại lý của Công ty sữa AH có thể rơi vào 2 trường hợp: đơn phương chấm dứt khi hai bên
khơng có thoả thuận và đơn phương chấm dứt khi hai bên có thoả thuận trong hợp đồng đại
lý. Thế nhưng theo dữ liệu đề bài cung cấp, giữa Công ty sữa AH và Hộ kinh doanh Tiến
Linh khơng có bất cứ thỏa thuận nào về thời hạn đại lý, chính vì vậy nếu Công ty sữa AH
chỉ cần nhận thấy trường hợp tiếp tục hợp đồng đại lý là khơng có lợi cho mình thì Cơng ty
sữa AH có quyền chấm dứt hợp đồng đại lý nhưng không sớm hơn sáu mươi ngày, kể từ
ngày thông báo bằng văn bản cho bên Hộ kinh doanh về việc chấm dứt hợp đồng đại lý.

9




u cầu HKD Tiến Linh thanh tốn tồn bộ các hộp sữa đã bóc ra để bán và bồi
thường 50 triệu đồng do khơng thực hiện đúng chương trình khuyến mại:
-

Yêu cầu phạt vi phạm:

Căn cứ vào Điều 300 luật Thương Mại 2005, quy định về chế tài phạt vi phạm thì
Phạt vi phạm là việc bên bị vi phạm yêu cầu bên vi phạm trả một khoản tiền phạt do vi
phạm hợp đồng nếu trong hợp đồng có thoả thuận, trừ các trường hợp miễn trách nhiệm
quy định tại Điều 294 của Luật này. Theo đó, khi một trong hai bên có hành vi vi phạm
hợp đồng như khơng thực hiện, thực hiện không đầy đủ hoặc thực hiện khơng đúng nghĩa
vụ mà hai bên có thỏa thuận phạt vi phạm trong hợp đồng thì chế tài phạt vi phạm sẽ được
thực hiện. Vì dữ liệu đề bài khơng nêu rõ chi tiết hai bên có thỏa thuận về chế tài phạt vi
phạm trong hợp đồng khơng nên nhóm em xin chia ra 2 trường hợp như sau:

TH 1: Nếu 2 bên khơng có thỏa thuận về chế tài phạt vi phạm trong hợp đồng thì Hộ
kinh doanh Tiến Linh sẽ không phải chịu chế tài phạt vi phạm do bên Công ty cổ phần sữa
tươi AH yêu cầu.
TH 2: Nếu 2 bên có thỏa thuận về chế tài phạt vi phạm trong hợp đồng thì khi xảy ra
vi phạm, bên vi phạm sẽ phải trả một khoản tiền do vi phạm hợp đồng. Căn cứ điều 301
Luật Thương Mại 2005 quy định về mức phạt vi phạm thì “Mức phạt đối với vi phạm
nghĩa vụ hợp đồng hoặc tổng mức phạt đối với nhiều vi phạm do các bên thỏa thuận trong
hợp đồng, nhưng không quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm, trừ trường
hợp quy định tại Điều 266 của Luật này.” Như vậy, bên Hộ kinh doanh sẽ bị phạt một
khoản tiền do vi phạm hợp đồng nhưng không được vượt quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp
đồng bị vi phạm.
-

Yêu cầu bồi thường thiệt hại:

Bồi thường thiệt hại là việc bên vi phạm bồi thường những tổn thất do hành vi vi
phạm hợp đồng gây ra cho bên bị vi phạm. Căn cứ theo Điều 303 Luật thương mại 2005,
10


trừ các trường hợp miễn trách nhiệm đối với hành vi vi phạm, trách nhiệm bồi thường
thiệt hại phát sinh khi có đủ các yếu tố sau đây: Có hành vi vi phạm hợp đồng; Có thiệt
hại thực tế; Hành vi vi phạm hợp đồng là nguyên nhân trực tiếp gây ra thiệt hại. Để yêu
cầu bồi thường thiệt hại thì phía Cơng ty AH phải chứng minh rằng hành vi của Hộ kinh
doanh không thuộc trường hợp được miễn trách nhiệm tại Điều 294 Luật Thương mại 2005
và phải có đủ 3 yếu tố:
+ Có hành vi vi phạm xảy ra: Hộ kinh doanh Tiến Linh đã có hành vi không thực hiện
đúng nghĩa vụ hợp đồng đối với cơng ty AH mà bóc hết các hộp sữa tặng kèm để bán.
+ Có thiệt hại thực tế: cơng ty cổ phần sữa AH có nghĩa vụ chứng minh tổn thất, mức độ
tổn thất do hành vi vi phạm của Hộ kinh doanh gây ra và khoản lợi trực tiếp mà Cơng ty

đáng lẽ được hưởng nếu khơng có hành vi vi phạm.
+ Hành vi vi phạm hợp đồng của Hộ kinh doanh là nguyên nhân trực tiếp gây ra thiệt hại:
hành vi bóc tách hộp sữa tặng kèm ra để bán của Hộ kinh doanh Tiến Linh là nguyên nhân
trực tiếp dẫn đến thiệt hại thực tế của Công ty.
Khi có đủ các căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại như trên thì Cơng ty
AH có thể yêu cầu bên Hộ Kinh doanh bồi thường thiệt hại. Giá trị bồi thường thiệt hại sẽ
bao gồm giá trị tổn thất thực tế, trực tiếp mà bên bị vi phạm phải chịu do bên vi phạm gây
ra và khoản lợi trực tiếp mà bên bị vi phạm đáng lẽ được hưởng nếu khơng có hành vi vi
phạm.
 Nhận xét yêu cầu bồi thường thiệt hại của Hộ kinh doanh Tiến Linh:
Để nhận xét việc Hộ kinh doanh Tiến Linh yêu cầu Công ty AH phải bồi do đơn
phương chấm dứt hợp đồng đại lý có hợp lý hay khơng phải phụ thuộc vào việc Cơng ty
sữa AH có đủ căn cứ theo quy định pháp luật để đơn phương chấm dứt hợp đồng với Tiến
Linh khơng. Nhóm em xin chia 2 trường hợp sau đây:

11


TH 1: Công ty AH căn cứ theo Luật Thương mại 2005 để đơn phương chấm dứt hợp
đồng đại lý.
Như chứng minh ở trên, hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng đại lý của Công ty
cổ phần sữa AH đối với Hộ kinh doanh Tiến Linh là có thể thực hiện được theo Khoản 1
Điều 177 Luật Thương mại 2005. Tuy nhiên, Khoản 2 Điều 177 Luật Thương mại 2005
quy định “Trừ trường hợp có thoả thuận khác, nếu bên giao đại lý thông báo chấm dứt
hợp đồng theo quy định tại khoản 1 Điều này thì bên đại lý có quyền yêu cầu bên giao đại
lý bồi thường một khoản tiền cho thời gian mà mình đã làm đại lý cho bên giao đại lý đó”.
Theo đó, Hộ kinh doanh có quyền u cầu Cơng ty bồi thường một khoản tiền cho thời
gian mà mình đã làm đại lý. Giá trị của khoản bồi thường là một tháng thù lao đại lý trung
bình trong thời gian nhận đại lý cho mỗi năm mà Hộ kinh doanh làm đại lý cho Công ty.
Trong trường hợp thời gian đại lý dưới một năm thì khoản bồi thường được tính là một

tháng thù lao đại lý trung bình trong thời gian nhận đại lý.
TH 2: Công ty AH căn cứ theo Điều 428 Bộ luật dân sự 2015 để đơn phương chấm
dứt hợp đồng đại lý.
Khoản 1 Điều 428 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Một bên có quyền đơn phương
chấm dứt thực hiện hợp đồng và không phải bồi thường thiệt hại khi bên kia vi phạm
nghiêm trọng nghĩa vụ trong hợp đồng hoặc các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy
định”. Như vậy, theo điều luật trên, để một bên đơn phương chấm dứt thực hiện đồng mà
không phải bồi thường thiệt hại cần thuộc một trong ba trường hợp sau: (1) Bên bị đơn
phương chấm dứt hợp đồng vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trong hợp đồng; (2) Các bên
có thoả thuận về việc đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng; (3) Pháp luật có quy định
khác. Cụ thể với trường hợp trên, Cơng ty AH phải chứng minh hành vi đơn phương chấm
dứt hợp đồng của mình là có căn cứ: Cơng ty sẽ phải chứng minh Hộ kinh doanh đã vi
phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trong hợp đồng hoặc các bên có thỏa thuận.

12


Nếu như Công ty AH chứng minh việc đơn phương chấm dứt hợp đồng của mình
thuộc một trong ba trường hợp trên thì yêu cầu bồi thường của Hộ kinh doanh Tiến Linh là
không hợp lý. Nhưng nếu việc đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng của Công ty sữa
AH khơng có căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 428 BLDS thì Cơng ty AH được xác định
là bên vi phạm nghĩa vụ và phải thực hiện trách nhiệm dân sự theo quy định của Bộ luật
Dân sự, luật khác có liên quan do khơng thực hiện đúng nghĩa vụ trong hợp đồng và như
vậy, yêu cầu bồi thường của Hộ kinh doanh Tiến Linh là hợp lý.

Câu hỏi 5: Hãy tư vấn cho Công ty cổ phần sữa AH thủ tục phải thực hiện trong
trường hợp này.
 Căn cứ pháp lý:



Khoản 6 Điều 92 LTM 2005
Khoản 4 Điều 96 LTM 2005



Khoản 4, 5 Điều 13 Nghị định 81/2018/NĐ-CP



Điều 21 Nghị định 81/2018/NĐ-CP

 Thủ tục Công ty cổ phần sữa AH thủ tục phải thực hiện trong trường hợp trên:


Công bố kết quả trúng thưởng và trao giải thưởng của chương trình.
Chương trình khuyến mại mà cơng ty AH tổ chức là chương trình khuyến mại dưới

hình thức “Bán hàng, cung ứng dịch vụ kèm theo việc tham dự các chương trình mang tính
may rủi mà việc tham gia chương trình gắn liền với việc mua hàng hố, dịch vụ và việc
trúng thưởng dựa trên sự may mắn của người tham gia theo thể lệ và giải thưởng đã công
bố” được quy định tại khoản 6 Điều 92 Luật Thương mại 2005 và Điều 13 Nghị định
81/2018/NĐ-CP quy định chi tiết Luật thương mại về hoạt động xúc tiến thương mại. Sau
khi xác định được hình thức chương trình khuyến mại, để thực hiện một trong các thủ tục
13


đối với trường hợp này, ta căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 21 Nghị định
81/2018/NĐ-CP “Trong trường hợp thực hiện Trong trường hợp thực hiện chương trình
khuyến mại theo các hình thức quy định tại Điều 12, Điều 13 Nghị định này và các hình

thức khác theo quy định tại Khoản 9 Điều 92 Luật thương mại, thời hạn công bố kết quả
trúng thưởng và trao giải thưởng của chương trình khơng được vượt q 45 ngày kể từ
ngày kết thúc thời gian thực hiện khuyến mại”.
Với quy định của pháp luật như trên, sau khi kết thúc chương bốc thăm trúng
thưởng, công ty AH phải công bố kết quả trúng thưởng của chương trình. Thời hạn công
bố kết quả trúng thưởng và trao giải thưởng của chương trình khơng được vượt q 45
ngày kể từ ngày kết thúc thời gian thực hiện khuyến mại.


Báo cáo kết quả thực hiện chương trình khuyến mại.
Việc báo cáo kết quả thực hiện chương trình khuyến mại được Chính phủ quy định

tại khoản 2 Điều 21 Nghị định 81/2018/NĐ-CP, theo đó “Trong thời hạn 45 ngày kể từ
ngày hết thời hạn trao giải thưởng của chương trình khuyến mại…thương nhân thực hiện
chương trình khuyến mại phải có văn bản báo cáo cơ quan quản lý nhà nước có thẩm
quyền (nơi đã đăng ký và được xác nhận) về kết quả thực hiện chương trình khuyến mại
theo Mẫu số 07 Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này”.
Như vậy, trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày hết thời hạn trao giải thưởng của
chương trình khuyến mại thì cơng ty AH phải có văn bản báo cáo tới Bộ Cơng thương về
kết quả thực hiện chương trình khuyến mại theo Mẫu số 07 Phụ lục ban hành kèm theo
Nghị định 81/2018/NĐ-CP.


Nộp 50% giá trị giải thưởng đã công bố vào ngân sách nhà nước và nộp văn bản
báo cáo trong trường hợp khơng có người trúng thưởng.
Khoản 4 Điều 96 Luật Thương mại 2005 quy định “Đối với một số hình thức

khuyến mại quy định tại khoản 6 Điều 92 của Luật này, thương nhân phải trích 50% giá
14

trị giải thưởng đã công bố vào ngân sách nhà nước trong trường hợp khơng có người
trúng thưởng”; để quy định chi tiết hơn, điểm a khoản 2 Điều 21 Nghị định 81/2018/NĐCP quy định “Trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ khi nhận được quyết định thu nộp của
cơ quan quản lý nhà nước, thương nhân có trách nhiệm nộp khoản tiền 50% giá trị đã
công bố của giải thưởng khơng có người trúng thưởng của chương trình khuyến mại theo
quyết định”.
Như vậy trong tình huống này, trong vòng 15 ngày làm việc kể từ khi nhận được
quyết định thu nộp của cơ quan quản lý nhà nước, công ty AH phải nộp 50% giá trị của
chiếc xe máy Honda SH 125i (tức là 44 triệu 500 nghìn việt nam đồng) vào ngân sách nhà
nước theo đúng quyết định thu nộp của cơ quan quản lý nhà nước.
Cũng theo điểm a khoản 2 Điều 21 Nghị định 81/2018/NĐ-CP quy định “Trong
vòng 10 ngày kể từ ngày nộp ngân sách nhà nước, thương nhân có trách nhiệm gửi văn
bản báo cáo theo Mẫu số 09 Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này cho cơ quan quản
lý nhà nước ra quyết định thu nộp”. Căn cứ theo đó để đối chiếu với tình huống đề bài,
trong vịng 10 ngày ngay sau khi AH nộp 44,5 triệu vào ngân sách nhà nước, AH phải gửi
văn bản báo cáo theo Mẫu số 09 Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này đến cơ quan
quản lý nhà nước đã ra quyết định thu nộp cho công ty AH.


Lưu trữ các chứng từ, tài liệu liên quan đến báo cáo kết quả thực hiện khuyến
mại.
Điểm a khoản 2 Điều 21 Nghị định 81/2018/NĐ-CP có quy định “Các chứng từ, tài

liệu liên quan đến báo cáo kết quả thực hiện khuyến mại phải được thương nhân lưu trữ và
chịu trách nhiệm theo đúng quy định của pháp luật để phục vụ công tác thanh tra, kiểm
tra, giám sát”. Như vậy, công ty AH phải lưu trữ và chịu trách nhiệm các chứng từ, tài liệu
liên quan đến báo cáo kết quả thực hiện chương trình khuyến mại của mình theo đúng quy
định pháp luật, để từ đó là căn cứ phục vụ cho công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát.

15